VERGADERING VAN 2 JUNI 2004 PUNTEN VAN BEHANDELING

Transcriptie

1 PUNTEN VAN BEHANDELING BLZ. 01 Notulen van de vergadering 28 april Ingekomen stukken Regeling van werkzaamheden C-lijst... 5 A.1. Waterberging Oost-Groningen en Haren... 6 A.2. Provinciale rekening 2003 en jaarlijkse overboeking (nr. 15/2004) A.3. Voortzetting regionale steun aan het Noorden in het kader van Kompas van het Noorden A.4. Voorjaarsnota A.5. Raad voor Cultuur A.6. Vertrekcentrum Ter Apel Mondelinge vragen Zuiderzeelijn, de heer H. Hemmes (SP)

2 Notulen van Provinciale Staten Ingekomen stukken Voorzitter: de heer J.G.M. Alders, Commissaris der Koningin Waarnemend voorzitter: de heer R.A.C. Slager Statengriffier: de heer ir. J.M.C.A. Berkhout Aanwezig zijn 53 leden, te weten: J.G. Abbes (CDA), J.R.A. Boertjens (VVD), mevrouw J.W.F. Boon- Themmen (VVD), M. Boumans (VVD), P.M. de Bruijne (PvdA), D. Bultje (PvdA), mevrouw I.S. Bulk (SP), A.A. van Dam (CDA), mevrouw J.M. Drees (PvdA), L.A. Dieters (PvdA), J.J. Dijkstra (PvdA), mevrouw A.M.K.D. Folkerts (GroenLinks), mevrouw F.Q. Gräper-van Koolwijk (D66), K.J. Havinga (PvdA), H. Hemmes (SP), J. Hilverts (ChristenUnie), mevrouw D.J. Hoekzema-Buist (PvhN), D.A. Hollenga (CDA), M.J. Jager (CDA), F.C.A. Jaspers (PvdA), mevrouw A.G. van Kleef-Schrör (CDA), J.W. Kok (PvdA), J.L.H. Köller (PvdA), mevrouw C.A. de Lange (PvdA), E.J. Luitjens (VVD), A. Maarsingh (CDA), mevrouw W.J. Mansveld (PvdA), L.A. Meijndert (CDA), H.C. Moll (GroenLinks), W.J. Moorlag (PvdA), mevrouw I.P.A. Mortiers (PvdA), H. Nijboer (PvdA), M.L.J. Out (VVD), T.W. Oterdoom (VVD), W. van der Ploeg (GroenLinks), R.D. Rijploeg (PvdA), IJ.J. Rijzebol (CDA), J. Roggema (ChristenUnie), mevrouw M.J. Schouwenaar (PvdA), R.A.C. Slager (ChristenUnie), mevrouw L.K. Smit (PvdA), F.J. van der Span (CDA), H. Staghouwer (ChristenUnie), C. Swagerman (SP), J.W. Veluwenkamp (PvdA), mevrouw I.L. Voogd (PvdA), N.R. Werkman (CDA), mevrouw A.C.M. de Winter-Wijffels (CDA), T.J. Zanen (PvhN), E.A. van Zuijlen (GroenLinks). Afwezig met kennisgeving: mevrouw G.R. Peetoom (CDA), mevrouw A.F. Bos (GroenLinks). Voorts zijn afwezig: H.H.J. Boer (PvdA) en de heer W. Haasken (VVD). Aanwezige leden van het College van Gedeputeerde Staten: H. Bleker, M.A.E. Calon, J.C. Gerritsen, T.A. Musschenga en mevrouw C.A.M. Mulder. De VOORZITTER: Ik open vergadering van de Provinciale Staten van de provincie Groningen van 2 juni Ik heet u allen van harte welkom en wens u een goede vergadering toe. Er zijn berichten van verhindering binnengekomen van mevrouw Peetoom en mevrouw Bos. Voorts kan ik u mededelen dat ik een bericht heb ontvangen van de burgemeester van Assen, mevrouw Van As, inhoudende dat het haar bijzonder veel genoegen doet ons te laten weten dat de militaire kapel in Assen blijft bestaan en dat de formatie zelfs wordt uitgebreid. Dat wil zeggen dat de kapel in Assen zal bestaan uit een harmonieorkest met 58 musici en een drumfanfare met 22 leden. Dat betekent een uitbreiding van de formatie met 30 musici. Dit is een onvoorspelbare uitkomst van uw motie. Het enig dat onzeker is geworden is de naam van de kapel. Ik heb begrepen dat de Johan Willem Friso Kapel nu 185 jaar bestaat en de andere kapel 175 jaar en dat er nu een historisch advies wordt gevraagd over de naam. Verder is de motie uitgevoerd. Het leek mij goed u daarover te informeren. 1. Notulen van de vergadering van Provinciale Staten van 28 april 2004 Zonder beraadslaging of stemming worden de notulen als zodanig vastgesteld. 2. Ingekomen stukken De voorzitter: Voorgesteld wordt de volgende stukken voor kennisgeving aan te nemen: a. Brief van mei 2004, nr /21/A.30, ABJ, met diverse bijlagen,betreffende jaarverslag/- rekening 2003, de gewijzigde begroting 2004 en de integrale begroting 2005 van het Samenwer- 2

3 Ingekomen stukken Regeling van werkzaamheden Vervolgondersteuning voor zorgboerderijen kingsverband Noord-Nederland, onder de mededeling dat deze stukken ter consultatie aan u worden voorgelegd b. Brief van gedeputeerde, mevrouw C.A.M. Mulder van 19 april 2004 betreffende aanvaarding nevenfunctie, onder vermelding dat het Seniorenconvent positief heeft geoordeeld c. Afschrift brief van bewoners van het Oude Diepje te Nieuw-Scheemda aan het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Scheemda van 19 april 2004 betreffende het verzoek van J.H. van Maaren uit Meeden tot het plaatsen van een stacaravan d. Brief van het Ministerie van BZK van 20 april 2004, betreffende informatiewijzer staatssteun e. Afschrift brief van de heer Pauw van Hanswijck de Jonge te Groningen aan de familie Vonk te Appingedam van 8 mei 2004 betreffende gedoogbeleid gemeente f. Persbericht van de heer Pauw van Hanswijck de Jonge van mei 2004 betreffende gedoogbeleid van de jaren '60 g. Brief van de Milieufederatie Groningen van 7 mei 2004 betreffende de nota Actualisatie natuuren landschapsbeleid, met het voorstel deze te betrekken bij de bespreking van genoemde nota in de commissie h. Brief van de Kamer van Koophandel Friesland van 10 mei 2004 betreffende reactie op het rapport van de Commissie Meijer namens diverse organisaties, met het voorstel deze reactie te betrekken bij de discussie over het Waddenbeleid op 9 juni 2004 Zonder beraadslaging of stemming wordt besloten de voornoemde stukken voor kennisgeving aan te nemen. De VOORZITTER: Voorgesteld wordt de volgende stukken in handen te stellen van Gedeputeerde Staten ter afdoening: i. Brief van Bout Advocaten te Groningen van 27 april 2004, betreffende schade maatschap Feitsma te Zeerijp (gem. Loppersum) als gevolg van het interim-beleid i.v.m. plaatsing van windturbines j. Brief van Bout Advocaten te Groningen van 29 april 2004, betreffende schade maatschap Duisterwinkel te 't Zandt (gem. Loppersum) als gevolg van het interim-beleid i.v.m. plaatsing van windturbines k. van de Stichting Jachthavens Waddeneilanden van 6 mei 2004 betreffende beleidsvisie Jachthavens, met het voorstel deze visie t.z.t. te betrekken bij de discussie over het IBW Zonder beraadslaging of stemming wordt conform het voorstel besloten. 3. Regeling van werkzaamheden 3.a. Initiatiefvoorstel van de fractie van GroenLinks betreffende vervolgondersteuning voor zorgboerderijen in Groningen De VOORZITTER: Op de eerste plaats heeft de regeling van werkzaamheden betrekking op het voornoemde initiatiefvoorstel van de fractie van GroenLinks. De vorige keer is daar kort over gesproken en in deze vergadering dient te worden vastgesteld of het in behandeling wordt genomen en hoe de procedure zal zijn. 3

