Factsheet: NL27_B_1_2

Transcriptie

1 Factsheet: NL27_B_1_2 Groote Beerze -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Groote Beerze Code: NL27_B_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: Bergeijk, Bladel, Boxtel, Eersel, Oirschot, Oisterwijk R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Groote Beerze is een uitgestrekt waterlichaam bestaande uit zowel de bovenlopen Aa of Goorloop en Dalemstroompje als het midden en benedenstroomse deel waar de beek als Kleine Aa in de Essche stroom uitkomt. Ook de aftakking naar de Dommel is onderdeel van dit waterlichaam. Het waterlichaam is een R5 type. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 1 van 288

2 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Kampina & Oisterwijkse Vennen (NL_HAB_133) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 2 van 288

3 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten, Ammonium, zwevend stof diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Afwatering Hydromorfologie, Macrofauna, Vis regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De achteruitgang voor chemie wordt veroorzaakt door toetsing aan een strengere norm voor nikkel vanuit de tweedelijnstoetsing. Deze tweedelijnstoetsing is in 2009 niet uitgevoerd waardoor de toestand toen nog goed was. Het betreft dus geen echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 3 van 288

4 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Vis (EKR) 0,45 ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand linuron (linrn) - metolachloor (metlcl) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. De fosfornorm is aangepast van 0.14 naar 0.11 mg P/l voor de midden-/benedenlopen en riviertjes. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen ook opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand echter nog net niet voldoen aan het GEP en dus een klasse lager zijn dan in Normale variatie, bijvoorbeeld als gevolg van natte en droge jaren, lijkt hier de oorzaak van aangezien de (beperkte) verhoging van de concentratie niet verklaard kan worden door nieuwe of grotere lozingen of diffuse bronnen. Naar verwachting is het dus geen echte achteruitgang. In nieuwe norm lijkt echter in 2021 nog niet haalbaar. De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 4 van 288

5 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig ontoereiken Biologie E-matig ontoereiken Fysische chemie E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 5 van 288

6 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Bladel Gemeente Bladel: Jaarlijks terugkerend fenomeen! Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Bergeijk Gemeente Bergeijk 1 stuks 1 stuks herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,5 0,7 km BHS Smalwater in project Kom Esch Ruiting, 2,8 km EVZ Pielis Uitgevoerd: 3,7 0,9 km (Wagenbroeks Loopje) 2010, 1,5 km (Smalwater Noord) 2011,0,3 NVO omleidingskanaal Groote Beerze door agrarier 2012, 1 km Beerze Kampina 2013 Gefaseerd: 1,8 Deel van projecten ligt stil ivm EHS-discussie en vervallen RV. In huidige programmering naar na 2015 geschoven. In SGBP1 stond 9 km voor periode OAS cluster Hapert 9 km 1 stuks In uitvoering: 1 Het projectplan Kallisto Hapert is bestuurlijk vastgesteld en wordt uitgevoerd in de periode Rwzi Hapert verminderen belasting RWZI In uitvoering: 1 1 stuks Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 6 van 288

7 Praktijkproef is uitgevoerd. Huidige bedrijfsvoering rwzi wordt aangepast. Realisatie zandfilter uitgesteld. Saneren overstort aanpakken riooloverstorten Gemeente X In uitvoering: 1 Gemeente Bladel: Aanleg retentievijver Veilig Oord achter overstort voor 75 % gereed. 1 stuks vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 3 stuks Uitgevoerd: 2 2 stuks uitgevoerd in project Smalwater Gefaseerd: 1 Deel van projecten ligt stil ivm EHS-discussie en vervallen RV. In huidige programmering naar na 2015 geschoven. Opgenomen in SGBP 3 stuks periode Afkoppelen Verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Oirschot Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 6,5 ) in totaal 6,5 ha voor meerdere waterlichamen. gemeente Oirschot: Jaarlijks wordt 1% van het gemengde stelsel afgekoppeld. Locatiecode was: NL27_B_1 NL27_B_2 NL27_SD_6 NL27_SD_2 ) ha Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Bladel ) ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 4 ) in totaal 4 ha voor meerdere waterlichamen. Gemeente Bladel: Ook in 2013 worden er op diverse lokaties nog verhard oppervlak afgekoppeld. Bas Bierens heeft op laten weten dat deze maatregel wordt meegenomen in het Blauwe Aderplan. (Actualitsatie van dit plan loopt) Bepalen af te koppelen oppervlak Bergeijk ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Bergeijk Onderzoek eutrofe sliblaag Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 7 van 288

8 Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 8 van 288

9 Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 9 van 288

10 Maatregelen gepland voor de periode Afkoppelen verhard oppervlak 5 ha afkoppelen verhard oppervlak Bladel Afkoppelen verhard oppervlak Duurzaam terreinbeheer 1 stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Bladel BDT niveau Goud herinrichting watergangen 8,7 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Habitatrichtlijn Onderzoek effect ontbrekende stukjes beekherstel 1 stuks Vormen kleine niet herstelde trajecten een belemmering voor het ecologisch herstel van een waterlichaam? Optimalisatiestudie afvalwaterketen 1 stuks verminderen belasting RWZI Bladel Kallisto Hapert Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Bergeijk 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Bladel 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. vispasseerbaar maken barrière Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 4 stuks pagina 10 van 288

11 vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 11 van 288

12 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 12 van 288

13 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Groote Beerze Code waterlichaam: NL27_B_1_2 pagina 13 van 288

14 Factsheet: NL27_B_2_2 Kleine Beerze -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kleine Beerze Code: NL27_B_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Bladel, Eersel, Oirschot Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 14 van 288

15 Karakterschets: De Kleine Beerze is een waterlichaam dat zijn oorsprong heeft bovenstrooms Duizel. Vanaf Duizel stroomt de beek richting Hoogeloon/Vessem. Vanaf Vessem stroomt de beek richting Oostelbeers. In dit traject is veel Drijvende Waterweegbree aanwezig. In dit traject is de Kleine Beerze veel breder en groter dan het bovenstroomse deel. Bovenstrooms Oostelbeers verdeeld het water zich over het afleidingskanaal Kleine Beerze en de oorspronkelijke kleine Beerze. De waterverdeling is zo dat zo veel mogelijk water door de oorspronkelijke Kleine Beerze stroomt. In het natuurgebied de Baest stroomt de Kleine Beerze samen met de Groote Beerze. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Kempenland-West (NL_HAB_135) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 15 van 288

16 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 16 van 288

17 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig ontoereiken ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 ontoereiken E-matig matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. De fosfornorm is aangepast van 0.12 naar 0.11 mg P/l voor de bovenlopen. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen ook opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand echter ook niet voldoen aan het GEP en dus een klasse lager zijn dan in Normale variatie, bijvoorbeeld als gevolg van natte en droge jaren, lijkt hier de oorzaak van aangezien de (beperkte) verhoging van de concentratie niet verklaard kan worden door nieuwe of grotere lozingen of diffuse bronnen. Naar verwachting is het dus geen echte achteruitgang. In nieuwe norm lijkt echter in 2021 nog niet haalbaar. De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 17 van 288

18 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 18 van 288

19 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Eersel In uitvoering: 1 Gemeente Eersel: Vanaf 2012 gestart met chemievrije onkruidbestrijding op verharding. Afkoppelen Verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Oirschot Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 6,5 ) in totaal 6,5 ha voor meerdere waterlichamen. gemeente Oirschot: Jaarlijks wordt 1% van het gemengde stelsel afgekoppeld. Locatiecode was: NL27_B_1 NL27_B_2 NL27_SD_6 NL27_SD_2 1 stuks ) ha Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eersel Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 0,2 Uitgevoerd: 3,8 ) in totaal 4 ha voor meerdere waterlichamen. Gemeente Eersel: per 31/12/2012 circa 3,8 ha verhard oppervlak afgekoppeld ) ha Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Bladel ) ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 4 ) in totaal 4 ha voor meerdere waterlichamen. Gemeente Bladel: Ook in 2013 worden er op diverse lokaties nog verhard oppervlak afgekoppeld. Bas Bierens heeft op laten weten dat deze maatregel wordt meegenomen in het Blauwe Aderplan. (Actualitsatie van dit plan loopt) Onderzoek eutrofe sliblaag Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 19 van 288

20 Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 20 van 288

21 In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,5 km Stond eerder opgenomen in SGBP voor de periode Motivatie: 1 deeltraject is naar voren gehaald grondpositie en draagvlak vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Stond eerder opgenomen in SGBP voor de periode Uitvoering 1 stuks tbv periode (Beekherstel/EVZ Kleine Beerze Den Heuvel) Motivatie: 1 stuks naar voren gehaald grondpositie en draagvlak Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 21 van 288

22 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Habitatrichtlijn 8 km (opgenomen in SGBP1 met 5,8 km in periode ). 0,5 km in planvorming voor periode Voor SGBP2 op 8.0 km gesteld. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Eersel 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn 5 stuks (stond opgenomen in SGBP1 met 7 stuks voor periode ) 1 stuks heeft status planvorming Voor SGBP2 gesteld op 5 stuks. Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 22 van 288

23 In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 23 van 288

24 ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Kleine Beerze Code waterlichaam: NL27_B_2_2 pagina 24 van 288

25 Factsheet: NL27_B_3_2 Rosep -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Rosep Code: NL27_B_3_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Haaren, Hilvarenbeek, Oisterwijk Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 25 van 288

26 Karakterschets: De Rosep ligt voor het grootste deel in de Kampina en kan daar over een groot traject vrij meanderen. In de Kampina is de Rosep voor ongeveer 90% beschaduwd door oeverbegeleidende beplanting. Bovenstrooms van de Kampina vindt de Rosep zijn oorsprong in het landbouwgebied ten oosten van Moergestel. De monding is nabij de Belversbrug in de Essche Stroom. Net voor de monding staat een stuw waardoor er geen vrije doorgang voor vissen van de Essche stroom naar de Rosep is. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Kampina & Oisterwijkse Vennen (NL_HAB_133) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 26 van 288

27 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 27 van 288

28 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig ontoereiken ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Bij macrofauna is de achteruitgang in EKR beperkt en zit nu net onder de klassengrens. Het betref geen echte achteruitgang, maar ecologisch variatie. Bij temperatuur is de achteruitgang in EKR te verklaren door de warme zomer. Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 28 van 288

29 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal E-matig ontoereiken Biologie E-matig ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 29 van 288

30 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 7,1 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,1 4,2 km beekherstel Rosep in LI de Hilver 2010, 2,9 km Beekherstel Rosepdal 2013 (in SGBP 4,5 km periode , 3,9 km periode ) Motivatie: extra prestaties tov SGBP : deels meeliften met initiatieven van derden, deels inspelen op kansen grondpositie en draagvlak streek Bepalen af te koppelen oppervlak Oisterwijk ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Oisterwijk: afronding voor 2015 wordt niet gegarandeerd Locatiecode was: NL27_B_3 NL27_R_1 NL27_L_1 Meetprogramma Oisterwijk ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Oisterwijk: afronding voor 2015 wordt niet gegarandeerd Locatiecode was: NL27_B_3 NL27_R_1 NL27_L_1 Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 30 van 288

