Jaarverslag. Domijn Diskisnummer:

Transcriptie

1 111 Jaarverslag Domijn 2009 Diskisnummer:

2 2 / 170

3 Inhoudsopgave DEEL 1 7 VOLKSHUISVESTELIJK JAARVERSLAG 7 1. Inleiding 8 2. Vaststelling jaarverslag door het Bestuur 9 3. Bestuursverslag en governancestructuur Werkorganisatie Bestuurlijke organisatie Bestuur en directieraad Bestuursbesluiten Raad van Commissarissen Woongroep Twente Ondernemingsraad Verslag van de Raad van Commissarissen Verantwoording Personalia Werkwijze De remuneratiecommissie De auditcommissie Inhoudelijk toezicht Besluiten Financiële risicobeheersing Interne risicobeheersing en controlesystemen Toezicht op verbindingen/nevenstructuren Professionalisering Governance Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Tegenstrijdige belangen Visitatie Ontwikkelingen in de branche Governance Code Verantwoording aan belanghouders Integriteit Verantwoording beleid rondom de bestuurdersbeloning: remuneratierapport Huisvesting primaire doelgroep Huidige verhuursystematiek Verhuringen & Woningzoekenden Verhuringen woningen Enschede, Haaksbergen en Losser Gemiddelde reacties Enschede, Haaksbergen en Losser Bijzondere aandachtsgroepen Huurachterstanden Aanzeggingen & Ontruimingen Huuropzeggingen Huurtoeslag Huurprijsbeleid Huurderving Verkoop van woningen BOG (Bedrijfsmatig Onroerend Goed) 31 3 / 170

4 5.13 Verhuur luxe segment (secundaire doelgroep) Kwaliteit en samenstelling van de vastgoedportefeuille Portfoliomanagement (Vastgoedmanagement) 33 Essentie: Vastgoed Vastgoedbeleid Activiteiten Niet planmatig onderhoud (Onderhoud Servicebedrijf) Operationeel Planmatig onderhoud Duurzaamheid Leefbaarheid Leefbaarheidsbeleid Leefbaarheid in opgeleverde projecten Wonen, welzijn & zorg Uitgangspunten Activiteiten Resultaten en conclusies Betrekken bewoners bij beleid en beheer Horizontale dialoog Bewonerscommissies Klantenpanel Individuele bewoners Reguliere marktonderzoeken Horizontale verantwoording Prestatiecontracten Huurdersbelangenvereniging Huurderskoepel Domijn Klachtenadviescommissie Twente Financiële continuïteit Financieel beleid Kerncijfers Jaarresultaat Investeringen Bedrijfswaarde Bedrijfswaarde Ontwikkelingen financiële positie Treasury Verbindingen 63 DEEL 2 71 JAARREKENING Verklaring betreffende de jaarrekening 133 Verantwoordelijkheid van het bestuur 133 Verantwoordelijkheid van de accountant 133 Oordeel / 170

5 Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften/en of voorschriften van regelgevende instanties 133 DEEL BIJLAGEN 135 Bijlage 1 Organogram Domijn 136 Bijlage 2 Aanhangsel E 137 Bijlage 3 Samenwerkingen 140 Bijlage 4 Aedex-Ipd 146 Bijlage 5 Concrete vastgoedontwikkelingen Bijlage 5a Opleveringen Nieuwbouw en onderhoud in Bijlage 5b Projecten in voorbereiding en uitvoering Nieuwbouw en Onderhoud 151 Bijlage 5c Projecten in ontwikkeling 154 Bijlage 5d Aankopen 158 Bijlage 5e Sloop 159 Bijlage 6 Leefbaarheidsprojecten 160 Bijlage 7 Wonen, welzijn en zorgprojecten (WWS) 165 Bijlage 8 Herkomst woningzoekenden Domijn Enschede 168 Bijlage 9 Overzicht VVE s per 31 december / 170