4 Vervolgondersteuning voor zorgboerderijen Advies van de Raad voor Cultuur Voortzetting regionale steun aan het Noorden i.h.k.v. Kompas voor het Noorden Behandelvoorstellen Presidium Mevrouw FOLKERTS: Tijdens de afgelopen commissievergadering is gesproken over dit onderwerp en toen heeft de gedeputeerde, mevrouw Mulder toegezegd dat zij een evaluatie wil laten uitvoeren om een betere besluitvorming mogelijk te maken vóór de begrotingsbehandeling. De commissie heeft toen besloten om het initiatiefvoorstel aan te houden tot het moment dat die evaluatie aan de orde is. Mijn voorstel aan de Staten is om dit advies op te volgen. De VOORZITTER: Ik stel voor om het voorstel in behandeling te nemen en vervolgens aan te sluiten op het voorstel van mevrouw Folkerts dat afhankelijk van de gemaakte afspraken het moment wordt bepaald waarop op het voorstel wordt teruggekomen. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. 3.b. Motie n.a.v. advies van de Raad voor Cultuur De VOORZITTER: Ik heb u in de brief van 26 mei j.l. laten weten dat daarover is gesproken in de commissie Welzijn, Cultuur en Sociaal Beleid, waaruit naar voren is gekomen dat er behoefte is om met elkaar verder te spreken over het negatieve advies betreffende het NNO en het Rijtuigenmuseum. Vooruitlopend op deze regeling van werkzaamheden heb ik de suggestie gedaan om het punt aan de agenda toe te voegen conform de wens van de commissie. Kunt u daarmee instemmen? Zonder beraadslaging of stemming wordt hiermee ingestemd. 3.c. Voorstel vreemd aan de orde van de dag betreffende "Voortzetting regionale steun aan het Noorden in het kader van het Kompas voor het Noorden" (PvdA-fractie) De VOORZITTER: Tevens heb ik u geïnformeerd bij brief van 26 mei j.l. dat een verzoek is binnengekomen van de heer Köller om het onderwerp Voortzetting regionale steun aan het Noorden in het kader van het Kompas voor het Noorden toe te voegen aan de agenda. Ik heb de suggestie gedaan om dit punt, gelet op de samenhang met de overige voorstellen, als punt A3 aan de agenda toe te voegen. Zonder beraadslaging of stemming wordt aldus besloten. De VOORZITTER: Ik heb een verzoek tot mondelinge vragen ontvangen van de heer Hemmes over de publicaties die vorige week hebben plaatsgevonden over het al of niet beschikbaar stellen van stukken in het kader van de Zuiderzeelijn. Het gaat om de CPB-publicatie. 3.d. Behandelvoorstellen Presidium De VOORZITTER: U hebt de behandelvoorstellen van het Presidium ontvangen. Ik kan u inmiddels meedelen dat ik heb mogen vaststellen dat gisteren in de GS-vergadering weer nieuwe stukken zijn behandeld die toegevoegd kunnen worden aan de agenda. Ik neem aan dat u net als andere keren ermee instemt mij te mandateren om de stukken toe te delen. Voorts ligt het voorstel voor. De heer MOORLAG: De PvdA-fractie zou de brief over de Bestuursovereenkomst Zuiderzeelijn graag behandeld zien worden in de commissie Bestuur en Financiën. De VOORZITTER: Ik denk dat de voorgeschiedenis de heer Moorlag al een beetje in het gelijk stelt omdat het onderwerp, weliswaar handelend over verkeer en vervoer, nu vooral de overeenkomst zelf betreft. Het primaat zou dan komen te liggen bij de commissie Bestuur en Financiën. Ik denk ook dat de voorzitters van beide in aanmerking komende commissies vandaag nog zouden kunnen overleggen over de vraag of het misschien gewenst is om het onderwerp in een gezamenlijke vergadering te behandelen, zodat daarover later deze dag mededelingen zouden kunnen worden gedaan. 4

5 Behandelvoorstellen Presidium Vaststelling B-lijst C-lijst De heer LUITJENS: Zo is ook een oplossing gevonden voor een gecombineerde behandeling van de Regiovisie die eigenlijk in twee commissies past. De VOORZITTER: Dan besluiten wij dat het onderwerp in de commissie Bestuur en Financiën wordt behandeld en in de loop van de dag wordt overleg gevoerd tussen de voorzitters zodat er daarna een mededeling zal worden gedaan. Zonder stemming worden de voorstellen van het Presidium vastgesteld. De VOORZITTER: Het voorstel van mevrouw Folkerts handelend over het vertrekcentrum voor asielzoekers in Ter Apel is niet meer genoemd, maar dat voorstel heeft u bereikt middels eerdere brieven. De heer HOLLENGA: De CDA-fractie heeft op dit moment geen behoefte om dit op de agenda te zetten. Wij hebben begrepen dat er binnen de gemeenteraad van Vlagtwedde over dit onderwerp nog besluitvorming plaats dient te vinden en het lijkt ons niet verstandig om als PS die besluitvorming te beïnvloeden door nu een breedvoerig debat over het onderwerp te gaan houden. De heer ZANEN: Ik ondersteun het voorstel om dit onderwerp op de agenda te zetten. De heer VAN ZUIJLEN: Het verzoek is om het onderwerp wel op de agenda te plaatsen om te onderstrepen dat de Staten de eerder gevolgde lijn, in overeenstemming met de inzet van GS en de Vereniging van Groninger Gemeenten, nog altijd volgen. De heer MOORLAG: De PvdA-fractie ziet geen belemmeringen om dit punt op de agenda te laten staan. DE VOORZITTER: Ik constateer dat argumenten zijn uitgewisseld en dat wij het punt toevoegen aan de agenda. Dat betekent dat bij de A-stukken wordt begonnen met de waterberging Oost-Groningen en Haren, dat daarna de jaarrekening voor het dienstjaar 2003 en de jaarverslagen worden behandeld en vervolgens het voorstel van de heer Köller, waarna de voorjaarsnota aan de orde komt, het advies van de Raad voor de Cultuur, de mogelijke komst van een vertrekcentrum in Ter Apel en de mondelinge vragen. 3.e. Vaststelling B-lijst Zonder beraadslaging of stemming vastgesteld. 4. C-lijst De VOORZITTER: Voorgesteld wordt de volgende stukken voor kennisgeving aan te nemen: a. Brief van 16 februari 2004, nr /7/A.15, LW, betreffende rapportage vermeende illegale grondwerkzaamheden Middag-Humsterland b. Brief van 8 april 2004, nr /15/A.18, LG, betreffende Publicatie "Maatschappelijke en bestuurlijke consultatie EVA II" c. Brief van 15 april 2004, nr /16/A.17, PB, betreffende Voortgangsrapportage project bedrijfsinterne milieuzorg d. Brief van 8 april 2004, nr /15/A.36, LG, betreffende uitvoering van een drietal projecten agrarisch natuurbeheer e. Brief van 8 april 2004, nr a/15/A.32, LW, betreffende Provinciaal Uitvoeringsprogramma gebiedsgerichte inrichting landelijk gebied (PUP) 2004 f. Brief van 8 april 2004, nr /15/A.17, LW, betreffende kabinetsstandpunt bekostiging regionaal waterbeheer (IBO-Water) 5