31 Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 31 van 288

32 (opgenomen in SGBP in periode ). 1 stuks uitgevoerd in periode (Beekherstel Rosepdal) Motivatie: 1 stuks naar voren gehaald:inspelen op kansen grondpositie en draagvlak streek Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 32 van 288

33 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,6 km opgenomen in SGBP met 3,9 km in periode ). 2,6 km in planvorming voor periode SGBP2: 0.6 vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Stond eerder opgenomen in SGBP1 met 2 stuks voor de periode stuks Planvorming tbv periode In SGBP2: 1 Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 33 van 288

34 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 34 van 288

35 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Rosep Code waterlichaam: NL27_B_3_2 pagina 35 van 288

36 Factsheet: NL27_BE_1_2 Beekse waterloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Beekse waterloop Code: NL27_BE_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Schijndel, Sint-Michielsgestel Type: Status: M1a (Zoete gebufferde sloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 36 van 288

37 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 37 van 288

38 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 ontoereiken E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,40 ontoereiken E-matig goed Vis (EKR) 0,60 E-matig goed Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 E-matig goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E-matig goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 ontoereiken goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-matig goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M1a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De stikstofnorm is aangepast van 4.0 naar 2.4 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken E-matig Biologie ontoereiken E-matig Fysische chemie ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 38 van 288

39 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 39 van 288

40 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen st Michielsgestel 1 stuks Gemeente st Michielsgestel Motivatie: is beleidsmatig opgenomen in regulier beheer herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,2 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 1,2 projecten liggen stil in verband met grondposities en draagvlak in streek. (Opgenomen in SGBP in de periode ,2 km) vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 2 stuks Gefaseerd: 2 projecten liggen stil in verband met gebrek aan kansen grondverwerving (Opgenomen in SGBP in de periode stuks). Bepalen af te koppelen oppervlak Boxtel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Boxtel: programmering afkoppeling verhard oppervlak is opgenomen in GRP en in uitvoering Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 40 van 288

41 Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 41 van 288

42 verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 42 van 288

43 Maatregelen gepland voor de periode Herinrichten watergangen 3,3 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 43 van 288

44 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 44 van 288

45 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Beekse waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_1_2 pagina 45 van 288

46 Factsheet: NL27_BE_3_2 Groote waterloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Groote waterloop Code: NL27_BE_3_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Best, Boxtel, Sint-Oedenrode Type: Status: M1a (Zoete gebufferde sloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 46 van 288

47 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 47 van 288

48 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 E-matig E-matig goed Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-matig goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-slecht goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M1a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 48 van 288

49 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 49 van 288

50 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,6 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 2,6 Naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak (Opgenomen in SGBP 2,6 km) Onderzoek buffer Best Afvalwaterakkoord gereed voor ondertekening in stuks Bepalen af te koppelen oppervlak Boxtel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Boxtel: programmering afkoppeling verhard oppervlak is opgenomen in GRP en in uitvoering Bepalen af te koppelen oppervlak Best ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Best: Dhr vd Wielen heeft op laten weten dat het is gekoppeld aan het afvoer structuurplan. Onderzoek eutrofe sliblaag Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 50 van 288

51 Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 51 van 288

52 Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 52 van 288

53 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water was 1,1 SGBP2: 3,8 3,8 km Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 53 van 288

54 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 54 van 288

55 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Groote waterloop Code waterlichaam: NL27_BE_3_2 pagina 55 van 288

56 Factsheet: NL27_BO_1_2 Boven Dommel -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boven Dommel Code: NL27_BO_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Bergeijk, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre Type: Status: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 56 van 288

57 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux (NL_HAB_136) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 57 van 288

58 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie biologie overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Afwatering Nutrienten, bestrijdingsmiddelen en zware metalen 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose cadmium (Cd) - nikkel (Ni) - som a-, b-, c- en d-hch (shch4) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 58 van 288

59 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig goed Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig ontoereiken matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E-matig E-matig goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) ontoereiken goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - thallium (Tl) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 59 van 288

60 Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. De fosfornorm is aangepast van 0.14 naar 0.11 mg P/l voor de midden-/benedenlopen en riviertjes. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen ook opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig ontoereiken Biologie E-matig ontoereiken Fysische chemie ontoereiken ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 60 van 288

61 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg randvoorziening aanpakken riooloverstorten Valkenswaard Uitgevoerd: 6 Gemeente Valkenswaard: er moeten nog 2 BBB's gebouwd worden (gereed 2012) 6 stuks Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Valkenswaard 1 stuks In uitvoering: 1 gaan dit in de bedrijfsvoering verankeren Gemeente Valkenswaard: Vanaf 2013 gaat de gemeente een jaar het onkruid op de bestrating borstelen en met hete lucht bestrijden, hierna volgt er een evalutie herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 4,8 km Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 4,4 4,4 km planvorming tbv periode Beekherstel Beekloop Uitgevoerd: 0,4 0,4 km Loondermolen in 2010 (in SGBP 2,5 km periode , 15,5 km periode ) Motivatie: 2,3 km Extra in planning voor periode :deels inspelen op kansen grondpositie en draagvlak streek, deels door mogelijkheid meeliften met andere doelen Saneren bodemverontreiniging saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Bergeijk Gemeente Bergeijk Saneren bodemverontreiniging saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Bergeijk Gemeente Bergeijk 1 stuks 1 stuks vispasseerbaar maken barrière 7 stuks Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 61 van 288

62 vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 6 6 stuks planvorming tbv periode (Beekherstel Beekloop) 1 stuks (Loondermolen) in 2010 (opgenomen in SGBP met 4 stuks in de periode en 8 stuks in periode ) Motivatie 3 stuks xxtra in planning: inspelen op kansen grondpositie en draagvlak streek Bepalen af te koppelen oppervlak Waalre ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Waalre: Locatiecode was: NL27_T_1 NL27_BO_1 NL99_6_BO_BE Bepalen af te koppelen oppervlak Valkenswaard In uitvoering: 1 doorlopende actie, in bedrijfsvoering verankerd tot 2030 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Valkenswaard Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Waalre ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Waalre Overleg waterkwaliteit met buren overige instrumentele maatregelen ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Eind 2013 is een samenwerkingsbijeenkomst geweest met onze Vlaamse partners. Aan Wambeek-Tongelreep stroomgebied wordt prioriteit gegeven. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 62 van 288

63 Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Waterbodemsanering bij Loondermolen Verwijderen verontreinigde bagger 930 m3 Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 63 van 288

64 (stond niet in SGBP) Motivatie extra 930 m3: horende bij beekherstel en vispassage bij Loondermolen Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 64 van 288

65 Maatregelen gepland voor de periode Afkoppelen riolering 6 ha afkoppelen verhard oppervlak Valkenswaard Van riolering afkoppelen van verhard oppervlak herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,7 km (opgenomen in SGBP met 12,3 km in periode ). 2,3 km in planvorming voor periode SGBP2: 0.7 km Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Valkenswaard 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. vispasseerbaar maken barrière 2 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 65 van 288

66 We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 66 van 288

67 ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Boven Dommel Code waterlichaam: NL27_BO_1_2 pagina 67 van 288

68 Factsheet: NL27_BO_2_2 Run -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Run Code: NL27_BO_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Bergeijk, Eersel, Veldhoven Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 68 van 288

69 Karakterschets: Het waterlichaam bestaat uit de Run vanaf de oorsprong tot de monding in de Dommel. De Run wordt gekenmerkt door ijzerrijke kwel die vrijkomt van de Feldbissbreuk. De Run doorsnijd deze breuk. Door de specifieke waterkwaliteit komt de Drijvende Waterweegbree frequent voor in de Run nabij de uitmonding in de Dommel_x000D_ In het gedeelte van de monding in de Dommel tot Eersel staan een aantal stuwen. Deze zijn nodig om verdroging in het gebied tegen te gaan._x000d_ Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux (NL_HAB_136) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 69 van 288

70 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebieden met een intensieve agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 70 van 288

71 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 71 van 288

72 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken goed Vis (EKR) 0,33 E-matig E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig E-matig matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. De fosfornorm is aangepast van 0.12 naar 0.11 mg P/l voor de bovenlopen. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen ook opgeschoven (strenger geworden). Wanneer de waarde uit 2009 obv de nieuwe normen in dezelfde klasse valt als toestand 2014 is er geen achteruitgang. De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 72 van 288

73 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken E-slecht Biologie ontoereiken E-slecht Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 73 van 288

74 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg retentievoorziening aanpakken riooloverstorten Eersel 1 stuks Planvoorbereiding: 1 Gemeente Eersel: Noodzaak/voortgang bekend na realisatie BRP 2de helft Overleg over al dan niet faseren met gemeente noodzakelijk. Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Veldhoven Gemeente Veldhoven Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eersel Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 0,2 Uitgevoerd: 3,8 ) in totaal 4 ha voor meerdere waterlichamen. Gemeente Eersel: per 31/12/2012 circa 3,8 ha verhard oppervlak afgekoppeld Bepalen af te koppelen oppervlak Bergeijk ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Bergeijk Onderzoek eutrofe sliblaag 1 stuks ) ha Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 74 van 288

75 Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 75 van 288

76 Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,5 km Stond eerder opgenomen in SGBP voor de periode ,5 km uitgevoerd in periode Motivatie: 0,5 km in planning naar voren getrokken ivm uitvoeringskansen voor in combinatie met andere doelen en mee te liften met initiatieven van derden vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Stond eerder opgenomen in SGBP voor de periode stuks uitgevoerd in periode (Beekherstel Run) Motivatie: Inspelen op kansen: Drempel vervroegd verwijderd door Beheer en Onderhoud Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 76 van 288

77 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 11 km (stond in SGBP met 12,1 km in periode ) 0,5 km uitgevoerd in periode SGBP2: 11 Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Veldhoven 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Waalre 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 4 stuks (staat in SGBP1 met 6 stuks in periode ). 1 stuks uitgevoerd in periode Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 77 van 288

78 We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 78 van 288

79 ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Run Code waterlichaam: NL27_BO_2_2 pagina 79 van 288

80 Factsheet: NL27_BO_3_2 Keersop/ Beekloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Keersop/ Beekloop Code: NL27_BO_3_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 80 van 288

81 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 81 van 288

82 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie biologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 82 van 288

83 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,45 E-matig matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken Biologie Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen ontoereiken C-voldoet nie Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 83 van 288

84 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 84 van 288

85 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen gepland voor de periode Herinrichting watergangen 5 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 85 van 288

86 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 86 van 288

87 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Keersop/ Beekloop Code waterlichaam: NL27_BO_3_2 pagina 87 van 288

88 Factsheet: NL27_KD_1_2 Groote Aa/ Buulder Aa -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Groote Aa/ Buulder Aa Code: NL27_KD_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Cranendonck, Heeze-Leende Type: Status: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Groote Aa/Buulder Aa is een waterlichaam bestaande uit de waterlopen Bosloop, Srijper Aa, Buulder Aa en Grote Aa. Het waterlichaam is een R5 type. Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 88 van 288

