Volkshogeschool Vlaamse Ardennen-Dender vzw Kollegestraat 26A Geraardsbergen vlad@vormingplus.be

Transcriptie

1 1

2 Volkshogeschool Vlaamse Ardennen-Dender vzw Kollegestraat 26A Geraardsbergen vlad@vormingplus.be Met de steun van 2

3 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Voorwoord 3. Procesbeschrijving 4. Missie en visie 5. Externe gegevensverzameling 5.1. Brede toekomstverkenning 5.2. Beschrijving van de regio Vlaamse Ardennen - Dender 5.3. Beleidskeuzes steden en gemeenten 5.4. Elementen geselecteerd voor de SWO-ART 5.5. Bevraging van stakeholders 5.6. Elementen voor de SWO-ART 6. Interne gegevensverzameling 6.1. Het team 6.2. De huisvesting 6.3. Algemene vergadering en raad van bestuur 6.4. Overzicht beleidsplan Het vormingsaanbod 6.6. Evaluatie van de eigen organisatie 6.7. Elementen voor de SWO-ART 7. SWO-ART en uitdagingen 7.1 Prioritaire uitdagingen 7.2. Oefening operationaliseren 8. Strategische en operationele doelen Strategisch doel Strategisch doel Strategisch doel 3 9. Beoordelingselementen 10. Mensen en middelen 11. Bijlagen 3

4 2. Voorwoord Beste lezer, Wat voor je ligt is het beleidsplan van Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender voor de volgende vijf jaren: Het is het resultaat van ruim een jaar overleg waarin teamleden, bestuurders en leden van de algemene vergadering de prioritaire lijnen van het beleid van de organisatie voor de nabije toekomst helder hebben uitgestippeld. De voorbereidende documentatie en de eerste voorzetten kwamen van het team beleidsplanning samengesteld uit leden van het team, het bestuur en de algemene vergadering. We verkenden de toekomstperspectieven in de brede samenleving en verdiepten ons in de eigenheden en de waarschijnlijke evoluties van de regio Vlaamse Ardennen-Dender. De koppeling van de literatuurstudie met de persoonlijke kennis en ervaring na ruim tien jaar activiteit leidde tot een scherper beeld van de omgeving en een nog sterkere band met onze regio. Meer en meer hoort de organisatie bij deze regio en is ze er voor deze regio. We blikten kritisch terug op de resultaten van de voorbije jaren en op de eigen werking en vroegen ook aan deelnemers, organisaties en lokale diensten wat ze van ons vonden. Zo werd ook het eigen beeld scherper gesteld en kregen we een aantal tips en aanbevelingen om in een bepaalde richting verder te gaan of een en ander bij te sturen. De analyse bracht ons snel bij enkele ambitieuze uitdagingen en daar is het team beleidsplanning in het verdere proces niet meer van afgeweken. De voorstelling ervan op het teamoverleg en op vergaderingen van bestuurders en leden versterkte de draagkracht en de overtuiging dat goede keuzes werden gemaakt. We namen de tijd om die prioritaire uitdagingen zorgvuldig om te zetten in strategische en operationele doelen. Bij het lezen van dit beleidsplan zal je merken dat de organisatie nieuwe wegen wil inslaan, maar ook heel wat van haar huidige maatschappelijk waardevolle activiteiten wil verderzetten. De voorstelling van de doelen stippelt vooral de nieuwe koers uit die de organisatie zal volgen; de beschrijving van de beoordelingselementen accentueert de continuïteit. Gezien de beschikbare mensen en middelen zet de organisatie in 2015 al de eerste noodzakelijke stappen om de overgang te realiseren. Het is duidelijk dat Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender meer dan ooit gedreven is door haar missie en in de geest van het decreet maatschappelijk wil innoveren. We hopen dat dit beleidsplan ook jou kan inspireren en motiveren. We staan open voor je reacties en kijken uit naar samenwerking om in deze regio, zowel in de steden als op het platteland de doelstellingen te realiseren. Van harte, Katrijn Provoost, voorzitter. 4

5 3. Procesbeschrijving Op 3 februari 2014 werd tijdens een teamoverleg, na een korte voorstelling van het nut en de verschillende fasen van een beleidsplanning, gepolst naar kandidaten voor het team beleidsplanning. Drie stafmedewerkers Liesbeth Descheemaeker, Rina Cosyns en Stefaan Van der Biest stelden zich kandidaat naast de coördinator, Jos Gyssels. Op de Algemene Vergadering van 20 maart 2014 werd de manier van werken voorgesteld en een lid van de algemene vergadering, Jon Goubin, en twee bestuurders sloten aan Annemie Demedts en Katrijn Provoost. Op 6 mei 2014 werden door het team beleidsplanning afspraken gemaakt over de keuze van de stakeholders die we zouden bevragen en de vragen die we zouden stellen. Voor de telefonische bevraging van deelnemers aan activiteiten van Vormingplus konden we rekenen op studenten sociaal werk van Hogeschool Gent. De andere stakeholders leden van de algemene vergadering, partners, lokale diensten, organisaties werden per uitgenodigd om een reeks vragen online te beantwoorden via Surveymonkey. Op het teamoverleg van 10 juni 2014 werd de brede toekomstverkenning 2025 van Socius (en Idea Consult) vertaald naar de eigen regio en organisatie. Op 23 juni werden de resultaten van de stakeholdersbevraging en de belangrijkste gegevens uit andere informatiebronnen aan het team gepresenteerd. Op 27 juni hielden we met het ganse team en de voorzitter een creatieve brainstorm over de toekomst van Vormingplus en greep een interne evaluatie plaats van de processen die in de organisatie aan de orde zijn. Beleidsplan: een document waarin de organisatie haar toekomstig beleid duidelijk maakt voor zichzelf, voor de overheid en voor de buitenwereld; het omvat de missie van de organisatie, de omgevingsanalyse, datgene wat ze op het ogenblik van de opmaak van het beleidsplan doet, datgene wat ze in de volgende beleidsperiode wil bereiken, alsook de wijze waarop ze dit wil realiseren Op 8 juli kwam het team beleidsplanning opnieuw bij elkaar om het verzamelde materiaal te bespreken en een keuze te maken van relevante elementen voor de SWO-ART analyse. Op 25 augustus volgde het ganse team een workshop om de stap te maken van gegevensverzameling naar omgevingsanalyse door het formuleren van uitdagingen. Op 22 september werden de uitdagingen door het team beleidsplanning geclusterd tot een viertal prioritaire uitdagingen. Op 29 november peilde een externe begeleider (Mips Meyntjens van Impuls) naar het engagement en de bezieling van teamleden en bestuurders via deze voorlopige uitdagingen. De raad van bestuur werd geïnformeerd over de stand van zaken op 10 september en op 16 december en kreeg de kans inhoudelijk te reageren. Op 13 januari 2015 kwam het team beleidsplanning opnieuw samen en werden de uiteindelijke beleidsopties geformuleerd en omgezet in voorlopige strategische doelstellingen die ook werden voorgelegd aan de algemene vergadering van 19 maart. Op 2 april werden strategische en operationele doelstellingen preciezer geformuleerd en volgde een periode waarin vooral de coördinator het ganse proces uitschreef, de eerste begroting op lange termijn opstelde voor deze volgende beleidsperiode en het strategisch onderdeel mensen en middelen uitwerkte. Op 21 april kreeg het team beleidsplanning van de raad van bestuur het mandaat om het beleidsplan helemaal af te werken. Vervolgens werd de definitieve tekst goedgekeurd door de algemene vergadering van 21 mei