6 C-lijst Waterberging Oost-Groningen en Haren g. Brief van 25 maart 2004, nr /13/A.14, W, betreffende voortgangsrapportage welzijn en zorg 2003 h. Brief van 22 april 2004, nr /17/A.10, CK, betreffende aanpak jongerenparticipatie 2004 i. Brief van 9 april 2004, nr /15/A.33, EZ, betreffende plan van aanpak opbouw cluster arbeidsmarkt, herijking provinciaal arbeidsmarktbeleid j. Brief van 31 maart 2004, nr , EZ, betreffende rapport naar het toekomstperspectief van de Noord-Nederlandse scheepsbouw k. Brief van 22 april 2004, nr /16/A.26, EZ, betreffende subsidie Laddermolenproject l. Brief van april 2004, nr /16/A.16, MT, betreffende tussentijdse evaluatie managementcontract DWK m. Brief van april 2004, nr /17/A.17, CK, betreffende verdeling budget Middenevenementen Zonder beraadslaging of stemming wordt de C-lijst vastgesteld. B-stukken 1. Voordracht van 13 april 2004, nr , VV, betreffende reconstructie kruising Hoendiep- Westelijke Ringweg Groningen (nr. 13/2004) 2. Voordracht van 13 april 2004, nr , VV, betreffende transferium Haren (nr. 14/2004) 3. Mededeling van 27 april 2004, nr , RP, betreffende een tweetal overeenkomsten over de Blauwe Stad, te weten het Addendum op de overeenkomst Blauwe Stad en de overeenkomst over de waterbergingsfunctie en beheer en onderhoud van het meer van de Blauwe Stad. (nr. 18/2004) Zonder beraadslaging of stemming worden B.1. en B.2. vastgesteld en B.3. voor kennisgeving aangenomen. A-stukken A.1. Brief van Gedeputeerde Staten van 15 april 2004, nr a/16/A.31,60 LW, betreffende waterberging Oost-Groningen en Haren De beraadslaging wordt geopend. DE VOORZITTER: Ik heb overleg gevoerd met de heer Kok en mevrouw De Winter. Beide zijn in verschillende hoedanigheden betrokken bij het betreffende waterschap. Gegeven ook de brief die ik eerder over dit soort zaken heb verstuurd zijn wij tot de overeenstemming gekomen dat zij zich zullen onthouden van deelname aan de beraadslagingen. De heer HAVINGA: Aan de orde is het voorstel waterberging Oost-Groningen en Haren. De ondertitel zou doorbraak waterberging kunnen zijn. In de commissie Landschap, Water en Milieu is het voorstel uitgebreid behandeld. Dit is ook te zien in het verslag van de commissie. Ik zal dat nu dan ook niet gaan herhalen. 6

7 Waterberging Oost-Groningen en Haren De PvdA-fractie ondersteunt dit voorstel, met name gezien vanuit het perspectief van veiligheidsoverwegingen. Met dit voorstel wordt versneld een veiligheidsnorm gerealiseerd waar wij mee instemmen. Het kost een aanzienlijk bedrag, zeker wanneer men het heeft over de provinciale bijdrage: meer dan zes miljoen euro, met nog een risico van rond één miljoen als het om de grondverweving gaat. Hier had de Partij van de Arbeid niet direct rekening mee gehouden. Terugkijkend naar de discussie over de bekostigingstoewijzing wijziging van de waterschappen hebben wij ingestemd met een combinatiemodel, juist vanwege de hoogwaterkosten waar de waterschappen mee werden geconfronteerd. De nu gevraagde provinciale bijdrage willen wij dan ook bezien in het licht van alle andere voorstellen in het kader van de Voorjaarsnota. Hier zal de fractievoorzitter later op terugkomen. Wel wil ik nu alvast een aantal zaken aan de orde stellen die ons nog onderhands zijn toegestuurd: een brief van de NLTO en een brief die vanmorgen op onze tafel lag van de commissie Lotgenoten Waterberging. Heel kort zal ik een aantal punten noemen die wij anders ook aan de orde gesteld zouden hebben en die de NLTO naar voren brengt. Het betreft het eventuele onderzoek naar het alternatief dat niet is afgerond, oftewel de doorsteek Scheemda. Wij zijn op dit moment van mening dat dit geen invloed heeft op dit besluit, het past bovendien niet echt in de PvdAtrits opvang, berging en afvoer. Kijkend naar de aankoop en de zaken die de NLTO daarbij voorstelt vinden wij dat hier zeer terughoudend mee moet worden omgegaan. Het flankerende beleid achten wij op dit moment in dit voorstel voldoende vormgegeven. Vervolgens wordt er gerept over resterende plan- en vermogensschade. Ook ten aanzien van dit punt stellen wij dat dit feitelijk niet bespreekbaar is. Dit is in de lijn met de reactie van de gedeputeerde in de commissie. Een financiering wijzigingsvoorstellen kostentoedeling is voor de PvdA niet aan de orde. Wij zijn voorlopig tevreden met een combinatievoorstel dat de komende vijf jaar zal worden gehanteerd. Het belangrijkste punt uit de brief van de commissie Lotgenoten Waterberging is wat mij betreft dat men pleit voor een nog ruimer opgezet flankerend beleid. Ik vind echter dat wij daar op dit moment in de voorstellen voldoende aandacht aan besteden. Waar de PvdA-fractie moeite mee heeft is het herroepen van het besluit op onderdelen van 19 maart Dit gaat met name over de aanwijzing van de gebieden Westerlanden en Vriescheloërvennen. Is het nodig om dat besluit terug te draaien en is het niet voldoende zoals ook in het voorstel wordt aangegeven om in 2015 nogmaals te kijken naar de situatie op dat moment en dan af te spreken dat voorlopig niets zal worden gedaan met de inrichting van deze twee aangewezen gebieden? Ik weet niet of de besluitvorming zo zal gaan, maar of middels deze brief en dit voorstel twee aangewezen gebieden daarvan kunnen worden uitgesloten, is een vraag waar ik nog geen antwoord op kan geven en waarvan ik graag een antwoord van u verneem. In dit kader vraagt de Partij van de Arbeid aandacht voor het gebied De Dijken. Het gaat niet over dit voorstel, maar wel over een voorstel dat gelijkwaardig valt onder het waterschap Noorderzijlvest. De PvdA-fractie wil graag onderzocht zien of voor het gebied De Dijken ook alternatieven zijn, zoals in dit voorliggende voorstel ook is gebeurd voor de twee eerder genoemde polders. Ik weet ook dat daar veel weerstand bestaat, niet alleen van mensen in de polder, maar ook van twee gemeenten die daarmee annex zijn. Voorzitter, het voorstel lezende zou er een gevoel kunnen ontstaan dat met uitvoering van deze plannen het de komende tien jaar eigenlijk niet meer nodig is om het hoogwaterrisico in te perken. Dit zijn wat ons betreft slechts oplossingen aan het einde van het watersysteem, dus in de boezemwateren. Wat nodig blijft, zijn maatregelen in de haarvaten, bovenstromen en middenstromen, maar ook in de steden. Vervolgens zijn maatregelen nodig om de waterkwaliteit op orde te krijgen. Te denken valt hierbij aan de Europese kaderrichtlijn. De uitspoeling van meststoffen is bijvoorbeeld een heel groot probleem. Kortom en dat hebben wij ook al een aantal keren in de commissies aangegeven de stroomgebiedvisie dient zo spoedig mogelijk te worden uitgewerkt. Gisteren heeft de PvdA-fractie dit nog aangekaart bij de behandeling van de rekening en de beleidsverantwoording. 7

