UITDAGEND ONDERWIJS WIJ MAKEN ER WERK VAN

Transcriptie

1 UITDAGEND ONDERWIJS WIJ MAKEN ER WERK VAN Schoolplan

2 VOORWOORD Onderwijs is continu in beweging. Dat was de afgelopen jaren zo en dat verwachten we ook voor de komende jaren. Grenzen verdwijnen en mede dankzij technologische ontwikkelingen ervaren we steeds meer verbinding met de hele wereld. Dichter bij huis hebben we te maken met ingrijpende veranderingen zoals Passend Onderwijs, de transitie Jeugdzorg, de AWBZ/WMO en de Participatiewet. In dit schoolplan hebben we onze ambities voor de komende beleidsperiode uitgewerkt. In onderstaand figuur hebben we onze hoofdthema s voor komende beleidsperiode weergegeven: uitdagend onderwijs en arbeidstoeleiding. Samen met de zes speerpunten daarom heen, vormen deze acht onderdelen de rode draad door het gehele plan heen. De leerling staat daarbij centraal en alle beleidsvoornemens zijn terug te vertalen naar de leerling. De diverse onderdelen worden in de volgende hoofdstukken uitgewerkt en beschreven, bijzondere verdieping krijgt daarbij in deze planperiode uitdagend onderwijs en arbeidstoeleiding. We laten natuurlijk zien waar we trots op zijn. Daarnaast is voor ons van belang dat we binnen en buiten De Ziep zichtbaar willen maken waar we komende jaren aan willen werken. We hebben dit schoolplan dan ook niet voor niets de titel Uitdagend onderwijs, wij maken er werk van meegegeven. Wij gaan de uitdaging aan om het beste uit de leerlingen te halen. We dagen teamleden uit excellent onderwijs te geven dat aansluit op de behoeften van de arbeidsmarkt. Komende jaren creëren we binnen school een leerplein waar scholieren zelfstandig of leerkrachtgestuurd kunnen werken, al dan niet met behulp van een pc, ipad of met behulp van BYOD (bring your own device). Alle jongeren verdienen het om met zelfvertrouwen, relevante kennis en passende vaardigheden zo zelfredzaam mogelijk te participeren in de samenleving. Zo ook onze leerlingen. Jongeren moeten nu en in de toekomst kunnen rekenen op een goed en duurzaam perspectief op de arbeidsmarkt. Wij streven er naar dat meer leerlingen succesvol doorstromen naar een betaalde baan. Bedrijven vragen steeds vaker om goede werknemersvaardigheden. Werknemers met motivatie, zelfvertrouwen, sociale en communicatieve vaardigheden. Dat vereist een gezamenlijke inzet op een aantal fronten.

3 Dit kunnen we zeker niet alleen. Samenwerking met leerlingen, ouders, stagebureau, vakgroep arbeidstoeleiding, bedrijven, collega-scholen en stakeholders moeten we nog intensiever vorm geven. Bij de mondigheid van de huidige tijd hoort dat onze jongeren meer dan nu de regie over hun eigen leer- en ontwikkelproces krijgen. Professionals coachen en begeleiden hen daarbij. Professionals die daarbij in staat zijn om voor de jongeren een omgeving te creëren waarin zij zich maximaal kunnen blijven ontwikkelen en zich optimaal kunnen voorbereiden op werk of dagbesteding. Samen met jongeren, ouders en onze stakeholders willen we blijven zoeken naar nieuwe mogelijkheden binnen het onderwijs en de stages, verbeteringen doorvoeren en het (praktijk)leren en ontwikkelen nog boeiender maken voor onze leerlingen. Succesvolle arbeidstoeleiding vraagt om vaardige teamleden, een contextrijke leeromgeving in de beroepspraktijk en effectieve samenwerking met het regionale bedrijfsleven. Alleen zo bereiden we onze leerlingen voor op onderwijs en werken in de 21 ste eeuw. Wij maken er werk van! Margôt Kleinpenning Directeur De Ziep De Ziep (brinnummer 04AN) Marsweg BH Didam december 2015 schoolplan De Ziep 3

4 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... 2 INHOUDSOPGAVE INLEIDING Doel van het schoolplan Totstandkoming, samenhang en dynamiek De Ziep in hoofdlijnen EVALUATIE EN ANALYSE Vooraf Trends en ontwikkelingen Interne analyse SPEERPUNTEN Onze focus: waar willen we naar toe Hoofdthema s en speerpunten voor de 21 e eeuw ONDERWIJSKUNDIG BELEID Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep INTEGRAAL PERSONEELSBELEID Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep KWALITEITSZORG Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep MIDDELENBELEID Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep BIJLAGEN BIJLAGE 1: Schets van De Onderwijsspecialisten BIJLAGE 2: Strategisch beleidsplan De Onderwijsspecialisten in hoofdlijnen BIJLAGE 3: Verantwoording uitstroomgegevens BIJLAGE 4: Nazorgtraject De Ziep BIJLAGE 5: Tijdpad hoofdthema s, speerpunten en beleidsvoornemens BIJLAGE 6: Strategische doelen en uitgangspunten bovenschools opleidingsbeleid De Onderwijsspecialisten december 2015 schoolplan De Ziep 4

5 22 december 2015 schoolplan De Ziep 5

6 1. INLEIDING Wat ging er aan vooraf 1.1 Doel van het schoolplan In dit schoolplan is het beleid voor De Ziep voor de periode vastgelegd. De Ziep maakt, met in totaal 20 scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs, deel uit van De Onderwijsspecialisten (zie bijlage 1). Bij het opstellen van dit schoolplan hebben we gewerkt vanuit de kaders van het strategisch beleidsplan van De Onderwijsspecialisten (zie bijlage 2) en de daaruit voortvloeiende kaderbrieven van september 2014 en Wij verwoorden in dit schoolplan hoe we vanuit onze visie invulling geven aan onze opdracht om onderwijs en zorg te bieden aan jongeren in de leeftijd van 12 t/m 18/20 jaar. Vanzelfsprekend hebben we daarbij rekening gehouden met de huidige en toekomstige beleidskaders van het onderwijs en de omgevingsfactoren die van invloed zijn op De Ziep. We willen met dit plan inspireren en richting geven aan de toekomstbestendige school. Dit beleidsplan geeft aan bestuur, directie, team, leerlingen, ouders 1 en onderwijsinspectie duidelijkheid over wat we willen bereiken met het onderwijs op onze school en hoe we dat in de praktijk vorm geven. Als team van De Ziep verbinden wij ons aan het beleid dat in het schoolplan staat beschreven. Het schoolplan is daarnaast ook een wettelijk document: het wettelijk kader voor het opstellen van een schoolplan is vastgelegd in artikel 21 van de Wet op de Expertisecentra (WEC). Dit schoolplan vormt daarmee ook een verantwoordingsdocument over onze toekomstplannen in de richting van het team, de medezeggenschapsraad, het College van Bestuur van De Onderwijsspecialisten en de onderwijsinspectie. Verbinding De Ziep en de Christoffelschool De Ziep en de Christoffelschool (school voor speciaal onderwijs in Didam) vallen onder één brinnummer (04AN). Beide scholen functioneren in de praktijk als zelfstandige locaties. Vooruitlopend op de ontvlechting tussen het SO en VSO is gekozen om twee afzonderlijke schoolplannen te maken. Vooralsnog blijven beide organisaties financieel aan elkaar verbonden. Daarbij willen we voor onze leerlingen een warme overdracht van het SO naar het VSO verzorgen. Om deze doorgaande lijn goed te bewaken, vergaderen de Commissies voor de Begeleiding (CvdB) van de Christoffelschool en De Ziep vier keer per jaar gezamenlijk. 1.2 Totstandkoming, samenhang en dynamiek Het schoolplan is in een gezamenlijk proces met het team van De Ziep ontwikkeld. Diverse gesprekken hebben gezorgd voor belangrijke input ten behoeve van dit schoolplan. Op verschillende momenten is kort teruggekeken naar hetgeen de afgelopen jaren is ontwikkeld. Van daaruit is vooral aandacht uitgegaan naar de toekomst. Met een deel van het team heeft 4 november 2015 bespreking van het schoolplan plaatsgevonden. Op 24 november 2015 heeft de MR instemming verleend met het schoolplan. Vaststelling van het schoolplan door het College van Bestuur heeft plaatsgevonden op 7 december Een getekend exemplaar van het schoolplan is op school aanwezig. In dit schoolplan beschrijven we wat we met ons onderwijs de komende beleidsperiode van 4 jaar 2 willen bereiken, hoe we ons onderwijs daartoe willen inrichten en welke middelen we daarvoor inzetten. Daarnaast beschrijft dit schoolplan hoe we de kwaliteit van ons onderwijs bewaken, hoe we als personeel gaan ontwikkelen en welke verbeteringen we willen aanbrengen in de nabije toekomst. Het schoolplan vormt daarmee de komende jaren ook het vertrekpunt voor onder meer de kwaliteitszorg, jaarplannen, schoolgids. Daarbij bewaken we ook de juiste verbinding tussen de ondersteuningsplannen van de diverse samenwerkingsverbanden en ons schoolplan. Wij geloven in de kracht van een schoolplan dat bij de tijd is. Daarom kiezen wij er voor om vanuit het schoolplan verwijzingen te maken naar onderliggende documenten. 1 Daar waar ouders staat kan ook medeopvoeders worden gelezen. 2 De Onderwijsspecialisten heeft na afstemming met de onderwijsinspectie gekozen voor een termijn van 2 jaar in plaats van de gebruikelijke 4 jaar. Deze kortere periode is ingegeven door de dynamiek en veranderingen in en om de onderwijssector. De Ziep heeft het schoolplan daarentegen opgesteld voor 4 jaar, maar evalueert het plan na twee jaar kritisch en stelt het daar waar nodig dan bij. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 6

7 1.3 De Ziep in hoofdlijnen De Ziep biedt voortgezet speciaal onderwijs aan zeer moeilijk lerende jongeren van 12 tot 20 jaar. De jongeren hebben een verstandelijke of meervoudige beperking en zijn aangewezen op speciale begeleiding en speciale leermethoden. De jongeren hebben grote belemmeringen in hun sociaal-emotionele ontwikkeling en/of meervoudige beperking (waaronder EMB leerlingen 3 ). We zien hun mogelijkheden en gaan onvoorwaardelijk voor hun ontwikkeling. Ons onderwijs richt zich op de toekomstige woon- en werkplek, op de vrijetijdsbesteding van de leerling en burgerschap. Het accent ligt op een zo groot mogelijke zelfredzaamheid, autonomie en participatie. Wij stimuleren elke leerling om zelf te handelen en zelf beslissingen te nemen. Wij bieden het uitstroomprofiel dagbesteding (leerroute 1 t/m 3) en het profiel arbeid (leerroute 4). In totaal volgen ongeveer 145 leerlingen onderwijs op De Ziep. Het team bestaat uit ongeveer 50 medewerkers. Onze leerlingen zijn gebaat bij een praktijkgericht aanbod. Voor meer uitgebreide informatie verwijzen wij u naar onze website: 3 EMB staat voor ernstig meervoudig beperkt. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 7

8 22 december 2015 schoolplan De Ziep 8

9 2. EVALUATIE EN ANALYSE Wat gebeurt er binnen en buiten De Ziep 2.1 Vooraf Het vorige schoolplan ( ) hebben we opgesteld onder de naam Passie, plezier en prestatie. Voor de evaluatie en analyse van het vorige schoolplan hebben we als basis de jaarplannen en jaarverslagen van De Ziep genomen. De evaluatie en analyse hebben we in twee delen uitgewerkt: extern (trends en ontwikkelingen) en intern. 2.2 Trends en ontwikkelingen We beschrijven hier een aantal trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op de Christoffelschool. Een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling betreft de transitieagenda s: Participatiewet, AWBZ/WMO en jeugdhulp. Zoveel mogelijk jongeren met een arbeidsbeperking moeten nu ook een plek vinden op de reguliere arbeidsmarkt. Sinds 2015 valt de jeugdhulp integraal onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Met de invoering van Passend Onderwijs moeten alle schoolbesturen vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid zorgen voor een sluitend aanbod voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. De nieuwe wetgeving maakt verbrede toelating mogelijk. De leerlingpopulatie kenmerkt zich door een toename van de complexiteit van de problematiek. Met name is er sprake van meer leerlingen met een hoger IQ in combinatie met omvangrijke bijkomende problematiek. De invloed van technologie in de samenleving neemt nog steeds toe. Technologie verandert de manier waarop we communiceren, wonen, werken en recreëren. Het beïnvloedt ook de manier waarop we leren en informatie verwerven. De samenleving krijgt steeds meer kenmerken van een informatie- en netwerkmaatschappij. Met de nieuwe CAO zijn stappen gezet in de richting van modernisering van de arbeidsvoorwaarden en toekomstbestendig maken van de CAO. Belangrijke onderdelen zijn: meer ruimte voor de professional, duurzame inzetbaarheid en het beperken van de werkdruk door de invoering van de veertigurige werkweek gekoppeld aan taakbeleid. In zijn algemeenheid stellen burgers steeds hogere eisen aan de kwaliteit van geleverde diensten en producten. Ook van scholen wordt nadrukkelijk gevraagd in te spelen op de individuele behoeften van ouders en leerlingen. Het aantal kinderen in Nederland neemt af. Ook in de regio De Liemers en De Achterhoek hebben alle scholen te maken met een vermindering van het aantal leerlingen. De ontvlechting SO en VSO zal in verdere mate realiteit gaan worden. Dat betekent dat het VSO onder de wetgeving en CAO van het VO gaat vallen. De vermoedelijke termijn voor wetswijziging is Door de ontvlechting kunnen mogelijk ook de laatste stappen worden gezet om voor De Ziep en de Christoffelschool te komen tot twee zelfstandige organisaties. 2.3 Interne analyse Evaluatie schoolplan Centraal in het vorige schoolplan stond Kwaliteitszorg. Kwaliteitszorg hebben we als volgt omschreven: een doorlopende en professionele houding om het eigen onderwijs te verbeteren, werken naar resultaten en opbrengsten. Het opbrengst gericht werken is daarbij herkenbaar en zit in de cultuur van de school. Wij toetsen de leerlingen en bewaken de kwaliteit van het onderwijs. Wij werken gericht aan de kwaliteit van ons onderwijs. Het team voelt zich verantwoordelijk voor de resultaten en stappen die moeten worden genomen om de kwaliteit te verbeteren. Het MT heeft de taak voorwaarden te scheppen om deze kwaliteitszorg te kunnen bieden. De school stelt zich voortdurend de vraag: Hoe goed doet wij het nu, wat willen wij nog verbeteren en hoe gaan we dat aanpakken. Een andere belangrijke ontwikkeling was de leerlingenzorg. In de cyclus leerlingenzorg stemmen wij ons onderwijs af op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De cyclus stimuleert handelingsgericht en planmatig werken en realiseert een transparante zorgstructuur op school. De cyclus biedt ook extra impulsen om de kwaliteit van het onderwijs en de leerlingenzorg te verbeteren en geeft handelingsgericht werken een vaste plek binnen de zorgstructuur van De Ziep. Op groepsniveau is het handelingsgericht werken uitgangspunt. Groeps- en leerlingbesprekingen stellen ons in staat leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften effectief te clusteren, een doelgericht groepsplan op te stellen, uit te voeren en te evalueren. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 9

10 Ons onderwijs is steeds meer op de vraag van de leerling afgestemd. Leerlingen zijn actief betrokken bij de inhoud en keuze van de lessen. Om deze onderwijsvernieuwing te realiseren heeft De Ziep de afgelopen periode gewerkt aan het vergroten van de eigen kracht van leerlingen. In de benadering van leerlingen wordt uitgaan van de talenten van leerlingen en wordt leerlingen geleerd om deze zelf verder te ontwikkelen. Daarbij past ook het stellen van eisen en het geven van verantwoordelijkheden. Ook heeft een ontwikkeling plaatsgevonden in de richting van leren in betekenisvolle situaties: leerlingen praktisch laten leren. Praktijkvakken worden aangeboden ter ondersteuning en verdieping. Al het werk in de school wordt zoals het moet door leerlingen verzorgd: ergonomisch, veilig, verantwoord, zo weinig mogelijk milieubelastend en met goed resultaat. Ons schoolgebouw is een inspirerende vertaling van onze onderwijsvisie en ambitie. Het gebouw heeft een open leeromgeving met ruimtes voor instructie, theorie en praktijk. Leerlingen zien elkaar aan het werk. Zo kunnen jongeren zich optimaal voorbereiden op een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij. De Ziep heeft met behulp van ESF-gelden geïnvesteerd in een optimale werkomgeving en goede materialen. Teamleden geven adequate instructie en controleren op het resultaat. Tot slot is afgelopen beleidsperiode gewerkt aan een onderscheidende en kwalitatieve profilering. Dit heeft onder meer geleid tot verdere samenwerking met onder meer het Praktijkonderwijs, het opleiden binnen De Ziep van leerlingen voor KPC certificaat: Werken in de keuken en Schoonmaken in de groothuishouding. Een ander betekenisvolle activiteit is het verzorgen van de catering in het gemeentehuis te Didam Het creëren van onderwijs- en zorgarrangementen in samenwerking met zorgpartner Elver Profilering van De Ziep met betrekking tot Passend Onderwijs. Een andere ontwikkeling in afgelopen beleidsperiode betreft de, in het kader van de Kwaliteitswet (V)SO 4 gestelde verplichting dat alle leerlingen beschikken over een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP). In dit plan staan de verwachte ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling beschreven en het verwachte uitstroomprofiel. Opbrengstgericht werken vormt een belangrijk onderdeel van het werken aan excellente onderwijskwaliteit. Afgelopen jaren heeft opbrengstgericht werken steeds verder vorm gekregen. Een proces dat de komende jaren zeker nog de nodige aandacht zal blijven vragen. Ter ondersteuning van voornoemde onderwijsvernieuwing heeft ook de kwaliteitszorg op De Ziep een stevige impuls gekregen. In het document Kwaliteit van het onderwijs; Verbeterplan 2012 is het beleid vastgelegd. Wat vinden leerlingen, ouders en ketenpartners van De Ziep? In januari 2015 is een tevredenheidenquête gehouden onder ouders en leerlingen. Beide groepen zijn tevreden over de school. In onderstaande tabel staan de waarderingen van de ouders en leerlingen, afgezet tegen het landelijk gemiddelde. Zowel ouders als leerlingen geven de Christoffelschool een beduidend hogere score dan het landelijk gemiddelde. Waardering door Landelijk gemiddelde 2015 Ouders Leerlingen Leerlingen zijn positief over de lessen en de begeleiding die zij op school krijgen. Zij zijn bovengemiddeld tevreden over het leren samenwerken met andere leerlingen. De leerlingen van De Ziep gaan erg graag naar school en vinden de sfeer tussen de leerlingen prettig. Hiermee wijken ze in positieve zin af van hun leeftijdgenoten op andere scholen landelijk gemiddeld scoren. Ouders delen die positieve waardering van de leerlingen. Zo zijn zij bovengemiddeld tevreden over de aansluiting van het onderwijs bij de belevingswereld van leerlingen. Ook waarderen ouders de sfeer op school en merken dat hun zoon of dochter zich er veilig voelt. Ouders vinden het contact met de docenten prettig en voelen zich betrokken bij de school. 4 De Kwalteitswet (V)SO is ingegaan per 1 augustus december 2015 schoolplan De Ziep 10

11 De Ziep werkt samen met een grote groep ketenpartners. Hiervan heeft slechts een beperkt aantal aan het onderzoek deelgenomen. Binnen het jaarplan is de aanbeveling opgenomen om met de ketenpartners een samenwerking tot stand te brengen waarbij feedback een onderdeel wordt van de samenwerking. De onderwijsinspectie Voor De Ziep is het basistoezicht van toepassing. In maart 2013 is een rapport met bevindingen opgesteld van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering in het kader van het traject van intensief toezicht. Op 29 februari 2012 stelde de onderwijsinspectie tekortkomingen vast op het gebeid van cyclisch proces kwaliteitszorg, systeem van de leerlingenzorg, onderwijstijd, (ortho)didactisch handelen en actieve en zelfstandige rol van de leerlingen. Verbeteringen en de bijbehorende trajecten zijn beschreven in het Verbeterdocument. In 2013 was weer sprake van het basisarrangement. Specifieke aandacht hebben we besteed aan: de evaluatie van de opbrengsten, de evaluatie en borging van leren en onderwijzen en de evaluatie van de leerlingenzorg. Het onderwijsleerproces was al van voldoende kwaliteit. De afstemming van tijd op de verschillen in de behoefte van de leerlingen kon verbeterd worden. Uiteindelijk heeft het verbetertraject geresulteerd in het systematisch en cyclisch vorm geven van de kwaliteitszorg, vastgelegd in het document: Kwaliteit van het onderwijs, (2012). Opbrengstgegevens In onderstaande tabellen zijn diverse relevante kengetallen opgenomen ten aanzien van de uitstroom, slagingspercentage en bestendiging. Einduitstroom in % Einduitstroom Dagbesteding in % Einduitstroom Arbeid in % Einduitstroom Vervolgonderwijs in % Realisatie Realisatie Realisatie Norm van de school Prognose ,5 % 83 % 84 % 80 % 80 % 4,8 % 10 % 10 % 15 % 15 % 0 % 0 % 0 % 0 % 1 % Anders (verhuizing) 7 % 6 % 5% 4 % Thuiszitter Totaal eindstroom (in aantal leerlingen) Bestendiging (in%) Resultaat Resultaat Resultaat Norm van de school Bestendiging na 1 jaar in 92 % 92 % 90 % 90 % % Bestendiging (in aantal 23 van de van de van de 32 leerlingen) Onbekend, verhuizing 2 lln 2 lln 1 lln 22 december 2015 schoolplan De Ziep 11

