Factsheet: NL43_01 Schuitenbeek

Transcriptie

1 Factsheet: NL43_01 Schuitenbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Schuitenbeek Code: NL43_01 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Putten Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Schuitenbeek stroomt grotendeels door agrarisch cultuurland (gras- en maïsland). Voor een deel is de beek omzoomd door bosstroken De Schuitenbeek is een gegraven en vooral in de landbouwgebieden genormaliseerde beek. De beek wordt gevoed door onder andere de Veldbeek. Het gedeelte van de Schuitenbeek dat frequent droogvalt is geen onderdeel meer van het waterlichaam (zie voor verdere motivering van de wijziging van begrenzingen het WsVV_Achtergronddocument_2014). Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 1 van 246

2 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium, stikstof en fosfaat Zink regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna, overige flora en vis regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterhuishouding (overig) Macrofauna, overige flora en vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Kobalt. Macrofauna, overige flora en vis Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 2 van 246

3 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,20 ontoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik zal niet worden voldaan aan de GEP's. Verklaring achteruitgang totaal stikstof en totaal fosfaat t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Met de nieuwe norm zou de toetsing 2009 ook matig zijn geweest. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie ontoereiken* Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 3 van 246

4 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 4 van 246

5 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 1,6 Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,35 Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 0,25 Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,35 Verwijderen gecreosoteerde oeverbeschoeiing saneren uitlogende oeverbescherming Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,35 1,6 km 1,35 km 0,25 km 1,35 km 0,35 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 5 van 246

6 Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 6 van 246

7 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schuitenbeek Code waterlichaam: NL43_01 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 7 van 246

8 Factsheet: NL43_02 Veldbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Veldbeek Code: NL43_02 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Putten Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Veldbeek stroomt grotendeels door agrarisch cultuurland (gras- en maïsland). Voor een deel is de beek omzoomd door bosstroken. De Veldbeek is deels gekanaliseerd en vooral in de landbouwgebieden ook genormaliseerd. Deze beek wordt gevoed door ondiep grondwater en regenwater. Het gedeelte van de Veldbeek dat frequent droogvalt is geen onderdeel meer van het waterlichaam (zie voor verdere motivering van de wijziging van begrenzingen het WsVV_Achtergronddocument_2014). Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 8 van 246

9 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium, stikstof en fosfaat regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna, overige flora en vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Kobalt. Macrofauna, overige flora en vis Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 9 van 246

10 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Geforceerd meanderen leidt tot vergroten afwijking van natuurlijke toestand. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: Het waterlichaam ligt grotendeels in een gebied met bestemming landbouw. De waterhuishouding is op deze functie afgestemd. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 10 van 246

11 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * Overige waterflora (EKR) 0,40 ontoereiken Vis (EKR) 0,30 ontoereiken* Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-slecht matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik niet gaan voldoen aan de GEP in Verklaring achteruitgang totaal stikstof en totaal fosfaat t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 11 van 246

12 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 12 van 246

13 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Natuurvriendelijk onderhoud 1,35 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,35 Gehele ingerichte lengte is opgenomen in onderhoudsplan Er zijn 1,9 km NVO's ingericht ( d.i. meer dan de oorspronkelijke opgave) Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,35 Er is meer uitgevoerd dan opgave, nl. 1,9 km Er is meer uitgevoerd dan opgave, nl. 1,9 km 1,35 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 13 van 246

14 Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 1,67 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 0,42 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 14 van 246

15 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Veldbeek Code waterlichaam: NL43_02 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 15 van 246

16 Factsheet: NL43_03 Hierdensebeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Hierdensebeek Code: NL43_03 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Ermelo, Harderwijk, Nunspeet Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Hierdense Beek wordt gevoed vanuit een aantal zijbeekjes die afkomstig zijn uit een gebied met intensieve landbouw. Het stroomgebied ligt grotendeels op een ondoorlatende kleilaag. De beek reageert snel op regenval. Waar de beek door bosgebied loopt, infiltreert de beek, doordat de kleilaag daar ontbreekt. Op een aantal plekken is de beek gekanaliseerd en in de benedenstrooms gelegen landbouwgebieden ook genormaliseerd. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Veluwe (NL_HAB_57) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 16 van 246

17 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Koper, stikstof en fosfaat regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Overig Vis. regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes overige belastingen overige Overig Kobalt, overige flora Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen; geforceerd meanderen leidt tot vergroten afwijking van natuurlijke toestand Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 17 van 246

18 Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: Het waterlichaam ligt voor een deel in een gebied met bestemming landbouw. De waterhuishouding is op deze functie afgestemd. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - kobalt (Co) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- E- Overige waterflora (EKR) 0,50 ontoereiken* Vis (EKR) 0,45 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 ontoereiken matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 18 van 246

19 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal stikstof zal naar verwachting licht zijn gedaald in Door het agrarisch landgebruik, stedelijk gebied zal naar verwachting niet worden voldaan aan de GEP in Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 19 van 246

20 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Bufferstroken inrichten mest- / spuitvrije zone Voortgang: km Motivering: Vervangen: 20 maatregel vervangen door 6 km extra aanleg NVO' s 20 km Toelichting conversie van ha naar km: er is uitgegaan van een strook met een breedte van 10 m; 1 ha komt dan overeen met een lengte van 1 km Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,3 Uitgevoerd: 7,7 8 km I.v.m. vervallen maatregel Bufferstroken worden 6 km extra ingericht I.v.m. vervallen maatregel Bufferstroken worden 6 km extra ingericht Nutriëntenpilot (fase1; voorbereidend onderzoek) uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 1 stuks Afronding eindrapport medio 2014; adviezen zijn in 2013 gegeven en uitgevoerd Rietmoeras aanleg zuiveringsmoeras Voortgang: ha Motivering: Vervangen: 5 maatregel is vervangen door 1 zuiveringswerk 5 ha Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 20 van 246

21 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen stikstof totaal, zuurstof, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en verzadigingsgraad zuurstof zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 21 van 246

22 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hierdensebeek Code waterlichaam: NL43_03 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 22 van 246

23 Factsheet: NL43_04 Puttenerbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Puttenerbeek Code: NL43_04 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Elburg Type: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Het waterlichaam Puttenerbeek bestaat uit delen van de Puttenerbeek en Eekterbeek en uit de Stadsgracht Elburg. Puttenerbeek en Eekterbeek stromen grotendeels door agrarisch cultuurland. Deze beken zijn gedeeltelijk gekanaliseerd. De Stadsgracht Elburg ligt geheel in stedelijk gebied. Via de havensluis voert de stadsgracht af naar de haven van Elburg en vervolgens naar het Drontermeer. Het waterlichaam Puttenerbeek is ontstaan door samenvoeging van de eerdere waterlichamen Puttenerbeek (NL08_04) en Stadsgracht Elburg (NL08_05) die werden gebruikt in het SGBP1. Van de Stadsgracht is alleen het stromende gedeelte onderdeel van het waterlichaam (zie voor verdere motivering van de wijziging van begrenzingen het WsVV_Achtergronddocument_2014). Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 23 van 246

24 Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Ongewenste/negatieve fytoplanktonbloei. regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Overige flora overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onvoldoende ontwikkelde oever- en watervegetatie. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - kobalt (Co) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 24 van 246

25 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- Overige waterflora (EKR) 0,50 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,50 E- Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Overige flora zal in verwachting in 2021 matig zij. Dit omdat er vanwege de cultuurhistorische waarden in de stadsgracht Elburg slechts beperkte mogelijkheden voor maatregelen zijn. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken Biologie Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen ontoereiken C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 25 van 246

26 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 26 van 246

27 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Baggeren Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Ingetrokken: Stuw passeerbaar maken dit waterlichaam is volledig gebaggerd dit waterlichaam is volledig gebaggerd vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 1 Uitgevoerd: 1 Havensluis is vispasseerbaar gemaakt m3 2 stuks Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 27 van 246

28 Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 3,4 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 0,85 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 0,3 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora, Overige relevante verontreinigende stoffen Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 28 van 246

29 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Puttenerbeek Code waterlichaam: NL43_04 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 29 van 246

30 Factsheet: NL43_05 Watergangen Oosterwolde -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Watergangen Oosterwolde Code: NL43_05 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Type: Provincie Overijssel, Provincie Gelderland Oldebroek M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Deze gegraven watergangen liggen in het agrarisch veenweidegebied in de polder Oosterwolde. Deze wateren worden vooral gevoed door kwel. Het water wordt vanuit dit gebied via een gemaal afgevoerd naar het Drontermeer. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 30 van 246

31 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Overige flora overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Overige flora overige belastingen overige Overig Cobalt en fluorantheen. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK fluorantheen geeft normoverschrijding. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 31 van 246

32 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * E- Overige waterflora (EKR) 0,28 ontoereiken* Vis (EKR) 0,55 * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 * E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie E- * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 32 van 246

33 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Baggeren Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: m3 Gemaal de Wenden passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Gefaseerd: 1 Over het vispasseerbaar maken van gemaal De Wenden zijn afspraken gemaakt met Rijkswaterstaat (medefinanciering door RWS 50%). Ten gevolge van de in 2011 door RWS uitgevoerde bezuinigingsronde zal realisatie van deze maatregel mogelijk pas na 2015 plaatsvinden. In 2013 is besloten tot fasering naar de volgende planperiode. Aanpak gemaal de Wenden gebeurt in één project waarin renovatie, visvriendelijk gemaal en vispasseerbaar maken worden gecombineerd. Over het vispasseerbaar maken van gemaal De Wenden zijn afspraken gemaakt met Rijkswaterstaat (medefinanciering door RWS 50%). Ten gevolge van de in 2011 door RWS uitgevoerde bezuinigingsronde zal realisatie van deze maatregel mogelijk pas na 2015 plaatsvinden. In 2013 is besloten tot fasering naar de volgende planperiode. Aanpak gemaal de Wenden gebeurt in één project waarin renovatie, visvriendelijk gemaal en vispasseerbaar maken worden gecombineerd. Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,5 Uitgevoerd: 1,2 1,7 km Mogelijk zullen er meer km's oevers worden gerealiseerd en dus worden onderhouden dan opgenomen in het SGBP. Nog niet bekend is hoeveel precies. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,55 Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,7 1,55 km 1,7 km Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 33 van 246

34 . Stuwen passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk Uitgevoerd: 2 Verwijderen gecreosoteerde oeverbeschoeiing saneren uitlogende oeverbescherming Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2,55 2 stuks 2,55 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 34 van 246

35 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Gemaal de Wenden passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks De vispasseerbaarheid van dit gemaal is van belang voor de populatieopbouw en uitwisseling van vissen met het buitenwater. Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 13 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Chemische toestand, fluorantheen, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van fluorantheen en kobalt zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 35 van 246

36 Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Watergangen Oosterwolde Code waterlichaam: NL43_05 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 36 van 246