8 Waterberging Oost-Groningen en Haren Hier in de Staten wil ik de gedeputeerde nogmaals vragen toe te zeggen om zo spoedig mogelijk met het plan van aanpak uitwerking stroomgebiedvisie te komen. Extra budget is voor een klein deel overgeboekt van 2003 naar De stroomgebiedvisie is al begin 2003 vastgesteld. Het lijkt mij daarom tijd worden dat het plan van aanpak uitwerking er komt. Tot slot twee algemene opmerkingen. De provincie doet veel aan communicatie en het verbeteren van de relatie burger-provincie. Ik betreur het dan ook, dat in het kader van de hoogwaterproblematiek geen actieve en gerichte campagnes worden ontwikkeld. We hebben daar in de commissie eens met de gedeputeerde over gesproken. Hij heeft zelfs geopperd dat wellicht moet worden gedacht aan een mobiel schaalmodel, waarmee de boer zou moeten worden opgegaan. Hoogwaterrisico leeft, maar bij een beperkte groep mensen, terwijl de hoge kosten wel via allerlei heffingen bij de burger terechtkomen. De provincie is de eerste beleidsverantwoordelijke in de regio om in de richting van de burger transparant te maken waar het hier om gaat. Dit is bij uitstek een beleidsveld waarbij de rol van de provincie duidelijk is uit te leggen. Bij andere beleidsvelden is dit vaak lastiger. Een tweede en laatste algemene opmerking. Dit betreft de communicatie en informatievoorziening over dit voorstel van GS naar Provinciale Staten. Ik kijk daarbij met een schuin oog naar de voorzitter van de Provinciale Staten. De PvdA-fractie is van mening dat Provinciale Staten eerder betrokken hadden moeten worden bij dit proces. Het gaat om een ingrijpende wijziging van een eerder vastgesteld besluit en in de commissie is daar nagenoeg ook door alle fracties op deze wijze op gereageerd. Er is tevredenheid over het resultaat, maar verbazing alom over het feit dat het voorstel hier ligt met deze wijzigingen. Naar mijn idee had dit anders gekund. Voorzitter, tot zover mijn eerste termijn. DE VOORZITTER: Ik dank de heer Havinga voor zijn maidenspeech en complimenteer hem daarmee. Het woord is aan de heer Meijndert. De heer MEIJNDERT: Op 19 maart 2003 zijn wij akkoord gegaan met de waterberging zoals deze toen voorlag, zij het met het nadrukkelijke verzoek om toch nog verder onderzoek te doen naar de alternatieven. Wij zijn verheugd dat de alternatieven er nu zijn, want het lijkt ons winst voor het landschap als de Westerlanden niet door hoge dijken worden omgeven. Naast vreugde is er natuurlijk ook teleurstelling, zeker bij de mensen in de Ulsderpolder, omdat dit gebied aangewezen blijft. Hier geldt dat het algemene belang boven het individuele belang gaat. Ik zal daar later op terugkomen bij flankerend beleid. Ik ben ook verheugd over het feit dat de provincie zich heeft ingezet om de patstelling te doorbreken die dit in feite bleek te zijn tussen het waterschap en de provincie. Uit de commissievergadering heb ik begrepen dat het waterschap in eerste instantie niet van plan was om op redelijke termijn te doen wat de provincie had besloten. Dan blijkt de provincie toch vrij machteloos te staan, althans zo is dit overgekomen toen ik het teruglas. Als men geen inrichting aanvraagt, gebeurt er niets. Ik zou graag vernemen of deze conclusie juist is. De voorgestelde maatregelen rekenen wij tot geen spijtmaatregelen, ze zijn geen verhindering voor toekomstige ingrepen die mogelijk nog noodzakelijk zullen zijn. Het water staat niet stil en alle voorspellingen wijzen er op dit moment op dat er in de toekomst meer zou moeten gebeuren. Dit betekent voor ons nog niet dat de Westerlanden en de Vriescheloërvennen de bestemming waterberging zij het passief moeten behouden. Wat ons betreft moet het straks een open discussie zijn. Flankerend beleid. We hebben zo-even de brief van de commissie Lotgenoten Waterberging gelezen, waarin nadrukkelijk wordt gevraagd om dit ruimhartig uit te voeren. De ruimhartigheid zit voor de CDAfractie al in het voorstel zoals dit voorligt. Dit voorstel wensen we over te nemen zoals het College het heeft uitgeschreven en zoals het in de commissie is besproken en ondersteund. Het betekent bijvoorbeeld dat aankoop beperkt blijft tot een korte periode waarin men een besluit zal moeten nemen. 8