6 4. Missie en visie Voor onze missie en visie gaan we uit van de gemeenschappelijke missie en visie van de dertien volkshogescholen in Vlaanderen. Hieronder de meest recente versie, goedgekeurd op het coördinatorenoverleg van 15 mei Mission Statement Dertien Vormingplus-centra, verspreid over Vlaanderen en Brussel, organiseren een waaier aan activiteiten die volwassenen persoonlijke, sociale en culturele competenties bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren. De Vormingplus-centra streven ernaar de kans om blijvend bij te leren binnen het bereik van iedere inwoner te brengen, met bijzondere aandacht voor groepen die moeilijker hun weg naar vorming vinden. De centra gebruiken een breed gamma aan werkvormen en brengen het plezier van het leren bij. Ze doen dat in samenspraak en samenwerking met tal van sociale en culturele sleutelfiguren, organisaties en sectoren die ze willen stimuleren en inspireren. Als dynamische organisaties willen de Vormingplus-centra garant staan voor expertise, vernieuwing, diversiteit en betrokkenheid. Missie Vormingplus staat voor dertien autonome sociaal-culturele vormingscentra verspreid over Vlaanderen en Brussel. Wat willen we? Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender wil volwassenen de mogelijkheid bieden om zich in hun vrije tijd verder te ontwikkelen en hun persoonlijke en sociale competenties te vergroten. Vormingplus stimuleert de participatie van mensen en groepen aan het maatschappelijke en culturele leven en versterkt hun weerbaarheid en engagement in de samenleving. Tegelijk wil ze dicht bij de mensen ruimten creëren die tot interactie en ontmoeting uitnodigen om zo mensen ertoe aan te zetten van en met elkaar te leren op een ongedwongen en aangename manier. Wat doen we? Ardennen-Dender een breed en boeiend aanbod aan vormingsinitiatieven. Dat aanbod is voor iedereen gemakkelijk toegankelijk, betaalbaar en zinvol. Het speelt in op maatschappelijke ontwikkelingen en omvat die thema s die relevant zijn voor de inwoners van de regio. Ze doet dat op eigen initiatief of samen met sleutelfiguren en organisaties die op vele terreinen actief zijn. Zo overleggen ze met middenveldorganisaties, publieke dienstverleners, lokale besturen en overheden, en stimuleren hen ook tot onderlinge samenwerking. Door samenwerking met andere organisaties streven we naar een sterk en goed gespreid vormingsaanbod in de regio. Voor Wie? Hoe? Alle Vormingplus-initiatieven komen tegemoet aan educatieve vragen en behoeften die leven bij de inwoners van de regio, van de grootste stad tot de kleinste gemeente. Speciale aandacht gaat naar maatschappelijk kwetsbare groepen en mensen met specifieke educatieve noden. We willen doelgroepen aanspreken die door andere educatieve instanties niet worden bereikt, maar ook de werking met bereikte groepen uitbreiden en intenser maken. Zowel de aanpak als de inhoud van de Vormingplus-initiatieven sluiten aan bij de leefwereld, ervaringen en capaciteiten van de deelnemers. We beschouwen dit als een cruciale voorwaarde om integrerend en inclusief te werken. In ons aanbod experimenteren we met nieuwe en vernieuwende manieren van sociaal-cultureel vormingswerk. Visie Mens Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender wil iedere mens gelijke kansen geven om zich maximaal te ontwikkelen als een zelfstandige, zingevende, creatieve en sociaal voelende volwassene die kritisch denkt en voor zijn mening uitkomt. De educatieve interesses en behoeften van de volwassen inwoners van de streek zijn daarbij het uitgangspunt. Vormingplus garandeert in de regio Vlaamse 6

7 Samenleving Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender wil werk maken van een democratische en solidaire maatschappij die gaat voor diversiteit en duurzaamheid. Ze streeft naar een samenleving waar mensen met verschillende visies en levensbeschouwingen elkaar respecteren, bevragen en beïnvloeden. Het Vormingplus-aanbod weerspiegelt dus een sociale betrokkenheid. Door participatie, engagement en verantwoordelijkheid aan te moedigen, wil Vormingplus ook zelf een invloed hebben op maatschappelijke veranderingen. Netwerking Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender is netwerkvaardig. Ze staat altijd open voor dialoog en bundelt graag haar krachten met andere organisaties. Door uitwisseling weet ze de eigen kennis en expertise verder op te bouwen. De organisatie heeft de ambitie nog verder te groeien in haar rol van sterke en gewaardeerde partner in de regio. Kwaliteit Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender staat voor deskundigheid en terreinkennis. Ze profileert zich als betrouwbare en professionele organisatie. Ze ziet zichzelf ook als continu lerende organisatie en voert een actief kwaliteitszorgbeleid. De sociaal-culturele methodiek is een belangrijke kwaliteitsstandaard. Ze staat voor een aanpak die maximaal rekening houdt met het doelpubliek. Een zorgzaam beleid voor de gemotiveerde en bekwame personeelsleden, freelancers en vrijwilligers is de garantie voor een sterke interne organisatie. 7

