Inhoud HAVO /2015

Transcriptie

1 1 Inhoud Voorwoord... 2 Commissie van Beroep Eindexamen... 3 Examinatoren HAVO Overzicht van praktische opdrachten en toetsen... 5 Toetsen en praktische opdrachten... 6 Godsdienstonderwijs / Levensbeschouwing... 7 Nederlands... 8 Frans... 9 Duits Engels Maatschappijleer Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde A Wiskunde B Natuurkunde Scheikunde Biologie Natuur, Leven en Technologie (NLT) Economie Management & Organisatie Culturele en kunstzinnige vorming Kunst (Beeldende Vormgeving) Kunst (Muziek) Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Bewegingsonderwijs Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) Profielwerkstuk... 29

2 2 Voorwoord Misschien voelt het nog niet zo, maar HAVO-4 is al een examenklas. Vanaf nu werk je aan je examendossier. Om te weten hoe het (school)-examen in elkaar zit, wat er van je verwacht wordt, welke regels er gelden en wat je rechten zijn, is er een Programma van Toetsing en Afsluiting samengesteld (in het dagelijkse spraakgebruik PTA genaamd). Daarin kun je al deze zaken vinden. Voorlopig heb je alleen nog maar te maken met het PTA voor H4. Aan het begin van het volgende cursusjaar wordt het aangevuld met het PTA voor H5. Per jaar krijg je, na een toets periode, een overzicht van de tot dan toe behaalde cijfers, voor zover die meetellen voor het examen. Je toetsen en praktische opdrachten, die samen met de handelingsdelen je examendossier vormen, worden op school in het archief bewaard. Veel succes toegewenst. M. Bouwmeester W. Hulsteijn Teamleiders HAVO-bovenbouw

3 3 Commissie van Beroep Eindexamen (zie voor de volledige tekst het examenreglement) De commissie bestaat uit vijf personen, te weten: de voorzitter van de commissie, een externe deskundige die geen werknemer is of lid van het bevoegd gezag; een van de teamleiders, die niet direct betrokken is bij het afnemen van eindexamens, tevens secretaris van de commissie; twee examinatoren werkzaam in de sector van waaruit het (de) bezwa(a)r(en) is/zijn ingediend; een lid uit de geleding van ouders van (oud)leerlingen. Alle leden worden aangezocht door de sector HAVO-VWO. Correspondentie dient gericht te worden aan: Commissie van Beroep Eindexamen p/a Centrale Administratie V.C.O.W. Postbus AM Middelburg

4 4 Examinatoren HAVO-4 Voorzitter van het examen: H.L.M. Grooten, directeur Secretaris van het examen: L.J.C. Rozendaal, teamleider Vak Examinatoren Godsdienst J. Lukasse mw. J.L. de Visser-van Saane mw. S. Hollebrandse Nederlands mw. C.W.J. v/d Meer-den Bouwmeester mw. A. Saman R. Jansen Frans mw. M.A. Holstein Duits mw. I. v/d Wege-Hofman Engels mw. I.M. Jacobs mw. M.C. Kole mw. J.M.H. Weber mw. S. Bos Maatschappijleer L.J.A.V. Vandezande Geschiedenis A. Louws J.J. de Witte Aardrijkskunde N. Brinkhuis Wiskunde A P.A. Jongepier A. Mutsaers mw. K. Murre-Lievense Wiskunde B A. Mutsaers mw. K. Murre-Lievense P.A.C. Wisse Natuurkunde J.B. Coenen R.J. Meier Scheikunde mw. M.A.S. van Ginhoven-de Baere mw. E.H. Glass-Visscher H.L.M. Grooten Biologie mw. H. Bouma E. Mostert C.A. de Jong NLT mw. H. Bouma R.J. Meier Economie J. Bomert G. Ruiter Management en organisatie G. Ruiter Culturele en kunstzinnige vorming mw. J. Beth-Kramer mw. J.C.M. Dirkx-de Willigen mw. J. Pootjes Kunst (Beeldende Vorming) mw. J. Beth-Kramer mw. H. Zijderveld Kunst (Muziek) mw. J. Beth-Kramer A. de Wolf BSM R.P. Poppe Bewegingsonderwijs E.F.J. Buijs mw. J.E. Kerkhof S.J. Koets mw. C.S.E. van Aller R.P. Poppe

