Factsheet: NL13_01 t Joppe

Transcriptie

1 Factsheet: NL13_01 t Joppe -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: t Joppe Code: NL13_01 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Teylingen Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 1 van 297

2 Karakterschets: Het Joppe is een diep meer dat is ontstaan door zandwinning. Het heeft bergend vermogen en staat in verbinding met de boezem (Kagerplassen). Het Joppe was belangrijk voor zandwinning en is nu een recreatieplas. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater KAGERPLASSEN, 'T JOPPE - WESTOEVER (NLBW13_RO533) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie Score is slecht voor nutriënten en waterplanten (matig), macrofauna (matig) en vis (d). Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door in de oeverzone maatregelen te nemen. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 2 van 297

3 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 E-slecht matig Vis (EKR) 0,35 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 E-slecht E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,00 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,70 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 3 van 297

4 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriëntenbelasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water ontbreken waterplanten. Slechte score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten (score d). De matige score voor macrofauna lijkt eveneens hierdoor te worden veroorzaakt. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing waardoor de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Achteruitgang vis: Natuurlijke variatie. Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Als gevolg van een plotselinge driehoeksmossel groei is het water helderder geworden. De visstand is hierdoor aan het veranderen. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 4 van 297

5 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 5 van 297

6 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Aanleg natuurvriendelijke oevers 1 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Aanleg vooroeververdediging 1 stuks overige inrichtingsmaatregelen 1 km De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 6 van 297

7 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: t Joppe Code waterlichaam: NL13_01 pagina 7 van 297

8 Factsheet: NL13_02 Vlietland -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vlietland Code: NL13_02 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Leidschendam-Voorburg Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 8 van 297

9 Karakterschets: Het waterlichaam Vlietland bestaat uit twee door zandwinning ontstane plassen. Het gebied ligt ten oosten van Leiden, ingeklemd tussen de vaarweg de Vliet en de rijksweg A4. De plassen zijn onderdeel van Rijnlands boezem. Het waterlichaam is belangrijk voor de recreatie, ecologische hoofdstructuur en visserij. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater VLIETLAND SURFSTRAND - NOORD-WEST OEVER (NLBW13_RO429) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging van vislarven regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) Score is slecht voor nutriënten, waterplanten en vis d en voor macrofauna matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd. Daarvoor zullen speciale leefgebieden worden aangelegd voor flora en fauna. Tevens zal het beheer en onderhoud hierop worden aangepast. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 9 van 297

10 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: Natuurlijke variatie. Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtvervuiling. Probleem moet via landelijk beleid worden aangepakt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,50 ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 E-slecht E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,00 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,70 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 10 van 297

11 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De menginstallatie zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water ontbreken waterplanten. De de score voor vis wordt hierdoor veroorzaakt. Dit geldt ook voor de matige score voor macrofauna. Door te focussen op beheer oeverbegroeiing en aanleg nieuw leefgebied flora en fauna worden geschikte habitats gecreeerd voor waterplanten, macrofauna en vis. Achteruitgang chloride: Natuurlijke variatie. Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koperoverschrijding is het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 11 van 297

12 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleg speciale leefgebieden fora en fauna aanleg speciale leefgebieden flora en fauna 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 5,6 ha aanleg oevertaluds, deze aanleg is voorzien in de herinrichting van de Meeslouwerplas door private partijen.[ ]: Herinrichting Meeslouwer is gestart in 2010, verwachte afronding rond 2020.[ ]: Wordt over cica 3 tot 5 jaar gestart. [ ]: Geen nieuwe opmerking. aanleg speciale leefgebieden voor vis (5,74 ha) aanleg speciale leefgebieden voor vis 3,75 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 3,75 Deze aanleg is voorzien in de herinrichting van de Meeslouwerplas door private partijen. [ ]: Vanaf december 2010 in uitvoering[ ]: geen nieuwe opmerking [ ]: Geen nieuwe opmerking. monitoring effecten aanleg verondiepingen uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 monitoring effecten aanleg verondiepingen op waterkwaliteit en ecologie[ ]: monitoring is in uitvoering[ ]: geen nieuwe opmerking [ ]: Geen nieuwe opmerking. studiemaatregel isolatie uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 studiemaatregel isoleren, wordt uitgevoerd op de zegerplas[ ]: geen nieuwe opmerkingen[ ]: geen nieuwe opmerking [ ]: Geen nieuwe opmerking. verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand, NVO < 3m verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 2,6 Doorgefaseerd naar volgende planperiode 2,6 km Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 12 van 297

13 Deze aanleg is voorzien in de herinrichting van de Meeslouwerplas door private partijen. [ ]: geen nieuwe opmerkingen.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 13 van 297

14 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer overbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Ecologische monitoring aanleg leefgebied flora en fauna 1 stuks overige instrumentele maatregelen Onderzoek naar oorzaak overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die leiden tot normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand, NVO <3m verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 2,6 km Deze aanleg is voorzien inde herinrichting van de Meeslouwerplas door private partijen. Vervolg uitvoering aanleg leefgebied flora en fauna aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Provincie Zuid Holland 1 stuks 5,6 ha oevertaluds verontdiepen, aanleg natuurvriendelijke oevers en krekengebied. Uitvoering provincie Zuid-Holland Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 14 van 297

15 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor koper geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 15 van 297

16 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vlietland Code waterlichaam: NL13_02 pagina 16 van 297

17 Factsheet: NL13_03 Zegerplas -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zegerplas Code: NL13_03 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Alphen aan den Rijn Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 17 van 297

18 Karakterschets: De Zegerplas is een diep meer ten oosten van Alphen aan den Rijn. De recreatieplas heeft een oppervlakte van 70 hectare en een gemiddelde diepte van 18 meter. De plas maakt deel uit van de boezem van Rijnland en staat aan de oostzijde in directe verbinding met het Aarkanaal en aan de westzijde met de Oude Rijn. Het waterlichaam is belangrijk voor de recreatie. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater ZEGERPLAS - ZUIDOEVER (NLBW13_RO373) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven Score is slecht voor nutriënten en waterplanten (matig), macrofauna (matig) en vis (d). Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig naar het achterblijven van de waterplanten ondanks een gunstig lichtklimaat. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 18 van 297

19 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 E-slecht matig Vis (EKR) 0,45 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 E-slecht E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,00 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,70 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 19 van 297

20 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en lozingen AWZI's. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De menginstallatie zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water ontbreken waterplanten. De slechte score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten (score d). De matige score voor macrofauna lijkt eveneens hierdoor te worden veroorzaakt. In eerste instantie wordt onderzoek gedaan naar de factoren die de ontwikkeling van waterplanten belemmeren waarna de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Ook wordt ingezet op beheer en onderhoud oeverbegroeiing. Achteruitgang vis: Grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Het visoordeel 2009 was gebaseerd op een meting in een andere plas. Oordeel 2014 wel gebaseerd op een meting in de Zegerplas. Achteruitgang specifieke verontreinigende stoffen: Grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 20 van 297

21 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 doorvaarbaar isoleren met 1 klepstuw aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 doorvaarbaar isoleren met een klepstuw[ ]: studie is uitgevoerd, maar de uitkomsten zijn niet eenduidig genoeg over de noodzaak van de maatregel. Er zijn alternatieven in beeld. Maatregel zal waarschijnlijk worden doorgeschoven naar volgende planperiode.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Monitoring ontwikkelingen Meeslouwerplas uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Dit is de monitoring van de effecten van het verondiepen in de Meeslouwerplas. Deze is doorslaggevend voor het uitvoeren van maatregelen in de Zegerplas.[ ]: geen nieuwe opmerkingen.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 21 van 297

22 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Onderzoek naar oorzaak achterblijven plantegroei ondanks gunstig lichtklimaat 1 stuks uitvoeren onderzoek Onderzoek naar oorzaak van overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentratie voor die leiden tot normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Aanleg natuurvriendelijke oevers 1 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Meeliften met plannen gemeente. Omvang volgt nog Gemaal Ridderveld zuiveren van fosfor 1 stuks overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 22 van 297

23 Gemaal Ridderveld/de Bijlen afvoeren via effluentleiding met extra pomp 1 stuks aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Hydrologisch isoleren 2 stuks aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 23 van 297

24 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zegerplas Code waterlichaam: NL13_03 pagina 24 van 297

25 Factsheet: NL13_04 Nieuwe Meer -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Nieuwe Meer Code: NL13_04 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Amsterdam, Haarlemmermeer Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 25 van 297

26 Karakterschets: Het Nieuwe Meer is een diep meer/put dat onderdeel is van het boezemstelsel en heeft als primaire functie het bergen van water. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie, scheepvaart en de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater NIEUWE MEER, NOORDOEVER (NLBW13_RO539) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Afwatering Belasting met nutriënten en zware metalen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK's diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK. wateronttrekkingen voor koelwater van electriciteitscentrales Energievoorziening Temperatuurverhoging regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging hoogwaterbescherming: dijken, dammen, kanalen Bescherming tegen overstromingen Onnatuurlijk waterpeil overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie Score is slecht voor nutriënten en waterplanten, macrofauna (matig) en vis (d). Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig naar P-belasting en factoren waardoor waterplanten ontbreken. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 26 van 297

27 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 matig Overige waterflora (EKR) 0,35 E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,50 ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 E-slecht E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,00 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,70 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 27 van 297

28 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en lozingen AWZI's. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De menginstallatie en/of filtering door verspreiding van mosselen zorgen voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water ontbreken waterplanten. Ontoereikende score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten (score d). De matige score voor macrofauna lijkt eveneens hierdoor te worden veroorzaakt. In eerste instantie wordt onderzoek gedaan naar de factoren die de ontwikkeling van waterplanten belemmeren waarna de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 28 van 297

29 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 29 van 297

30 Maatregelen gepland voor de periode Aanleg natuurvriendelijke oevers bij "De Oeverlanden" 0,5 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water meeliften met herindeling Baggeren locatie achter de vooroeververdediging bij zuidoever Verwijderen verontreinigde bagger 4 m3 Dit betreffen de conceptmaatregelen op basis van de eerste analyse. Herstelpakketten zullen in de komende periode worden gevormd. Behoud en beheer overbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Gemaal tweezijdig vispasseerbaar maken 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Uitvoeren wanneer de kans zich voordoet Onderzoek naar de oorzaak van overschrijding norm ammonium en koper uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van de normoverschrijding van ammonium en koper. Uitwerken onderzoeksresultaten onderzoek diverse alternatieven op het gebied van P-belasting. uitvoeren onderzoek 1 stuks Resultaten van het onderzoek zijn bekend. Deze moeten worden besproken en waar mogelijke geïmplementeerd in de KRW2-plannen. Vismigratie Rijnland-buitenwater en Rijnland-buurwaterschappen 1 stuks uitvoeren onderzoek Rijnland - Waternet Nieuwe Meer sluis Onderzoek naar oorzaak achterblijven plantengroei ondanks gunstig lichtklimaat **) stuks Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 30 van 297

31 uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Het gaat hier om een pilot in de Westeinderplassen en Nieuwe Meer, resultaten zijn relevant voor gehele beheergebied Rijnland. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Overige relevante verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 31 van 297

32 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Specifek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Nieuwe Meer Code waterlichaam: NL13_04 pagina 32 van 297

33 Factsheet: NL13_05 Valkenburgse Meer -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Valkenburgse Meer Code: NL13_05 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Katwijk Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 33 van 297

34 Karakterschets: Het Valkenburgse Meer is ontstaan uit zandwinning. Het is op dit moment in aanleg. Het waterlichaam is belangrijk voor de recreatie. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater VALKENBURGSE MEER (NLBW13_RO594) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) Score is niet voor nutriënten (fosfor d en stikstof slecht), matig voor waterplanten en macrofauna en slecht voor vis. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen door bij inrichting plas rekening te houden met KRW-eisen. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 34 van 297

35 Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,45 E-slecht matig Vis (EKR) 0,45 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 0,90 E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,70 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 35 van 297

36 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en doorvoer (open verbinding met boezem). Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De zandwinningsactiviteiten zorgen voor matige score voor doorzicht. Voedselrijk water en beperkt doorzicht leiden ertoe dat waterplanten (en daardoor ook vis en macrofauna) matig tot slecht scoren. Er wordt een onderzoek opgestart om bij de toekomstige inrichting van de plas de KRW eisen zoveel mogelijk te borgen. Achteruitgang vis: Grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Visoordeel 2009 was gebaseerd op een meting in een andere plas. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 36 van 297

37 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 37 van 297

38 Maatregelen gepland voor de periode Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Bij inrichting plas rekening houden met KRW-eisen uitvoeren onderzoek Provincie Zuid Holland 1 stuks PZH is bevoegd gezag voor de ontgronding. Rijnland gaat er van uit dat de PZH er zorg voor draagt dat de plas na beëindiging van de zandwinning in een e ecologische toestand wordt gebracht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 38 van 297

39 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Valkenburgse Meer Code waterlichaam: NL13_05 pagina 39 van 297

40 Factsheet: NL13_06_2 Kagerplassen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kagerplassen Code: NL13_06_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: Haarlemmermeer, Kaag en Braassem, Teylingen M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 40 van 297

41 Karakterschets: De Kagerplassen bestaan uit acht met elkaar verbonden meren die onderdeel zijn van het boezemstelsel en hebben als primaire functie het bergen en doorvoeren van water. De eerste plassen ontstonden omstreeks 600 als gevolg van een snelle zeespiegelstijging op plaatsen die door oudere kreekvormige of andere oorzaken het laagst lagen. Door menselijk handelen zijn ze veranderd naar plassen met een vast peil en veelal harde oevers. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie, scheepvaart, visserij en de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater CAMPING SPIJKERBOOR, ZEVENHUIZERVAART (NLBW13_RO928), CAMPING SPIJKERBOOR, ZWEILAND (NLBW13_RO531), KAGERPLASSEN, KLEIPOEL (NLBW13_RO580) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) Score is niet voor nutriënten (fosfor d en stikstof slecht), de score voor waterplanten en vis is matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie ligt de focus op de oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 41 van 297

