Inhoud HAVO

Transcriptie

1 1 Inhoud Commissie van Beroep Eindexamen... 2 Examinatoren HAVO Vakken met alleen schoolexamen:... 4 Vakken met schoolexamen en centraal examen... 4 Toetsen en praktische opdrachten... 4 Herkansingen H5/V6:... 4 Overzicht praktische opdrachten en toetsen... 5 Centraal examen HAVO Examens Tweede Tijdvak (Herkansing)... 7 Examens Derde Tijdvak... 7 Regeling herkansing centraal examen... 7 Godsdienstonderwijs / Levensbeschouwing Nederlands Frans Duits Engels Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde A Wiskunde B Rekenen Natuurkunde Scheikunde Biologie Natuur, Leven en Technologie (NLT) Economie Management & Organisatie Kunst (Beeldend) Kunst Muziek Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Loopbaan Oriëntatie en -begeleiding (LOB)... 32

2 Commissie van Beroep EindexamenFout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2 (zie voor de volledige tekst het examenreglement) De commissie bestaat uit vijf personen, te weten: a. de voorzitter van de commissie, een externe deskundige die geen werknemer is of lid van het bevoegd gezag; b. een van de teamleiders, die niet direct betrokken is bij het afnemen van eindexamens, tevens secretaris van de commissie; c. twee examinatoren werkzaam in de sector van waaruit het (de) bezwa(a)r(en) is/zijn ingediend; d. een lid uit de geleding van ouders van (oud)leerlingen. Alle leden worden aangezocht door de sector HAVO-VWO. Correspondentie dient gericht te worden aan: Commissie van Beroep Eindexamen p/a Centrale Administratie V.C.O.W. Postbus AM Middelburg

3 3 Examinatoren HAVO-5 Voorzitter van het examen: H.L.M. Grooten, directeur Secretaris van het examen: L.J.C. Rozendaal, teamleider Vak Examinatoren Godsdienst Nederlands Frans Duits Engels Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde A Wiskunde B Natuurkunde Scheikunde Biologie NLT Economie Management en organisatie Kunst (Beeldende vorming) Kunst (Muziek) BSM Bewegingsonderwijs J. Lukasse mw. J.L. de Visser-van Saane mw. S. Hollebrandse mw. A.C.M.X. de Jong-Vos mw. C.W.J. v/d Meer-Bouwmeester mw. A. Saman mw. M.L. de Visser mw. M.A. Holstein mw. W.S. Bronzwaer-Smorenburg mw. I. v/d Wege-Hofman mw. I.M. Jacobs mw. M.C. Kole mw. J.M.H. Weber mw. B. Vermeulen A. Louws J.J. de Witte N. Brinkhuis A.J. Eikelboom mw. W.J. Nagelkerke P.A.C. Wisse mw. W.J. Nagelkerke Mw. A.M. de Witte R.J. Meier J.B. Abdul Qodir Amarullah-Coenen mw. E.H. Glass-Visscher H.A. van der Veen L.J.C. Rozendaal mw. M.A.S. van Ginhoven-de Baere mw. H. Bouma A.M. Hartog mw. K. Steketee A.M. Hartog H.A. van der Veen J. Bomert J. Vente P. de Bruijne mw. J. Beth-Kramer mw. H. Zijderveld A. de Wolf R.P. Poppe mw. C.S.E. van Aller mw. J.E. Kerkhof S.J. Koets R.P. Poppe

4 4 Vakken met alleen schoolexamen: Godsdienst Maatschappijleer Natuur, Leven en Technologie (NLT) Culturele en kunstzinnige vorming Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Lichamelijke opvoeding Vakken met schoolexamen en centraal examen: Nederlands Frans Duits Engels Geschiedenis Aardrijkskunde Wiskunde A en B Natuurkunde Scheikunde Biologie Economie Management & Organisatie Kunst (Beelden vormgeving en muziek) Toetsen en praktische opdrachten Toetsen worden afgenomen in een programma- & toetsweek (P&T week), praktische opdrachten veelal in een periode. Hieronder vind je een overzicht wanneer de periodes zijn en wanneer de programma- & toetsweken dit schooljaar plaatsvinden. In een enkel geval zal, i.v.m. het grote aantal toetsen, de toetsperiode meer dagen beslaan dan de genoemde programma- & toetsweek. Periode 1: 31 augustus t/m 6 november 2015 Periode 2: 16 november 2015 t/m 22 januari 2016 Periode 3: 1 februari t/m 1 april 2016 P&T week 1: week 46 9 november t/m 13 november 2015 K&L-toets week 3 18 t/m 20 januari 2016 P&T week 2: week 4 25 januari t/m 29 januari 2016 SE s H5/V6 week maart t/m 1 april 2016 P&T week 3: week 14 4 april t/m 8 april 2016 Herkansingen H5/V6: P&T week 1: Inschrijven herkansing: woensdag 25 november uiterlijk uur Herkansingen: V6. maandag 30 november (1 e 4 e uur) Herkansingen H5: dinsdag 1 december (1 e 4 e uur) P&T week 2: Inschrijven herkansing: woensdag 10 februari uiterlijk uur Herkansingen: H5 en V6 woensdag 17 en donderdag 18 februari K-&L-toets: Inschrijven herkansing: dinsdag 22 maart uiterlijk uur Herkansingen: vrijdag 8 april P&T week 3: Inschrijven herkansing: dinsdag 12 april uiterlijk uur H5 en V6: donderdag 14 april en vrijdag 15 april

5 5 Overzicht praktische opdrachten en toetsen som HAVO 4 Periode 1 P&T-week 1 Periode 2 P&T-week 2 Periode 3 P&T-week 3 som gd 30% PO % T % gd PO % 100% ne 20% T % T % M % 100% fa 10% T % T % T** % M % 100% du 20% T % T % TP1,2, % M % 100% en 10% T % T % M % en T % 100% ma 100% 100% gs 40% T % T % 100% ak 40% T % T % 100% wa 20% T % T % 100% wb 20% T % T % 100% na 20% T % PO % T % 100% sk 20% T % PO % T % 100% bi 50% T % T % 100% nlt 40% PO % T % PO % T % PO % T % 100% ec 30% T % T % T % 100% m&o 30% T % PO % T % 100% ckv 0% 100% bv 60% PO % T % 100% mu 60% PO % PO % T % 100% bsm* 46% PO 553 7% PO % T % PO % PO 533 7% 100% *BSM zie omschrijving BSM ivm de percentages en PO s die gehouden worden en hoe zwaar ze meetellen. ** Frans; deze toets bestaat uit 2 delen van ieder 5 % en worden gehouden in week 51 en week 10.