37 Factsheet: NL43_06 Grift -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Grift Code: NL43_06 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Apeldoorn, Epe, Heerde Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Grift is gegraven in het gebied tussen Apeldoorn en Hattem. De Grift wordt gevoed door het brongebied bij Ugchelen en door verschillende (sprengen)beken en voert af naar het Apeldoorns Kanaal. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 37 van 246

38 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Ammonium, fosfaat, Zn, macrofauna. puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Ammonium, fosfaat, Zn, macrofauna. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium en fosfaat. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Zink. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis. regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna en vis. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 38 van 246

39 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 Overige waterflora (EKR) 0,40 E- Vis (EKR) 0,50 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Verklaring achteruitgang totaal fosfaat t.o.v wordt veroorzaakt door de strenger norm voor stromende wateren. De verwachting is dat met de aanpassing van de RWZI Epe deze in 2021 wel zal voldoen. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 39 van 246

40 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 40 van 246

41 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Beekherstel Eendrachtssprengen verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Gemeente Apeldoorn Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,9 Uitgevoerd: 0,6 Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 9 Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 9 er wordt 14,3 km onderhouden, dus meer dan de opgave 2,5 km 9 km 9 km Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 9 9 km er is in totaal 12 km NVO's aangelegd, dus meer dan de opgave; 1 km NVO is nog in uitvoering RWZI Epe aanpassen verminderen belasting RWZI Uitgevoerd: 1 1 stuks Saneren verontreinigde waterbodem Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: m3 Grift is geheel gebaggerd; verschil met oorspronkelijke opgave wordt ingetrokken Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 41 van 246

42 Ingetrokken: Grift is geheel gebaggerd; verschil met oorspronkelijke opgave wordt ingetrokken Er is m3 gebaggerd. Meer ligt er niet. Verwijderen gecreosoteerde oeverbeschoeiing saneren uitlogende oeverbescherming Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 0,3 Uitgevoerd: 5,7 Ingetrokken: 9,4 15,4 km in totaal bleek 6 km beschoeiing aanwezig; 0,3 is nog blijven staan op plaatsen waar nog een NVO wordt aangelegd in totaal bleek 6 km beschoeiing aanwezig; verschil met oorspronkelijke opgave is ingetrokken Waterkwaliteitsspoor aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Uitgevoerd: 1 1 stuks Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 42 van 246

43 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 4,48 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement fosfor totaal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 43 van 246

44 Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grift Code waterlichaam: NL43_06 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 44 van 246

45 Factsheet: NL43_07 Apeldoorns Kanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Apeldoorns Kanaal Code: NL43_07 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Apeldoorn, Brummen, Epe, Hattem, Heerde, Rheden Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Groot ondiep kanaal dat wordt gevoed door enkele (sprengen)beken. Het kanaal is door vijf sluizen verdeeld in panden, waarvan het eerste gelegen is tussen Dieren en Apeldoorn en de overige tussen Apeldoorn en Hattem. In de planperiode worden de mogelijkheden voor het bevaarbaar maken van dit waterlichaam onderzocht. Hierbij gaat de aandacht in eerste instantie uit naar het noordelijk deel (Apeldoorn-Hattem). Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Uiterwaarden IJssel (NL_VOG_38) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 45 van 246

46 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Ammonium. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw NH4 Fluoranteen. diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Overig Fluoranteen. regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Zeer slecht ontwikkelde- en beperkte mogelijkheden voor oever- en watervegetatie overige belastingen overige Overig Cobalt Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK fluorantheen geeft normoverschrijding. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 46 van 246

47 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * E- Overige waterflora (EKR) 0,32 E-slecht ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 * E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Overige flora zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner, nadat alle maatregelen zijn uitgevoerd. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * ontoereiken Biologie E-slecht * ontoereiken Fysische chemie E- * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 47 van 246

48 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 48 van 246

49 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Actualiseren onderzoek vervuilde waterbodem Apeldoorns kanaal uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 1 stuks Onderzoek is uitgevoerd; eindadvies: geen baggeropgave nodig voor KRW Onderzoek is uitgevoerd; eindadvies: geen baggeropgave nodig voor KRW Onderzoek lozing rwzi Heerde uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 1 stuks Sluizen passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 5 5 stuks De noodzaak om de panden Apeldoorns kanaal vispasseerbaar te maken en de mogelijkheden om via schutten van de sluizen deze vispasseerbaar te maken, worden in 2014 onderzocht. Stelpost Ws voor bijdragen aan maatregelen waterbodemsanering Apeldoorns kanaal Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Fasering naar periode is niet nodig m3 Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 49 van 246

50 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 51,2 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora, Overige relevante verontreinigende stoffen Chemische toestand, fluorantheen, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 50 van 246

51 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en fluorantheen zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Apeldoorns Kanaal Code waterlichaam: NL43_07 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 51 van 246

52 Factsheet: NL43_08 Weteringen -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Weteringen Code: NL43_08 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Type: Provincie Overijssel, Provincie Gelderland Apeldoorn, Epe, Heerde, Olst-Wijhe, Voorst M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Het waterlichaam Weteringen ligt in de noordelijke IJsselvallei. De weteringen voeren regenwater en kwelwater af uit dit gebied en uit enkele wijken van Apeldoorn. De stromingssnelheid in de weteringen is gering. Via twee gemalen wordt het water afgevoerd naar de IJssel. In droge perioden wordt water ingelaten vanuit de IJssel. De begrenzing van dit waterlichaam zal in de jaren wijzigen door maatregelen in het kader van Ruimte voor de Rivier. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 52 van 246

53 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Fluorantheen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Overige flora regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Cobalt en fluorantheen. regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Overige flora overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Overige flora overige belastingen overige Overig Cobalt, doorzicht Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 53 van 246

54 De PAK fluorantheen geeft normoverschrijding. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- E- Overige waterflora (EKR) 0,30 ontoereiken ontoereiken Vis (EKR) 0,60 E- E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Doorzicht zal naar verwachting iets kunnen verbeteren en gaan voldoen aan de GEP in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 54 van 246

55 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 55 van 246

56 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Baggeren Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Er is m3 gebaggerd; meer ligt er niet Er is m3 gebaggerd; meer ligt er niet m3 Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 4,97 Uitgevoerd: 1,9 Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2,63 Uitgevoerd: 4,25 6,88 km 6,88 km Stuw passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 2 Ingetrokken: 3 niet nodig voor doelstelling en onwenselijk vanwege exoten Fasering naar periode is niet nodig. 5 stuks Stuw passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 6 Uitgevoerd: 5 Projectvoorstel resterende stuwen volgt in 2014 Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten 11 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 56 van 246

57 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 57 van 246

58 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 78,4 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 12,73 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Stuw passeerbaar maken 2 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fluorantheen, Overige waterflora, Overige relevante verontreinigende stoffen Chemische toestand, fluorantheen, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 58 van 246

59 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van fluorantheen en kobalt zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Weteringen Code waterlichaam: NL43_08 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 59 van 246

60 Factsheet: NL43_09 Toevoerkanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Toevoerkanaal Code: NL43_09 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Apeldoorn, Voorst Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Het Toevoerkanaal is een gegraven kanaal dat de weteringen ter hoogte van Apeldoorn met elkaar verbindt. Via het Toevoerkanaal wordt water uit het gebied afgevoerd naar de IJssel. In droge perioden wordt water ingelaten vanuit de IJssel. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 60 van 246

61 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Fytoplankton en overige flora regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Fytoplankton en overige flora. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Fytoplankton en overige flora regulering waterbeweging sluis (ook gemaal): verlagen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Fytoplankton en overige flora overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Fytoplankton en overige flora overige belastingen overige Overig Barium en fluorantheen Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) - barium (Ba) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK fluorantheen geeft normoverschrijding. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 61 van 246

62 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * E- Overige waterflora (EKR) 0,55 ontoereiken* Vis (EKR) 0,60 * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Verklaring achteruitgang fytoplankton: 2010 was een relatief slecht jaar met meerdere maanden hoge chlorofyl concentraties in combinatie met een negatief scorende fytoplankton bloei. Overige jaren voldeed het fytooplankton wel. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van barium en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie E- * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 62 van 246

63 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 63 van 246

64 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Baggeren Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Planvoorbereiding: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 4,25 Fasering naar periode is niet nodig m3 4,25 km Natuurvriendelijk onderhoud 1,06 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,06 Correctie t.o.v. het SGBP: er wordt 1,062 km ingericht en dus ook onderhouden Correctie t.o.v. het SGBP: er wordt 1,063 km ingericht en dus ook onderhouden. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,06 Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,06 1,06 km 1,06 km Stuw passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk 4 stuks Planvoorbereiding: 1 Ingetrokken: 3 niet nodig voor doelstelling (blijkt uit monitoring) en onwenselijk vanwege exoten Fasering naar periode is niet nodig. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 64 van 246

65 Verwijderen gecreosoteerde oeverbeschoeiing saneren uitlogende oeverbescherming Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 10,8 10,8 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 65 van 246

66 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Gemaal Terwolde passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Passeerbaar maken is niet wenselijk vanwege exotenproblematiek en ook niet noodzakelijk voor de doelen Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 8,5 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 2,13 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Chemische toestand, fluorantheen, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 66 van 246

67 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor barium geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor barium geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van barium en fluorantheen zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Toevoerkanaal Code waterlichaam: NL43_09 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 67 van 246

68 Factsheet: NL43_10 Fliert -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Fliert Code: NL43_10 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Voorst Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Fliert is een langzaam stromende beek, deels gelegen op klei, die grotendeels door agrarisch cultuurland stroomt. De beek wordt gevoed door kwel, onder andere vanuit de zwemplas Bussloo. Doordat direct ten zuiden van Twello water via een gemaal afgeleid wordt, is vanaf die locatie de afvoer van water sterk afgenomen ten opzichte van de oorspronkelijke situatie. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 68 van 246

69 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Stikstof en fosfaat. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna, overige flora en vis. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering macrofauna, overige flora en vis. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 69 van 246

70 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Geforceerd meanderen leidt tot vergroten afwijking van natuurlijke toestand. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Anders, beperkte afvoer in zomer: Door de (zeer) beperkte afvoer in de zomermaanden kan het water stagnant worden en treed er bovenstrooms droogval op. Stromingsminnende soorten, die in een natuurlijk water aanwezig zijn, kunnen niet voorkomen. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: Het waterlichaam ligt grotendeels in een gebied met bestemming landbouw. De waterhuishouding is op deze functie afgestemd. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 70 van 246

71 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 ontoereiken ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,40 Vis (EKR) 0,40 ontoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E- matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Macrofauna zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner en expert judgement (gebrek aan stroming). Verklaring achteruitgang totaal stikstof en totaal fosfaat t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Bovendien kloppen de waarden welke voor totaal stikstof en totaal fosfaat in 2009 opgevoerd zijn niet. Deze waren veel te laag. De werkelijke waarden van 2009 liggen meer in de range van de huidige reeks. Door het agrarisch landgebruik zal naar verwachting niet worden voldaan aan de GEP in Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie E- * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 71 van 246