12 Uitstroom in relatie tot OPP * * Norm Uitstroom in gepland uitstroomprofiel (OPP) Uitstroom niet in gepland uitstroomprofiel (OPP) Onbekend, verhuizing Waarvan: Dagbesteding 75% 21% 4 % 3% 18 lln wel 25 lln wel 0 lln niet 1 lln niet Waarvan: Arbeid 3 lln wel 3 lln wel 6 lln niet 2 lln niet Onbekend verhuizing 1 lln 1 lln 88% 9% 90% 5% 5% * zie bijlage 3 Verantwoording uitstroomgegevens en Gezamenlijk met het team is, tijdens een bijeenkomst op 4 november 2015, gekomen tot de volgende analyse van sterke en ontwikkelpunten van De Ziep. STERKE PUNTEN Bij de tijds onderwijs dat goed is ontwikkeld Up to date en inhoudelijk adequate ontwikkelingsperspectiefplannen (OPP s) Één zorgroute: opbrengstgericht en handelingsgericht werken Doorgaande lijn bij cognitieve vakken rekenen, Nederlands en burgerschap (nieuwe methodes) Gedifferentieerd aanbod voor leerlingen Portfolio van de praktijkvakken ziet er goed uit en biedt het juiste inzicht aan leerlingen en ouders Beschikken over een aantal specialisten waaronder orthopedagoog, vakleerkracht bewegingsonderwijs en in de nabije toekomst een jobcoach Mogelijkheid voor leerlingen om certificaten te behalen Multidisciplinair overleg: verbinding tussen leerkrachten en Commissie voor de Begeleiding Cyclisch en systematisch anticiperen op ontwikkelingen binnen en buiten De Ziep Hoogopgeleide professionals waaronder veel leerkrachten met een masteropleiding Scholing professionals ten aanzien van gedragsproblematiek (agressie) bij leerlingen Professionele samenwerking tussen collega s, gericht op collegiale ondersteuning bij hulpvragen van leerlingen Up to date professionalisering van alle medewerkers Gedreven medewerkers die met passie en plezier presteren om leerlingen toe te leiden naar dagbesteding of arbeid Betrokkenheid van ouders is er op gericht om samen met belangrijke partners hun eigen kind zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren in de maatschappij Samenwerking leerkrachten met stagebureau/jobcoaching Ten behoeve van de leerlingen verbinden van De Ziep met de samenleving, omgeving/wijk Goede relatie De Ziep met samenwerkingsverband Trots op cateringproject bij de gemeente en het creëren van onderwijs- en zorgarrangementen voor leerlingen met een laag ontwikkelingsniveau 22 december 2015 schoolplan De Ziep 12

13 ONTWIKKELPUNTEN Beschikken over database voor leermiddelen (waaronder ook de door medewerkers persoonlijk ontwikkelde lesmaterialen) Leerplein binnen de middenbouw: onderwijsconcept in relatie met vaardigheden 21 ste eeuw Leerlingen laten doorstromen naar het Praktijkonderwijs Betrokkenheid van leerlingen bij lesactiviteit vergroten Ouderbetrokkenheid van de school intensiveren door het organiseren van een beroepenmarkt met inzet van ouders Rapport vertalen naar een CV of portfolio Inzet van ICT als ondersteuning bij het leren en ontwikkelen van leerlingen Open staan voor nieuwe impulsen binnen het onderwijs en zorgen voor een passende vertaling binnen de praktijkvakken Schoolbreed evalueren en analyseren van resultaten (management, CvdB, leerkrachten) Schoolbreed inzichtelijk maken van de resultaten die zijn behaald Door samen te werken met PRO, andere VSO-scholen en bedrijfsleven realiseren van meer stageplaatsen voor leerlingen Een goede overstap voor leerlingen van school naar regulier werk, opdat het werk ook behouden blijven Doorontwikkelen nazorgtraject: op weg naar duurzaamheid 22 december 2015 schoolplan De Ziep 13

14 22 december 2015 schoolplan De Ziep 14

15 3. SPEERPUNTEN Onze focus 3.1 Onze focus: waar willen we naar toe Een goede school ben je samen. Ons onderwijs en onze onderwijsbegeleiding hebben tot doel de leerlingen voor te bereiden en te begeleiden naar een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij op het gebied van wonen, dagbesteding, of werk, burgerschap en vrije tijd. De toekomst van de leerling staat centraal in het onderwijs op De Ziep. Dit sluit helemaal aan bij de visie van De Onderwijsspecialisten Samen laten we elk kind groeien, waarbij groei niet alleen staat voor cognitieve ontwikkeling. De scholen van De Onderwijsspecialisten worden gekenmerkt door dezelfde waarden, een zelfde identiteit, maar ook een doorleefde opvatting over hoe professionals aan te sturen. Professionals worden geselecteerd, ontwikkeld en geboeid op grond van de waarden van de organisatie. Deze waarden: Betrokken, Zelfkritisch, Sprankelend en Vindingrijk versterken de kernwaarden van De Ziep: Passie, Plezier en Prestatie. Deze kernwaarden zijn herkenbaar voor leerlingen, ouders en teamleden. Tijdens een studiedag hebben we vanuit het gedachtegoed van Simon Sinek (De Golden Circle) aandacht gegeven aan onze school. De Golden Circle bestaat uit drie cirkels. De kern is why, daarna volgt how en de buitenste cirkel vertegenwoordigt what. De meeste bedrijven of scholen beginnen met de buitenste ring ( what ) en werken vervolgens naar binnen ( how en why ). Alleen de meest invloedrijke en inspirerende bedrijven beginnen bij de kern: why. De afgelopen jaren is op De Ziep intensief gewerkt aan het wat en het hoe. Belangrijk is om samen geregeld stil te staan bij het waarom. Zie afbeelding. Het Why moet echt een uitgangspositie zijn om vernieuwingen binnen school op te pakken. Waarom geven we onderwijs, waarom maken we een groepsplan, waarom vinden we creatieve vakken belangrijk, waarom kiezen ouders voor onze school, waarom moeten leerlingen zich aan bepaalde regels houden? Wij hebben onze visie en missie (waarvoor we staan en waarvoor we gaan) en waarden langs de driedeling van Simon Sinek vorm gegeven. Ons doel is om in de komende beleidsperiode gezamenlijk te gaan werken aan het why, zodat onze droom voor alle leerlingen en medewerkers weer een beetje dichterbij komt. WHY Onze leerlingen zijn burgers die waardevol zijn voor de samenleving. Onze leerlingen doen er toe. Het komt al onze leerlingen toe dat zij met zelfvertrouwen, relevante kennis en passende vaardigheden zo zelfredzaam mogelijk participeren in de samenleving. De beste voorbereiding op een toekomst die we niet kennen, is leerlingen zich competent laten voelen. HOW We zijn een speciale school voor voortgezet onderwijs. We werken met onze leerlingen aan brede talentontwikkeling en bereiden onze leerlingen voor op een veranderende toekomst. We bieden maatwerk: tijd en aandacht voor de leerling vormen een belangrijke basis. Iedere leerling is eigenaar van zijn eigen leer- en ontwikkelproces. We dagen leerlingen uit om zich te ontwikkelen en te groeien. Het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) is uitgangspunt en bepaalt het traject dat een leerling volgt. We bieden een inspirerende en rijke leeromgeving aan waarin leerlingen zich maximaal kunnen ontplooien: ICT maakt daar onlosmakelijk deel van uit. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 15

16 Kenmerkend voor ons onderwijs: - Praktisch leren in betekenisvolle situaties - De 1 -zorgroute - Specifieke aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en het gedrag van leerlingen Door de juiste verbinding tussen leerlingen, school, ouders en bedrijfsleven werken we aan het vergroten van de leer- en ontwikkeltijd van onze leerlingen. We zijn grensverleggend actief op de domeinen wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. We leggen de lat voor ons als school hoog: een basisarrangement is niet goed genoeg. We geven leiding vanuit gezamenlijke waarden, bieden ruimte en ondersteuning aan de professional. Alle medewerkers begeleiden de leerlingen in hun leer- en ontwikkelproces. Een goede school ben je samen. WHAT We bieden de uitstroomprofielen dagbesteding en arbeid. We kennen een 6-jarig onderwijsprogramma. We werken met groepsplannen. Wij houden leerling- en groepsbesprekingen. De leerling wordt uitgenodigd voor zijn perspectiefgesprek. We plannen en volgen de ontwikkeling van de leerling. We hebben een samenwerking met zorgpartner Elver voor onderwijs- en zorgarrangementen Wij hebben een passend aanbod voor interne en externe stages. Leerlingen krijgen een bewijs van deelname mee van de praktijkvakken die ze gevolgd hebben. De schoolverlaters ontvangen een getuigschrift. Het realiseren van het voorafgaande vraagt veel van onze school, in denken en doen èn in gedrag en houding. Meer dan ooit zullen we de eigenschappen/kernwaarden van onze organisatie: zelfkritisch, vindingrijk, sprankelend en betrokken willen inzetten om onze ambities te realiseren. Het DNA van De Ziep kan krachtig worden gevangen in de drie kernwaarden van De Ziep: Plezier, Passie en Prestatie. Plezier: Wat doe je graag? Wat doe je het liefst? Wat gaat je moeiteloos af? Met plezier gaat het leren gemakkelijker. Passie: Waar loop je warm voor, word je enthousiast van? Wat zijn je interesses, je dromen? Passie motiveert en is de persoonlijke kracht van onze jongeren. Prestatie: Wat kan je? Waar ben je trots op? Wat zijn je talenten? Van een school met tekortkomingen naar een goede school komen gaat op een andere manier dan van een goede naar een fantastische school komen. Bij de eerste draait het vaak om het op orde brengen van processen, systemen, controle en administratie. Bij de tweede draait het om meer dan dat; hoe creëer je in een school een hechte professionele gemeenschap die op het niveau van intrinsieke motivatie en kwaliteit met elkaar verbonden is om de doelstellingen van de organisatie te behalen. Vertrouwen in de professional is een sterk middel. 3.2 Hoofdthema s en speerpunten voor de 21 e eeuw De samenleving verandert in een hoog tempo. Binnen scholen is veel discussie over de vraag of het huidige onderwijs leerlingen voldoende adequaat voorbereidt op veranderingen en op de toekomst. De toenemende digitalisering van informatie en communicatie vraagt om nieuwe vaardigheden. De komende jaren onderscheiden wij een tweetal hoofdthema s voor onze school. De hoofdthema s waar we ons komende planperiode vooral op richten zijn: 1. Bieden van uitdagend onderwijs. Dit vereist onder meer het maximaal afstemmen op datgene wat onze leerlingen in de toekomst nodig hebben. Daarbij gaat het er om dat vaardigheden worden gekoppeld aan kennis, inzicht en houdingen die nodig zijn om te kunnen functioneren in en bij te dragen aan de 21 e eeuwse samenleving. We richten ons op vaardigheden als samenwerken, communicatie, ICT-gebruik, sociaal en/of cultureel bewustzijn, creativiteit, kritisch denken, probleemoplossende vaardigheden, leren leren en plannen. 2. Arbeidstoeleiding doorontwikkelen. Daarbij gaat het om een ontwikkeling in nauwe afstemming met de arbeidsmarkt die voortdurend in beweging is. Bij dit speerpunt komen vragen op ons af zoals: Wat vraagt die arbeidsmarkt aan competenties van onze leerlingen? En hoe ziet onze eigen specifieke regionale arbeidsmarkt eruit? Hoe stemmen we ons onderwijsaanbod en de leeromgeving zodanig af dat de leerlingen de benodigde competenties ontwikkelen? Wat hebben teamleden daarvoor nodig? 22 december 2015 schoolplan De Ziep 16

17 Welke keuzes maken we ten aanzien van leerlijnen en uitstroomprofielen in onze school? Hoe zorgen we voor een goede samenwerking met bedrijven en organisaties in de (arbeidsmarkt-)regio en welke afspraken zijn nodig om onze leerlingen stage- en leerwerkplekken te bieden en perspectieven op een baan? Naast voorafgaande hoofdthema s hebben we nog 6 speerpunten geformuleerd. Deze 6 speerpunten moeten in samenhang met de hoofdthema s komende planperiode zorgen voor ontwikkeling in de juiste richting van De Ziep. De hoofdthema s en speerpunten vallen vervolgens uiteen in diverse beleidsvoornemens en krijgen een plaats in de volgende hoofdstukken. Onze hoofdthema s en speerpunten zijn: 1. Passend Onderwijs 2. Uitdagend onderwijs (hoofdthema) 3. Expertiseontwikkeling 4. De professional 5. Partnerschap 6. Arbeidstoeleiding (hoofdthema) 7. Ouderbetrokkenheid 8. ICT In onderstaande afbeelding hebben we de relatie tussen de hoofdthema s en speerpunten verder uitgewerkt. Zoals in de afbeelding is weergegeven is er vanuit de kern de leerling sprake van samenhang en verbinding tussen de hoofdthema s en speerpunten. Ontwikkeling op het ene onderdeel heeft direct betekenis voor de andere onderdelen of een ontwikkeling op een bepaald onderdeel kan niet plaatsvinden zonder ontwikkeling op een ander onderdeel. SPEERPUNT 1: PASSEND ONDERWIJS Passend onderwijs voor leerlingen met een verstandelijke beperking is onderwijs dat kijkt naar de mogelijkheden van de leerling en zorgt voor onderwijs op maat. Passend onderwijs vraagt om samenwerking én positionering. Samenwerking gaat allereerst om het regulier onderwijs en het speciaal onderwijs. Daarnaast vraagt het in onze visie ook om samenwerking met andere organisaties voor speciaal onderwijs en reguliere scholen die speciale ondersteuning bieden, zoals het speciale basisonderwijs (SBO) en het Praktijkonderwijs (PRO). Positionering binnen de samenwerkingsverbanden betekent duidelijk maken waar de meerwaarde van het ZML-onderwijs ligt. Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 1.1 Samenwerken en afstemming met Praktijkonderwijs en relevante onderwijspartners 1.2 Directeur neemt deel aan overleg SWV De Liemers 1.3 Samenwerkingsovereenkomst met PRO 1.4 Een passend onderwijsaanbod voor leerlingen in leerroute 4 door een (gedeeltelijke) overstap naar het PRO 22 december 2015 schoolplan De Ziep 17

18 SPEERPUNT 2 (HOOFDTHEMA): UITDAGEND ONDERWIJS Onderwijs is de core-business van onze organisatie. Bovenal is het bieden van de juiste excellente kwaliteit van groot belang. Excellente kwaliteit van onze onderwijsorganisatie is een geïntegreerd systeem van kwaliteitskenmerken op alle terreinen waarmee wij ons bezighouden. Naast de stichtingsbrede totale en geïntegreerde benadering (Totale Kwaliteit) zien wij voor De Ziep ook specifieke onderdelen die extra aandacht vragen. De professional is essentieel voor de kwaliteit van het onderwijs: blijven leren en ontwikkelen hoort daar dan ook bij. Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 2.1 Registratie leerkrachten in Lerarenregister (50% in 2015 en verplicht vanaf 2017) 2.2 Het inrichten van een leerplein voor leerlingen 2.3 Leerlingen begeleiden richting arbeid: ook uit leerroute Schoolbreed vergroten van analytisch vermogen 2.5 Opbrengstgericht en handelingsgericht werken doorontwikkelen naar een geïntegreerd systeem van kwaliteitskenmerken op alle terreinen waarmee wij ons bezighouden 2.6 Uitbreiden van aantal branchecertificaten en zorgen dat meer leerlingen een certificaat behalen SPEERPUNT 3: EXPERTISEONTWIKKELING Ook binnen Passend Onderwijs zal het voortgezet speciaal onderwijs niet verdwijnen: de behoefte aan een gespecialiseerd onderwijsaanbod voor leerlingen die het vanwege hun extra ondersteuningsbehoeften niet redden in het reguliere onderwijs, zal blijven. Hiertoe moet zoveel mogelijk professionele ruimte en eigen verantwoordelijkheid bij de professional worden belegd. Een doorontwikkeling van Loslaten van de professional, Sturen op Waarden.Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 3.1 Aanscherpen EMB-aanbod 3.2 Verdieping kennis met betrekking tot gedrag 3.3 De professional als begeleider, het beleggen van zoveel mogelijk professionele ruimte en eigen verantwoordelijkheid SPEERPUNT 4: DE PROFESSIONAL, LOSLATEN VAN DE PROFESSIONAL EN STUREN OP WAARDEN In de sterk veranderende onderwijswereld is het belangrijk dat professionals competenties en vaardigheden ontwikkelen om de leerlingen op de juiste wijze te ondersteunen en te begeleiden. Deskundige professionals maken voor het ontwikkelen en leren van leerlingen het verschil. Belangrijk daarbij is om de medewerkers te binden op basis van intrinsieke motivatie en gedeelde waarden en hen aan te spreken op hun professie cq. professionaliteit. Het veranderingstraject in de aansturing van onze medewerkers staat bekend onder de naam: Loslaten van de professional, sturen op waarden. Daarbij is het belangrijk dat de professional zich wil versterken, verbeteren en verantwoorden. In een professionele organisatie maakt de individuele medewerker afspraken met de schoolleider over zijn/haar bijdrage aan de organisatiedoelen die beschreven staan in de kaderbrief en het jaarplan. De basis daarvoor ligt in: uitgaan van de kernwaarden en het vergroten van het handelen van de professional. Dit vraagt van de medewerkers om het kwaliteitsbewustzijn van het eigen professionele handelen te versterken. Dit betekent: actief bijdragen kernwaarden zichtbaar maken in werk effectief zijn in het bereiken van resultaten reflecteren continue werken aan verbetering verantwoorden Het accent ligt daarbij op het opbrengstgericht werken inclusief het afleggen van verantwoording over deze opbrengsten in de gesprekscyclus nieuwe stijl en na schooljaar het traject My Motivation Insights. Het instrument My Motivation Insights is een online vragenlijst die de unieke combinatie van waarden en drijfveren in kaart brengt van individuele medewerkers, teams, afdelingen of gehele organisaties. Een beter begrip van deze drijfveren helpt organisaties beter te communiceren, de kwaliteiten van mensen beter te benutten en de prestaties van teams te verbeteren. Met de uitkomsten van de vragenlijst krijgen medewerkers inzicht in de wijze waarop individuele drijfveren, waarden en motieven en rol spelen in het professionele denken. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 18