6 Centraal examen HAVO HAVO Datum Tijd Vak do 12 mei uur natuurkunde vr 13 mei uur aardrijkskunde uur Nederlands di 17 mei uur geschiedenis uur Frans wo 18 mei uur m&o do 19 mei uur Engels vr 20 mei uur Duits uur biologie ma 23 mei uur kunst B/M uur wiskunde A,B di 24 mei uur economie wo 25 mei uur scheikunde do 26 mei 2016 Uitslag van het examen: donderdag 16 juni 2016 Diploma-uitreiking: woensdag 6 juli 2016 in de Grote Kerk in Veere

7 Examens Tweede Tijdvak (Herkansing) 7 Voor de deelname aan de examens van het Tweede Tijdvak komen in aanmerking: a. kandidaten (geslaagd of nog niet geslaagd) die één cijfer willen verbeteren. b. kandidaten die in het eerste tijdvak om geldige redenen verhinderd waren om deel te nemen aan één of meer zittingen. Het tweede tijdvak begint op: 21 juni In maart 2015 wordt bekendgemaakt op welke dagen en tijdstippen de centrale examens in het tweede tijdvak worden afgenomen. De examenafname van de aangewezen vakken door de staatsexamencommissie zal op 19 juni plaatsvinden. Het besluit welke vakken dit zijn wordt in maart 2015 gepubliceerd. Uitslag van het tweede tijdvak: vrijdag 1 juli Examens Derde Tijdvak Deze examens zijn in augustus. Drie groepen kandidaten kunnen deelnemen aan het derde tijdvak. Dit betreft kandidaten die: a. met geldige reden meer dan twee zittingen van het Centraal Examen (eerste tijdvak) hebben gemist en dus tijdens het tweede tijdvak niet alle zittingen konden inhalen; b. op de dag van de herkansing het eerste tijdvak van het Centraal Examen hebben afgerond en nog geen gebruik hebben gemaakt van hun recht op herkansing; c. op de dag van de herkansing om een geldige reden verhinderd zijn geweest om gebruik te maken van hun recht op herkansing of van hun mogelijkheid tot uitgesteld examen. Regeling herkansing centraal examen Elke kandidaat (geslaagd of niet-geslaagd) mag één vak herkansen. Na de herkansing telt voor de berekening van het eindcijfer van het herkanste vak het hoogste cijfer. Een kandidaat die wil herkansen, dient daartoe een schriftelijk verzoek in bij de secretaris van het eindexamen op een door deze verstrekt formulier vóór een door de secretaris van het examen te bepalen datum en tijdstip. Als de kandidaat afziet van het recht op herkansing of zich er niet tijdig voor aanmeldt, wordt de eerste uitslag automatisch de definitieve uitslag. De kandidaat is definitief afgewezen als hij na de herkansing niet voldoet aan de elders weergegeven slaag-/zakregeling.

8 CHRISTELIJKE SCHOLENGEMEENSCHAP WALCHEREN Centraal Examen Voor het HAVO-examen. Lees het onderstaande nauwkeurig en handel ernaar! 1. Fietsen altijd in de fietsenstalling. 2. De tijden van de examenzittingen, met de lokaliteiten vind je tijdig op website en/of ELO. 3. Je moet een kwartier voor de aanvang van het examen aanwezig zijn. Dus voor de ochtendzittingen om uur en voor de middagzittingen om uur. 4. Art. 19, lid 5 van het Examenreglement CSW luidt: Een kandidaat die te laat komt, mag tot uiterlijk een half uur na de aanvang van de toets tot die toets worden toegelaten. Hij levert al zijn werk in op het tijdstip dat voor de andere kandidaten geldt. 5. Bij ieder vak is een basispakket hulpmiddelen toegestaan. Zorg dat je dat altijd bij je hebt. - schrijfmaterialen; - tekenpotlood; - blauw en rood kleurpotlood; - liniaal met millimeterverdeling; - passer; - geometrische driehoek; - vlakgum; - eenvoudige rekenmachine (geen grafische rekenmachine). - een eendelig verklarend woordenboek Nederlands gebruikt worden; (Waarschuwing: De betekenis van een vakterm, voortvloeiend uit het examenprogramma, kan in een examenvak anders zijn dan in een algemeen woordenboek. De kandidaat wordt geacht de betekenis te kennen die geldt binnen het vak, en kan zich niet beroepen op een afwijkende of meer algemene omschrijving in het woordenboek.) 6. Het is verboden andere dan in punt 5 genoemde hulpmiddelen en boeken/tassen in het examenlokaal te brengen. 7. Niet inleveren van je werk betekent een definitieve afwijzing. 8. Bij ziekte of andere onverhoopte afwezigheid onmiddellijk bericht geven aan de teamleider. 9. Over de inhoud van het examen mogen geen mededelingen worden gedaan. 10. Het gebruik van Tipp-Ex is niet toegestaan. Je mag niet met potlood schrijven (behalve bij het tekenen van grafieken). 11. Niet van je plaats komen. Om papier vraag je door je hand op te steken. De docent komt dan naar je toe. Op dezelfde wijze vraag je om een gang naar het toilet. Een van de docenten begeleidt je voor zover betamelijk. 12. Het is niet toegestaan voor het officiële einde van de zitting opgaven mee te nemen de zaal uit. Deponeer de opgaven met je naam erop in een bak. Na de zitting ophalen is wel toegestaan. 13. Laatste kwartier rust. Niemand mag de zaal dan nog verlaten. 14. Al het gemaakte werk invouwen in dubbel vel. Als het werk eenmaal is ingeleverd, kunnen er geen aanvullingen worden geaccepteerd. 15. Op alle in te leveren bladen: naam, ex.nr., vakdocent. 16. Houd er rekening mee dat je tussen het 1e en 2e tijdvak beschikbaar bent. 17. Er zal na bijna elke examenzitting gelegenheid zijn voor een cool down. Daar zijn ouders die gratis voor een kopje thee, koffie of iets fris zorgen. Aanvullende regels m.b.t. hulpmiddelen z.o.z.