72 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 72 van 246

73 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Baggeren Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Gefaseerd: m3 Kan pas na 2015 worden opgenomen in het baggerprogramma Maatregel wordt gefaseerd naar volgende planperiode Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,06 Uitgevoerd: 0,72 0,78 km T.o.v. het SGBP zal mogelijk km extra worden ingericht en dus onderhouden. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,06 Uitgevoerd: 0,72 0,78 km T.o.v. het SGBP zal mogelijk km extra worden ingericht.in 2014 wordt uitgewerkt wat nog nodig is aan nieuwe inrichting en of optimalisatie van eerdere inrichting nodig is Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 73 van 246

74 Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 6,2 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 1,55 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 1,55 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 74 van 246

75 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Fliert Code waterlichaam: NL43_10 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 75 van 246

76 Factsheet: NL43_11 Bussloo -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Bussloo Code: NL43_11 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Voorst Type: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De recreatieplas Bussloo is ontstaan door zandwinning. De plas wordt gekenmerkt door een relatief grote diepte (ca. 12 meter). Bussloo wordt vooral gevoed door kwel en voert via een stuw af naar de Fliert. Beschermde gebieden: - Zwemwater BUSSLOO I DE SNENGE (NLBW08_225030), BUSSLOO II DE ROBBERTSKAMP (NLBW08_225020), BUSSLOO III DE WITHAGEN (NLBW08_225010) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Bussloo Code waterlichaam: NL43_11 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 76 van 246

77 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Overige flora en zuurgraad. overige belastingen overige Overig Fluorantheen Toelichting belastingen: Het betreft een waterlichaam met de functie zwemwater. Deze functie is van invloed op de haalbaarheid van maatregelen. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK fluorantheen geeft normoverschrijding. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Bussloo Code waterlichaam: NL43_11 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 77 van 246

78 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 * E- Overige waterflora (EKR) 0,50 ontoereiken Vis (EKR) 0,25 * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 0,90 E- * E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E- matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,00 E-slecht E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Op deze zwemwaterlocatie kan zomers de zuurgraad ph oplopen boven de 8,5. Dit wordt veroorzaakt door primaire productie van algen en waterplanten in deze slecht gebufferde grondwater gevoede plas. Dit is zowel de reden van de tijdelijke achteruitgang als van de toestand in Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Bussloo Code waterlichaam: NL43_11 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 78 van 246

79 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Extensief onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Ingetrokken: 0,6 niet meer nodig, doelstelling al bereikt Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijke inrichting (10%) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Ingetrokken: 0,6 niet meer nodig, doelstelling al bereikt Fasering naar periode is niet nodig. 0,6 km 0,6 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Factsheet KRW Naam waterlichaam: Bussloo Code waterlichaam: NL43_11 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 79 van 246

80 Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Voor maatregelen ten behoeve van de zwemwaterrichtlijn wordt verwezen naar Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Zuurgraad Chemische toestand, fluorantheen, Zuurgraad Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Mogelijke aanpak van normoverschrijding voor zuurgraad zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Herkomst en mogelijke aanpak van fluorantheen en zuurgraad zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Overmacht Kwaliteitselement Zuurgraad Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Door de primaite productie van algen en waterplanten kan de ph oplopen, waardoor deze niet altijd aan de norm voldoet. Overmacht Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Bussloo Code waterlichaam: NL43_11 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 80 van 246

81 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Bussloo Code waterlichaam: NL43_11 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 81 van 246

82 Factsheet: NL43_12 Voorsterbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Voorsterbeek Code: NL43_12 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Voorst Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Voorsterbeek is een gegraven beek die wordt gevoed vanuit bovenlopen die ontspringen op de oostelijke Veluwerand (o.a. Oudebeek en Loenensebeek). Via een gemaal mondt de beek uit in de IJssel. De beek loopt grotendeels door agrarisch cultuurland en is over een groot deel van de lengte gekanaliseerd en genormaliseerd. Oorspronkelijke meanders zijn daardoor verdwenen. Door de aanleg van meanders in de benedenloop zal de begrenzing van het waterlichaam in de loop van 2012 wijzigen. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 82 van 246

83 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium en fosfaat. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna, overige flora en vis regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna, overige flora en vis Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 83 van 246

84 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 ontoereiken* Vis (EKR) 0,30 ontoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Macrofauna zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit o.b.v. expert judgement (onvoldoende stroming). Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen gaan voldoen aan de GEP in Verklaring achteruitgang: totaal fosfaat t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie E- * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 84 van 246

85 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 85 van 246

86 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Baggeren Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Er is m3 gebaggerd; hiermee is alle bagger verwijderd Er is m3 gebaggerd; hiermee is alle bagger verwijderd Gemaal Middelbeek passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk Uitgevoerd: 1 Het gemaal zelf is vispasseerbaar gemaakt;de stuw buitendijks is in 2014 vispasseerbaar te maken (mits grondeigenaar hieraan meewerkt). Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1, m3 1 stuks 1,85 km Er is in totaal 3,70 km ingericht en opgenomen in onderhoudsplan Er is in totaal 3,70 km ingericht en opgenomen in onderhoudsplan Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: 1,85 km Uitgevoerd: 1,85 In totaal is 3,7 km ingericht (incl. nieuwe meander); hiermee is ook de opgave voor de 2e planperiode gerealiseerd In totaal is 3,7 km ingericht (incl. nieuwe meander); hiermee is ook de opgave voor de 2e planperiode gerealiseerd Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 86 van 246

87 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 7,4 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 1,85 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 1,85 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 87 van 246

88 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Voorsterbeek Code waterlichaam: NL43_12 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 88 van 246

89 Factsheet: NL43_13 Oude IJssel -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Oude IJssel Code: NL43_13 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Brummen, Voorst, Zutphen Type: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 89 van 246

90 Karakterschets: Het waterlichaam Oude IJssel bestaat uit delen van de Voorstondensebeek en Oude IJssel en uit de Lage Leiding. De Voorstondensebeek is een gegraven beek die wordt gevoed vanuit de Eerbeeksebeek. De Oude IJssel is oorspronkelijk een meander van de IJssel, maar maakt nu geen deel meer uit van deze rivier. Dit water verbindt nu de Voorstondensebeek met de Lage Leiding. Door de grote breedte is de stroomsnelheid relatief laag. De Oude IJssel ligt in agrarisch cultuurgebied. De Lage Leiding is een gegraven watergang die het water vanuit de Oude IJsselarm afvoert naar een gemaal dat het water naar de IJssel pompt. De Lage Leiding ligt geheel binnen agrarisch cultuurgebied. Het waterlichaam Oude IJssel is ontstaan door samenvoeging van de eerdere waterlichamen Voorstondensebeek (NL08_14), Oude IJssel (NL08_15) en Lage Leiding (NL08_16) die werden gebruikt in het SGBP1. Van de Voorstondensebeek is alleen het gedeelte dat niet frequent droogvalt onderdeel van het waterlichaam (zie voor verdere motivering van de wijziging van begrenzingen het WsVV_Achtergronddocument_2014). Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Overige flora. overige belastingen overige Overig Barium en Fluorantheen Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) - barium (Ba) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - fluorantheen (Flu) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 90 van 246

91 Motivering chemische toestand: Toestand 2009 ten onrechte opgenomen. Dit zijn gegevens van de Oude IJssel, zoals die in 2009 gedefinieerd was. Inmiddels is het waterlichaam Oude IJssel gewijzigd (samenvoeging van de waterlichamen Lage Leiding, Oude IJssel en Voorstondense Beek). Van dit nieuw gedefinieerde waterlichaam zijn alleen gegevens van beschikbaar. De PAK fluorantheen geeft normoverschrijding. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- E- Overige waterflora (EKR) 0,45 ontoereiken* Vis (EKR) 0,60 * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Toestand 2009 ten onrechte opgenomen. Dit zijn gegevens van de Oude IJssel, zoals die in 2009 gedefinieerd was. Inmiddels is het waterlichaam Oude IJssel gewijzigd (samenvoeging van de waterlichamen Lage Leiding, Oude IJssel en Voorstondense Beek). Van dit nieuw gedefinieerde waterlichaam zijn alleen gegevens van beschikbaar. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van barium welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 91 van 246

92 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 92 van 246

93 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,75 Fasering naar periode is niet nodig. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,75 Fasering naar periode is niet nodig. 0,75 km 0,75 km Stuw passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk Ingetrokken: 1 niet nodig voor doelstelling en onwenselijk vanwege exoten Fasering naar periode is niet nodig. Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten 1 stuks In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 93 van 246

94 Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Natuurvriendelijk onderhoud 8,06 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Andere richtlijn: Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek Andere richtlijn: **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Chemische toestand, fluorantheen, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor barium geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor barium geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van barium en fluorantheen zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 94 van 246

95 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht Toestand 2009 ten onrechte opgenomen. Dit zijn gegevens van de Oude IJssel, zoals die in 2009 gedefinieerd was. Inmiddels is het waterlichaam Oude IJssel gewijzigd (samenvoeging van de waterlichamen Lage Leiding, Oude IJssel en Voorstondense Beek). Van dit nieuw gedefinieerde waterlichaam zijn alleen gegevens van beschikbaar. Er is dus geen sprake van tijdelijke achteruitgang. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oude IJssel Code waterlichaam: NL43_13 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 95 van 246

96 Factsheet: NL43_14 Heelsumse Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Heelsumse Beek Code: NL43_14 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Renkum Type: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Heelsumse beek is matig tot snelstromende beek, die door kwelwater wordt gevoed. De oevers bestaan plaatselijk uit zandbanken, maar de meeste oevers zijn steil en begroeid met bomen of struiken. De lengte is in totaal ca 4 km, waarvan 1,7 km waterlichaam. Het gebied waar de beek ontspringt is ca. 20 m + NAP, de bodemhoogte van de beek bij de monding is 8 m + NAP. Het verhang in het waterlichaam bedraagt 1,58 m/km. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Veluwe (NL_HAB_57) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 96 van 246

97 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. Stikstof. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Stikstof en koper. wateronttrekkingen voor publieke (drink)watervoorziening Drinkwatervoorziening Vis. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Vis. overige belastingen overige Overig Cobalt. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Peilwijziging waterlopen in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Niet meer uitvoeren van onderhoud is niet mogelijk zonder gevaar voor wateroverlast. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 97 van 246

98 Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- Overige waterflora (EKR) 0,55 * E- Vis (EKR) 0,55 ontoereiken* ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E- * E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-slecht * E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E- * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 98 van 246

99 Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Vis zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit o.b.v. expert judgement. Totaal stikstof zal naar verwachting licht dalen in het grondwater wat de bron is van de beek. Door de invang van stikstof door bomen (komt als nitraat terug in het grondwater) en het bovenstroomse agrarisch landgebruik zal niet worden voldaan aan de GEP en blijft het oordeel slecht in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie E-slecht * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 99 van 246