19 Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 4.1 Gesprekkencyclus nieuwe stijl: teamleden leveren een bijdrage aan de organisatiedoelen die beschreven staan in het schoolplan, de kaderbrief en het jaarplan 4.2 Sturen op waarden, traject My Motivations Insights (MMI), de kwaliteiten van mensen beter benutten om de prestaties van teams te verbeteren 4.3 Opbrengstgericht werken: de professional gaat zich versterken, verbeteren en verantwoorden SPEERPUNT 5: PARTNERSCHAP Waardevol zijn, dat is optimaal voldoen aan de pedagogische opdracht, is voor school een grote uitdaging geworden. Ondernemerschap voor professionals wordt steeds belangrijker. Oog hebben voor kansen, proactief zijn en vooral voortdurend zoeken naar een goede afstemming tussen de verwachtingen van de belangrijkste stakeholders: de leerlingen en ouders, team, samenwerkingsverbanden, zorgpartners, instellingen, bedrijven en overheid. Het is belangrijk om een goede relatie te behouden met vrijheid van handelen met als doel het beleid van school versterken. Het past binnen de cultuur van De Ziep om een relatie aan te gaan met stakeholders. In het algemeen geldt dat stakeholders (personen, groepen of instellingen), naarmate zij meer geïnformeerd zijn, zich meer betrokken voelen. Belangrijk is om te investeren in de relatie. Als school er nog meer achter kan komen wat de verwachting van de stakeholder kan zijn, kunnen wij in de nabije toekomst beleid aanpassen of veranderen. Nieuwe ruimtes verkennen, netwerken, projecten leiden zijn activiteiten die passen bij De Ziep en nodig zijn om van school een toekomstbestendige organisatie te maken. Het samenwerken met stakeholders is van grote meerwaarde voor de toekomst van De Ziep. Vanuit een partnerschap met ouders werken we samen aan de ontwikkeling van onze leerlingen. Ouders en school hebben een gezamenlijk belang om optimale omstandigheden te scheppen voor de ontwikkeling en het leren van kinderen, zowel op school als thuis. De huidige regelingen AWBZ en WMO ondergaan een transitie. De gemeenten worden verantwoordelijk voor ondersteuning en begeleiding. Voor leerlingen die zorg in onderwijs hebben verandert er de komende tijd veel. Leerlingen met een intensieve zorgbehoefte dreigen uit te vallen als zorg in onderwijs er niet meer is. Onderwijs is dan niet meer voorliggend. Om hier een antwoord op te geven hebben we samen met Elver (Fatima) een onderwijs-, zorgarrangement gecreëerd. Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 5.1 Samenwerking catering bij de gemeente en met Zozijn verstevigen 5.2 Creëren van onderwijs- zorgarrangementen en financiële borging met alle partners 5.3 Samenwerking uitbouwen, oog hebben voor kansen, proactief zijn en vooral voortdurend zoeken naar een goede afstemming tussen de verwachtingen van de belangrijkste stakeholders SPEERPUNT 6 (HOOFDTHEMA): ARBEIDSTOELEIDING Onze missie is het begeleiden van leerlingen zodat zij zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in de maatschappij op de domeinen wonen, dagbesteding/werk, burgerschap en vrije tijd. Het belang van toeleiding naar dagbesteding/arbeid voor onze leerlingen is groot. Binnen De Ziep is arbeidstoeleiding een centraal thema. Het doel is leerlingen toe te rusten met die competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een optimale plek in de maatschappij. Dit vraagt om nauwe samenwerking met alle betrokkenen rondom de leerling. De aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt vraagt aandacht. Veranderingen in diverse wetgeving vraagt een pro actieve houding. Met de Participatiewet wil het kabinet bereiken dat jonggehandicapten die kúnnen werken, aan het werk gaan (participeren). Wajongers die geen arbeidsvermogen hebben, behouden hun Wajong uitkering. Wajongers die wel arbeidsvermogen hebben, gaan over naar gemeenten en vallen onder de Participatiewet. Dit heeft gevolgen voor de aanvraag Wajong en uitstroom van leerlingen die functioneren in leerroute 4 en hoog leerroute 3. Contacten met gemeenten worden verstrekt. Jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs ondervinden uiteenlopende belemmeringen bij het verkrijgen van een baan. Voor deze jongeren is een integrale benadering en een soepele overgang van school naar werk van groot belang. Velen van hen kunnen wel werken. Ze hebben echter extra ondersteuning nodig om een plek op de arbeidsmarkt te verkrijgen en te behouden. Om het onderwijs een impuls richting arbeidsmarkt te geven is met ingang van schooljaar een start gemaakt met de KPC opleiding branchegericht Werken in de keuken en Schoonmaken in groothuishouding microvezel. De Ziep werkt nauw samen met alle betrokkenen rondom de leerlingen en heeft structureel overleg met het kennisteam arbeidstoeleiding. De aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt vraagt om voortdurende netwerkvorming, zodat we voor de leerling een passende uitstroomplek realiseren. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 19

20 Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 6.1 Een gedeelde visie op arbeidstoeleiding binnen de school, een integrale benadering en een soepele overgang van school naar werk 6.2 De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt optimaliseren, leerlingen toerusten met de nodige competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een optimale plek binnen de arbeidsmarkt Het toepassen van een monitor- evaluatie-instrument met betrekking tot uitstroom van onze leerlingen 6.3 Een scholingsaanbod voor stagebegeleiders en trajectbegeleiders 6.4 De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt optimaliseren, leerlingen toerusten met de nodige competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een optimale plek binnen de arbeidsmarkt SPEERPUNT 7: OUDERBETROKKENHEID Ouderbetrokkenheid is een onderwerp dat volop in de belangstelling staat. Iedereen vindt de samenwerking tussen scholen, schoolteam en ouders erg belangrijk. Terecht, want er bestaat een relatie tussen betrokken ouders en leerprestaties van kinderen. Ouderbetrokkenheid is een van de belangrijkste pijlers van goed onderwijs. Het is een blijvend onderdeel van de integrale kwaliteitsaanpak van scholen in het onderwijs. Het blijkt dat wanneer ouders en teamleden meer samenwerken dat leerlingen hun talenten meer ontplooien, zich meer welbevinden en betere resultaten op school behalen. Een heldere communicatie met ouders is hierbij essentieel. We zien ouders en leerlingen dan ook als belangrijke ambassadeurs van onze school. Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 7.1 Mogelijke invoering van het 5-gelijke lesdagenmodel 7.2 Het vormgeven van ouderbetrokkenheid 7.3 Het verzorgen van communicatie en informatie naar ouders, oudertevredenheidsonderzoek 7.4 Ouders geven beroepenvoorlichting aan leerlingen SPEERPUNT 8: ICT Binnen het onderwijs neemt ICT en belangrijke plaats in. Binnen de school als ook binnen de bedrijfsvoering is ICT niet meer weg te denken. Bovenschools is het ICT beleidsplan vastgesteld. Bij ICT onderwijs staat mediawijsheid, kennis, 21 e eeuwse vaardigheden en mentaliteit, van zowel de opvoeders en begeleiders als de jongeren centraal. Bij dit speerpunt horen de volgende beleidsvoornemens: 8.1 Implementeren van de bovenschoolse ICT beleidsplan binnen school, scholing voor personeel 8.2 Onderwijs & Ipads 8.3 Doorontwikkelen van het leerlingvolgsysteem (LVS) e eeuwse vaardigheden 8.5 Onderzoeken van de mogelijkheden van gepersonaliseerd leren 22 december 2015 schoolplan De Ziep 20

21 22 december 2015 schoolplan De Ziep 21

22 4. ONDERWIJSKUNDIG BELEID Uitdagend onderwijs voor de 21 ste eeuw 4.1 Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Op onderwijskundig gebied hebben we afgelopen beleidsperiode gewerkt aan een aantal beleidsvoornemens. Kort geven we bij ieder beleidsvoornemen aan welke resultaten zijn behaald. 1. Handelingsgericht werken (HGW). HGW helpt de leraar om leerlingen met verschillende onderwijsbehoeften het onderwijs te bieden dat ze nodig hebben. Voor de mentor is het een cyclisch proces, waarbij het proces van waarnemen, evalueren, begrijpen, plannen en realiseren zich voortdurend herhaald. De IB-ers begeleiden de leerkrachten door: - Het houden van klassenbezoek, leerling-, en groepsbesprekingen. - Het stellen van vragen en het geven van gerichte feedback. - Het controleren en borgen van acties in de 1 zorgroute. - Verantwoording af te leggen aan Commissie voor de Begeleiding (CvdB). 2. Alle leerlingen hebben een OPP. De 1-zorgroute, afstemming van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van leerlingen, staat centraal zodat iedereen passend onderwijs ontvangt en zich optimaal kan ontwikkelen op basis van zijn/haar mogelijkheden en talenten. 3. Verhogen van de opbrengsten. De school is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de instructie. De teamleden passen het Directe Instructie Model (DIM) toe. 4. Werken met groepsplannen. De leraren hebben met de groepsplannen een instrument in handen dat hen houvast biedt bij het aanbod en differentiatie per vakgebied. 5. De leerkrachtvaardigheden zijn vergroot op het gebied van: - Het stellen van toetsbare hoge doelen. - Efficiënt inzetten van de onderwijstijd. - Hanteren een doorgaande lijn in het onderwijsaanbod. - Het geven kwalitatieve goede instructie, inzetten van efficiënt klassenmanagement. - kritisch kijken naar eigen manier van werken. - Geven en ontvangen feedback. 6. Verdeling doelen over leerjaren. Bij de kernvakken en bij de praktijkvakken zijn de doelen verdeeld in de leerjaren 1 t/m 6 en is het onderwijsaanbod daaraan gekoppeld. De leraren kunnen hierdoor beter methodisch te werk gaan. 7. Het lesrooster. Door effectief om te gaan met de tijd dat de leerlingen op school zijn, haalt school het maximale uit de leerling. In het rooster is opgenomen het aantal uren/minuten per vak per week en op welk moment van de dag de leerling welk vak volgt. 8. Met ingang van schooljaar zitten leerlingen in de middenbouw en de bovenbouw met hetzelfde uitstroomprofiel in één groep bij elkaar. 9. Met ingang van het schooljaar zitten ook de leerlingen in de onderbouw met hetzelfde uitstroomprofiel in één groep bij elkaar. We zijn zeker tevreden met de behaalde resultaten in afgelopen beleidsperiode. Als team hebben we met passie en plezier een uitstekende prestatie neergezet en een goede stap in onze doorontwikkeling gezet. We kunnen daarbij vooral trots zijn op de goede verbinding die we vanuit school met de nabije omgeving hebben gemaakt. Het cateringproject is daar natuurlijk de meest aansprekende uitwerking van. Daarnaast hebben we ook onderwijsinhoudelijk vorderingen geboekt. Trots mogen we zijn op het up to date onderwijs dat we bieden. Voor de komende periode richten we ons op het vergroten van de betrokkenheid van leerlingen en ouders bij ons onderwijs. Naast alle cognitieve vakken leren we onze leerlingen ook om kritisch na te denken of om creatief te leren denken. Aandacht heeft ook goed leren samenwerken met allerlei mensen, verantwoordelijkheid nemen, plannen en organiseren en communicatie. Allemaal vaardigheden die belangrijk zijn voor het bevorderen van de zelfstandigheid en het vergoten van betrokkenheid bij de lessen van de leerling. Een ander punt betreft het verder ontwikkelen van competenties die horen bij de onderzoekende leraar. De leraar van de 21 ste eeuw denkt kritisch na over zijn ervaringen en resultaten in het onderwijs. Vraag zich af of dat onderwijs wel goed genoeg is voor zijn leerlingen en verzamelt, evalueert en analyseert gegevens om daar een antwoord op te krijgen. Op dat punt kunnen we ons versterken. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 22

23 Onze vervolgacties hebben we in gebundeld in 8 speerpunten: 1. Passend Onderwijs 2. Excellente onderwijskwaliteit 3. Expertiseontwikkeling 4. De professional 5. Partnerschap 6. Arbeidstoeleiding 7. Ouderbetrokkenheid 8. ICT De concrete beleidsvoornemens uit hoofdstuk 3 die betrekking hebben op het onderwijskundig beleid hebben we opgenomen in paragraaf In bijlage 5 is het tijdpad van alle speerpunten en beleidsvoornemens opgenomen. 4.2 Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep Onze wettelijke opdracht In de WEC (Wet op de expertisecentra) staan het uitgangspunt en de doelstelling van het onderwijs beschreven. In deze paragraaf werken wij uit op welke wijze wij invulling geven aan deze wettelijke eisen. Het onderwijs hebben we zo ingericht dat alle leerlingen een ononderbroken ontwikkelingslijn kunnen doorlopen. Ons onderwijs richt zich op de cognitieve ontwikkeling, de sociaal emotionele ontwikkeling, de ontwikkeling van de zelfstandigheid en op het verwerven van sociale, culturele en motorische vaardigheden. Alles is gericht op een zo zelfstandig mogelijk functioneren in onze maatschappij binnen de domeinen wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Daarbij legt de Wet kwaliteit (V)SO de taak van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (VSO-scholen) wettelijk vast: het onderwijs inrichten in één of meer uitstroomprofielen, te weten Dagbesteding, Arbeid en Vervolgonderwijs. Het profiel Vervolgonderwijs wordt binnen De Ziep niet aangeboden Schoolklimaat We gaan uit van de gelijkwaardigheid van alle levensbeschouwelijke en maatschappelijke stromingen. Ouders, leerlingen en teamleden met verschillende godsdiensten en uiteenlopende levensovertuigingen, ontmoeten elkaar dagelijks met respect voor elkaars levens- en maatschappijbeschouwing. De leerling staat op onze school centraal in een open en eerlijk schoolklimaat, waarbij we de ander in zijn waarde laten. Belangrijk zijn daarbij voor ons: openheid en respect, geen discriminatie en geweld. Voor de leerlingen betekent dit, dat de school een plek is waar ze kunnen leren en zich verder kunnen ontwikkelen. Er is ruimte om jezelf te zijn Startverslag en Ontwikkelingsperspectief Startverslag Op basis van de onderwijsrelevante beginsituatie worden de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling geformuleerd. Dit wordt vastgelegd in een startverslag. In het startverslag staan alle belangrijke gegevens die voor het onderwijsaanbod relevant zijn beknopt vermeld. In het startverslag staat ook het voorlopige ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) van de leerling. Het startverslag is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de Commissie voor de Begeleiding. Iedere discipline levert hier haar aandeel in. Ontwikkelingsperspectiefplan Voor elke leerling wordt een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) opgesteld. Hierin zijn de verwachte ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling beschreven voor een periode van maximaal drie jaar. Ook is het verwachte uitstroomprofiel beschreven. Belangrijke factoren voor het opstellen van het ontwikkelingsperspectief zijn het ontwikkelingsniveau, de ondersteuningsbehoefte, belemmerende en bevorderende factoren. De mate van ondersteuningsbehoefte die een leerling nu en in de toekomst nodig heeft, bepaalt voor een groot deel waar de leerling naartoe uitstroomt als hij onze school verlaat. Dit varieert van uitstroom naar een vorm van dagbesteding tot het gaan werken in het vrije bedrijf, eventueel met ondersteuning van een jobcoach. Het onderwijsprogramma binnen de uitstroomprofielen is afgestemd op de mogelijkheden en behoeften van de leerlingen. Het OPP wordt met de ouders besproken en door hen ondertekend. Dit perspectief wordt elk jaar geëvalueerd in de Commissie voor de Begeleiding. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 23

24 4.2.4 Onderwijsaanbod en uitstroombestemmingen Het onderwijs Het voortgezet speciaal onderwijs is verdeeld in 3 bouwen, de onderbouw, de middenbouw en de bovenbouw. Een groep telt gemiddeld leerlingen. De leerlingen zitten in groepen met dezelfde leerroutes en bijbehorend uitstroomprofiel. De mentor begeleidt de leerling gemiddeld twee jaar. De mentoren werken samen met een team van specialisten. Dat team bestaat onder meer uit klassenassistenten, vakleerkrachten, een praktijkondersteuner horeca en beeldend vormen, intern begeleiders, logopedist, stagebureau, orthopedagoog. De mentor is de vaste aanspreekpersoon voor leerling en ouders. Vakken die aangeboden worden binnen de verschillende uitstroomprofielen zijn: Nederlandse taal en communicatie, rekenen, mens, natuur en techniek (MNT), mens en maatschappij, culturele oriëntatie en creatieve expressie, Engels (profiel arbeid), bewegen en sport en voorbereiding op dagbesteding en arbeid. De voorbereiding op dagbesteding en arbeid bestaat uit 4 onderdelen: - leren leren (op de werkplek) - leren taken uitvoeren - leren functioneren in sociale situaties - ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief. Leer- en vormingsgebieden Bevordering van sociale redzaamheid omvat veel. Het komt in alle leergebieden aan de orde. De kern is dat de leerlingen zich in zo veel mogelijk situaties in de maatschappij leren staande te houden. Uitgaande van de individuele mogelijkheden en de hulpvraag van onze leerlingen wordt sociale redzaamheid zowel individueel als in groepsverband aangeboden. Dit doen we onder meer in de lessen sociaal-emotionele ontwikkeling (SEO). Deze vakgebieden lopen als een rode draad door het hele onderwijsaanbod. Een zeer belangrijk aspect in ons onderwijs is het zo veel mogelijk bevorderen van de zelfstandigheid van leerlingen. Uitstroomprofielen dagbesteding Leerlingen met uitstroomprofiel dagbesteding stromen uit naar een vorm van dagbesteding. Dit uitstroomprofiel kent drie leerroutes en is voorzien van een breed onderwijsaanbod: Leerroute 1: belevingsgerichte dagbesteding Leerroute 2: taakgerichte of activerende dagbesteding Leerroute 3: arbeidsmatige dagbesteding of arbeid De leerlingen die op een hoog niveau functioneren binnen leerroute 3 kunnen ook uitstromen naar arbeid. Uitstroomprofiel arbeid Deze leerlingen bereiden we voor op hun (toekomstige) rol als werknemer in arbeidsorganisaties in een reguliere setting. Leerlingen die functioneren op hoog niveau binnen leerroute 3 en leerlingen uit leerroute 4 kunnen uitstromen naar een reguliere baan (zonder certificaten), regulier bedrijf met landelijke erkende certificaten en/of branchegerichte cursussen. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 24

25 Fasen in het onderwijs Binnen ons onderwijs onderscheiden we een drietal fasen: Onderbouw, Middenbouw en Bovenbouw. In bijgevoegd schema zijn deze fasen verder uitgewerkt. Na het schema beschrijven we de fasen die leerlingen met een uitstroomprofiel naar arbeid of dagbesteding doorlopen. Fase 1: Onderbouw In de onderbouw zitten de leerlingen met hetzelfde uitstroomprofielen zoveel mogelijk samen in een groep. Het onderwijsmodel heeft een brede vormingsbasis en sluit aan op waar de leerling op de vorige school gebleven is. Theoretische vakken en praktijkvakken maken deel uit van het onderwijs. De leerling leert door te doen, de motivatie is heel belangrijk. De leerling wordt zich meer en meer bewust van wat hij kan en leuk vindt. We creëren in de onderbouw mogelijkheden voor leerlingen om te switchen of te schakelen tussen de twee uitstroomprofielen. Fase 2: Middenbouw Vanaf de tweede fase zitten leerlingen met hetzelfde uitstroomprofiel zo veel mogelijk bij elkaar in een groep. De tweede fase is oriënterend. De leeromgeving lijkt steeds meer op een realistische werkomgeving, bijvoorbeeld door interne stages binnen school. Daarnaast kan de leerling zich oriënteren in de LOL-stage (Leren Op Locatie). Omdat de leerlingen meer op stage zijn, neemt het aantal theorie- en praktijkvakken af. De leerling gaat steeds meer aangeven wat bij hem past. In deze fase wordt ook de eerste beroepsinteressetest afgenomen. Fase 3: Bovenbouw De stage neemt steeds meer onderwijstijd in beslag. De leerling is twee of meer dagen op stage en is op vaste dagen op school om onderwijs te volgen. Op school ligt de nadruk op de cognitieve vakken en de ontwikkeling van algemene competenties voor het functioneren in dagactiviteitencentra, of op de ontwikkeling van vaardigheden, die nodig zijn als werknemer in het bedrijfsleven. De werkervaringen en resultaten van de stages leggen we vast in een stagemap. In de transitiefase krijgen we antwoord op de vraag of de leerling de juiste richting heeft gekozen. De ondersteuningsbehoefte en de uitstroomrichting worden goed in beeld gebracht. Samen met de mentor coördineert de stagebegeleider of jobcoach het uitstroomtraject. Voor elke leerling is er onderwijs op maat en een passend stage traject richting uitstroom dagbesteding of een reguliere baan. Getuigschrift De schoolverlaters ontvangen een getuigschrift dat uitgereikt wordt op de diploma-avond aan het eind van het schooljaar. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 25