5 5 Overzicht van praktische opdrachten en toetsen Periode 1 P&T-week 1 Periode 2 P&T-week 2 Periode 3 P&T-week 3 Periode 4 P&T-week 4 som gd T % 30% ne M % 20% fa M % 10% du M % PO % 20% en PO % 10% ma T % T % PO % T % T % 100% gs T % T % 40% ak PO % T % 40% wa T % 20% wb T % 20% na PO~ % T % 20% sk T % 20% bi PO % T % PO % 50% nlt* T* % 40% ec T % T % 30% m&o T % 30% ckv % 100% bv PO % T % PO % T % 60% mu PO % T % PO % T % 60% bsm T % PO** 523 8% PO % 46% * iedere module bij het vak NLT kent één of meerdere toetsen; samen vormen die één cijfer in kolom 513. ** BSM PO-cijfer is combinatiecijfer met PO in Havo 5, vormt samen 30%. (523) ~PO-natuurkunde wordt in P&T-week 2 en 3 gehouden.

6 6 Toetsen en praktische opdrachten Toetsen worden afgenomen in een programma- & toets week (P&T week), praktische opdrachten veelal in een periode. Hieronder vind je een overzicht wanneer de periodes zijn en wanneer de programma- & toets weken dit schooljaar plaatsvinden. In een enkel geval zal, i.v.m. het grote aantal toetsen, de toets periode meer dagen beslaan dan de genoemde programma- & toets week. Periode 1: 25 augustus t/m 31 oktober 2014 Periode 2: 10 november t/m 16 januari 2015 Periode 3: 26 januari t/m 27 maart 2015 Periode 4: 7 april t/m 26 juni 2015 P&T week 1: week 45 3 november t/m 7 november 2014 P&T week 2: week 4 19 januari t/m 23 januari 2015 SE s H5/V6 week t/m 27 maart 2015* P&T week 3: week maart t/m 2 april 2015 SE s H4/V4/V5: week t/m 3 juli 2015 P&T week 4: week 28 6 juli t/m 10 juli 2015 * 27 maart reservedatum voor H4/V4/V5 Herkansingen H4/V4/V5 vinden plaats op dinsdag 14 juli Alle behaalde resultaten maken deel uit van het schoolexamendossier, maar zullen ook als cijfer op het rapport meetellen van H4/V4/V5 tenzij anders aangegeven.

7 7 Godsdienstonderwijs / Levensbeschouwing Schriftelijk toets Stofomschrijving: PERSPECTIEF, godsdienst en levensbeschouwing voor de tweede fase hoofdstuk 2,3 en een bepaald deel uit Stromingen 60 minuten (incl. lessen 40 sbu) Datum: In P&T week 4 30 % van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: De leerling beschikt over voldoende kennis en inzicht met betrekking tot de leerstof. De leerling kan de thema s van hoofdstuk 2 en 3 in een levensbeschouwelijk perspectief plaatsen en de betekenis ervan vanuit de behandelde levensbeschouwingen beschrijven en evalueren. Eveneens kan hij zijn eigen visie t.a.v. de behandelde thema s beargumenteerd verwoorden.

8 8 Nederlands Domein B: Mondelinge taalvaardigheid Discussie Stofomschrijving Nieuw Nederlands: Cursus spreken H.2 Cursus Argumenteren H.1 en 2 Wijze Leerlingen discussiëren in groepjes van 4 (evt. 5) over een van te voren vastgesteld onderwerp. Duur 50 minuten, waarvan 20 minuten voorbereidingstijd. Datum In P&T-week 4 Weging 20% Kolom 513 Beoordelingscriteria Het cijfer wordt vastgesteld aan de hand van vooraf vastgestelde en op elo gepubliceerde criteria.

9 9 Frans Praktische opdracht spreekvaardigheid Stofomschrijving: Diverse situaties uitwerken zoals aangeboden in de methode Vorm: Je werkt met een partner; je mag gebruik maken van multimediale toepassingen, om de gekozen thema s te illustreren minuten. Datum: In periode 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Worden vooraf bekend gemaakt via de ELO. Taaltaak Stofomschrijving: Inleverdata: Beoordelingscriteria: Beoordeling: literair verslag 1 literaire taak Zie ELO. Uit de opdracht dient te blijken welke indruk het literaire fragment / de film scene bij je heeft achtergelaten, gebaseerd op het gelezen fragment of op de bekeken scene. SO (2x) geldt niet als SE-cijfer Taaltaak schrijfvaardigheid Stofomschrijving Leerlingen maken een keuze uit verschillende schrijfopdrachten Inleverdata Periode 2 en 3 Beoordelingscriteria Voldoende/onvoldoende Maakt deel uit van het taalportfolio Taaltaak Stofomschrijving: leesvaardigheid Twee series van door de docent geselecteerd materiaal. Dit materiaal wordt geselecteerd uit artikelen uit kranten, tijdschriften of van de site van Libre Service. Inleverdata: De eerste serie wordt aangeboden in periode 2. De tweede serie wordt aangeboden in periode 3. Inleverdata Periode 2 en 3 Beoordelingscriteria Voldoende/onvoldoende Maakt deel uit van het taalportfolio Taaltaak Kijk/luistervaardigheid Stofomschrijving: Taakblad Franse film, maakt deel uit van het taalportfolio Inleverdata: Periode 4 Beoordelingscriteria Voldoende/onvoldoende Maakt deel uit van het taalportfolio

