Borskanker is die mees algemene kanker wat Suid-Afrikaanse vroue affekteer

Transcriptie

1

2 Borskanker is die mees algemene kanker wat Suid-Afrikaanse vroue affekteer

3 * SA Statistiek soos per Nasionale Kankerregister (NKR) 2005 *

4 Borskanker - wat is die simptome? Vroeë borskanker toon gewoonlik nie simptome nie, maar soos die gewas groter word, kan die bors anders begin lyk of voel Tipiese veranderinge sluit in: n Knop of verdikking in of naby die bors of in die armholte 'n Verandering in die vorm of grootte van die bors Kuiltjies of rimpels in die vel van die bors n Tepel wat na binne inkeer Abnormale afskeiding van die tepel Skubberigheid, rooi of geswolle vel op die bors, tepel of areola (die donker deel rondom die tepel) Die vel van die bors lyk of voel soos lemoenskil

5 Vroeë opsporing van borskanker Borskanker wat vroegtydig opgespoor word, kan meer effektief behandel word met 'n groter kans op herstel Selfs al voel jy nou gesond, is jou kans om borskanker te kry groter net omdat jy n vrou is en ouer word Vroegtydige opsporing van borskanker kan jou lewe red! Gereelde ondersoeke gee gemoedsrus

6 Vroeë opsporing van borskanker Bors-selfondersoeke (BSO) behoort elke maand tydens ovulasie gedoen te word (verkieslik op dieselfde tyd van die dag) Wees bewus van hoe jou borste lyk en voel Bespreek enige veranderinge wat jy opmerk met jou gesondheidspraktisyn Knopperige klierweefsel is 'n normale deel van die borsweefsel Gereelde bors-selfondersoeke gee waarskuwing aan enige veranderinge

7 n Bors-selfondersoek is so maklik soos Voor die spieël Voor 'n spieëi, kyk vir enige veranderinge in die normale voorkoms en hoe jou borste voel, soos klein kuiltjies, verskil in grootte of afskeiding van die tepel Ondersoek op vier maniere: arms langs die sye; arms bokant die kop; hande ferm op die heupe geplaas en in n vooroor gebukkende posisie

8 n Bors-selfondersoek is so maklik soos Lê plat Lê op jou rug met n kussing onder jou regterskouer en jou regterhand onder jou kop Maak klein, ferm sirkelbewegings met die vier vingers van jou linkerhand in 'n op-en-af patroon oor die hele bors area, onder die arms en op tot by die skouer Herhaal met die regterhand op die linker bors

9 n Bors-selfondersoek is so maklik soos In die bad Met jou regterarm gelig, ondersoek jou regterbors met n seperige linkerhand en plat vingers. Gebruik dieselfde metode wat by stap 2 ( Lê plat ) beskryf word Herhaal aan die ander kant

10 Vroeë opsporing van borskanker n Kliniese Borsondersoek (KBO) is n visuele en tasbare ondersoek van die hele bors - vanaf die sleutelbeen tot die bralyn en van die armholtes tot by die borsbeen As jou roetine mediese ondersoek nie 'n KBO deur 'n mediese praktisyn insluit nie, vra daarvoor Vroue 40 of ouer, of wat ander risikofaktore het, behoort elke 2-3 jaar vir 'n mammogram verwys te word As jy n verandering in jou borste of armholtes opmerk, vra jou mediese praktisyn om n kliniese borsondersoek (KBO) te doen

11 Loop jy n risiko vir borskanker?

12 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy ouer as 50 is Die kans om borskanker te kry verhoog namate jy ouer word Alhoewel die meeste vroue ouer as 50 is wanneer hulle gediagnoseer word, word vroue in hulle twintigs en dertigs toenemend met borskanker gediagnoseer

13 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy 'n gesinslid met borskanker het Jy het n groter kans om borskanker te kry as jou ouma, ma, suster of dogter bors- of ovariese kanker gehad het Jou risiko verhoog verder as hulle dit voor 50-jarige ouderdom gehad het Vra jou mediese praktisyn aangaande genetiese raadgewing

14 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy 'n persoonlike geskiedenis van kanker het en daarvoor behandel is Vroue wat voor die ouderdom van 30 hoë dosisse chemoterapie, of bestraling van die borskas (insluitende die borste) ontvang het, het n groter kans om borskanker te kry Studies dui daarop dat hoe jonger 'n vrou is wanneer sy hierdie behandeling ondergaan, hoe groter is haar kanse om later borskanker te kry

15 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jou borsweefsel baie dig is Vroue wie se mammogramme toon dat hul borsweefsel digter is as ander vroue van dieselfde ouderdom, het 'n groter kans om borskanker te kry Ultraklank mag benodig word aangesien digte borsweefsel dit moeilik maak om moontlike gewasse op te spoor

16 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy nog nooit geboorte geskenk het nie, of jy 35 of ouer was met jou eerste swangerskap Vroue wat nooit kinders gehad het nie het 'n groter kans om borskanker te kry n Moontlike verklaring hiervoor is dat swangerskappe die aantal menstruele siklusse in n vrou se lewe verminder

17 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy tans geboortebeperkingspille (mondelike voorbehoed-middels) reeds vir etlike jare gebruik of tot onlangs gebruik het Studies toon dat vroue wat mondelike voorbehoedmiddels gebruik 'n groter kans het om borskanker te kry as vroue wat dit nooit gebruik het nie Die risiko verlaag as jy dit vir meer as 10 jaar ophou gebruik het