8 5. Externe gegevensverzameling Op basis van literatuuronderzoek en statistische gegevens verkennen we de omgeving waarin onze organisatie functioneert en tasten we mogelijke toekomstscenario s af. We vertrekken van een brede scope en globale trends, aangereikt via de toekomstverkenning 2025 van Socius en Idea Consult. Vervolgens zoomen we in op de statistische gegevens en de karakteristieken van onze regio. Tot slot dringen we door tot de beleidskeuzes op gemeentelijk of stedelijk niveau die onze streek kleuren Regiospecifieke bronnen o.m. Streekpact duurzaam en innovatief werken en ondernemen van RESOC, de strategische meerjarenplannen van verschillende steden en gemeenten, de Lokale Ontwikkelingsstrategie voor Leader Vlaamse Ardennen van de Vlaamse Landmaatschappij, de regionale omgevingsanalyse van Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen. Het is niet de bedoeling volledig te zijn in deze gegevensverzameling, wél om die elementen te vermelden die een invloed zullen uitoefenen op onze werking en die een rol zullen spelen in de verdere omgevingsanalyse en de formulering van beleidsuitdagingen. Klassieke sterkte-zwakteanalyses zoals de SWOT hebben het nadeel teveel aandacht te besteden aan de negatieve elementen: de zwaktes van de organisatie en de bedreigingen uit de omgeving. Zo leiden ze moeilijk tot positieve en wervende beleidsuitdagingen. Daarom kiezen we voor de nieuwe werkvorm SWO-ART die door Socius in de toolbox beleidsplanning uitvoerig wordt voorgesteld. Gebaseerd op de waarderende benadering (appreciative inquiry) wordt voorgesteld om ook de aspiraties of de motivatie van de teamleden (A) én de door de stakeholders gewenste resultaten (R) aan de analyse toe te voegen. Na elk onderdeel van deze gegevensverzameling presenteren we de elementen die voor de SWO-ART analyse werden geselecteerd. Ter ondersteuning van deze omgevingsanalyse werden verschillende bronnen geraadpleegd: Cijfers en statistieken o.m. van de website statbel.fgov.be, de sociale kaart van de provincie Oost-Vlaanderen, VRIND 2013, de Cijfergegevens en indicatoren over de Vlaamse samenleving van de Studiedienst van de Vlaamse Regering. Algemene bronnen o.m. Sociaal-economische situatieschets van Oost-Vlaanderen van de Provincie Oost-Vlaanderen, Toekomstverkenning: de blik van sociaal-cultureel vormingswerk, amateurkunsten en jeugdwerk gericht op 2025 van Idea Consult (in opdracht van Socius), het Vlaams Plattelandsbeleidsplan Actieprogramma 8

9 5.1. Brede toekomstverkenning Idea Consult erkent vier grote megatrends in de samenleving: (1) Demografische verandering: de bevolkingstoename door migratie en vergrijzing zorgt voor druk op de openbare financiën en de sociale zekerheid. Er is een toenemend armoederisico, het hoogst bij ouderen en migranten. Maatschappelijke participatie van kwetsbare groepen is een belangrijk aandachtspunt. Een ander belangrijk gevolg van de bevolkingstoename is de druk op de publieke ruimte. Vooral de verstedelijkte gebieden vormen een aantrekkingspool (wat ook sterk merkbaar is in onze regio: cfr. het Streekpact). (2) Versnelde technologische ontwikkelingen: digitale geletterdheid wordt een steeds belangrijkere vereiste om te kunnen functioneren in de maatschappij, dit voor alle leeftijden en lagen van de bevolking. (3) Welvaartsysteem onder druk: de groep van 60+ neemt een disproportionele hap uit het budget voor gezondheidsuitgaven. Ouderenzorg, maar ook preventie en sensibilisering spelen een belangrijke rol om de gezondheidszorg betaalbaar te houden. Om pensioenen betaalbaar te houden, zal de pensioengerechtigde leeftijd opgetrokken worden en zal worden aangestuurd op stijging van de werkzaamheidsgraad vooral bij 50+. Door de directe stijgende kost van de vergrijzing bij de overheid zelf, gaat ze in besparingsmodus: de pensioenen van ambtenaren zijn tegen 2040 met 50 % toegenomen. Op korte termijn geeft dit vooral financiële druk op het lokale niveau, met te verwachten besparingen en discussies omtrent de dienstverlening en de kerntaken. (4) Ecologie en verduurzaming: er is nood aan experiment met alternatieve modellen van consumptie waarbij de kritische houding tegenover consumeren, rechtvaardigheid en solidariteit centraal staat. Voorbeelden hiervan zijn: delen is het nieuwe hebben, consuminderen, eerlijke handel. De ver-van-mijn-bedklimaatverandering moet vertaald worden in concrete acties die burgers breed aanspreken en hen overtuigen van de impact. De rol van leren is belangrijk in deze context, maar het is duidelijk dat leren over duurzame ontwikkeling tekortschiet. Een integrale aanpak is nodig. Die streeft naar verandering van individuele overtuiging en gedrag, van structuren en van het heersende wereldbeeld. In het discours rond duurzame ontwikkeling is de aandacht grotendeels gericht op de wisselwerking tussen ecologie en economie; de sociale dimensie is veelal onderbelicht. Naast deze vier megatrends die een sterk effect hebben op de samenleving, erkennen de auteurs van Idea Consult een zestal mogelijke transitiegebieden (TG) voor sociaal-cultureel werk: TG 1 - Verenigen en participeren Demografische ontwikkelingen, culturele verscheidenheid en fysieke en financiële beperkingen hebben invloed op de manier van verenigen en participeren. Ze vragen naar andere inhouden, naar thema s dichter bij de leefwereld van de betrokkenen (bv. biotechnologie en voeding, nieuwe ontwikkelingen in de medische zorg...). Sociale media en digitalisering veranderen de mogelijkheden van mensen om zich te verenigen en te participeren (vb. online discussieplatforms). De beschikbaarheid van individuen wijzigt onder invloed van arbeidsmarktevoluties. De eisen naar professionalisering vanuit de overheid verhoogt de drempels voor vrijwilligers. TG 2 - Leren Onder invloed van demografische verschuivingen wordt het onderwijssysteem uitgedaagd. Ondanks het feit dat leren en educatie gelijkheid zouden moeten bevorderen, werkt het huidige onderwijssysteem ongelijkheid in de hand. Leren gebeurt te veel vanuit het denken van maatschappelijk dominante groepen. Personalisering, samenwerking en informalisering zijn drie cruciale principes in de toekomst: Personalisering: de lerende staat centraal en krijgt meer zeggenschap over wat hij/zij leert. Samenwerking: leren gebeurt veelal via sociale verbanden of contexten. Informalisering: het belang en de erkenning van informeel leren, op elk moment en overal, via een combinatie van (digitale) technieken, neemt toe. Deze principes uitwerken met aandacht voor niet-dominante groepen blijft een belangrijke uitdaging. In plaats van levenslang leren (wat een aanpassingsdiscours inhoudt: veranderingen en ontwikkelingen worden niet echt in vraag gesteld) komt het emancipatorisch leren, met als doel 9