10 10 Duits 1. boekpresentatie Stofomschrijving: een literair werk, gekozen uit een lijst die door de Duitse sectie is samengesteld, zelfstandig gelezen Presentatievorm: in tweetallen; voertaal is Duits 10 minuten Datum: In periode 2 en 3 10% van het schoolexamencijfer Taalportfolio: In H4 wordt een begin gemaakt met de samenstelling van een taalportfolio. Dat is een dossier dat proeven (taaltaken) bevat van vaardigheden, gerelateerd aan het Europees Referentie Kader. Aan het eind van het cursusjaar H4 wordt de inhoud van het portfolio becijferd. Het cijfer telt mee voor het tweede rapport. Taaltaken: I Zoek twee teksten uit van tenminste 1 A4, al dan niet van internet, met als thema mode, sport of muziek. Schrijf van deze twee teksten een samenvatting in het Nederlands van een half A4. (Voeg de teksten toe aan je portfolio, vermeld ook duidelijk je naam, klas, vak, docent en denk aan de bronvermelding). II Kijk naar een informatief sportprogramma of naar een documentaire en stel over het programma 10 vragen op van algemene aard in het Duits en geef natuurlijk ook antwoord hierop (in het Duits). Vermeld duidelijk de bronnen, hoe laat, welke zender enz. en titelblad met naam en klas. III Je leest advertenties van hotels in Duitsland. Je verzamelt de gegevens en boekt een kamer in een Duitstalig gebied. Je doet dit in de vorm van een brief of een , gericht aan het hotel. Je levert de brief dan wel in, met de gevonden hotel informatie. (Graag lettertype Arial, 12 punten, regelafstand 1 ½.). Zorg ook hier weer voor een titelblad met de nodige gegevens. (Voeg de hotelinfo toe aan je portfolio, vermeld ook duidelijk je naam, klas, vak, docent en denk aan de bronvermelding). Inlevermomenten: I in week 40, II in week 49, III in week 06. Als voorbereiding op de literatuuropdrachten in H5 worden er in H4 twee titels gelezen van de HAVO bovenbouwlijst, in totaal 4 punten. Deze boeken worden getoetst en tellen mee voor het rapport. Praktische opdracht Aken Stofomschrijving: Aan het eind van de cursus H4 vindt er een excursie naar Aken plaats. Deze excursie wordt door de leerlingen zelfstandig voorbereid tijdens o.a. een lesuur per week in periode vier. Ter voorbereiding van de excursie moeten er verschillende opdrachten worden uitgevoerd, zoals het schrijven van een , het voeren van een telefoongesprek e.d. Tijdens de excursie moet er een gesprek gevoerd worden met een native speaker. Na de excursie wordt door de leerlingen een presentatie gehouden over de excursie en wordt het werk van de leerlingen in zijn totaliteit beoordeeld. Excursiedatum: In P&T week 4 10% van het schoolexamencijfer Kolom: 523

11 11 Engels Praktische opdracht Stofomschrijving: Presentatie van een gelezen boek. Vorm: In tweetallen; er mag gebruik gemaakt worden van multimediale toepassingen minuten. Datum: In periode 4; tijdens een les Engels. 10% van het schoolexamencijfer Taaltaken: Literatuur Reading: Stofomschrijving: Inleverdata: boek 1: periode 1 boek 2: periode 2 boek 3: periode 3 Toetsing: Beoordelingscriteria: Beoordeling: 3 boeken, vrij uit een lijst, klassikaal of in paren ter voorbereiding op de praktische opdracht. De (niet verkorte) boeken dienen in oorspronkelijk Engels geschreven te zijn; elk boek bevat minimaal 150 pagina s en per schrijver mag 1 boek gelezen worden. Portfolio/Toetsen worden klassikaal gemaakt. Voldoende/onvoldoende Een mondeling kan als basis dienen voor een cijfer spreekvaardigheid.