9 Waterberging Oost-Groningen en Haren Het kan niet op de lange baan worden geschoven, want dit zou ook vanuit de provinciale situatie niet verantwoord zijn. Wij gaan er vanuit dat de provincie zich bij het flankerende beleid op een correcte wijze inzet binnen de regels en de uitgangspunten zoals deze zijn geformuleerd. De versnelde inrichting vanuit de optiek van bescherming vinden wij een verantwoorde keuze. We stemmen daar derhalve mee in. Aansluitend gaan wij akkoord met de brief zoals deze er ligt. De heer LUITJENS: Voorzitter. In de vergadering van de commissie Landschap, Water en Milieu is al uitvoerig stil gestaan bij het onderwerp waterberging Oost-Groningen. Deze discussie bouwt voort op die in de statenvergadering van 19 maart 2003 waarbij de VVD-fractie heeft aangedrongen op een tweesporenbeleid inzake waterberging ter verbetering van de veiligheid van de inwoners van Groningen, hun bezit en economische activiteiten. Uitgangspunten waren veiligheid tegen de laagste maatschappelijke kosten. De discussie van vandaag heeft te maken met het tweede spoor, namelijk het onderzoeken van alternatieve mogelijkheden om het aanwijzen van landbouwpolders te reduceren of te voorkomen. Daar hoort ook bij het uitwerken van een schaderegeling bij toepassing van inundatie, het onderzoeken van planschade risico s, de mogelijkheid tot het toepassen van blauwe diensten en wat te doen met de zgn. schaduwschade, inclusief de financiering van de toe te passen regelingen. Het tweede spoor heeft resultaten opgeleverd. De stuurgroep is gekomen met een alternatief plan waarmee de bestuurlijke patstelling met het waterschap Hunze en Aa s is opgelost (het AB heeft immers ingestemd) en waarmee, ook nog versneld, het gewenste veiligheidsniveau vanuit de boezem van 1 op 100 in 2015 wordt behaald. Bovendien worden er minder landbouwpolders aangewezen. Dit past goed bij ons streven. Eén argument voor versnelling, namelijk vertraging in de kadeverhogingswerken, wekt verbazing. Hoe waarschijnlijk is die vertraging? De ambitie om in 2025 een niveau van 1 op 1000 te halen is overigens verlaten. Mijn fractie gaat er vanuit, gezien de reactie van de gedeputeerde in de commissievergadering dat 1 op 100 de norm voor veiligheid vanuit de boezem wordt, is, en blijft. Laat dat vooral snel alom duidelijk worden. Dan is er in 2015 weer en open discussie. Daarbij rijst wel de vraag of wij het besluit van 19 maart 2003 niet moeten herroepen waarbij wel tot deze ambitie is besloten. Ondanks de argumentatie van de gedeputeerde - en dan kom ik op informatievoorziening aan Provinciale Staten - had het vanwege de hevige politieke discussie van 19 maart 2003 niet misstaan om PS begin april vertrouwelijk te informeren. Mijn fractie heeft overigens de indruk dat er nog een studie gaande is over de zogenaamde doorsteek van Scheemda. Wat kan dit nog bijdragen aan het verminderde gebruik van landbouwpolders? Is er nog een kans dat ook de Ulsderpolder niet nodig is? Mijn fractie ging er eigenlijk vanuit dat er nu duidelijkheid is en alle aangedragen alternatieven waren bestudeerd en met betrokkenen besproken. Deze indruk is enigszins vervaagd. De wijze waarop het College de aanwijzing voorziet met flankerend beleid voor de grondeigenaren wordt door mijn fractie in principe positief beoordeeld. Zoals wij in maart 2003 hebben gesuggereerd, is de provincie bereid om aan te kopen voor de geldende agrarische waarde. Wij gaan er vanuit dat u het maatwerk ruim bemeet om tot aanvaardbare afspraken te komen op basis van goed overleg. Het mag daarbij gaan om het hele bedrijf, zowel binnen als buiten het bergingsgebied. Uit de reactie van de gedeputeerde heb ik toch goed begrepen dat er geen private partner wordt gezocht om deze aankoopklus te klaren. Met het aanbod tot aankopen erkent de provincie, in onze optiek, een waardedaling/vermogensschade als gevolg van functiewijziging. Ook de eigenaren/gebruikers in de beide geschrapte polders lijden daaronder. De overheid heeft niet zo maar een plan ontwikkeld in Bij de aankondigingen werd geen ruimte gelaten voor alternatieven. Ik citeer: Er viel niet aan te ontkomen. 9

10 Waterberging Oost-Groningen en Haren Dat heeft, blijkt zeker nu, veel schade en leed veroorzaakt. GS trek hier lering uit! Indien u kans ziet knelgevallen tegemoet te komen lever dan ook maatwerk. Er is een schaderegeling voor de gevolgschade goedgekeurd door de waterschappen. Het gaat daarbij ook om gevolgen van vervuiling van de grond met metalen etc. Is de uitgangssituatie bekend? Betekent de goedkeuring door de waterschappen ook dat de financiering daarmee is geregeld via hen? Aan welke categorie wordt dat dan toegerekend? Welke organisatie staat voor de planschade? In het advies wordt aangegeven dat de waterschapslasten op het moment van de versnelde investering met een sprong omhoog moeten met ongeveer 10%. Hoe verhoudt zich dat, tot 2015, met het voorspelde verloop van de lasten op basis van de voorstellen van maart 2003? Tijdens de commissievergadering heeft de gedeputeerde, wat mijn fractie betreft, de relatieve hoogte van de bijdragen van de provincie in jaarlijkse lasten in verband met de grondaankoop en dergelijke en in de investering, aannemelijk gemaakt. Neemt het waterschap nu verder alle risico s van kostenoverschrijdingen en andere tegenvallers op zich? Neemt het waterschap het voor dit bedrag aan? Rest mij nog één vraag over de waterberging in Oost Groningen, namelijk over het eerste spoor. Op 19 maart 2003 is namelijk ook gesproken over functiewijziging in het streekplan en in het POP. Wat is de tijdsplanning daarvoor? Wat betreft het gebied van Noorderzijlvest vragen wij ons wel af wat de gevolgen zijn van het voorgaande voorstel voor Oost-Groningen. Mijn fractie vindt dat dezelfde normen ook daar toegepast moeten worden. Zijn daar nog alternatieve plannen voor het realiseren van het niveau 1 op 100 in 2015 in onderzoek? Met de heer Havinga van de Partij van de Arbeid ben ik het overigens eens dat wij er hier niet mee zijn. Vooral waterhuishouding in het stedelijke gebied blijft onze voortdurende aandacht nodig hebben. Voorzitter, hierbij kom ik aan het eind van mijn bijdrage. Ik ben geïnteresseerd in de beantwoording van het College. De heer MOLL: Voorzitter, vandaag praten we opnieuw over waterberging in deze Statenzaal. Het is al gememoreerd dat dit vorig jaar op 19 maart ook in uitgebreide zin is gebeurd. Het woord verbazing de heer Havinga liet het even vallen is inmiddels ook al weer aan de orde geweest en in de commissie was het een zeer centraal thema in het debat. Voordat dat ik mijn verbazing en de verbazing van de Groen- Links-fractie tot uitdrukking breng wens, ik eerst terug te gaan tot 19 maart In wezen waren er op 19 maart twee zaken aan de orde: het instemmen met het vervolgadvies rond de wenselijke waterberging en de intentie van het College om een voorbereiding te gaan maken voor een wijziging van het POP, in overeenstemming met het vervolgadvies. Als ik mij goed herinner had het College toen een termijn van een jaar in gedachten om de POP-wijzigingen rond te krijgen. Gezien de urgentie van de veiligheidsproblematiek was dat natuurlijk in de ogen van het College ook nodig. Toen mijn fractie op dat moment vroeg om de discussie over de stroomgebiedvisie te koppelen aan de POP-wijziging, waarschuwde de toenmalige gedeputeerde Jansen de Staten voor het feit dat dit op zich een goed idee was en beleidsmatig misschien ook wel wenselijk was, maar dat het niet mogelijk was omdat de POP-wijzigingen snel moesten verschijnen. De gedeputeerde kon in elk geval geen definitieve toezegging op dat terrein doen. Ik moest daar aan terugdenken toen ik op 19 maart 2004 nog steeds geen concept of voorconcept streekplan POP-wijziging waterberging onder ogen had gekregen. Op dat moment begon eigenlijk mijn verbazing. Deze zakte vervolgens weer weg, want ik weet en de burger weet dit ook heel goed dat de provincie vaak veel belooft over termijnen, maar deze beloftes niet altijd gestand doet. Ook ik dacht dat het mogelijk zou zijn in de komende commissievergadering de nieuwe gedeputeerde waterberging, de heer Bleker, een vraag te stellen. 10