26 Thuisbasis De thuisbasis is een plek in het gebouw waar de leerlingen de dag samen beginnen en afsluiten. Alle leerlingen beginnen de dag bij hun mentor of klassenassistent. Daar nemen ze de bijzonderheden en het rooster van die dag door. Aan het einde van de dag komen de leerlingen weer bij elkaar om de dag af te sluiten. In de onderbouw is het onderwijs meer groepsgericht. De leerlingen kunnen op deze manier wennen en worden in een rustig tempo voorbereid op de wisselingen in de roosters in de midden- en bovenbouw. De Gezonde school & sport en bewegen In 2015 hebben we als school het vignet: De Gezonde school ontvangen. Het vignet is een erkenning voor ons als school omdat wij de gezondheid van hun leerlingen hoog in het vaandel hebben staan. Daarmee laten wij aan leerlingen, leerkrachten, ouders en anderen zien dat bewegen, sporten en bijvoorbeeld gezonde voeding op onze school belangrijk is. We verbinden losse activiteiten in een planmatige en structurele aanpak. De Ziep doet mee aan Special Heroes, een sportstimuleringsprogramma. Dankzij dit programma zitten veel leerlingen nu op een sportclub. Met het vignet mogen wij ons gedurende drie jaar Gezonde School noemen en het logo voeren. Computergebruik De computer is een goede en onmisbare aanvulling in ons onderwijsaanbod. De computer wordt dan ook steeds meer ingezet als leer- en hulpmiddel binnen ons onderwijs. Voor de dagelijkse lessen gebruiken we digitaal lesmateriaal. Ook in de thuisbasis en in de instructieruimten hebben we computers en digitale schoolborden. Onze leerlingen krijgen ook computerles in het internetcafé. Voor de leerlingen is een internetprotocol ontwikkeld. Arbeidstoeleiding en stage Binnen De Ziep is arbeidstoeleiding een centraal thema. Arbeidstoeleiding is het begeleiden van leerlingen naar een passende arbeidsplaats of naar dagbesteding. Aangezien voor veel leerlingen het voortgezet speciaal onderwijs eindonderwijs is, wordt veel geïnvesteerd in het voorbereiden op een toekomstige werkplek. Dit gebeurt al in de onderbouw. Daar volgen leerlingen tijdens de vormingsfase theoretische vakken en praktijkvakken. Vanaf fase twee worden de leerlingen ingedeeld in een interne stage binnen school. Daarna worden ook stages buiten de school gezocht. Binnen het uitstroomprofiel arbeid is het aanbieden van stages verplicht. Binnen het uitstroomprofiel dagbesteding kunnen stages aangeboden worden. Dit is afhankelijk van de leerroute en mogelijkheden van de leerling. Na deze stages wordt samen met de medewerkers van het stagebureau gezocht naar een passende werkplek. Perspectiefgesprekken Als de leerling 16 jaar is, ontvangt de leerling en zijn ouders een uitnodiging voor een perspectiefgesprek met de Commissie voor de Begeleiding over wonen, stage, werk, vrije tijd en burgerschap. De basis voor elk perspectiefgesprek is de inbreng van de leerling rondom de uitgangspunten plezier, passie en prestatie. Belangrijke vragen hierbij zijn: Wat vind je leuk om te doen? Waar ben je goed in? Wat wil je graag leren? Wat heb je daarvoor nodig? Hoe wil je geholpen worden? Wat wil je er later (na school) mee doen? Samen maken we keuzes voor de invulling van het onderwijs en de stages en zetten we het vervolgtraject op de rails. Opbrengstgericht werken Binnen onze school werken teamleden opbrengstgericht aan de ontwikkeling van leerlingen. Zo worden de mogelijkheden van elke leerling optimaal benut. Dit houdt in dat wij doelen stellen, ons handelen daarop afstemmen, de opbrengsten systematisch meten, deze gegevens analyseren en het proces zo nodig bijsturen. Het team werkt nauw samen, zodat de begeleiding en zorg zo veel mogelijk op de individuele leerling afgestemd kan worden. Binnen de leerlingenzorg kennen we interne leerlingbesprekingen en de groepsbesprekingen met de mentor en intern begeleider. Ook wordt twee keer per jaar de groep besproken in het bijzijn van de mentor en de intern begeleider. Als het nodig is, schuiven ook andere teamleden aan. Onderwijsbehoeften staan centraal: de 1-zorgroute Afstemming van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van leerlingen staat bij ons centraal. Zo zorgen we ervoor dat iedereen passend onderwijs ontvangt en zicht optimaal kan ontwikkelen op basis van zijn mogelijkheden en talenten. Op basis van de ontwikkelingsmogelijkheden en kansen van de leerling vraagt de leraar zich handelingsgericht af wat deze leerling de komende periode nodig heeft om bepaalde doelen te bereiken. Deze manier van werken noemen wij de 1-zorgroute. De route is flexibel en kan per leerling aangepast worden. Daarnaast is het één duidelijke onderwijs- en begeleidingsroute. De kern van de 1-zorgroute is de cyclus van handelingsgericht werken 22 december 2015 schoolplan De Ziep 26

27 met groepsplannen. Deze route maakt duidelijk wie wat doet en waarom. Wij evalueren drie maal per jaar en de cyclus heeft een vaste plaats binnen de zorgstructuur van de school Organisatie van ons onderwijs Schooltijden en onderwijstijd De lestijden zijn van 8.45 tot uur of van 8.45 tot uur bij een vrije middag. Jongeren moeten minimaal uren onderwijstijd per jaar volgen. Onze vakantieregeling en jaarplanning zijn hierop gebaseerd. We onderzoeken op dit moment de mogelijkheid om over te gaan tot invoering van het 5-gelijke lesdagenmodel. We vinden ons nog redelijk aan het begin van het traject en verder overleg met het team, de medezeggenschapsraad en de ouders moet nog plaatsvinden. Pauzes De leerlingen hebben s morgens een kwartier pauze. Tussen de middag hebben ze een halfuur pauze. Leerlingen die vanwege een ernstige motorische beperking extra tijd nodig hebben om te eten, krijgen die tijd uiteraard. Voor hen valt eten binnen het ontwikkelen van gezond en redzaam gedrag in hun persoonlijk toekomstperspectief. De pauze is dan lestijd en staat beschreven in het handelingsplan van de leerling. Begeleiding in de klas Voor alle leerlingen van De Ziep geldt, dat ze door hun motorische beperking of verstandelijk functioneren vaak extra hulp en begeleiding nodig hebben. De leeropbrengsten van ons onderwijs worden daarom op verschillende manieren en op meerdere momenten in kaart gebracht en besproken. Een groep leerlingen heeft een vaste mentor en ondersteuning van verschillende klassenassistenten uit de bouw. De mentor fungeert als spin in het web. Ons team bestaat naast de mentoren en klassenassistenten en intern begeleiders ook uit andere specialisten, zoals: een vakleraar bewegingsonderwijs, praktijkondersteuner beeldend vormen en horeca, logopedist, orthopedagoog, conciërge, stagebegeleider, jobcoach, medewerker administratie, teamleider en de directeur. In onderling overleg stemmen we onderwijs en begeleiding voortdurend op elkaar af. Als therapieën noodzakelijk en dus bevorderend zijn voor de onderwijsontwikkeling, vinden ze zo veel mogelijk onder schooltijd plaats. Commissie voor de Begeleiding De Commissie voor de Begeleiding (CvdB) is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de leerlingenzorg. De CvdB geeft adviezen aan de intern begeleider, leraren en teamleden over de begeleiding van de leerlingen op school. De informatie naar ouders hierover verloopt via de mentor of intern begeleider. De commissie komt drie maal per maand bijeen onder voorzitterschap van de directeur. Andere leden zijn: de orthopedagoog, intern begeleiders, teamleider of stagecoördinator. Ook kunnen ouders en de leerling uitgenodigd worden voor een gesprek bij de commissie. Op verzoek is de jeugdarts, logopediste of leerlinggebonden personeel bij het overleg aanwezig. De CvdB is verantwoordelijk voor het opbrengstgericht werken binnen De Ziep Opbrengstgericht werken, toetsstructuur, registratie (LVS), ICT In het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) hebben we van elke leerling vastgesteld wat zijn doelen zijn en hoe we die kunnen halen. Om te beoordelen of we hierbij op schema liggen, of aanpassingen moeten doen, hebben we een systeem van toetsing en evaluatie. We volgen de ontwikkelingen van de leerlingen op de volgende gebieden: de didactische ontwikkeling voor rekenen, de didactische ontwikkeling voor schriftelijke taal (technisch- en begrijpend lezen, spelling), mondelinge taalvaardigheid, de sociale competenties en zelfredzaamheid, voorbereiding dagbesteding/arbeid (VDA). 22 december 2015 schoolplan De Ziep 27

28 Het toetsbeleid sluit aan op de visie van de school en op de wettelijke kaders. Sinds schooljaar wordt gewerkt met een toetskalender voor leerkrachten. Hierin staan voor het betreffende schooljaar de geplande toetsmomenten en de overleg- en evaluatiemomenten met betrekking tot de handelingsplannen en groepsplannen. In deze kalender zijn ook de methode én niet-methode gebonden toetsen opgenomen. De toetsresultaten worden bijgehouden in het LOVS (computerprogramma) van CITO. Ook beschikken we over MLS, een digitaal leerlingvolgsysteem. In MLS worden alle opbrengsten van leerlingen geregistreerd, geanalyseerd en geëvalueerd om te komen tot een zo compleet mogelijk beeld van de resultaten en mogelijkheden van een leerling. Iedere leerling wordt vanaf de toelating, zowel op leergebied als in sociaal-emotioneel opzicht, in zijn ontwikkeling op de leerlijnen (behaalde niveaus en doelen) gevolgd. We maken daarvoor gebruik van: CITO-toetsen, observatie, het leerlingvolgsysteem en de leerlingbespreking. Wij gebruiken de CITO toetsen Speciale leerlingen voor Rekenen, Begrijpend lezen en Spelling. Deze gebruiken we vanaf 1 januari De AVI-toetsen gebruiken we als sinds We doen dit schooljaar voor het eerst met alle leerlingen mee met een pilot CITO VSO toets Arbeid en CITO VSO toets dagbesteding. Eerdere jaren hebben enkele leerlingen meegedaan. De niveaus en doelen worden per leerling in het MLS geregistreerd en in het handelingsplan opgenomen. De beschikbare gegevens in MLS vormen de basis voor het bijstellen van handelingsplannen en het informeren van de nieuwe leerkracht. Daarbij vormen de gegevens een goede basis voor overleg tijdens groepsbesprekingen (groepsplannen), handelingsplanbesprekingen, vergaderingen van de CvdB, het maken van schooloverzichten, gesprekken met ouders, instanties, etcetera Uitstroomprofiel dagbesteding Het uitstroomprofiel dagbesteding kent drie leerroutes en is voorzien van een breed onderwijsaanbod: Leerroute 1: belevingsgerichte dagbesteding Leerroute 2: taak- of activiteitengerichte dagbesteding Leerroute 3: arbeidsmatige dagbesteding. Het gaat hier om leerlingen, die niet in staat zijn zelfstandig op de arbeidsmarkt te participeren, ook niet op de beschermde arbeidsmarkt. Het onderwijs in dit uitstroomprofiel bereidt leerlingen voor op het zo zelfstandig mogelijk functioneren in vormen van dagbesteding, die zo mogelijk arbeidsmatig worden ingevuld. In het uitstroomprofiel dagbesteding worden de leergebied overstijgende doelen ingevuld vanuit de mogelijkheden van de leerling. Focus ligt daarbij op ontdekken wat wel mogelijk is en het ontwikkelen van een positief en reëel zelfbeeld. Bij het Leren leren is de aandacht vooral gericht op leren door doen en het stimuleren van activiteiten die de ontwikkeling bevorderen. Dit geldt ook voor het leren toepassen van leer- en zoekstrategieën en afhankelijk van de mogelijkheden van de leerling het inzetten van mondelinge en schriftelijke taal, reken- en ICT-vaardigheden. In het dagelijks onderwijsprogramma leren we leerlingen omgaan met het eigen leervermogen. We leren hen eveneens hoe taken zelfstandig of met ondersteuning kunnen worden aangepakt. Dit alles staat in het licht van het persoonlijk toekomstperspectief van de leerling op het gebied van wonen, werk, vrije tijd en burgerschap. Het onderwijs in dit uitstroomprofiel is eindonderwijs en is gericht op persoonlijkheidsvorming en sociale competenties en de redzaamheid van leerlingen in de toekomstige woon-, leef- en werksituatie. In het uitstroomprofiel dagbesteding wordt gedurende de hele VSO-loopbaan aan de kerndoelen gewerkt. De kerndoelen omvatten de volgende vier domeinen: Brede, praktische oriëntatie op werkvelden en dagactiviteiten. Vaardigheden om zo veel mogelijk eigen sturing te geven aan (levens-)loopbaan. Ontwikkeling van algemene competenties voor functioneren in dagactiviteiten en in wonen, vrije tijd en samenleving. Ontwikkeling van specifieke vaardigheden gericht op activiteiten en werkzaamheden, waaronder zo groot mogelijke zelfredzaamheid in voor de leerling voorkomende situaties. In dit uitstroomprofiel zijn stages niet verplicht, maar kunnen worden aangeboden. Leerlingen uit leerroute 1 en 2 volgen wel interne stages in het gebouw van De Ziep. Zij oefenen praktische vaardigheden. Gezien hun hulpvraag en ondersteuningsbehoefte nemen zij niet deel aan externe stages. Leerlingen in leerroute 3 volgen wel externe stages. We creëren een passende opbouw in de stage dat past bij de mogelijkheden en interesses van leerling. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 28

29 4.2.8 Uitstroomprofiel Arbeid In het uitstroomprofiel arbeid stellen we eisen aan ons onderwijs met betrekking tot het planmatig leren en handelen. We bereiden leerlingen voor op de (toekomstige) rol van werknemer in een arbeidsorganisatie en op zo zelfstandig mogelijk wonen, vrije tijdsbesteding en burgerschap. Dit vraagt een houding van leerlingen die eisen stelt aan het eigen initiatief, het overzicht bewaren, een goed tempo en nauwkeurig handelen. We leren leerlingen reflecteren op de eigen rol in leer- en werkprocessen en in diverse sociale situaties. Het ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief is gericht op een plek in de arbeidsmarkt die past bij de individuele wensen, mogelijkheden en beschikbare ondersteuning. Het uitstroomprofiel Arbeid is voor leerlingen bij wie wordt ingeschat dat zij toeleidbaar zijn naar loonvormende arbeid, maar niet in staat zullen zijn een diploma te behalen. Het inhoudelijke kader voor het onderwijsaanbod van het VSO-uitstroomprofiel arbeid zijn de kerndoelen. Voor leerlingen zijn deze kerndoelen streefdoelen. De kerndoelen worden uitgewerkt tot een passend onderwijsaanbod dat de leerlingen voorbereidt op toekomstig functioneren in de arbeidsmarkt. Het onderwijs in dit uitstroomprofiel is enerzijds gericht op een brede persoonlijke vorming en participatie in de samenleving en anderzijds op duurzame toeleiding van leerlingen naar een passende plaats op de arbeidsmarkt. Het behalen van passende beroepskwalificaties kan daar deel van uit maken. Zelfredzaamheidscompetenties hebben een belangrijke plaats in het onderwijs. Het onderwijsaanbod vindt gedeeltelijk plaats tijdens stages; leren op de stageplek krijgt een belangrijke(re) betekenis. In het onderwijsaanbod bieden we gefaseerd een doorgaande lijn in de voorbereiding op en transitie naar werk, wonen, vrije tijd, burgerschap èn inpassing van stages aan. In het traject van arbeidstoeleiding onderscheiden we de volgende onderdelen: Beroepspraktijkvorming: vaardigheden, kennis en juiste houding. Beroepsgerichte competenties worden geleerd tijdens de praktijklessen en de (interne) stages. Algemene arbeidscompetenties. Bijvoorbeeld: werkvoorbereiding, veilig werken, kwaliteit, samenwerken, omgaan met problemen, tempo. Inzetten geleerde competenties: werkdoelen en arbeidscompetenties. Oriëntatie. Onder meer middels Arbeid Interesse Test (TOTA). Stages. We onderscheiden de volgende stages: interne stages, Leren Op Locatie (LOL-stage), externe stage, uitstroomstage. Sectoren Onze praktijkvakken zijn verdeeld in vijf sectoren. Zie onderstaande tabel. Sectoren Onderdelen 1. Dienstverlening Repro, magazijn, multimedia 2. Zorg & Welzijn Schoonmaak, verzorging 3. Horeca Schoonmaak, bediening, catering 4. Groen Tuinonderhoud, decoratie 5. Productie Atelier, techniek en onderhoud Het uitstroomprofiel arbeid bereidt leerlingen voor op een baan op de arbeidsmarkt. Het kan hier ook gaan om een beschermde arbeidsomgeving, zoals beschut werk. Dit uitstroomprofiel biedt eindonderwijs en is niet gericht op het behalen van een diploma en doorstroming naar vervolgonderwijs. De leerlingen krijgen wel een getuigschrift wanneer zij de school verlaten. Het gaat om leerlingen die niet in staat zijn een startkwalificatie(mbo niveau 2 of hoger) te halen, maar die wèl kunnen werken. Voor het uitstroomprofiel arbeid is stage een verplicht onderdeel in voorbereiding op een plek op de arbeidsmarkt. Hierbij zijn de wensen, keuzes en behoefte van de leerling uitgangspunt bij het onderwijsaanbod en de keuze van stage. Het onderwijs in het uitstroomprofiel arbeid is erop gericht dat leerlingen hun kennis en vaardigheden maximaal kunnen ontwikkelen om te kunnen participeren op de arbeidsmarkt. We houden daarbij zowel rekening met de individuele mogelijkheden van de leerling, als ook met kansen op de arbeidsmarkt. Het onderwijstraject van het uitstroomprofiel arbeid is maximaal geslaagd als de leerling aansluitend op de school loonvormende arbeid heeft. In het geval dit niet mogelijk blijkt te zijn, is het traject minimaal geslaagd als het voor de leerling meest passende vervolg na het verlaten van de school is ingeregeld. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 29

30 Praktijkcertificaten Om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten zijn onze leerlingen gebaat bij certificaten die hun kennis of vaardigheden in een bepaald vakgebied bewijzen. Deze certificaten winnen aan waarde, naarmate zij meer door de branche erkend worden. In schooljaar is binnen school een start gemaakt met de KPC opleiding branchegericht Werken in de keuken ( 6 leerlingen) en Schoonmaken in groothuishouding microvezel (7 leerlingen). Verder werkt De Ziep samen met de praktijkschool in de regio die door de branche erkende cursussen aanbiedt. Met de bijbehorende certificaten tracht De Ziep de leerlingen die hier voor in aanmerking komen, vakmatig voor te bereiden op een beroep. Behaalde certificaten worden op het VSO-getuigschrift vermeld. Samenwerking met praktijkonderwijs Met het PRO (Praktijkonderwijs) in de regio is een samenwerking beschreven in een convenant. Leerlingen hebben de mogelijkheid modules te volgen binnen PRO(lassen, tractorrijbewijs, VCA). De samenwerking is uitgewerkt in een stappenplan. School streeft er naar om hoog niveau leerlingen uit leerroute 4, als het past binnen de mogelijkheden van desbetreffende leerling, door te laten stromen naar het PRO Bestendiging en nazorg Uitgangspunt is dat de leerroute behorend bij het gekozen uitstroomperspectief de leerling in voldoende mate toerust om met succes binnen de dagbesteding of binnen regulier werk te kunnen functioneren. Dat betekent dat er van uit mag worden gegaan dat de leerling twee jaar na plaatsing in beginsel nog steeds op die plek zit. Als school spannen we ons in om er voor te zorgen dat we zicht hebben op de eisen die dagbesteding en bedrijven stellen aan onze leerlingen. We stemmen ons onderwijsaanbod daarop af. In de Kwaliteitswet V(S)O staat dat scholen tot twee jaar na het verlaten van de school een zekere nazorg leveren in de vorm van advies aan de werkgever of de vervolgschool. Daarmee willen we ook inzicht krijgen in de effecten van ons onderwijs. Dit inzicht geeft mede richting aan de inhoud en organisatie van het door ons geboden onderwijs en de gewenste ontwikkeling hierin. Concreet geven wij de nazorg vorm door: Jaarlijks vastleggen van de uitstroomgegevens. Het onderhouden van contact door de trajectbegeleider met de leerlingen en een contactpersoon van de uitstroomplek. Een half jaar na het verlaten van de school ontvangen leerlingen/ouders een vragenlijst. School krijgt hiermee inzicht of de oud-leerling nog op de gewenste plek zit en in de effecten van het onderwijs en de stages op het uitstroomtraject. Kernvragen aan leerlingen/ouders zijn o.a. bereiden wij de leerlingen optimaal voor op een zo zelfstandig mogelijke plek binnen de samenleving en op de arbeidsmarkt? Zetten wij de juiste trajecten in passend bij onze uitstroomprofielen en organiseren wij de juiste begeleiding bij deze trajecten? School neemt hierin een actieve rol. Het past binnen onze ambitie om jongeren aan een baan te helpen én er voor te zorgen dat zij de baan behouden. Uitvallers worden binnen het netwerk van school opgevangen en begeleid. Met ingang van 2015 wordt middels een vragenlijst ieder jaar in februari navraag gedaan bij ouders/verzorgers van leerlingen die het schooljaar daarvoor school hebben verlaten. Wij volgen de schoolverlaters op deze manier twee jaar. Ook verzamelen we informatie om zicht te houden op de bestendiging van de verworven plaatsen. De stagebegeleiders bezoeken bedrijven en de locaties van de dagbesteding waar de oud-leerlingen aan het werk zijn. Zie bijlage 4 voor meer informatie over het Nazorgtraject De Ziep Leiderschap De directeur is integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit van de school, de opbrengsten, personeel, informatie, organisatie en financiën en daarmee ook voor het onderwijskundig beleid. Het gehele managementteam (MT) van De Ziep volgt in het schooljaar de scholing over opbrengstgericht leiderschap: Lead like a champion en hebben deelgenomen aan een persoonlijk Koersonderzoek (PKO). We gaan ons komende beleidsperiode verdiepen en verbeteren en ons richten op de vragen: Wat maakt onderwijs effectief? Hoe kan schoolleiding het beste datagestuurd en opbrengstgericht leidinggeven aan de teams? Hoe kan schoolleiding het beste bijdragen tot het verhogen van de resultaten van de leerlingen? Hoe geeft het MT onderwijskundig leiding aan de professionals voor de klas en zorgen ze voor een lerende schoolcultuur? De Ziep kan opbrengstgericht werken als de schoolleider en de MT-leden de leraren stimuleren de goede dingen te doen. Belangrijk uitgangspunt is dat de leraren hun tijd effectief besteden aan het geven van goede lessen. Het blijkt dat excellente schoolleiders succes hebben, omdat ze de prioriteit leggen bij de ontwikkeling van de leerkracht. Wij 22 december 2015 schoolplan De Ziep 30