12 12 Maatschappijleer 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Uit: Thema s Maatschappijleer: hoofdstuk 2: Rechtstaat, par. 1 t/m 7 50 minuten Datum: Een nader te bepalen moment na P&T-week 1. 20% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. 2. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Uit: Thema s Maatschappijleer: hoofdstuk 2: Parlementaire Democratie, par. 1 t/m 9 50 minuten Datum: In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. 3. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Uit: Thema s Maatschappijleer: hoofdstuk 4: Pluriforme Samenleving, par. 1 t/m 8 (blz ); 50 minuten Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: Op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. 4. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Uit: Thema s Maatschappijleer: hoofdstuk 5: Verzorgingsstaat, par. 1 t/m 6 50 minuten Datum: In P&T-week 4 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Beoordelingscriteria: Op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. 3. Praktische opdracht Stofomschrijving: De praktische opdracht bestaat uit een project verkiezingen. De leerlingen zullen politieke partijen vormen en een verkiezingscampagne voorbereiden. Daarbij zullen ze een programma schrijven, posters en flyers maken, speeches schrijven en houden en een debat voorbereiden en houden. De leerlingen zullen tijdig schriftelijk instructies krijgen over de opdrachten en de eisen die eraan gesteld worden. Diverse vormen Presentatievorm: Datum: Begin in P&T week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: volgens een beoordelingsmatrix, die van te voren aan de leerlingen wordt uitgereikt.

13 13 Geschiedenis Schriftelijke toets Stofomschrijving: Handboek historisch overzicht: Hoofdstuk 1 t/m 7 Opdrachtenboek: Hoofdstuk:1 t/m 7. Getoetst worden kennis, inzicht en vaardigheden over de leerstof van de tijdvakken 1 t/m 7 inclusief de kenmerkende aspecten. 60 minuten Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: vastgelegd in antwoordmodel. De puntenverdeling staat op de toets vermeld. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Katern GWP Rechtsstaat en democratie. Getoetst worden kennis, inzicht en vaardigheden over de leerstof van tijdvak 5 t/m 10 (inclusief de kenmerkende aspecten) en de rechtsstaat en democratie. 60 minuten Datum: In P&T -week 4 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: vastgelegd in antwoordmodel. De puntenverdeling staat op de toets vermeld.

14 14 Aardrijkskunde 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Tekstboek en werkboek BuiteNLand HAVO-4; Bestuderen: - Hfst 1: paragraaf 1, 2, 3, 4. - Hfst 2: paragraaf 1, 2, 3, 4. - Hfst 4: geheel. - Daarbij behorende werkboekopdrachten - Aanvullend lesmateriaal 90 minuten Datum: In P&T-week 4 25% van het totale schoolexamencijfer Kolom: Praktische opdracht Stofomschrijving: Keuze uit het boek Eigen omgeving. Wijze van toetsing: Te bepalen in overleg met de docent Periode: In periode 3 15% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Worden in de laatste 2 weken voor de meivakantie bekend gemaakt.

15 15 Wiskunde A 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Getal en Ruimte havo A deel 1: - H1 Handig tellen - H2 Tabellen en grafieken - H3 Lineaire modellen - H4 Statistiek 90 minuten Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt. Wiskunde B 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Getal en Ruimte havo B deel 1: - H1 Formules en grafieken - H2 Oppervlakte en inhoud - H3 Vergelijkingen en ongelijkheden - H4 Veranderingen 90 minuten Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt.

16 16 Natuurkunde 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Nova Natuurkunde Havo 4: hoofdstuk 1, 2. Hulpmiddelen: G.R., geodriehoek, kleurpotloden en ander schrijfgerei, BINAS 6 e druk 90 minuten Datum: In P&T-week 3 10% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: er worden een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de natuurkunde en/of de contexten die in genoemde hoofdstukken behandeld wordt/worden. De kennis of toepassing daarvan kan ook in een andere context of situatie gevraagd worden, waarbij de in de vraag aangeboden informatie dan voldoende houvast biedt bij de beantwoording van de vraag. Bij de beantwoording worden de volgende criteria gehanteerd: er is een maximum score per vraag. Deze wordt alleen toegekend bij een volledige en geheel juiste beantwoording van de vraag. Er worden geen of minder punten toegekend indien: -de vraag onjuist of onvolledig is beantwoord; -rekenfouten zijn gemaakt; -de bij de beantwoording benodigde wiskunde niet of niet juist wordt toegepast; -conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor de berekeningen, tekeningen, schetsen, bepalingen als metingen. -een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk niet juist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen etc. worden gegeven dan er gevraagd worden, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld. 2. Praktische opdracht Stofomschrijving: Aan de hand van de reader voert de kandidaat een opdracht uit. Presentatie: product met bijbehorend schriftelijk verslag. Datum: P&T-week 2 en 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: deze worden voorafgaande aan de praktische opdracht bekend gemaakt.