10 om maatschappelijke kaders in vraag te stellen en kritische reflectie te stimuleren, gericht op autonomie, verantwoordelijkheidszin en empowerment. Leren vindt best plaats in specifieke contexten (= situated learning), in de werkelijkheid zelf i.p.v. over de werkelijkheid. TG 3 - Ruimte Door demografische ontwikkelingen en gezinsverdunning, verhoogt de druk op de beschikbare ruimte en komt er een ander soort ruimtegebruik. Door verstedelijking in Vlaanderen wint de ruimtelijke ordening aan belang. Typische grootstedelijke problemen vergroten en de stad is een belangrijke plaats voor experiment rond alternatief ruimtegebruik. Er is een toenemend bewustzijn voor de noodzaak van duurzame en ecologische denk- en handelingspatronen. TG 4 - Veranderende relaties tussen middenveld, overheid, markt en burger Er is een uitgebreid regelgevend kader. Door budgettaire krapte bij de overheid is er meer debat over kerntaken. Politieke participatie verschuift naar steeds meer onconventionele acties. De superdiversiteit stelt uitdagingen aan de overheid om deze zeer complexe groep burgers te vertegenwoordigen. Managementprincipes vanuit de markt vinden steeds meer toepassing in de overheid en het middenveld. Sociale innovatie wordt ondersteund door overheden: er wordt actief beroep gedaan op de creativiteit van burgers, middenveldorganisaties, lokale gemeenschappen en economische actoren om bij te dragen tot het vinden van oplossingen voor sociale uitdagingen en het verhogen van welzijn. De relatie middenveld-overheid: de overheid werkt volgens principes van new public management waarbij efficiëntie en effectiviteit centraal staan, met als gevolg een sterke verantwoordingsdruk voor het middenveld (in ruil voor subsidies hoort dit middenveld verantwoording af te leggen voor haar prestaties). Dit betekent vaak een technische en boekhoudkundige benadering van sociale en culturele praktijken. De relatie middenveld-markt: het duurzaam en maatschappelijk verantwoord gebruik maken van en experimenteren met economische marktmodellen zijn interessante pistes om te verkennen. verenigingen ontwikkelen individuen op eigen houtje activiteiten met een sociaal-cultureel karakter. De overheid speelt steeds meer in op deze burgerinitiatieven en ook middenveldorganisaties zullen steeds meer een rol krijgen in het detecteren, stimuleren of faciliteren van sociaal-culturele burgerinitiatieven. In Nederland spreekt men over de participatiesamenleving die in een ontmanteling van de verzorgingsstaat resulteerde. De overheid neemt steeds minder sociale taken op zich en verwacht dat burgers die opnemen (= affectief burgerschap). TG 5 - Vrije tijd Er is een subjectief gevoel van toenemende drukte in de vrije tijd. Er is meer flexibiliteit in de arbeidstijd, maar het vrijetijdsaanbod is exponentieel gegroeid en dat maakt kiezen moeilijk. De vrije tijd wordt steeds belangrijker voor de constructie van de eigen identiteit (ook wat in de vrije tijd gebeurt moet betekenisvol zijn). Er is echter weinig ruimte voor downtime ; initiatieven en tegenbewegingen die verstilling en vertraging als thema uitwerken winnen dan ook aan belang. TG 6 - Samenleven Het integreren van een groeiende groep 75-plussers en etnisch culturele minderheden met een toenemende diversiteit in achtergrond vormt een hele uitdaging. Terwijl in Vlaanderen de samenleving vergrijst, zal ze in Brussel net verjongen. In heel Vlaanderen zet de verkleuring door, in Brussel en Antwerpen is 40 % van de inwoners van etnisch diverse afkomst. De armoede neemt toe. De stad is het forum voor experiment met nieuwe samenlevingsmogelijkheden. Dit kan door inhoudelijk in te zetten op het vormgeven van nieuwe leefarrangementen vanuit de idee van duurzaamheid of maatschappelijke inclusie. Deze megatrends en transitiegebieden zijn ook van toepassing op ons werkingsgebied. Op het teamoverleg van 23/06/14 en 18/08/14 gingen we na welke trends en transities voor onze werking en in onze regio een invloed kunnen uitoefenen. We nemen ze op in de lijst van kansen en bedreigingen achteraan dit hoofdstuk. De relatie middenveld-burger: er is een toename van informele praktijken. In de plaats van of naast de sociaal-culturele initiatieven van 10

11 5.2. Beschrijving van de regio Vlaamse Ardennen-Dender Demografische context Onze regio bestaat uit de arrondissementen Oudenaarde en Aalst en telt in totaal 21 steden en gemeenten. De regio wordt ook wel Zuid-Oost- Vlaanderen genoemd en ligt aan de zuidkant tegen de in de jaren zestig van vorige eeuw vastgelegde taalgrens. Aalst is de enige centrumstad in het gebied. Naast de steden Geraardsbergen, Ninove, Oudenaarde, Ronse en Zottegem, kenmerkt de regio zich door de vele kleine plattelandsgemeenten. De bevolkingsdichtheid (Bron: Streekpact ) Op 01/01/2007 telde Zuid-Oost- Vlaanderen inwoners. Op 01/01/2013 zijn dat inwoners. Dit is een toename van inwoners op 6 jaar tijd. Prognoses voor 2020 geven een inwonersaantal van en voor Op 01/01/2013 bedraagt de bevolkingsdichtheid in Oost-Vlaanderen gemiddeld 491 inwoners/ km en in het Vlaams Gewest 472 inwoners/km. In onze regio scoren Denderleeuw (met inwoners/km), Aalst (met inwoners/ km) en Ronse (743 inwoners/km) hoog boven het gemiddelde. Gemeenten zoals Maarkedal (139 inwoners/km), Wortegem-Petegem (151 inwoners/km), Kruishoutem (174 inwoners/km) Kluisbergen (213 inwoners/km), Zwalm (239 inwoners/km), Lierde (250 inwoners/km) en Brakel (256 inwoners/km) liggen dan weer sterk onder het gemiddelde. Bevolking naar leeftijd Zingem Wortegem-Petegem Horebeke Kluisbergen De groene druk, de verhouding tussen de groep 0-tot 19 jarigen en de groep van 20 tot 59 jarigen, bedraagt in Oost-Vlaanderen op 01/01/2013 gemiddeld 40,53 %. Tegen 2020 en 2030 wordt een lichte stijging verwacht. In het arrondissement Oudenaarde ligt het aandeel jongeren in de bevolking hoger dan gemiddeld. Voor het arrondissement Aalst ligt de groene druk lager dan gemiddeld. In onze regio scoort Ronse duidelijk beter dan gemiddeld (51,32%), in Zottegem (36,64) en Aalst (38,66%) ligt het aandeel jongeren onder het gemiddelde. De grijze druk is de verhouding tussen het aantal 60-plussers en het aantal 20 tot 59-jarigen. Deze coëfficiënt geeft weer hoe sterk de niet meer actieven wegen op de bevolking op actieve leeftijd. In Oost-Vlaanderen bedraagt de grijze druk gemiddeld 45,55 %. Tegen 2020 en 2030 wordt een forse stijging verwacht. De grijze druk is het hoogst in Zottegem, Maarkedal en Horebeke (Bron: Rijksregister 2013 en Steunpunt Sociale Planning, prognoses: studiedienst van de Kruishoutem Oudenaarde Ronse Zwalm Maarkedal St.-Lievens-Houtem Lede Erpe-Mere Zottegem Brakel Lierde Herzele Geraardsbergen Haaltert Aalst Denderleeuw Ninove Vlaamse Regering). In de Vlaamse Ardennen is het vergrijzingsprobleem bijzonder acuut (Bron: Omgevingsanalyse Samenlevingsopbouw Oost- Vlaanderen ). Aandeel niet-belgen en maatschappelijke kwetsbaarheid (Bron: Regionale omgevingsanalyse Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen). Onder niet-belgen verstaan we personen geboren met een andere dan de Belgische nationaliteit. Het Oost-Vlaamse gemiddelde bedraagt 4,9 % en is relatief laag. Ronse (6,6 %), Aalst (5,7 %) en Denderleeuw (5,2%) hebben in onze regio het hoogste aandeel niet-belgen. In de Vlaamse Ardennen wonen weinig mensen met een andere nationaliteit; Ronse vormt een buitenbeentje met de grootste groep niet-belgen (Bron: Het Nieuwsblad 20/2). Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen heeft de maatschappelijke kwetsbaarheid in Oost-Vlaanderen (excl. Gent) in kaart gebracht. In de synthesetabel staan Ronse, Aalst, Geraardsbergen, 11