31 besteden veel tijd aan observeren en gerichte feedback geven, instructie, plannen, tijd vinden, professionaliseren van het team, een schoolcultuur gericht op leren. De schoolleider heeft in met succes het schoolleiders diploma behaald en is ingeschreven in het schoolleidersregister van het PO Ouderbetrokkenheid Leerlingen en hun ouders zijn niet alleen onze belangrijkste partners, maar ook onze belangrijkste klanten. Betrokkenheid van ouders bij onze school vinden we belangrijk. Onder ouderbetrokkenheid verstaan we alle vormen van belangstellende betrokkenheid van ouders met betrekking tot de begeleiding van hun eigen kind en bij de school/organisatie als geheel. Betrokkenheid van ouders levert een positieve bijdrage aan het leerproces, ondersteunt ons bij de afstemming over opvoeding, houdt ons scherp bij het maken van keuzes en levert meerwaarde voor de school op De veilige school: Protocol Veilig op school, De Onderwijsspecialisten Een veilige school is een school waarin alle betrokkenen optimaal kunnen functioneren. De school moet een plek zijn waar rust heerst, waar leerlingen, medewerkers en ouders zich thuis voelen en zich veilig weten. Waar alle betrokkenen op een respectvolle, prettige en veilige manier met elkaar omgaan. Om een veilig schoolklimaat te realiseren heeft het bevoegd gezag De Onderwijsspecialisten waar De Ziep onderdeel van is, richtlijnen vastgelegd in het protocol Veilig op School. Hierin staat hoe teamleden in de verschillende situaties van grensoverschrijdend gedrag moeten handelen. Het schoolveiligheidsplan omvat vier hoofdstukken. Deze hoofdstukken verwijzen naar de vier deelgebieden op het gebied van veiligheid: Algemeen Fysieke Veiligheid Sociale Veiligheid Maatschappelijke Veiligheid In het schoolveiligheidsplan staan in ieder hoofdstuk documenten (o.a. protocollen, formulieren, achtergrondinformatie) en websites beschreven. Naast algemene protocollen zijn er ook school specifieke protocollen. De commissie Veilige School adviseert verschillend per werknemer (afhankelijk van functie/taak) als het gaat om het minimaal kennis nemen/hebben over de documenten van de Veilige school Positionering scholen binnen de SWV-en Om elk kind een passende onderwijsplek te bieden, werken scholen samen in regionale samenwerkingsverbanden. Het samenwerkingsverband maakt onder meer afspraken over welke begeleiding de reguliere scholen bieden, welke kinderen een plek kunnen krijgen in het (voortgezet) speciaal onderwijs (VSO) of speciaal basisonderwijs (SBO) en over de verdeling van de ondersteuningsmiddelen. Het samenwerkingsverband stemt de plannen af met de gemeente(n) in de regio. De Ziep maakt o.a. deel uit van het samenwerkingsverband V(S)O 2501 IJssel/Berkel, 2503 Doetinchem, 2504 De Liemers en 2506 Arnhem. De Ziep participeert actief in dit samenwerkingsverband. Op basis van de hulpvragen uit het samenwerkingsverband ontwikkelen we specifieke arrangementen en bieden we deze ook aan Ontwikkeling (en bekostiging) onderwijs-zorgcombinaties en specifieke arrangementen Onderwijs-zorgarrangementen. In 2015 is binnen De Ziep een nieuw onderwijs-zorgtraject van start gegaan. Negen jongeren met een intensieve zorgbehoefte gaan hierin flexibel gebruik maken van onderwijs én dagbesteding. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de onderwijsfaciliteiten van De Ziep en de dagbestedingsruimte van zorgorganisatie Elver uit Wehl. Door onderwijs en zorg in één aanbod te combineren, bieden De Ziep en Elver deze jongeren een passend onderwijszorgarrangement. Dit onderwijs-zorgarrangement is opgezet voor: jongeren met een verstandelijke of meervoudige beperking (tussen 12 en 20 jaar) met een grote zorgbehoefte en een ontwikkelingsleeftijd van rond de 24 maanden. voor leerlingen in de schoolsituatie daar waar de onderwijssetting knelt en een grotere begeleidingsbehoefte ontstaat. binnen de dagbesteding voor cliënten met een onderwijsbehoefte waar een onderwijsaanbod op maat niet voldoende aangereikt kan worden. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 31

32 Binnen het gecombineerde traject kunnen deze jongeren, afhankelijk van hun individuele onderwijs- of begeleidingsbehoefte op bepaalde momenten aan een ander programma deelnemen dan aan het reguliere. Met deze nieuwe vorm van onderwijs en dagbesteding willen De Ziep en Elver voorkomen dat leerlingen met een hoge zorgvraag gedwongen van school moeten. Catering in samenwerking met de gemeente Montferland en zorgaanbieder Zozijn. Leerlingen van De Ziep en cliënten van Zozijn verzorgen samen de lunches in het gemeentehuis. In deze samenwerking krijgen leerlingen van De Ziep in hun stagetraject en de cliënten van Zozijn een kans om te participeren en werkervaring op te doen in een (beschermde) zakelijke omgeving. De gemeente wil in haar nieuwe gemeentehuis een hedendaags en professioneel bedrijfsrestaurant exploiteren met een ideële inslag. Voor de gemeente Montferland is maatschappelijk verantwoord en betrokken denken een uitgangspunt, ook in tijden van bezuiniging en wil met deze samenwerking intern én extern een voorbeeld zijn voor anderen. Tevens wil zij mensen en bedrijven laten zien dat het belangrijk is om bewust, verantwoord en betrokken om te gaan met jongeren met een verstandelijk beperking die afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Voor het personeel van de gemeente is het bedrijfsrestaurant een plezierige secundaire arbeidsvoorwaarde. Door 6 tot 8 leerlingen en/of cliënten werkervaring te laten opdoen, biedt de gemeente hen op termijn meer kans op integratie in de samenleving en een (betaalde) baan. Een ware win-win situatie, zeker in het licht van de nieuwe participatiewet, waarin taken en budgetten (met bezuinigingsdoelstellingen) naar de gemeente worden overgeheveld Relevante samenwerkingspartners De afgelopen jaren heeft school veel contact gehad met verschillende stakeholders zoals ouders, team, OR/MR, andere scholen, de wijk, zorginstellingen, samenwerkingsverbanden, netwerkrelaties, Rotary, bedrijven, leveranciers, gemeente en inspectie. Het is belangrijk om een goede relatie te behouden met vrijheid van handelen met als doel het beleid en kwaliteit van school versterken. Het past binnen de cultuur van De Ziep om een relatie aan te gaan met stakeholders. In het algemeen geldt dat stakeholders (personen, groepen of instellingen), naarmate zij meer geïnformeerd zijn, zich meer betrokken voelen. Belangrijk is om te investeren in de relatie. Oog hebben voor kansen, proactief zijn en vooral voortdurend zoeken naar een goede afstemming tussen de verwachtingen van de belangrijkste stakeholders: overheid, ouders en team. Die afstemming is de belangrijkste voorwaarde om van een school een toekomstbestendige school te maken. Als school er achter kan komen wat de verwachting van de stakeholder kan zijn, kunnen wij in de nabije toekomst het beleid aanpassen of veranderen. Bij het uitoefenen van onze opdracht zijn dit belangrijke samenwerkingspartners: Ouders Leerlingen, cliënten Andere scholen Bestuur OR en MR MEE Karakter Jeugdzorg Centrum voor Consultatie en expertise (CCE) Diverse zorginstellingen in de regio Brancheorganisaties Stage netwerk Vervoer Gemeenten Samenwerkingsverbanden Bedrijfsleven Media, krant, websites Onderwijsinspectie 22 december 2015 schoolplan De Ziep 32

33 Beleidsvoornemens In deze paragraaf zijn de beleidsvoornemens opgenomen die direct verbinding hebben met het onderwijskundig beleid Een passend onderwijsaanbod voor leerlingen in leerroute 4 door een (gedeeltelijke) overstap naar het PRO 2.2 Het inrichten van een leerplein voor leerlingen 2.3 Leerlingen begeleiden richting arbeid: ook uit leerroute Schoolbreed vergroten van analytisch vermogen 2.5 Opbrengstgericht en handelingsgericht werken doorontwikkelen naar een geïntegreerd systeem van kwaliteitskenmerken op alle terreinen waarmee wij ons bezighouden 2.6 Uitbreiden van aantal branchecertificaten en zorgen dat meer leerlingen een certificaat behalen 3.1 Aanscherpen EMB-aanbod 5.1 amenwerking catering bij de gemeente en met Zozijn verstevigen 6.1 Een gedeelde visie op arbeidstoeleiding binnen de school, een integrale benadering en een soepele overgang van school naar werk 6.2 De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt optimaliseren, leerlingen toerusten met de nodige competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een optimale plek binnen de arbeidsmarkt Het toepassen van een monitor- evaluatie-instrument met betrekking tot uitstroom van onze leerlingen 6.4 De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt optimaliseren, leerlingen toerusten met de nodige competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een optimale plek binnen de arbeidsmarkt 7.4 Ouders geven beroepenvoorlichting aan leerlingen e eeuwse vaardigheden 8.5 Onderzoeken van de mogelijkheden van gepersonaliseerd leren Het tijdpad van onze speerpunten en beleidsvoornemens is opgenomen in bijlage 5. 5 De nummering van de beleidsvoornemens komt overeen met die uit hoofdstuk december 2015 schoolplan De Ziep 33

34 22 december 2015 schoolplan De Ziep 34

35 5. INTEGRAAL PERSONEELSBELEID Samen zijn we immers school! 5.1 Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode De leerling staat centraal en de professional doet er toe. In de sterk veranderende onderwijswereld is het belangrijk dat professionals competenties ontwikkelen om de leerlingen op de juiste wijze te ondersteunen en te begeleiden. Deskundige professionals maken voor het ontwikkelen en leren van leerlingen het verschil. Belangrijk daarbij is om de medewerkers te binden op basis van intrinsieke motivatie en gedeelde waarden en hen aan te spreken op hun professie cq. professionaliteit. Het accent ligt daarbij op het opbrengstgericht werken inclusief het afleggen van verantwoording over deze opbrengsten in de gesprekscyclus nieuwe stijl. De waarden geven richting en zijn het kompas. Op stichtingsniveau is het beleid beschreven in een integraal personeelsbeleidsplan. Op het gebied van integraal personeelsbeleid hebben we afgelopen beleidsperiode gewerkt aan diverse beleidsvoornemens. Kort wordt bij ieder beleidsvoornemen aangegeven welke resultaten zijn behaald. 1. Binnen de onderwijsspecialisten is stichtingbreed gewerkt aan Sturen op waarden en loslaten op Professionaliteit. De schoolleiding heeft meerdere trainingen op het gebied van leiding geven afgerond. 2. De gesprekkencyclus IPB is geïmplementeerd (planningsgesprekken en na een jaar een functioneringsgesprek) en de kansen om de sturingsfilosofie te borgen zijn benut. 3. Samen hebben we vanuit de visie van De Onderwijsspecialisten onze visie op werken uiteen gezet. Deze visie vormt het uitgangspunt voor het handelen van alle teamleden en directie binnen de school. Zie bijlage Scholingsbeleid: er is een meerjarenscholingsbeleid waarin scholingseisen zijn vertaald in een te volgen pakket voor de verschillende functiegroepen. Het portfolio en het bekwaamheidsdossier heeft een plek gekregen binnen de gesprekcyclus en is geborgd in het digitale systeem You Force. 5. Functiebouwwerk: het functiebouwwerk is aangepast. Alle rollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden per functiegebied zijn daarmee beschreven en geïmplementeerd. 6. Professionalisering van teamleden op het gebied van klassenmanagement (DIM model) oplossingsgericht werken, opbrengstgericht werken heeft plaatsgevonden en wordt geborgd in de cyclus van PCDA. 7. In het schooljaar is gestart met een training preventief handelen bij gedragsproblemen. In het eerste jaar heeft er een theoretisch verkenning plaatsgevonden. De komende twee jaren wordt dit uitgebreid met een theoretische verdieping en actieve trainingen tijdens studiedagen. We worden hierbij begeleid door trainers van het Seminarium voor Orthopedagogiek, Hogeschool Utrecht. Het stichtingsbreed ontwikkelde personeelsbeleid helpt ons als school echt verder. Als school hebben we afgelopen jaar vooral veel geïnvesteerd in het ontwikkelen van de competenties van medewerkers. Onze ambities hebben we op dat gebied zeker behaald. Mede daardoor beschikken we nu over een kwalitatief goed opgeleid team van medewerkers, die met passie en plezier leerlingen toeleiden naar dagbesteding of arbeid. Komende periode verbinden we de inhoud van de praktijkvakken nog beter aan de wensen en eisen van het bedrijfsleven. Onderwijs geven is altijd gericht op de toekomst; op het niveau dat de leerlingen een week later kunnen bereiken of aan het einde van de schoolloopbaan. Teamleden hebben de opdracht het beste uit de leerling te halen. Wij zetten ons onvoorwaardelijk in voor de ontwikkeling van elke leerling. We nemen initiatief om samen met anderen ons doel te bereiken, voor elke leerling een volwaardige plek in de samenleving. Het evalueren en analyseren van resultaten en het inzichtelijk maken van de behaalde resultaten vragen aandacht. Onze vervolgacties hebben we in gebundeld in 8 speerpunten: 1. Passend Onderwijs 2. Excellente onderwijskwaliteit 3. Expertiseontwikkeling 4. De professional 5. Partnerschap 6. Arbeidstoeleiding 7. Ouderbetrokkenheid 8. ICT De concrete beleidsvoornemens uit hoofdstuk 3 die betrekking hebben op het onderwijskundig beleid hebben we opgenomen in paragraaf In bijlage 5 is het tijdpad van alle speerpunten en beleidsvoornemens opgenomen. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 35

36 5.2 Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep Integraal personeelsbeleid (IPB) van De Onderwijsspecialisten op hoofdlijnen Het IPB van De Onderwijsspecialisten wordt stichtingsbreed ontwikkeld. Bij het ontwikkelen van het IPB heeft het strategisch beleidsplan van De Onderwijsspecialisten het kader gevormd. Binnen het IPB staat de volgende visie op personeel en organisatie centraal: Deskundige professionals maken voor het ontwikkelen en leren van onze kinderen het verschil. In de sterk veranderende onderwijswereld kunnen alleen professionals die over e benodigde kennis, vaardigheden en houding beschikken, onze leerlingen (en hun ouders) op de juiste wijze ondersteunen en begeleiden. Alleen dan zijn wij instaat op de inhoud en zwaarte van de ondersteuningsbehoefte van elke leerling vorm te geven. Meer dan ooit moeten we als organisatie personeel binden op basis van intrinsieke motivatie en gedeelde waarden en hen aanspreken op hun professie cq. professionaliteit. Het IPB formuleert het meerjarig beleidskader van De Onderwijsspecialisten ten aanzien de samenstelling, de omvang en de kwaliteit van de personele formatie. Uitgangspunt van het IPB is: Goed, gezond en gemotiveerd je werk kunnen doen, nu en in de toekomst. De Ziep heeft het bovenstaand vertaald in drie kerndoelstellingen: 1. In 2017 beschikken alle professionals over vereiste kennis, vaardigheden en houding om optimaal om te kunnen gaan met de eisen die aan hen worden gesteld in de veranderende onderwijswereld en vaardigheden die nodig zijn voor de 21 e eeuw. 2. Medewerkers kunnen gezond en vitaal hun werk doen. Vraagstukken die hierbij een rol spelen zijn bv.: verdichting van de leerlingenproblematiek, verzuim- en vervangingsbeleid., normjaartaak, werkdrukbeleving en levensfasebeleid. 3. Teamleden werken vanuit dezelfde kernwaarden en verbinden zich hieraan. In het IPB is op stichtingsniveau opgenomen op elke manier we de wettelijke eis vormgeven met betrekking tot evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in leidinggevende taken Personeelsbeleid in samenhang met onderwijskundig beleid Om de gestelde doelen uit het strategisch beleid te bereiken wordt centraal vanuit De Onderwijsspecialisten de komende jaren een ontwikkeling ingezet waarin dienstverlening en scholen zich sterk zullen gaan verbinden in het aangaan en verzorgen van arrangementen met partners binnen en buiten het onderwijs. Daarnaast vraagt de kwaliteit van het eigen onderwijs permanente aandacht. Doorontwikkeling van al aanwezige kennis is essentieel, daarnaast moet deze intern en extern (samenwerkingsverband) worden gedeeld. Hiervoor hebben we professionals nodig die doelgericht werken, kwaliteitsgericht zijn, innovatief willen zijn en hun professionele handelen willen blijven ontwikkelen. Dit betekent: Permanente scholing (2017: leraren/schoolleidersregister). Versterken van de algehele professionaliteit van de medewerker. Kernthema s zijn: versterken pedagogisch/didactisch handelen, innovatief kunnen en willen zijn. Buiten de grenzen van de school en De Onderwijsspecialisten kennis ontwikkelen en delen. Daarnaast versterken van kennis en vaardigheden. (ICT, administratie). Opleiding In het kader van brede professionaliteit zijn in het opleidingsplan voor de functie van leraar en klassen/onderwijsassistent de kaders nader vastgesteld. Dit plan vertaalt zich als volgt: bekwaamheidseisen onderhouden en daar waar nodig op een hoger niveau brengen en aanpassen aan de ontwikkelingen (centraal). scholing op basis van het schoolplan (op schoolniveau). scholing op individueel niveau (op schoolniveau/dienstverlening/ced). Voor leidinggevenden en overig personeel wordt een afzonderlijk opleidingsaanbod ontwikkeld. Binnen De Ziep beschikt per % van de leerkrachten over de Master SEN opleiding. Daarnaast beschikt ook nog 8% over de Pre-master SEN en hebben enkele leerkrachten deelmodules pre-master SEN gevolgd. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 36

37 Competenties Naast opleidingsmogelijkheden wordt door de medewerker op basis van bekwaamheidseisen, competenties en waarden, gewerkt aan ontwikkeling. Er worden individuele afspraken gemaakt met medewerkers over de bijdrage die zij leveren aan het organisatiedoel. Bekwaamheidseisen/competenties zijn vastgesteld voor de functiecategorie leraar, klassen/onderwijsassistent, leidinggevenden. Voor leraren en leidinggevenden zijn deze bekwaamheidseisen/ competenties gekoppeld aan de registers (lerarenregister en schoolleidersregister). Door iedere medewerker wordt eens in de 4 jaar een professioneel ontwikkelplan opgesteld. Daarbij wordt door de medewerker ter ondersteuning een 360 graden feedback gebruikt. Voor de overige functies worden bij de introductie van het generieke functiehuis op basis van de nieuwe functiebeschrijvingen competenties ontwikkeld. Integraal leiderschap De directeur is integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit van de school, de opbrengsten, personeel, informatie, organisatie en financiën en daarmee ook voor het uitvoeren van het (centraal ontwikkelde) personeelsbeleid. Middels de jaarplancyclus worden kaders gesteld en afspraken gemaakt waarbinnen de directeur haar verantwoordelijkheid neemt. Door middel van een halfjaarlijkse evaluatie wordt dit gemonitord. In bijlage 6 zijn de strategische doelen/uitgangspunten van het algemene opleidingsbeleid opgenomen Activiteiten in het kader van Ruimte geven aan de professional De leraar is de regisseur en daarmee de spil in goed onderwijs. De invloed van de professional in het onderwijsleerproces is groot. De kwaliteit van het onderwijs wordt voor een groot deel bepaald door de leerkracht. De leerkracht is niet alleen belangrijk als het gaat om de keuze voor en het overbrengen van leerinhouden. Hij is ook identificatiefiguur, model en cultuurdrager. Door zijn gedrag en motieven kan hij voor leerlingen een inspiratiebron en voorbeeld zijn. De leerkrachten met een master zijn specialist en coördinator van onderwijskundige thema s, zoals: rekenen, schriftelijke taal, leren leren, sociaal emotionele ontwikkeling, ICT en gedrag. Zij hebben maandelijks overleg met de IB-ers en maken 6 maal per jaar een terugkoppeling naar het MT. Onze leerkrachten onderscheiden zich door hun professioneel (ortho)pedagogisch handelen: zij behandelen alle leerlingen gelijkwaardig en maken geen onderscheid naar sekse, milieu, cultuur of uiterlijk. Leerkrachten kijken met name naar wat leerlingen wel kunnen en wel goed doen. Het managementteam is afgelopen periode gecoacht en getraind op het thema; Loslaten van de professional en sturen op waarden. Het komende jaar worden vervolgstappen gezet rondom de centrale vraag: hoe kun je professionals in hun kracht zetten, hen ruimte geven, verbinding creëren, feedback geven, dan wel bijsturen vanuit deze gezamenlijke waarden? Dit alles binnen de kaders zoals de wetgever en De Onderwijsspecialisten ze stellen. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 37