17 17 Scheikunde Schriftelijke toets Stofomschrijving: Chemie 4 HAVO 6 e editie: hoofdstuk 1 t/m 6 Hulpmiddelen: BINAS tabellenboek 6 e editie en rekenmachine (niet grafisch) In P&T-week 3 Datum: 90 minuten 20% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: er wordt een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de scheikunde die in de genoemde hoofdstukken behandeld wordt, en/of contexten die betrokken zijn op de scheikunde uit die hoofdstukken. Voor elke vraag is er een maximum score. Dit maximum wordt alleen toegekend bij een volledig en geheel juist resultaat. Er worden minder of geen punten toegekend indien: - de vraag geheel of gedeeltelijk onjuist of onvolledig is beantwoord; - rekenfouten zijn gemaakt; - conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor berekeningen, schetsen, tekeningen en bepalingen als voor metingen; - een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk onjuist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen en dergelijke zijn gegeven dan dat er werden gevraagd, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld.

18 18 Biologie 1. Praktische opdracht Stofomschrijving: Het doel van deze praktische opdracht is het uitvoeren van een gedragsobservatie van twee diersoorten tijdens een excursie naar Blijdorp (Rotterdam) en van deze observatie een schriftelijk verslag te maken (eventueel kan deze opdracht ook thuis worden uitgevoerd, tijdens de excursie dag wordt dan gewerkt aan een andere opdracht, de inleverdatum blijft dezelfde). Waar: De waarnemingen in Blijdorp (Rotterdam) worden uitgevoerd tijdens een excursie in het voorjaar Presentatievorm: Schriftelijk verslag Inleverdatum: 3 weken na de excursie: april-mei % van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Het verslag wordt beoordeeld volgens een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier. 2. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Stofomschrijving: Nectar Biologie HAVO bovenbouw deel 1 Hoofdstuk 1 Gedrag Hoofdstuk 2 Soorten en Relaties Hoofdstuk 3 Cellen Hoofdstuk 4 Voortplanting en seksualiteit Hoofdstuk 7 Onderzoek doen 90 minuten Datum: In P&T-week 3 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De criteria zullen voorafgaand aan de toets bekend gemaakt worden. Wijze van toetsen: De toets zal open en gesloten vragen bevatten. 3. Praktische opdracht Stofomschrijving: Het doel van deze praktische opdracht is het uitvoeren van een ecologisch onderzoek en over dit onderzoek een Power Point Presentatie te houden. Presentatievorm: Power Point presentatie Datum: In periode 4 Inleverdatum: Mei/juni % van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: De Power Point presentatie wordt beoordeeld volgens een van te voren bekendgemaakt beoordelingsformulier.

19 19 Natuur, Leven en Technologie (NLT) NLT is een modulair opgezet vak, met in HAVO 4 vier modules (in voorlopige opsomming): 1. Forensisch Onderzoek periode: 1 2. Nul-energie-huis periode: 2 3. Dynamische modellen periode: 3 4. Toekomst van een Deltagebied periode: 4 Elke module telt in gelijke mate (10%) mee voor het schoolexamencijfer, dat tegelijk het eindexamencijfer is. Bij aanvang van elke module wordt in het format van het PTA meegedeeld welke toets(en) en/of praktische opdracht(en) meetellen voor het schoolexamencijfer, in totaal steeds twee. Eenmaal gedaan, maken de mededelingen deel uit van het PTA. Het PTA-format beschrijft: - de leerstof of opdracht - de wijze van toetsen - de datum of periode - de duur van de eventuele toets - de weging - de beoordelingscriteria - het kolomnummer waarin het schoolexamencijfer wordt opgenomen in Magister. Module 1: Forensisch Onderzoek Schriftelijke toets Stofomschrijving: reader Forensisch Onderzoek 60 minuten Datum: Periode 1 5% van het schoolexamencijfer. De schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. Beoordelingscriteria: de vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. Praktische opdracht Stofomschrijving: reader Forensisch Onderzoek Wijze van toetsen: Onderzoek dossier Datum: Periode 1 5% van het schoolexamencijfer. De schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. Kolom: 513 (deelcijfer) Beoordelingscriteria: Het onderzoek dossier wordt op vorm en inhoud beoordeeld. Module 2: Nul-energie-huis Schriftelijke toets Stofomschrijving: reader Nul Energie Huis, de theorie 60 minuten Datum: Periode 2 5% van het schoolexamencijfer, de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: de vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. Praktische opdracht Stofomschrijving: reader Nul Energie Huis, resultaten eigen onderzoek Wijze van toetsing: presentatie Datum: Periode 2 5% van het schoolexamencijfer; de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer Kolom: 513 (deelcijfer) Beoordelingscriteria: de presentatie wordt op vorm en inhoud beoordeeld.