12 Ninove en Denderleeuw bij de eerste vijftien. Ronse staat afgerekend op de eerste plaats wat het aantal maatschappelijk kwetsbaren betreft. Ook op het vlak van kinderarmoede scoren deze gemeenten hoog. Conclusies en inspiratie: Er is een continue stijging van het aantal inwoners. De regio Oudenaarde is minder dicht bevolkt dan de regio Aalst Er is een continue stijging van de leeftijd, zowel op het platteland als in de stad (vergrijzing). Het platteland oefent weinig aantrekking uit op niet-belgen, verkleuring is vooral een fenomeen in de steden Socio-economische context Het gemiddeld inkomen bedraagt in Oost-Vlaanderen euro en in het Vlaams Gewest euro (01/2011). Het laagste gemiddelde inkomen vinden we in Ronse ( euro), het hoogste gemiddelde inkomen in Erpe-Mere (18.845). (Bron: sociaaleconomische situatieschets Oost- Vlaanderen 2014). Met een werkzaamheidsgraad (= aandeel werkenden in de totale bevolking tussen 20 en 64 jaar) van 75,2 in de regio, blijkt dat we vrij goed scoren in vergelijking met de provinciale en gewestelijke cijfers. Het gemiddelde bedraagt in Oost-Vlaanderen 72,6 en in Vlaanderen 71,3. Sinds 2003 maken gemeenten een positieve evolutie door, in Ronse (64,2) is nog een grote inhaalbeweging nodig. (Bron: Streekpact ). Met een gemiddelde werkloosheid van 5,6 %, scoort onze regio relatief goed in vergelijking met Vlaanderen (7,1%). Vooral de typische woon- en landelijke gemeenten zoals Wortegem- Petegem, Horebeke, Kruishoutem hebben een lage werkloosheid. Ronse heeft de grootste werkloosheidsgraad (13%). Het grootste knelpunt is de allochtone origine en de beperkte kennis van het Nederlands. Ronse wordt gevolgd door Aalst (8,4%) en Denderleeuw (6,9%), Geraardsbergen (6,8%) en Ninove (6,3%) (Bron: Streekpact ). Typisch voor de regio is de lage werkgelegenheidsgraad (= aantal werkenden op de totale bevolking) (51,8). In absolute cijfers scoort Aalst het best en laat op provinciaal niveau alleen Gent voorgaan. In verhouding tot de arbeidsleeftijd zijn er in Oudenaarde en Kruishoutem meer jobs beschikbaar. Ondanks de lage werkgelegenheidsgraad, kent de regio een hoge werkzaamheidsgraad. De verklarende factor is de grote pendelbeweging buiten de regio: dagelijks gaan er ruim mensen buiten de regio werken (Bron: Streekpact ). Kenmerkend voor de Belgische landbouwsector is de structurele afname van het aantal landbouwbedrijven en de daarmee gepaard gaande concentratie van gronden. Oost-Vlaanderen telt in 2012 nog landbouwbedrijven, dit is ruim een kwart van het aantal Vlaamse bedrijven. Tussen 1990 en 2012 is er een algemene daling van 56%. Ook in onze regio daalt het aantal landbouwbedrijven snel in vergelijking met het Oost-Vlaams gemiddelde: Ninove 54%, Oudenaarde 49%, Geraardsbergen 58%, Maarkedal (53%), Brakel 56%, Herzele 51%, Erpe-Mere 57%, Wortegem 48%, Zwalm 56 %, Kluisbergen 49%, Lierde 46%, Zingem 47% (Bron: Sociaal-ecomische situatieschets Oost-Vlaanderen 2014). Tegelijkertijd zet de schaalvergroting zich door in de land- en tuinbouwsector. Landbouw is een belangrijk landschapsbepalend element in de regio en zorgt zeker in de landelijke gemeenten voor tewerkstelling. Sinds 1990 is het aantal regelmatig tewerkgestelde arbeidskrachten in de Oost-Vlaamse land- en tuinbouw echter bijna gehalveerd (-46,9%) (Bron: Sociaaleconomische situatieschets Oost-Vlaanderen 2014). Conclusies en inspiratie: De regio wordt gekenmerkt door een lage werkgelegenheidsgraad en een hoge werkzaamheidsgraad. Dit wordt verklaard door een grote pendelbeweging. De regio heeft de voorbije 10 jaar een inhaalbeweging gemaakt wat de werkzaamheidsgraad betreft, maar in Ronse is dat minder het geval. Het vormt de komende jaren een grote uitdaging om anderstaligen aan het werk te krijgen in de regio. Het aantal landbouwbedrijven gaat achteruit. Op 20 jaar tijd is de helft ervan geslo- 12