11 Waterberging Oost-Groningen en Haren De heer BLEKER: De portefeuille is iets anders omschreven, dacht ik. De heer MOLL: Daar ben ik mij zeer bewust van. Toen er omstreeks 15 april opeens een voorlichtingsbijeenkomst in het gebied was en wij kort daarop stukken kregen, begreep ik waarom de wijziging er niet geweest was. In die zin nam de ene verbazing de andere verbazing weg. Er was inderdaad het nodige aan de hand. Een lijn leggend van het debat van 2003 naar de besluitvorming van heden ben ik inmiddels over de verbazing heen. Laten we nu naar de feiten kijken. Eén klein stukje verbazing dat ontstond tijdens de commissievergadering, wil ik nog wel memoreren, toen de gedeputeerde memoreerde aan het feit dat bij nadere bestudering van de gebieden die moesten worden aangewezen in de POP-wijziging, een aantal gebieden pas in 2020 of 2015 aan de beurt zouden komen voor feitelijke maatregelen. Iedereen in de Staten had toch het beeld dat alle maatregelen die in het vervolgadvies stonden, snel geregeld moesten worden. Opeens blijkt dat het pas tien of vijftien jaar later nodig om te regelen. Dit is buitengewoon verbazingwekkend. Ik zou hierover nog best met de toenmalige gedeputeerde een discussie willen voeren. Dit kan helaas niet, daarom doe ik het nu met de heer Bleker en de heer Bleker heeft eerlijk uitgelegd hoe het zit en dat waardeer ik. De heer MAARSINGH: Voorzitter, mag ik een vraag stellen. Meneer Moll is hogelijk verbaasd over vele zaken. Is de verbazing nu omgeslagen in tevredenheid? De heer MOLL: Ik denk dat u in het algemeen een zeer terechte vraag stelt. Met verbazing regeren we niet. We moeten nu besluiten en inderdaad was ik op het punt aangeland dat ik van verbazing omsla in bewondering voor het product dat nu op tafel ligt. De verbazing is echter in politiek opzicht wel relevant, want het gaat er ook om dat wij als Staten, als wij besluiten nemen, de implicaties daarvan willen zien. Naarmate de implicaties van de besluiten groter zijn en ook als indringender aan ons wordt gecommuniceerd hoe belangrijk ze zijn, willen wij er ook op kunnen vertrouwen dat we niet binnen een jaar worden verrast met een heel ander beeld. Vandaar dat de verbazing niet alleen persoonlijk relevant is, maar ook politiek. De fractie van GroenLinks staat op zich positief tegenover het voorstel. Het woord bewondering is wellicht enigszins overdreven, maar het komt er wel op neer dat we verheugd zijn over het feit dat een aantal reële problemen in het overleg met de burgers, boeren en buitenlui om ze onder één noemer te vangen wordt opgelost, dat bestuurlijke problemen met een weerbarstig waterschap worden opgelost, dat bovendien de natuur snel een kans krijgt in een aantal gebieden en dat er nu garanties zijn op uitvoering die er blijkbaar een jaar geleden nog niet waren. Deze zaken onderlijnt de fractie van GroenLinks en ze is hier tevreden over. Over de details kan nog uitvoerig worden gedebatteerd, maar het gaat om de hoofdlijnen. In de details komen we elkaar ongetwijfeld nog regelmatig tegen. Een aantal vragen leeft wellicht ook bij mijn fractie ten aanzien van de toekomst en de wijze waarop het precies wordt ingevuld. Ik denk dat met dit kader er in elk geval iets is waarmee deze vragen kunnen worden beantwoord. Dit gebeurt echter, naar ik aanneem, werkende weg. Een aantal opmerkingen hoe wij verder moeten met de waterberging in het algemeen, want we hebben nu al een paradigmawijziging meegemaakt. In de ogen van mijn fractie betekent dit dat we ook het Noorderzijlvest-gebied waar weliswaar tot nu toe geen bestuurlijke problemen waren opnieuw tegen het licht moeten houden. Andere partijen hebben hier ook al voor gepleit. Het gebied De Dijken, waar ook vorig jaar al nadrukkelijk aandacht voor werd gevraagd, staat wat de fractie van GroenLinks betreft hoog op de agenda. Het tweede is dat ook de stroomgebiedvisie erbij kan worden betrokken. De GroenLinks-fractie kan het pleidooi van de PvdA-fractie om de stroomgebiedvisie ter hand te nemen en er verder mee te gaan, vandaag onderschrijven. Dit heeft de fractie in een aantal gevallen ook al eerder gedaan. 11

12 Waterberging Oost-Groningen en Haren Dit betekent derhalve dat wij ook op zoek kunnen gaan naar eventueel andere oplossingen, zowel voor het stedelijke waterbeheer als op het gebied van lokaal vasthouden in gebieden. Dit zijn de zaken die voor de fractie van GroenLinks veel nadrukkelijker op de agenda staan dan ze wellicht op de agenda stonden. Ook voor de toekomst blijft betrokkenheid van stakeholders, het waar mogelijk combineren van waterberging en natuur, een heel belangrijke opgave. Aan het eind van mijn beoordeling constateer ik wel dat er veel geld ook vanuit de provincie op het spel staat. Dit betekent derhalve ook dat het wisselgeld dat de provincie bestuurlijk in haar zak had nu wel op is. Er kan altijd meer gevraagd worden vanuit de samenleving, maar als er sprake is van schaduwschade dan komen er wat mij betreft schaduweuro s. Veel begrip, maar geen bestuurlijke mogelijkheden om er iets aan te doen. Hier wenst de fractie van GroenLinks het vandaag bij te laten. De VOORZITTER: Het woord is aan de heer Roggema. De heer ROGGEMA: Meneer de voorzitter. Op 19 maart 2003 is uitgebreid gesproken en een besluit genomen ten aanzien van het beleid met betrekking tot waterberging. De praktijk is soms weerbarstiger dan men doet vermoeden, daardoor kan voortschrijdend inzicht het herroepen van besluiten noodzakelijk maken. Dat zou in de politiek meer moeten gebeuren: er niet voor weg lopen om een gewijzigd besluit te moeten nemen waarvoor een breed draagvlak bestaat. Een heel goede zaak De heer HAVINGA: Het is toch niet de bedoeling dat wij regelmatig besluiten gaan herzien, vanuit de noodzaak van het handhaven van een betrouwbare overheid en dergelijke zaken. Ik neem aan dat het niet zover gaat als u nu voorstelt. De heer ROGGEMA: Nee, maar u zult ongetwijfeld begrijpen dat ik dat niet bedoel. Ik relateer aan bijna alle tevredenheid die is uitgesproken ten aanzien van datgene wat er nu ligt en eerder lag. Ik vervolg mijn betoog. Er niet voor weglopen om een gewijzigd besluit te nemen, deze conclusie kan naar de mening van de fractie van de ChristenUnie worden getrokken naar aanleiding van het verschijnen van de brief met uitwerking aangaande waterberging Oost-Groningen en Haren. Na aanvankelijk verschil in opvatting van provincie Groningen en waterschap Hunze en Aa s is men gezwicht voor de kracht van het water. De nota Doorbraak Waterberging geeft informatie over de afweging en overwegingen met betrekking tot voor- en nadelen van meerdere varianten van waterbergingsgebieden. De brief van Lotgenoten vraagt duidelijk aandacht voor het flankerende beleid. De fractie van de ChristenUnie is van mening dat hier in brede zin aandacht aan wordt besteed. De ChristenUnie-fractie kwalificeert het versnellen van het aanleggen van waterbergingsgebieden als zeer positief. Dit geeft voor alle betrokkenen duidelijkheid. Wat onze fractie betreft zullen er ten aanzien van schaderegelingen in hun algemeenheid goede afspraken moeten worden gemaakt en duidelijk wellicht duidelijker gecommuniceerd moeten worden. Misvattingen en onduidelijkheden, zoals lange tijd in de Tusschenklappenpolder aan de orde zijn geweest, passen niet in het kader van een overheid die doet wat zij zegt. Op welke wijze dit is een vraag aan het College geeft het College in overleg met betrokkenen voorlichting met betrekking tot de te nemen maatregelen en de daaraan verbonden kosten die mogelijk op termijn kunnen toenemen? Door een goede voorbereiding en voorlichting wordt draagvlak gecreëerd bij partijen en wordt de noodzaak onder bewoners daardoor erkend en wordt de bewustwording van droge voeten nu en in de toekomst een feit. Mijn fractie wenst hier meer informatie over van het College, kan zich voorts vinden in de lijn zoals weergegeven en stemt dan ook in met het voorgenomen beleid. De heer HEMMES: Voorzitter. Er is hier vandaag nogal wat verbazing geuit. Ons verbaast dat een in de commissie al gevoerde discussie min of meer wordt overgedaan. 12