9 18. Bij onderstaande vakken is bovendien nodig (alle hulpmiddelen zelf meenemen, tenzij anders vermeld): 9 Nederlands: Een eendelig verklarend woordenboek (zie ook punt 5 hierboven) Engels, Frans, Duits: Een woordenboek Vreemde taal Nederlands en ook een woordenboek Nederlands - Vreemde taal. Beiden in één band, maar ook in afzonderlijke delen is toegestaan. Bij het vak Engels is een woordenboek Engels-Engels toegestaan in plaats van een woordenboek Engels-Nederlands. Niet toegestaan: een elektronisch woordenboek of een leespen* * Tenzij hiervoor schriftelijk toestemming is verleend. Wiskunde A en B Grafische rekenmachine en roosterpapier in cm 2 Natuurkunde, Scheikunde en Biologie BINAS, 6 e druk (5 e druk niet toegestaan) Aardrijkskunde: Grote Bosatlas, 54 e druk (53 e druk is niet toegestaan) ZORG VOOR EXTRA BATTERIJEN!!

10 10 Godsdienstonderwijs / Levensbeschouwing 1. Schriftelijke toets PERSPECTIEF, godsdienst en levensbeschouwing voor de tweede fase, hoofdstuk 4, 5 en minuten Datum: In P&T-week 2 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De leerling beschikt over voldoende kennis en inzicht met betrekking tot de leerstof. De leerling kan de thema s (uit de behandelde paragrafen) van de hoofdstukken 4, 5 en 6 in een levensbeschouwelijk perspectief plaatsen en de betekenis ervan vanuit de behandelde levensbeschouwelijke invalshoeken beschrijven en evalueren. Eveneens kan hij/zij zijn eigen visie t.a.v. de behandelde thema s beargumenteerd verwoorden 2. Praktische opdracht: Filmanalyse Deze praktische opdracht bestaat uit het beoordelen van een film vanuit de levensbeschouwelijke invalshoek, waarbij gebruik wordt gemaakt van de thema s van de hoofdstukken 1 t/m 4 van de methode Perspectief. De opdracht wordt gemaakt in groepsverband vanuit één van de thema s. Doel is het kritisch bekijken van een film, het herkennen, beschrijven en evalueren van levensbeschouwelijke items en het formuleren van conclusies. Incl. lessen:15 sbu Datum: Afronding in periode 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: Praktische opdracht: Levensvisieboek Deze praktische opdracht bestaat uit het herlezen (en het eventueel herschrijven) van de levensvisieboek-opdrachten van de hoofdstukken 1 en 2, het maken van het levensvisieboek-opdrachten van de hoofdstukken 3 t/m 6 en het schrijven van een samenvattend artikel van de hoofstukken 1 t/m 6. De leerling toont in dit samenvattend artikel zijn/haar reflectie op de eigen opvattingen en geeft blijk van de eigen visie ten aanzien van de behandelde thema s. De levensvisieboek-opdrachten van de hoofdstukken 1 t/m 6 en het samenvattende artikel worden gezamenlijk ingeleverd ter beoordeling. het maken van het levensvisieboek en de samenvatting ervan: 15 sbu Inleverdatum: Afronding in periode 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 543

11 Nederlands 11 Domein E: Literatuur Schriftelijke toets Stofomschrijving Laagland, literatuur & lezer: Cursus 1, 2, 3, 10, 11 en 12 Wijze Schriftelijke toets, bestaande uit open vragen en meerkeuzevragen. Duur 120 minuten Datum In P&T-week 1 Weging 20% Kolom 523 Beoordelingscriteria Het cijfer wordt vastgesteld aan de hand van een vooraf vastgesteld correctiemodel. Domein C: Schriftelijke taalvaardigheid Domein D: Argumentatieve vaardigheid Schriftelijke toets Stofomschrijving Nieuw Nederlands: Cursus schrijven H1 en 4 Cursus argumenteren H1 en 2 Cursus formuleren H1 en 2 Cursus spellen H1 en 2 Cursus documenteren en onderzoeken H2 Wijze De leerlingen schrijven een betoog op basis van documentatiemateriaal. De leerlingen hebben geen toegang tot internet. Het documentatiemateriaal mag gebruikt worden tijdens de eerste 30 minuten in het theorielokaal, bij het maken van een schrijfplan. Bij binnenkomst in het computerlokaal moet de documentatiemap worden ingeleverd. De leerling mag in het computerlokaal nog een A4 tje met aantekeningen en het schrijfplan gebruiken bij het schrijven van het betoog. Duur Datum In P&T-week 2 Weging 40% Kolom 533 Beoordelingscriteria Hulpmiddel: woordenboek 100 minuten, de eerste 30 in een theorielokaal, de laatste 70 in een computerlokaal. Het cijfer wordt vastgesteld aan de hand van een vooraf vastgesteld en op elo gepubliceerd beoordelingsformulier. Domein E: Literatuur Mondelinge toets Stofomschrijving Laagland, literatuur & lezer: Cursus 1, 2, 3, 10, 11 en 12 en 8 gelezen werken van na Alle werken zijn oorspronkelijk geschreven in de Nederlandse taal. De literatuurlijst is vooraf goedgekeurd door de docent en moet zijn ingeleverd uiterlijk een week voorafgaand aan SE-periode 3, of indien de leerling eerder mondeling tentamen aflegt, minstens een week voor het SE. Wijze Mondelinge toets in duo s Duur 20 minuten per twee leerlingen, 10 minuten per leerling Datum In P&T-week 3 of eerder, op afspraak met de docent Weging 20% Kolom 543 Beoordelingscriteria Het cijfer wordt vastgesteld met behulp van vooraf vastgestelde en op elo gepubliceerde criteria. Bij de beoordeling wordt een beoordelingsformulier gebruikt dat vooraf is gepubliceerd op elo.