89 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux (NL_HAB_136) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 89 van 288

90 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebieden met een intensieve agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 90 van 288

91 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten, Ammonium, zwevend stof diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 91 van 288

92 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,55 ontoereiken ontoereiken matig Vis (EKR) 0,33 E-matig ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) ontoereiken goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 92 van 288

93 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 93 van 288

94 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Cranendonck Planvoorbereiding: 1 Gemeente Cranendonck Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Geldrop-Mierlo Gemeente Geldrop-Mierlo Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Heeze-Leende Gemeente Heeze-Leende Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Nuenen CA Gemeente Nuenen CA 1 stuks 1 stuks 1 stuks 1 stuks herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 14,4 km Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,8 5,9 km in planvoorbereiding tbv peridoe Hherinrichting Buulder Aa Gefaseerd: 10,6 Naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak (in SGBP 14,4 km) nu 3,8 km in planvoorbereiding, rest doorgeschoven naar na 2015 Onderzoek waterkwaliteit Ringselven 1 stuks Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 94 van 288

95 In uitvoering: 1 Monitoring in het kader van venherstel/n2000 niet opgestart, er loopt wel een monitoring in het kader van het vergunningtraject. In 2013 wordt het onderzoek opgepakt. Dit onderzoek loopt nog. rwzi Soerendonk verminderen belasting RWZI Gereed in maart stuks vispasseerbaar maken barrière 7 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 3 3 stuks Planvorming tbv periode Herinrichting Buulder Aa Leenderstrijp Meander Gefaseerd: 3 Naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak (in SGBP 7 stuks) Bepalen af te koppelen oppervlak Gemeente X In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Cranendonck: Voortgaand proces in relatie tot de hemelwaterzorgplicht Onderzoek foutaansluitingen Gemeente X Planvoorbereiding: 1 wordt tijdig afgerond ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Cranendonck Overleg waterkwaliteit met buren overige instrumentele maatregelen ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Eind 2013 is een samenwerkingsbijeenkomst geweest met onze Vlaamse partners. Aan Wambeek-Tongelreep stroomgebied wordt prioriteit gegeven. Overstortregistratie Gemeente X In uitvoering: 1 Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 95 van 288

96 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Cranendonck: 3 deelprojecten Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 96 van 288

97 In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 97 van 288

98 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen 6 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Cranendonck 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Geldrop-Mierlo 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Heeze-Leende 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Nuenen CA 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. vispasseerbaar maken barrière 3 stuks Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 98 van 288

99 vispasseerbaar maken kunstwerk Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 99 van 288

100 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 100 van 288

101 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Groote Aa/ Buulder Aa Code waterlichaam: NL27_KD_1_2 pagina 101 van 288

102 Factsheet: NL27_KD_3_2 Witte loop/ Peelrijt -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Witte loop/ Peelrijt Code: NL27_KD_3_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Heeze-Leende, Someren Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 102 van 288

103 Karakterschets: De Peelrijt en Witte loop bestaan nu uit twee waterdelen. De Peelrijt stroomt door een intensief landbouwgebied ten zuid/oosten van Someren. Het water wordt bovenstrooms het natuurgebied de Strabrechtse Heide afgeleid naar het stroomgebied van de Kleine Aa in het beheersgebied van Waterschap Aa en Maas. Dit water is zeer voedselrijk. _x000d_ De Witte Loop heeft zijn oorsprong in de Strabrechtse Heide. De waterkwaliteit is voedselarm en licht zuur. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Strabrechtse Heide & Beuven (NL_HAB_137) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 103 van 288

104 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw biologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie overige belastingen overige Afwatering biologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Als gevolg van de tweedelijnstoetsing is het oordeel voor Nikkel gewijzigd, wat is verwerkt met een beheerdersoordeel () Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 104 van 288

105 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken matig Vis (EKR) 0,45 ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig E-slecht ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig E-matig matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De fosfornorm is aangepast van 0.12 naar 0.11 mg P/l voor de bovenlopen. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen ook opgeschoven (strenger geworden). Dit is alleen niet voldoende om de volledige achteruitgang te verklaren. Mogelijk dat de herstelwerkzaamheden in het gebied een verklaring vormen (tijdelijke verstoring van de bodem). De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 105 van 288

106 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 106 van 288

107 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 helofytenfilters Strabrechtse Heide aanleg zuiveringsmoeras Voortgang: ha Motivering: Vervangen: 1 Bij nadere analyse van de afvoergegevens van de peelrijt bleek dat in de zomer te weinig water was om het helofytenfilter goed te laten functioneren. Het helofytenfilter heeft in de zomer juist water nodig om optimaal te kunnen functioneren. De peelrijt voert vooral in de periode november tot maart water af en valt in de zomer in grote delen droog. Daarom is besloten om de voorbereiding van het helofytenfilter te stoppen. Er is wel in dit traject natuurvriendelijke oevers aangelegd om de waterkwaliteit te verbeteren. SGBP1: 1 stuks.. 1 ha Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 107 van 288

108 Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Stond eerder opgenomen in SGBP voor de periode ,2 km 2,2 km uitgevoerd periode (NNZ en NVO Peelrijt Someren) Motivatie: 2,2 km Naar voren gehaald: inspelen op kansen grondpositie, draagvlak streek en door mogelijkheid meeliften met andere doelen Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 108 van 288

109 Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 109 van 288

110 overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 110 van 288

111 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Witte loop/ Peelrijt Code waterlichaam: NL27_KD_3_2 pagina 111 van 288

112 Factsheet: NL27_L_1_2 Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Nieuwe Code: NL27_L_1_2 Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Goirle, Hilvarenbeek, Oisterwijk, Tilburg Nee Karakterschets: De Nieuwe Leij/Poppelse Leij/Rovertse leij/voorste Stroom is een waterlichaam bestaande uit de eerdergenoemde waterlopen. De oorsprong van de beken Poppelse en Rovertse Leij ligt in Belgie. Het waterlichaam is een R5 type. Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 112 van 288

113 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Kempenland-West (NL_HAB_135) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 113 van 288

114 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 114 van 288

115 Motivering: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebieden met een intensieve agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 115 van 288

116 Beschouwde alternatieven: (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose fluorantheen (Flu) - nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 116 van 288

117 Motivering chemische toestand: De chemische toestand is verslechterd omdat er in 2014 meer parameters via projectie zijn meegenomen voor dit waterlichaam. De vergelijking is dus niet eenduidig uit te voeren. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 E-matig E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,55 E-matig E-matig matig Vis (EKR) 0,33 E-matig E-matig matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig ontoereiken matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-matig goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 117 van 288

118 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig E-matig Biologie E-matig E-matig Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 118 van 288

119 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Bepalen af te koppelen oppervlak Goirle 1 stuks Planvoorbereiding: 1 Gemeente Goirle: Onderzoek naar noodzaak maatregelen maakt deel uit van AWAK, met meten en monitoren en verbetering model als belangrijkste speerpunten. Mogelijk wordt alternatief aangedragen. Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Oisterwijk Gemeente Oisterwijk: Dubbel opgevoerd Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Oisterwijk Gemeente Oisterwijk: Dubbel opgevoerd 1 stuks 1 stuks Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Goirle 1 stuks Gemeente Goirle: In Goirle wordt om onkruid te beheer gebruik gemaakt van borstelen en branden. Alleen bij uitzonderlijke gevallen zal chemische bestrijding plaatsvinden. De afgelopen 2 jaar heeft slechts zeer sporadische chemische bestrijding van onkruid in enkele plantsoenen plaatsgevonden. Het bestrijden van onkruid op verharding is volledig chemievrij uitgevoerd. herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 6 km Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 119 van 288

120 Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 0,3 0.3 km Poppelsche Leij Uitgevoerd: 5,7 2 km Voorste Stroom Tilburg en 3,7 km RVK Baarle Nassau (in SGBP 4,5 km periode , 10,2 km periode ) Motivatie: extra km's in periode door meeliften met kansen en initiatieven derden. Onderzoek maatregel Korvelse Waterloop Tilburg 1 stuks Gemeente Tilburg: Meegenomen in onderzoek en ontwerp Helofytenfilter en waterpark Moerenburg Saneren overstort aanpakken riooloverstorten Goirle 3 stuks Planvoorbereiding: 3 Gemeente Goirle: Onderzoek naar noodzaak maatregelen maakt deel uit van AWAK, met meten en monitoren en verbetering model als belangrijkste speerpunten. Mogelijk wordt alternatief aangedragen. vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk Gefaseerd: 1 gebrek aan kansen op korte termijn IN SGBP 1 stuks Bepalen af te koppelen oppervlak Tilburg ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Tilburg: Gestart in 2010 als opdracht SWR, gereed november 2012 Bepalen af te koppelen oppervlak Hilvarenbeek In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Hilvarenbeek Duurzaam Bouwen overige instrumentele maatregelen Tilburg ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Tilburg: Continu 1 stuks Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 120 van 288

121 Opheffen ongezuiverde lozingen opheffen ongezuiverde lozingen Hilvarenbeek Uitgevoerd: 7 ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Hilvarenbeek Overleg waterkwaliteit met buren overige instrumentele maatregelen ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Eind 2013 is een samenwerkingsbijeenkomst geweest met onze Vlaamse partners. Aan Wambeek-Tongelreep stroomgebied wordt prioriteit gegeven. Verbetermaatregelen riolering aanpakken riooloverstorten Tilburg In uitvoering: 1 Is in 2015 uitgevoerd Uitgevoerd: 2 ) in totaal 3 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Tilburg: Drie delig: 1) doortrekken overslagriiool, achterhaald door Blauwe Aders, niet meer nodig; 2) ombouw zevenheuvelenweg van g.s. naar verbeterd g.s.: gereed; 3) ombouw gs Stappegoor stelsel met retentievoorziening, gereed voor zover ontwikkeling Stappegoor klaar is. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 121 van 288

122 Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 122 van 288

123 Maatregelen gepland voor de periode Afkoppelen verhard oppervlak 5 ha afkoppelen verhard oppervlak Goirle Zuidrand Goirle, afhankelijk van tempo gebiedsontwikkeling 5, tot 10 ha. Duurzame bestrijding onkruid 1 stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Goirle Continueren duurzame bestrijding onkruid Herinrichten watergangen 6 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Uitwerken doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Goirle 1 stuks Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 123 van 288

124 Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 124 van 288

125 ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Nieuwe Leij-Pop.L-Rov.L-Voortsestroom Code waterlichaam: NL27_L_1_2 pagina 125 van 288

126 Factsheet: NL27_L_2_2 Essche Stroom -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Essche Stroom Code: NL27_L_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: Boxtel, Haaren, Oisterwijk, Sint-Michielsgestel R6 (Langzaam stromend riviertje op zand/klei) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Essche Stroom ontstaat uit de Voorste Stroom En Achterste Stroom die benedenstrooms van Oisterwijk samenvloeien. Vervolgens wordt een gedeelte van het water verdeeld over de Nemer die in 2007 aangetakt is als meestromende nevengeul. Bovenstrooms van Essch stroomt de kleine Aa in de Essche Stroom. De Essche stroom, stroomt vervolgens ten zuiden van Vught om ter hoogte van het gehucht Halder in de Dommel uit te komen._x000d_ Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 126 van 288