100 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m nderhoud. afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 2,1 Aanpassendwarsprofiel en aanbrengen variatie subsraat/structuren verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,6 2,1 km 0,6 km Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 2 2 stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 2 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Passeerbaar maken stuwen vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 1 1 stuks Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 100 van 246

101 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 101 van 246

102 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heelsumse Beek Code waterlichaam: NL43_14 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 102 van 246

103 Factsheet: NL43_15 Valleikanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Valleikanaal Code: NL43_15 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht, Provincie Gelderland Type: R6 (Langzaam stromend riviertje op zand/klei) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Amersfoort, Leusden, Renswoude, Rhenen, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Woudenberg Nee Karakterschets: Langzaam stromend en sterk kronkelend riviertje dat voornamelijk voorkomt op hoge zandgronden en uitlopers in het laagveengebied waar sprake is van enige hoogteverschillen. Op rustige plekken liggen er takken en boomstammen in en over de beek. De beek wordt gevoed door bovenstroomse gebieden maar ook met kwelwater vanuit diep grondwater. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 103 van 246

104 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Ammonium, stikstof, fosfaat, zink. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium, stikstof en fosfaat regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en vis regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Macrofauna en vis regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen sportvisserij Recreatie Vis. Macrofauna en vis Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 104 van 246

105 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie en met de functie stedelijk gebied vragen om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal leiden tot peilverlaging in een groot agrarisch en stedelijk gebied, hetgeen onacceptabel is. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functies landbouw en stedelijk gebied, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 105 van 246

106 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 Overige waterflora (EKR) 0,40 E- E- Vis (EKR) 0,15 * matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken* ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Vis zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner, nadat alle maatregelen zijn uitgevoerd. Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik, stedelijk gebied en de effluenten van RWZI's niet gaan voldoen aan de GEP in Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt door de pieken in totaal stikstof in de zomer. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 106 van 246

107 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie ontoereiken* Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 107 van 246

108 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m e trap RWZI Bennekom verminderen belasting RWZI Uitgevoerd: 1 4e trap RWZI Veenendaal verminderen belasting RWZI Uitgevoerd: 1 4e trap RWZI Woudenberg verminderen belasting RWZI Uitgevoerd: 1 aanleg natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 4,6 Veenendaal 1 stuks 1 stuks 1 stuks 4,6 km Aanleggen natuurvriendelijke oevers met damwand verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,7 3,7 km groot risico op fasering vanwege vertraagde processen in Binnenveld en Valleipark Duurzaam bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 108 van 246

109 Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 88 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) riooloverstort Veenendaal aanpakken riooloverstorten Gemeente Veenendaal 6 stuks Uitgevoerd: 6 Goedkoper alternatief gevonden waardoor het saneren van de overstorten onnodig was Motivatie: Voor het saneren de overstorten is een koper alternatief voor gevonden, namelijk het vergroten van een zinker onder het Valleikanaal. De zinker heeft een afvoerende functie en tevens een nivellerende werking in het rioolstelsel. Het saneren van de overstorten was daarmee niet meer nodig. varend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 35,9 35,9 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 109 van 246

110 **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 6,91 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 110 van 246

111 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht N: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Valleikanaal Code waterlichaam: NL43_15 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 111 van 246

112 Factsheet: NL43_16 Zijdewetering -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zijdewetering Code: NL43_16 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht, Provincie Gelderland Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Kunstmatig Ede, Renswoude, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De Zijdewetering is een langzaam stromende gegraven en dus kunstmatige afwatering op zand. De wetering heeft een recht profiel en is nauwelijks beschaduwd. Het heeft in hoofdzaak een afvoerfunctie van stedelijk water en het effluent van rwzi Ede. _x000d_ De Zijdewetering is 4,8 km lang. Er liggen enkele stuwen in de wetering, die niet vispasseerbaar zijn. Door de lozing van effluent is het water permanent stromend. De hoogte van het maaiveld loopt van + 10m aan de westelijke rand van Ede tot + 7 m nabij de monding in het Valleikanaal. Het verhang is 0,39 m/km. _x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 112 van 246

113 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Ammonium, stikstof, fosfaat, zuurstof en zink puntbronnen riooloverstorten Overig Ammonium, stikstof, fosfaat, zuurstof en zink diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium, stikstof en fosfaat regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna overige belastingen overige Overig Cobalt. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 113 van 246

114 Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,30 ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,25 E- E- Vis (EKR) 0,15 * E- Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-slecht E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-slecht ontoereiken ntoereiken Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 114 van 246

115 Macrofauna zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner en expert judgement (gebrek aan stroming). Verklaring achteruitgang: voor 2009 waren geen geschikte gegevens beschikbaar. Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door stedelijk gebied en de lozing van de RWZI niet kunnen gaan voldaan aan de GEP's in Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Zuurstofverzadigingsgraad is en blijft ontoereikend doordat de Zijdewetering zomers voornamelijk met effluent van de RWZI Ede gevoed wordt. In dit effluent zit nog een behoorlijke zuurstofvraag (o.a. ammonium) waardoor het O2 verzadigings% achterblijft. Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Met de nieuwe norm zou de toetsing 2009 ook slecht zijn geweest. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * ontoereiken Biologie * ontoereiken Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 115 van 246

116 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m e trap RWZI Ede verminderen belasting RWZI In uitvoering: 1 1 stuks Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 8 8 stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 8 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) varend maaien met afvoer uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 4,8 4,8 km Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 116 van 246

117 uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, zuurstof, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, zuurstof, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 117 van 246

118 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt, PAK en verzadigingsgraad zuurstof zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht N: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zijdewetering Code waterlichaam: NL43_16 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 118 van 246

119 Factsheet: NL43_17 Lunterse Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Lunterse Beek Code: NL43_17 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht, Provincie Gelderland Ede, Renswoude, Woudenberg Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een langzaam stromende laaglandbeek, geheel gelegen in agrarisch gebied. Langs de middenloop van de beek liggen een aantal landeren. De oevers in het agrarisch gebied hebben een normprofiel, in de landerenzone komen meer natuurlijke oevers regelmatig voor. De bovenlopen van de beek worden gevormd door sloten in agrarisch gebied. De beek wordt gevoed door regenwater, de bovenlopen vallen in de zomer droog. De beek is vrijwel nergens beschaduwd. De beek is gestuwd om leegloop in de zomer te voorkomen. _x000d x000d_ Het waterlichaam is 9,8 km lang. Er is een redelijk verval aanwezig, de hoogte van het maaiveld loopt van + 15m nabij de haarvaten tot + 5m nabij de monding. Het verhang is 0,54 m/km. _x000d_ Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 119 van 246

120 Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink, cobalt, ammonium en fosfaat. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium, stikstof, fosfaat, zink. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna overige belastingen overige Overig Cobalt. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 120 van 246

121 Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Fal Tru Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 121 van 246

122 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Verhogen drainagebasis: De huidige beek is te diep en/of te breed t.o.v. een natuurlijke beek. Het verhogen van de drainagebasis heeft tot doel een beter stromende beek te verkrijgen met meer diversiteit. Een peilverhoging kan leiden tot wateroverlast en opbrengstderving voor de functie landbouw. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Gebruiksfunctie: Andere even duurzame activiteiten voor menselijke ontwikkeling Motivering: aanleg natuurlijker dwarsprofiel, breder en ondieper - areaalverlies - wateroverlast De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: De functie landbouw wordt in ernstige mate geschaad, indien deze mogelijke maatregelen uitgevoerd zouden worden. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 122 van 246

123 Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 Overige waterflora (EKR) 0,30 E- Vis (EKR) 0,25 * E- Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken* E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 123 van 246

124 Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik niet gaan voldoen aan de GEP in 2021 Verklaring achteruitgang totaal stikstof en totaal fosfaat t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Met de nieuwe norm zou de toetsing ook matig en slecht zijn geweest. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie ontoereiken* Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 124 van 246

125 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie in structuren + aanleg natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: 2,5 km Ingetrokken: 2,5 deze opgave moet ingetrokken wordt, was buiten waterlichaam geprojecteerd ingetrokken, maatregelen buiten waterlichaam aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie structuren verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,6 1,6 km Landbouw ontwikkelingsgebied, kan al voor 2015, wel binnen profiel Fasering naar periode is niet nodig. Aanpassendwarsprofiel en aanbrengen variatie subsraat/structuren + nat vr oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1,2 Uitgevoerd: 1,2 Ingetrokken: 1,4 Land Scherpenzeel (1,2km) Daatselaar maatregel buiten waterlichaam (Nederwoudse beek) 3,8 km Aanpassendwarsprofiel en aanbrengen variatie subsraat/structuren verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 2,5 Daatselaar 2,5 km Aanplanten houtopstanden aanpassen begroeiing langs water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2,8 Land Scherpenzeel (1,2km), Engelaar (1,4km) Uitgevoerd: 2,3 Beekweide, Daatselaar Ingetrokken: 0,5 maatregel buiten waterlichaam (Nederwoudse beek) Motivatie: wordt meegenomen in de inrichtingsprojecten, 5,6 km Duurzaam Bodembeheer 59 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 125 van 246

126 verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 59 Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 59 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Meandering in smalle meanderzone verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 1,2 engelaar Uitgevoerd: 1,4 beekweide Passeerbaar maken stuwen vispasseerbaar maken kunstwerk In uitvoering: 1 Engelaar Uitgevoerd: 2 Beekweide Rijdend en varend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 9,8 2,6 km 3 stuks 9,8 km Slibvang overige emissiereducerende maatregelen 1 stuks Uitgevoerd: 1 Slibvang vervangen door "Mudtrap" als innovatie pilot. Inmiddels is duidelijk dat de Mudtrap niet voldoet. Om die reden zullen er niet meer Mudtraps worden aangelegd, maar zal zo nodig extra worden gebaggerd.. Slibvang met een oppervlak van 5,48 ha. Aangezien de benodigde oppervlakte niet beschikbaar was is de slibvang vervangen door een "Mudtrap" als innovatie pilot. Inmiddels is duidelijk dat de Mudtrap niet voldoet. Overwogen wordt om in plaats van deze maatregel zo nodig extra te baggeren op plaatsen in de beek waar van nature sedimentatie plaats vind. Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: stuks Verwijderen stuwen 3 stuks verwijderen stuw Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 126 van 246

127 Uitgevoerd: 3 Aanpak overstorten Daatselaar aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 1,7 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 127 van 246

128 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht N en P: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Lunterse Beek Code waterlichaam: NL43_17 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 128 van 246

129 Factsheet: NL43_18 Heiligenbergerbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Heiligenbergerbeek Code: NL43_18 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Amersfoort, Leusden, Woudenberg Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 129 van 246