42 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 Overige waterflora (EKR) 0,35 E-slecht matig Vis (EKR) 0,40 E-slecht matig Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 ntoereiken Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 42 van 297

43 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. De score voor waterplanten en vis is matig. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing waardoor de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Achteruitgang Stikstof: Natuurlijke variatie Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 43 van 297

44 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 44 van 297

45 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Afspraken maken over zonering recreatievaart 1 ha wijzigen / beperken gebruiksfunctie Naar aanleiding van onderzoek effecten Ondiepe en oever-gerelateerde habitats aanleggen in de Leendert de Boer polder 1 stuks aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Meeliften met inundatieproject Vispassage Zwanenburg werkend maken 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 45 van 297

46 De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 46 van 297

47 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Kagerplassen Code waterlichaam: NL13_06_2 pagina 47 van 297

48 Factsheet: NL13_07 Westeinderplassen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Westeinderplassen Code: NL13_07 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Type: Status: Aalsmeer, Haarlemmermeer, Kaag en Braassem M27 (Matig grote ondiepe laagveenplassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 48 van 297

49 Karakterschets: De Westeinderplassen zijn onderdeel van het boezemstelsel en hebben als primaire functie het bergen en doorvoeren van water. Daarnaast is het waterlichaam belangrijk voor de visserij, recreatie en de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater WESTEINDERPLASSEN, ZWEMSTEIGER HERENWEG (NLBW13_RO749) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) Score is d voor nutriënten en macrofauna, de score voor waterplanten en vis is slecht. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd. De focus ligt hierbij op herstel, beheer en onderhoud van de oevers. Ook is aanvullend onderzoek nodig naar oorzaken achterblijven plantengroei ondanks gunstig lichtklimaat en behoud van driehoeksmosselen. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 49 van 297

50 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,50 E-slecht E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,45 E-slecht E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,55 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M27) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 50 van 297

51 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water ontbreken waterplanten. Slechte score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten (score slecht). De de score voor macrofauna lijkt eveneens hierdoor te worden veroorzaakt. In eerste instantie wordt ingezet op herstel en beheer van oeverbegroeiing waardoor de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Daarnaast wordt er ingezet op baggeren en herstel van oevers. Ook zal onderzoek worden gedaan naar de factoren die de ontwikkeling van waterplanten belemmeren waarna de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koperoverschrijding is het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 51 van 297

52 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 52 van 297

53 Maatregelen gepland voor de periode Baggeren kopslootjes nabij de ringvaart Verwijderen verontreinigde bagger m3 Dit betreffen de conceptmaatregelen op basis van de eerste analyse. Herstelpakketten zullen in de komende periode worden gevormd. Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Behoud en herstel van oevers 0 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Meeliften met particuliere initiatieven. Omvang volgt nog Onderzoek naar behoud en toename driehoeksmosselen uitvoeren onderzoek 1 stuks Het gaat hier om een pilot in de Westeinderplassen; resultaten zijn relevant voor gehele beheergebied Rijnland. Onderzoek naar overschrijding norm ammonium en koper uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van de normoverschrijding van ammonium en koper. Onderzoek naar oorzaak achterblijven plantengroei ondanks gunstig lichtklimaat uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Het gaat hier om een pilot in de Westeinderplassen en Nieuwe Meer, resultaten zijn relevant voor gehele beheergebied Rijnland. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 53 van 297

54 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 54 van 297

55 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar De uitkomst van het proces van het organiseren van draagvlak is negatief: er is onvoeldoende draagvlak en te weinig medewerking voor de maatregelen ter verbetering van de kwaliteit. Zonder medewerking is uitvoering van de maatregelen vooralsnog niet mogelijk (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Westeinderplassen Code waterlichaam: NL13_07 pagina 55 van 297

56 Factsheet: NL13_08_2 Braassemermeer en Wijde Aa -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Braassemermeer en Wijde Aa Code: NL13_08_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Kaag en Braassem Type: Status: M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 56 van 297

57 Karakterschets: De Braasemerneer en Wijde Aa zijn twee meren die onderdeel zijn van het boezemstelsel en hebben als primaire functie het bergen en doorvoeren van water. Het waterlichaam is belangrijk voor de visserij, scheepvaart en recreatie. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater BRAASSEMERMEER (NLBW13_RO536), WIJDE AA - NOORDZIJDE (NLBW13_RO647), WIJDE AA - ZUIDZIJDE (NLBW13_RO538) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) Score is slecht voor stikstof, d voor fosfor, matig voor waterplanten en slecht voor vis. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door beheer en onderhoud oeverbegroeiing te optimaliseren. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 57 van 297

58 Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 Overige waterflora (EKR) 0,40 E-slecht matig Vis (EKR) 0,40 E-slecht E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 58 van 297

59 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en lozingen AWZI's. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water ontbreken waterplanten. Slechte score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten (score slecht). In eerste instantie wordt ingezet op beheer en behoud van oeverbegroeiing waardoor de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Achteruitgang stikstof totaal: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). De oordelen van 2009 zijn gebaseerd op een meetpunt buiten dit waterlichaam. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 59 van 297

60 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 60 van 297

61 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek naar behoud en toename driehoeksmosselen 1 stuks aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Poldergemaal tweezijdig vispasseerbaar maken 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 61 van 297

62 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Braassemermeer en Wijde Aa Code waterlichaam: NL13_08_2 pagina 62 van 297

63 Factsheet: NL13_09 Broekvelden Vettenbroek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Broekvelden Vettenbroek Code: NL13_09 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Bodegraven-Reeuwijk Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 63 van 297

64 Karakterschets: Het waterlichaam Broekvelden Vettebroek is een diepe zandwinput en ligt geïsoleerd van de andere wateren. De plas ligt ten noorden van de Reeuwijkse plassen en wordt begrensd door het veenweidegebied van polder Reeuwijk en het recreatiegebied de Reeuwijkse Hout. Bij de Reeuwijkse Hout is een zwemstrand aanwezig en is de functie zwemwater toegekend. Op de plas wordt veel gesurft. Andere vormen van recreatievaart zijn niet toegestaan. De plas is onderdeel van de ecologische hoofdstructuur. Het waterlichaam is aangewezen als vogel- en habitatrichtlijngebied (N2000) en waterparel. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (NL_VOG_104) - Zwemwater REEUWIJKSE HOUT (NLBW13_ROP01806) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect Er zijn geen gegevens voor dit waterlichaam vermeld. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 64 van 297

65 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,50 matig Vis (EKR) 0,50 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,03 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,20 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 2,90 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 65 van 297

66 Motivering ecologische toestand: De score voor waterplanten en macrofauna is matig. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing, waar zowel waterplanten als macrofauna van kunnen profiteren. Daarnaast worden onderzoeken opgestart naar relatie fosfor en waterbodem en mogelijke oorzaken van de koperoverschrijding. Achteruitgang overige waterflora: Natuurlijke variatie Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De zinkoverschrijding is mogelijk het gevolg van diffuse bronnen, hiervoor wordt onderzoek opgestart. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 66 van 297

67 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibeheer (water & natte oever) uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 5,93 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 5,93 5,926 km[ ]: maatregel in uitvoering, door externe partijen.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 67 van 297

68 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Onderzoek naar mechanismen van vastlegging en vrijkomen fosfor in de bodem 1 stuks uitvoeren onderzoek Onderzoek naar oorzaak overschrijding ammonium en koper uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van de normoverschrijding van ammonium en koper. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 68 van 297

69 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Zuurgraad, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Zuurgraad, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 69 van 297

70 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Broekvelden Vettenbroek Code waterlichaam: NL13_09 pagina 70 van 297

71 Factsheet: NL13_10 Zoetermeerse Plas -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zoetermeerse Plas Code: NL13_10 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Zoetermeer Type: Status: M20 (Matig grote diepe gebufferde meren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 71 van 297

72 Karakterschets: De Zoetermeerse Plas is een diep meer in een polder met als primaire functie het bergen en afvoeren van water van het Zoetermeerse stedelijk gebied. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie en natuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater NOORD AA, ZWEMSTRAND (NLBW13_ROP022A05), WATERSPEELPLAATS CRONESTEIN (NLBW13_ROP06703) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Afwatering Belasting met nutriënten, zware metalen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven wateronttrekkingen door overdracht (watervoorziening wateren) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk peilbeheer (tbv circulatie stadswater Zoetermeer) regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis Score is d voor nutriënten, matig voor waterplanten, macrofauna en fytoplankton. De score voor vis is slecht. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door behoud en beheer oeverbegroeiing te optimaliseren. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 72 van 297

73 Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,45 E-slecht matig Vis (EKR) 0,45 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,09 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 1,10 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M20) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 73 van 297

74 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door deze belasting scoort fytoplankton matig. Hetzelfde geldt voor waterplanten. Macrofauna en vis voldoen niet, omdat ze (deels) afhankelijk zijn van waterplanten. Daarom wordt in eerste instantie ingezet op beheer en behoud oeverbegroeiing om de omstandigheden voor waterplanten te verbeteren. Achteruitgang vis: Grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Het visoordeel 2009 was gebaseerd op een meting in een andere plas (T&T-biologie meetpunt). Achteruitgang fosfor-totaal: Natuurlijke variatie. Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 74 van 297

75 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Monitoring ontwikkelingen Meeslouwer Plas uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Doorgefaseerd naar volgende planperiode Uitvoering afhankelijk van de ervaringen in de Meeslouwerplas (=Vlietland), die moet ook zicht geven op de kosten, deze zijn daarom niet begroot.[ ]: geen nieuwe opmerkingen.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. Vispasseerbaar maken kunstwerken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Ã Ã n vispassage is genoeg, van plas naar boezem[ ]: studie nog niet afgerond.[ ]: ambtelijke afweging gemaakt dat er geen vispassage komt, maar nog geen besluit (in KRW2). Een visonveilig gemaal moet op termijn worden aangepakt. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 75 van 297

76 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Onderzoek naar oorzaak overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Gemaal de Nieuwe Polder visvriendelijk maken 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Landtong bij spartelvijver gedeeltelijk afgraven 2 stuks overige inrichtingsmaatregelen Hoogheemraadschap van RIjnland Polders afkoppelen 1 stuks aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 76 van 297

77 Spartelvijver doorspoelen 1 stuks aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Verticaal mengen ("reserve") 1 stuks overige beheermaatregelen Water van gemaal De Leyens zuiveren van fosofor ("reserve") 1 stuks overige emissiereducerende maatregelen De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Biologie totaal, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Biologie totaal, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 77 van 297

78 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zoetermeerse Plas Code waterlichaam: NL13_10 pagina 78 van 297

79 Factsheet: NL13_11 Reeuwijkse Plassen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Reeuwijkse Plassen Code: NL13_11 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Bodegraven-Reeuwijk Type: Status: M27 (Matig grote ondiepe laagveenplassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 79 van 297

80 Karakterschets: De Reeuwijkse Plassen zijn onderdeel van het polderstelsel van polder Reeuwijk en Sluipwijk. Ze bergen het oppervlaktewater binnen deze polder en voeren in de huidige situatie water door naar achterliggende gebieden. De waterlichamen zijn ontstaan door het winnen van turf, waarbij de structuur van de legakkers bewaard is gebleven. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie, visserij en de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (NL_VOG_104) - Zwemwater PLAS ELFHOEVEN (NLBW13_ROP13412) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging van vislarven regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie overige belastingen overige Overig nalevering fosfaat uit waterbodem Score is slecht voor stikstof en d voor fosfor, macrofauna (matig), overige waterflora d, vis en fytoplankton (slecht). Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie ligt de focus op het verbeteren van doorzicht en de omstandigheden voor waterplanten. Op dit moment worden diverse pilots en maatregelen hiervoor uitgevoerd. Deze worden gemonitord om te bepalen of het gewenste resultaat wordt bereikt. Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 80 van 297

81 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,55 E-slecht matig Vis (EKR) 0,50 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 E-slecht E-slecht ntoereiken Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht E-slecht ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 E-slecht E-slecht ntoereiken Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E-slecht E-slecht ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M27) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 81 van 297

82 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en veenoxidatie. Fytoplankton scoort daarom slecht. Door de voedselrijkheid, geringe diepte en troebelheid scoort waterplanten d, vis slecht en macrofauna matig. De maatregelen in de huidige plancyclus (tot 2015), dienen te worden gemonitord in de tweede plancyclus om te bepalen of de verwachte effecten worden bereikt. Op basis hiervan kunnen er nog in dezelfde periode dan wel de derde planperiode ( ) mogelijk aanvullende maatregelen worden ontwikkeld. Achteruitgang vis: Grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). In 2009 was het vis oordeel gebaseerd op monitoring in een andere plas. Achteruitgang totaal-fosfor: Natuurlijke variatie. Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Achteruitgang specifiek verontreinigende stoffen: Grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 82 van 297

83 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleg Kerkepad aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 maatregel niet meer noodzakelijk Aanleg Kerkepad, kosten staan op nul vanwege een subsidie[ ]: afgevoerd, blijkt niet nodig te zijn. [ ]: geen nieuwe opmerking [ ]: Geen nieuwe opmerking. actief biolgisch beheer Sloene uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer 6,5 ha Voortgang: ha Motivering: Vervangen: 6,5 ABB vervangen door ijzersuppletie Jaarlijkse visstandmonitoring, indien nodig gevolgd door ingreep[ ]: Er is in 2011 een onderzoek uitgevoerd waaruit blijkt dat de Pvracht nog te groot is, daarom voorlopig niet zinnig om uit te voeren.[ ]: In plaats van ABB wordt een proef met ijzersuppletie uitgevoerd. [ ]: In 2013 ijzersuppletie in uitvoering gebracht actief biologisch beheer Klein Vogelezang uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer 17,5 ha Voortgang: ha Motivering: Gefaseerd: 17,5 Doorgefaseerd naar volgende planperiode [ ]: mogelijk ABB na eerste ervaringen Sloene en na doorvaarbare isolatie. [ ]: ABB definitief niet aan de orde voor [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. actief biologisch beheer Lang Roggebroek uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 Doorgefaseerd naar volgende planperiode dit is de voorstudie, de maatregel komt mogelijk daarna[ ]: mogelijk ABB na eerste ervaringen Sloene.[ ]: definitief gefaseerd naar een volgende planperiode. [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. Actief biologisch beheer Reeuwijkse plassen uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer Voortgang: ha Motivering: Gefaseerd: 722 Doorgefaseerd naar volgende planperiode 722 ha Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 83 van 297