127 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 127 van 288

128 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebieden met een intensieve agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 128 van 288

129 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten, Ammonium, zwevend stof diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 - fluorantheen (Flu) (geen normoverschrijdingen) pagina 129 van 288

130 Motivering chemische toestand: De chemische toestand is verslechterd omdat er in 2014 meer parameters via projectie zijn meegenomen voor dit waterlichaam. De vergelijking is dus niet eenduidig uit te voeren. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 E-matig ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,55 E-matig E-matig goed Vis (EKR) 0,33 E-matig ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken E-slecht matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-matig goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand metolachloor (metlcl) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 130 van 288

131 Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Bij macrofauna is de achteruitgang in EKR beperkt en zit nu net onder de klassengrens. Het betref geen echte achteruitgang, maar ecologisch variatie. De fosfornorm is aangepast van 0.14 naar 0.11 mg P/l voor de midden-/benedenlopen en riviertjes. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen ook opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig ontoereiken Biologie E-matig ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 131 van 288

132 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 10 km Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2,9 1,4 km Ruiting fase 2, 1,5 km EVZ onder Kom Esch In uitvoering: 4,8 2,3 km BHS Halsche Beemden, 2,5 km Bleijendijk Gefaseerd: 2,3 met beschikbare gronden onvoldoende ruimte om KRW doelstellingen te halen (in SGBP 10 km) Rwzi Haaren verminderen belasting RWZI 1 stuks Planvoorbereiding: 1 De zomer van 2014 is nodig om - na aanpassing besturingsysteem van de rwzi te bepalen wat prestaties zijn en welke aanvullende maatregel nodig is. Besluit in vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 1 Planvorming tbv periode Kom Esch In uitvoering: 1 in uitvoering naar verwachting gereed 2014 Halsche Beemden In SGBP opgenomen 2 stuks. 2 stuks Waterbodemsanering Essche Stroom Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Sanering Essche Stroom Ingetrokken: werkelijke hoeveelheid te verwijderen slib bleek lager (in SGBP m3) m3 Bepalen af te koppelen oppervlak Haaren In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Haaren: Waterkwaliteitspoor opgenomen in vgrp (2017 als uitvoering) Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 132 van 288

133 Bepalen af te koppelen oppervlak st Michielsgestel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente st Michielsgestel: Code was voorheen: NL99_6_BO_BE NL27_L_2 NL27_BE_1, St Michielsgestel Motivatie: gecombineerd met in VGRP geplande rioolvervangingen Bepalen af te koppelen oppervlak Boxtel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Boxtel: programmering afkoppeling verhard oppervlak is opgenomen in GRP en in uitvoering Onderzoek foutaansluitingen Vught in bedrijfsvoering verankerd ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Vught: In GRP als volgt opgenomen: Vervuiling van (in principe schoon) hemelwater doordat vuilwater met foutaansluitingen op hemelwaterbuizen is aangesloten, brengen we meteen onder de aandacht en laten we herstellen. Stimuleren en voorlichten, maar ook handhaven en juridisch afdwingen van burgers (communicatie) is hierbij een voortdurend belangrijk middel. We streven ernaar om zoveel mogelijk hemelwater van het vuilwaterstelsel af te koppelen. We kiezen consequent voor gescheiden riolering. Oftewel: een (functionele) eis aan de DWA-riolering is dat we geen hemelwater inzamelen en transporteren. We hebben geen gemengde riolering. De komende 6 jaar gaan we uit van positieve stimulans en controle via metingen. Uit de monitoring komt naar voren of we naar afloop van deze termijn over gaan op actief opsporen van overgebleven hemelwateraansluitingen en handhavend optreden op overtreding van de verordening. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 133 van 288

134 Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 134 van 288

135 Maatregelen gepland voor de periode Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Oisterwijk 1 ha Hoeveelheid af te koppelen verhard oppervlak wordt nog bepaald. Daarom nu fictieve grootheid 1. Herinrichten watergangen 4,4 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek verspreiding exoten bij vispasseerbaar maken stuw Esch 1 stuks Wat is het effect van het vispasseerbaar maken van de stuw bij Esch op de verspreiding van ongewenste exotische vissoorten. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Oisterwijk 1 stuks Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren, Meten, Modelleren, Maatregelen vispasseerbaar maken barrière 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 135 van 288

136 Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 136 van 288

137 herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Essche Stroom Code waterlichaam: NL27_L_2_2 pagina 137 van 288

138 Factsheet: NL27_R_1_2 Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code: NL27_R_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: Bladel, Hilvarenbeek, Oisterwijk, Reusel-De Mierden R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom is een waterlichaam bestaande uit de Achterste stroom vanaf het punt waar deze in de Essche Stroom uitmondt tot aan de bron bovenstrooms de bebouwde kern van Reusel. Ook de Raamsloop is onderdeel van dit waterlichaam. _x000d_ Het waterlichaam is een R5 type. Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 138 van 288

139 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Kampina & Oisterwijkse Vennen (NL_HAB_133) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 139 van 288

140 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten, Ammonium, zwevend stof diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Als gevolg van de tweedelijnstoetsing is het oordeel voor Nikkel gewijzigd, wat is verwerkt met een beheerdersoordeel () Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 140 van 288

141 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig ontoereiken ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-matig goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 141 van 288

142 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 142 van 288

143 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Oisterwijk Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 29,2 Gemeente Oisterwijk: afronding voor 2015 wordt niet gegarandeerd Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Hilvarenbeek Gemeente Hilvarenbeek 29,2 ha 1 stuks Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Reusel de Mierden 1 stuks Gemeente Reusel de Mierden: Duurzame bestrijding in de kleine kernen. Reusel nog niet, is gekoppeld aan wetgeving. In alle kernen wordt het groen en de wegen op verschillende duurzame wijzen behandeld. Dit is blijvend en daarmee afgehandeld. herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 11,8 km Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,7 Beekhserstel Rondom de Reusel Uitgevoerd: 7,2 Beekherstel Reusel in LI de Hilver en bij Beleven. Gefaseerd: 3,9 Deels naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak (in SGBP 11,8 km) Onderzoek overstort Reusel de Mierden 1 stuks Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 143 van 288

144 Gemeente Reusel de Mierden: Alle overstorten zijn in 2012 voorzien van meters. rwzi Biest-Houtakker verminderen belasting RWZI Gereed in stuks vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 10 stuks Uitgevoerd: 5 LI de Hilver Gefaseerd: 5 Naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak (in SGBP 10 stuks) zuiveringsmoeras Reusel aanleg zuiveringsmoeras Voortgang: ha Motivering: Gefaseerd: 1 Naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak Omvang nog te bepalen, nu fictief 1. Als project weer opgestart wordt moet nut en noodzaak bepaald worden 1 ha Bepalen af te koppelen oppervlak Hilvarenbeek In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Hilvarenbeek Bepalen af te koppelen oppervlak Oisterwijk ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Oisterwijk: afronding voor 2015 wordt niet gegarandeerd Locatiecode was: NL27_B_3 NL27_R_1 NL27_L_1 Meetprogramma Oisterwijk ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Oisterwijk: afronding voor 2015 wordt niet gegarandeerd Locatiecode was: NL27_B_3 NL27_R_1 NL27_L_1 Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 144 van 288

145 Opheffen ongezuiverde lozingen opheffen ongezuiverde lozingen Hilvarenbeek Uitgevoerd: 7 ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Hilvarenbeek Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 145 van 288

146 Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 146 van 288

147 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen 13,4 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Habitatrichtlijn Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Reusel de Mierden 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. vispasseerbaar maken barrière 9 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn zuiveringsmoeras Reusel aanleg zuiveringsmoeras Habitatrichtlijn Omvang nog te bepalen, nu fictief 1. 1 ha Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 147 van 288

148 Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 148 van 288

149 ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Reusel/Raamsloop/Achterste Stroom Code waterlichaam: NL27_R_1_2 pagina 149 van 288

150 Factsheet: NL27_R_2_2 Spruitenstroompje/ Roodloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code: NL27_R_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Hilvarenbeek, Oisterwijk Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 150 van 288

151 Karakterschets: Het Spruitenstroompje/Roodloop is een waterlichaam dat beïnvloed wordt door kwel. De naam Roodloop heeft zijn oorsprong in de ijzerrijkheid die het water de rode kleur geeft._x000d_ De Roodloop stroomt ten noorden van Hilvarenbeek. Het Spruitenstroompje heeft zijn oorsprong ten zuiden van Hilvarenbeek in natuurgebied "de Utrecht". Het water stroomt daar door de Broekeling. Dit is een water met een venachtig karakter. Ter plekke van de Broekeling draagt de waterloop de naam Hoogeindse beek. Vanuit "de Utrecht" stroomt het Spruitenstroompje ten westen van Esbeek en Hilvarenbeek. Net bovenstrooms Biest Houthakker komt het Spruitenstroompje samen met de Roodloop. Vervolgens stroomt het Spruitenstroompje onder het kanaal door om vervolgens in de Reusel uit te monden._x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 151 van 288

152 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Als gevolg van de tweedelijnstoetsing is het oordeel voor Nikkel gewijzigd van "Voldoet" naar "Voldoet niet", wat is verwerkt met een beheerdersoordeel () Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 152 van 288

153 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig E-matig goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Bij temperatuur is de achteruitgang in EKR te verklaren door de warme zomer. Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 153 van 288

154 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 154 van 288

155 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 EVZ De Aalst verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Hilvarenbeek Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,45 Gemeente Hilvarenbeek 0,45 km herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: 5,4 km Uitgevoerd: 5,4 Roodloop/Spruiijtenstroompje in LI de Hilver 2010 (stond met 5,2 km in SGBP). Motivatie: klein deel (0,2 km) in planning naar voren getrokken ivm uitvoeringskansen voor in combinatie met ander traject vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk 3 stuks Uitgevoerd: 2 2 stuks uitgevoerd in LI de Hilver Gefaseerd: 1 Naar achter geschoven in verband met grondposities (EHS discussie) en draagvlak (stond met 3 stuks in SGBP). Bepalen af te koppelen oppervlak Hilvarenbeek In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Hilvarenbeek Opheffen ongezuiverde lozingen opheffen ongezuiverde lozingen Hilvarenbeek Uitgevoerd: 7 ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Hilvarenbeek Onderzoek eutrofe sliblaag Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 155 van 288

156 Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 156 van 288

157 In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 157 van 288

158 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen 2,3 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 158 van 288

159 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 159 van 288

160 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Spruitenstroompje/ Roodloop Code waterlichaam: NL27_R_2_2 pagina 160 van 288