12 Frans 12 Schriftelijke toets schrijfvaardigheid Deze toets bestaat uit het schrijven van een brief, opstel, fax of . Hulpmiddelen: Het gebruik van een electronisch woordenboek en een selectie uit het manuel van Libre Service is toegestaan. 90 minuten Datum: In P&T-week 1 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: volgens het correctiemodel van het CITO HAVO Frans. Schriftelijke toets Kijk/luistervaardigheid Het maken van de CITO kijk-/luistertoets. De vragen bij de verschillende onderdelen worden in het Nederlands gesteld. 60 minuten Datum: In P&T-week 2 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: Volgens het correctiemodel van het CITO. Mondelinge toets spreekvaardigheid Een mondelinge toets waarin de kandidaat er blijk van geeft gespreksvaardig te zijn door voldoende vlot, adequaat en correct te reageren op diverse situaties conform het door het E.R.K. gestelde eindniveau voor het vak Frans HAVO. Organisatie: 2 leerlingen per 25 minuten 25 minuten per tweetal Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Schriftelijke toets Examenidioom Stofomschrijving Vocabulaire toetsen, examenidioom Organisatie Klassikaal Duur 50 minuten Datum Week 51 en week 10 tijdens een les Frans Weging 10% (2 toetsen van ieder 5 %) Kolom 553 Taaltaak Verwerking: Inleverdata: Beoordelingscriteria: Beoordeling: Taaltaak Stofomschrijving Verwerking Inleverdata Beoordelingscriteria Beoordeling: luistervaardigheid de leerlingen dienen tweemaal een TV journaal te bekijken. De leerlingen doen tijdens de luisteroefening verschillende opdrachten. N.a.v. de journaaluitzendingen vullen de leerlingen een taakblad in. week 44: 1 taakblad Franse film week 03: 1 taakblad TV journaal Uit de taakbladen moet blijken dat de leerling de bekeken film en het journaal begrepen heeft. Voldoende/onvoldoende Leesvaardigheid Selectie uit Actualité en diverse eindexamens Leerlingen maken de opdrachten leveren deze in bij de docent Worden door de docent bekend gemaakt Uit de opdrachten moet blijken dat de leerling de gelezen teksten begrepen heeft. Voldoende / onvoldoende.

13 13 Duits Schriftelijke toets Hulpmiddelen: schrijfvaardigheid Het schrijven van een formele brief n.a.v. in het Nederlands gestelde gegevens. 120 minuten ICT; woordenboek; grammatica-overzicht Datum: In P&T-week 1 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria door de sectie vastgesteld Schriftelijke toets luistervaardigheid Het maken van een kijk-/luistertoets, aangeleverd door het CITO, bestaande uit 2 of meer onderdelen. 60 minuten Datum: Rond P&T week 2 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria volgens het CITO Schoolexamen spreekvaardigheid Gesprek naar aanleiding van bestudeerde en behandelde onderwerpen en onderwerpen naar eigen keuze. Twee leerlingen leggen tegelijkertijd tentamen af bij hun eigen docent. Benodigde materiaal wordt door de docent ter beschikking gesteld. Inhoud o.a.: stuk tekst voorlezen; jezelf voorstellen; spreekbeurt over onderwerp van 3 minuten; afbeelding beschrijven en dialoog zoals voorbereid tijdens de lessen. 20 minuten Datum: In P&T week 3 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Schriftelijke toets Repetities Er volgen drie repetities over idioom en grammatica zoals aangegeven tijdens de les. Het cijfer van deze toetsen wordt gemiddeld. Datum: Periode 1, 2 en 3 10% van het schoolexamencijfer Kolom: 563

14 Handelingsdeel taaltaken literatuur 14 Er worden in HAVO-5 2 literaire werken gelezen van de HAVO bovenbouw lijst. Het aantal punten is vier. Naar aanleiding van deze gelezen werken, moeten verwerkingsopdrachten gemaakt worden. Deze worden via de ELO ingeleverd en door de vakdocent ruim op tijd verstrekt. Is het resultaat voldoende kan de kandidaat aan het mondeling SE deelnemen.

15 Engels 15 Schriftelijke toets schrijfvaardigheid Een toets die bestaat uit het schrijven van een formele brief; het gebruik van een (elektronisch) woordenboek is toegestaan. 90 minuten. Datum: In P&T-week 1 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: taalgebruik, inhoud, stijl en conventies Schriftelijke toets basisverwerving schrijfvaardigheid Een toets over vocabulaire en grammatica. 60 minuten. Datum: In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: Volgens een correctiemodel. Schriftelijke toets luistervaardigheid Het maken van een kijk-/luistertoets aangeleverd door het CITO. Een herkansing van dit onderdeel kan bestaan uit een luistertoets zonder kijkgedeelte. 75 minuten Datum: In P&T-week 2 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: volgens het correctiemodel van het CITO Literatuur Inleverdata: Toetsing: Beoordelingscriteria: Beoordeling: 2 boeken ter voorbereiding op het mondeling. De (niet verkorte) boeken dienen in oorspronkelijk Engels geschreven te zijn; elk boek bevat minimaal 200 pagina s en per schrijver mag 1 boek gelezen worden. De literaire werken moeten altijd goedgekeurd zijn door de docent. boek 1: direct na de herfstvakantie boek 2: direct na de kerstvakantie Verwerkingsopdrachten/toetsen worden klassikaal gemaakt. Voldoende/onvoldoende De boeken dienen als basis voor een cijfer spreekvaardigheid bij het mondeling SE in H5. Mondelinge toets Gespreksvaardigheid Een gesprek met als basis twee literaire werken aangevuld met zes teksten. De literaire werken moeten altijd goedgekeurd zijn door de docent. 20 minuten Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Beoordelingscriteria: uitspraak (1x) en gespreksvaardigheid (2x)

16 Geschiedenis 16 Schriftelijke toets GWP handboek en werkboek Hoofdstuk 7 t/m 10 Kenmerkende aspecten van de 10 tijdvakken aan de hand van GWP H1 t/m H10 60 Minuten Datum: In P&T-week 2 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: vastgelegd in antwoordmodel. De puntenverdeling staat op de toets vermeld. Schriftelijke toets GWP: De drie contexten: GWP Historische context: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Duitsland en De Koude Oorlog Kenmerkende aspecten van de 10 tijdvakken aan de hand van GWP H1 t/m H10 90 Minuten Datum: In P&T-week 3 30 % van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: vastgelegd in antwoordmodel. De puntenverdeling staat op de toets vermeld.