13 Waterberging Oost-Groningen en Haren Er worden vragen gesteld die ook in de commissie hadden kunnen worden gesteld. Het zal u niet verbazen dat wij als SP-fractie instemmen met de brief zoals deze voorligt. Wat de SP betreft had het een B-stuk kunnen zijn. Mevrouw GRÄPER-VAN KOOLWIJK: Voorzitter. Ook D66 kan kort zijn, omdat wij van mening zijn dat het grootste en belangrijkste deel van de discussie al heeft plaats gevonden in de commissie en dat de commissie ook de plaats is waar deze discussie had moeten plaatsvinden. Zoals we ook in de commissie hebben aangegeven zijn wij verheugd over de flexibele houding die het College heeft getoond ten aanzien van het beleidsbesluit van vorig jaar. Het pas geheel in de discussie zoals wij deze vorig jaar met elkaar hebben gevoerd door ook te blijven kijken naar de ontwikkelingen in de toekomst en de bereidheid te tonen zich daar flexibel in op te stellen en opnieuw een afweging te maken. Wij steunen het College dan ook in deze afweging. D66 is ook buitengewoon verheugd over het voorstel tot voorfinanciering, omdat zoals de heer Roggema zo-even terecht zei dat snel veel duidelijkheid geeft aan alle betrokkenen en dat dit een goede zaak is wanneer men als goed openbaar bestuur wenst te functioneren. De brief van Lotgenoten Waterberging die vanochtend bij ons op tafel lag haalt een belangrijk punt naar voren, namelijk het punt van het flankerende beleid. Wij hebben lessen te leren uit deze ervaringen, daar heeft de heer Luitjens volkomen gelijk in. Zeker wanneer er sprake is van schaduwschade kunnen wij de lijn van het College uitstekend volgen wanneer wordt gesteld dat daar geen beleid op mogelijk is, maar misschien is het toch iets wat tegen het licht moet worden gehouden. Schade is schade, de heer Moll zei dit ook heel nadrukkelijk. Er zijn natuurlijk best mogelijkheden. Zo kunnen wij bijvoorbeeld de aankoopregeling zoals wij deze ook aanbieden op het moment dat gebieden zijn toegewezen en worden ingericht, ook uitstekend aanbieden in andere gebieden. De grond die daardoor eventueel extra in bezit komt, kan in de ogen van D66 altijd prima worden gebruikt bij ruilgrondprojecten in andere situaties. Wij roepen het College dan ook op hier nog eens goed naar te kijken. Wij kunnen ons prima vinden in het voorstel dat voorligt. Mevrouw HOEKZEMA-BUIST: Voorzitter, de Partij voor het Noorden heeft moeite met het voorstel. Onze inzet is vooral een voorrang van het plan van aanpak van de stroomgebiedvisie. Ook de alternatieve doorsteek bij Scheemda heeft voor de PvhN voorrang boven het inrichten van de polder. Daarnaast zit de PvhN in de maag met de financiën. Wij hebben het gevoel dat de lusten van de opbrengsten van de bodemdaling niet allemaal terechtkomen waar dit zou moeten. U kent ons standpunt daaromtrent. De provincie zit met de kosten voor de enorme overlast. Wij zijn van mening dat de veroorzaker de kosten zou moeten betalen. Wij hebben steun gezien in onze voorstellen door de brieven van de NLTO en de commissie Lotgenoten Waterberging. De VOORZITTER: Dan zijn we aan het einde gekomen van de eerste termijn van de Staten. Het woord is aan gedeputeerde de heer Bleker. De heer BLEKER: Voorzitter. Ik constateer namens het College dat er nagenoeg unanieme steun in de Staten is voor het voorstel zoals dit er nu ligt, zowel waar het gaat om de maatregelen inzake waterberging als waar het gaat om het flankerende beleid, als waar het gaat om voorfinanciering en versnelling. Daarmee zou ik kunnen volstaan. Toch is er een aantal opmerkingen en vragen naar voren gekomen, waarop van onze kant een reactie past. Misschien mag ik beginnen met datgene waar met name de heer Moll en ook mevrouw Gräper naar verwezen, namelijk het feit dat met dit voorstel er werkelijk garanties op uitvoering ontstaan. Dat is het grote verschil met de besluiten die we een jaar geleden hier hadden voorliggen. Die besluiten boden geen garantie op uitvoering, maar deze besluiten wel. 13