161 Factsheet: NL27_R_3_2 Beekse Bergen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Beekse Bergen Code: NL27_R_3_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Hilvarenbeek Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Beekse bergen is een waterlichaam die wordt getypeerd als een M20-type. Dit staat voor plassen en meren die groter zijn dan 0,5 km2 en een waterdiepte van meer dan 3 meter kennen. Deze plassen worden gevoed door regen- en grondwater; soms is er sprake van kwel (lokaal, regionaal of vanuit een rivier). De bodem bestaat overwegend uit zand, grind of klei, maar ook met veen- en sliblagen. Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 161 van 288

162 Beschermde gebieden: - Zwemwater BEEKSE BERGEN (RECREATIE) (NLBW27_245565) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De Beekse Bergen staan in open verbinding met het Wilhelminakanaal. Voor de oordeel Chemie verwijzen we daarom naar het oordeel Chemie van het Wilhelminakanaal (NL90_1). Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 162 van 288

163 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 goed Overige waterflora (EKR) 0,55 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 E-matig matig Fytoplankton (EKR) 0,60 goed Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 E-matig ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 0,90 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-matig E-matig matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,70 goed Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Voor fosfor is de toestand 1 klasse lager uitgekomen, maar dit is een gevolg van een iets hogere concentratie die de klassengrens net overschrijdt. De klassengrenzen liggen bij dit type (M20) zeer dicht bij elkaar waardoor een kleine stijging snel tot een andere klasse leidt. Normale variatie, bijvoorbeeld als gevolg van natte en droge jaren, lijkt hier de oorzaak van aangezien de (beperkte) verhoging van de concentratie niet verklaard kan worden door nieuwe of grotere lozingen of diffuse bronnen. Naar verwachting is het dus geen echte achteruitgang en kan de toestand in 2021 weer in matig uitkomen. Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 163 van 288

164 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal Ecologie Totaal ontoereiken Biologie ontoereiken Fysische chemie E-slecht ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 164 van 288

165 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 165 van 288

166 In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 166 van 288

167 Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 167 van 288

168 overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 168 van 288

169 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Beekse Bergen Code waterlichaam: NL27_R_3_2 pagina 169 van 288

170 Factsheet: NL27_SD_1_2 Gender -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Gender Code: NL27_SD_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Eersel, Eindhoven, Veldhoven Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 170 van 288

171 Karakterschets: De Gender bestaat uit een gedeelte dat door een landbouwgebied stroomt ten Noorden van Eersel en Steensel en een gedeelte dat door de bebouwde kom van Veldhoven en Eindhoven stroomt. In de kom is de Gender voor een groot gedeelte begeleid door een houten beschoeiing. Daarmee heeft het meer een karakter van een stadsgracht dan dat van een beek._x000d_ De Gender is een beek die niet in de Dommel uitstroomt, maar in het Beatrixkanaal. Vervolgens wordt het water afgevoerd naar het Wilhelminakanaal. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 171 van 288

172 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebieden met een intensieve agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 172 van 288

173 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib puntbronnen niet IPPC industrieën Overig nutrienten, zware metalen, organisch stof diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) biologie, hydromorfologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose cadmium (Cd) - nikkel (Ni) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 173 van 288

174 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 ontoereiken E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,45 ontoereiken ontoereiken matig Vis (EKR) 0,33 ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) ontoereiken goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 174 van 288

175 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 175 van 288

176 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg retentievoorziening aanpakken riooloverstorten Eersel 1 stuks Planvoorbereiding: 1 Gemeente Eersel: Noodzaak/voortgang bekend na realisatie BRP 2de helft Overleg over al dan niet faseren met gemeente noodzakelijk. Onderzoek optimalisatie inrichting Gender 1 stuks In uitvoering: 1 Eindhoven: gefaseerd uitgevoerd door gemeente (Nieuwe Gender; water van de Gender naar De Dommel) Veldhoven: NVO wordt in 2012 uitgevoerd. Het project is op nog steeds in uitvoering. Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eersel Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 0,2 Uitgevoerd: 3,8 ) in totaal 4 ha voor meerdere waterlichamen. Gemeente Eersel: per 31/12/2012 circa 3,8 ha verhard oppervlak afgekoppeld ) ha Bepalen af te koppelen oppervlak Veldhoven Planvoorbereiding: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Veldhoven: Locatiecode was voorheen: NL27_SD_1 NL27_SD_6 NL27_SD_2 NL27_BO_2. We zijn bezig binnen de gemeente een ontvlechtingsonderzoek te doen om te bepalen waar we kunnen afkoppelen en kunnen bergen, zodat we het hemelwaterin het gebied behouden. Sturing in afvalwaterketen Eindhoven aanpakken riooloverstorten Eindhoven Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 176 van 288

177 In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Eindhoven: Code was voorheen: NL27_SD_1 NL27_SD_2 NL27_SD_6 NL99_6_BO_BE. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen pagina 177 van 288

178 In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 herinrichten watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3,5 km Niet in SGBP opgenomen. In Uitvoering voor aanleg NVOs 5,3 km Motivatie: Inspelen op kansen door intiatieven derden (Gemeente Eersel en Gemeente Veldhoven) Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 178 van 288

179 Maatregelen gepland voor de periode Herinrichten watergangen 1 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 179 van 288

180 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 180 van 288

181 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Gender Code waterlichaam: NL27_SD_1_2 pagina 181 van 288

182 Factsheet: NL27_SD_2_2 Ekkersrijt -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Ekkersrijt Code: NL27_SD_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Best, Eersel, Eindhoven, Oirschot, Son en Breugel, Veldhoven Nee Karakterschets: De Ekkersrijt heeft zijn oorsprong op de Oirschotse Heide bij de Kazerne Oirschot. Vervolgens wordt een aantal keer een kanaal en een snelweg gepasseerd. Daarnaast heeft de De Ekkersrijt veel stedelijke invloeden. De beide stadsgrachten Blixembosch en Achtse Barrier hebben in de zomer ook vaak last van blauwalgbloei. Via de kern van Son komt De Ekkersrijt uiteindelijk uit in de Dommel._x000D_ Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 182 van 288

183 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 183 van 288

184 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. De waterhuishouding in gebieden met een intensieve agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 184 van 288

185 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen door materialen/constructie ongerioleerd gebied Overig zware metalen, nutrienten, zuurstof diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 185 van 288

186 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 ontoereiken E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,45 ontoereiken E-matig matig Vis (EKR) 0,33 ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig E-matig matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken E-matig Biologie ontoereiken E-matig Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 186 van 288

187 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 187 van 288

188 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg retentievoorziening aanpakken riooloverstorten Eersel 1 stuks Planvoorbereiding: 1 Gemeente Eersel: Noodzaak/voortgang bekend na realisatie BRP 2de helft Overleg over al dan niet faseren met gemeente noodzakelijk. Aanleg retentievoorziening aanpakken riooloverstorten Eersel 1 stuks Planvoorbereiding: 1 Gemeente Eersel: Noodzaak/voortgang bekend na realisatie BRP 2de helft Overleg over al dan niet faseren met gemeente noodzakelijk. Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eindhoven Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 21,5 Gemeente Eindhoven: WOENSELSE HEIDE TEMPEL WEST afronding in 2014 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eindhoven Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 8,8 Gemeente Eindhoven: Heizoom 21,5 ha 8,8 ha herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 4,2 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 4,2 EVZ Bruggenrijt in LI Wintelre Oerle (in SGBP stond 0 in periode en 11 km in periode ) 4,2 km EVZ in planning naar voren gehaald. Motivatie: EVZ wordt uitgevoerd in Landinrichting. Meeliften met kansen en initiatieven derden. Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 188 van 288

189 Saneren overstort aanpakken riooloverstorten Eersel Gemeente Eersel Aanleg retentievoorziening aanpakken riooloverstorten Son en Breugel Ingetrokken: 1 Alternatief wordt opgevoerd voor ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Son en Breugel: Studie over alternatief, realisatie pas na 2017 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eersel Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 0,2 Uitgevoerd: 3,8 ) in totaal 4 ha voor meerdere waterlichamen. Gemeente Eersel: per 31/12/2012 circa 3,8 ha verhard oppervlak afgekoppeld Bepalen af te koppelen oppervlak Son en Breugel In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Son en Breugel: Onderzoek in afronding 1 stuks ) ha Bepalen af te koppelen oppervlak Best ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Best: Dhr vd Wielen heeft op laten weten dat het is gekoppeld aan het afvoer structuurplan. Sturing in afvalwaterketen Eindhoven aanpakken riooloverstorten Eindhoven In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Eindhoven: Code was voorheen: NL27_SD_1 NL27_SD_2 NL27_SD_6 NL99_6_BO_BE. Onderzoek eutrofe sliblaag Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 189 van 288

190 Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 190 van 288

191 In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 191 van 288

192 Maatregelen gepland voor de periode Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Best 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 192 van 288

193 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 193 van 288

194 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Ekkersrijt Code waterlichaam: NL27_SD_2_2 pagina 194 van 288

195 Factsheet: NL27_SD_3_2 Hooidonkse beek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Hooidonkse beek Code: NL27_SD_3_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: M1a (Zoete gebufferde sloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Geldrop-Mierlo, Nuenen, Gerwen en Nederwetten, Son en Breugel Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 195 van 288

196 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 196 van 288

197 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken E-slecht ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 E-matig E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E-matig goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 ontoereiken goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M1a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De stikstofnorm is aangepast van 4.0 naar 2.4 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. De verslechtering van de macrofauna heeft te maken met de toevoeging van een extra meetlocatie op een kritisch punt. Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 197 van 288

198 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken E-slecht Biologie ontoereiken E-slecht Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 198 van 288

199 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Bepalen af te koppelen oppervlak Nuenen CA 1 stuks Gemeente Nuenen CA: Locatiecode was: NL27_SD_3 NL99_BRA_01_KD_2. in overleg met WS De Dommel of voldaan is aan de Basisinspanning. Daarna wordt gekeken naar eventuele extra maatregelen om water op straat te voorkomen. uitvoering van het merendeel van het afkoppelen heeft ook al plaats gevonden herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 5 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 5 2,9 km EVZ Hooidonkse Beek Gulbergen, 1,2 km EVZ Papenvoortse LoopEVZ en NVO Hooidonkse Beek Broekse Erven 2013 (in SGBP stond 3,0 km in periode en 3,8 km in de periode ). Motivatie: 2 km extra door meeliften met kansen en initiatieven derden. Verbetermaatregelen riolering aanpakken riooloverstorten Geldrop-Mierlo In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Geldrop-Mierlo: Locatiecode was: NL27_SD_3 NL99_BRA_01_KD_2 Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 199 van 288

200 Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 200 van 288

201 Maatregelen gepland voor de periode Herinrichten watergangen 7 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 201 van 288

202 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 202 van 288

203 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Hooidonkse beek Code waterlichaam: NL27_SD_3_2 pagina 203 van 288

204 Factsheet: NL27_SD_5_2 Afwateringskanaal Dommel -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Afwateringskanaal Dommel Code: NL27_SD_5_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Eindhoven Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Het afwateringskanaal Dommel behoort tot het watertype M3. Kenmerkend voor dit watertype is stilstaand tot langzaamstromend kanaalwater dat bestaat uit oppervlaktewater waarvan de herkomst wisselend is. De stroomrichting kan gedurende het jaar omkeren. Vaak is sprake van een belangrijke scheepvaartfunctie, wat ook leidt tot een rechte waterbak (rechthoekig of trapeziumvorm) met abrupte overgangen van land naar water. Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 204 van 288

