Vertrek van je eigen brede kijk op jeugd en jeugdbeleid

Transcriptie

1 STAPPENPLAN fiche 4 Gericht gegevens verzamelen die je jeugdbeleid richting kunnen geven. Waarover gaat het? Het jeugdbeleid in jouw gemeente is geen blanco blad. Bij de opmaak van een nieuw jeugdbeleidsplan vertrek je bijgevolg niet vanaf nul. Enerzijds vertrek je van het huidige bestaande (jeugd)beleid en/of beleidsaccenten uit het verleden (eigen lokale prioriteiten, bevragingen, vaststellingen, besluiten ). Anderzijds is ook de veranderende samenleving en het effect daarvan op kinderen en jongeren, een gegevensbron om je jeugdbeleid vorm te geven. Het decreet verplicht niet om een maatschappelijk kader of omgevingsanalyse uit te werken. Het decreet vraagt wel om een grondige analyse te maken voor het jeugdwerkbeleid en het jeugdbeleid en enkel de besluiten daarvan op te nemen in je jeugdbeleidsplan. Die moeten immers richting geven aan de geformuleerde doelstellingen. Het blijft dus belangrijk om gegevens te verzamelen en te verwerken als onderbouw van je jeugdbeleid. Het opmaken van een jeugdbeleidsplan is het vormgeven van je lokaal jeugdbeleid. Goed lokaal jeugdbeleid is er voor zorgen dat kinderen en jongeren zich goed voelen binnen je gemeente of stad. Ondanks het feit dat de Vlaamse overheid geen of weinig verwachtingen uit op dit vlak, willen we iedereen aanraden om dit wel te doen. Een beleid is pas waardevol als het gestoeld is op gegevens, vaststellingen, onderzoek We willen je in deze fiche wat richting geven in het waarom, hoe, wanneer van gegevens verzamel. Waarom? Nog even inzoomen op het belang van deze stap in het planningsproces. De uitgangssituatie in kaart brengen doe je om een correct beeld te krijgen van de lokale situatie Dit om van daaruit de juiste keuzes te maken, doelgericht en efficiënt. Door de uitgangsituatie correct in beeld te brengen krijg je krediet bij andere beleidsactoren voor de keuzes die voorgesteld worden in het plan. Het helpt je om doelgericht te kunnen inspelen op kansen en rekening te houden met lokale beperkingen. We hebben het in deze fiche achtereenvolgens over: Vertrek van je eigen brede kijk op jeugd en jeugdbeleid Gericht gegevens verzamelen Gericht thematische gegevens verzamelen

2 Vertrek van je eigen brede kijk op jeugd en jeugdbeleid De samenleving staat niet stil. Dagelijks voltrekken zich allerhande demografische, economische sociale gebeurtenissen die een invloed kunnen hebben op het jeugdbeleid in Vlaanderen en dus ook op het jeugdbeleid in jouw specifieke gemeente of stad. Een brede kijk ontwikkelen is het verzamelen, bundelen van dergelijke gegevens om de huidige situatie (leefwereld, knelpunten, evoluties ) van kinderen en jongeren in kaart te brengen. Dit met de bedoeling om ze nadien rechtstreeks of onrechtstreeks mee te nemen in het vormgeven van je lokaal jeugdbeleid. Het gaat niet enkel om het verzamelen van cijfermatige gegevens. Even belangrijk zijn meningen, visie, trends, artikels, onderzoeken Het is moeilijk te omschrijven over welke gegevens of welke bagage je moet beschikken om een degelijke brede kijk te kunnen maken. Het komt erop aan om zicht te hebben op (of weet te hebben van) de meest relevante evoluties met betrekking tot kinderen en jongeren in Vlaanderen en in jou lokale situatie. Voor ervaren en doorwinterde jeugdconsulenten is het ontwikkelen van dergelijk bredere kijk een permanent proces. Het lezen van beleidsdocumenten van andere belendende beleidsdomeinen, relevante artikels en onderzoeken, tijdschriften, websites van organisaties Dit alles mentaal op slaan en mee nemen in het uittekenen van het lokaal jeugdbeleid. Ben je echter nieuw op de jeugddienst dan is het schrijven van je eerste beleidsplan de perfect aanleiding om je op korte termijn te verdiepen in deze materie. Daarmee is ook je persoonlijke rol als jeugdconsulent in dit planningsproces al een stuk ingevuld. Naast het vasthouden van de pen, draag je de grote verantwoordelijkheid om breder te kijken naar jeugdbeleid. Je bagage als professionele jeugdbeleidontwikkelaar te ontsluiten en gericht mee te geven aan andere betrokkenen in dit proces. Gericht gegevens verzamelen Naast je eigen brede kijk op jeugd en jeugdbeleid, is er ook nood aan doelgerichte gegevens en input die je analyse (en uiteindelijk de keuzes) in de goede richting sturen. Analyse is een dynamisch proces van verwerking en interpretatie van gegevens is een onderdeel van een dynamisch analyseproces. Tijdens het maken van een analyse (hoe zit het met het jeugdwerk en jeugdwerkbeleid, hoe zit het met jeugd en jeugdbeleid?) zal je ook te weten komen welke gegevens belangrijk zijn om de huidige situatie goed naar waarde te schatten. Je moet dus voortdurend op zoek naar aanvullende gegevens. Die maken onderwerp uit van verder onderzoek of bevragingen. Met de nieuwe input kan je dan weer aan de slag in je analyse. Uiteindelijk kom je tot goed onderbouwde besluiten, hetgeen het draagvlak voor je jeugdbeleid vergroot.