14 Waterberging Oost-Groningen en Haren Dit komt ook omdat het waterschapsbestuur en de provincie het eens zijn over het zo snel mogelijk realiseren van een veiligheidsnorm 1 op 100. Dit betekent dat wanneer hier overeenstemming over bestaat de feitelijke inrichting en het feitelijk treffen van de maatregelen ook afdwingbaar wordt. De maatregelen 2015, 2020, 2025 zoals deze er lagen waren maatregelen die wij wel planologisch konden reserveren, maar die ook gelet op de lange termijn waarop ze pas nodig waren, ook voor ons wettelijk in de richting van het waterschap niet af te dwingen zouden zijn geweest. Nu hebben we derhalve een andere situatie: garantie op uitvoering. Zowel van de zijde van het waterschap als van de zijde van de provincie is dit afdwingbaar en financierbaar gemaakt De heer HAVINGA: Voorzitter. Waar is op gebaseerd dat de maatregelen niet afdwingbaar waren? De heer BLEKER: Dat is gebaseerd op een artikel in de Waterstaatswet Dit artikel houdt in dat wij als provincie de bevoegdheid hebben een waterschap te dwingen maatregelen te nemen, maar dan moet er ook sprake zijn van werkelijke urgentie. Wanneer wordt gesteld dat de maatregelen moeten worden getroffen in 2015 is er nog niet direct sprake van werkelijke urgentie, laat staan 2020 of Dit betekent dat wij wel planologisch hadden kunnen reserveren, maar daarmee de feitelijke werkzaamheden niet hadden kunnen afdwingen. Nu is er een andere situatie. Het waterschapsbestuur heeft aangegeven dat 1 op 100 zo snel mogelijk met de provincie zal worden gerealiseerd. Mocht er na de verkiezingen een totaal ander waterschapsbestuur ontstaan dat aangeeft zich niet te willen houden aan de afspraken om de Ulsderpolder en Haren en Onnen zo mogelijk in 2018 te realiseren, dan kunnen wij op grond van die oude Waterstaatswet uit de vorige eeuw tot het afdwingen van de maatregelen overgaan. De heer HAVINGA: Het begrip urgentie is tamelijk rekbaar. Als het om dit soort investeringen en belangen gaat, kan men toch stellen dat tien jaar redelijk urgent is, want dit soort maatregelen neemt men niet en voert men niet uit in één of twee jaar. Er zijn redelijke termijnen voor nodig. Ik vraag mij derhalve af of het begrip urgentie op deze manier zo snel kan worden weggepoetst. De heer BLEKER: Wij hebben de wetstekst nauwkeurig bestudeerd, omdat wij natuurlijk ook onze positie goed wilden kennen. Zowel de memorie van toelichting als latere jurisprudentie daaromtrent laat op dit punt geen twijfel bestaan. Daarmee kom ik op het andere punt: zekerheid voor het waterschap, gemeenten en voor bewoners, burgers en agrarische ondernemers in het gebied. Ook dat is wat met dit voorstel wordt gerealiseerd. In 2008 willen we tot realisatie zijn gekomen. Er is flankerend beleid dat vanaf morgen als de Staten hun fiat geven kan worden toegepast. Daarmee is duidelijkheid en zekerheid voor zowel huiseigenaren als boeren in deze gebieden geboden. Het is voor de overheid een belangrijke waarde om zekerheid en duidelijkheid in de richting van de burgers te bieden. Dan kom ik op het punt van de normstelling. De heer Luitjens sprak krachtige woorden toen hij het wordt, is en blijft 1 op 100 zei. Ik kan u daarover zeggen dat het College van GS u een voorstel zal voorleggen om de norm 1 op 100 voor het boezemsysteem vast te stellen. In datzelfde voorstel zal dezelfde tekst die nu voorligt, vermeld worden, namelijk dat wij rond 2015 met een nieuw voorstel zullen komen gelet op de maatschappelijke discussie die er dan is over veiligheidsnormen en welke veiligheidsnormen voor het derde decennium, dus , zullen moeten gelden. De heer HAVINGA: Ik ga ervan uit dat wij niet hier nu indirect besluiten dat de norm wordt vastgesteld op 1 op 100. Ik verwacht dat wij het voorstel krijgen met een onderbouwing van alternatieven en cijfers waarop kan worden gebaseerd en gezegd kan worden dat mogelijk de norm naar 1 op 100 zou kunnen. De heer BLEKER: Vanzelfsprekend krijgen de Staten een voordracht waarin die normering staat opgenomen. Wij geven aan dat in dit voorstel als uitgangspunt een norm van 1 op 100 hanteren die in 2015 en zo mogelijk eerder we hebben aangegeven 2008 zou moeten zijn gerealiseerd. 14

15 Waterberging Oost-Groningen en Haren Het flankerende beleid. Het comité Lotgenoten heeft in een brief aan u melding gemaakt van het feit dat een ruimhartige toepassing van het flankerende beleid zou moeten plaatsvinden. Toepassing van flankerend beleid zal geschieden zoals omschreven in de Nota. Ik sluit mij aan bij de woorden van de heer Meijndert: het College van GS, gelet op de belangen van de bewoners, eigenaren en ondernemers, acht beleid redelijk en correct. Dat betekent ook dat wij niet overgaan tot het aankopen van gronden in bijvoorbeeld andere polders of buiten de polder. Het kan wel zo zijn dat in het kader van een ruiling wij zeer tijdelijk formeel eigenaar zijn van gronden buiten de Ulsderpolder om op dezelfde dag als het ware een ABCtransactie te plegen die gebruikelijk is bij ruilverkavelingoperaties, waarmee ook voor de betrokken grondeigenaren onder gunstige voorwaarden tot de ruiloperatie kan worden gekomen. We gaan echter niet langere tijd gronden in eigendom nemen buiten de Ulsderpolder. Het risico. De bijdrage van de provincie is, waar het gaat om de investeringsbijdrage, aan een maximum gebonden. Het bedrag is benoemd in de voorstellen en is bepaald op basis van een raming van de totale investering die het waterschap verwacht te moeten doen. Als het waterschap tot aanzienlijk hogere kosten zou komen te staan voor investering is dat voor rekening van het waterschap. Dit is de bijdrage waar de provincie voor staat. Ons risico ligt besloten in kosten die te maken hebben met het flankerende beleid en eventuele waardeverliezen in geval van transacties die wij plegen met gronden die wij kopen, enzovoorts. Het risico hebben wij benoemd in de stukken. Ook in de Statenkast is de achterliggende informatie die ter onderbouwing van de risicobepaling bestaat, beschikbaar geweest. Heeft het zogenaamde alternatief, de doorsteek Winschoterdiep-Termunterzijldiep consequenties voor het voorstel zoals nu voorligt? Het antwoord hierop is de heer Havinga gaf dit ook al aan neen. Kan het alternatief ooit nog eens op tafel komen? Dat zou kunnen, in Het is een alternatief, het is met name een variant die in de plaats zou kunnen treden van de opgave die in de vorige plannen door de Westerlanden zou worden vervuld. Het is derhalve geen alternatief voor de Ulsderpolder, noch voor de Oost- en Onnerpolder. Het is wel een duur alternatief en een ingewikkeld alternatief, omdat langs een heel lang tracé inrichtingsmaatregelen moeten worden getroffen, waarmee met heel veel grondeigenaren en anderen overeenstemming moet worden bereikt over het afstaan van gronden. Het is derhalve niet van invloed op het besluit nu. Of het aan de orde komt in 2015 moet dan bezien worden. Aangezien het comité Lotgenoten dat over het algemeen zeer gefundeerd en gedocumenteerd in onze richting heeft geopereerd, dit alternatief aan het College heeft voorgelegd, hebben wij wel gemeend het in deze fase te moeten beoordelen. Dit is de conclusie daarover geweest. Dit is in de richting van het comité Lotgenoten kenbaar gemaakt. Het is niet de bedoeling om een private partner in te schakelen voor de uitvoering. Waar het gaat om de schaderegeling de heer Roggema verwoordde dit ook is er in februari door het Algemeen Bestuur van het waterschap Hunze en Aa s en overigens ook door Noorderzijlvest een nieuwe gevolgschaderegeling vastgesteld. Daar kan men allerlei opvattingen over hebben, maar mijn overtuiging is dat het een heel redelijke, fatsoenlijke en betrouwbare regeling is, in geval er sprake is van inundatie van een polder. Dat is derhalve een totaal andere situatie, meneer Roggema, dan de situatie die wij in 1998 hadden rond de Tusschenklappenpolder, omdat wij toen met een landelijke regeling moesten werken, waarbij ook de bewijslast lag bij degene die schade had. In deze regeling ligt de bewijslast echter bij degene die schade veroorzaakt, te weten de partij die inundeert, in dit geval het waterschap. Het waterschap zal een vraag van de heer Luitjens in zijn begroting een voorziening moeten hebben om gevolgschade te kunnen bekostigen. Dit komt ten laste van de degene die heffing betalen aan het waterschap volgens de dan geldende systematiek. Dat zal nu een combinatievariant - Delftland, Oldambt - zijn, maar over tien, vijftien jaar is dit mogelijk een andere systematiek. Zo zal dit systeem gaan werken. Dan moet wel duidelijk zijn hoe de uitgangssituatie is. Er vinden nu al gesprekken plaats, met name met de agrariërs in de Ulsderpolder, om tot een nulmeting te komen van de grondkwaliteit en de waterkwaliteit in het gebied, zodat ook de effecten van inundatie kunnen worden afgelezen. 15