205 Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's overige belastingen overige Afwatering biologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose cadmium (Cd) - nikkel (Ni) - som a-, b-, c- en d-hch (shch4) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 205 van 288

206 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 E-matig goed Vis (EKR) 0,45 goed Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E-matig E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E-matig E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 goed Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig Biologie E-matig Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 206 van 288

207 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 207 van 288

208 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,3 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 2,3 2,3 km Dommel door Eindhoven (in SGBP stond 1,6 km in periode en 0,7 km in de periode ). De gehele EVZ van 2,3 km is uitgevoerd de periode waterbodemsanering Afwateringskanaal Verwijderen verontreinigde bagger m3 Voortgang: m3 Motivering: ( volgens SGBP) Motivatie m3 extra: Hoeveelheid bagger hoger dan eerder voorzien Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 208 van 288

209 Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 209 van 288

210 Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 210 van 288

211 overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 211 van 288

212 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Afwateringskanaal Dommel Code waterlichaam: NL27_SD_5_2 pagina 212 van 288

213 Factsheet: NL27_SD_6_2 Beatrixkanaal -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Beatrixkanaal Code: NL27_SD_6_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Best, Eindhoven Type: Status: M6b (Grote ondiepe kanalen met scheepvaart) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 213 van 288

214 Karakterschets: Het Beatrixkanaal behoort tot het watertype M6b. Kenmerkend voor dit watertype is dat het een groot, ondiep kanaal betreft dat vooral bestaat uit oppervlaktewater waarbij de herkomst wisselend is en de stroomrichting gedurende het jaar kan omkeren. Periodiek is er zichtbare stroming, vooral in de buurt van inlaten/gemalen. Vaak is sprake van een belangrijke scheepvaartfunctie, wat ook leidt tot een rechte waterbak (rechthoekig of trapeziumvorm) met abrupte overgangen van land naar water. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen door materialen/constructie ongerioleerd gebied Overig zware metalen, nutrienten, zuurstof diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's overige belastingen overige Afwatering biologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 - cadmium (Cd) - nikkel (Ni) - som a-, b-, c- en d-hch (shch4) (geen normoverschrijdingen) pagina 214 van 288

215 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,35 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,40 ontoereiken goed Fytoplankton (EKR) 0,60 ontoereiken E-matig goed Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,25 E-matig goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,80 E-matig E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 goed Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M6b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Voor fosfor is de toestand 1 klasse lager uitgekomen, maar dit is een gevolg van een iets hogere concentratie die de klassengrens net overschrijdt. Normale variatie, bijvoorbeeld als gevolg van natte en droge jaren, lijkt hier de oorzaak van aangezien de (beperkte) verhoging van de concentratie niet verklaard kan worden door nieuwe of grotere lozingen of diffuse bronnen. Naar verwachting is het dus geen echte achteruitgang en kan de toestand in 2021 weer voldoen aan de doelstelling. Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 215 van 288

216 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken E-matig Biologie ontoereiken E-matig Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 216 van 288

217 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Vergrotingen berging riolering aanpakken riooloverstorten Veldhoven 1 stuks Gemeente Veldhoven: Op dit moment zijn we op diversen plekken in voorbereiding om extra riolering aan te leggen. Daarnaast gaan we dit jaar starten met de aanleg van een BBB om zo uitstoot te verminderen. Bepalen af te koppelen oppervlak Veldhoven Planvoorbereiding: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Veldhoven: Locatiecode was voorheen: NL27_SD_1 NL27_SD_6 NL27_SD_2 NL27_BO_2. We zijn bezig binnen de gemeente een ontvlechtingsonderzoek te doen om te bepalen waar we kunnen afkoppelen en kunnen bergen, zodat we het hemelwaterin het gebied behouden. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 217 van 288

218 Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 218 van 288

219 Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 219 van 288

220 overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 220 van 288

221 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Beatrixkanaal Code waterlichaam: NL27_SD_6_2 pagina 221 van 288

222 Factsheet: NL27_T_1_2 Tongelreep -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Tongelreep Code: NL27_T_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: Eindhoven, Heeze-Leende, Valkenswaard, Waalre R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Natuurlijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 222 van 288

223 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux (NL_HAB_136) Status: Natuurlijk 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering zware metalen, nutrienten, zuurstof, organisch slib diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Verkeer zware metalen, nutrienten, PAK's regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 223 van 288

224 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig E-matig goed Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig matig Vis (EKR) 0,60 ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-matig goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Vanwege fouten in de maatlat van 2009 is de macrofytenmaatlat (als onderdeel van kwaliteitselement Overige waterflora) voor de beken sterk aangepast. De berekende toestand 2009 en 2014 zijn niet eenduidig te vergelijken. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De stikstofnorm is voor de beken aangepast van 4.0 naar 2.3 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 224 van 288

225 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig ontoereiken Biologie E-matig ontoereiken Fysische chemie E-matig E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 225 van 288

226 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eindhoven Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 3,4 Gemeente Eindhoven: BLOEMENBUURT ZUID 3,4 ha herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,9 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 0,7 Herinrichting Tongelreep (Brabantia),2 Herinrichting Tongelreep (staat in SGBP met 1,1 km in periode en 2,5 km in periode ). Motivatie: 0,8 km in planning naar voren getrokken ivm uitvoeringskansen in combinatie met ander traject. Bepalen af te koppelen oppervlak Waalre ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Waalre: Locatiecode was: NL27_T_1 NL27_BO_1 NL99_6_BO_BE Bepalen af te koppelen oppervlak Valkenswaard In uitvoering: 1 doorlopende actie, in bedrijfsvoering verankerd tot 2030 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Valkenswaard Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Waalre ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Waalre Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 226 van 288

227 Overleg waterkwaliteit met buren overige instrumentele maatregelen ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Eind 2013 is een samenwerkingsbijeenkomst geweest met onze Vlaamse partners. Aan Wambeek-Tongelreep stroomgebied wordt prioriteit gegeven. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 227 van 288

228 Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 228 van 288

229 Maatregelen gepland voor de periode herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2 km in SGBP was opgenomen 2 km voor periode ,hiervan is 0,8 km uitgevoerd in de periode SGBP2: 2 Ontwikkelen grensoverschrijdend waterkwaliteitsmodel 1 stuks In de Tongelreep (Warmbeek in Vlaanderen) willen we als pilot onderzoek hoe we een grensoverschrijdend waterkwaliteitsmodel kunnen maken samen met onze Vlaamse partners Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 229 van 288

230 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 230 van 288

231 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Tongelreep Code waterlichaam: NL27_T_1_2 pagina 231 van 288

232 Factsheet: NL27_Z_1_2 Zandleij -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zandleij Code: NL27_Z_1_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Haaren, Tilburg, Vught Type: Status: M1a (Zoete gebufferde sloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 232 van 288

233 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Loonse en Drunense Duinen & Leemkuilen (NL_HAB_131) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten, Ammonium, zwevend stof diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 233 van 288

234 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,40 ontoereiken E-matig matig Vis (EKR) 0,60 matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 E-slecht ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 E-matig ontoereiken ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-matig goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M1a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand linuron (linrn) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De stikstofnorm is aangepast van 4.0 naar 2.4 mg N/l. Op basis daarvan zijn ook de onderliggende klassengrenzen opgeschoven (strenger geworden). Op basis van de oude klassengrenzen zou de huidige toestand gelijk zijn gebleven waardoor er geen sprake is van een echte achteruitgang. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E-slecht ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 234 van 288

235 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 235 van 288

236 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Haaren Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 4,3 Gemeente Haaren: Trace Langeweg (reconstructie) eind 2013 afgerond 4,3 ha Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Haaren 4,4 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 3,7 Uitgevoerd: 0,7 Gemeente Haaren: 0,7 ha gerealiseerd (Matadorproject begin 2012 afgerobnd). 3,7 ha zal niet meer worden afgevoerd naar de Zandleij maar naar de Broekleij. Uitvoering start in najaar 2012 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Tilburg Gemeente Tilburg: Continu proces 1 stuks Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Haaren Gemeente Haaren - heeft certificaat Duurzaam Terreinbeheer Niveau Zilver herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1 stuks 4,9 km Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,9 0,9 km NVO Zandkantsse Leij (NNP De Brand) Uitgevoerd: 4 0,4 EVZ Zandleij 2010, 3,6 EVZ Zandleij en Koolvense Loop 2013 (In SGBP was 1,5 km opgenomen voor periode en 4,2 km voor periode ). Motivatie: 3,4 km naar voren gehaald i.v.m. grondpositie en draagvlak Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 236 van 288

237 Onderzoek zink in gebied Zandleij 1 stuks Ingetrokken: 1 Zink is in de Zandelij wel een probleem, maar dat is in ons hele gebied. Dus geen specifiek probleem voor de Zandleij Zink is in de Zandleij wel een probleem, maar dat is in ons gehele gebied. Dus geen specifiek probleem voor de Zandleij Motivatie: Zink is in de Zandelij wel een probleem, maar dat is in ons hele gebied. Dus geen specifiek probleem voor de Zandleij Saneren Zandleij, traject de Brand, NNP De Brand Verwijderen verontreinigde bagger m3 Voortgang: m3 Motivering: Saneren Zandleij, traject de Bran Ingetrokken: 950 hoeveelheid te verwijderen baggerspecie bleek iets lager dan voorzien In SGBP stond m3 bagger opgenomen voor periode Er is in totaal m3 bagger verwijderd. Bepalen af te koppelen oppervlak Tilburg ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Tilburg: Gestart in 2010 als opdracht SWR, gereed november 2012 Bepalen af te koppelen oppervlak Haaren In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Haaren: Waterkwaliteitspoor opgenomen in vgrp (2017 als uitvoering) Duurzaam Bouwen overige instrumentele maatregelen Tilburg ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Tilburg: Continu Verbetermaatregelen riolering aanpakken riooloverstorten Tilburg In uitvoering: 1 Is in 2015 uitgevoerd Uitgevoerd: 2 Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 237 van 288

238 ) in totaal 3 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Tilburg: Drie delig: 1) doortrekken overslagriiool, achterhaald door Blauwe Aders, niet meer nodig; 2) ombouw zevenheuvelenweg van g.s. naar verbeterd g.s.: gereed; 3) ombouw gs Stappegoor stelsel met retentievoorziening, gereed voor zover ontwikkeling Stappegoor klaar is. Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 238 van 288

239 In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 239 van 288

240 Maatregelen gepland voor de periode Herinrichten watergangen 0,9 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water OAS Haaren 1 stuks overige emissiereducerende maatregelen Haaren OAS Haarensteijnstraat (bijleggen) Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Tilburg 1 stuks Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen Waterkwaliteitsspoor Haaren 1 stuks Haaren Reservering diverse maatregelen Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 240 van 288