84 studie naar wenselijkheid (20000), mogelijk gevolgd door uitvoering (100000)[ ]: de studie is in afrondende fase, maatregel wordt waarschijnlijk niet uitgevoerd. [ ]: definitief doorgefaseerd naar volgende planperiode. [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. actief biologisch beheer uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer 81,2 ha Voortgang: ha Motivering: Gefaseerd: 81,2 Doorgefaseerd naar volgende planperiode Actief biologisch beheer en viswering s Gravenkoop[ ]: mogelijk ABB na eerste ervaringen in Sloene en na doorvaarbare isolatie.[ ]: ABB definitef niet aan de orde voor [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. actief biologische beheer Klein Vogelezang uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer 17,5 ha Voortgang: ha Motivering: Gefaseerd: 17,5 Doorgefaseerd naar volgende planperiode uitvoeren ABB, aanbrengen van viswering en monitoring visstand[ ]: mogelijk ABB na eerste ervaringen Sloene en na doorvaarbare isolatie.[ ]: definitief gefaseerd naar volgende planperiode. [ ]: doorgefaseerd naar volgende planperiode. afkoppelen Goudse Hout aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 2 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 In uitvoering: 1 afkoppelen van de Goudse Hout, wordt betaald vanuit FIS subsidie, daarom staan kosten op nul[ ]: geen nieuwe opmerkingen.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. afkoppelen polders aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 3 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Uitgevoerd: 2 Reeuwijk-west, Abesinie en Stein-noord[ ]: afkoppelen Reeuwijk-west is bijna afgerond en afkoppelen Stein-noord is on voorbereiding.[ ]: afkoppelen Reeuwijk en Abessiniëis gereed, Stein-noord is in voorbereiding. [ ]: Geen nieuwe opmerking. bestaande aanleg natuurvriendelijke oevers verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 2 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 2 bestaande programma NVO[ ]: gereed[ ]: gereed. [ ]: Geen nieuwe opmerking. compartimenteren Reeuwijk aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Voortgang: stuks Motivering: 1 stuks Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 84 van 297

85 In uitvoering: 1 Wordt uitgevoerd als uit het onderzoek blijkt dat dit zinvol is[ ]: onderzoek is niet gedaan, maatregelen worden uitgevoerd.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. doorvaarbaar isoleren klein Vogelezang aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 1 passage[ ]: onderzoek is niet gedaan, maatregelen worden uitgevoerd. [ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. doorvaarbaar isoleren s Gravenkoop aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 2 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 2 doorvaarbaar isoleren 's Gravenkoop[ ]: maatregel wordt niet uitgevoerd, daarvoor in de plaats wordt in Vrijhoef een doorzicht vernauwt.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. kwaliteitsbaggeren Klein Vogelezang Verwijderen verontreinigde bagger m3 Voortgang: m3 Motivering: In uitvoering: sliblaag is sterk fosfaathoudend, dient verwijderd te worden[ ]: onderzoek vrijwel gereed, afhankelijk van uitkomst start project.[ ]: het project is in voorbereiding. [ ]: Uitvoering is gestart. Wordt in 2015 of 2016 waarschijnlijk afgerond. onderzoek mogelijkheden compartimenteren uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 maatregel niet meer noodzakelijk onderzoek compartimenteren gaat vooraf aan de maatregel[ ]: deze maatregel is niet noodzakelijk gebleken en wordt daarom niet uitgevoerd.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoek naar mogelijkheden peilverruiming uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 wordt uitgevoerd voordat de peilverruiming wordt doorgevoerd[ ]: onderzoek zal in 2012 worden gestart.[ ]: onderzoek is afgerond. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoek naar mogelijkheden structurele wateraanvoer binnen groene ruggegraad uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 85 van 297

86 onderzoek naar mogelijkheden structurele wateraanvoer binnen groene ruggegraad; gaat vooraf aan de uitvoering van de maatregel[ ]: analyse is uitgevoerd, maatregel blijkt niet zinvol.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoek peilvariatie Sloene uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 onderzoek voordat de maatregel wordt doorgevoerd[ ]: geen nieuwe opmerkingen[ ]: onderzoek afgerond, uitvoering maatregelen wordt dit jaar opgestart. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Zoals in 2010 aangegeven verloopt dit verder via peilverruiming Reeuwijk optimaliseren inlaat Gouda aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 maatregel niet meer noodzakelijk [ ]: gaat niet door vanwege te weinig bagger; Breevaart is op leggerdiepte. [ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. peilverruiming Reeuwijk aanpassen waterpeil 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Deze maatregel wordt uitgevoerd nadat het onderzoek ernaar is afgerond. Mogelijk wordt de kostenschatting daardoor bijgesteld.[ ]: geen nieuwe opmerkingen. [ ]: onderzoek afgerond, blijkt erg effectieve maatregel, verdere voorbereiding van de uitvoering wordt dit jaar opgestart. [ ]: Project is opgestart. PSU gehouden, projectcontract vrijwel gereed. In 2014 worden voorbereidingen getroffen. in 2015 wordt peilbesluit zelf opgesteld. In 2016 uitvoering van het peilbesluit. procesleiding Reeuwijk en Stein overige instrumentele maatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 [ ]: hieronder zijn ook een aantal onderzoeken, die nog niet helder zijn, opgenomen. Hiervan is het nog niet zeker of er daadwerkelijk uitvoeringsmaatregelen uit voortkomen.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. structurele wateraanvoer binnen groene ruggegraad aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 maatregel niet meer noodzakelijk structurele wateraanvoer binnen groene ruggegraad; wordt uitgevoerd als uit de studie blijkt dat dit zinvol is. Vanwege FES subsidie zijn de kosten op 0 gezet.[ ]: inmiddels is gebleken dat deze maatregel niet zinvol is, omdat beoogde effect te gering blijkt te zijn.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. studie mogelijkheden benutting water surfplas uitvoeren onderzoek Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 1 stuks pagina 86 van 297

87 Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 studie naar de mogelijkheden dit water voor reeuwijk te benutten[ ]: de studie is in afrondingsfase.[ ]: studie is afgerond, maatregel nog niet uitgevoerd omdat deze niet effectief genoeg is. [ ]: Geen nieuwe opmerking. verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand, NVO < 3m verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 13 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 10,3 Uitgevoerd: 2,7 aanleg natuurvriendelijke oevers Reeuwijkse plassen; er is aangenomen dat er een FES subsidie wordt verstrekt, die is in de kostenschatting verdisconteerd.[ ]: komend jaar wordt 2,5 km aangelegd; de planning is dat de rest in 2014 is uitgevoerd. Een aantal km is al in onderhoud.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: tranches zijn in uitvoering, medio 2014 allemaal opgeleverd. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 87 van 297

88 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Monitoring (effecten maatregelen, pilots) 1 stuks overige instrumentele maatregelen Onderzoek naar overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Onderzoek oorzaak toename slib en verslechtering doorzicht 1 stuks uitvoeren onderzoek Optie: Actief biologisch beheer uitvoeren onderzoek 1 onderzoeksmaatregel naar 718 ha (in de Reeuwijkse Plassen) 1 stuks Optie: Defostateren inlaatwater 1 stuks overige emissiereducerende maatregelen Reserve maatregel Optimaliseren operationeel beheer 1 stuks overige instrumentele maatregelen Slibmaatregelen uitvoeren onderzoek Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 0 stuks omvang volgt nog. 'Reserve' maatregelen, onder voorbehoud. Rekenen met aannames en gemiddelde grootte pagina 88 van 297

89 Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 89 van 297

90 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Onzekerheid over effectiviteit of uitvoerbaarheid: maatregelen zijn vermoedelijk effectief, maar voordat deze in de praktijk worden toegepast moet de effectiviteit of toepasbaarheid daarvan in de desbetreffende situatie nader worden onderzocht, of moet de ervaring van pilotprojecten worden afgewacht (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Reeuwijkse Plassen Code waterlichaam: NL13_11 pagina 90 van 297

91 Factsheet: NL13_12 Langeraarse Plassen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Langeraarse Plassen Code: NL13_12 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Kaag en Braassem, Nieuwkoop Type: Status: M27 (Matig grote ondiepe laagveenplassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 91 van 297

92 Karakterschets: De Langeraarse Plassen bestaan uit drie met elkaar verbonden plassen. Ze maken deel uit van de Noordeind- en Geerpolder en hebben als primaire functie het bergen van water. Daarnaast zijn de plassen belangrijk voor recreatie en de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie overige belastingen overige Overig Nalevering fosfaat uit waterbodem zorgt voor eutrofiëring Score is slecht voor nutriënten en waterplanten, fytoplankton en vis. De score voor macrofauna is d. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. Daartoe worden diverse studies opgezet, het beheer aangepast en wordt ingezet op kwaliteitsverbetering van inlaatwater. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 92 van 297

93 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 matig Overige waterflora (EKR) 0,45 E-slecht E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,45 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 E-slecht E-slecht ntoereiken Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht E-slecht ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 E-slecht E-slecht ntoereiken Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E-slecht E-slecht ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M27) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 93 van 297

94 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, nalavering vanuit de waterbodem en veenoxidatie. Fytoplankton scoort daarom slecht. Door de voedselrijkheid, geringe diepte, troebelheid en steile inrichting scoren waterplanten en vis slecht en macrofauna d. In eerste instantie wordt ingezet op onderzoek (oa slibgerelateerd, aanleg eilandjes, habitatverbetering) om tot een maatregelenpakket te komen. Daarnaast wordt het inlaatwater gezuiverd om de nutrientenconcentraties terug te dringen en wordt beheer en behoud oeverbegroeiing geoptimaliseerd. Achteruitgang vis en fosfor totaal: Grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). De oordelen van 2009 waren gebaseerd op gegevens van een andere plas. Achteruitgang specifiek verontreinigende stoffen: Grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 94 van 297

95 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 studiemaatregel benodigde maatregelen Langeraarse Plassen uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Op dit moment zijn wel maatregelen gepland, maar de oorzaak van de verontreiniging is nog niet bekend. De studiemaatregel moet een beeld geven van de problematiek, en de maatregelen die getroffen kunnen worden.[ ]: de studie wordt begin 2012 afgerond.[ ]: studie afgerond; maatregelen doorgefaseerd naar volgende planperiode. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. baggerprogramma Rijnland Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 Voortgang: m3 Motivering: In uitvoering: **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3[ ]: periode betreft dit m3.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 95 van 297

96 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Bestand aan witvis reduceren uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer 164 ha Dit betreffen de conceptmaatregelen op basis van de eerste analyse. Herstelpakketten zullen in de komende periode worden gevormd. Drainagewater glastuinbouw saneren 1 stuks uitvoeren onderzoek Habitat van enkele omliggende sloten verbeteren 1 stuks uitvoeren onderzoek mogelijke maatregelen zijn: baggeren, beheer en onderhoud, aanleg nvo Inlaat automatiseren 1 stuks uitvoeren onderzoek Inlaatwater zuiveren overige emissiereducerende maatregelen 1 stuks Dit betreffen de conceptmaatregelen op basis van de eerste analyse. Herstelpakketten zullen in de komende periode worden gevormd. Onderzoek naar de oorzaak overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Optie: Aanleg eilandjes en legakkers 1 stuks uitvoeren onderzoek Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 96 van 297

97 optionele vervanging van bovenstaande maatregelen (inlaat zuiveren, automatiseren en saneren drainagewater glastuinbouw) incl wind- en golfbrekers. Voorafgaand onderzoek nodig Optie: aanleg slibvang 0 stuks uitvoeren onderzoek omvang volgt nog Slibmaatregelen 0 stuks uitvoeren onderzoek omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies glastuinbouw **) stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies glastuinbouw verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De voorgestelde maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden en 2015 worden gebruikt om de maatregelen samen met gebiedspartijen verder uit te werken. Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 97 van 297

98 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Onzekerheid over effectiviteit of uitvoerbaarheid: maatregelen zijn vermoedelijk effectief, maar voordat deze in de praktijk worden toegepast moet de effectiviteit of toepasbaarheid daarvan in de desbetreffende situatie nader worden onderzocht, of moet de ervaring van pilotprojecten worden afgewacht (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Langeraarse Plassen Code waterlichaam: NL13_12 pagina 98 van 297

99 Factsheet: NL13_13 Amstelveensepoel -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Amstelveensepoel Code: NL13_13 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Amstelveen Type: Status: M27 (Matig grote ondiepe laagveenplassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 99 van 297

100 Karakterschets: De Amstelveense Poel ligt ten westen van Amstelveen en grenst aan het dieper gelegen Amsterdamse Bos. Het is een restant van het grote veen- en plassengebied dat zich rond 1850 tussen Amstelveen, Aalsmeer en Uithoorn uitstrekte. Het watersysteem kan van noord naar zuid in drie delen worden opgedeeld; dit zijn de Hoornsloot en aansluitend de Landscheidingsvaart, de Grote Poel en de Kleine Poel. De Amstelveense Poel is belangrijk voor recreatie en de natuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie overige belastingen overige Overig Nalevering fosfaat uit waterbodem zorgt voor eutrofiëring Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 100 van 297

101 Score is d voor nutriënten en fytoplankton, matig voor macrofauna, slecht voor waterplanten en vis. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig naar achterblijven waterplanten en invloed water vanuit waterlichaam Nieuwe Meer. Tevens wordt ingezet op actief biologisch beheer en beheer van oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 E-slecht E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,45 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,50 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht matig DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 E-slecht E-slecht ntoereiken Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E-slecht E-slecht ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 101 van 297