17 Aardrijkskunde Schriftelijke toets Tekstboek en werkboek BuiteNLand Havo-5 Bestuderen: -Hfst 1: Globalisering - De stof betreft alle paragrafen inclusief Hap uit de kaart /examentraining - Daarbij behorende werkboekopdrachten - Aanvullend lesmateriaal 90 minuten Datum: In P&T-week 1 30% van het schoolexamencijfer Kolom: Schriftelijke toets Tekstboek en Werkboek BuiteNLand Havo-5 Bestuderen: - Hfst 2: Aarde; endogene en exogene processen - Hfst 3: Indonesië par. 2,3,8 t/m 12 - De stof betreft alle paragrafen inclusief Hap uit de kaart - Daarbij behorende werkboekopdrachten - Aanvullend lesmateriaal 90 minuten Datum: In P&T-week 3 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 543

18 Wiskunde A Schriftelijke toets Getal en Ruimte havo A deel 2: - H5 Veranderingen - H6 Kansrekening - H7 Allerlei formules - H8 De normale verdeling 90 minuten Datum: In P&T-week 1 40% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt. 2. Schriftelijke toets Getal en Ruimte havo A deel 3: - H9 Rekenen met kansen - H10 Exponentiële verbanden - H11 Kansverdelingen 90 minuten Datum: In P&T-week 3 40% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: Zie toets 1 Wiskunde B 1. Schriftelijke toets Getal en Ruimte havo B deel 2: - H5 Werken met formules - H6 De afgeleide functie - H7 Exponenten en logaritmen - H8 Goniometrie 90 minuten Datum: In P&T-week 1 40% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: 2. Schriftelijke toets Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt. Stofomschrijving Getal en Ruimte havo B deel 3: - H9 Allerlei functies - H10 Ruimtemeetkunde - H11 Groei - H12 Differentiaalrekening 90 minuten Datum: In P&T-week 3 40% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: Zie toets 1

19 Rekenen Verplicht: voor leerlingen die in havo 4 of havo 5 minder dan een 6 hebben gescoord voor de rekentoets 3F. 19 Vrijwillig: voor leerlingen die in havo 4 of havo 5 een 6 of hoger hebben gescoord voor de rekentoets 3F en hun cijfer willen verbeteren. 1. computertoets Cito Rekentoets 3F Cito Voorbeeldtoetsen 3F 2014 en Oefenmateriaal en websites zoals te vinden op de ELO onder het vak Rekenen H4/H5/V4/V5/V6 15/16 Afnameperiodes Kolom: 120 minuten Van 13 t/m 26 januari 2016 (herkansing) Van 16 t/m 30 maart 2016 (herkansing) Van 30 mei t/m 10 juni 2016 (herkansing) 1 (op eindlijst)

20 Natuurkunde Schriftelijke toets Nova Natuurkunde Havo 4: hoofdstuk 3,4 Nova Natuurkunde Havo 5: hoofdstuk 8. Hulpmiddelen: Rekenmachine (geen grafische), geodriehoek, kleurpotloden en ander schrijfgerei, BINAS 6 e druk 120 minuten Datum: In P&T-week 1 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: er worden een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de natuurkunde en/of de contexten die in genoemde hoofdstukken behandeld wordt/worden. De kennis of toepassing daarvan kan ook in een andere context of situatie gevraagd worden, waarbij de in de vraag aangeboden informatie dan voldoende houvast biedt bij de beantwoording van de vraag. Bij de beantwoording worden de volgende criteria gehanteerd: er is een maximum score per vraag. Deze wordt alleen toegekend bij een volledige en geheel juiste beantwoording van de vraag. Er worden geen of minder punten toegekend indien: de vraag onjuist of onvolledig is beantwoord; rekenfouten zijn gemaakt; de bij de beantwoording benodigde wiskunde niet of niet juist wordt toegepast; conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor de berekeningen, tekeningen, schetsen, bepalingen als metingen. een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk niet juist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen etc. worden gegeven dan er gevraagd worden, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld. 2. Schriftelijke toets Nova Natuurkunde Havo 5: hoofdstuk 9,10,11,12 * er wordt één hoofdstuk gekozen uit de hoofdstukken 13 en 14. Hulpmiddelen: Rekenmachine (geen grafische), geodriehoek, kleurpotloden en ander schrijfgerei, BINAS 6 e druk 150 minuten Datum: In P&T-week 3 35% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: zie criteria die bij Toets 1 omschreven zijn. 3. Praktische opdracht Hulpmiddelen: De opdracht wordt schriftelijk verstrekt bij het begin van het practicum. Tijdens het practicum worden één of meerdere (nog niet eerder uitgevoerde) proeven gedaan, volgens de door docent bij de aanvang van het practicum opgegeven instructies. Van deze proef wordt een beknopt verslag gemaakt, waarin tevens aandacht wordt besteed aan enkele schriftelijke vragen die voor de aanvang van de uitwerking door de docent worden uitgedeeld. Rekenmachine (geen grafische), geodriehoek, kleurpotloden en ander schrijfgerei, BINAS 6 e druk practicumopdracht met aansluitend verwerkingsopdrachten. 150 minuten Uitvoering: Datum: In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Beoordelingscriteria: - De metingen moeten binnen de gestelde tijd correct worden uitgevoerd. - De metingen moeten met voldoende nauwkeurigheid worden uitgevoerd. - De metingen moeten correct geïnterpreteerd kunnen worden.