241 Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode Rwzi Tilburg-Noord verminderen belasting RWZI 1 stuks Planvorming in 2013 Motivatie: In 2013 is het onderzoek nog gericht op de planvorming. Verder wordt ook gekeken wat de invloed is van piekemissies. herinrichten watergangen ) km Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 241 van 288

242 verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zandleij Code waterlichaam: NL27_Z_1_2 pagina 242 van 288

243 Factsheet: NL27_Z_2_2 Broekleij -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Broekleij Code: NL27_Z_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Noord-Brabant Haaren, Vught Type: Status: M1a (Zoete gebufferde sloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 243 van 288

244 Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek (NL_HAB_132) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) biologie regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) biologie overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering biologie, hydromorfologie 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 244 van 288

245 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,40 ontoereiken E-matig matig Vis (EKR) 0,60 matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 E-matig E-matig goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 ontoereiken goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M1a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 245 van 288

246 Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 246 van 288

247 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Haaren Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 1,3 Gemeente Haaren: Afkoppelproject Kastanjelaan/Achterstraat Helvoirt zomer 2014 afgerond herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,3 ha 1,1 km Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1 1 km planvoorbereiding EVZ Ruiting Landgoed Vughts Uitgevoerd: 0,1 EVZ Ruysbossche Waterloop door Gemeente in 2012 (in SGBP 1,0 km periode , 6,0 km periode ). Motivatie: 0,1 km extra EVZ uitgevoerd door gemeente Bepalen af te koppelen oppervlak Haaren In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Haaren: Waterkwaliteitspoor opgenomen in vgrp (2017 als uitvoering) Onderzoek foutaansluitingen Vught in bedrijfsvoering verankerd ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Vught: In GRP als volgt opgenomen: Vervuiling van (in principe schoon) hemelwater doordat vuilwater met foutaansluitingen op hemelwaterbuizen is aangesloten, brengen we meteen onder de aandacht en laten we herstellen. Stimuleren en voorlichten, maar ook handhaven en juridisch afdwingen van burgers (communicatie) is hierbij een voortdurend belangrijk middel. We streven ernaar om zoveel mogelijk hemelwater van het vuilwaterstelsel af te koppelen. We kiezen consequent voor gescheiden riolering. Oftewel: een (functionele) eis aan de DWA-riolering is dat we geen hemelwater inzamelen en transporteren. We hebben geen gemengde riolering. De komende 6 jaar gaan we uit van positieve stimulans en controle via metingen. Uit de monitoring komt naar voren of we naar afloop van deze termijn over gaan op actief opsporen van overgebleven hemelwateraansluitingen en handhavend optreden op overtreding van de verordening. Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 247 van 288

248 Onderzoek eutrofe sliblaag Onderzoek herkomst en maatregelen diverse voorkomende bestrijdingsmiddelen Onderzoek Kwaliteitsbaggeren (O2) Onderzoek naar gevolgen waterbodemkwaliteit van voormalige lozingen Onderzoek naar locatie, omvang en maatregelen mbt ontoelaatbare risico's door vervuilde waterbodems Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 248 van 288

249 Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 249 van 288

250 Maatregelen gepland voor de periode Herinrichten watergangen 2,9 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 250 van 288

251 Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 251 van 288

252 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Broekleij Code waterlichaam: NL27_Z_2_2 pagina 252 van 288

253 Factsheet: NL99_5C_SD_4_2 Eindhovens Kanaal -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Eindhovens Kanaal Code: NL99_5C_SD_4_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas, Waterschap Aa en Maas Provincie Noord-Brabant Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Helmond Type: Status: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 253 van 288

254 Karakterschets: Het Eindhovens Kanaal heeft een functie van waterverdeling tussen verschillende stroomgebieden en is gegraven. Wateraanvoer komt wisselend van de westzijde en de oostzijde. Het is getypeerd als type M6a, groot ondiep kanaal zonder scheepvaart. Het westelijk deel van het Eindhovens Kanaal ligt binnen het gebied van, het oostelijk deel binnen Waterschap Aa en Maas. verzorgt namens beide waterbeheerders de rapportages voor de KRW voor dit waterlichaam. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep diffuse bronnen diffuse bronnen diffuse bronnen overige belastingen overige belastingen Belasting Functie Effect door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) door landbouwgronden overige intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 254 van 288

255 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,40 E-matig goed Vis (EKR) 0,45 E-matig goed Fytoplankton (EKR) 0,60 goed Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 goed Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 goed DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 goed Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: Verwacht wordt dat het waterlichaam in 2021 nog niet in de goede ecologische toestand is, vanwege de volgende redenen: - Effecten van getroffen maatregelen tot en met 2021 zijn niet direct na uitvoering volledig meetbaar. Na 2021 wordt nog verandering verwacht t.g.v. het systeemherstel. - Nederland kiest ervoor om het KRW-maatregelprogramma in drie planperiodes uit te voeren, uit het oogpunt van haalbaarheid en betaalbaarheid. Zie voor een toelichting de motivatie van fasering, Artikel 4.4. Mogelijk zijn in de derde planperiode ( ) ook maatregelen nodig om dit waterlichaam te verbeteren, waardoor in 2021 nog niet de goede toestand wordt verwacht. Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 255 van 288

256 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet Ecologie Totaal E-matig E-matig Biologie E-matig E-matig Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 256 van 288

257 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 257 van 288

258 Maatregelen gepland voor de periode Bijdrage waterschap aan Deltaplan Agrarisch Waterbeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Waterschap Aa en Maas Invulling wordt in de planperiode nader vormgegeven Duurzaam terreinbeheer door waterschap verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Waterschap Aa en Maas NVO/EVZ, rest programma-opgave ) km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Aa en Maas ) in totaal 84,3 km voor het beheergebied waterbeheerder. nog nader toe te kennen aan waterlichamen betreft 90-5,7 = 84,3 km Onderhoud, passend bij inrichting waterloop ) km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Waterschap Aa en Maas ) in totaal 735 km voor het beheergebied waterbeheerder. Betreft gehele gebied, conform beheerplan watergangen. Beheerplan wordt regelmatig geactualiseerd Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek bijdrage groen-blauwe diensten overige instrumentele maatregelen Waterschap Aa en Maas Nagaan welke groen-blauwe diensten binnen het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid kan bijdragen aan KRW-doelen Onderzoek maatregel-effect relaties Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 258 van 288

259 We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 259 van 288

260 Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. NVO programma vanaf 2022 verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Aa en Maas ) km ) in totaal 90 km voor het beheergebied waterbeheerder. Naar verwachting zal in de periode van SGBP3 op een aantal locaties verdere herinrichting van oevers nodig zijn om ecologische doelen te realiseren. Locaties en omvang hangen sterk af van de ecologische toestand op dat moment en uitvoering van het maatregelprogramma in De omvang is zeer indicatief, en zal in voorbereiding op het SGBP3 nader in beeld worden gebracht. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel pagina 260 van 288

261 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Eindhovens Kanaal Code waterlichaam: NL99_5C_SD_4_2 pagina 261 van 288

262 Factsheet: NL99_6_BO_BE_2 Midden- en Beneden Dommel -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Midden- en Beneden Dommel Code: NL99_6_BO_BE_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas, Waterschap Aa en Maas Provincie Noord-Brabant Type: Status: R6 (Langzaam stromend riviertje op zand/klei) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: 's-hertogenbosch, Boxtel, Eindhoven, Nuenen, Gerwen en Nederwetten, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Son en Breugel, Veldhoven, Vught, Waalre Nee Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 262 van 288

263 Karakterschets: Het waterlichaam Midden- en Benedendommel omvat het deel van de Dommel benedenstrooms van Eindhoven. Alleen het gedeelte in het stedelijk gebied van Den Bosch (Stadsdommel) ligt in het beheergebied van waterschap Aa en Maas. Het grootste deel van het waterlichaam Midden- en Beneden Dommel ligt in het beheergebied van Waterschap de Dommel. Het waterlichaam is getypeerd als een R6, langzaam stromende rivier op zand. In Den Bosch komt de Dommel samen met de Aa en Zuid-Willemsvaart in de Dieze (waterlichaam NL38_6J). Ook staat de Dommel in open verbinding met het Drongelens Kanaal (waterlichaamnl38_6h). beheert het grootste deel van dit waterlichaam en draagt zorg voor monitoring en rapportage t.b.v. de Kaderrichtlijn Water. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Vlijmens Ven, Moerputten & Bossche Broek (NL_HAB_132) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen waterkeringen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 263 van 288

264 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een goede bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de goede landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regelmatig drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare/betaalbare alternatieven beschikbaar Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 264 van 288

265 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten, Ammonium, zwevend stof diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Verkeer zware metalen, PAK's diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis, Macrofauna overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Afwatering Nutrienten, bestrijdingsmiddelen en zware metalen 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose fluorantheen (Flu) - kwik (Hg) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Het is niet duidelijk waarom de chemische toestand nu niet voldoet en in 2009 wel. Mogelijk betreft het andere normen (kwik) of zijn beide parameters in 2009 geheel niet meegenomen. Van extra lozingen of calamiteiten is zover bekend geen sprake. Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 265 van 288

266 Ecologische toestand Biologie GEP Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,55 E-matig ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 goed Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 goed Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 goed Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-matig goed Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer goed groen = goed geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Bij macrofauna is de achteruitgang in EKR beperkt en zit nu net onder de klassengrens. Het betref geen echte achteruitgang, maar ecologisch variatie. Daarnaast is het relatief betere deel, bovenstrooms van de RWZI eindhoven, in 2014 niet meer met dit waterlichaam meegenomen, maar met de Boven Dommel (herbegrenst). Naar verwachting voldoet de toestand in 2021 echter weer aan dezelfde klasse als in De vismaatlat voor de beken is duidelijk strenger geworden en geeft lagere EKR's. De doelen (GEP's) zijn hier op aangepast waardoor het doelgat niet is gewijzigd. Na uitvoering van alle maatregelen, gecombineerd met een goede waterkwaliteit, blijven de doelen gewoon haalbaar. De geconstateerde achteruitgang is dus geen echte achteruitgang, maar een rekenkundig gevolg van een strengere maatlat. Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 266 van 288

267 Eindoordeel Toestand 2009 Toestand 2014 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = goed/voldoet rood = niet goed/voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer goed groen = goed/voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 267 van 288

268 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg bergbezinkleiding aanpakken riooloverstorten Boxtel 1 stuks Gemeente Boxtel: is opgenomen in GRP In overleg met waterschap wordt thans bekeken of uitvoering doorgaat of wordt vervangen door alternatief gebaseerd op emissiespoor aanpassen Verdeelwerk aanpassen waterpeil. Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eindhoven Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 4,5 Gemeente Eindhoven: HOLTROPLAAN Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eindhoven Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 3,7 Gemeente Eindhoven: SCHUTTERSBOS Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Eindhoven Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 24,7 Gemeente Eindhoven: KRUIDENBUURT LAKERLOPEN 1 stuks 4,5 ha 3,7 ha 24,7 ha Baggeren Oude Gracht en andere stadswateren Verwijderen verontreinigde bagger m3 Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 268 van 288