130 Karakterschets: Het waterlichaam wordt gevormd door het beekgedeelte vanaf de samenkomst van de Oude Lunterse beek en de Woudenbergse Grift tot aan de monding van de singelgracht van Amersfoort in de Eem. Het stroomgebied van de Heiligenberger beek is ha groot. Tevens watert een gebied van ha, via grondwaterstroming, af via de Heiligenberger beek. Het grondgebruik bestaat uit bos (voornamelijk op de Utrechtse heuvelrug), landbouw op 60 % van het gebied met zichtbare afwatering en 30% is stedelijk gebied (de kernen Woudenberg, Maarsbergen, Maarn, Leusden, Overberg en een deel van Amersfoort). _x000d_ Er wordt in de Heiligenberger beek water ingelaten vanuit de Rijn ten behoeve van doorspoeling van de stadswateren van Amersfoort, het op peil houden van sloten in het landbouwgebied en het handhaven van stroming in de beek. In droge periodes bestaat het water in de Heiligenberger beek grotendeels uit het effluent van de rwzi s Ede en Veenendaal._x000D_ Bij een afvoer groter dan 4 m3/s (een à enkele keren per jaar) wordt er ook water via de Vosheuvelbeek afgeleid; de Vosheuvelbeek heeft een veel grotere afvoercapaciteit dan de stadsgrachten waardoor overlast in Amersfoort wordt voorkomen. _x000d_ Het peil in de waterlopen wordt gehandhaafd door middel van een groot aantal stuwen; verscheidende waterlopen zouden anders in de zomerperiode kunnen droogvallen. _x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Stikstof, fosfaat en zuurstof. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Stikstof, fosfaat en zuurstof. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en vis. regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, Stikstof, fosfaat en cobalt. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna en vis. Toelichting belastingen: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 130 van 246

131 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 131 van 246

132 Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 Overige waterflora (EKR) 0,30 E- E- Vis (EKR) 0,25 ontoereiken* ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken* ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Vis zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit o.b.v. expert judgement. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 132 van 246

133 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie ontoereiken* Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 133 van 246

134 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanpassendwarsprofiel en aanbrengen variatie subsraat/structuren + nat vr oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,7 Uitgevoerd: 2,7 Ingetrokken: 2,1 5,5 km o.a.maanweg, Vosheuvelbeek (0,7km) Den Treek en Groot Schuttershoef maatregel buiten waterlichaam (Heigraaf en Oude Lunterse beek) Motivatie: In dit waterlichaam zijn veel maatregelen buiten het waterlichaam onterecht opgevoerd als KRW maatregel, daarom overschreidt de totale opgave van 9,2km herinrichting (waarvan 3,7km gefasseerd) de lengte van het waterlichaam. Het hele waterlichaam zal heringericht worden, de restopgave zal ingetrokken moeten worden. Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 45 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) natuur de stad in verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Gemeente X Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 1 1 km Rijdend en varend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 9,5 9,5 km In deze beek is een uitgebreide pilot succesvol uitgevoerd die als voorbeeld zal dienen voor andere waterlichamen Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: 2 2 stuks Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 2 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 134 van 246

135 Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 0,78 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 135 van 246

136 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht N en P: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Heiligenbergerbeek Code waterlichaam: NL43_18 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 136 van 246

137 Factsheet: NL43_19 Modderbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Modderbeek Code: NL43_19 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Leusden Type: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Altijd langzaamstromende, smalle beek die met korte bochten door het landschap kronkelt. De oevers bestaan deels uit zandbanken, maar er is ook sprake van overhangende oevers. Omdat de beek wordt gevoed door de regen kan de beek 's zomers soms droogvallen. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 137 van 246

138 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Fosfaat diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en temperatuur regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis. regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Afwatering Overige flora regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna, vis en overige flora Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 138 van 246

139 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Anders, beperkte afvoer in zomer: Door de (zeer) beperkte afvoer in de zomermaanden kan het water stagnant worden en treed er bovenstrooms droogval op. Stromingsminnende soorten, die in een natuurlijk water aanwezig zijn, zullen verdwijnen. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 139 van 246

140 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 * Overige waterflora (EKR) 0,40 * Vis (EKR) 0,45 E- * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E- * ontoereiken matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal fosfaat zal naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik stedelijk gebied niet gaan voldoen aan de GEP in 2021 Verklaring verslechtering temperatuur is de in de zomer langzaamstromende beek snel opwarmt en daardoor incidenteel de norm overschrijdt. Vis was in 2013 slecht waardoor gemiddelde matig is geworden de verwachting is dat door het vispasserbaar maken van stuwen de toestand in 2021 is. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 140 van 246

141 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 141 van 246

142 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanplanten houtopstanden aanpassen begroeiing langs water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,2 3,2 km duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 14 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) maaien met alternatieve mechanische onderhoudsgang uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 2,8 Meandering in brede meanderzone verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,7 Rijdend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 0,4 Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: 5 2,8 km 3,7 km 0,4 km 5 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 142 van 246

143 Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 5 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Verwijderen stuwen verwijderen stuw Planvoorbereiding: 2 2 stuks Motivatie: 2 stuwen binnen het waterlichaam in planvoorbereiding2 stuwen buiten waterlichaam, maar binnen het EVZ programma ook in planvoorbereiding. Deze zaten wel in het SGBP, maar vallen buiten het KRW maatregelprogramma. Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 143 van 246

144 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 3,21 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 3,21 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Stuw passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk 2 stuks Met de herinrichting van de beek, worden de bestaande stuwen verwijderd, dit komt de stroomsnelheid (en daarmee de macrofauna) ten e. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Temperatuur benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Temperatuur Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 144 van 246

145 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt, PAK en te hoge temperatuur zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Overmacht Kwaliteitselement Temperatuur benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Zomers kan het water in de langzaamstromende beek snel opwarmen, waardoor incidenteel de norm wordt overschreden. Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Modderbeek Code waterlichaam: NL43_19 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 145 van 246

146 Factsheet: NL43_20 Grote Valkse Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Grote Valkse Beek Code: NL43_20 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Barneveld, Ede Type: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Van oorsprong altijd langzaamstromende, smalle beek die met korte bochten door het landschap kronkelt. De beek is nu genormaliseerd en ongestuwd, ligt geheel in agrarisch gebied en beekbegeleidende beplanting komt alleen hier en daar lokaal voor_x000d_ Omdat de bovenlopen van de beek worden gevoed door de regen kunnen deze in de zomer langdurig droog vallen. De benedenloop van de beek valt minder droog door het voorkomen van lokale kwel. De hoeveelheid kwel is echter weinig, zodat het water in de zomer veelal stagnant is. De beek wordt intensief onderhouden._x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 146 van 246

147 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink, stikstof en fosfaat. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Stikstof en fosfaat. overige belastingen overige Overig Cobalt. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Inundatiezone vergroten door dijkverlegging en beperken/verbieden gebruiksfuncties Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren Fal Fal Fal Fal Tru Fal Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 147 van 246

148 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Anders, beperkte afvoer in zomer: Door de (zeer) beperkte afvoer in de zomermaanden kan het water stagnant worden en treed er bovenstrooms droogval op. Stromingsminnende soorten, die in een natuurlijk water aanwezig zijn, zullen verdwijnen. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 148 van 246

149 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 E- Overige waterflora (EKR) 0,20 E- E- Vis (EKR) 0,25 * E- Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * E- Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 149 van 246

150 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatief aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal areaal grasland in het beheergebeid, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 36 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Rijdend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 4,2 4,2 km Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: stuks Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 20 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 150 van 246

151 Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 151 van 246

152 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht P: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Grote Valkse Beek Code waterlichaam: NL43_20 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 152 van 246

153 Factsheet: NL43_21 Kleine Barneveldse Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kleine Barneveldse Beek Code: NL43_21 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Barneveld Type: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Altijd langzaamstromende, smalle beek die met korte bochten door het landschap kronkelt. De oevers zijn grotendeels stijl. Omdat de beek wordt gevoed door de regen kan de beek 's zomers soms droogvallen. De beek is grotendeels genormaliseerd, er zijn echter enkele oude meanders bewaard gebleven die sinds 1995 ook weer in gebruik genomen zijn. In het waterlichaam is 1 stuw aanwezig. De bovenlopen van de beek vallen in de zomer langdurig droog. _x000d_ De beek heeft een voor het gebied gemiddeld verhang. Het maaiveld in de bovenloop ligt op 15 m + NAP, bij de monding is dit 6 m. Het verhang in het waterlichaam is 0,45 m/km._x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 153 van 246

154 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink, stikstof en fosfaat. diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium, stikstof en fosfaat regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna en vis overige belastingen overige Overig Cobalt, temperatuur Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Onnatuurlijk peilbeheer, afvoerverdeling en/of onderhoud in de Rijkswateren beeindigen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 154 van 246

155 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Anders, onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Anders: Bovenstrooms van het waterlichaam ligt een stedelijk gebied met overstorten. Door de (zeer) beperkte afvoer in de zomermaanden kan het stedelijk gebied een relatief grote invloed hebben op de kwaliteit. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 155 van 246

156 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 Overige waterflora (EKR) 0,40 E- E- Vis (EKR) 0,25 * matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 * matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E- * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Vis zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenneren o.b.v. expert judgement. Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het stedelijk gebied niet zal voldoen aan de GEP's in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 156 van 246

157 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 157 van 246

158 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 duurzaam bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 8 8 stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 8 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) meandering in een smalle zone verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,7 meandering in een smalle zone verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,1 0,7 km 1,1 km Rijdend maaien en handmatig onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 3,8 herinrichting met ecologisch onderhoudsplan opgeleverd Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: 6 3,8 km 6 stuks Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 6 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 158 van 246

159 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 159 van 246

160 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor barium en kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Overmacht Kwaliteitselement Temperatuur benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Zomers kan de temperatuur oplopen, waardoor incidenteel niet aan de norm wordt voldaan. Overmacht N: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kleine Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_21 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 160 van 246

161 Factsheet: NL43_22 Middenloop Barneveldse Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Middenloop Barneveldse Beek Code: NL43_22 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht, Provincie Gelderland Amersfoort, Barneveld, Ede, Leusden Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een langzaam stromende, meanderende beek met zowel rechte als meanderende delen. De bovenlopen van de beek worden gevormd door sloten in agrarisch gebied. De beek wordt gevoed door regenwater, de bovenlopen vallen in de zomer droog. In het agrarische gebied is de beek licht beschaduwd, daar waar de beek langs landeren loopt zijn de oevers bosrijk. De beek is 13,6 km lang. _x000d_ In de middenloop van de beek zit een redelijk verval. De hoogte van het maaiveld loopt van + 14 meter bij de Valkse beek tot 5m bij de benedenloop. Het verhang is 0,74 m/km. _x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 161 van 246

162 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Fosfaat regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en vis regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna en vis Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Fal Tru Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 162 van 246