13 ten. Lokale producenten zijn belangrijk voor voeding en gezondheid. Vormingplus kan een rol spelen in het sensibiliseren en het onder de aandacht brengen van innovatieve praktijken of streekproducten Regiospecifieke kenmerken Aalst, gesitueerd in het uiterste noordoosten aan de rand van onze regio, is één van de elf centrumsteden (= regionale steden) in het Vlaams Gewest. Dit betekent dat het een centrale functie uitoefent voor zijn omgeving, onder andere op het vlak van werkgelegenheid, zorg, onderwijs, cultuur en ontspanning. Aalst is de derde dichtst bevolkte plek in Oost-Vlaanderen (na Gent en Denderleeuw). Met inwoners is het goed voor 1/5de van het inwonersaantal van onze regio. Ronse en Oudenaarde worden getypologeerd als structuurondersteunende steden, zoals er 21 zijn in Vlaanderen. Morfologisch heeft een kleinstedelijk gebied de kenmerken van een stad met een zeker uitrustingsniveau (op vlak van verzorging, cultuur en sport, onderwijs, winkelaanbod etc.). Wat Ronse uniek maakt is dat het een Vlaamse stad is met faciliteiten voor Franstaligen, waardoor een fusie met omliggende landelijke gemeenten niet mogelijk was. Omdat de parameters enkel gerelateerd zijn aan de kernstad (migratie, armoede, ) scoort Ronse boven het Vlaams gemiddelde. De andere steden Geraardsbergen, Zottegem en Ninove zijn geclassificeerd als kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau. Geraardsbergen en Ninove worden gekenmerkt door een grote fusie van landelijke deelgemeenten. Geraardsbergen heeft, naast het stadscentrum, nog vijftien deelgemeenten en Ninove telt er elf. Onze regio is een plattelandsgebied met alle voor- en nadelen. Een groot deel van de inwoners woont er op het platteland op zoek naar rust en samenhorigheid. Rust wordt als top ervaren, tegenover het jachtig stedelijk ritme. De streek biedt veel ruimtelijke kwaliteit, maar dit boeiend landschap verdwijnt geleidelijk en een banale ruimte met banen, grootschalige landbouwbedrijven, verkavelingen en industriezones komt in de plaats. Het is aangewezen om voorzichtig om te springen met deze unieke landschapswaarden. Het arrondissement Oudenaarde kan als landelijk worden getypeerd, met uitzondering van Ronse en een deel van Oudenaarde, Zottegem, Geraardsbergen (hieronder de kaart van het platteland in Zuid-Oost-Vlaanderen, zoals door Leader gehanteerd op basis van het aantal inwoners per vierkante km). Het platteland komt door het groeiend aantal inwoners steeds meer onder druk te staan en de verstedelijking neemt jaar na jaar toe. Dit wordt onderbouwd door cijfers over ruimtegebruik. Vooral de woonoppervlakte neemt sterk toe. Vergeleken met andere regio s in Europa is de bebouwingsgraad in Vlaanderen hoog (VRIND ruimtelijke ontwikkelingen, p. 281). Ook in onze regio laat de druk op de beschikbare ruimte zich voelen. Verdere verdichting van de stedelijke kernen lijkt de meest voor de hand liggende oplossing, maar dit vormt een grote bedreiging voor de leefbaarheid. Uitbreiding naar plattelandsgemeenten lijkt een betere oplossing, maar vormt dan weer een bedreiging voor het landschap (Streekpact ). Plattelandsgemeenten kampen met een andere problematiek en andere uitdagingen dan steden. 13

14 Trends op het platteland zijn o.m. het afbrokkelen van de sociale cohesie, het verlies van ruraal erfgoed, de leegstand van kerkelijk erfgoed en de mobiliteitsarmoede. Ook op het platteland neemt de armoede toe: men spreekt van onderbescherming en van verdoken armoede. De steden inspireren en zijn de voelsprieten voor nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen. De demografische veranderingen stellen zich hier scherper dan elders en de vooruitzichten dwingen tot creatieve oplossingen op het vlak van betaalbaar wonen, leefbare wijken, slimme mobiliteit, duurzame energie, kinderopvang, onderwijs, zorg en dienstenvoorzieningen. (Vlaams Plattelandsbeleidsplan ). Conclusies en inspiratie: De druk op de beschikbare ruimte neemt toe. Dit vormt zowel een bedreiging voor de leefbaarheid in de steden als voor het landschap op het platteland. De mate van verstedelijking is een relevante parameter om in rekening te brengen bij de spreiding en de inhoudelijke samenstelling van het vormingsaanbod. Vormingplus kan bijdragen aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van het platteland en de stad door innovatieve projecten op te zetten of te ondersteunen Beleidskeuzes steden en gemeenten Steden en gemeenten zijn belangrijke partners voor de ontwikkeling van ons aanbod. In hun strategische meerjarenplannen worden beleidsdoelstellingen en acties voor de komende 6 jaar geformuleerd ( ). Een meerjarenplan is het resultaat van een inspraaktraject en berust op een uitgebreide omgevingsanalyse. Gemeenten en steden staan de komende jaren voor grote uitdagingen en moeten vaak keuzes maken door besparingen. Een lezing van beleidsplannen geeft een kijk op de lokale behoeften en doelstellingen. Een aantal vaststellingen: Het lokaal cultuurbeleid is verankerd in de regio. De drie werksoorten voor lokaal cultuurbeleid blijven behouden: lokaal cultuurbeleid, cultuurcentrum en bibliotheek. Brakel en Erpe-Mere hebben niet ingetekend op de beleidsprioriteit lokaal cultuurbeleid. Horebeke is één van de uitzonderingsgemeenten in Vlaanderen die geen gesubsidieerde openbare bibliotheek heeft en bijgevolg niet kan intekenen op lokaal cultuurbeleid. In Wortegem-Petegem werd het dossier afgekeurd. In onze regio hebben enkel Aalst, Geraardsbergen, Ninove en Ronse (sinds 2014) een aanvraag voor subsidies cultuurcentrum ingediend. Zottegem en Oudenaarde komen in aanmerking, maar hebben nog geen aanvraag ingediend. Landbouw is geen thema in meerjarenplannen, ook niet in de landelijke gemeenten. In Ninove, Oudenaarde, Geraardsbergen, Maarkedal, Brakel, Herzele, Erpe-Mere en Wortegem-Petegem is er een schepen bevoegd voor landbouw. Er is aandacht voor het promoten van een gezonde levensstijl. Bv. in Zingem, Haaltert en Denderleeuw. Die aandacht heeft met de demografische evolutie te maken en de promotie wordt gepland in samenwerking met externe partners (mogelijke thema s zijn: gezonde voeding, psychisch welbevinden, ). Conclusies en inspiratie: Ook in onze regio ontsnappen steden en gemeenten niet aan de financiële druk. Heel wat prioritaire thema s van het ste- 14