18 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy post-menopousaal is en gekombineerde hormoonvervangingsterapie (HVT) gebruik (wat estrogeen en progestoroon bevat) Kombinasie HVT verhoog ook die kanse dat borskanker eers in n gevorderde stadium opgespoor word - moontlik omdat dit borsweefsel laat verdig wat mammogramme minder effektief maak Hoër dosisse kombinasie HVT verhoog borskankerrisiko meer as laer dosis kombinasie HVT Vroue wat kombinasie HVT gebruik se risiko vir borskanker verhoog aansienlik binne die eerste 2 tot 3 jaar van gebruik Vroue wat kombinasie HVT vir minstens 5 jaar ophou gebruik het, se risiko vir borskanker verlaag

19 Jy het n groter kans om borskanker te kry indien... Jy meer as een standaard sopie alkohol per dag drink Alkohol verhoog beslis vroue se kanse om borskanker te kry Die risiko verhoog namate meer alkohol gebruik word Diegene wat meer as een standaard alkoholiese drankie (sopie) per dag drink se risiko is bykans dubbel dié van vroue wat nie alkohol gebruik nie Oormatige gebruik van alkohol verhoog ook die risiko om mond-, keel-, slukderm- en lewerkankers te ontwikkel

20 Onthou... Die meeste vroue met verskeie risikofaktore het ontwikkel nooit borskanker nie Alhoewel baie skaars, kan mans ook borskanker ontwikkel Jy kan jou kanse om borskanker te kry, verlaag deur 'n gebalanseerde lewenstyl te handhaaf en deur omgewingskarsinogene (kankerveroorsakende stowwe) te vermy Vroue wat vir minstens 18 maande borsvoed, kan hul (en hul babas) se risiko verder verlaag Wees fisies aktief, waak teen oorgewig en beperk jou alkoholinname

21 Wat doen KANSA om te help? Ons help deur seker te maak dat Suid- Afrikaanse vroue toegang het tot Kliniese Borsondersoeke (KBO) wat potensieel hul lewens kan red Ons Mobiele Gesondheidseenhede reis na ver afgeleë plekke in Suid-Afrika om vroue te bereik wat nie andersins toegang tot n KBO sou hê nie

22 Wat doen KANSA om te help? Limfedeembehandeling Limfkliere en vate word somtyds tydens kankerchirurgie verwyder, wat die risiko vir infeksie verhoog As die oorblywende limfvate nie genoegsaam vloeistowwe kan dreineer nie, bou daar 'n oormaat vloeistof op en veroorsaak swelsel of limfedeem Radioterapie kan ook limfklierskade veroorsaak

23 Wat doen KANSA om te help? Verskeie KANSA Sorgsentra bied limfedeembehandeling aan Terapeute (wat spesiale opleiding in die hantering van limfedeem ondergaan het), Gebruik volledige Ledigingsterapie (VLT) om hierdie simptome by kankerpasiënte te verlig VLT-behandeling sluit in limfdreinering per hand, drukverbande, spesiale oefeninge en vel- en naelversorging

24 Wat doen KANSA om te help? Pruike Kankerbehandeling lei dikwels tot haarverlies. Vra jou haarkapper om jou pruik (wat by ons Sorgsentra gehuur of gekoop kan word) na jou behoefte te stileer Borsprosteses Borsprosteses word by ons Sorgsentra te koop aangebied, waar personeel en vrywilligers jou met kundige raad en advies kan bedien sommige Sorgsentra verkoop ook onderklere wat saam met prosteses gedra kan word

25 Wat doen KANSA om te help? SureTouch KANSA is n pionier van die nuutste tegnologie vir veilige borsondersoeke Dit is nie 'n diagnostiese hulpmiddel nie, maar word gebruik vir vooraf-siftingstoetse Ondersoek en geverifieer deur KANSA, word die SureTouch siftingstoestel na stedelike, voorstedelike en landelike gemeenskappe regoor die land geneem, om sodoende maklike en veilige borsondersoeke te beskikbaar te stel

26 KANSA het die afgelope jaar vroue ondersoek vir borskanker n Verdere Kliniese Borsondersoeke gefasiliteer in samewerking met die Departement van Gesondheid Spesialisondersteuning aan sowat 44 limfedeempasiënte per maand gebied

27 KANSA het die afgelope jaar... Ondersteuning aan individuele kankerpasiënte verleen deur middel van ons 110 ondersteuningsgroepe en met behulp van ons opgeleide sorg- en ondersteuningsvrywilligers Ongeveer pasiënte elke maand besoek en ondersteun terwyl hulle kankerbehandeling by onkologie-klinieke ontvang het individue, wat deur kanker geraak is, met berading ondersteun terwyl mense baat gevind het deur mediese hulptoerusting wat aan hulle geleen is

28 Kliniese borsondersoeke word landswyd by KANSA se Mobiele Gesondheidseenhede of Sorgsentra gedoen

29 Een van KANSA se Mobiele Gesondheidseenhede skep bewustheid en doen gratis siftingstoetse in die gemeenskap

30 Een van KANSA se Mobiele Gesondheidseenhede skep bewustheid en doen gratis siftingstoetse

31 Wees deel van die stryd teen borskanker... Gaan gereeld vir siftingstoetse Maak n donasie Sluit aan as n lid Word n vrywilliger

32 Om KANSA te help om ons kankersiftingsprogramme uit te brei, oorweeg dit asseblief om 'n skenking by enige van ons meer as 30 KANSA Sorgsentrums landswyd te maak

33 Kontak ons Skakel ons tolvry , of e-pos Teken in op ons KANSA Nasionale Facebook-blad: Africa/ Word ook deel van ons - Besoek ons webtuiste

34