21 21 Scheikunde 1. Schriftelijke toets Chemie 4 en 5 HAVO 6 e editie: hoofdstuk 1,2,3,6,9,10 Hulpmiddelen: BINAS tabellenboek 6 e editie en rekenmachine (niet grafisch) 90 minuten Datum: In P&T-week 1 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: er wordt een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de scheikunde die in de genoemde hoofdstukken behandeld wordt, en/of contexten die betrokken zijn op de scheikunde uit die hoofdstukken. Voor elke vraag is er een maximum score. Dit maximum wordt alleen toegekend bij een volledig en geheel juist resultaat. Er worden minder of geen punten toegekend indien: - de vraag geheel of gedeeltelijk onjuist of onvolledig is beantwoord; - rekenfouten zijn gemaakt; - conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor berekeningen, schetsen, tekeningen en bepalingen als voor metingen; - een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk onjuist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen en dergelijke zijn gegeven dan dat er werden gevraagd, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld. 2. Praktische opdracht Chemie 4 en 5 HAVO 6 e editie: Als voorbereiding kan vooral gedacht worden aan de volgende hfd: 4,5,6,7,8,10,11 Hulpmiddelen: BINAS tabellenboek 6 e editie en rekenmachine (niet grafisch) 270 minuten Datum: In P&T-week 2 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: er moeten enkele proeven worden uitgevoerd waarvan de werkwijze deels wordt voorgeschreven, deels zelf ontworpen moet worden. Aan de hand van deze proeven moet een aantal vragen schriftelijk worden beantwoord. Bij de beoordeling wordt gekeken naar een aantal punten: - de wijze van uitvoering van de proeven; - het omgaan met stoffen en materialen; - de juistheid van de resultaten; - volledigheid van berekeningen; - de beantwoording van de vragen. Voor elk onderdeel is er een maximum score. Dit maximum wordt alleen toegekend bij een volledig en geheel juist resultaat. Er worden minder of geen punten toegekend indien: - niet aan de vraagstelling is voldaan; - bij een berekening of beredenering fouten zijn gemaakt; - de proeven niet juist zijn uitgevoerd; - conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor berekeningen, schetsen, tekeningen en bepalingen als voor metingen; - een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk onjuist is of ontbreekt; - in het antwoord niet relevante waarnemingen en motiveringen vermeld worden. Indien meer antwoorden, redeneringen en dergelijke zijn gegeven dan dat er werden gevraagd, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld.

22 22 3. Schriftelijke toets Chemie 4 en 5 HAVO 6 e editie: hoofdstuk 2, 3, 5, 7,12,13,14 Hulpmiddelen: BINAS tabellenboek 6 e editie en rekenmachine (niet grafisch) 90 minuten Datum: In P&T-week 3 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: zie schriftelijke toets 1

23 Biologie Schriftelijke toets Nectar HAVO bovenbouw Biologie deel 1 Hoofdstuk 5 Energie uit Voeding Hoofdstuk 6 Voeding en vertering Hoofdstuk 8 Ecosysteem en evenwicht Nectar HAVO bovenbouw Biologie deel 2 Hoofdstuk 9 Erfelijkheid Hoofdstuk 10 Evolutie Wijze van toetsen: De toets zal open en gesloten vragen bevatten 90 minuten Datum: In P&T-week 2 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: De criteria zullen voorafgaand aan de toets bekend gemaakt worden. 2. Schriftelijke toets Nectar HAVO bovenbouw Biologie deel 2 Hoofdstuk 11 Gezondheid Hoofdstuk 12 Bloedsomloop Hoofdstuk 13 Gaswisseling en Uitscheiding Hoofdstuk 14 Regeling Wijze van toetsen: De toets zal open en gesloten vragen bevatten 120 minuten Datum: In P&T-week 3 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Beoordelingscriteria: De criteria zullen voorafgaand aan de toets bekend gemaakt worden.

24 Natuur, Leven en Technologie (NLT) 24 NLT is een modulair opgezet vak, met in H5 vier modules: 1. Sportprestatie Periode: 1 of 2 2. Door de zoete appel heen bijten Periode: 2 of 3 3. Plaatsbepaling & Navigatie Periode: 1 of 3 4. Vrije module (handelingsdeel) Periode: september tot april De modules 1, 2 en 3 tellen in gelijke mate (20%) mee voor het schoolexamencijfer, dat tegelijk het eindexamencijfer is. Aangezien deze modules in carrouselvorm worden aangeboden is niet vooraf voor een clusterklas te zeggen wanneer welke module afgesloten wordt. Wanneer het afsluiten plaatsvindt wordt bij iedere clusterklas afzonderlijk medegedeeld. De vierde module (handelingsdeel) moet met een voldoende worden afgesloten. Bij aanvang van elke module wordt in het format van het PTA meegedeeld welk toets(en) en/of praktische opdracht(en) meetellen voor het schoolexamencijfer, in totaal steeds twee. Eenmaal gedaan, maken de mededelingen deel uit van het PTA. Het PTA-format beschrijft: - de leerstof of opdracht - de wijze van toetsen - de datum of periode - de duur van de eventuele toets - de weging - de beoordelingscriteria - het kolomnummer waarin het schoolexamencijfer wordt opgenomen in Magister. Herkansing van een module is alleen mogelijk als het schoolexamencijfer voor de module 5,9 of lager is. Er kan slecht één toets of praktische opdracht worden herkanst. Als gekozen wordt voor het herkansen van een praktische opdracht, kan door de docent een ander onderwerp/andere stof worden opgegeven. Module 1: Sportprestatie schriftelijke toets Reader Sportprestaties 60 minuten. Datum: Periode 1 of 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: de vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. praktische opdracht Reader sportprestaties, resultaten eigen onderzoek Wijze van toetsing: verslag Datum: Periode 1 of 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: het verslag wordt op inhoud beoordeeld Kolom: 523 (De schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer) Module 2: Door de zoete appel heen bijten praktische opdracht A Het schrijven van een verslag over gelelektroforesepracticum Datum: Periode 1 of 2 10 % van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: Het verslag wordt op vorm en inhoud beoordeeld aan de hand van een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier. praktische opdracht B Reader Door de zure appel heen bijten (eind opdracht) Wijze van toetsing: Poster of folder Datum: Periode 1 of 1