102 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M27) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, nalavering vanuit de waterbodem en veenoxidatie. Ook wordt bij watertekort fosfaatrijk water uit de Nieuwe Meer ingelaten. Fytoplankton scoort daarom slecht. Door de voedselrijkheid en het geringe doorzicht scoren waterplanten en vis slecht. De matige score voor macrofauna lijkt ook hierdoor te worden veroorzaakt. In eerste instantie wordt ingezet op onderzoek (invloed Nieuwe Meer, oorzaken acherblijven vegetatie en slibmaatregelen) om tot een maatregelenpakket te komen. Daarnaast worden maatregelen genomen gericht op beheer en behoud oeverbegroeiing. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 102 van 297

103 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 uitvoeren onderzoek slibmaatregelen (Reeuwijkse Plassen) uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 onderzoek wordt op de Reeuwijkse Plassen uitgevoerd[ ]: onderzoek is gereed (dec 2009)[ ]: maatregel uitgevoerd. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 103 van 297

104 Maatregelen gepland voor de periode Actief Biologisch Beheer uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer 54 ha Dit betreffen de conceptmaatregelen op basis van de eerste analyse. Herstelpakketten zullen in de komende periode worden gevormd. Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Onderzoek naar de oorzaak overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammonium concentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Onderzoek: oorzaak achterblijven vegetatie 1 stuks uitvoeren onderzoek Slibmaatregelen 1 stuks uitvoeren onderzoek Uitwerken onderzoeksresultaten onderzoek effectiviteit kwaliteitsverbetering uitvoeren onderzoek 1 stuks Resultaten onderzoek effectiviteit kwaliteitsverbetering Nieuwe Meer op Amstelveense Poel zijn bekend. Deze moeten worden besproken en waar mogelijke geïmplementeerd in de KRW2-plannen. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 104 van 297

105 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 105 van 297

106 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Onzekerheid over effectiviteit of uitvoerbaarheid: maatregelen zijn vermoedelijk effectief, maar voordat deze in de praktijk worden toegepast moet de effectiviteit of toepasbaarheid daarvan in de desbetreffende situatie nader worden onderzocht, of moet de ervaring van pilotprojecten worden afgewacht (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Amstelveensepoel Code waterlichaam: NL13_13 pagina 106 van 297

107 Factsheet: NL13_14 Vogelplas Staarevaart -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vogelplas Staarevaart Code: NL13_14 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Leidschendam-Voorburg Type: Status: M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 107 van 297

108 Karakterschets: De Vogelplas Starrevaart is aangelegd als compensatie voor de door zandwinning verloren natuurwaarden in de naastgelegen Meeslouwerpolder. Hij is helemaal ingericht als vogelplas en er mag niet worden gevist, gevaren of gezwommen. Het waterlichaam is belangrijk voor de ecologische hoofdstrucuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK overige belastingen overige Overig Belasting met bacteriologische verontreiniging (grote aanwezigheid vogels) Score is slecht voor stikstof en d voor fosfor, matig is de score voor waterplanten, macrofauna, vis en fytoplankton. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd met behulp van inrichtingsmaatregelen (verondieping, aanleg rietlanden en vooroeververdediging). Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 108 van 297

109 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,35 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 E-slecht matig Vis (EKR) 0,50 matig Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,44 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-slecht Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,45 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 109 van 297

110 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Fytoplankton scoort daarom matig. De aanwezigheid van veel watervogels leiden tot voedselrijk en troebel water, waarin ondergedoken waterplanten moeilijk tot ontwikkeling kunnen komen. De matige score voor macrofauna en vis lijken ook hierdoor te worden veroorzaakt. De maatregelen gericht op inrichting (verdieping, aanleg vooroeververdediging) en beheer (oeverbegroeiing) zijn erop gericht de invloed van deze drukken te verminderen. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 110 van 297

111 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleg vooroeververdediging overige inrichtingsmaatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 Er is nog een gesprek nodig over de kostendrager; Rijnland beheert dit water niet. Nodig zijn 912 meter planken en palen.[ ]: Rijnland is in overleg met PZH, want Rijnland beheert dit water niet.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. ophogen slikplaat overige inrichtingsmaatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 8,16 ha Er is nog een gesprek nodig over de kostendrager; Rijnland beheert dit water niet. [ ]: Rijnland is in overleg met PZH.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. uitvoeren actief vegetatiebeheer (enten, zaaien, planten) uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer 19 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: ha Er is nog een gesprek nodig over de kostendrager; Rijnland beheert dit water niet. [ ]: Rijnland is in overleg met PZH.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 111 van 297

112 Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Vervolg aanleggen rietlanden 19 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Zuid Holland Vervolg uitvoeren verontdieping 1 stuks overige inrichtingsmaatregelen Zuid Holland Vervolg uitvoering aanleggen vooroeververdediging 1 stuks overige inrichtingsmaatregelen Zuid Holland Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 112 van 297

113 De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Biologie totaal, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 113 van 297

114 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vogelplas Staarevaart Code waterlichaam: NL13_14 pagina 114 van 297

115 Factsheet: NL13_16_2 Mooie Nel en Liede -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Mooie Nel en Liede Code: NL13_16_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Type: Status: M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Velsen Nee Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 pagina 115 van 297

116 Karakterschets: De Mooie Nel en Liede zijn onderdeel van het boezemstelsel en hebben als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. Het waterlichaam is belangrijk voor scheepvaart, recreatie, ecologische hoofdstructuur en visserij. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven Score is slecht voor fosfor en d voor stikstof. De score voor waterplanten en fytoplankton is matig, voor vis slecht. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimaliseren van beheer en onderhoud oeverbegroeiing. Aanvullend onderzoek is nodig om verdere maatregelen te bepalen. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 - tributyltin (kation) (TC4ySn) (geen normoverschrijdingen) pagina 116 van 297

117 Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: Grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). De overschrijding van tributyltin hangt vermoedelijk samen met de instroming van water uit het Noordzeekanaal. Deze stof komt vermoedelijk van de zeeschepen (antifouling) Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,25 Overige waterflora (EKR) 0,15 E-slecht matig Vis (EKR) 0,60 E-slecht slecht Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 E-slecht ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 350 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 ntoereiken Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E-slecht matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 pagina 117 van 297

118 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw en lozingen AWZI's. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Het matige doorzicht en de voedselrijkheid zorgt voor een matige fytoplanktonscore. De slechte score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten (score matig). In eerste instantie wordt ingezet op onderzoek naar benodigde maatregelen. Tegelijk wordt ingezet op beheer en onderhoud van oeverbegroeiing. Achteruitgang vis, fosfor totaal en zuurgraad: Veranderd watertype. Verbeterde inzichten hebben geleid tot een nieuwe typering van het waterlichaam. Bij een ander type waterlichaam horen ook andere maatlatten. Toetsing aan deze maatlatten heeft geleid tot een slechtere score dan bij de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Watertype is veranderd van M30 naar M14. Oordelen 2009 en 2014 zijn niet te vergelijken. Voor chloride geldt specifiek dat het chloridegehalte hoog is als gevolg van sluislek (bij Spaarndam) en water uit de Haarlemmermeerpolder. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koperoverschrijding is het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door inlaat vanuit andere waterlichamen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 pagina 118 van 297

119 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies bollengebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de emissies van voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen in het bollengebied (greenpoort). Het onderzoek moet leiden tot maatregelen waarmee de emissies gereduceerd kunnen worden en wordt samen met de provincie Noord Holland en de sector uitgevoerd.[ ]: onderzoek is in 2010 opgestart.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Project wordt in 2014 afgerond. Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 pagina 119 van 297

120 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 1 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Maatregelen tbv landbouwemissies bollengebied **) stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar de maatregelen die landbouwemissies verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Visievorming maatregelpakket **) stuks uitvoeren onderzoek **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek om er achter te komen wat de mogelijkheden van deze wateren zijn en welk uiteindelijk doel we gaan nastreven. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 pagina 120 van 297

121 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Fytoplankton-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit, Doorzicht Fytoplankton-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, Zuurgraad, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en tributyltin gelden: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Mooie Nel en Liede Code waterlichaam: NL13_16_2 pagina 121 van 297

122 Factsheet: NL13_17_2 Meijendel en Berkheide -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Meijendel en Berkheide Code: NL13_17_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Wassenaar Type: Status: M23 (Grote ondiepe kalkrijke plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Meijendel en Berkheide Code waterlichaam: NL13_17_2 pagina 122 van 297

123 Karakterschets: Meijendel en Berkheide is een duingebied waarin het merendeel van het aanwezige oppervlaktewater onderdeel vormt van een drinkwaterwinning. Het water voor drinkwaterwinning wordt geïnfiltreerd. Daarnaast is het waterlichaam belangrijk voor recreatie en ecologische hoofdstructuur. Daarnaast zijn Meijendel en Berkheide aangewezen als vogelen habitatrichtlijngebied (N2000). Beheer vindt plaats door het drinkwaterbedrijf Dunea. Het waterlichaam is een samenvoeging van de waterlichamen "Meijendel" en "Berkheide" uit SGPB1. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Meijendel & Berkheide (NL_HAB_97) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK Score is voor nutriënten, waterplanten, fytoplankton en vis. Alleen voor macrofauna is de score matig. Er zijn geen specifieke maatregelen voor dit waterlichaam opgenomen. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Meijendel en Berkheide Code waterlichaam: NL13_17_2 pagina 123 van 297

124 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 * Overige waterflora (EKR) 0,60 * Vis (EKR) 0,40 * Fytoplankton (EKR) 0,60 E-zeer * Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E-zeer * Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,60 * DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E-zeer * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-zeer * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-zeer * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-zeer * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E-zeer * Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M23) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De matige score van macrofauna is lastig te verklaren, sinds alle andere biologische kwaliteitselementen scoren. De prognose is dan ook dat macrofauna in de toekomst scoort. Er zijn geen maatregelen opgenomen voor dit waterlichaam. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De zinkoverschrijding is mogelijk het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Naam waterlichaam: Meijendel en Berkheide Code waterlichaam: NL13_17_2 pagina 124 van 297

125 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Maatregelen gepland voor de periode baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Naam waterlichaam: Meijendel en Berkheide Code waterlichaam: NL13_17_2 pagina 125 van 297

126 Maatregelen in dit waterlichaam zijn uitgevoerd in SGBP1 en de periode ervoor. De werkzaamheden in Berkheide zijn uitgevoerd in de periode Voor Meijendel in de periode De werkzaamheden hebben bestaan uit het verwijderen van de sliblaag en optimaliseren van de inrichting door waar mogelijk de oevertaluds te verflauwen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.4 KRW. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Meijendel en Berkheide Code waterlichaam: NL13_17_2 pagina 126 van 297

127 Factsheet: NL13_18 De Wilck -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: De Wilck Code: NL13_18 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Rijnwoude, Zoeterwoude Type: Status: M8 (Gebufferde laagveensloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 127 van 297

128 Karakterschets: De Wilck is een veenweidengebied, onderdeel van polder Groenendijk. Het gebied is belangrijk voor de ecologische hoofdstructuur. Het waterlichaam is aangewezen als vogel- en habitatrichtlijngebied (N2000) en als weidevogelreservaat. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn De Wilck (NL_VOG_102) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen overige Overig Nalevering fosfaat uit waterbodem zorgt voor eutrofiëring Score is d voor fosfor en matig voor stikstof. De score voor waterplanten is d, voor macrofauna matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt ingezet op beheersmaatregelen: het maaibeheer wordt aangepast, sloten worden uitgerasterd en er vindt optimalisatie van behoud en beheer oeverbegroeiing plaats. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 128 van 297

129 Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,60 matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) NVT NVT NVT Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) NVT NVT NVT Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M8) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 129 van 297

130 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, nalavering vanuit de waterbodem en veenoxidatie. Door de voedselrijkheid en ongunstig gebruik en beheer oevers, scoren waterplanten d en macrofauna matig. In eerste instantie wordt ingezet op optimalisatie beheer door het uitrasteren van sloten, aanpassen maaibeheer en behoud oeverbegroeiing. Achteruitgang zuurgraad: Natuurlijke variatie Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koperoverschrijding is mogelijk het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 130 van 297

131 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 invoeren/wijzigen doorspoelen aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 [ ]: door de onduidelijkheden van het gebied als Natura2000 gebied, zijn de maatregelen nog niet uitgevoerd. De afspraken van Rijnland gelden alleen als het gebied deze definitieve status heeft.[ }: geen nieuwe opmerking. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand, NVO < 3m verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 7,1 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 7,1 [ ]: door de onduidelijkheden van het gebied als Natura2000 gebied, zijn de maatregelen nog niet uitgevoerd. De afspraken van Rijnland gelden alleen als het gebied deze definitieve status heeft.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. Vispasseerbaar maken kunstwerken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 [ ]: door de onduidelijkheden van het gebied als Natura2000 gebied, zijn de maatregelen nog niet uitgevoerd. De afspraken van Rijnland gelden alleen als het gebied deze definitieve status heeft.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Doorgefaseerd naar volgende planperiode. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI **) stuks Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 131 van 297

132 uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Maatregelen gepland voor de periode Aanpassen maaibeheer 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog uitrasteren sloten 1 stuks overige beheermaatregelen Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 132 van 297

133 De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Specifiek voor koper geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: De Wilck Code waterlichaam: NL13_18 pagina 133 van 297

134 Factsheet: NL13_19 Polder Stein+weidegebied -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Polder Stein+weidegebied Code: NL13_19 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Bodegraven-Reeuwijk, Vlist Type: Status: M8 (Gebufferde laagveensloten) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 134 van 297