163 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Verhogen drainagebasis: De huidige beek is te diep en/of te breed t.o.v. een natuurlijke beek. Het verhogen van de drainagebasis heeft tot doel een beter stromende beek te verkrijgen met meer diversiteit. Een peilverhoging kan leiden tot wateroverlast en opbrengstderving voor de functie landbouw. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Gebruiksfunctie: Andere even duurzame activiteiten voor menselijke ontwikkeling Motivering: aanleg natuurlijker dwarsprofiel, breder en ondieper - areaalverlies - wateroverlast De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 163 van 246

164 Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 E- * Overige waterflora (EKR) 0,30 E- E- Vis (EKR) 0,40 E-slecht * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,14 * matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- * E- matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 164 van 246

165 Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik niet gaan voldoen aan de GEP in 2021 Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Met de nieuwe norm zou de toetsing ook matig zijn geweest. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 165 van 246

166 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie substraat/structuren + nat.vr oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,5 Rulerweg + Grote Fliert aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie substraat/structuren + natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,4 Uitgevoerd: 0,6 Beekhuis Fasering naar periode is niet nodig. 1,5 km 1 km Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 6 6 stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 6 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Meandering in brede zone verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,2 Meander rondom stuw Esveld 0,2 km Meandering in brede zone verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,2 Meander aansluiting naar Kleine Barneveldse beek 0,2 km Rijdend en varend maaien en afvoer maaisel 13,6 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 166 van 246

167 Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 13,6 Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: 7 7 stuks Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 7 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) verwijderen stuw verwijderen stuw Planvoorbereiding: 1 veller 1 stuks Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 167 van 246

168 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Middenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_22 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 168 van 246

169 Factsheet: NL43_23 Benedenloop Barneveldse Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Benedenloop Barneveldse Beek Code: NL43_23 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Amersfoort Type: R6 (Langzaam stromend riviertje op zand/klei) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Langzaam stromend en sterk kronkelend riviertje dat voornamelijk voorkomt op hoge zandgronden en uitlopers in het laagveengebied waar sprake is van enige hoogteverschillen. Op rustige plekken liggen er takken en boomstammen in en over de beek. De beek wordt gevoed door bovenstroomse gebieden maar ook met kwelwater vanuit diep grondwater. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 169 van 246

170 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten en SVS. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en vis. regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Vis. regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Macrofauan en vis. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna, vis Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 170 van 246

171 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Verhogen drainagebasis: De huidige beek is te diep en/of te breed t.o.v. een natuurlijke beek. Het verhogen van de drainagebasis heeft tot doel een beter stromende beek te verkrijgen met meer diversiteit. Een peilverhoging kan leiden tot wateroverlast en opbrengstderving voor de functie landbouw. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 171 van 246

172 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 Overige waterflora (EKR) 0,45 E- Vis (EKR) 0,20 E- * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Achteruitgang vis doordat in 2009 nog onvoldoende gegevens beschikbvaar waren. Achteruitgang totaal stikstof: is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik niet gaan voldoen aan de GEP in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie ontoereiken* Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 172 van 246

173 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 173 van 246

174 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie substraat/structuren + nat.vr oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,7 Uitgevoerd: 1,8 Ruifweg Emelaer, Bloeidaal Aanplanten houtopstanden aanpassen begroeiing langs water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,8 Uitgevoerd: 1,2 2,5 km 2 km duurzaam bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 3 3 stuks Het indicatief aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal areaal grasland in het beheergebeid, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 3 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) inrichting Schammer en waterberging verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,64 Passeerbaar maken stuwen vispasseerbaar maken kunstwerk Planvoorbereiding: 1 Rutgers 0,64 km 1 stuks Rijdend maaien en afvoer maaisel 5,3 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 174 van 246

175 Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 5,3 lopend proces tezamen met herinrichtingsprojecten Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: 2 2 stuks Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 2 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 175 van 246

176 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 1,6 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Stuw passeerbaar maken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Deze stuw is de laatste barriere voor het vispasseerbaar maken van de bovenliggende twee waterlichamen (Barneveldsebeek middenloop en Valkse beken). Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 176 van 246

177 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Overmacht Vis: In 2009 geen e gegevens beschikbaar. Kwaliteit te hoog ingeschat. N: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Benedenloop Barneveldse Beek Code waterlichaam: NL43_23 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 177 van 246

178 Factsheet: NL43_24 Esvelderbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Esvelderbeek Code: NL43_24 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht, Provincie Gelderland Amersfoort, Barneveld Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een langzaam stromende laaglandbeek, geheel gelegen in agrarisch gebied. De bovenlopen van de beek worden gevormd door sloten in agrarisch gebied. De beek wordt gevoed door regenwater, de bovenlopen vallen in de zomer droog. Enkele trajecten hebben ondanks de ligging in agrarisch gebied een meer natuurlijk profiel. De beek is licht beschaduwd. De beek is gestuwd om leegloop in de zomer te voorkomen. _x000d x000d_ De Esvelderbeek is 12,5 km lang. Er is een relatief groot verval aanwezig, de hoogte van het maaiveld loopt van + 15m nabij de haarvaten tot + 5m nabij de monding. Het verhang is 0,81 m/km. _x000d_ Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 178 van 246

179 Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Stikstof en fosfaat. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna. overige belastingen overige Overig Cobalt. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 179 van 246

180 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Verhogen drainagebasis: De huidige beek is te diep en/of te breed t.o.v. een natuurlijke beek. Het verhogen van de drainagebasis heeft tot doel een beter stromende beek te verkrijgen met meer diversiteit. Een peilverhoging kan leiden tot wateroverlast en opbrengstderving voor de functie landbouw. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 180 van 246

181 Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 Overige waterflora (EKR) 0,30 E- E- Vis (EKR) 0,40 * E- Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het bovenstroomse agrarisch landgebruik, stedelijk gebied zal niet voldaan gaan worden aan de GEP's in Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. Met de nieuwe norm zou de toetsing ook matig zijn geweest. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 181 van 246

182 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 182 van 246

183 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleg natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 4,2 4,2 km 3,6 km wordt al in periode uitgevoerd; resterende 0,6 km volgt in periode Aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie substraat/structuren + nat.vr oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Onbekend Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,4 Uitgevoerd: 2,2 Fase 1 en 2 + Graafhorsterweg Aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie substraat/structuren verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 5,6 2,6 km 5,6 km Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatief aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal areaal grasland in het beheergebeid, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 42 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Rijdend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 13,4 13,4 km Vermindering afspoeling erven 20 stuks verminderen emissie nutriënten landbouw Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 183 van 246

184 In uitvoering: 20 Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 20 terug gebracht kunnen worden naar 1) Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 184 van 246

185 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 0,6 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 185 van 246

186 Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht N: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Esvelderbeek Code waterlichaam: NL43_24 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 186 van 246

187 Factsheet: NL43_25 Moorsterbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Moorsterbeek Code: NL43_25 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Leusden, Woudenberg Type: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 187 van 246

188 Karakterschets: Het stroomgebied van de Moorsterbeek is ha groot. Het grondgebruik is overwegend agrarisch (85 %), 10 % bestaat uit bos, wegen en bermen en houtwallen en 5 % is bebouwd gebied. De beek is in totaal ca 13 km lang, waarvan 3 km is begrensd als KRW-waterlichaam is. Het gebied waar de Moorsterbeek ontspringt ligt op ca. 10 m + NAP, de bodemhoogte van de beek bij de monding is 0,6 m + NAP. Het verhang in het waterlichaam bedraagt 0,57 m/km. Er zijn 4 stuwen aanwezig, waarvan 2 in het waterlichaam; deze laatste 2 stuwen zijn vispasseerbaar (via de oude loop). _x000d_ De bovenlopen van de beek, die buiten het waterlichaam liggen, vallen in de zomer langdurig droog. De beek zelf valt nauwelijks droog, ondanks dat er geen sprake is van kwel. Er is een e groei van vegetatie, waardoor t.b.v. de benodigde afvoercapaciteit regelmatig onderhoud noodzakelijk is._x000d_ De Moorsterbeek begint als een verzameling van sloten en greppels in het gebied ten zuiden van Barneveld, een intensief gebruikt agrarisch gebied. De concentraties aan stikstof en fosfaat kunnen hoog zijn, met name in het eerste uittredende grondwater, na de grondwaterstijging in de herfst. De middenloop van de beek ligt in een gebied met afwisselend agrarische gronden en stroken bos, inclusief enkele landeren en tevens onderdeel van de EHS. De laatste km van de beek stroomt door een laag gelegen weidegebied. In dit beektraject is weinig verhang, staat in open verbinding met het Valleikanaal, is relatief breed en diep en wordt met de maaiboot onderhouden. _x000d x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Koper, stikstof en fosfaat diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna en vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna en vis overige belastingen overige Overig Cobalt, temperatuur Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 188 van 246

189 Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis: De huidige beek is te diep en/of te breed t.o.v. een natuurlijke beek. Het verhogen van de drainagebasis heeft tot doel een beter stromende beek te verkrijgen met meer diversiteit. Een peilverhoging kan leiden tot wateroverlast en opbrengstderving voor de functie landbouw. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Anders, beperkte afvoer in zomer: Door de (zeer) beperkte afvoer in de zomermaanden kan het water stagnant worden en treed er bovenstrooms droogval op. Stromingsminnende soorten, die in een natuurlijk water aanwezig zijn, zullen verdwijnen. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 189 van 246

190 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 Overige waterflora (EKR) 0,30 E- E- Vis (EKR) 0,20 ontoereiken* ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken* ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 * ontoereiken matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 190 van 246

191 Vis zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenneren o.b.v. expert judgement. Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik niet gaan voldoen aan de GEP in 2021 Verklaring achteruitgang totaal stikstof t.o.v wordt veroorzaakt dat de toetswaarden steeds rond de norm liggen. Verklaring verslechtering temperatuur is de in de zomer langzaamstromende beek snel opwarmt en daardoor incidenteel de norm overschrijdt SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie ontoereiken* ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 191 van 246

192 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg slibvang overige emissiereducerende maatregelen 1 stuks Ingetrokken: 1 Als pilot is in de Luntersebeek een "Mudtrap" geplaatst. Als deze pilot succesvol zou blijken, zou ook in de Moorsterbeek een Mudtrap worden geplaatst. Inmiddels is duidelijk dat de Mudtrap in de Luntersebeek niet voldoet. Nu de Mudtrap er niet komt zal zo nodig extra worden gebaggerd.. Als proef is er een Mudtrap in de Lunterse beek aangelegd, omdat aanleg van een slibvang niet realiseerbaar is door te groot ruimtebeslag. Inmiddels is duidelijk dat de Mudtrap in de Luntersebeek niet voldoet. Om die reden zal er in de Moorsterbeek geen Mudtrap komen.in plaats van deze maatregel zal zo nodig extra worden gebaggerd op plaatsen in de beek waar van nature sedimentatie plaats vind. aanpassen dwarsprofiel en aanbrengen variatie in structuren verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,1 binnen profiel ingericht 0,1 km Aanpassen dwarsprofiel en aanleg natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,4 Gefaseerd: 0,4 Grond nog niet beschikbaar 0,8 km 0,4 km hiervan is al in periode uitgevoerd; resterende 0,4 km volgt in periode aanpassen dwarsprofiel en aanleg natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,1 duurzaam bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: 24 1,1 km 24 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 192 van 246

