RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. obs 'Het Spoor'

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij obs 'Het Spoor' Plaats : Zeist BRIN-nummer : 14DF Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 25 oktober 2012 Rapport vastgesteld te Utrecht op 22 januari 2013

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 25 oktober 2012 een onderzoek uitgevoerd op jenaplanschool Het Spoor naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De inspectie heeft voor Het Spoor een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten onbekend zijn. Op 17 september 2012 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bestuur besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Scholen waarvoor de inspectie geen risicoanalyse kan opstellen omdat geschikte opbrengstgegevens ontbreken, worden in principe om de twee jaar bezocht. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie De inspectie bezocht Het Spoor voor de laatste keer in 2010 in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Het oordeel van de inspectie over Het Spoor was overwegend positief. De opbrengsten konden echter niet worden beoordeeld, evenals in 2005 (PKO) en in 2006 (JO). Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze zes lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1-2, 3-4 (2x), 5-6 (2x) en 7-8. Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: Opbrengsten, leerstofaanbod, didactisch handelen, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. pagina 5 van 11

6 In tegenstelling tot eerder aangekondigd, zijn de volgende indicatoren aan het onderzoek toegevoegd, namelijk: "De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht" (indicator 1.5) en "De leerlingen functioneren in het vervolgonderwijs naar verwachting" (indicator 1.7). Indicator 1.5 is toegevoegd omdat de visie en de streefdoelen van de school hierin tot uiting kunnen worden gebracht. Indicator 1.7 is toegevoegd omdat de school geen eindtoets gebruikt om de leervorderingen in kaart te brengen. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. In Hoofdstuk 4 kan het bestuur haar visie vermelden. pagina 6 van 11

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1.7 De leerlingen functioneren in het vervolgonderwijs naar verwachting. Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand pagina 7 van 11

8 Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee pagina 8 van 11

9 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie komt tot de conclusie dat de onderwijskwaliteit op obs Het Spoor voldoende is. Vooral de beoordeling van het onderwijsleerproces is op belangrijke onderdelen voldoende of goed. Een sterk punt is dat de leraren de onderwijsactiviteiten effectief organiseren en de leerlingen goed betrokken houden. De inspectie kan geen oordeel geven over de eindopbrengsten die de school behaalt met haar leerlingen, omdat de school hiervoor geen genormeerde toets gebruikt. De tussentijdse resultaten kan de inspectie wel beoordelen, omdat de school hiervoor in de groepen 3, 4 en 6 genormeerde toetsen heeft ingevoerd. De tussentijdse opbrengsten zijn voldoende. Omdat de school haar eigen kwaliteit voldoende bewaakt en waar nodig verbetert, heeft de inspectie in combinatie met bovengenoemde oordelen voldoende vertrouwen in de onderwijskwaliteit en kent Het Spoor een basisarrangement toe. Op Het Spoor wordt hard gewerkt aan een cultuuromslag door een opbrengstgerichte werkwijze te ontwikkelen. Een handelingsgerichte werkwijze tekent zich duidelijk af door de invoering van groepsplannen waardoor de lessen beter kunnen worden afgestemd op de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen. Ook staan de lesdoelen meer centraal en worden de resultaten van leerlingen aan de hand van voornamelijk methodetoetsen meer als uitgangspunt genomen. De school wil een voortrekkersrol vervullen binnen de stichting samen met enkele andere scholen om de leerrendementen van de leerlingen substantieel te vergroten. Uitgangspunt is het profiel van de 'High Performance school' waardoor de school kiest voor samenwerking met ouders, stakeholders en de verdere schoolomgeving. De gedachte is: één pedagogische en didactische lijn heeft een positief effect op het vergoten van het leerrendement. Om dit te realiseren is het noodzakelijk de eindresultaten van de school verder in kaart te brengen, te analyseren en landelijk te vergelijken. Zo kunnen ook schooldoelen worden gesteld passend bij de overwegend leersterke leerlingen, die de school bevolken. Dit is nu nog niet mogelijk en kan de volgende stap worden in de schoolontwikkeling. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De inspectie kan de eindresultaten van de leerlingen evenals tijdens het vorige inspectie onderzoek niet beoordelen omdat de school hiervoor geen landelijk genormeerde toets afneemt. De tussentijdse resultaten beoordeelt de inspectie nu wel omdat de school hiervoor sinds kort voldoende landelijk genormeerde toetsen afneemt. Voor de beoordeling onderzoekt de inspectie de resultaten van technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De resultaten beoordeelt de inspectie als voldoende, omdat 3 van de 5 onderdelen voldoende zijn. De resultaten in groep 6 zijn onvoldoende, zowel voor rekenen en wiskunde alsook voor begrijpend lezen. pagina 9 van 11