135 Karakterschets: Polder Stein en weidegebied bestaan uit polder Stein Noord en uit polder Oukoop. Het hele gebied is aangewezen als vogel- en habitatrichtlijngebied (N2000). Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (NL_VOG_104) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasten bodemfauna regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperken leefgebied vis regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen overige Overig Nalevering fosfaat uit waterbodem zorgt voor eutrofiëring Score is d voor fosfor en matig voor stikstof. De score voor waterplanten is d, voor macrofauna matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd (beheer en onderhoud oeverbegroeiing). Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 135 van 297

136 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,60 matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) NVT NVT NVT Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,22 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,40 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) NVT NVT NVT Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M8) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 136 van 297

137 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, nalavering vanuit de waterbodem en veenoxidatie. Door het voedselrijke water, is het water niet voldoende helder waardoor waterplanten nog onvoldoende tot ontwikkeling komen. De visstand is wel voldoende. De maatregelen in de huidige plancyclus (tot 2015), dienen te worden gemonitord in de tweede plancyclus om te bepalen of de verwachte effecten worden bereikt. Op basis hiervan kunnen er nog in dezelfde periode dan wel de derde planperiode ( ) mogelijk aanvullende maatregelen worden ontwikkeld. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 137 van 297

138 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 baggeren en verdiepen sloten Verwijderen verontreinigde bagger m3 Voortgang: m3 Motivering: In uitvoering: Uitgevoerd: m3 baggeren en verdiepen van sloten; ILG subsidie is in de kosten verdisconteerd. [ ]: volume is opnieuw bepaald, blijkt veel lager te zijn dan gedacht ( ipv m3). Rijnland is gestart met de uitvoering in De hoofdwatergangen zullen tijdig (voor 2015) gebaggerd worden. De uitvoering van de overige wateren is mede afhankelijk van het beschikbaar krijgen van de KRW synergie-gelden.[ ]: eind 2011 deel van de watergangen gebaggerd. De rest van hoofdwatergangen in Uitvoering in overige watergangen vindt door eigenaren. [ ]: baggeren eind 2014 gereed. project ligt op schema onderzoek naar aanpassen streefpeil uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 exacte omvang van de maatregel is nog niet vastgesteld[ ]: geen nieuwe opmerkingen.[ ]: voorbereiding start in [ ]: Flexibel peil voor Stein-Noord wordt geregeld via nieuwe peilbesluit Stein. Gemaal Roggebroek wordt ingeregeld nadat afkopppeling 2014 is afgerond. vasthouden water in haarvaten van het systeem aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 combinatie met reeuwijkse plassen[ ]: geen nieuwe opmerkingen.[ ]: geen nieuwe opmerkingen. [ ]: Geen nieuwe opmerking. vasthouden water in haarvaten van het systeem aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Isoleren stuk langs spoorlijn[ ]: uitgevoerd.[ ]: uitgevoerd. [ ]: Geen nieuwe opmerking. verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand, NVO < 3m verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 25 km Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 138 van 297

139 Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 4 Ingetrokken: 21 maatregel niet noodzakelijk FES subsidie is in de kosten verdisconteerd[ ]: maatregel heroverwogen en een deel wordt niet uitgevoerd (21km) en een deel wel (4km).[ ]: Natuurvriendelijk onderhoud van de watergangen wordt zo nodig door een gebiedsproces gestimuleerd. Viscompenserende maatregelen worden wellicht uitgevoerd (link met afkoppelen Reeuwijk West). [ ]: Wordt niet uitgevoerd. emerse planten is voldoende, drijfbladplanten nodig. maatregel heroverwogen. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 139 van 297

140 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer opeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Monitoring 1 stuks overige instrumentele maatregelen Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 140 van 297

141 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Nadat bronnen van verontreinigingen (waaronder nutriënten) zijn beperkt of weggenomen zijn deze stoffen vaak nog lange tijd in het milieu aanwezig, en hebben effect op de ecologische en chemische toestand. De aanwezigheid en effecten verdwijnen pas op de lange termijn. Geforceerd verwijderen uit het milieu is veelal technisch onhaalbaar en/of buitensporig duur. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Polder Stein+weidegebied Code waterlichaam: NL13_19 pagina 141 van 297

142 Factsheet: NL13_20 Nieuwkoopse Plassen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Nieuwkoopse Plassen Code: NL13_20 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Nieuwkoop M27 (Matig grote ondiepe laagveenplassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 142 van 297

143 Karakterschets: De Nieuwkoopse Plassen bestaan uit de Zuideinderplas, de Noordeinderplas en het petgatengebied. Het waterlichaam is belangrijk voor de ecologische hoofdstructuur, rietsnijderij en recreatie. Daarnaast is het gebied aangewezen als vogel- en habitatrichtlijngebied (N2000) en waterparel. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Nieuwkoopse Plassen & De Haeck (NL_VOG_103) - Zwemwater NIEUWKOOPSE PLASSEN - MEIJEPAD (NLBW13_ROP09477) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispoulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Uitwisseling flora en fauna tussen verschillende stroomgebieden regulering waterbeweging sluis (ook gemaal): verlagen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk waterpeil. Aantasting vispopulatie regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Onnatuurlijk waterpeil regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie overige belastingen overige Overig Nalevering fosfaat uit waterbodem zorgt voor eutrofiëring Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 143 van 297

144 Score is matig voor stikstof, macrofauna en fytoplankton. De score voor waterplanten is d, voor vis slecht. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie worden de genomen maatregelen en pilots gemonitord. Ook wordt aanvullend onderzoek uitgevoerd naar vispassage. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,50 matig Vis (EKR) 0,60 E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,06 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,30 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-7,5 E-slecht matig Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 E-slecht E-slecht ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 144 van 297

145 *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M27) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (stikstof) wordt veroorzaakt door landbouw, nalavering vanuit de waterbodem en veenoxidatie. Door het voedselrijke water, is het water niet voldoende helder waardoor waterplanten nog onvoldoende tot ontwikkeling komen. Hierdoor scoren ook macrofauna (matig) en vis (slecht) niet. In de eerste planperiode (tot 2015) zijn veel maatregelen genomen om de waterkwaliteit te verbeteren. Monitoring in de komende planperiode moet uitwijzen of de maatregelen tot de gewenste effecten hebben geleid. Achteruitgang vis: veranderde maatlatten Sinds de beoordeling bij de aanvang van de vorige planperiode zijn de maatlatten waarmee de toestand wordt bepaald aangepast. Dit heeft er toe geleid dat er na toetsing met nieuwe maatlatten een slechtere score is bepaald dan bij de eerste beoordeling. In de praktijk blijkt de werkelijke toestand na toetsing met de oude maatlatten niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Het oordeel is gebaseerd op dezelfde gegevens als in Rijnland heeft nog geen toestemming gekregen om opnieuw te meten. Achteruitgang Overige waterflora: Grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De zinkoverschrijding is mogelijk het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * E-slecht Biologie * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 145 van 297

146 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanpassen streefpeil aanpassen waterpeil 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: ha omvang maatregel nog niet vastgesteld[ ]: wordt in 2013 vastgelegd. [ ]: gebiedsbreed is het ontwerp-peilbesluit vastgesteld: voorstel 2-4 cm. [ ]: peilbesluit vastgelegd. op termijn misschien meer mogelijk met herinrichting natura compartimenteren aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 [ ]: compartimenteren Meije graslanden. Start 2012.[ ]: de ontwerpfase van het project is afgerond, de uitvoering van de werkzaamheden starten in [ ]: Geen nieuwe opmerking. herinrichting oeverinrichting verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water 8 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 6,4 Uitgevoerd: 1,6 [ ]: in 2011 gestart.[ ]: momenteel is 20% van de maatregel gerealiseerd. [ ]: Geen nieuwe opmerking. isoleren Aalscholverkolonie overige brongerichte maatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Isoleren Aalscholverkolonie[ ]: in 2011 gestart.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: geen nieuwe opmerking. optimaliseren defosfatering overige emissiereducerende maatregelen Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 maatregel niet meer noodzakelijk 1 stuks Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 146 van 297

147 de slibvang van de defosfatering kan verbeterd worden, de installatie zelf werkt. [ ]: afgevoerd, aangezien de werking al optimaal is.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. schut en lekverliezen sluizen opheffen overige inrichtingsmaatregelen 2 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 2 schut en lekverliezen sluizen opheffen Ziender en Slikkendammer Sluis[ ]: Ziender Sluis is gerenoveerd, Slikdammer Sluis start [ ]: Slikkendammersluis is in 2012 gerenoveerd. [ ]: geen nieuwe opmerking. verminderen aflaat HDSR aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Minder water doorlaten naar HDSR[ ]: deels in 2010 gestart.[ ]: uitvoering maatregel wordt opgepakt in samenhang met ruimtelijke ontwikkelingen. Overleg met HDSR loopt. Er is nog niet te zeggen wanneer uitvoering zal plaatsvinden. [ ]: overleg met HDSR loopt nog, uitvoeringsdatum nog niet bekend. Vispasseerbaar maken kunstwerken vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 [ ]: vispassage is nog niet gepland, studie is nog niet afgerond.[ ]: uitgevoerd. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 147 van 297

148 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Monitoring effecten uitgevoerde maatregelen 1 stuks overige instrumentele maatregelen Monitoring pilots (Reeuwijkse plassen) 1 stuks overige instrumentele maatregelen Onderzoek naar oorzaak overschrijding norm ammonium uitvoeren onderzoek 1 stuks In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Onderzoek naar de oorzaak van deze normoverschrijding. Onderzoek vispassage Slikkendammersluis 1 stuks uitvoeren onderzoek Optie: Actief Biologisch Beheer 365 ha uitvoeren actief visstands- of schelpdierstandsbeheer Schutverliezen Slikkendammersluis opheffen (reserve) overige inrichtingsmaatregelen 1 stuks 'Reserve maatregelen' onder voorbehoud. Rekenen met aannames en gemiddelde grootte Schutverliezen Ziendesluis opheffen (reserve) 1 stuks overige inrichtingsmaatregelen Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 148 van 297

149 'Reserve maatregelen' onder voorbehoud. Rekenen met aannames en gemiddelde grootte Slibmaatregelen 0 stuks uitvoeren onderzoek omvang volgt nog Zonering recreatievaart (reserve) wijzigen / beperken gebruiksfunctie 1 ha 'Reserve maatregelen' onder voorbehoud. Rekenen met aannames en gemiddelde grootte Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 149 van 297

150 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, Zuurgraad, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Uit onderzoek is gebleken dat het een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen worden effecten van getroffen maatregelen pas later zichtbaar. Geforceerd ingrijpen in de biologie zelf is voor zover al uitvoerbaar kostbaar en roept vaak veel maatschappelijke weerstand op. Daardoor wordt het doel vooralsnog niet bereikt (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Technisch onhaalbaar Onzekerheid over effectiviteit of uitvoerbaarheid: maatregelen zijn vermoedelijk effectief, maar voordat deze in de praktijk worden toegepast moet de effectiviteit of toepasbaarheid daarvan in de desbetreffende situatie nader worden onderzocht, of moet de ervaring van pilotprojecten worden afgewacht (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Nieuwkoopse Plassen Code waterlichaam: NL13_20 pagina 150 van 297

151 Factsheet: NL13_21 Gouwepolder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Gouwepolder Code: NL13_21 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Boskoop, Waddinxveen Nee Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 151 van 297

152 Karakterschets: De Gouwepolder is een waterrijk gebied met als primaire functie het bergen van water. De polder wordt vermoedelijk de komende jaren ingrijpend aangepast. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat Score is d voor fosfor en waterplanten, de score voor macrofauna is matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 152 van 297

153 Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 ntoereiken Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,50 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand imidacloprid (imdcpd) - ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 153 van 297

154 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en veenoxidatie. Mede doordat de oevers intensief worden beheerd, scoren macrofauna en waterplanten onvoldoende. Daarom wordt ingezet op beheer en behoud oeverbegroeiing. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Imidacloprid is een gewasbeschermingsmiddel dat onder bepaalde omstandigheden nog is toegestaan. Er wordt samengewerkt met de sector (boomkwekerijen ed) om de emissie van gewasbeschermingssmiddelengebruik terug te dringen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 154 van 297

155 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies boomteeltgebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de emissies van voedingsstoffen enn bestrijdingsmiddelen in het boomteeltgebied (greenpoort). Het onderzoek moet leiden tot maatregelen waarmee de emissies gereduceerd kunnen worden en wordt samen met de sector uitgevoerd. [ ]: onderzoek is in 2011 opgestart.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Project wordt in 2014 afgerond. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 155 van 297

156 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Emissie boomkwekerij. Resultaten proefproject inzetten uitvoeren onderzoek 1 stuks Omdat de herstructurering van het gebied nu al plaats vindt, moeten we al vanaf KRW2 het inzetten van de emissiereducerende maatregelen voor de boomkwekerij inzetten Maatregelen tbv landbouwemissies boomteeltgebied verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 156 van 297

157 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor imidacloprid geldt: dit bestrijdingsmiddel is (vooralsnog) toegestaan in glastuinbouw. Lopende initiatieven van waterschap en agrariërs dragen bij aan doelrealisatie, maar naar verwachting zullen de doelen in 2021 nog niet worden behaald. Vandaar dat fasering voor deze specifieke stof voor dit WL van toepassing is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 157 van 297

158 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Gouwepolder Code waterlichaam: NL13_21 pagina 158 van 297

159 Factsheet: NL13_22 Veender- en Lijkerpolder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Veender- en Lijkerpolder Code: NL13_22 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Kaag en Braassem Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 159 van 297

160 Karakterschets: De Veender- en Lijkerpolder is een waterrijk gebied in de nabijheid van de Kagerplassen en bestaat uit een voormalig veenwinningsgebied. De naam 'Lijkerpolder' is afkomstig van de twaalfkantige 'lijkermolens' waarmee het gebied in 1780 is drooggemalen. De polder wordt vermoedelijk de komende jaren ingrijpend aangepast. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat Score is d voor fosfor en waterplanten, macrofauna scoort matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door behoud en beheer oeverbegroeiing te optimaliseren. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 160 van 297