38 5.2.4 Formatie De Onderwijsspecialisten richten de organisatie in op basis van de principes van integraal management, decentrale verantwoordelijkheid, contractmanagement en bovenschoolse ondersteuning door een centrale dienst. Sturing vindt plaats op basis van een integrale beleids- en planning & control cyclus. Het kwaliteitsbeleid heeft een prominente plaats in de beleidscyclus. Uitgangspunt is een waarde gestuurde aansturing (op basis van intrinsieke motivatie en gedeelde waarden). De samenstelling van de personele formatie wordt primair gebaseerd op leerling/doelgroep specifieke vereisten. De inzet van personeel wordt financieel begrensd door de Rijksbekostiging per leerling type. De schaal van de organisatie maakt het mogelijk dat daarin ook andere keuzes gemaakt kunnen worden, gebaseerd op bovenschoolse solidariteit en doelgroep- of regio specifieke overwegingen. De Onderwijsspecialisten hanteren een aantal schooloverstijgende uitgangspunten. De formatie van De Ziep kent een omvang van 36,57 fte. Daarbij worden de volgende functies onderscheiden: management: directeur, teamleider onderwijzend personeel: leerkrachten inclusief leraar bewegingsonderwijs onderwijsondersteunend personeel: klassenassistenten inclusief praktijkondersteuners, kok/beeldend en stagebegeleiders PPMD: psychologisch medewerker, orthopedagoog, logopediste Onderwijsondersteunend personeel: conciërge, administratie Evenredige vertegenwoordiging van vrouwen Het personeelsbeleid van De Onderwijsspecialisten wordt stichting breed ontwikkeld. In dit beleid is geen specifiek beleid opgenomen inzake evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in de schoolleiding. Reden daarvoor is dat al gedurende een aantal jaren in de relevante functiegroepen (teamleiders, hoofden en directeuren) geen sprake is van ondervertegenwoordiging van vrouwen. In het onderwijs en ook binnen De Ziep werken relatief veel vrouwen. Het bestuur blijft ook komende jaren streven naar een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen binnen het management. Specifiek beleid ten aanzien van vrouwen in leidinggevende functies is derhalve stichtingsbreed niet nodig. De directie van De Ziep bestaat uit twee vrouwen: de directeur en de teamleider Taakbeleid Ons taakbeleid is met instemming van de personeelsgeleding van de MR vastgesteld. Het taakbeleid biedt medewerkers kansen om zich op bepaalde onderdelen te ontwikkelen. Daarnaast beschermt het medewerkers tegen te grote werkdruk en dwingt het ons als school om keuzes te maken. Binnen het taakbeleid hebben we concreet afspraken gemaakt over algemene taken, persoonsgebonden taken en deskundigheidsbevorderingstaken Ziekteverzuim Het verzuim cijfer over 2014 was 5,18%. Het frequente verzuim, het aantal keren dat een medewerker gemiddeld verzuimt, is de afgelopen jaren geleidelijk gedaald naar 0,58. Een positieve ontwikkeling. Het structurele ziekteverzuim is een voortdurend aandachtspunt voor de directie. Door pro actief en adequaat handelen kan voorkomen worden, dat het verzuim toeneemt. Ondersteuning van de arbeidsdeskundige van Tredin is een voorwaarde. Binnen De Onderwijsspecialisten is het streven gericht op een ziekteverzuim van 4%. De komende jaren blijft de werkdruk en werkbelasting punt van aandacht. De school hanteert een vastgestelde gesprekkencyclus met medewerkers om permanent het welbevinden te monitoren Interne communicatie en organisatie Interne communicatie is van groot belang. Wij werken in teamverband, leren dus samen, benutten elkaars sterke kanten en ontwikkelen specifieke deskundigheden. Hierbij is het geven en ontvangen van feedback een belangrijk ontwikkelpunt. We kennen de volgende vormen van overleg: MR (ongeveer acht keer per jaar) CvdB vergadering (twee maal per maand) MT-IB vergadering (wekelijks). Werkoverleg directeur met de Leraren master (6 keer per jaar) Lerarenvergadering (1 keer per twee maanden) Bouwvergadering (1 maal per twee maanden) Nabesprekingen klassenconsultatie (gedurende het gehele jaar) Studiedagen voor het hele team Ruimte voor collegiale consultatie op de werkvloer (één dag per schooljaar) 22 december 2015 schoolplan De Ziep 38

39 5.2.9 Scholingsplan Jaarlijks wordt een scholingsplan opgesteld met daarin opgenomen alle scholingsactiviteiten voor het komende schooljaar. Dit scholingsplan kent haar verbinding met het jaarplan en het schoolplan. In dit scholingsplan zijn opgenomen: studiedagen, startdagen voor begin schooljaar, bovenschoolse scholing, scholing preventief omgaan met gedrag, BHV team, jobcoach, scholing stagebegeleiders, Lead like a Champion, en scholing administratie. De invulling van deze professionaliseringsuren gebeurt in afstemming met de leidinggevende. Zie voor een actueel overzicht het scholingsplan Beleidsvoornemens In deze paragraaf zijn de beleidsvoornemens opgenomen die direct verbinding hebben met het integraal personeelsbeleid Registratie leerkrachten in Lerarenregister (50% in 2015 en verplicht vanaf 2017) 3.2 Verdieping kennis met betrekking tot gedrag 3.3 De professional als begeleider, het beleggen van zoveel mogelijk professionele ruimte en eigen verantwoordelijkheid 4.1 Gesprekkencyclus nieuwe stijl: teamleden leveren een bijdrage aan de organisatiedoelen die beschreven staan in het schoolplan, de kaderbrief en het jaarplan 4.2 Sturen op waarden, traject My Motivations Insights (MMI), de kwaliteiten van mensen beter benutten om de prestaties van teams te verbeteren 4.3 Opbrengstgericht werken: de professional gaat zich versterken, verbeteren en verantwoorden 6.3 Een scholingsaanbod voor stagebegeleiders en trajectbegeleiders Het tijdpad van onze speerpunten en beleidsvoornemens is opgenomen in bijlage 5. 6 De nummering van de beleidsvoornemens komt overeen met die uit hoofdstuk december 2015 schoolplan De Ziep 39

40 22 december 2015 schoolplan De Ziep 40

41 6. KWALITEITSZORG Gebruik maken van kwaliteit 6.1 Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Middels ons kwaliteitszorgbeleid brengen we niet alleen in beeld of we de dingen goed doen, maar ook komt naar voren of we de goede dingen doen. De Ziep staat voor kwalitatief goed onderwijs. Als team voelen we ons verantwoordelijk voor de resultaten en werken we continu aan het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs op onze school. Op het gebied van kwaliteitszorgbeleid hebben we afgelopen beleidsperiode gewerkt aan een aantal beleidsvoornemens. Kort wordt bij ieder beleidsvoornemen aangegeven welke resultaten zijn behaald (zie voor een meer uitgebreide weergave het verbeterplan 2013). 1. Centraal in het schoolplan van De Ziep stond het verbeteren van het cyclisch proces van kwaliteitszorg. Hiertoe is een verbeterplan opgesteld. Aan de hand van jaarplannen wordt het cyclisch model nu vorm gegeven. Het jaarplan maakt nu deel uit van het cyclisch proces binnen de school. De jaarplannen bevatten de doelstellingen en opbrengsten (onderwijs, personeel, tevredenheid en financiën). 2. Op schoolniveau is het cyclisch proces van kwaliteitszorg beschreven. In hebben we voor het eerst de cyclus doorlopen. Het document De Ziep is 2013 ontwikkeld en vastgesteld en wordt jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld. Evenals de werkwijze, taken en rollen in relatie tot kwaliteitszorg. Ons kwaliteitszorgproces hebben we samen beter vorm weten te geven; zowel op papier als in de praktijk. De school bewaakt de kwaliteitszorg en wil die iedere keer verbeteren. Het document Kwaliteit van het onderwijs is een verbijzondering van hoofdstuk 6 kwaliteitszorg in dit schoolplan. Kwaliteitszorg binnen De Ziep is volop in ontwikkeling. Kwaliteit van het onderwijs is een groeidocument en wordt jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld. In dit document borgt De Ziep op welke manier de kwaliteit van het onderwijs voor de leerlingen gerealiseerd wordt. Het toezichtkader van de inspectie is hierbij belangrijk. In het document onderscheiden we de volgende onderdelen: De kwaliteitszorg, De leerlingenzorg, De Commissie voor de Begeleiding, het onderwijsleerproces, De arbeidstoeleiding en De Opbrengsten. Als we ook schoolbreed het analyseren en evalueren kunnen verbeteren, kunnen we nog meer uit onze cyclus halen. Een echt punt van aandacht betreft nog de gewenste rol van ouders. De concrete beleidsvoornemens uit hoofdstuk 3 die betrekking hebben op het onderwijskundig beleid hebben we opgenomen in paragraaf In bijlage 5 is het tijdpad van alle speerpunten en beleidsvoornemens opgenomen. 6.2 Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep De basis van onze kwaliteitszorg Net als de maatschappij zijn we als De Ziep voortdurend in beweging. Bewezen kwaliteit houden we in stand, daarnaast zijn we voortdurend op zoek om verbetering aan te brengen, hierbij anticiperend op nieuwe ontwikkelingen. Onze kwaliteitszorg is een verzameling van instrumenten dan wel acties, die zorgen voor de planning, uitvoer, evaluatie en analyse en bijstelling van doelen op gebied van de kwaliteit van ons onderwijs. Deze voeren we cyclisch en planmatig uit. De basis voor de ontwikkeling van beleid en kwaliteit ligt vast in het strategisch beleidsplan van De Onderwijsspecialisten. Op schoolniveau wordt een keer per vier jaar een schoolplan opgesteld. In dit schoolplan staat welke doelen de school stelt en welke activiteiten worden ondernomen om te blijven ontwikkelen. Schoolontwikkeling vindt systematisch, integraal en cyclisch plaats. Als school houden we ons bezig met plannen, uitvoeren, analyseren en verbeteren (de PDCA-cyclus). Middels het jaarverslag worden de resultaten van het ontwikkelingsproces zichtbaar gemaakt. Wat is er het afgelopen jaar bereikt? Voldoen de prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald? We verzamelen gericht kwaliteitsgegevens. Cyclisch worden leerling-, ouder- en medewerkerstevredenheidspeilingen afgenomen. Bovenstaand figuur geeft de permanente beweging van de PDCA-cyclus weer. We betrekken hierbij opbrengsten, leerlingenzorg, onderwijsleerproces en de kwaliteitszorg zelf. De basis voor deze domeinen is het handelingsgericht werken (HGW), waarbij de onderwijsbehoefte van de leerling centraal staat en de samenwerking met ouders/verzorgers vorm wordt gegeven. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 41

42 Door de koppeling te maken met opbrengstgericht werken (OGW) wordt doelgericht gewerkt naar een (eind) resultaat. OGW is een systematische manier van werken die gekenmerkt wordt door een cyclisch karakter. Op basis van de verzamelde data wordt een analyse gemaakt (duiden) welke wordt omgezet in Doelen waarna we kunnen gaan Doen. Hiervoor gebruiken we de 4-D systematiek van de CED (Data, Duiden, Doelen, Doen) Inrichting kwaliteitszorgbeleid De directeur stuurt de schoolontwikkeling aan en is integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit van de school en de opbrengsten en daarmee ook voor de uitvoering van het beschreven kwaliteitszorgsysteem. De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Daartoe moet de school er voor waken dat de voorwaarden voor zorg voor de kwaliteit aanwezig zijn. Op hoofdlijnen bestaan de werkzaamheden uit: Het systematisch doorlopen van de kwaliteitscyclus bij de activiteiten met betrekking tot de kwaliteitszorg. Het vastleggen van taken en het bewaken van de samenhang. Het vastleggen en bewaken van de teamafspraken. Het creëren van draagvlak. Het bevorderen van professionele kennis en vaardigheden bij de leraren. Het organiseren van een op kwaliteitsverbetering gerichte samenwerking. De Commissie voor de Begeleiding (CvdB) speelt een essentiële rol in de kwaliteitsbewaking van de domeinen opbrengsten, leerlingenzorg en het onderwijsleerproces. De CvdB bestaat uit de directeur (voorzitter), de intern begeleider (IB-er), de gedragsdeskundige en de jeugdarts. Schematisch zijn alle activiteiten in het kader van kwaliteitszorg voor de domeinen opbrengsten, leerlingenzorg en onderwijsleerproces in de jaarcyclus; de 1-zorg route, opgenomen. Het MT van de school zorgt ervoor dat alle kwaliteitszorginstrumenten planmatig en cyclisch in de organisatie zijn geborgd. De resultaten worden gedeeld met de medewerkers en het College van Bestuur in de vorm van een verslag. In beknopte vorm wordt dit meegenomen in de communicatie naar ouders/verzorgers. Dit gebeurt tijdens ouderavonden, in de MR en middels de schoolgids. Naast de kwaliteitscyclus wil school ook interne audits organiseren, om de werking van het kwaliteitsmanagementsysteem te toetsen. Een interne audit kan ook veel input leveren voor verbetering. Bij het ontwikkelen van onze kwaliteitszorg zijn de volgende uitgangspunten leidend geweest: Helderheid bij alle medewerkers over visie en kaders. Alle medewerkers zijn en voelen zich verantwoordelijk voor uitwerking en uitvoering. Het onderwijs wordt gekenmerkt door eigenaarschap (elke collega is verantwoordelijk voor een eigen taak). Beleid wordt ontwikkeld door de directie: - In overleg met medewerkers, - In samenspraak met MR en het College van Bestuur van De Onderwijsspecialisten, - In samenspraak met collega scholen binnen De Onderwijsspecialisten en in overleg met de bovenschoolse vak- & expertisegroepen. Het managementteam is verantwoordelijk voor de communicatie naar de overige geledingen. Uitvoering van beleid is de verantwoordelijkheid van alle medewerkers. De teams verdelen de taken, de mentor is aanspreekpunt voor ouders. Het kwaliteitszorgbeleid wordt in een systematisch en cyclisch proces vormgegeven en bestaat uit de volgende onderdelen: De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingpopulatie. De school hanteert een onderwijsconcept dat aansluit bij haar leerlingpopulatie. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. De school evalueert regelmatig de leerlingenzorg. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen en de leerlingenzorg. De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van haar onderwijs. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 42

43 6.2.3 Professionele schoolcultuur: kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg kan niet zonder een professionele schoolcultuur. Iedere medewerker binnen De Ziep is verantwoordelijk voor kwalitatief goed onderwijs op schoolniveau. En werkt van daaruit systematisch aan verbetering van zichzelf en van de totale organisatie. We richten ons daarbij op een school waarin medewerkers met elkaar samenwerken en van elkaar leren om hun persoonlijk vakmanschap te verbeteren. Om een dergelijke cultuur te faciliteren wordt op de volgende aspecten nadruk gelegd: Kwaliteitsbewustzijn. Betrokkenheid van medewerkers. Een goede overlegstructuur. Communicatie van besluiten en voornemens. Monitoren; de resultaten afzetten tegen de norm en analyseren van de schoolresultaten. Het management en de Commissie voor de Begeleiding vervullen hierin een voorbeeldfunctie Kwaliteitsmanagementsysteem Als stichting De Onderwijsspecialisten beschikken we over een kwaliteitskader met daarin opgenomen kengetallen/prestatie-indicatoren. Deze kengetallen zijn richtinggevend voor continue en duurzame schoolontwikkeling. Binnen ons kwaliteitskader onderscheiden we de volgende gebieden: Onderwijs opbrengsten Kwaliteit van de medewerkers Kwaliteitszorg en leerlingenzorg Veiligheid Verplichte documenten Maatschappij (onderwijsinspectie) Tevredenheid (ouders, leerlingen, medewerkers, ketenpartners) Middelen Voor meer informatie zie het Beleidsplan Kwaliteitszorg van De Onderwijsspecialisten. Om invulling te geven aan het kwaliteitsbeleid maken wij structureel gebruik van de volgende interne en externe instrumenten. Kwaliteitsinstrumenten intern en extern Interne instrumenten a. Opbrengsten leerlingen Analyse uitstroomgegevens Analyse uitkomsten kernvakken (o.a. CITO toetsen) MLS (Maatwerk Leerlingvolgsysteem) Audits op groeps-, en handelingsplannen Resultaten en overzichten SEO en leren leren b. Leerlingenzorg Evaluatie OPP Leerlingbespreking Groepsbespreking Jaarlijkse evaluatie CvdB Jaarlijkse evaluatie zorgcyclus c. Kwaliteit van het onderwijsleerproces Rapportage klassenconsultatie (DIM) Collegiale consultatie De gesprekscyclus Controle op onderwijsaanbod, leerroute model en urentabel door CvdB aan de hand van de opbrengsten Regelmatige evaluaties en overleg over schoolontwikkeling tussen teamleden, teamvergaderingen, geledingen zoals de Medezeggenschapsraad. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 43

44 d. Kwaliteitszorg CvdB vergadering MT vergaderingen Leraren vergaderingen Jaarplan en jaarverslag, conform planning- en controle cyclus De Onderwijsspecialisten De schoolgids Tevredenheidsonderzoek, 1 x per 4 jaar door een onafhankelijk onderzoeksbureau. De opbrengsten nemen we op in jaarplannen en schoolplanning Externe kwaliteitsinstrumenten Inspectie Kwaliteitsmeting en vergelijking met andere scholen binnen De Onderwijsspecialisten en in het land Interne audit Verantwoording De interne en externe verantwoording door de directie vindt plaats op de gebieden van: Financiën Schoolontwikkeling Schoolondersteuningsprofiel Opbrengsten Personeel Een verdere uitwerking daarvan, inclusief de instrumenten en frequentie, is in onderstaande tabel opgenomen. Interne en externe verantwoording 1. Financieel realtime: Dashboard 7 per halfjaar: tussenevaluatie jaarlijks: begroting op schoolniveau jaarlijks: jaarrekening op stichtingsniveau 2. Schoolontwikkeling jaarlijks: jaarplan jaarlijks: jaarverslag 4-jaarlijks: schoolplan 3. Schoolondersteuningsprofiel jaarlijks: evaluatie en bijstelling 4. Opbrengsten 2x per jaar: CITO-analyse jaarlijks: per school, in relatie tot soortgelijke school, landelijk (zie Beleidsplan Kwaliteitszorg) 5. Personeel realtime: Dashboard 8 (oa. ziekteverzuim) per halfjaar: personele kosten per jaar: formatie-overzicht 6. Jaarverslag jaarlijks: schoolspecifiek jaarlijks: stichtingsbreed Beleidsvoornemens In deze paragraaf zijn de beleidsvoornemens opgenomen die direct verbinding hebben met het kwaliteitszorgbeleid Samenwerking uitbouwen, oog hebben voor kansen, proactief zijn en vooral voortdurend zoeken naar een goede afstemming tussen de verwachtingen van de belangrijkste stakeholders 7.1 Mogelijke invoering van het 5-gelijke lesdagenmodel 7.2 Het vormgeven van ouderbetrokkenheid 7.3 Het verzorgen van communicatie en informatie naar ouders, oudertevredenheidsonderzoek Het tijdpad van onze speerpunten en beleidsvoornemens is opgenomen in bijlage 5. 7 Reportviewer 8 YouForce 9 De nummering van de beleidsvoornemens komt overeen met die uit hoofdstuk december 2015 schoolplan De Ziep 44

45 22 december 2015 schoolplan De Ziep 45

46 7. MIDDELENBELEID In lijn met onze ambities 7.1 Wat hebben we bereikt: terugblik vorige schoolplanperiode Adequaat financieel beleid ondersteunt ons bij het realiseren van onze ambities. Op het gebied van middelenbeleid hebben we afgelopen beleidsperiode gewerkt aan overwegend één beleidsvoornemen. Een van de meest in het oog lopende ontwikkelingen binnen de school was het realiseren van onderwijs-zorgarrangementen voor leerlingen met een complexe zorgbehoefte met een ontwikkelingsleeftijd rond de 24 maanden. Dit alles in een uitnodigende, stimulerende leer- en werkomgeving. Onze vervolgacties hebben we in gebundeld in 8 speerpunten: 1. Passend Onderwijs 2. Excellente onderwijskwaliteit 3. Expertiseontwikkeling 4. De professional 5. Partnerschap 6. Arbeidstoeleiding 7. Ouderbetrokkenheid 8. ICT De concrete beleidsvoornemens uit hoofdstuk 3 die betrekking hebben op het onderwijskundig beleid hebben we opgenomen in paragraaf In bijlage 5 is het tijdpad van alle speerpunten en beleidsvoornemens opgenomen. 7.2 Wat gaan we doen: beleidsvoornemens De Ziep Visie op middelen en voorzieningen van De Onderwijsspecialisten In het strategisch beleidsplan is de volgende visie op middelen en voorzieningen opgenomen: Middels een zorgvuldig financieel beleid werken we op een transparante wijze aan een goede financiële beheersing en een laag kostenniveau zodat zoveel mogelijk middelen direct ten goede komen aan het onderwijs en de begeleiding van leerlingen. Het realiseren van onze ambities stelt voorwaarden aan onze faciliteiten en huisvesting. Middelen en voorzieningen zetten we in om een kwalitatief goed onderwijsproces te faciliteren. Het middelenbeleid wordt op stichtingsniveau ontwikkeld. Scholen stellen jaarlijks hun begroting op en werken het formatieplan uit. Centraal wordt aangegeven welke investeringsruimte beschikbaar is. Twee keer per jaar vinden evaluatiegesprekken plaats. In het jaarverslag worden de behaalde resultaten vastgelegd Huisvesting Het gebouw is een inspirerende vertaling van onze onderwijsvisie en ambitie. Ons schoolgebouw is een open leeromgeving met ruimtes voor instructie, theorie en praktijk. We zijn erg blij met het internetcafé, een technieklokaal en het atelier. Leerlingen zien elkaar aan het werk. Het hart van het gebouw is het restaurant met een keuken voor catering. Ook buiten is het terrein mooi ingericht met een voetbalkooi, een chillzone, schommels en een sfeertuin. Elver, zorgaanbieder, heeft bij de school een woon-slaapkamers en een ruimte voor dagbesteding. Deze samenwerking heeft geresulteerd in het opzetten van onderwijs-zorgarrangementen. Omdat wij als school midden in de samenleving willen staan, kunnen buren, besturen of verenigingen in onze school gebruik maken van de (vergader)ruimtes. De leerlingen verzorgen de catering. Zo kunnen jongeren zich optimaal voorbereiden op een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij. We zijn een middelbare school voor speciale leerlingen. Een school om trots op te zijn Sponsoring Ten aanzien van sponsoring voeren de school een terughoudend beleid. Sponsoring mag in geen geval worden gebruikt voor financiering van een basisvoorziening voor de scholen. De school maakt geen gebruik van geld, goederen of diensten, waarvoor een sponsor in schoolverband een tegenprestatie verlangt. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 46