20 20 Module 3: Dynamische modellen Schriftelijke toets Stofomschrijving: Reader dynamische modellen 60 minuten Datum: Periode 3 5 % van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: De vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. Praktische opdracht Stofomschrijving: Reader dynamische modellen (keuze onderwerp) Wijze van toetsing: Verslag Datum: Periode 3 5 % van het schoolexamencijfer; de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. Kolom: 513 (deelcijfer) Beoordelingscriteria: Het verslag wordt op vorm & inhoud beoordeeld aan de hand van een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier. Module 4: De toekomst van een Deltagebied Schriftelijke toets Stofomschrijving: Reader De Toekomst van een Deltagebied (hst. 2 en 3). 50 minuten (tijdens een lesuur) Datum: Periode 4 5% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: De vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. Praktische opdracht Stofomschrijving: Reader De Toekomst van een Deltagebied (hst. 4, 5 en 6). Wijze van toetsing: presentatie Datum: Periode 4 5% van het schoolexamencijfer; de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. Kolom: 513 (deelcijfer) Beoordelingscriteria: De presentatie wordt op vorm en inhoud beoordeeld aan de hand van een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier.

21 21 Economie 1.Schriftelijke toets Stofomschrijving: Literatuur: LWEO: Lesbrieven Crisis en Vervoer De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 90minuten Datum: In P&T-week 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: 2.Schriftelijke toets Stofomschrijving: Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Literatuur: LWEO: Lesbrieven Jong en oud en Werk en werkloosheid De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 90 minuten Datum: In P&T-week 4 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Binnen de lessen economie zullen twee zogenaamde klassen experimenten uitgevoerd worden. De leerling moet aan deze experimenten hebben deelgenomen.

22 22 Management & Organisatie 1. schriftelijke toets Stofomschrijving: Management & Organisatie in Balans, HAVO Theorieboek 1, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 1 t/m 3 en 9 t/m 14 Alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn geweest Aan de orde komen de volgende begrippen: - basisbegrippen - rekenvaardigheden - (rekenen met) vreemde valuta - beginselen van het boekhouden - berekeningen met enkelvoudige en samengestelde interest - rechtsvormen - eigen vermogen - vreemd vermogen op korte en lange termijn - vermogensmarkten 120 minuten Datum: april 2015 (In P&T-week 3) 30% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Bij de schriftelijke toets(en) wordt een voorlopige puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld.

23 23 Culturele en kunstzinnige vorming Culturele en kunstzinnige vorming (CKV) heeft alleen een schoolexamen. Het is een handelingsdeel en bestaat uit een Kunstdossier in een map. Voor de leerling houdt het vak CKV in: -ervaring met deelname aan culturele activiteiten, -kennis van kunst en cultuur, -praktische activiteiten met één of meer van de kunstdisciplines: beeldende kunst, dans, drama, film en muziek. -reflectie daarop. Kunstdossier deel 1: Introductie van het vak CKV inleveren P&T week 1 Kunstdossier deel 2: Dubbelgangers inleveren P& T week verslagen culturele activiteiten Kunstdossier deel 3: De Stad inleveren P&T week 3 Kunstdossier deel 1,2 en verslagen van culturele activiteiten Inleveren eind april 2015 Kunstdossier deel 4 Keuzethema Inleveren einde cursus voor vaststelling cijfer Beoordelingscriteria: Opdrachten moeten volgens voorschriften voldoende uitgewerkt zijn. Deeldossiers worden becijferd voor het rapportcijfer. Het kunstdossier krijgt de beoordeling voldoende of goed. Onvoldoende is onacceptabel voor het verkrijgen van een diploma. Culturele activiteiten: Voor Havo 4 geldt het verslag van 6 culturele activiteiten. Gekozen wordt uit: beeldende kunst, dans, drama, film en muziek. Eén kunstdiscipline mag twee keer gekozen worden. Het kunstdossier moet bewaard blijven tot na de uitreiking van het diploma. De leerling is daarvoor zelf verantwoordelijk. Afsluiting CKV: Stofomschrijving: Inleveren kunstdossier Inleverdatum: eind april 2015 Afsluitend gesprek: mei % Beoordelingscriteria: Kwantitatief moeten vorm en inhoud voldoen aan de opdrachten en voorschriften van de methode Palet. Kwalitatief is de verzorging van de map en de persoonlijke verwerking en inbreng van de leerling van belang.