25 Beoordelingscriteria: Kolom: % van het schoolexamencijfer De poster of folder wordt op vorm en inhoud beoordeeld aan de hand van een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier. 533; de twee praktische opdrachten vormen samen één schoolexamencijfer. Module 3: Plaatsbepaling & Navigatie schriftelijke toets Reader Plaatsbepaling en Navigatie 50 minuten (tijdens een lesuur) Datum: Periode 2 of 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: de vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. praktische opdracht Het maken van een eindopdracht van ieder hoofdstuk uit de Reader Plaatsbepaling en Navigatie. Wijze van toetsing: schriftelijk uitwerking van de opdrachten Datum: Periode 2 of 3 10% van het schoolexamencijfer Beoordelingscriteria: de uitwerking van de opdrachten worden op inhoud beoordeeld Kolom: 543 (De schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer) Module 4: Keuze Module Handelingsdeel Het uitvoeren van een onderzoek of ontwerpen van een model zoals beschreven in de verschillende keuze opdrachten Wijze van toetsing Het uitvoeren van een vrij te kiezen onderdeel uit de verschillende opdrachten Datum: Periode 1 en 2; inleveren uiterlijk P&T-week 2 Afronden met voldoende Beoordelingscriteria: Het geheel van de onderdelen moet overeenstemmen met 40 SBU s

26 Economie Schriftelijke toets Literatuur: LWEO: Lesbrieven Werk en Werkloosheid en Markt en Overheid De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 120 minuten Datum: In P&T-week 1 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: 2. Schriftelijke toets Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Literatuur: LWEO: Lesbrieven Verdienen en Uitgeven en Europa De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 120 minuten Datum: In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: 3. Schriftelijke toets Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Literatuur: LWEO: Alle examenstof zal deze periode worden afgetoetst. De examenstof bestaat uit de volgende lesbrieven: - Crisis - Jong en Oud - Vervoer - Markt en Overheid - Verdienen en Uitgeven - Europa De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 120 minuten Datum: In P&T-week 3 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Beoordelingscriteria: Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld.

27 Management & Organisatie Schriftelijke toets Management&Organisatie in Balans, HAVO Theorieboek 1, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 20 t/m 24 Management&Organisatie in Balans, HAVO Theorieboek 2, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 25 en 31 Alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn geweest. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: - voorraadwaardering; - kosten duurzame productiemiddelen; - bruto en netto winstopslag methode; - break-even analyse; - permanence - matching principle - informatievoorziening m.b.v. ICT 120 minuten Datum: in P&T-week 2 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: Bij de schriftelijke toets(en) wordt een voorlopige puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. 2. Schriftelijke toets Management&Organisatie in Balans, HAVO Theorieboek 1, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 15 t/m 19 Management&Organisatie in Balans, HAVO Theorieboek 2, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 26, 27, 33 t/m 38 Alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn geweest. Aan de orde komen onderdelen uit: - marketing (alleen begrippen) - interne en externe verslaggeving (balans / verlies- en winstrekening) - liquiditeits- en resultatenbegroting; - niet commerciële organisaties - kengetallen; - cash-flow 120 minuten Datum: april 2016, in P&T-week 3 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: 3. Praktische opdracht Bij de schriftelijke toets(en) wordt een voorlopige puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Deze opdracht zal bestaan uit het spelen van een Bizzkidz Management Game. Daarbij dient in teams van drie à vier leerlingen een fictief bedrijf geleid te worden. Hiervan wordt schriftelijk verslag gedaan. De beslissingen worden ondersteund door een door het team te construeren spreadsheet. De precieze opdracht en de puntenverdeling wordt t.z.t. bekend gemaakt. december 2014 maart 2015 Inleverdatum: 27 maart % van het schoolexamencijfer Kolom: 543

28 Kunst (Beeldend) 28 Theorie schriftelijke toets Katern: de Bespiegeling, katern de Middeleeuwen 90 minuten Inleverdatum: Periode 2 P&T week % van het schoolexamencijfer Kolom: 563 Beoordelingscriteria Volgens van te voren vastgesteld correctiemodel Praktijk tentoonstelling N.a.v. een thema moet de leerling drie werkstukken maken voor de examententoonstelling. Het beeldend werk houdt in: proces, schetsen, werkplan, techniek, vormgeving van producten en reflectie hierop, bijgehouden in het Kunstdagboek (25% van het totaalcijfer). Periode: augustus t/m december 2014 Presentatievorm Tentoonstelling Datum Januari % van het schoolexamencijfer Kolom: 553 Beoordelingscriteria Volgens een van te voren beschikbaar gesteld formulier. N.B. Alleen werk dat onder begeleiding van de kunstvakdocent is vervaardigd, komt in aanmerking voor beoordeling

29 Kunst Muziek 29 Praktische opdracht SE Onderzoek naar volksmuziek in de Europese Gemeenschap Multimediaal artikel Presentatie in de klas Datum: november % van het schoolexamen Kolom: 553 Beoordelingscriteria Volgens een van te voren beschikbaar gesteld formulier Schriftelijke Toets Kunst- en Cultuurhistorie SE Katern: de Bespiegeling, de Middeleeuwen 90 minuten Inleverdatum: Periode 2 P&T week % van het schoolexamencijfer Kolom: 563 Beoordelingscriteria Volgens van te voren vastgesteld correctiemodel Musiceren Zingen, spelen, improviseren melodisch, ritmisch, voorbereid, a vue individueel, collectief Datum: december % van het schoolexamencijfer Kolom: 573