161 Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). De som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtverontreiniging. Probleem moet via landelijk beleid aangepakt worden. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,50 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 161 van 297

162 Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en veenoxidatie. Mede doordat de oevers intensief worden beheerd, zijn daar weinig kansen voor macrofauna en waterplanten. Deze kwaliteitselementen scoren dan ook onvoldoende. Daarom ligt in eerste instantie de focus op de maatregel beheer en behoud oeverbegroeiing. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 162 van 297

163 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 163 van 297

164 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Aansluiten op gebiedsontwikkeling 1 stuks uitvoeren onderzoek Hoogheemraadschap van RIjnland De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 164 van 297

165 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Veender- en Lijkerpolder Code waterlichaam: NL13_22 pagina 165 van 297

166 Factsheet: NL13_23 Bovenlanden Aalsmeer -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Bovenlanden Aalsmeer Code: NL13_23 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Aalsmeer, Haarlemmermeer Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 166 van 297

167 Karakterschets: Het waterlichaam Aalsmeer is een waterrijk gebied dat onderdeel is van het boezemstelsel. De primaire functie is het bergen van water. Daarnaast is het waterlichaam belangrijk voor de ecologische hoofdstructuur en de recreatie. De Oosteinderpoel, die onderdeel uitmaakt van het waterlichaam Aalsmeer is aangewezen als beschermd natuurmonument. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging havens, scheepswerven e.d. Scheepvaart Belasting door chemische stoffen regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen recreatie (water en oever) Recreatie Mogelijke aantasting onderwatervegetatie overige belastingen verontreinigde waterbodem Grondstoffenwinning en industrie Aantasting bodemfauna, belasting door chemische stoffen en nutriënten overige belastingen scheepvaart Scheepvaart Onnatuurlijk peil, stroomregulering en onnatuurlijke stroming Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 167 van 297

168 Score is d voor fosfor en waterplanten, macrofauna scoort matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie beheer en behoud oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtvervuiling. Probleem moet via landelijk beleid worden aangepakt. Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 168 van 297

169 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 ntoereiken Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,45 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, AWZI's en door de uitwisseling met nutrientenrijk water uit boezem. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door het voedselrijke water en het matige doorzicht scoren waterplanten en macrofauna onvoldoende. De eerst focus ligt daarom op optimalisatie van behoud en beheer van oeverbegroeiing. Daarnaast zullen diverse inrichtingsmaatregelen nader worden onderzocht. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen en mogelijk door de open verbinding met de boezem. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 169 van 297

170 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 170 van 297

171 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Diverse inrichtingsmaatregelen 1 stuks uitvoeren onderzoek Exacte invulling nader te bepalen in overleg met betrokken partijen Maatregelen tbv landbouwemissies glastuinbouw **) stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies glastuinbouw verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 171 van 297

172 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper,zink en PAKs geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Bovenlanden Aalsmeer Code waterlichaam: NL13_23 pagina 172 van 297

173 Factsheet: NL13_25_2 Vaarten Haarlemmermeerpolder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code: NL13_25_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Haarlemmermeer Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 173 van 297

174 Karakterschets: De hoofdvaart van de Haarlemmermeerpolder is onderdeel van het polderstelsel van de Haarlemmermeerpolder en heeft als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. Een deel van het waterlichaam is onderdeel van de ecologische hoofdstructuur en is van belang voor de visserij. Het water in de Haarlemmermeerpolder wordt sterk beïnvloed door chloriderijk kwelwater. De verzilting wordt actief bestreden. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen overige Overig Verzilting en eutrofiering door kwel Score is matig voor fosfor, fytoplankton en macrofauna. De score voor waterplanten en vis is d. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door aanleg natuurvriendelijk oevers en optimalisatie beheer en behoud overbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 174 van 297

175 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,60 ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,39 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 600 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 175 van 297

176 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en nutrientenrijk kwel. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door het voedselrijke water en het matige doorzicht scoort fytoplankton matig. Ook waterplanten en macrofauna onvoldoende, mede door het intensieve beheer op de oevers. Doordat waterplanten d scoren, ontwikkelt ook de visstand zich niet zoals gewenst. De maatregelen focussen zich daarom op de oevers (aanleg vooroever en optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing) om daar betere omstandigheden voor waterplanten en macrofauna te creeeren. Achteruitgang fytoplankton en doorzicht: Veranderde maatlatten Sinds de beoordeling bij de aanvang van de vorige planperiode zijn de maatlatten waarmee de toestand wordt bepaald aangepast. Dit heeft er toe geleid dat er na toetsing met nieuwe maatlatten een slechtere score is bepaald dan bij de eerste beoordeling. In de praktijk blijkt de werkelijke toestand na toetsing met de oude maatlatten niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Dit waterlichaam is van watertype veranderd (M30 naar M3). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 176 van 297

177 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 177 van 297

178 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies akkerbouw **) stuks verminderen emissie nutriënten landbouw **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. Maatregelen tbv landbouwemissies glastuinbouw **) stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies glastuinbouw verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Aanleg natuurvriendelijke oever 1 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Meeliften met ruimtelijke ontwikkelingen. Omvang volgt nog De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 178 van 297

179 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Biologie totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 179 van 297

180 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Haarlemmermeerpolder Code waterlichaam: NL13_25_2 pagina 180 van 297

181 Factsheet: NL13_26_2 Vaarten Nieuwe Driemanspolder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code: NL13_26_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Zoetermeer Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 181 van 297

182 Karakterschets: Dit waterlichaam bestaat uit de grote stadswateren van Zoetermeer en de Nieuwe Driemanspolder. Het waterlichaam ondergaat de komende jaren een ingrijpende verandering vanwege de aanleg van een piekbergingslocatie. Het gebied wordt in de toekomst belangrijk voor waterberging, natuur en recreatie. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Afwatering Belasting met nutriënten, zware metalen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen overige Overig Verzilting en eutrofiering door kwel Score is d voor fosfor, waterplanten en vis. De score voor macrofauna is matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In het op te starten onderzoek naar herinrichting wordt rekening gehouden met de eisen vanuit KRW. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 182 van 297

183 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 matig Overige waterflora (EKR) 0,30 E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,60 ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 600 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 183 van 297

184 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Dit waterlichaam is van watertype veranderd (M30 naar M3). Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw, diffuse bronnen en nutrientenrijk kwel. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door het voedselrijke water en het matige doorzicht scoren waterplanten en macrofauna onvoldoende. Ook het intensieve beheer op de oevers draagt hier aan bij. Doordat waterplanten d scoren, ontwikkelt ook de visstand zich niet zoals gewenst. In de toekomst zal de Nieuwe Driemanspolder worden heringericht, waarbij een agrarisch gebied wordt omgevormd tot natuur- en reactieomgeving. Hierin worden de KRW eisen meegenomen. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 184 van 297

185 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 185 van 297

186 Maatregelen gepland voor de periode Bij herinrichting rekening houden met KRW 1 stuks uitvoeren onderzoek Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit, Doorzicht Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 186 van 297

187 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Nieuwe Driemanspolder Code waterlichaam: NL13_26_2 pagina 187 van 297

188 Factsheet: NL13_27_2 Vaarten Polder de Noordplas -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Polder de Noordplas Code: NL13_27_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Boskoop, Rijnwoude, Waddinxveen, Zoetermeer, Zoeterwoude Nee Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 188 van 297

189 Karakterschets: De hoofdvaart van Polder de Noordplas is onderdeel van polder de Noordplas en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Het waterlichaam is onderdeel van de ecologische hoofdstructuur. Het water in Polder de Noordplas staat onder invloed van chloriderijke kwel. De verzilting wordt actief bestreden. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Afwatering Verlies ecotopen regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Waterhuishouding (overig) Aantasting bodemfauna regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen overige Overig Verzilting en eutrofiering door kwel Score is matig voor nutriënten, macrofauna en fytoplankton. De score voor waterplanten en vis is d. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie beheer en onderhoud oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 189 van 297

190 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 matig Overige waterflora (EKR) 0,35 E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,60 ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 600 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 190 van 297

191 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Dit waterlichaam is van watertype veranderd (M30 naar M3) omdat Rijnland de verzilting actief bestrijdt. Achteruitgang fytoplankton: Veranderde maatlatten Sinds de beoordeling bij de aanvang van de vorige planperiode zijn de maatlatten waarmee de toestand wordt bepaald aangepast. Dit heeft er toe geleid dat er na toetsing met nieuwe maatlatten een slechtere score is bepaald dan bij de eerste beoordeling. In de praktijk blijkt de werkelijke toestand na toetsing met de oude maatlatten niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Achteruitgang stikstof totaal en doorzicht: Groter nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Nutriëntenoverschrijding wordt veroorzaakt door landbouw, lozingen AWZI's en nutrientenrijke zoute kwel. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door het voedselrijke water en het matige doorzicht scoort fytoplankton matig. Ook waterplanten en macrofauna scoren onvoldoende, mede door het intensieve beheer op de oevers. Doordat waterplanten d scoren, ontwikkelt ook de visstand zich niet zoals gewenst. In eerste instantie wordt daarom ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing om zo de toestand voor waterplanten te verbeteren. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 191 van 297

192 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 192 van 297

193 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies akkerbouw verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Biologie totaal, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Biologie totaal, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 193 van 297

194 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Polder de Noordplas Code waterlichaam: NL13_27_2 pagina 194 van 297

195 Factsheet: NL13_28 Vaarten Polder Vierambacht -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Polder Vierambacht Code: NL13_28 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 195 van 297

196 Karakterschets: De hoofdvaart van Polder Vierambacht is onderdeel van het poldersysteem van polder Vierambacht en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperken leefgebied vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen overige Overig Mogelijke verzilting en eutrofiering door kwel Score is d voor fosfor en waterplanten. De score voor macrofauna en fytoplankton is matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 196 van 297

197 Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: Grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtvervuiling. Probleem moet via landelijk beleid worden aangepakt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 ntoereiken Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,50 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 197 van 297

198 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw en mogelijk nutrientenrijke kwel. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door het voedselrijke water en het matige doorzicht scoort fytoplankton matig. Ook waterplanten en macrofauna scoren onvoldoende. Maatregelen richten zich in eerste instantie op onderzoek naar landbouwemissies (oa bollen- en boomteelt). Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 198 van 297

199 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 199 van 297

200 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer van oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 200 van 297

201 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Vierambacht Code waterlichaam: NL13_28 pagina 201 van 297

202 Factsheet: NL13_29 Vaarten Wassenaarschepolder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Wassenaarschepolder Code: NL13_29 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Kaag en Braassem Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 202 van 297

203 Karakterschets: De hoofdvaart van de Wassenaarschepolder maakt onderdeel uit van het poldersysteem en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen overige Overig Mogelijke verzilting en eutrofiering door kwel Score is d voor nutriënten, matig voor macrofauna en fytoplankton. De score voor waterplanten is slecht. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 203 van 297

204 Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtvervuiling. Probleem moet via landelijk beleid worden aangepakt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-slecht slecht Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 204 van 297

205 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw, lozingen AWZI's en mogelijk nutrientenrijke kwel. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Door het voedselrijke water en het matige doorzicht scoort fytoplankton matig. Ook waterplanten (slecht) en macrofauna (matig) scoren onvoldoende. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing om zo de toestand voor waterplanten te verbeteren. Achteruitgang overige waterflora: grotere nauwkeurigheid. Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). De oordelen 2009 waren gebaseerd op metingen in een ander waterlichaam. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * E-slecht Biologie * E-slecht Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 205 van 297

206 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 206 van 297

207 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer van oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 207 van 297

208 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Wassenaarschepolder Code waterlichaam: NL13_29 pagina 208 van 297

209 Factsheet: NL13_30 Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code: NL13_30 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Bodegraven-Reeuwijk, Boskoop Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 209 van 297

210 Karakterschets: De hoofdvaart van Reeuwijk en Sluipwijk is onderdeel van het polderstelsel van de polder Reeuwijk en Sluipwijk en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Het waterlichaam ligt in de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat Score is d voor fosfor, voor macrofauna en waterplanten matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 210 van 297

211 Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtvervuiling. Probleem moet via landelijk beleid worden aangepakt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,55 matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 211 van 297

212 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door veenoxidatie. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Waterplanten en macrofauna scoren matig, mede door het intensieve beheer op de oevers (onnatuurlijk oeverhabitat). In eerste instantie wordt daarom ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing om zo de toestand voor waterplanten te verbeteren. Achteruitgang specifiek verontreinigende stoffen: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 212 van 297

213 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 213 van 297

214 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer van oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 214 van 297

215 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Reeuwijk en Sluipwijk Code waterlichaam: NL13_30 pagina 215 van 297

216 Factsheet: NL13_31 Vaarten Houtrakpolder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Houtrakpolder Code: NL13_31 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Type: Status: Amsterdam, Haarlemmerliede en Spaarnwoude M30 (Zwak brakke wateren) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 216 van 297

217 Karakterschets: De vaart van de Houtrakpolder is onderdeel van het polderstelsel van de Houtrakpolder en vormt de hoofdafvoer van de gehele polder. Het water is belangrijk voor de recreatie en ligt in de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK overige belastingen overige Overig Verzilting en eutrofiering door kwel Score is matig voor fosfor, fytoplankton en vis. De score voor waterplanten is slecht. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose tributyltin (kation) (TC4ySn) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 217 van 297

218 Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: fout meetnet Er is geen reden om aan te nemen dat tributyltin een probleem is in dit waterlichaam. Het oordeel is gebaseerd op het T&T chemie punt dat buiten dit waterlichaam ligt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 Overige waterflora (EKR) 0,10 E-slecht slecht Vis (EKR) 0,30 matig Fytoplankton (EKR) 0,20 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 1,00 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 5,00 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 27,5 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,0-9,5 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,45 E-slecht E-slecht Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M30) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 218 van 297