47 7.2.4 Leiderschap ten aanzien van middelen De directeur is integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit van de school, de opbrengsten, personeel, informatie, organisatie en financiën en daarmee ook voor het middelenbeleid op schoolniveau. Binnen de scholen beschikken vakgroepen (praktijkvakken) over budgetverantwoordelijkheid. Daarnaast geldt voor het merendeel van de te organiseren activiteiten een vast budget per leerling. Daar waar nodig sturen de teamleiders op de juiste inzet van middelen Beleidsvoornemens In deze paragraaf zijn de beleidsvoornemens opgenomen die direct verbinding hebben met het middelenbeleid Samenwerken en afstemming met Praktijkonderwijs en relevante onderwijspartners 1.6 Directeur neemt deel aan overleg SWV De Liemers 1.7 Samenwerkingsovereenkomst met PrO 5.2 Creëren van onderwijs- zorgarrangementen en financiële borging met alle partners 8.1 Implementeren van de bovenschoolse ICT beleidsplan binnen school, scholing voor personeel 8.2 Onderwijs & Ipads 8.3 Doorontwikkelen van het leerlingvolgsysteem (LVS) Het tijdpad van onze speerpunten en beleidsvoornemens is opgenomen in bijlage De nummering van de beleidsvoornemens komt overeen met die uit hoofdstuk december 2015 schoolplan De Ziep 47

48 22 december 2015 schoolplan De Ziep 48

49 BIJLAGEN 22 december 2015 schoolplan De Ziep 49

50 BIJLAGE 1: Schets van De Onderwijsspecialisten De Onderwijsspecialisten bestaan uit twee stichtingen in een personele unie: 1. Stichting ter bevordering van basisonderwijs, speciaal onderwijs, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs aan leerlingen met een beperking. 2. Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omgeving. We bieden (voortgezet) speciaal onderwijs op onze twintig scholen in de regio s Arnhem, Zuidwest- Veluwe, Liemers, Achterhoek en Stedendriehoek en we begeleiden leerlingen en hun leraren binnen het regulier onderwijs. Samen met partners in onderwijs en zorg zoeken we naar de beste oplossing om leerlingen de ondersteuning te bieden die nodig is. Het College van Bestuur College van Bestuur en de afdelingen Dienstverlening en Centrale Diensten hebben in Arnhem hun thuisbasis. In onderstaand organogram is zowel de sturing van de organisatie terug te vinden, als ook de regio-indeling met bijbehorende scholen. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 50

51 BIJLAGE 2: Strategisch beleidsplan De Onderwijsspecialisten in hoofdlijnen In het Strategisch beleidsplan geven De Onderwijsspecialisten aan vanuit de volgende gezamenlijke missie en visie te werken. DE GEZAMENLIJKE MISSIE Wij zetten ons onvoorwaardelijk in voor de ontwikkeling van elke leerling. We nemen initiatief om samen met anderen ons doel te bereiken: voor elke leerling een volwaardige plek in de samenleving. DE GEZAMENLIJKE VISIE Met onze specifieke kennis op het gebied van onderwijs en ondersteuning bieden we leerlingen in onze samenwerkingsverbanden met behoefte aan specialistische onderwijsondersteuning een breed aanbod aan speciale arrangementen. Dit bieden wij zowel op onze scholen als binnen het reguliere basis-, voortgezet- en beroepsonderwijs. Wij onderscheiden ons vanwege onze geïntegreerde kennis op het gebied van onderwijs, gedrag en zorg. Daardoor zijn wij in staat oplossingen aan te reiken voor nagenoeg alle specifieke ondersteuningsvragen. We stemmen onze begeleiding af met ouders en partners in het regulier onderwijs, (jeugd)zorg of revalidatie. Wij zijn gericht op het vergroten van mogelijkheden van leerlingen, zodat zij volwaardig kunnen deelnemen in de maatschappij. Voor leerlingen met specifieke ontwikkelingsmogelijkheden en hulpvragen stimuleren we de ontwikkeling, zowel cognitief, lichamelijk als sociaal-emotioneel. Daarvoor bieden we onderwijs en een dienstenpakket aan, gecombineerd met betekenisvol praktijkleren en gericht op een toekomstige werkplek of baan. Onlosmakelijk is daaraan verbonden onze focus op wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Het onderwijs en de dienstverlening wordt aangeboden door hoog opgeleide professionals. Deze professionals zijn expert in het zoeken naar mogelijkheden om leren te stimuleren. Gedurende de beleidsperiode wordt ingezet op de volgende twee hoofdbewegingen: 1. Consolideren en uitbouwen van een vitale organisatie. Dit betekent dat we werken aan een continue verbetering van onder meer: risicomanagement, kwaliteit van management en medewerkers, passende huisvesting, doordachte ICT-ondersteuning. 2. Vernieuwing en verbinding. Samen met relevante partners zetten we ons in om te kunnen anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. Belangrijke elementen hierbij zijn: sturen op waarden, positionering in de samenwerkingsverbanden, creativiteit en flexibiliteit, invoeren van opbrengstgericht werken, participatie van ouders. De speerpunten genoemd in het SBP krijgen hun vertaling in de jaarlijkse kaderbrieven. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 51

52 BIJLAGE 3: Verantwoording uitstroomgegevens De Ziep verbetert de kwaliteit van het onderwijs door data gestuurd en opbrengstgericht te werken aan het onderwijs. Uitgangspunt is dat opbrengsten leidend zijn voor verbetertrajecten binnen school. Het is een cyclisch proces waarbij de stappen invloed hebben op school-, groeps-, en leerling niveau. Van de uitstroomgegevens is een analyse en evaluatie gemaakt door het MT en tevens is het ambitieniveau beschreven. Onderstaand vindt u de verantwoording van de uitstroomgegevens van De Ziep van het schooljaar Analyse opbrengsten inspectie 1.1 Populatie van de school De Ziep biedt onderwijs aan leerlingen in de leeftijd van jaar in de leerroutes 1 t/m 4. Leerlingen zijn op basis van een vijftal gebieden ingeschaald in een leerroute: IQ schoolse vaardigheden communicatieve redzaamheid zelfredzaamheid/adl/mobiliteit leren leren sociaal emotionele redzaamheid. Het model leerroutes, het leerroutedocument en de bijbehorende kijkwijzer van De Onderwijsspecialisten zijn leidend bij de inschaling van een leerling in een leerroute en het daaraan gekoppelde uitstroomniveau. In het schooljaar zijn in totaal 28 leerlingen uitgestroomd. Door de onderwijsinspectie is een risico gesignaleerd bij de indicator Uitstroom in relatie tot IQ. Hierbij bevindt de school (volgens de toelichting bij de risico analyse) zich in de laagste 25% van scholen in Nederland. 1.2 De verdeling van leerlingen over uitstroombestemmingen in relatie tot IQ Schema: Uitstroombestemming en IQ Aantal IQ range Bestemming 5 lln 18% Arbeid 3 leerlingen Arbeidsmatige dagbesteding 1 leerling Verhuizing 1 leerling 18 lln 64% 5 lln 18 % Arbeidsmatige dagbesteding 12 leerlingen TIQ leerlingen Verhuizing 1 leerling <35 Belevingsgerichte dagbesteding 4 leerlingen Ontheffing van de leerplicht 1 leerling 28 lln 22 december 2015 schoolplan De Ziep 52

53 1.3. De toelichting IQ range Van de 5 leerlingen met een IQ tussen was de verwachting dat zij zouden uitstromen naar arbeid. Voor drie leerlingen is binnen het bedrijfsleven een passende regulier arbeidsplek gevonden. Bij één van de vier leerlingen is de uitstroombestemming niet gerealiseerd. Deze leerling is uitgestroomd naar dagbesteding door disharmonisch profiel. School heeft voor deze leerling de problematiek gesignaleerd en hierop begeleiding aangeboden. Extra stimulatie en begeleiding geboden bij de cognitieve-, sociaal-emotionele-, en de spraak-taal ontwikkeling. Uiteindelijk is de uitstroombestemming passend bij het IQ door het disharmonisch profiel en een algehele ontwikkelingsachterstand niet behaald. Verslaglegging hiervan is te vinden in OPP, evaluatie OPP en handelingsplanning van betreffende leerling. Jaarlijks komt dit bij ongeveer 2 leerlingen voor. De vijfde leerling uit leerroute 4 is op 13 jarige leeftijd verhuisd. IQ range Vijf leerlingen binnen leerroute 3 hadden een totaal IQ (TIQ) tussen Voor wat betreft het TIQ cijfer zou een hogere uitstroom verwacht kunnen worden. O.a. een disharmonisch profiel, zware ASS problematiek hebben belemmerend gewerkt voor uitstroom naar regulier werk. Drie van deze 5 leerlingen hebben de cognitieve vakken aangeboden gekregen binnen leerroute 4. Bij 1 leerling (TIQ 62) constateerde de Commissie voor de Begeleiding ernstige belemmeringen bij de sociaal-emotionele ontwikkeling, de spraak-taalontwikkeling en motoriek. Bij de 5 e leerling (TIQ 66) waren de belemmerende factoren ASS en een disharmonisch profiel. IQ range < 35 Voor één leerling uit leerroute 2 is ontheffing van de leerplicht aangevraagd. Deze leerling had zware ASS problematiek, grote gedragsproblemen en complexe begeleidingsbehoefte. Hij is uitgestroomd naar een belevingsgerichte dagbesteding. 1.4 De vervolgacties School zet veel in op opbrengstgericht werken. De leraren willen beter en objectiever vaststellen hoe leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen en of dit overeenkomt met de doelstellingen die school voor de leerling heeft geformuleerd. Door middel van een nascholingsprogramma van Marant en nascholing door de orthopedagoog zijn de leerkrachtvaardigheden vergroot op het gebied van: o Het stellen van toetsbare hoge doelen o Efficiënt inzetten van de onderwijstijd o Hanteren een doorgaande lijn in het onderwijsaanbod o Geven kwalitatieve goede instructie, efficiënt klassenmanagement o Kijken kritisch naar eigen manier van werken o Geven en ontvangen feedback De IB-ers ondersteunen de leraren bij het klassenmanagement en opbrengstgericht werken: - Houden klassenbezoek, leerling-, en groepsbesprekingen - Begeleiden de leraren, stellen vragen en geven gerichte feedback - Controleren en borgen acties in 1 zorgroute - Leggen verantwoording af aan CvdB School verwacht door specialistische leerkrachtvaardigheden dat de leerlingen stijgen in niveau, zodat school ook leerlingen die op hoog niveau binnen leerroute 3 functioneren kan laten uitstromen naar regulier werk. 2. Analyse opbrengsten op grond van schoolnorm 2.1. De norm voor einduitstroom en bestendiging MT heeft een norm gesteld die richting geeft aan het handelen van de leraren. In het uitstroomprofiel dagbesteding wil school in een gerealiseerde uitstroom van 85% behalen van de door het CvdB vastgesteld uitstroomprofiel dagbesteding en in het uitstroomprofiel arbeid een gerealiseerde uitstroom van 10%. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 53

54 2.2 De realisatie van de uitstroom voor schooljaar en Einduitstroom Realisatie School norm Realisatie School norm Prognose norm Einduitstroom Dagbesteding in % Einduitstroom Arbeid in % Einduitstroom Vervolgonderwijs in % 90,5% 85% 83 % 85 % 80% 4,8% 10% 10 % 10 % 15% 0% 0% 0 % 0 % 0% Anders (verhuizing) 5% 7 % 5 % 5% Thuiszitter 0% 0% Totaal einduitstroom (in aantal leerlingen) Schema: Bestendiging Bestendiging leerlingen schooljaar Aantal 28 leerlingen Nog op de uitstroombestemming 93 % Niet meer op de vervolgbestemming 0 % Onbekend / anders /verhuizing 7 % Totaal 28 leerlingen 2.3 Bestendiging Uitgangspunt is dat de leerroute behorend bij het gekozen uitstroomperspectief de leerling in voldoende mate toerust om met succes binnen de dagbesteding en binnen arbeid te kunnen functioneren. Dat betekent dat ervan uit mag worden gegaan dat de leerling twee jaar na plaatsing in beginsel nog steeds op die plek zit. School spant zich in om er voor te zorgen dat school zicht heeft op de eisen die dagbesteding en bedrijven stelt aan de leerlingen. Het onderwijsaanbod wordt daarop afgestemd. Met ingang van 2015 wordt middels een vragenlijst jaarlijks in februari navraag gedaan bij ouders/verzorgers van leerlingen die het schooljaar daarvoor school verlaten hebben. Dat doet school tot twee jaar na verwijzing. Vanaf 2016 worden ook bedrijven en dagbesteding middels een enquête bevraagd. Ook verzamelt school informatie om zicht te houden op de bestendiging van de verworven plaatsen. De stagebegeleiders bezoeken bedrijven en de locaties van de dagbesteding waar de oud- leerlingen aan het werk zijn. In de vergadering van het MT worden consequenties voor de inrichting van het onderwijs besproken. Veranderingen in beleid worden opgenomen en geborgd in de 1- zorgroute. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 54

55 2.4 Ambitieniveau Wij constateren soms een moeizame doorstroom vanuit de stage naar regulier werk. MT had in voor arbeid de norm gesteld op 10 %. Het ambitieniveau in is 15%. Een belangrijke oorzaak van de niet gerealiseerde norm was de crisis in 2013 en 2014 op de arbeidsmarkt. 2.5 De vervolgacties Het uitstroomprofiel vervolgonderwijs is voor De Ziep vervallen. Mocht een leerling mogelijkheden hebben door te stromen naar MBO dan zoekt school contact met MBO s in de regio. De opbrengsten van De Ziep richten zich volledig op de uitstroombestemmingen dagbesteding en arbeid Met PRO (Praktijkonderwijs) in de regio is een samenwerking beschreven in een convenant. Leerlingen hebben de mogelijkheid modules te volgen binnen PRO (lassen, tractorrijbewijs, VCA). De samenwerking is uitgewerkt in een stappenplan. School streeft er naar om hoog niveau leerlingen uit leerroute 4, als het past binnen de mogelijkheden van desbetreffende leerling, door te laten stromen naar PRO De Ziep wil de uitstroom naar reguliere banen voor leerlingen uit leerroute 4 met uitstroomprofiel arbeid vergroten. Vanaf 2015 is een trajectbegeleider benoemd. De trajectbegeleider volgt de opleiding jobcoach. Samen met de stagebegeleiders begeleiden zij leerlingen richting reguliere banen. De jobcoach heeft de expertise en een groot netwerk om leerlingen via stages te begeleiden naar een contract In schooljaar is binnen school een start gemaakt met de KPC opleiding branchegericht Werken in de keuken ( 6 lln) en Schoonmaken in groothuishouding microvezel (7 lln) Binnen het kenniscentrum van De Onderwijsspecialisten worden ontwikkelingen van initiatieven op het gebied van arbeidstoeleiding gecoördineerd door de bovenschoolse vakgroep PATO. Project ArbeidsToeleiding Onderwijsspecialisten en teruggekoppeld aan de stagebureaus van de scholen. Het doel is een grotere samenwerking bewerkstelligen. Dit leidt tot een betere uitstroom van stage naar werk Daarnaast wil school inzicht krijgen in de effecten van het onderwijs door een nazorgtraject. Dit inzicht geeft mede richting aan de inhoud en organisatie van het geboden onderwijs en de gewenste ontwikkeling hierin. Kernvragen aan leerlingen/ouders, stageadressen, zorgpartners en bedrijven zijn o.a. bereiden wij de leerlingen optimaal voor op een zo zelfstandig mogelijke plek binnen de samenleving en op de arbeidsmarkt? Zetten wij de juiste trajecten in passend bij onze uitstroomprofielen en organiseren wij de juiste begeleiding bij deze trajecten? School neemt hierin een actieve rol in naar partners, Zozijn en Fatima, de jobcoaches naar regulier bedrijven. 2.6 De conclusie Het percentage leerlingen dat vertrekt zonder duidelijk plan of eindbestemming is nul. Geen enkele leerling verlaat school zonder dagbesteding of werk. School ziet een tendens ontstaan dat de leeftijd van schoolverlaten daalt. Meer ouders van leerlingen kiezen ervoor om bij het bereiken van 18 jaar direct de school te verlaten. School heeft het onderwijsaanbod verdeeld in leerjaren 1 t/m 6. De leeftijd van leerlingen is in schooljaar voor het eerst opgenomen in het uitstroom overzicht van de school. Dit blijft school de komende jaren doen zodat cijfers, aantallen, tendensen met elkaar vergeleken en geanalyseerd kunnen worden. De toestroom naar de dagbesteding verloopt uitstekend. Leerlingen die de school verlaten met het uitstroomprofiel dagbesteding is een grote groep. Een blijvende uitwisseling van expertise met alle zorgpartners is en blijft noodzakelijk. Van de 28 uitgestroomde leerlingen hebben 24 leerlingen zich ontwikkeld binnen de leerroute waar zij geplaatst waren. Eén leerling uit leerroute 4 is lager is uitgestroomd dan in het OPP werd aangegeven. De doelstelling bleek achteraf te ambitieus. (zie blz 2.) Op grond van de toets gegevens, SEO en leren leren was er wel twijfel over de uitstroombestemming richting het vrije bedrijf. Het team had hoge verwachtingen gesteld door deze leerling te stimuleren om op een hoger niveau te presteren. De extra stimulatie en begeleiding die werd geboden bij de cognitieve-, sociaal-emotionele-, en de spraak-taal ontwikkeling was voor de leerling onvoldoende om uiteindelijk succesvol uit te stromen naar een reguliere baan. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 55

56 Voor één leerling uit leerroute 2 werd leerplichtontheffing aangevraagd en twee leerlingen zijn verhuisd. Vijf leerlingen met een TIQ tussen werden gezien de belemmeringen geplaatst in leerroute 3. De belemmerende factoren waren van grote invloed op de uitstroomprofiel (zie blz 2). Voor deze 5 leerlingen heeft school het uitstroomprofiel arbeid niet behaald. Het huidige uitstroomprofiel dagbesteding was passend. 2.7 School heeft de volgende beleidsmatige wijzigingen doorgevoerd: Om de opbrengsten van school te verhogen, is de school gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de instructie. De teamleden passen het Directe Instructie Model (DIM) toe Door te werken met groepsplannen hebben de leraren een instrument in handen dat hen houvast biedt bij het aanbod en differentiatie per vakgebied Ook zijn bij de kernvakken en de praktijkvakken de doelen verdeeld in de leerjaren 1 t/m 6 en is het onderwijsaanbod daaraan gekoppeld. De leraren kunnen hierdoor beter methodisch te werk Ook zijn er afspraken gemaakt omtrent het lesrooster t.a.v. het aantal uren/minuten per vak per week en op welk moment van de dag welk vak op het rooster staat. Door zo effectief mogelijk om te gaan met de tijd dat de leerlingen op school zijn, haalt school het maximale uit de leerling Met ingang van schooljaar zitten leerlingen in de middenbouw en de bovenbouw met hetzelfde uitstroomprofiel bij elkaar in een groep Met ingang van het schooljaar zitten ook de leerlingen in de onderbouw met hetzelfde uitstroomprofiel bij elkaar in een groep 2.8 Tot slot Op basis van bovenstaande gegevens kom ik tot de conclusie dat de uitstroom van leerlingen grotendeels voldaan heeft aan de verwachting. De Commissie voor de Begeleiding van De Ziep is van mening dat alle leerlingen, gezien de problematieken, op het maximaal haalbare niveau en de meest passende plek zijn uitgestroomd. Margot Kleinpenning Directeur De Ziep december 2015 schoolplan De Ziep 56

57 BIJLAGE 4: Nazorgtraject De Ziep Resultaten enquête Nazorg Subthema Nazorg Document Norm Tijdspad Actoren Evaluatie Gebruikte bronnen Verantwoording aan Borging in de cyclus Kwaliteitszorg, arbeidstoeleiding Ten minste 75 % van de ouders geven een voldoende of hoger op elk afzonderlijk item Aanbevelingen worden in maart 2016 besproken. De hieruit voorkomende acties worden opgenomen in jaarplan MT en cyclus 1- zorg route. MT, ouders MT en stagebureau Vragenlijst/enquête nazorg MT/ College van Bestuur Het nieuwe thema nazorg wordt opgenomen in de 1-zorgcyclus van De Ziep. De (verbeterde) vragenlijst zal tot twee jaar aan ouders van oud-leerlingen na het verlaten van de school worden verstuurd. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 57