269 Eindhoven Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Gemeente Eindhoven: in origineel bestand werd alleen gesproken over oude gracht; onduidelijk is welke andere stadswateren het betreft. Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Eindhoven Gemeente Eindhoven Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Son en Breugel Gemeente Son en Breugel: DOB Zilver Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Boxtel Gemeente Boxtel 1 stuks 1 stuks 1 stuks Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Schijndel 1 stuks Gemeente Schijndel: We gaan voor dit jaar (en volgende; waarschijnlijk tot en met 2015) een nieuw bestek maken voor onkruidbestrijding op verhardingen. Tim Verhagen heeft laten weten dat dit een doorlopende maatregel is dat in de bedrijfsvoering is opgenomen. In het bestek zijn prestaties opgenomen als de spuiter overstapt op milieuvriendelijke producten. herinrichting watergangen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 23,6 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 23,6 15,3 Dommel door Eindhoven, 7,4 Dommel door Boxtel, 0,9 km De Hogt (in SGBP 15,8 kmin periode en 16,6 km in periode ) Motivatie: 7,8 km extra in deze periode: Afwijkingen deels doordat traject in planning naar voren getrokken ivm uitvoeringskansen voor in combinatie met ander traject (Dommel door eindhoven) en deels om mee te liften met kansen door samenwerking met derden (De Hogt). OAS cluster Eindhoven 1 stuks Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 269 van 288

270 OAS cluster Sint-Oedenrode 1 stuks Slibvang in Beneden Dommel overige beheermaatregelen Gefaseerd: 1 Uitvoering naar verwachting pas in 2016 gereed In SGBP ( ) 1 stuks opgenomen 1 stuks Uitvoering start in 2015 maar loopt naar verwachting door naar 2016 vispasseerbaar maken barrière vispasseerbaar maken kunstwerk uitgevoerd 2013 Dommel door Eindhoven Opname in SGBP 1 stuks in periode Waterbodemonderzoek oude meanders Planvoorbereiding: 1 Waterbodemsanering Dommel in Boxtel Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Dommel door Boxtel In SGBP ( ) m3 1 stuks 1 stuks m3 waterbodemsanering Midden Dommel Verwijderen verontreinigde bagger m3 Voortgang: m3 Motivering: Dommel door Eindhoven (in SGBP m3 bagger) Motivatie 57000m3 bagger extra: hoeveelheid te verwijderen slib is aanzienlijk hoger gebleken dan voorzien. Aanleg retentievoorziening aanpakken riooloverstorten Son en Breugel Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 270 van 288

271 Ingetrokken: 1 Alternatief wordt opgevoerd voor ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Son en Breugel: Studie over alternatief, realisatie pas na 2017 Bepalen af te koppelen oppervlak Someren ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Someren Bepalen af te koppelen oppervlak st Michielsgestel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente st Michielsgestel: Code was voorheen: NL99_6_BO_BE NL27_L_2 NL27_BE_1, St Michielsgestel Motivatie: gecombineerd met in VGRP geplande rioolvervangingen Bepalen af te koppelen oppervlak Boxtel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Boxtel: programmering afkoppeling verhard oppervlak is opgenomen in GRP en in uitvoering Bepalen af te koppelen oppervlak Son en Breugel In uitvoering: 1 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Son en Breugel: Onderzoek in afronding Convenant Duurzaam Bouwen overige instrumentele maatregelen Son en Breugel ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Son en Breugel. Motivatie: convenant GPR -gebouw ondertekend. Onderzoek foutaansluitingen Vught in bedrijfsvoering verankerd Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 271 van 288

272 ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Gemeente Vught: In GRP als volgt opgenomen: Vervuiling van (in principe schoon) hemelwater doordat vuilwater met foutaansluitingen op hemelwaterbuizen is aangesloten, brengen we meteen onder de aandacht en laten we herstellen. Stimuleren en voorlichten, maar ook handhaven en juridisch afdwingen van burgers (communicatie) is hierbij een voortdurend belangrijk middel. We streven ernaar om zoveel mogelijk hemelwater van het vuilwaterstelsel af te koppelen. We kiezen consequent voor gescheiden riolering. Oftewel: een (functionele) eis aan de DWA-riolering is dat we geen hemelwater inzamelen en transporteren. We hebben geen gemengde riolering. De komende 6 jaar gaan we uit van positieve stimulans en controle via metingen. Uit de monitoring komt naar voren of we naar afloop van deze termijn over gaan op actief opsporen van overgebleven hemelwateraansluitingen en handhavend optreden op overtreding van de verordening. Onderzoek waterbodem achter overstorten In uitvoering: 1 De inventarisatie (knelpunten) is afgerond. Planvoorbereiding aanpak knelpunten start daarna. Onderzoek zuurstof bevorderende maatregelen In uitvoering: 1 Pilot oppervlaktewater-beluchting is uitgevoerd; demo in voorbereiding. Uitwerking waterkwaliteitsspoor waterschap en gemeenten In uitvoering: 1 Loopt nog omdat tempo wordt bepaald door gemeenten. Streven is In 2014 af te ronden. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Duurzaam onkruidbeheer verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Onbekend Gemeente onbekend Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 272 van 288

273 Maatregelen gepland voor de periode Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Boxtel 1 ha In het GRP 2015 zal een nieuwe taakstelling worden opgenomen t.a.v. af te koppelen hemelwater van verhard oppervlak. Daarom fictieve grootheid 1. Slibvang in Beneden Dommel overige beheermaatregelen Uitvoering start in 2015, loopt in door in stuks Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Boxtel 1 stuks Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren, Meten, Modelleren, Maatregelen Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Son en Breugel 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma Waterportaal ZuidOostBrabant overige emissiereducerende maatregelen Eindhoven 1 stuks Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. Beekherstel, rest programma-opgave verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Aa en Maas ) km ) in totaal 21,7 km voor meerdere waterlichamen. betreft resterend deel programma beekherstel, nog nader toe te wijzen aan locaties ,3 = 21,7 km Bijdrage waterschap aan Deltaplan Agrarisch Waterbeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 273 van 288

274 Waterschap Aa en Maas Invulling wordt in de planperiode nader vormgegeven Duurzaam terreinbeheer door waterschap verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Waterschap Aa en Maas NVO/EVZ, rest programma-opgave ) km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Aa en Maas ) in totaal 84,3 km voor het beheergebied waterbeheerder. nog nader toe te kennen aan waterlichamen betreft 90-5,7 = 84,3 km Onderhoud, passend bij inrichting waterloop ) km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Waterschap Aa en Maas ) in totaal 735 km voor het beheergebied waterbeheerder. Betreft gehele gebied, conform beheerplan watergangen. Beheerplan wordt regelmatig geactualiseerd Onderzoek "Building with Nature" Verkenning naar alternatieve herstelmaatregelen in het project "building with nature" Onderzoek bijdrage groen-blauwe diensten overige instrumentele maatregelen Waterschap Aa en Maas Nagaan welke groen-blauwe diensten binnen het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid kan bijdragen aan KRW-doelen Onderzoek maatregel-effect relaties We willen meer inzicht in de effecten van maatregelen. Denk aan het effect van beschaduwing op de ecologie in een beek of het effect van een bufferstrook op de waterkwaliteit. Onderzoek naar effect microverontreinigingen Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 274 van 288

275 We willen inzicht krijgen in de verspreiding van microverontreinigingen en het effect ervan op de ecologie. Het gaat dan om de zogenaamde nieuwe stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Onderzoek toxiciteit metalen In vervolg op de tweedelijnstoetsing doen we een nadere analyse naar de biobeschikbaarheid van metalen en het effect ervan op de ecologie. Uitwerken doelmatig en afgestemd maatregelprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes in de werkeenheden Doelmatig Waterbeheer "Meijerij" en "Hart van Brabant": Uitwerken tot een doelmatig (en afgestemd) maatregelprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Uitwerken gezamenlijk investeringsprogramma overige emissiereducerende maatregelen Met de gemeentes van de Werkeenheid Doelmatig Waterbeheer "Waterportaal": Uitwerken en (deels) implementeren van gezamenlijk investeringsprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is de 4M-aanpak leidend: Monitoren Meten Modelleren Maatregelen. De 4M-en beslismethodiek, bestaat uit een viertal stappen: 1. Monitoren: bepalen hoe het watersysteem er voor staat en wat belemmeringen zijn. 2. Meten: vaststellen meetbehoefte en uitvoeren meetprogramma in riolering, RWZI en watersysteem. 3. Modelleren: ontwikkelen rekeninstrument voor bepalen effectiviteit van maatregelen. 4. Maatregelen: bepalen van een kosteneffectief maatregelenpakket. De methodiek wordt cyclisch doorlopen waarbij maatregelen worden geïmplementeerd en de cyclus weer wordt doorlopen om het effect ervan vast te stellen en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen. Maatregelen gepland voor de periode Rwzi Eindhoven 1 stuks verminderen belasting RWZI Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 275 van 288

276 Beekherstel programma vanaf 2022 verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Aa en Maas ) km ) in totaal 70 km voor meerdere waterlichamen. Naar verwachting zal in de periode van SGBP3 op een aantal locaties verder beekherstel nodig zijn om ecologische doelen te realiseren. Locaties en omvang hangen sterk af van de ecologische toestand op dat moment en uitvoering van het maatregelprogramma in De omvang is zeer indicatief, en zal in voorbereiding op het SGBP3 nader in beeld worden gebracht. herinrichten watergangen ) km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water ) in totaal 92,7 km voor het beheergebied waterbeheerder. NVO programma vanaf 2022 verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Aa en Maas ) km ) in totaal 90 km voor het beheergebied waterbeheerder. Naar verwachting zal in de periode van SGBP3 op een aantal locaties verdere herinrichting van oevers nodig zijn om ecologische doelen te realiseren. Locaties en omvang hangen sterk af van de ecologische toestand op dat moment en uitvoering van het maatregelprogramma in De omvang is zeer indicatief, en zal in voorbereiding op het SGBP3 nader in beeld worden gebracht. Vispasseerbaar maken barriere vispasseerbaar maken kunstwerk ) in totaal 33 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "goed" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 276 van 288

277 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Er is sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. De onderbouwing daarvan is beschreven in de financiële paragraaf van het Waterbeheerplan van. Een hoger investeringsvolume in deze planperiode zou leiden tot grotere tariefstijging die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. Het investeringsvolume uit het WBP is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen. Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren zodat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Midden- en Beneden Dommel Code waterlichaam: NL99_6_BO_BE_2 pagina 277 van 288

278 Factsheet: NL99_BRA_01_KD_2_2 Kleine Dommel/Sterkselse Aa -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven Toestand 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kleine Dommel/Sterkselse Aa Code: NL99_BRA_01_KD_2_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand), Status: Sterk Veranderd Waterschap Peel en Maasvallei Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincie Noord-Brabant, Provincie Limburg Cranendonck, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Heeze-Leende, Nederweert, Nuenen, Gerwen en Nederwetten, Someren Nee Naam waterlichaam: Kleine Dommel/Sterkselse Aa Code waterlichaam: NL99_BRA_01_KD_2_2 pagina 278 van 288