15 delijk en gemeentelijk beleid sluiten aan bij thema s van Vormingplus, wat kansen biedt om onze expertise in te zetten: uitvoering lokaal cultuurbeleid gemeenschapsvorming, cultuureducatie, bereiken van kansengroepen, e-inclusie, informatiegeletterdheid en mediawijsheid, integratiebeleid, duurzaamheid en aandacht voor gezondheid in lokaal beleid. Burgerparticipatie is een aandachtspunt in vele steden en gemeenten en er worden middelen voor voorzien, maar de knowhow om die burgerparticipatie effectief te organiseren ontbreekt soms Elementen geselecteerd voor de SWO- ART Uit deze externe gegevensverzameling selecteren we onderstaande kansen (K) en bedreigingen (B) die de werking van Vormingplus in de volgende beleidsperiode mee zullen bepalen. Elk element krijgt een code mee, zodat het traceerbaar blijft in de verdere analyse. We voegen ook bij elk element cursief de bron toe. Kansen K1 - de Vlaamse beleidsprioriteiten voor lokaal cultuurbeleid - hun middelen én hun gebrek aan expertise (meerjarenplannen of van de gemeenten en plattelandsbeleidsplan = platteland) K2 er zijn veel aansluitende thema s bij verschillende gemeenten en steden (meerjarenplannen gemeenten) K3 - de vergrijzing, toename van alleenstaanden, het wegvallen van de dorpsfuncties bieden een kans voor S.C.W. want de behoefte neemt toe (platteland) K4 - de toenemende druk op het individu en vooral op kansengroepen leidt tot een grotere behoefte aan empowerment (Transitiegebied 1 = TG1) K5 - de toenemende aandacht voor preventie en sensibilisering om gezondheidszorg betaalbaar te houden (TG1) K6 - nieuwe bewoners en gezinnen die hun vrije tijd op het platteland komen doorbrengen zorgen voor een nieuwe dynamiek in het verenigingsleven en kansen voor SCW (platteland / streekpact) K7 - landbouwverbreding en plattelandsbeleving (hoevetoerisme, zorgboerderijen, streekproducten, stiltegebieden enz.) zijn een kans om landbouwers te bereiken en om alternatieven te ondersteunen (platteland) K8 - de concentratie van cultuuraanbod in de groot- of centrumsteden, biedt kans tot aanbieden van alternatieven op plaatsen met minder cultuuraanbod (platteland) K9 - de erkenning van superdiversiteit neemt toe, maar het vraagt nog veel moeite om er mee om te gaan; mensen leren omgaan met 15

16 verschil (TG6) K10 - door technologische ontwikkelingen speelt het verenigen en samenleven zich niet meer alleen in de fysieke ruimte af, maar ook virtueel (TG6) K11 - de ontwikkeling van burgerinitiatieven (TG4) K12 - het stimuleren van sociale innovatie door de overheden (Maatschappelijke Verantwoord Ondernemen, sociale economie ) neemt aan belang toe (TG4, Streekpact) Bedreigingen B1 - eenzijdige politisering van het aanbod (stakeholders en meerjarenplannen gemeenten) B2 - vermarkting van vrije tijd, vervlakking (meerjarenplannen gemeenten en team beleidsplanning) B3 - minder bereikbaarheid van doelgroepen door afname van de dienstverlening in kleinere dorpen en steden meer centralisatie / minder middelen bij de lokale overheden (platteland en streekpact) B4 - toename van armoede, zowel in steden als op het platteland: de eerder verdoken plattelandsachterstelling (platteland) B5 - mobiliteit: de vervoersarmoede vooral bij jongeren en de groeiende groep ouderen, het ondermaats openbaar vervoer op het platteland (streekpact, platteland) B6 - de economische functionaliteit van leren / levenslang leren dient voor de arbeidsmarkt (streekpact, TG2) B8 - het (subjectief) gevoel van toenemende drukte in de vrije tijd, wat leidt tot stress, keuzedwang, enz. (TG5) B9 - nieuwe spelers in het vrijetijdsaanbod, zowel bij de overheid als commercieel, vergroten de concurrentie in het middenveld (TG5 en TG4) B10 - de verscheidenheid aan manieren waarop verantwoording moet afgelegd worden aan diverse stakeholders neemt toe (TG4) B11 - de afhankelijkheid van de subsidiërende overheid is een bedreiging voor het verder ontwikkelen of optimaliseren van de werking (teamoverleg). 16

17 5.5. Bevraging van stakeholders Hoe wordt de werking van Vormingplus tijdens de voorbije jaren beoordeeld door de deelnemers en de sterkhouders (leden, partners, freelancebegeleiders, lokale diensten, het agentschap SCVW )? We brengen kort verslag uit van dit onderzoek en maken een keuze van de evaluatieve elementen die we opnemen voor de SWO-ART analyse Resultaten bevraging van deelnemers In opdracht van Vormingplus Vlaamse Ardennen Dender heeft een groep studenten van Hogeschool Gent van het tweede jaar sociaal werk een telefonische bevraging uitgevoerd bij deelnemers aan één of meerdere vormingsactiviteiten. De bevraging werd begeleid door docent Luk De Droogh en kaderde in het opleidingsonderdeel Onderzoek in het sociaal werk. Conclusies van het rapport: Veel mensen geven aan dat ze Vormingplus eigenlijk per toeval hebben leren kennen. Eens de mensen de weg naar Vormingplus gevonden hebben is het verhaal uitdrukkelijk positief. Wat vooral gewaardeerd wordt is: de breedte en de actualiteit van het aanbod, de laagdrempelige organisatie met een vlotte bereikbaarheid en zeer betaalbaar aanbod, de vriendelijkheid en ondersteuning van de medewerkers, de sfeer tijdens de activiteiten, die als tof, aangenaam, vlot, wordt omschreven er is uitdrukkelijk ook waardering voor de diversiteit aan werkvormen die men hanteert (groepsuitstappen en de workshopformule het iets doen worden expliciet gewaardeerd) naast het klassieke cursuswerk dat zijn plaats blijft hebben. Het belangrijkste motief om naar een activiteit van Vormingplus te komen is de inhoudelijke interesse voor het onderwerp. De educatieve dimensie is blijkbaar van doorslaggevend belang. Wat de inhoudelijke thema s betreft worden vooral veel elementen aangereikt uit de culturele sfeer zowel het zelf actief kunnen zijn op creatieve wijze als het aanreiken van kennis rond 17