58 Inhoud Inleiding Respondenten Vragenlijst De normstelling Resultaten uitstroom en bestendigheid algemeen het team stagebureau school en omgeving informatievoorziening door school algemene waardering onderwijs binnen De Ziep Conclusie Aanbevelingen december 2015 schoolplan De Ziep 58

59 Inleiding Tot nu toe heeft het team van De Ziep nog weinig accent gegeven aan de nazorg, omdat dit niet tot het primaire proces behoort. Het stagebureau neemt geen structureel contact op met schoolverlaters om te vragen hoe het hen vergaat en of ze nog naar tevredenheid op hun oorspronkelijke uitstroombestemming verblijven. Het monitoren van schoolverlaters is een speerpunt voor dit schooljaar. In de Wet Kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs (2013) staat beschreven dat scholen tot twee jaar na het verlaten van de school een nazorg leveren in de vorm van advies aan de werkgever of de vervolgschool. Het is belangrijk bij te houden of de uitstroom gedurende twee jaar passend is en of dit de gewenste bestemming was of de schoolverlater niet zonder werk/dagbesteding thuis zit. Leerlingen verdwijnen uit beeld en vaak is onvoldoende bekend of de leerling ook daadwerkelijk op de uitstroombestemming blijft. Zodoende weet school eigenlijk niet goed of het traject dat met de leerling is ingezet, wel de beste weg was. Het is dan lastig om te bepalen of een kwaliteitsverbetering gewenst is en hoe deze verbetering zo goed mogelijk kan worden vormgegeven. Acties die school onderneemt om leerlingen succesvol te laten uitstromen: Het stagebureau en het schoolteam past de volgende interventies toe om er voor te zorgen dat leerlingen zo succesvol mogelijk hun school en stages doorlopen: Individuele begeleiding op de stage Perspectiefgesprekken met de leerling; passie, plezier en prestatie Het volgen van interne stages binnen school Het volgen van externe stage buiten school, al dan niet met een stagebegeleider die meegaat Trajectbespreking met een team van deskundigen Individuele handelingsplannen en OPP (ontwikkelperspectief) Samenwerking met deskundigen op het terrein van arbeid via UWV en bedrijven, gemeentes en jobcoaches voor de toeleiding naar werk Het MT maakt ieder jaar een analyse van de uitstroomgegevens en formuleert beleidsvoornemens Respondenten Van de 28 verzonden vragenlijsten zijn er 12 ingevulde vragenlijsten terugontvangen. Met deze respons (35%) is de school voorlopig tevreden. In figuur 1 is te zien dat van de respondenten hadden 7 leerlingen de uitstroombestemming dagbesteding en 1 leerling arbeid. Voor 4 respondenten geldt een andere uitstroombestemming. In figuur 2 wordt het aantal leerlingen dat nog steeds op dezelfde werkplek zit óf een andere plek heeft afgebeeld. Hierbij zitten 10 leerlingen nog steeds op dezelfde plek, 1 leerling heeft een andere plek en van een leerling is het anders (?). Vragenlijst Met de vragenlijst evalueren wij met ouders/verzorgers, het uitstroomtraject van De Ziep. Het biedt de school de mogelijkheid om het onderwijsaanbod en de stages tegen het licht te houden en aanknopingspunten te vinden voor eventuele verbeteringen. Deelvragen die hierbij horen zijn: Sluit het onderwijs voldoende aan bij het uitstroomprofiel van de leerling? Sluiten de stages voldoende aan bij het uitstroomprofiel van de leerling? Past het traject bij de leerroute van de leerling? Organiseert het team van De Ziep de juiste begeleiding bij deze trajecten? 22 december 2015 schoolplan De Ziep 59

60 De vragenlijst is verstuurd naar de ouders/verzorgers van de schoolverlaters van schooljaar De vragenlijst voor ouders en verzorgers kent verschillende domeinen waarin de vragen zijn gesteld. Hieronder volgt een opsomming van de domeinen waarin de mate van tevredenheid is gemeten bij ouders en verzorgers. 1. Uitstroom en bestendigheid 2. Algemeen 3. Het team 4. Stagebureau 5. School en omgeving 6. Informatievoorziening door school 7. Algemene waardering De normstelling Voor het versturen van de vragenlijst is er een cesuur bepaald waarin is gesteld wanneer het MT van de Ziep tevreden is. Deze is als volgt samengesteld: 1. Voor de vierpuntschaalvragen geldt als cesuur dat de Ziep tevreden is wanneer 75 % de scores tevreden of zeer tevreden scoren. 2. Voor de dichotoom opgestelde vragen geldt als cesuur dat ten minste 75% van de reacties met JA beantwoord zijn Resultaten Hieronder worden de resultaten gepresenteerd en per domein besproken. 1. uitstroom en bestendigheid Ouders zijn gevraagd of de uitstroombestemming overeenkomt met de plek waarop de leerling nu zijn of haar dagbesteding heeft. Vervolgens is gevraagd of er in de tussentijd veranderd is van werkplek. In figuur 1 is af te lezen dat 59% van de leerlingen (n=7) een uitstroomroute richting de dagbesteding hadden. Bij 33% (n=4) lag dit volgens de ouders anders en bij 8% (n=1) was de uitstroombestemming arbeid. Figuur 1 uitstroombestemming leerlingen (n=12) Figuur 2 bestendigheid werkplek (n=12) 2. algemeen In het de vragenlijst zijn vragen opgenomen die vooral vragen bevatten over de algemene beoordeling van de school. De resultaten in figuur 3 laten zien dat ouders over het algemeen tevreden tot zeer tevreden zijn. Van alle vragen wordt de cesuur van 75% bereikt. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 60

61 zeer ontevreden ontevreden tevreden zeer tevreden Figuur 3 algemeen oordeel over de school (n=12) 3. het team De resultaten die zichtbaar zijn in figuur 4 laten zien dat de ouders over het algemeen tevreden zijn over het team. Van alle vragen wordt de cesuur van 75% bereikt. Opvallend is wel dat op het gebied van de deskundigheid twee respondenten aangeven ontevreden te zijn zeer ontevreden ontevreden tevreden zeer tevreden niet van toepassing Figuur 4 resultaten oordeel over team (N=12) 22 december 2015 schoolplan De Ziep 61

62 4. stagebureau Over de tevredenheid van het stagebureau zijn een vijftal vragen gesteld aan de ouders. Deze vragen gingen over: 1. De inzet van het stagebureau 2. Deskundigheid van het stagebureau 3. De mate waarin de stageplekken aansloten bij de behoefte van de leerling 4. De begeleiding bij de uitstroom naar een vervolgplek 5. De gesprekken met de stagebegeleiders De resultaten, zichtbaar in figuur 5, geven aan dat de cesuur van 75% tevredenheid is behaald. De ouders gaven aan over het algemeen tevreden tot zeer tevreden te zijn over het stagebureau. Over de inzet en de gesprekken is één ouder zeer ontevreden en over de begeleiding bij de uitstroom zijn twee ouders respectievelijk ontevreden en zeer ontevreden zeer ontevreden ontevreden tevreden zeer tevreden Figuur 5 oordeel over stagebureau (n=12) 22 december 2015 schoolplan De Ziep 62

63 5. school en omgeving Over de inrichting en de sfeer op De Ziep zijn de ouders tevreden tot zeer tevreden. Hierbij is figuur 6 te zien dat het aantal zeer tevreden ouders opvallend hoog is. De praktijkvakken laten hierbij een ander beeld zien. Het aantal ouders dat tevreden is (n=7) ligt beduidend hoger dan het aantal ouders dat zeer tevreden zijn (n=4). Over de interne en externe stages is de verdeling van het aantal tevreden en zeer tevreden ouders gelijk zeer ontevreden ontevreden tevreden zeer tevreden niet van toepassing 0 de inrichting vh gebouw de sfeer op school de praktijkvakken binnen school de interne stages de externe stages Figuur 6 school en omgeving 6. informatievoorziening door school In figuur 7 is te zien dat de ouders over het algemeen tevreden tot zeer tevreden zijn over de informatievoorziening vanuit de school. Eén ouder geeft aan ontevreden te zijn over de informatievoorziening zeer ontevreden ontevreden tevreden zeer tevreden 0 de informatie vanuit school de informatie vanuit stagebureau de inhoud vd schoolgids Figuur 7 informatievoorziening vanuit de school (n=12) 22 december 2015 schoolplan De Ziep 63

64 7. algemene waardering onderwijs binnen De Ziep De ouders zijn gevraagd een algemene waardering in de vorm van een rapportcijfer (1 t/m 10) te geven over het onderwijs, interne stages en externe stage binnen De Ziep. In tabel is te lezen dat ouders gemiddeld het onderwijs, interne stage en externe stage met een ruim voldoende waarderen. De waarderingen van de externe stages lopen hierbij het meest uiteen (Sd=2,83). Tabel 1 algemene waardering Waardering Gemiddelden (M) Standaarddeviatie (Sd) Waardering onderwijs 7,30 2,12 Waardering interne stages 7,36 2,45 waardering externe stages 7,45 2,83 Conclusie Het valt op dat 5 van de 12 ouders (41%) de leerroute van hun zoon/dochter niet weten en dat 4 van de ouders (33%) het uitstroomprofiel van hun zoon/dochter niet weten. Hierdoor zijn de cijfers over de uitstroombestemming niet geheel compleet. De ouders zijn tevreden tot zeer tevreden zijn over: Het onderwijs, diploma-uitreiking, informatie over school en stages, de huidige werkplek, de passende werkplek voor hun zoon/dochter, de praktijkvakken, inrichting van het gebouw, de gesprekken met de stagebegeleiders, het team, het stagebureau, school en omgeving, betrokkenheid, informatie, de huidige werkplek en waardering onderwijs en stages. Opvallend hierbij zijn de resultaten van de sfeer op school en de inrichting van het gebouw. Deze twee items worden zeer goed gewaardeerd door ouders. Hoewel er geen onderdelen zijn die gemiddeld laag gewaardeerd worden, is het opvallend dat in schooljaar een aantal items lager worden gewaardeerd door ouders. Dit zijn de items interne stages, begeleiding bij uitstroom, deskundigheid van de leerkrachten en de samenwerking tussen de teamleden. Dit zou wellicht kunnen betekenen dat het de ouders niet duidelijk is hoe de taakverdeling is tussen de diverse disciplines van de school. Stagebureau, mentoren, en CvdB zijn betrokken bij de begeleiding van de leerling. Hierbij wordt de deskundigheid van de leerkracht lager dan gemiddeld ingeschat. Er zal besproken moeten worden door welke factoren dit beeld is ontstaan. Ditzelfde geldt voor de relatief lagere waardering van de interne stages. Er is wel vastgesteld dat dit relatief lager wordt gewaardeerd maar er is niet onderzocht waarom dit zo is beoordeeld. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 64

65 Aanbevelingen Ondanks de dat de resultaten voldoen aan het vooraf gestelde cesuur, geven ze wel aanleiding om een aantal zaken nader te onderzoeken of te verbeteren. De aanbevelingen zijn uitgesplitst in de resultaten van de enquête en de onderzoeksmethode. Hieronder worden de aanbevelingen puntsgewijs benoemt. Resultaten enquête Meer aandacht in de oudergesprekken geven aan leerroute en uitstroomprofiel Hierbij is een duidelijke taakverdeling tussen de verschillende disciplines noodzakelijk. Uit de enquête blijkt dat deze taak verdeling bij ouders niet altijd even duidelijk is. Optimaliseren van de interne stages. Hoewel uit de gegevens van de enquête niet direct duidelijk wordt waarom de ouders de interne stages lager waarderen, geven de resultaten wel aanleiding om dit nader te onderzoeken. Aandachtspunt hierbij is of ouders wel genoeg op de hoogte zijn van de interne stages van hun kind. Wanneer het doel en de inhoud van de interne stage voor ouders duidelijk is, kan dit voor een hogere waardering zorgen. Begeleiding bij uitstroom Hierbij is het niet duidelijk welke verwachtingen ouders hebben bij de begeleiding van de uitstroom. Om dit duidelijk te krijgen, kan het helpen om een aantal ouders hiervoor uit te nodigen en te vragen wat zij verwachten van de begeleiding rondom uitstromen naar een vervolgplek. Op deze wijze kan meer aan de verwachtingen worden voldaan of de communicatie hieromtrent verbeterd worden. Onderzoeksmethode Vragenlijst Voor het bevragen van de ouders is een vragenlijst samengesteld. De vragenlijst moet geëvalueerd worden. Om te komen tot een valide vragenlijst is het aan te bevelen om binnen de Onderwijsspecialisten een zelfde vragenlijst te gebruiken of deze samen te ontwikkelen. Hierdoor zijn de gegevens onderling vergelijkbaar. Daarnaast zal er gezamenlijk gekeken moeten worden of de vragen een goede afspiegeling zijn van de inhoud van de evaluatie van de nazorg. Zo blijkt de vraag over of ouders op de hoogte zijn van ESF, naderhand niet zo relevant en gezien de antwoorden ook niet bekend. Respons De respons van 35% is wellicht te verhogen. Door een grotere respons ontstaat er een betrouwbaarder beeld. Binnen het MT zal overlegd worden op welke wijze de respons verhoogd kan worden. Kwalitatieve informatie Om meer informatie te krijgen van de waarderingen die ouders hebben gegeven, is het raadzaam om vragen toe te voegen die betekenis geven aan de resultaten. Het kan zijn dat een aantal open vragen meer kwalitatieve informatie geven en de kwantitatieve gegevens meer duiding geven dan nu het geval is. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 65

66 BIJLAGE 5: Tijdpad hoofdthema s, speerpunten en beleidsvoornemens SPEERPUNT 1: Passend Onderwijs Beleidsvoornemens 1.1 Samenwerken en afstemming met Praktijkonderwijs en relevante onderwijspartners 1.2 Directeur neemt deel aan overleg SWV De Liemers 1.3 Samenwerkingsovereenkomst met PRO 1.4 Een passend onderwijsaanbod voor leerlingen in leerroute 4 door een (gedeeltelijke) overstap naar het PRO SPEERPUNT 2 (Hoofdthema): Uitdagend onderwijs Beleidsvoornemens 2.1 Registratie leerkrachten in Lerarenregister (50% in 2015 en verplicht vanaf 2017) 2.2 Het inrichten van een leerplein voor leerlingen 2.3 Leerlingen begeleiden richting arbeid: ook uit leerroute Schoolbreed vergroten van analytisch vermogen 2.5 Opbrengstgericht en handelingsgericht werken doorontwikkelen naar een geïntegreerd systeem van kwaliteitskenmerken op alle terreinen waarmee wij ons bezighouden 2.6 Uitbreiden van aantal branchecertificaten en zorgen dat meer leerlingen een certificaat behalen SPEERPUNT 3: Expertiseontwikkeling Beleidsvoornemens 3.1 Aanscherpen EMB-aanbod 3.2 Verdieping kennis met betrekking tot gedrag 3.3 De professional als begeleider, het beleggen van zoveel mogelijk professionele ruimte en eigen verantwoordelijkheid 22 december 2015 schoolplan De Ziep 66

67 SPEERPUNT 4: De professional Beleidsvoornemens 4.1 Gesprekkencyclus nieuwe stijl: teamleden leveren een bijdrage aan de organisatiedoelen die beschreven staan in het schoolplan, de kaderbrief en het jaarplan 4.2 Sturen op waarden, traject My Motivations Insights (MMI), de kwaliteiten van mensen beter benutten om de prestaties van teams te verbeteren 4.3 Opbrengstgericht werken: de professional gaat zich versterken, verbeteren en verantwoorden SPEERPUNT 5: Partnerschap Beleidsvoornemens 5.1 Samenwerking catering bij de gemeente en met Zozijn verstevigen 5.2 Creëren van onderwijs- zorgarrangementen en financiële borging met alle partners 5.3 Samenwerking uitbouwen, oog hebben voor kansen, proactief zijn en vooral voortdurend zoeken naar een goede afstemming tussen de verwachtingen van de belangrijkste stakeholders SPEERPUNT 6 (Hoofdthema): Arbeidstoeleiding Beleidsvoornemens 6.1 Een gedeelde visie op arbeidstoeleiding binnen de school, een integrale benadering en een soepele overgang van school naar werk 6.2 De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt optimaliseren, leerlingen toerusten met de nodige competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een optimale plek binnen de arbeidsmarkt 6.3 Het toepassen van een monitor- evaluatie-instrument met betrekking tot uitstroom van onze leerlingen 6.4 Een scholingsaanbod voor stagebegeleiders en trajectbegeleiders 22 december 2015 schoolplan De Ziep 67

68 SPEERPUNT 7: Ouderbetrokkenheid Beleidsvoornemens 7.1 Mogelijke invoering van het 5-gelijke lesdagenmodel 7.2 Het vormgeven van ouderbetrokkenheid 7.3 Het verzorgen van communicatie en informatie naar ouders, oudertevredenheidsonderzoek 7.4 Ouders geven beroepenvoorlichting aan leerlingen SPEERPUNT 8: ICT Beleidsvoornemens 8.1 Implementeren van de bovenschoolse ICT beleidsplan binnen school, scholing voor personeel 8.2 Onderwijs & Ipads 8.3 Doorontwikkelen van het Leerlingvolgsysteem, LVS e eeuws vaardigheden 8.5 Onderzoeken van de mogelijkheden van gepersonaliseerd leren 22 december 2015 schoolplan De Ziep 68

69 BIJLAGE 6: Strategische doelen en uitgangspunten bovenschools opleidingsbeleid De Onderwijsspecialisten De Onderwijsspecialisten staat een toekomstbeeld voor ogen waarin we maatschappijbewust, flexibel en deskundig zijn, waar de ondersteuningsbehoefte van leerlingen centraal staat en waar passende leeromgevingen en arrangementen verzorgd en vormgegeven worden door kundige, klantgerichte en ondernemende professionals. Om dit beeld te kunnen verwezenlijken zijn binnen de Onderwijsspecialisten strategische uitgangspunten voor onderwijs, dienstverlening en personeelsbeleid geformuleerd: 1. We bieden een dekkend, specialistisch onderwijsaanbod, we werken vraag gestuurd, zijn innovatief en efficiënt. Samenwerking met en participatie binnen de samenwerkingsverbanden is hierin cruciaal. 2. Binnen De Onderwijsspecialisten werken betrokken, deskundige medewerkers die toegerust zijn om alle vragen te beantwoorden en in staat zijn expertise zelf (door) te ontwikkelen (in gezamenlijkheid met partners van uit de SWV). 3. De Onderwijsspecialisten ontwikkelt en hanteert breed in de organisatie een leiderschapsstijl die zich kenmerkt door op sturing op waarden en professionaliteit. 4. Training en scholing is onlosmakelijk verbonden met deze strategische doelen. Dit betekent dat permanente educatie van medewerkers, ontwikkeling van diensten en expertise en organisatie brede samenwerking van cruciaal belang is om onze doelen te bereiken. Wat is hiervoor nodig? Om gestelde doelen te bereiken wordt de komende jaren een ontwikkeling ingezet waarin dienstverlening en scholen zich sterk zullen gaan verbinden in het aangaan en verzorgen van arrangementen met partners binnen en buiten het onderwijs. Daarnaast vraagt de kwaliteit van ons eigen onderwijs permanente aandacht. Doorontwikkeling van al aanwezige kennis is essentieel, daarnaast moet deze intern en extern (SWV) gedeeld worden. Hiervoor hebben we professionals nodig die doelgericht werken, kwaliteitsgericht zijn, innovatief willen zijn en hun professionele handelen willen blijven ontwikkelen. Dit betekent: 1. Permanente scholing (2017: leraren/schoolleidersregister). 2. Versterken van de algehele professionaliteit van de medewerker. Kernthema s zijn: versterken van de onderzoekende houding, innovatief kunnen en willen zijn. Buiten de grenzen van de school en De Onderwijsspecialisten kennis ontwikkelen en delen. Daarnaast versterken van kennis en vaardigheden (ICT, didactiek, pedagogiek, administratie). Dit vraagt om acties op 3 deelgebieden: organisatie, school/dienst en de professional. Organisatie: 1. Bovenschoolse deskundigheidsbevordering: delen van kennis en het door ontwikkelen van (eigen) expertise is noodzakelijk. ( Vak en expertisegroepen etc.). 2. Bovenschoolse opleidingstrajecten om de professionaliteit, kennis en vaardigheden van medewerker te vergroten en daardoor adequaat in de kunnen spelen op de vraag vanuit onze eigen scholen en de SWV. School: 1. Leidinggevenden zijn verantwoordelijk voor de scholing op hun eigen school of dienst en leggen eigen accenten binnen de kaders van het bovenschools opleidingsplan. Professional: 1. Elke medewerker kan aantonen hoe zij/hij zich professionaliseert, geprofessionaliseerd heeft en gaat professionaliseren. 22 december 2015 schoolplan De Ziep 69

70 22 december 2015 schoolplan De Ziep 70