10 Het Spoor is nog niet in staat om een uitspraak te doen of leerlingen met speciale onderwijsbehoeften voldoende resultaten behalen omdat voor deze leerlingen nog geen ontwikkelingsprofielen zijn vastgesteld (indicator 1.4). In groep 8 gaat het slechts om een enkele leerling. Vervolgens kan de inspectie de sociale competenties van leerlingen niet beoordelen omdat de school de hiervoor bestemde toets dit schooljaar invoert en er nu te weinig gegevens beschikbaar zijn (indicator 1.5). Omdat de school geen landelijk genormeerde eindtoets gebruikt, heeft de inspectie onderzocht of de leerlingen in het vervolgonderwijs naar verwachting functioneren (indicator 1.7). De school heeft de gegevens verzameld over de positie in het voortgezet onderwijs van de leerlingen die in het schooljaar 2008/2009 zijn uitgestroomd. Ongeveer 90% van de leerlingen functioneert op het geadviseerde niveau en daarom beoordeelt de inspectie deze indicator als voldoende. Onderwijsleerproces De onderzochte indicatoren met betrekking tot het onderwijsleerproces beoordeelt de inspectie als voldoende en deels als goed. Het aanbod voldoet en de leraren geven voldoende uitleg. De taakgerichte werksfeer en de actieve betrokkenheid van leerlingen zijn opvallend goed, een sterk punt van de school. Zorg en begeleiding De school gebruikt voor het volgen van de ontwikkeling van haar leerlingen methodetoetsen en gedeeltelijk genormeerde toetsen. Omdat de school niet in alle leerjaren en niet voor alle leerlingen genormeerde toetsen gebruikt, beoordeelt de inspectie indicator 7.1 als onvoldoende. Zoals gezegd worden de leerlingen voornamelijk met methodetoetsen gevolgd in hun ontwikkeling. De leraren analyseren deze gegevens en trekken daaruit consequenties voor het aanbod en de aanpak. Zo krijgen ook de zorgleerlingen extra aandacht. Dit komt tot uitdrukking in de groepsplannen en in de handelingsplannen. De school kan de curatieve zorgtrajecten voor leerlingen die een inhaalslag moeten maken nog wel aanscherpen. Dat kan door de resultaten meer inhoudelijk te analyseren dan nu het geval is. Het is belangrijk ook de achterliggende oorzaken na te gaan voor de uitval, om zo meer richting te kunnen geven aan de noodzakelijke (kortdurende) specialistische begeleiding die soms nodig is. Kwaliteitszorg De inspectie beoordeelt 2 indicatoren van de kwaliteitszorg als onvoldoende (indicator 9.2 en 9.6). Dit was ook de uitkomst van het inspectieonderzoek in Het gaat om het in kaart brengen en analyseren van de schoolresultaten. Dat is nu niet goed mogelijk omdat de school hiervoor te weinig genormeerde toetsen gebruikt en zich zo niet kan vergelijken met landelijke gegevens. Ook kan de school zich om dezelfde reden niet verantwoorden over de schoolresultaten maar ook omdat er geen duidelijke eigen (ambitieuze) doelen zijn gesteld. pagina 10 van 11

11 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de obs Het Spoor het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Naleving Er zijn tekortkomingen geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Er is namelijk een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids en het zorgplan geconstateerd. Deze documenten geven geen informatie over de volgende onderdelen: Schoolgids: De schooltijden en de vakantie-, vrije en studiedagen zijn niet betrokken bij de verantwoording van de wettelijk verplichte minimale onderwijstijd, waardoor de verantwoording die nu in de schoolgids is opgenomen incorrect is; de informatie waar het reglement van de externe klachtencommissie is te verkrijgen. Zorgplan: De procedure die gehanteerd wordt bij de plaatsing van een leerling op een sbo-school. Het beleid van de inspectie is de genoemde onvolkomenheden op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bestuur afgesproken dat in de volgende versie van dit schooldocument de ontbrekende onderdelen zijn opgenomen. pagina 11 van 11