18 cultuur, spreekt veel mensen aan. Daarbij lijkt de lokale dimensie een belangrijke extra troef. Een ander thema waar vrij veel interesse voor bestaat is: opvoeding en psychologie waarbij het onderwerp best niet zozeer vanuit een academische, maar vanuit een probleemgerichte invalshoek benaderd wordt. De ruime aandacht voor natuur, duurzaamheid, ecologie wordt ook gewaardeerd. Het sociale karakter van de organisatie; de aandacht voor sociale thema s als armoede en diversiteit, maar ook de wijze waarop men een divers publiek bespeelt en weet aan te spreken wordt gezien en gewaardeerd. Er zijn ook enkele aandachtspunten geuit. Vormingplus maakt best een afweging tussen verbreding en verdieping van educatieve thema s. Sommige deelnemers vragen een verder doorgedreven lokale programmatie. De organisatie heeft het imago niet voor jonge volwassenen bedoeld te zijn Resultaten online bevraging van leden, partners, freelancers, diensten We lanceerden een digitale kwantitatieve enquête die naar 127 mensen verstuurd werd. Bijna de helft of 55 personen heeft deze beantwoord. Deze groep respondenten bestaat uit 8 medewerkers van een vormingsorganisatie, 13 medewerkers van een cultuurdienst, 2 medewerkers van een integratiedienst, 2 medewerkers van de provincie, 1 freelancer van Vormingplus, 9 leden van de algemene vergadering van Vormingplus en 22 medewerkers van andere organisaties waar Vormingplus mee samenwerkt. De kleinschaligheid van de enquête en de diversiteit aan antwoorden maakt het moeilijk om op bepaalde vragen een eenduidig antwoord te krijgen. We kunnen wel met zekerheid stellen dat: De stakeholders zijn het erover eens dat de samenwerking met Vormingplus goed verloopt. Items zoals bereikbaarheid, professionaliteit, communicatie en bekendmaking van ons aanbod worden positief ervaren. De samenwerking met Vormingplus levert een kwalitatieve meerwaarde op. Bij de vraag over de activiteiten die zij als medewerker zouden willen organiseren werd elk voorstel zinvol geacht. Het organiseren van lezingen scoorde het laagst in vergelijking met andere activiteiten zoals workshops, uitstappen of bezoeken,... De meerderheid van de respondenten ervaart Vormingplus als innovatief en vindt dat de organisatie een bijdrage levert aan de ontwikkeling van de regio. Maatschappelijke thema s waarop Vormingplus volgens hen moet inzetten zijn: diversiteit, kansarmoede, ecologie, transitie, duurzaamheid, nieuwe media, erfgoed, cultuurparticipatie, ouderen, antikapitalisme, politieke vorming en dierenwelzijn. Vormingplus kreeg nog volgende tips mee: Inzetten op netwerking en zoeken naar samenwerkingsverbanden Niet teveel richten op de (begoede) middenklasse; Een mix aanbieden van uiteenlopende activiteiten; Betere bekendmaking van de activiteiten; 18

19 Samenwerkingsprojecten nog meer uitdiepen; Regionaal overleg met verschillende partners organiseren om de afstemming te optimaliseren; Meer focus op kwaliteit en minder op kwantiteit; Minder zelf organiseren maar een breder netwerk van partners uitbouwen en die inhoudelijk ondersteunen; Vormingplus heeft onvoldoende visibiliteit en zou innovatiever kunnen omgaan met sociale media; Zet in op communicatie, bereikbaarheid en een lage deelnameprijs; Zorg voor publiciteit, regionale spreiding en een zichtbare aanwezigheid; Blijven zoeken naar thema s; Profileren bij culturele verenigingen als partner Het visitatieverslag De organisatie kreeg bezoek van de visitatiecommissie op 30 oktober Het verslag vermeldt heel wat positieve en aanmoedigende woorden. Enkele verbetersuggesties van de commissie nemen we op in de SWO-ART tabel; ze worden hieronder vermeld bij de gewenste Resultaten. Het volledige verslag is als bijlage 4 opgenomen. 19

20 5.6. Elementen voor de SWO-ART Uit de bevraging van de stakeholders onthouden we vooral volgende Sterktes, Zwaktes en gewenste Resultaten: Sterktes zijn: S1 - de klantvriendelijkheid van de organisatie S2 - het educatief werk S3 - het sociale karakter van de organisatie (gericht op armoede en diversiteit bv.) S4 - Vormingplus is een pluralistische, open en vernieuwende organisatie Zwaktes zijn: Z1 - de naambekendheid van Vormingplus Z2 - de perceptie van Vormingplus is niet helemaal wat we willen Gewenste resultaten zijn: R1 - inzetten op samenwerking en netwerken (stakeholders) R2 - de verbindende functie meer gestructureerd uitwerken (visitatieverslag) R3 - een goede balans zoeken tussen vraag gestuurd en aanbodgericht werken (visitatieverslag) R4 - nog meer investeren in innovatieve projecten (visitatieverslag) R5 - de sociale mix van deelnemers (stakeholders) R6 - de erkenning van superdiversiteit (TG4 en team beleidsplanning) 20

21 6. De interne gegevensverzameling In dit onderdeel presenteren we een stukje geschiedenis en de foto van de huidige organisatie. Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender is in 2003 opgericht als volkshogeschool voor een regio met weinig traditie wat onafhankelijk sociaal cultureel werk betreft. De regio lag bij wijze van spreken aan onze voeten; we konden met een schone lei beginnen. In de pioniersjaren werden veel tijd en middelen geïnvesteerd in de uitbouw van de eigen organisatie: aanwerving van personeel, inrichting van het gebouw, visieontwikkeling en uitwerking van het beleid We werden een lerende organisatie. We verkenden voorzichtig de regio met een uitgebreide oefening in behoeftedetectie, bouwden een informatiecentrum uit en organiseerden de eerste netwerken en vormingsactiviteiten. Dit zorgde voor een stabiele basis om de volgende jaren geleidelijk een gevarieerd en breed vormingsaanbod uit te werken en te focussen op de output van de organisatie De huisvesting Vormingplus is gehuisvest in het centrum van Geraardsbergen. De locatie is goed gelegen, op wandelafstand van het station, maar helaas moeilijk toegankelijk. Door recente ongunstige financiële ontwikkelingen heeft de stad het voornemen om het gebouw te koop te stellen. Vormingplus is geen kandidaat om het aan te kopen en kan wellicht nog enkele jaren het gebouw blijven huren. In eerste instantie staan we open voor opportuniteiten die zich aandienen, maar na verloop van tijd gaan we gericht op zoek naar een ander onderkomen. De nadelen van het huidige gebouw op het vlak van zichtbaarheid en toegankelijkheid compenseren we door een goede spreiding van ons aanbod en door activiteiten te laten doorgaan in geschikte en toegankelijke locaties overal in de regio. Dit neemt niet weg dat er regelmatig een vormingsactiviteit in eigen huis wordt georganiseerd en er sinds 2013 wekelijks een samenkomst van Babbelonië plaatsvindt Het team Het huidige team van Vormingplus bestaat uit 9 medewerkers (7,15 voltijds equivalenten): 1 coördinator 6 educatieve stafmedewerkers (waarvan 5 themaverantwoordelijken en 1 regiomedewerker) 1 stafmedewerker administratie 1 administratief medewerker 2010 Elke De Schutter uit dienst 14/12/ uit dienst: coördinator Karine Hanskens op 30/4/11 en Tina Fabry op 1/5/11. Stafmedewerker Jos Gyssels wordt coördinator en Leila Zohrie komt in dienst op 1/10/ Yves Van Reusel in dienst op 1/3/ Stefaan Van der Biest, Yves Van Reusel en Leila Zohrie schakelen om van voltijds naar 4/5 VTE 2014 Liesbeth Descheemaeker in dienst op 27/1/14 (4/5 VTE). aantal personeelsleden op 31 december in dienst uit dienst regiomedewerker (5/5) regiomedewerker (5/5) coördinator (5/5) educatief medewerker (5/5) educatief medewerker (5/5) educatief medewerkster (4/5) 21