3 Inventariseren van stakeholders Wie zijn de rechtstreekse en onrechtstreeks belanghebbenden in dit verhaal? Het is goed om bij de aanvang van de gegevensverzameling even bij deze vraag stil te staan. Welke voorzieningen of actoren zijn er binnen de gemeentegrenzen (of eventueel bovenlokale initiatieven met lokale uitstraling) die rechtreeks betrokken partij zijn. Dergelijke inventaris opent nieuwe perspectieven en voorkomt dat je belangrijke partners of spelers over het hoofd ziet. Zie dit niet als een verplicht nummertje, maar eerder als achtergrondinformatie die van pas kan komen bij het maken van je analyse. Zo stel je misschien vast dat er een aantal potentiële spelers zijn die vandaag nauwelijks in beeld komen als het gaat om het jeugdbeleid van de gemeente. Of misschien blijkt dat heel veel aandacht wordt opgeslorpt door maar een beperkt aantal actoren. Het inventariseren van relevante spelers kan je doen via het opmaken van een stakeholderskaart (zie fiche instrumenten 1) of het maken van een jeugdgerichte sociale kaart. Uiteindelijk behoort een inventaris van voorzieningen ook tot de kwantitatieve gegevens. Kwantitatieve gegevens verzamelen Met kwantitatieve gegevens bedoelen we vooral cijfergegevens die iets kunnen zeggen over aantallen, spreiding of evoluties. Vaak laten ze toe om globale beschouwingen te maken en evoluties te detecteren. Enkele voorbeelden van kwantitatieve gegevens zijn: Aantal + evoluties van kinderen en jongeren per leeftijdscategorie: om hoeveel jeugd gaat het? Van welke categorie (kinderen, tieners, jongeren)? Is het een groeiende of krimpende groep? Spreiding van jeugd op wijkniveau: waar wonen bv. veel gezinnen met jonge kinderen? Aantal kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare positie. Onderwijsniveau van middelbare scholieren: ASO TSO BSO. Het onderwijsniveau blijkt immers een zeer belangrijke factor in de vrijetijdsbesteding van jeugd. Aantal jeugdwerkinitiatieven per soort en spreiding daarvan, jeugdwerkindex. Gegevens over aantal leden en leiding (en evoluties daarvan) van de lokale jeugdwerkinitiatieven. Hoe meer dergelijke gegevens beschikbaar zijn op niveau van de wijken of deelgemeenten, des te meer kun je ze gebruiken om het jeugdbeleid doelgericht af te stemmen. Zo zal de ene wijk misschien veel jonge gezinnen kennen terwijl de andere vergrijst.

4 Thematische inventaris en gegevens Voor een aantal thema s kan het zeer zinvol zijn om een gerichte thematische inventaris op te maken. Dat zal ongetwijfeld eerder gebeuren voor de nieuwe prioriteiten brandveiligheid en jeugdcultuur, maar kan rond andere thema s zeer relevant zijn. Voor heel wat thema s levert een gerichte inventaris echt waardevolle informatie op. Bvb: jeugdcultuur: Welke programmatie is er momenteel naar kinderen en jongeren? Hoeveel en welke kinderen en jongeren maken daar gebruik van? Welke informatiekanalen worden momenteel gebruikt om kinderen en jongeren te informeren? Welke organisaties zijn onrechtstreeks partner in dit verhaal? Kwalitatieve gegevens verzamelen Wat kwalitatieve gegevens betreft komen we op het terrein van inspraak en bevragingen (zie ook fiche 5 inspraak en participatie). Uit recent onderzoek blijkt dat jeugddiensten 80% van hetgeen ze bevragen eigenlijk bevestigt wat men al wist. Dat wijst erop dat we geneigd zijn om te veel te bevragen of dat we het te weinig gericht doen. Of anders gezegd: we brengen te veel in kaart wat we eigenlijk al weten. Uiteraard wil dit niet zeggen dat het bevestigd zien van bepaalde evidenties niet waardevol kan zijn voor de credibiliteit van je doelstellingen en acties. Belangrijk bij het verzamelen van kwalitatieve gegevens, is het afbakenen van je zoektocht: Wat wil je weten? Welke informatie zoeken we? Probeer zo concreet mogelijk te omschrijven wat je zoekt in een onderzoeksvraag of uitgangsvraag. Bij wie kunnen we deze informatie vinden? Welke actoren of groepen kunnen ons over deze vraag iets vertellen. Kinderen, jongeren, begeleiders, deskundigen, bevoorrechte getuigen Hoe verzamelen we deze informatie? Wat is de beste (meest efficiënte, meest doelgerichte) methode om een antwoord te krijgen op onze vraag? Rond het kiezen van de juiste methode vind je meer informatie onder instrumenten en modellen (instrumentenfiche 8: stroomdiagram gegevens verzamelen).

5 Gegevens als belangrijke input voor een SWOT-analyse Gegevens zijn ook een belangrijke bron voor een SWOT-analyse (zie fiche instrumenten 2). Stel dat je een SWOT-analyse wil maken van het jeugdinformatiebeleid, dan is het belangrijk om te weten welke mogelijke informatiekanalen de gemeente vandaag gebruikt. Het is ook belangrijk om te weten of kinderen en jongeren deze kanalen kennen en gebruiken, en welke de kanalen zijn die hen het meeste aanspreken. Zonder die gegevens kun je moeilijk een scherpe evaluatie maken van het huidige beleid en wenselijke toekomstscenario s.