219 Motivering ecologische toestand: Achteruitgang fosfor totaal: Natuurlijke variatie Vanwege de natuurlijke variatie in (ecologische) meetdata ten gevolge van toevalligheden bij de bemonstering en/of weersomstandigheden en vanwege de betrekkelijk lage monitoringfrequentie kan een beoordeling van de huidige toestand slechter uitvallen dan de eerste beoordeling. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Door het voedselrijke water en het slechte doorzicht scoort fytoplankton matig. Ook waterplanten scoort slecht. De matige score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten. Daarom wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing om zo de toestand voor waterplanten te verbeteren. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * E-slecht Biologie * E-slecht Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 219 van 297

220 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 220 van 297

221 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Vismigratie Rijnland-buitenwater en Rijnland-buurwaterschappen 1 stuks uitvoeren onderzoek Rijnland - Noordzeekanaal RWS: poldergemaal Houtrak baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Fytoplankton-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit Fytoplankton-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 221 van 297

222 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Houtrakpolder Code waterlichaam: NL13_31 pagina 222 van 297

223 Factsheet: NL13_32_2 Vaarten Polder Bloemendaal -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Polder Bloemendaal Code: NL13_32_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Waddinxveen Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 223 van 297

224 Karakterschets: De hoofdvaart van de Polder Bloemendaal is een onderdeel van het waterstelsel van polder Bloemendaal en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Het waterlichaam ligt in de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Afwatering Belasting met nutriënten, zware metalen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat Score is d voor fosfor. De score voor waterplanten, macrofauna en fytoplankton vis matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie beheer en behoud oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 224 van 297

225 Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,55 matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 225 van 297

226 Motivering ecologische toestand: Dit waterlichaam is van type veranderd (M30 naar M3). Achteruitgang fytoplankton: veranderde maatlatten Sinds de beoordeling bij de aanvang van de vorige planperiode zijn de maatlatten waarmee de toestand wordt bepaald aangepast. Dit heeft er toe geleid dat er na toetsing met nieuwe maatlatten een slechtere score is bepaald dan bij de eerste beoordeling. In de praktijk blijkt de werkelijke toestand na toetsing met de oude maatlatten niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Achteruitgang doorzicht: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw en diffuse bronnen. Door het voedselrijke water en het slechte doorzicht scoort fytoplankton matig. Ook waterplanten en macrofauna scoren matig, dit komt mede doordat de oevers intensief worden beheerd (onnatuurlijk oeverhabitat). Daarom wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing om zo de toestand voor waterplanten te verbeteren. Achteruitgang specifiek verontreinigende stoffen: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 226 van 297

227 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 227 van 297

228 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 228 van 297

229 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Bloemendaal Code waterlichaam: NL13_32_2 pagina 229 van 297

230 Factsheet: NL13_33_2 Vaarten Polder Nieuwkoop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code: NL13_33_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 230 van 297

231 Karakterschets: De hoofdvaart van de Polder Nieuwkoop is onderdeel van het poldersysteem van polder Nieuwkoop en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Beperking leefgebied vis overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat overige belastingen overige Overig Mogelijke verzilting en eutrofiering door kwel Score is matig voor nutriënten en macrofauna. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 231 van 297

232 Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,40 matig Overige waterflora (EKR) 0,40 Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,50 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 matig DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 ntoereiken Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand imidacloprid (imdcpd) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 232 van 297

233 Motivering ecologische toestand: Dit waterlichaam is van watertype veranderd (M30 naar M3). Nutriëntenoverschrijding (matig) wordt veroorzaakt door landbouw en nutrientenrijke zoute kwel. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Macrofauna scoort matig. Om de intensief beheerde oevers (onnatuurlijk habitat) te veranderen in kansrijke habitats voor macrofauna wordt ingezet op beheer en behoud oevervegetatie. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De zinkoverschrijdingen is het gevolg van diffuse bronnen. Imidacloprid is een gewasbeschermingsmiddel dat onder bepaalde omstandigheden nog is toegestaan. Er wordt samengewerkt met de sector (boomkwekerijen ed) om de emissie van gewasbeschermingssmiddelengebruik terug te dringen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 233 van 297

234 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 234 van 297

235 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 235 van 297

236 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Specifiek voor imidacloprid geldt: dit bestrijdingsmiddel is (vooralsnog) toegestaan in glastuinbouw. Lopende initiatieven van waterschap en agrariërs dragen bij aan doelrealisatie, maar naar verwachting zullen de doelen in 2021 nog niet worden behaald. Vandaar dat fasering voor deze specifieke stof voor dit waterlichaam van toepassing is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Polder Nieuwkoop Code waterlichaam: NL13_33_2 pagina 236 van 297

237 Factsheet: NL13_34 Vaarten Zuid- en Noordeinder polder -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code: NL13_34 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Alphen aan den Rijn Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 237 van 297

238 Karakterschets: De hoofdvaart van de Zuid- en Noordeinderpolder is onderdeel van het polderstelsel van de Zuid- en Noordeinderpolder en heeft als primaire functie het afvoeren van water. Het waterlichaam is belangrijk voor de sportvisserij. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat Score is d voor fosfor, de score voor waterplanten en macrofauna is matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 238 van 297

239 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen zijn een Rijnland breed probleem en hangen samen met luchtvervuiling. Probleem moet via landelijk beleid worden aangepakt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,55 matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 239 van 297

240 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw en veenoxidatie. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. Waterplanten en macrofauna scoren matig, dit komt mede doordat de oevers intensief worden beheerd (onnatuurlijk oeverhabitat). Daarom wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing om zo de toestand voor waterplanten te verbeteren. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 240 van 297

241 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 241 van 297

242 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Doorzicht Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 242 van 297

243 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten Zuid- en Noordeinder polder Code waterlichaam: NL13_34 pagina 243 van 297

244 Factsheet: NL13_35 Zuid-Kennemerland -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zuid-Kennemerland Code: NL13_35 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Bloemendaal, Velsen Type: Status: M23 (Grote ondiepe kalkrijke plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Zuid-Kennemerland Code waterlichaam: NL13_35 pagina 244 van 297

245 Karakterschets: Zuid-Kennemerland is een duingebied met diverse van elkaar geïsoleerde meertjes. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie en de ecologische hoofdstructuur. Het waterlichaam is aangewezen als vogel- en habitatrichtlijngebied (N2000). Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Zwemwater 'T WED (NLBW13_RO420) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect Er zijn geen gegevens voor dit waterlichaam vermeld. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose tributyltin (kation) (TC4ySn) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: methodisch Er is geen reden om aan te nemen dat tributyltin een probleem is in dit waterlichaam. Het oordeel is gebaseerd op het T&T chemie punt dat buiten dit waterlichaam ligt. Tributyltin is niet gemeten in Zuid-Kennemerland. In het gebied zijn geen bronnen van tributyltin aanwezig. Naam waterlichaam: Zuid-Kennemerland Code waterlichaam: NL13_35 pagina 245 van 297

246 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 * Overige waterflora (EKR) 0,60 E-slecht * Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 E-zeer * Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E-zeer * Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,50 E-zeer * DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E-zeer * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-zeer * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-zeer * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 * Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M23) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Doorzicht: Het werkelijke doorzicht is hoger. Er is doorzicht gemeten tot de bodem. De score moet zijn. Er is geen achteruitgang. Macrofauna scoort matig. De matige score is lastig te verklaren, sinds alle andere biologische kwaliteitselementen scoren. De prognose is dan ook dat macrofauna in de toekomst scoort. Er zijn geen maatregelen opgenomen voor dit waterlichaam. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De zinkoverschrijding is lastig te verklaren omdat er geen zinkbronnen in het gebied aanwezig zijn. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Naam waterlichaam: Zuid-Kennemerland Code waterlichaam: NL13_35 pagina 246 van 297

247 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand, NVO < 3m verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1 [ ]: vergunningaanvraag ligt bij Rijnland. Bedoeling om in 2012 te starten met de werkzaamheden.[ ]: werkzaamheden zijn in 2012 afgerond. [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek 1 km **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Zuid-Kennemerland Code waterlichaam: NL13_35 pagina 247 van 297

248 Maatregelen gepland voor de periode baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.4 KRW. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zuid-Kennemerland Code waterlichaam: NL13_35 pagina 248 van 297

249 Factsheet: NL13_36 Amsterdemse waterleidingduinen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Amsterdemse waterleidingduinen Code: NL13_36 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Type: Status: M23 (Grote ondiepe kalkrijke plassen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincie Noord-Holland, Provincie Zuid-Holland Bloemendaal, Noordwijk, Noordwijkerhout, Zandvoort Nee Naam waterlichaam: Amsterdemse waterleidingduinen Code waterlichaam: NL13_36 pagina 249 van 297

250 Karakterschets: De Amsterdamse waterleidingduinen is een duingebied met een deels verbonden watersysteem van waterwinkanalen en infiltratiegeulen. Het waterlichaam is belangrijk voor de drinkwaterwinning. Het inlaat water is afkomstig uit het IJselmeer en de Lek. Een gedeelte van het waterlichaam maakt deel uit van de ecologische hoofdstructuur. Het waterlichaam is aangewezen als vogel- en habitatrichtlijngebied (N2000). Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Kennemerland-Zuid (NL_HAB_88) Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Overig Belasting met nutriënten en PAK De score voor macrofauna is matig. Er zijn geen specifieke maatregelen opgenomen voor dit waterlichaam. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose tributyltin (kation) (TC4ySn) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: methodisch Er is geen reden om aan te nemen dat tributyltin een probleem is in dit waterlichaam. Het oordeel is gebaseerd op het T&T chemie punt dat buiten dit waterlichaam ligt. Naam waterlichaam: Amsterdemse waterleidingduinen Code waterlichaam: NL13_36 pagina 250 van 297

251 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 * Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,40 * Fytoplankton (EKR) 0,60 * Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E-zeer * Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,60 * DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E-zeer * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-zeer * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 E-zeer * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-zeer * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,90 * Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M23) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De score voor macrofauna is mogelijk het gevolg van het inlaten van rivierwater. Rijnland betstudeerd de score vor macrofauna de volgende planperiode. De prognose is dat macrofauna in de toekomst beter scoort. Specifiek verontreinigende stoffen Er is geen reden om aan te nemen dat zink een probleem is in dit waterlichaam. Het oordeel is gebaseerd op het T&T chemie punt dat buiten dit waterlichaam ligt. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Naam waterlichaam: Amsterdemse waterleidingduinen Code waterlichaam: NL13_36 pagina 251 van 297

252 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Maatregelen gepland voor de periode baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Naam waterlichaam: Amsterdemse waterleidingduinen Code waterlichaam: NL13_36 pagina 252 van 297

253 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Kosteneffectiviteit: De totale kosten van deze maatregel wegen in de huidige situatie niet op tegen de maatschappelijke baten, of hierover bestaat nog onvoldoende zekerheid. Mogelijk wordt de maatregel in een latere fase alsnog haalbaar door synergie, cofinanciering of innovatie (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Amsterdemse waterleidingduinen Code waterlichaam: NL13_36 pagina 253 van 297

254 Factsheet: NL13_38_2 Oude Rijn systeem -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Oude Rijn systeem Code: NL13_38_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: M7b (Grote diepe kanalen met scheepvaart) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Boskoop, Gouda, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Rijnwoude, Waddinxveen, Zoeterwoude Nee Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 254 van 297

255 Karakterschets: Het Oude Rijn systeem bevatten de grote boezemwateren in het zuidelijk deel van Rijnland. Het is een samenvoeging van enkele waterlichamen uit de eerste planperiode. Ze hebben als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. Een deel van het waterlichaam de Gouwe en oostelijk deel Oude Rijn is van natuurlijke oorsprong, maar door menselijk ingrijpen sterk veranderd. De Vliet, Heijmanswetering en het Westelijk deel van de Oude Rijn zijn aangelegd. Het waterlichaam is belangrijk voor scheepvaart, visserij en recreatie. Een gedeelte van het waterlichaam maakt deel uit van de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling overige belastingen scheepvaart Scheepvaart Onnatuurlijk peil, stroomregulering en onnatuurlijke stroming Score is d voor vis, voor waterplanten en macrofauna matig. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Ook is aanvullend onderzoek nodig naar mogelijkheden vismigratie. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 255 van 297

256 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 matig Overige waterflora (EKR) 0,35 E-slecht matig Vis (EKR) 0,60 matig Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,25 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 E-slecht Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M7b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 256 van 297

257 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: De score voor waterplanten en macrofauna is matig. Mogelijk speelt scheepvaart een rol. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing waardoor de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Tevens wordt onderzoek opgestart naar vismigratiemogelijkheden. Achteruitgang vis: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Het visoordeel van 2009 was gebaseerd op metingen buiten dit waterlichaam. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koperoverschrijding is het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 257 van 297

258 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies boomteeltgebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de emissies van voedingsstoffen enn bestrijdingsmiddelen in het boomteeltgebied (greenpoort). Het onderzoek moet leiden tot maatregelen waarmee de emissies gereduceerd kunnen worden en wordt samen met de sector uitgevoerd. [ ]: onderzoek is in 2011 opgestart.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Project wordt in 2014 afgerond. onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 258 van 297

259 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Vismigratie Rijnland-buitenwater en Rijnland-buurwaterschappen uitvoeren onderzoek Rijnland - Delfland: sluizen en gemaal Leidschendam Rijnland - Stichtse Rijnlanden: sluis Bodegraven Rijnland - en RWS/Stichtse Rijnlanden: sluis en boezemgemaal Gouda 1 stuks Maatregelen tbv landbouwemissies boomteeltgebied verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Poldergemalen tweezijdig vispasseerbaar maken 2 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 259 van 297

260 De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 260 van 297

261 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Oude Rijn systeem Code waterlichaam: NL13_38_2 pagina 261 van 297

262 Factsheet: NL13_40_2 Ringvaart Haarlemmermeer -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Ringvaart Haarlemmermeer Code: NL13_40_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Noord-Holland Type: Status: M7b (Grote diepe kanalen met scheepvaart) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemstede, Hillegom, Lisse, Teylingen Nee Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 262 van 297