193 Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 24 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Rijdend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 3,2 3,2 km Vermindering afspoeling erven verminderen emissie nutriënten landbouw In uitvoering: stuks Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 13 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 193 van 246

194 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 0,4 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Temperatuur Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt, PAKen te hoge temperatuur zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 194 van 246

195 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Overmacht Kwaliteitselement Temperatuur benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Zomers kan de temperatuur in deze langzaamstromende beek snel opwarmen, waardoor incidenteel niet aan de norm wordt voldaan. Overmacht N: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Moorsterbeek Code waterlichaam: NL43_25 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 195 van 246

196 Factsheet: NL43_26 Hoevelakense Beek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Hoevelakense Beek Code: NL43_26 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht, Provincie Gelderland Amersfoort, Barneveld, Nijkerk Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een langzaam stromende, niet meanderende laaglandbeek, vrijwel geheel gelegen in agrarisch gebied. De bovenlopen van de beek worden gevormd door sloten in agrarisch gebied. De beek wordt gevoed door regenwater, de bovenlopen vallen in de zomer droog. Enkele trajecten hebben ondanks de ligging in agrarisch gebied een meer natuurlijk profiel. De beek is licht beschaduwd. De beek is gestuwd om leegloop in de zomer te voorkomen. _x000d x000d_ Het waterlichaam Hoevelakense beek heeft een lengte van 4,8 km. In het stroomgebied van de Hoevelakensese beek zit een redelijk verval. De hoogte van het maaiveld loopt van + 16m nabij de haarvaten tot + 2m nabij de monding. Het verhang is 0,39 m/km. _x000d_ Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 196 van 246

197 Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Fosfaat regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en zuurstof regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Afwatering Macrofauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna overige belastingen overige Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink en cobalt. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 197 van 246

198 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Hermeanderen: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het verwijderen van stuwen zal in de zomermaanden leiden tot lage waterstanden, hetgeen voor de functie landbouw onacceptabel is. Verhogen drainagebasis: De huidige beek is te diep en/of te breed t.o.v. een natuurlijke beek. Het verhogen van de drainagebasis heeft tot doel een beter stromende beek te verkrijgen met meer diversiteit. Een peilverhoging kan leiden tot wateroverlast en opbrengstderving voor de functie landbouw. Anders, uitvoering onderhoud: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd waterpeil. Het niet meer uitvoeren van onderhoud zal schade opleveren voor de functie landbouw, doordat er als gevolg van een verminderde afvoercapaciteit wateroverlast kan optreden. Door de uitvoering van onderhoud kan de kwaliteit nadelig worden beinvloed. Anders, beperkte afvoer in zomer: Door de (zeer) beperkte afvoer in de zomermaanden kan het water stagnant worden en treed er bovenstrooms droogval op. Stromingsminnende soorten, die in een natuurlijk water aanwezig zijn, zullen verdwijnen. Beschouwde alternatieven Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - zink (Zn) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 198 van 246

199 Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 * Overige waterflora (EKR) 0,35 ontoereiken E- Vis (EKR) 0,25 E- * E- Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E- * E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * ontoereiken matig Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal fosfaat zal naar verwachting licht zijn gedaald in Door het agrarisch landgebruik, stedelijk gebied zal naar verwachting niet worden voldaan aan de GEP in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink en de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 199 van 246

200 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie * ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 200 van 246

201 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 24 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Varend maaien met afvoer uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 4,8 Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten 4,8 km De methode zal herzien moeten worden n.a.v. de verbredingsplannen van de A1 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 201 van 246

202 Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, zuurstof, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt, PAK en verzadigingsgraad zuurstof zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 202 van 246

203 Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, zuurstof, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Overmacht P: De achteruitgang is veroorzaakt door de strengere norm voor stromende wateren. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hoevelakense Beek Code waterlichaam: NL43_26 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 203 van 246

204 Factsheet: NL43_27 Eem -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Eem Code: NL43_27 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Type: Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Soest R7 (Langzaam stromende rivier/nevengeul op zand/klei) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een langzaamstromende grote rivier met hoofd- en nevengeulen. De rivierbodem kent een vaste ondergrond, zand, zand met slib of organisch afval of bestaat uit dik slib zonder macrofauna. In snelstromende delen is eventueel sprake van grind. Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Eemmeer & Gooimeer Zuidoever (NL_VOG_77) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 204 van 246

205 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Nutrienten en SVS. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutrienten en SVS regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Overig Macrofauna en vis overige belastingen recreatie (water en oever) Scheepvaart Opwoeling waterbodem door pleziervaart. Nutrienten blijven beschikbaar. Beperkte visstand. overige belastingen scheepvaart Scheepvaart Opwoeling waterbodem door beroepsvaart. Nutrienten blijven beschikbaar. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken van scheepvaart in grote kanalen Fal Tru Fal Fal Fal Fal Peilwijziging kanalen met beroepsscheepvaart Fal Tru Fal Fal Fal Fal Verwijderen waterkeringen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 205 van 246

206 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Scheepvaart, met inbegrip van havenfaciliteiten, of recreatie Motivering: De beroepsscheepvaart heeft een belangrijke economische functie. Verminderen van de scheepvaart betekent dat het transport, gezien het economisch belang, op andere manieren plaats zal moeten vinden en dat sprake zal zijn van inkomstenderving voor de sector zelf. De alternatieven (meestal vervoer per weg) hebben in verhouding tot de scheepvaart een negatievere invloed op het milieu en leiden tot meer energieverbruik. Daarom wordt het beperken van scheepvaart vanwege deze effecten als schadelijk voor het milieu beschouwd. Daarnaast leidt een wijziging van transport over water naar wegtransport tot onaanvaardbare economische gevolgen voor de beroepsscheepvaart en de industrie die door locatiekeuze en voorzieningen als loskades is ingesteld op vervoer over water. De oevers van de Eem zijn vanwege de scheepvaart beschoeid. Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Natuurlijke overstromingsvlaktes kunnen daarom langs de Eem niet meer aanwezig zijn. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: zie 4.3a Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 206 van 246

207 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,30 ontoereiken* Overige waterflora (EKR) 0,52 E- Vis (EKR) 0,30 * ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,14 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,50 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,0-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R7) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Vis zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner, nadat alle maatregelen zijn uitgevoerd. Totaal fosfaat en totaal stikstof zullen naar verwachting licht dalen maar door het intensieve bovenstroomse agrarisch landgebruik, stedelijk gebied en de lozing van de RWZI's zal niet voldaan gaan worden aan de GEP's in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie ontoereiken* Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 207 van 246

208 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 208 van 246

209 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m e trap RWZI Amersfoort verminderen belasting RWZI Uitgevoerd: 1 4e trap RWZI Soest verminderen belasting RWZI Uitgevoerd: 1 1 stuks 1 stuks Aanleggen natuurvriendelijke oevers, herinrichting uiterwaarden verbreden watersysteem, aansluitend wetland / verlagen uiterwaard Voortgang: ha Motivering: Planvoorbereiding: 6 6 ha Maatregel ingevuld door nevengeulen en structuurverbetering uitvoeren nader onderzoek uitvoeren onderzoek Provincie In uitvoering: 1 1 stuks Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 209 van 246

210 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 2,6 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 210 van 246

211 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Overmacht Vis: In 2009 geen e gegevens voor vis aanwezig. Er was een te hoge inschatting gemaakt voor de kwaliteit. BaP en Flu: De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eem Code waterlichaam: NL43_27 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 211 van 246

212 Factsheet: NL43_28 Wiel -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Wiel Code: NL43_28 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Nijkerk Type: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een wetering met stilstaand tot langzaamstromend water, die in de zomer meestal water naar de achterliggende polder toevoert (inlaat) en s winters overtollig regenwater uit de polder afvoert. De afwatering vindt plaats met behulp van een gemaal. _x000d_ Er is sprake van een rechte waterbak (rechthoekig of trapeziumvorm) met abrupte overgangen van land naar water. _x000d_ Het maaiveld in de polder loopt van + 0,5 m +NAP in het zuidelijke deel tot 0,2 m beneden NAP in het noordelijke deel. De ondergrond is zandig, er is nauwelijks meer veen aanwezig._x000d_ Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 212 van 246

213 Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Arkemheen (NL_VOG_56) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium en fosfaat. overige belastingen overige Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, cobalt en zink Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 213 van 246

214 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- E- Overige waterflora (EKR) 0,25 ontoereiken E- Vis (EKR) 0,56 E- * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 * E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Totaal fosfaat zal naar verwachting licht dalen maar niet gaan voldoen aan de GEP in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* E- Fysische chemie * E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 214 van 246

215 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 215 van 246

216 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 23 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Onderzoeksmaatregelen uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 1 stuks Rijdend en varend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: 6,3 km Gefaseerd: 6,3 Te faseren naar periode zodat de invulling tegelijk met de inrichting opgepakt kan worden te faseren naar periode Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 216 van 246

217 Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 6,3 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 3,15 km Door een natuurvriendelijke inrichting, passend bij het desbetreffend watertype, wordt meer ruimte gecreëerd zodat meer ruimte ontstaat voor differentiatie. In beken voornamelijk differentiatie in stroomsnelheid en bodemsubstraat, in sloten en kanalen voornamelijk differentiatie in begroeiing. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 217 van 246

218 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Wiel Code waterlichaam: NL43_28 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 218 van 246

219 Factsheet: NL43_29 Eemnesservaart -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Eemnesservaart Code: NL43_29 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Eemnes Type: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 219 van 246

220 Karakterschets: De belangrijkste functie van het kanaal is de afwatering van het noordelijke deel van de Eempolder ten westen van de Eem. Het bemalen gebied is ruim ha groot. In de zomer wordt onder vrij verval water in de polder ingelaten. Door middel van in- en uitlaat van water wordt het peil in de Eemnesservaart en de polder gestuurd, het winterpeil is max. 20 cm lager dan het zomerpeil. De polder Eemland ten westen van de Eem is een agrarische polder. Bij het peilbeheer wordt de balans gezocht tussen geschiktheid voor agrarisch grondgebruik enerzijds en het voorkomen van inklinking anderzijds._x000d_ Er zijn geen natuurdoelstellingen aangewezen, m.u.v. de Noordpolder te Veld (270 ha) en enkele kleine natuurgebiedjes. De stedelijke invloed op het buitengebied is (hydrologisch) beperkt, de vier overstorten van Eemnes lozen grotendeels op het stadswater. Overtollig stadswater stroomt af naar de Eemnesservaart._x000D_ Het maaiveld ligt deels beneden NAP. In de ondergrond is veen aanwezig._x000d_ Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium en fosfaat. Zink. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Overige flora. regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Overig Overige flora en fosfaat. regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen, zink, cobalt, fosfaat. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Overige flora, fytoplankton en doorzicht. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 220 van 246