24 24 Kunst Algemeen (Beeldende Vorming) Het examen bestaat uit Schoolexamens: Kunst- en cultuurhistorie Praktijk Centraal Examen: Kunst- en cultuurhistorie PRAKTIJK: Voor de praktijk geldt dat de beoordeling is volgens een van tevoren beschikbaar gesteld formulier. Alleen werk, dat onder begeleiding van de docent Kunst is vervaardigd kan in aanmerking komen voor beoordeling. Beoordelingscriteria Beeldend Werk: Deze worden hierna genoemd: Normen Beeldend werk. Proces: schetsen, werkplan, techniek,vormgeving, uitwerking producten en reflectie hierop. Introductie Stofomschrijving: Introductie op het vak Kunst Beeldend Presentatievorm Drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek Inleverdatum: P & T-week 1 Bestaat uit een cijfer op het rapport Beoordelingscriteria Normen Beeldend werk Pop-art Stofomschrijving: Pop art Presentatievorm drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek Inleverdatum: januari % van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria Normen Beeldend werk Vaktheorie schriftelijke toets Stofomschrijving: Materialen en technieken, begrippen en vaktermen. Onderwerpen worden aangegeven in een reader. 90 minuten Datum: P&T-week 3 10 % van het schoolexamen Kolom: 523 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Schrifturen en letters Stofomschrijving: Schrifturen en letters Presentatievorm drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek Inleverdatum: juni % van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria Normen Beeldend werk Theorie schriftelijke toets Stofomschrijving: Cultuur van het moderne van de 20 e eeuw. De Bespiegeling Hoofdstuk 2 en 3 90 minuten Datum: P&T-week 4 20 % van het schoolexamen Kolom: 543 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel

25 25 Kunst (Muziek) Het examen bestaat uit Schoolexamens: Kunst- en cultuurhistorie Praktijk Centraal Examen: Kunst- en cultuurhistorie PRAKTIJK: Voor de praktijk geldt dat de beoordeling plaatsvindt volgens een van tevoren besproken en beschikbaar gesteld beoordelingsmodel. Alleen werk, dat onder begeleiding van de docent Kunst is vervaardigd kan in aanmerking komen voor beoordeling. Introductie Stofomschrijving: Introductie op het vak Kunst Muziek. Hernieuwde kennismaking met de muzikale componenten melodiek, samenklank, beweging, articulatie, dynamiek, klankkleur en structuur Datum: Opdrachten en toetsen in de periode september-november 2014 Cijfers tellen uitsluitend mee voor het rapport Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Praktische opdracht Stofomschrijving: Cover, bewerking, citaat Onderzoek naar gelijkenissen tussen muziekstukken Presentatievorm Inleverdatum: januari % van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Vaktheorie schriftelijke toets Stofomschrijving: SE : muzikale componenten, Leitmotiv en filmmuziek Onderwerpen worden aangegeven in een reader 90 minuten Datum: P&T-week 3 15 % van het schoolexamen Kolom: 523 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Musiceren Stofomschrijving: Zingen, spelen, improviseren melodisch, ritmisch, voorbereid, a vue individueel, collectief Inleverdatum: april % van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Theorie schriftelijke toets Stofomschrijving: Cultuur van het moderne van de 20 e eeuw. De Bespiegeling Hoofdstuk 2 en 3 90 minuten Datum: P&T-week 4 20 % van het schoolexamen Kolom: 543 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel

26 26 Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Schriftelijke toets Stofomschrijving: Boek "Be Sports-Minded" H , pag en H 2, pag en aanvullende stencils. Theorie en spelregels van: Atletiek (speerwerpen, kogelstoten, discuswerpen, hoogspringen.) Volleybal Acrogym Turnen (springen) Bewegen Op Muziek Datum: In activiteitenweek 3 60 minuten 15% van het schoolexamencijfer N.B. Alleen de schriftelijke toets valt onder de herkansingsregeling. Praktische opdracht 1 Organiseren en leiding geven (vormt 30% van het schoolexamencijfer voor BSM) a. Begeleiden en organiseren 1 Periode: januari/juni % van het schoolexamencijfer voor PO 1 N.B. In het PTA voor H5 worden nog twee onderdelen van deze PO opgenomen Kolom PO 1: 523 Praktische opdracht 2 Eigen vaardigheden (vormt samen met kolomnummer % van het schoolexamencijfer BSM) a. Atletiek a.1.werpen Periode: september /oktober % van het schoolexamencijfer voor PO 2 a.2. springen Periode: juni % van het schoolexamencijfer voor PO 2 b. spel b.1. volleybal Periode: december 2014 / januari % van het schoolexamencijfer voor PO 2 b.2. handbal Periode: juni % van het schoolexamencijfer voor PO 2 c. Turnen c.1.acro of springen/zwaaien

27 27 Periode: december 2014 / januari % van het schoolexamencijfer voor PO 2 d. Dans d.1. stapeldans Periode: april % van het schoolexamencijfer voor PO 2 Kolom: 533

28 28 Bewegingsonderwijs Handelingsdeel: De leerlingen hebben deelgenomen aan de volgende activiteiten: Spel: Basketbal Voetbal Korfbal Softbal Tsjoekbal Volleybal Hockey Badminton Turnen: Minitrampoline springen Trapeze zwaaien Ringen zwaaien Schommelactiviteiten Atletiek: Verschillende loopvormen Speerwerpen Zelfverdediging Schermen Bewegen op muziek: Dansvormen gebaseerd op jazzdans, aerobics en ritme en bewegen Circusachtige activiteiten: Vormen van balanceren en jongleren

29 29 Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) Handelingsdeel In Havo 4 en 5 moet de leerling zich oriënteren op geschikte vervolgopleidingen door LOB-activiteiten te ontplooien. LOB staat voor Loopbaan Oriëntatie en -begeleiding. Voor de activiteiten die bij het LOB dossier horen is een totale studielast van 40 sbu verplicht binnen het vrije deel. De leerlingen maken hiervoor gebruik van de methode Qompas. Daarin zijn de activiteiten beschreven die zelfstandig of in samenwerking met de mentor en de decaan worden uitgevoerd. Een aantal activiteiten, de 10 stappen, zijn verplicht voor iedereen. Andere activiteiten kunnen gekozen worden. Het doel van de opdrachten is dat er een duidelijk beeld ontstaat van de vervolgopleiding(-en) die het beste past (passen) bij de leerling, van de beroepen die met die opleiding(-en) uitgeoefend kunnen worden en van de persoonlijke eigenschappen en vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Zo kan de leerling een verantwoorde keuze maken voor zijn/haar loopbaan na het Havo. De resultaten van de LOB-activiteiten slaat de leerling op in de Qompas-bewaarmap. Dit dossier is één van de gesprekspunten voor het intakegesprek naar de volgende stap in de loopbaan van de leerling na het Havo. 4 HAVO : Verkennen en Verdiepen. Doel: 1. Je kunt een persoonlijk profiel van jezelf geven: -Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik inzake studie en beroep. 2.Nadere oriëntatie op vervolgopleidingen: - Het vergaren van de juiste informatie over studierichtingen die voor jou van belang zijn. - Een globaal beeld krijgen van de beroepen waartoe deze studierichtingen opleiden. - Het bepalen van de studierichting van je eerste en je tweede keuze. Profielwerkstuk Het profielwerkstuk is een afsluitende praktische opdracht over een zelf gekozen onderwerp uit één van de examenvakken. Een aanvulling vanuit een ander vak is mogelijk. Het profielwerkstuk wordt samen met iemand anders gemaakt, tenzij dat getalsmatig onmogelijk is. In het profiel CM mag alleen gewerkt worden. Aan het profielwerkstuk moet in totaal 80 SBU besteed worden. Het profielwerkstuk wordt uitgevoerd in HAVO 5. Het profielwerkstuk wordt met een cijfer beoordeeld en telt mee in het combinatiecijfer. In HAVO 4 wordt een begin gemaakt met het profielwerkstuk. In periode 4 zul je de handleiding en een aftekenkaart uitgereikt krijgen. Bij het uitreiken van de opdracht wordt de inleverdatum bekend gemaakt. Op deze datum moet bij de teamleider het volgende ingeleverd worden: keuze van vak, partner en onderwerp. Tevens moet de aftekenkaart getekend worden voor akkoord met vak en onderwerp door de vakdocent.