30 Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) 30 Schriftelijke toets Boek "Be Sports-Minded" H , pag met de uitgedeelde stencils, testen, etc. en H3, pag Theorie en spelregels van: Atletiek: lopen Fitness Softbal Boksen/schermen Datum: In activiteitenweek 3 60 minuten 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: N.B. Alleen de schriftelijke toets valt onder de herkansingsregeling. Praktische opdracht 1 Organiseren en leiding geven (vormt samen met kolomnummer % van het schoolexamencijfer BSM) a. praktijk bewegen en regelen Periode: januari/april % van het schoolexamencijfer voor PO 1 b. Begeleiden en organiseren 1 Datum: September/oktober % van het schoolexamencijfer voor PO 1 Kolom: 553 N.B. In het PTA voor H4 is reeds één onderdeel van deze PO afgesloten. Praktische opdracht 2 Eigen vaardigheden (vormt samen met kolomnummer % van het schoolexamencijfer BSM) a. Spel a.1.honkbal Periode: september /oktober % van het schoolexamencijfer voor PO 2 b. Atletiek b.1. Lopen Periode: Januari/februari % van het schoolexamencijfer voor PO 2 c. Algemeen c.1. Fitness schema/test/lopen Periode: november 2014/januari % van het schoolexamencijfer voor PO 2 d. Zelfverdediging d.1. boksen/schermen Periode: december % van het schoolexamencijfer voor PO 2 Kolom: 563 N.B. In het PTA voor H4 zijn reeds verschillende programmaonderdelen van PO2 afgesloten. Handelingsdeel: Het deelnemen aan twee activiteiten buiten het reguliere programma.

31 31 Bewegingsonderwijs H4 en H5 Handelingsdeel: De leerlingen hebben deelgenomen aan de volgende activiteiten: Spel: Basketbal Voetbal Korfbal Softbal Tsjoekbal Volleybal Hockey Badminton Turnen: Minitrampoline springen Trapeze zwaaien Ringen zwaaien Schommelactiviteiten Atletiek: Verschillende loopvormen Speerwerpen Zelfverdediging Schermen Bewegen op muziek: Dansvormen gebaseerd op jazzdans, aerobics en ritme en bewegen Circusachtige activiteiten: Vormen van balanceren en jongleren Sport Oriëntatie Keuzeprogramma (SOK) Leerlingen kunnen een keuze maken uit verschillende sporten die niet in het reguliere programma voorkomen zoals klimmen, fitness, squash, tennis, boksen, zwemmen etc.

32 Loopbaan Oriëntatie en -begeleiding (LOB) 32 Handelingsdeel In Havo 4 en 5 moet de leerling zich verdiepen in geschikte vervolgopleidingen door LOB-activiteiten te ontplooien. Tevens zal de leerling inzicht moeten hebben in de verschillen tussen studeren in het Hoger Onderwijs en het Voortgezet Onderwijs. Voor de activiteiten die bij het LOB dossier horen is een totale studielast van 40 sbu verplicht binnen het vrije deel. De leerlingen maken hiervoor gebruik van de methode Qompas. Daarin zijn de activiteiten beschreven die zelfstandig of in samenwerking met de mentor en de decaan worden uitgevoerd. Een aantal activiteiten, de 10 stappen, zijn verplicht voor iedereen. Andere activiteiten kunnen gekozen worden. Het doel van deze opdrachten is dat er een duidelijk beeld ontstaat van de vervolgopleiding(-en) die het beste past (passen) bij de leerling, van de beroepen die met die opleiding(-en) uitgeoefend kunnen worden en van de persoonlijke eigenschappen en vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Zo kan de leerling een verantwoorde keuze maken voor zijn/haar loopbaan na het Havo. De resultaten van de LOB-activiteiten slaat de leerling op in de Qompas-bewaarmap. Dit dossier is één van de gesprekspunten voor het intakegesprek naar de volgende stap in de loopbaan van de leerling na het Havo 4 HAVO : Verkennen en Verdiepen. Doel: 1. Je kunt een persoonlijk profiel van jezelf geven: -Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik inzake studie en beroep. 2.Nadere oriëntatie op vervolgopleidingen: - Het vergaren van de juiste informatie over studierichtingen die voor jou van belang zijn. - Een globaal beeld krijgen van de beroepen waartoe deze studierichtingen opleiden. - Het bepalen van de studierichting van je eerste en je tweede keuze. 5 HAVO: Verdieping en bepaling definitieve keuze. Doel: 1. Je hebt een duidelijk beeld van de verschillende differentiaties van de studies van jouw voorkeur en van verwante opleidingen. 2 Je kunt verwoorden welke beroepsgroepen bij jou passen en hoe jouw loopbaan naar de beroepsgroep van jouw voorkeur zal zijn. 3 Weten wat studeren, studiefinanciering, inschrijving H.O. e.d., inhoudt. 4.Evaluatie van het eigen keuzeproces en aanmelding bij de instelling waar jij jouw loopbaan zal vervolgen. Profielwerkstuk Het profielwerkstuk is een afsluitende praktische opdracht over een zelf gekozen onderwerp uit één van de profielvakken. Een aanvulling vanuit een ander vak is mogelijk. In de profielen NT, NG en EM wordt het profielwerkstuk samen met iemand anders gemaakt. In het profiel CM mag alleen gewerkt worden. Aan het begin van het schooljaar wordt een begeleider aangewezen. Aan het profielwerkstuk moet in totaal 80 SBU besteed worden. Voor de beoordeling van het profielwerkstuk wordt gebruik gemaakt van een beoordelingsformulier. Na de inleverdatum vindt beoordeling van het eindproduct plaats. Leerlingen kunnen hun profielwerkstuk middels de regeling herexamen schoolexamen herkansen. Informatie over opzet en uitvoering van het profielwerkstuk staat in de handleiding die in HAVO-4 is uitgereikt. Verdere informatie is te verkrijgen bij de profielcoördinator of begeleider. De beoordelingscriteria staan in de handleiding. In het geval van groepswerk dient elk lid van de groep een herkenbaar en beoordeelbaar aandeel te leveren in het werkstuk. Ook zal elk lid van de groep medeverantwoordelijk zijn voor het totaal.