263 Karakterschets: De Ringvaart Haarlemmermeer is onderdeel van het boezemstelsel en heeft als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. De Ringvaart is tussen 1839 en 1845 gegraven rond het toenmalige Haarlemmermeer. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie, visserij en de ecologische hoofdstructuur. In de eerste planperiode was dit waterlichaam opgedeeld in 3 delen (oost, west en noord). Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Verkeer Belasting met zware metalen en PAK wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling (doorvoer is belangrijkste bron van voedingsstoffen) overige belastingen scheepvaart Scheepvaart Onnatuurlijk peil, stroomregulering en onnatuurlijke stroming Score is d voor fosfor en vis, matig voor waterplanten en macrofauna. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper volgen wij het landelijk beleid. Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 263 van 297

264 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose tributyltin (kation) (TC4ySn) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Achteruitgang chemie: fout meetnet Er is geen reden om aan te nemen dat tributyltin een probleem is in dit waterlichaam. Het oordeel is gebaseerd op het T&T chemie punt dat buiten dit waterlichaam ligt. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 matig Overige waterflora (EKR) 0,35 E-slecht matig Vis (EKR) 0,60 matig Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,25 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 E-slecht matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M7b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 264 van 297

265 Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) Motivering ecologische toestand: Achteruitgang vis en fosfor totaal: Grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Oordelen van 2009 waren gebaseerd op metingen in een ander waterlichaam. Fosfor totaal: De toestand van 2014 is gebaseerd op een ander monsterpunt. De aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Echter ondanks het heldere water is de score voor waterplanten matig. Ontoereikende score voor vis wordt veroorzaakt door het ontbreken van waterplanten. De matige score voor macrofauna lijkt eveneens hierdoor te worden veroorzaakt. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing waardoor de toestand voor waterplanten kan worden verbeterd. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koperoverschrijding is het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * Biologie E-slecht * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 265 van 297

266 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies bollengebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de emissies van voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen in het bollengebied (greenpoort). Het onderzoek moet leiden tot maatregelen waarmee de emissies gereduceerd kunnen worden en wordt samen met de provincie Noord Holland en de sector uitgevoerd.[ ]: onderzoek is in 2010 opgestart.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Project wordt in 2014 afgerond. Onderzoeksmaatregel landbouwemissies verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In de KRW1 periode doet Rijnland onderzoek naar de mogelijke maatregelen die landbouwemissies verlagen. Specifiek voor bollen/boomteelt/veenweide zijn aparte onderzoeksmaatregelen opgenomen. Landbouwemissies hebben effect op het totale beheergebied van Rijnland. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 266 van 297

267 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Vismigratie Rijnland-buitenwater en Rijnland-buurwaterschappen uitvoeren onderzoek Rijnland - Noordzeekanaal RWS: sluizen en gemalen Spaarndam Rijnland - Waternet: Akersluis 1 stuks Maatregelen tbv landbouwemissies bollengebied **) stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar de maatregelen die landbouwemissies verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 267 van 297

268 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Ringvaart Haarlemmermeer Code waterlichaam: NL13_40_2 pagina 268 van 297

269 Factsheet: NL13_44 Does en omliggende kanalen -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Does en omliggende kanalen Code: NL13_44 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Teylingen M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 269 van 297

270 Karakterschets: De Does en de omliggende kanalen zijn onderdeel van het boezemstelsel en hebben als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. Het waterlichaam is belangrijk voor scheepvaart, recreatie, visserij en de ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling overige belastingen scheepvaart Scheepvaart Onnatuurlijk peil, stroomregulering en onnatuurlijke stroming Score is matig voor fosfor en macrofauna. De score voor vis is d. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt de toestand voor waterplanten verbeterd door optimalisatie behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. Voor koper en zink volgen wij het landelijk beleid. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 270 van 297

271 Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,55 Vis (EKR) 0,60 ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E-slecht matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand koper (Cu) - ammonium (NH4) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 271 van 297

272 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor)wordt veroorzaakt door landbouw en door de uitwisseling met nutrientenrijk water uit de boezem. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De mogelijke aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen scoren. Ook de waterplanten scoren. Vis en macrofauna scoren onvoldoende. Om kansrijke habitats voor macrofauna te creeeren wordt ingezet op beheer en behoud oevervegetatie. Achteruitgang vis: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). De oordelen van 2009 zijn gebaseerd op het T&T-biologie meetpunt dat buiten dit waterlichaam ligt. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. De koper- en zinkoverschrijdingen zijn het gevolg van diffuse bronnen. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 272 van 297

273 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 273 van 297

274 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Poldergemalen tweezijdig vispasseerbaar maken 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 274 van 297

275 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Specifiek voor koper en zink geldt: de oorzaak van de overschrijding is waterlichaamoverstijgend. Generiek beleid wordt gevolgd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Does en omliggende kanalen Code waterlichaam: NL13_44 pagina 275 van 297

276 Factsheet: NL13_45 Vaarten zuidelijk veengebied -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vaarten zuidelijk veengebied Code: NL13_45 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: M10 (Laagveen vaarten en kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Leiden, Leidschendam-Voorburg, Rijnwoude, Zoetermeer, Zoeterwoude Nee Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 276 van 297

277 Karakterschets: De Vaarten zuidelijk veengebied zijn onderdeel van het boezemstelsel en hebben als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. Het waterlichaam is belangrijk voor de ecologische hoofdstructuur en recreatie. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging puntbronnen IPPC industrieën Grondstoffenwinning en industrie Belasting met nutriënten en warmte diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterhuishouding (overig) Droogvallen veenplassen en aantasting flora en fauna overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk oeverhabitat Score is d voor fosfor, matig voor macrofauna. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 277 van 297

278 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,0 E-slecht Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M10) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 278 van 297

279 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw, lozingen AWZI's, lozingen IPCC industrie en door de uitwisseling met nutrientenrijk water uit de boezem. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen en waterplanten scoren. Macrofauna scoort matig, daarom wordt als maatregel ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing. Achteruitgang specifiekverontreinigende stoffen: grotere nauwkeurigheid Door verbeterde inzichten in het watersysteem en verbeterde monitoring is een nauwkeurigere toestandbepaling mogelijk dan bij de eerste beoordeling, die vaak is ingeschat op basis van expert judgement en niet op basis van kennis van kwantitatieve gegevens per waterlichaam.. Als de eerste beoordeling te positief was kan de nieuwe beoordeling slechter uitvallen. In de praktijk hoeft de toestand niet te zijn verslechterd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet * C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 279 van 297

280 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 280 van 297

281 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer van oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Maatregelen tbv landbouwemissies glastuinbouw **) stuks verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen die landbouwemissies glastuinbouw verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 **) m3 Verwijderen verontreinigde bagger **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. Maatregelen gepland voor de periode Poldergemalen tweezijdig vispasseerbaar maken 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 281 van 297

282 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 282 van 297

283 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vaarten zuidelijk veengebied Code waterlichaam: NL13_45 pagina 283 van 297

284 Factsheet: NL13_46 Wateringen, Wassenaar en Valkenburg -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code: NL13_46 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Provincie Zuid-Holland Type: Status: M3 (Gebufferde (regionale) kanalen) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Katwijk, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Voorschoten, Wassenaar Nee Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 284 van 297

285 Karakterschets: Het waterlichaam Wateringen Wassenaar en Valkenburg is onderdeel van het boezemstelsel en heeft als primaire functie het vasthouden, bergen en af- en aanvoeren van water. Het waterlichaam is belangrijk voor recreatie en ecologische hoofdstructuur. Zie voor nadere informatie en analyses van dit waterlichaam het betreffende gebiedsdocument en achtergronddocument op Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met nutriënten, chemische stoffen, bacteriologische verontreiniging diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met nutriënten en gewasberschermingsmiddelen wateronttrekkingen voor landbouw, bosbouw en visserij (o.m. irrigatie) Landbouw Aantasting vispopulaties door inzuiging vislarven regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) Afwenteling overige belastingen scheepvaart Scheepvaart Onnatuurlijk peil, stroomregulering en onnatuurlijke stroming Score is d voor fosfor en matig voor macrofauna. Maatregelen zijn gericht om de drukken op deze kwaliteitselementen te verminderen. In eerste instantie wordt ingezet op behoud en beheer oeverbegroeiing. Daarnaast wordt een onderzoek opgestart naar de oorzaken van de ammonium overschrijding. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 285 van 297

286 Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,45 matig Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E-slecht ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) NVT NVT NVT Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 300 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,65 matig Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = d rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M3) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met NVT in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand ammonium (NH4) Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 286 van 297

287 Motivering ecologische toestand: Nutriëntenoverschrijding (fosfor) wordt veroorzaakt door landbouw en door de uitwisseling met nutrientenrijk water uit de boezem. Het landelijke spoor en de Rijn West aanpak worden gevolgd. De mogelijke aanwezigheid van mosselen zorgt voor een toestand waarin helder water aanwezig is ondanks een hoge nutriënten belasting. Dit heeft tot gevolg dat de algen en waterplanten scoren. Macrofauna scoort matig, daarom wordt als maatregel ingezet op behoud en beheer van oeverbegroeiing. Specifiek verontreinigende stoffen: In het beheergebied van Rijnland komen relatief hoge ammoniumconcentraties voor die zorgen voor normoverschrijding. Hiervoor wordt een algemene (waterlichaamoverstijgende) onderzoeksmaatregel ingezet. Prognose 2021 De prognose doelbereik 2021 is een expert oordeel gebaseerd op de huidige toestand, gesignaleerde trends en het verwachte effect van voorgenomen maatregelen. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal * Biologie * Fysische chemie E-slecht * Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = d rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 287 van 297

288 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 onderzoeksmaatregel landbouwemissies veenweidegebied uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek naar de mogelijkheden om samen met de landbouwsector maatregelen te treffen tegen de uit- en afspoeling van voedingsstoffen uit de veenweide. Het onderzoek wordt samen met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) uitgevoerd en betreft 2 locaties (2 deelonderzoeken).[ ]: onderzoeksresultaten worden in 2012 opgeleverd.[ ]: onderzoek is afgerond [ ]: Geen nieuwe opmerking. onderzoeksprogramma AWZI uitvoeren onderzoek **) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Emissies uit AWZI's hebben invloed op het totale beheergebied van Rijnland. Onderzoeksprogramma naar de emissies uit de AWZI, mogelijk leidend tot emissiereducerende maatregelen.[ ]: in 2011 afgerond.[ ]: geen nieuwe opmerking. [ ]: Geen nieuwe opmerking. Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 288 van 297

289 Maatregelen gepland voor de periode Behoud en beheer oeverbegroeiing 0 km uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer omvang volgt nog Planstudie mogelijkheden tbv EHS opstellen nieuw plan 1 stuks Mogelijkheden op een rij zetten om vorm te geven aan de EHS. Deze planstudie raakt ook waterkwaliteit (natte ecologische verbinding). Maatregelen tbv landbouwemissies veenweidegebied verminderen emissie nutriënten landbouw **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. In KRW1 is onderzoek gedaan naar maatregelen om landbouwemissies te verminderen. In KRW2 worden deze maatregelen tot uitvoering gebracht. baggerprogramma Rijnland deel 2 Verwijderen verontreinigde bagger **) m3 **) in totaal m3 voor het beheergebied waterbeheerder. Vervolg op maatregel uit SGBP1- baggerbeheerprogramma Rijnland Baggerprogramma boezem, bestaand beleid (250 mln, periode ); betreft de hele boezem, omvang in m3 is nog niet bekend maar orde mln m3. [ ]: periode betreft dit m3. [ ]: periode ook m3 verwacht. De te nemen maatregelen zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van ecologische sleutelfactoren. Deze analyse staat in de genoemde documenten beschreven. Doelbereik treedt op als alle beoogde maatregelen worden getroffen. Individuele maatregelen leiden vaak tot beperkt doelbereik. Het doelbereik van het maatregelenpakket is bepaald met modelberekeningen, geografische analyses en expert-oordelen. Omdat ecologie vertraagd reageert op maatregelen, verwachten we dat de beoogde toestand pas enige jaren na het afronden van het maatregelenpakket bereikt zal worden. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 289 van 297

290 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige relevante verontreinigende stoffen Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Macrofauna-kwaliteit, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen, Doorzicht Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Specifiek voor ammonium geldt: in hoeverre de overschrijding van ammonium schadelijk is in ons beheersgebied is niet duidelijk en zal nader onderzocht worden. Onevenredig kostbaar Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Technisch onhaalbaar Voorbereiding en uitvoering van het totale voorgestelde pakket aan KRW-maatregelen in de komende planperiode vraagt voldoende kennis en capaciteit. Waar de uitvoeringscapaciteit niet toereikend is om alle benodigde maatregelen te treffen wordt op basis van kosteneffectiviteit, draagvlak en andere relevante overwegingen een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. Dat betekent voor dit waterlichaam dat de doelen nog niet worden gerealiseerd (Financiering van alle maatregelen voor het bereiken van de e toestand/potentieel binnen de komende planperiode zou leiden tot een lastenstijging die maatschappelijk niet acceptabel wordt geacht. Op basis van kosteneffectiviteit en andere overwegingen is een prioriteitsvolgorde van maatregelen bepaald. De wijze waarop is vastgesteld wanneer kosten als onevenredig zijn beschouwd is toegelicht in de Adviesnota Schoon Water, Rijn-West, De beschikbare financiële middelen worden ingezet voor de meest kosteneffectieve maatregelen. Het doel zal in de komende planperiode nog niet zijn gerealiseerd (zie bijlage: Redeneerlijnen Rijn-West augustus 2014). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Wateringen, Wassenaar en Valkenburg Code waterlichaam: NL13_46 pagina 290 van 297

291 Factsheet: NL13_47 Trekvaartsysteem -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Trekvaartsysteem Code: NL13_47 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Rijn West Type: Status: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincie Noord-Holland, Provincie Zuid-Holland Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemstede, Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen Nee Naam waterlichaam: Trekvaartsysteem Code waterlichaam: NL13_47 pagina 291 van 297