221 Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- E- Overige waterflora (EKR) 0,45 ontoereiken* ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 E- * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 * matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- * E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 * Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: matig Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 221 van 246

222 Overige flora en fytoplankton zullen naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Overige flora volgens berekeningen met de KRW verkenner, nadat alle maatregelen zijn uitgevoerd. Fytoplankton en doorzicht zullen naar verwachting (expert judgement) gezien het verhoogde fosfaatgehalte in 2021 nog niet voldoen. Totaal fosfaat zal naar verwachting licht zijn gedaald in Door het agrarisch landgebruik, stedelijk gebied en de inlaat van Eemwater zal naar verwachting niet worden voldaan aan de GEP in SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 222 van 246

223 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 baggeren van waaien Verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: m3 duurzaam bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatief aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal areaal grasland in het beheergebeid, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 39 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Onderzoeksmaatregelen uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 herinrichting pilot ingezet 1 stuks Rijdend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: 10,2 km Gefaseerd: 10,2 Te faseren naar periode zodat de invulling tegelijk met de inrichting opgepakt kan worden Te faseren naar periode Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 223 van 246

224 In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 10,2 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 5,1 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 224 van 246

225 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Fytoplankton-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal en Ntotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Eemnesservaart Code waterlichaam: NL43_29 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 225 van 246

226 Factsheet: NL43_30 Noorderwetering -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Noorderwetering Code: NL43_30 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Baarn, Bunschoten Type: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Stilstaand tot langzaamstromend kanaalwater dat bestaat uit oppervlaktewater waarvan de herkomst wisselend is. De stroomrichting kan gedurende het jaar omkeren. Vaak is sprake van een belangrijke scheepvaartfunctie, wat ook leidt tot een rechte waterbak (rechthoekig of trapeziumvorm) met abrupte overgangen van land naar water. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 226 van 246

227 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Overig Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium en fosfaat. regulering waterbeweging sluis (ook gemaal): verlagen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Macrofauna en overige flora regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Macrofauna en overige flora overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering overige belastingen overige Overig Cobalt. Macrofauna en overige flora Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 227 van 246

228 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- * Overige waterflora (EKR) 0,26 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 E- * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ontoereiken* ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- * E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 * E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Overige flora zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner, nadat alle maatregelen zijn uitgevoerd. Achteruitgang overige flora heeft te maken met de nieuwe maatlat. Totaal fosfaat zal naar verwachting licht zijn gedaald in Door het agrarisch landgebruik en stedelijk gebied zal naar verwachting niet worden voldaan aan de GEP. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie ontoereiken* E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 228 van 246

229 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 229 van 246

230 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Duurzaam Bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 38 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Onderzoeksmaatregelen uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 De 1e rapportage over nutrientenbelasting is opgeleverd Rijdend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: 1 stuks 10,2 km Gefaseerd: 10,2 Te faseren naar periode zodat de invulling tegelijk met de inrichting opgepakt kan worden Te faseren naar periode Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 230 van 246

231 Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 10,2 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 5,1 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 231 van 246

232 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noorderwetering Code waterlichaam: NL43_30 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 232 van 246

233 Factsheet: NL43_31 Haarse Wetering -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Haarse Wetering Code: NL43_31 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Utrecht Baarn, Bunschoten, Eemnes Type: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: De belangrijkste functie van de vaart is de afwatering van de polder de Haar en de nieuwe wijk Vathorst.bij Amersfoort. Het bemalen gebied is ruim ha groot.. Door middel van in- en uitlaat van water wordt het peil in de Haarse wetering en de polder gestuurd, het winterpeil is max. 20 cm lager dan het zomerpeil. Het maaiveld ligt van 30 cm beneden NAP bij het gemaal in het westelijk deel tot 1 m boven NAP in Vathorst. _x000d_ De polder de Haar is een agrarische polder, er zijn geen natuurdoelstellingen aangewezen. De stedelijke invloed op het buitengebied is (hydrologisch) beperkt, de wijk Vathorst heeft een gescheiden rioolstelsel. _x000d_ Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 233 van 246

234 Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Ammonium en fosfaat. regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Overige flora en macrofauna. regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Overige flora en macrofauna. regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Macrofauna, overige flora, fytoplankton. overige belastingen overige Overig Cobalt, Benzo(a)antraceen, benzo(b)pyreen, fluorantheen en zink. Toelichting belastingen: 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Chemische toestand stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - benzo(a)antraceen (BaA) - kobalt (Co) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) - benzo(a)pyreen (BaP) - fluorantheen (Flu) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 234 van 246

235 Motivering chemische toestand: De PAK benzo(a)pyreen en fluorantheen geven normoverschrijdingen. De concentraties en bronnen zijn t.o.v 2009 niet anders geworden maar de beoordeling wel (BKMW 2015). Een belangrijke diffuse bron van PAK is verkeer. Via de lucht (droge- en natte depositie; neerslag) komen PAK in het (water) milieu terecht. Gezien de hoge verkeersdichtheid in Nederland en de import via de lucht vanuit het buitenland, zal deze problematiek blijven en een landelijke aanpak vragen. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E- * Overige waterflora (EKR) 0,27 ontoereiken* matig Vis (EKR) 0,60 E- * E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ontoereiken* matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 E- * E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 E- * E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 * E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- * E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- * E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 * E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Overige flora zal naar verwachting in 2021 beter zijn dan in 2015, maar nog niet voldoen aan de GEP. Dit volgens berekeningen met de KRW verkenner en expert judgement. In 2009 is door een eenmalig zeer hoge concentratie chlorofyl het oordeel ontoereikend geworden, daardoor kopmt het gemiddelde over 3 jaren lager uit t.o.v. het oordeel Er hebben zich in de meetjaren geen negatief scorende fytoplankton bloeien voorgedaan. De verwachting is het dat het fytoplankton in 2021 voldoet. Het totaal fosfaat gehalte zal in 2021 waarschijnlijk nog niet voldoen komt wel onder de norm maar door uitschieters blijft het zomergemiddeld te hoog. SVS zijn nu niet en dit zal naar verwachting in 2021 ook nog het geval zijn. Er wordt komende planperiode onderzoek gedaan naar deze overschrijdingen, de biobeschikbaarheid van zink, de natuurlijke achtergrondgehaltes van kobalt en de risico's van ammonium in oppervlaktewater (norm) welke het oordeel 2021 kan doen veranderen. Voor de PAK benzo(a)antraceen zie de motivering bij chemie. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 235 van 246

236 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal ontoereiken* Biologie ontoereiken* Fysische chemie ontoereiken* E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 236 van 246

237 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 duurzaam bodembeheer verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie In uitvoering: stuks Het indicatieve aantal deelnemers is gebaseerd op de relatieve omvang van het areaal grasland in het waterlichaam ten opzichte van het totaal in het beheergebied, uitgaande van de doelstelling van 500 deelnemers. Motivatie: Het is 1 project, met een vooraf niet te bepalen aantal deelnemers (daarom zou de omvang van 36 beter terug gebracht kunnen worden naar 1) Onderzoeksmaatregelen uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 1e rapportage nutrienten problematiek opgeleverd 1 stuks varend maaien en afvoer maaisel uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: 5,5 km Gefaseerd: 5,5 Te faseren naar periode zodat de invulling tegelijk met de inrichting opgepakt kan worden Te faseren naar periode Aanpak overstorten aanpakken riooloverstorten In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Onderzoek diffuse bronnen in stedelijk gebied uitvoeren onderzoek In uitvoering: 1 Invulling door uitvoering WKS studies; nog te starten met WKS Oldebroek; nog bezig met Apeldoorn voor overige WKS studies: maatregelen grotendeels bekend, maar nog niet uitgevoerd **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 237 van 246

238 Onderzoek naar waterafvoer en peilbeheer uitvoeren onderzoek Uitgevoerd: 1 Resultaat: nota ecologische uitgangspunten bij peilbesluiten **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Voorlichting en educatie geven van voorlichting Uitgevoerd: 6 dit is in kader verschillende projecten uitgevoerd **) in totaal 6 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Natuurvriendelijk onderhoud uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 5,5 km Middels meer gefaseerd of extensiever onderhoud wordt de vegetatie verbeterd zowel qua bedekking als qua structuurvariatie. Hierdoor ontstaat ook meer divers habitat voor vis en macrofauna. Natuurvriendelijke inrichting optimalisatie verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 2,75 km Uit monitoring en evaluaties blijkt de effectiviteit laag van natuurvriendelijk ingerichte trajecten, ook is er voortschrijdend inzicht hoe het verbeterd kan worden. Door trajecten te optimaliseren (met name hoger of juist lager inrichten) dragen ze meer bij aan de biologische doelstellen. Andere richtlijn: Onderzoek overig verontreinigende stoffen uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 238 van 246

239 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt. Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Door nalevering van fosfaat uit de bodem wordt niet voldaan aan de norm. Verbetering is vooral afhankelijk van generiek beleid. Technisch onhaalbaar Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor kobalt geldt dat het waarschijnlijk natuurlijke achtergrondconcentraties betreft. Herkomst en mogelijke aanpak van kobalt en PAK zullen in Rijn-Oost nader onderzocht worden. Verbetering van de situatie voor Ptotaal is vooral afhankelijk van generiek beleid. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Motiveringsgrond Overmacht Kwaliteitselement benzo(a)pyreen, Chemische toestand, fluorantheen Motivering per motiveringsgrond Overmacht De achteruitgang is veroorzaakt doordat de beoordelingsmethode is gewijzigd. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Haarse Wetering Code waterlichaam: NL43_31 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 239 van 246

240 Factsheet: NL43_32 Arkervaart -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Arkervaart Code: NL43_32 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn Oost Provincie Gelderland Nijkerk Type: M7b (Grote diepe kanalen met scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Groot en diep kanaal, waarbij de herkomst van het water in de zomer voornamelijk het effluent van rwzi Nijkerk is en in de winter het agrarische achterland van ruim 1000 ha groot, het stroomgebied van de Breede beek. Er is geen zichtbare stroming, de verblijftijden in het kanaal zijn vaak lang. Er is sprake van een belangrijke scheepvaartfunctie, wat ook leidt tot een rechte waterbak (rechthoekig of trapeziumvorm) met abrupte overgangen van land naar water. De oevers zijn geheel beschoeid._x000d_ De Arkervaart is 4 km lang en de afvoer naar het randmeer gaat via een sluis. _x000d_ Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Arkemheen (NL_VOG_56) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Arkervaart Code waterlichaam: NL43_32 aangemaakt: om 8:40 u. pagina 240 van 246