6 6 / 170

7 Deel 1 Volkshuisvestelijk jaarverslag Domijn 7 / 170

8 1. Inleiding Met veel plezier bieden we u het jaarverslag van Woningstichting Domijn over 2009 aan. Een jaar waarin Domijn met veel enthousiasme gewerkt heeft aan de implementatie van de in het strategisch plan opgenomen speerpunten en manier van werken. De kerntaak van Domijn is om mensen die niet zelf in hun huisvesting kunnen voorzien een goede en betaalbare woning aan te kunnen bieden. Het verhuren en verkopen van woningen zijn dan de belangrijkste werkzaamheden. Alle andere werkzaamheden die door Domijn worden uitgevoerd staan in relatie tot deze kerntaak. Vanuit de geformuleerde kerntaak heeft Domijn de keuze gemaakt zich te identificeren als een vastgoedorganisatie met een maatschappelijke opdracht. Het is daarom van belang dat Domijn: stuurt op rendement van het vastgoed; de klant en de markt centraal stelt; werkt vanuit een visie op de gebieden (dorpen, stad en wijken) waar zij bezit heeft; en daarom werkt vanuit de gedachte van gebiedsontwikkeling in plaats van locatieontwikkeling. Ten aanzien van deze speerpunten zijn doelen geformuleerd. Aan het einde van het jaar is geconstateerd dat de meeste van deze doelen waren gehaald. Dat is in belangrijke mate te danken aan de medewerkers van Domijn. De economische recessie is niet voorbij gegaan aan Domijn. Projecten moesten worden uitgesteld en te bouwen programma s moesten worden bijgesteld. In sommige gevallen moest de waarde van verworven (grond)posities worden afgewaardeerd. Het jaar 2009 kenmerkt zich verder door de junibrief van de minister van WWI. Hierin zijn de contouren geschetst van een nieuwe Woningwet. Daarnaast werden er knopen doorgehakt ten aanzien van het dossier staatssteun volkshuisvesting door de minister van WWI in onderhandeling met de Europese Commissie. Tot slot werden in 2009 ambtelijke werkgroepen aan het werk gezet om (zonder taboes) bezuinigingsvoorstellen te formuleren om de in het kader van de economische recessie opgelopen staatsschuld ongedaan te maken. Kenmerkend is dat ten aanzien van al deze onderwerpen (nieuwe Woningwet, het staatssteun dossier en het rapport van de ambtelijke werkgroep Wonen in het kader van de brede heroverweging) in 2010 de contouren helder zijn geworden maar er nog geen sprake is van duidelijkheid. En gelet op het feit dat het kabinet is gevallen kan dit ook nog even duren. Duidelijk is dat er zaken zullen veranderen. Veranderingen die te maken hebben met de werkzaamheden van de corporatie (wat mag wel en wat niet), de positie van de corporatie (bijvoorbeeld ten opzichte van de overheid), de governance (aan wie moet wat worden verantwoord) en de financiële positie (wat en op welke wijze moeten corporaties bijdragen aan het oplossen van de staatsschuld). Domijn begrijpt en erkent dat er sprake is van vormen van staatssteun binnen het corporatiebestel. Domijn begrijpt dat het van belang is om nader te definiëren wat corporaties wel en niet mogen en op welke wijze hierover aan wie verantwoording moet worden afgelegd. Wij begrijpen ook dat voorkomen moet worden dat maatschappelijk kapitaal oneigenlijk wordt ingezet. Onderdeel daarvan is dat Domijn vindt dat middelen effectief en efficiënt moeten worden ingezet. Daarbij is het van groot belang dat de spelregels van good governance in acht worden genomen. Domijn is te allen tijde bereid verantwoording af te leggen over het door haar gevoerde beleid en de uit dit beleid voortkomende activiteiten. Wij zijn, voor zover dat mogelijk is als er nog slechts contouren bekend zijn, aan het voorsorteren op deze ontwikkelingen. We maken ons wel zorgen over de uitwerking van alle wet- en regelgeving. Domijn levert, samen met partners, belangrijke bijdragen aan kwalitatief goed en betaalbaar wonen voor mensen die zich niet zelf kunnen redden, aan het voorkomen van segregatie, aan leefbare dorpen, buurten en wijken, aan ontplooiingsmogelijkheden voor bewoners die hier wonen en aan de ontwikkeling van noodzakelijk (maatschappelijk) vastgoed door investeringen. Wet- en regelgeving moet dergelijke bijdragen niet in de weg staan. Domijn heeft geen groeidoelstelling als het gaat om de aantallen woningen. Domijn heeft wel groeidoelstellingen ten aanzien van de kwaliteit van haar bezit en de gebieden waar dit bezit staat. Kwaliteit die we nastreven voor onze klanten en die noodzakelijk is voor onze bedrijfsvoering. Die ambitie willen we kunnen blijven uitvoeren en daar zullen we ons sterk voor maken. 8 / 170

9 2. Vaststelling jaarverslag door het Bestuur Het Bestuur van Woningstichting Domijn stelt hierbij het jaarverslag 2009 vast. Zij verklaart dat alle uitgaven door de Stichting gedaan, uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn geweest. Enschede, 31 mei 2010 J. Salverda Bestuurder 9 / 170

10 3. Bestuursverslag en governancestructuur. Algemeen Het bestuur van Domijn is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van de corporatie, de strategie, het beleid en de daaruitvoortvloeiende ontwikkeling van resultaten. Het bestuur is ook verantwoordelijk voor het beleid ten aanzien van de deelnemingen van Domijn. Daarnaast zorgt het bestuur voor het naleven van alle relevante wet- en regelgeving, het beheersen van de risico s verbonden aan de activiteiten van de corporatie en voor de financiële continuïteit en de financiering van de corporatie. Het bestuur streeft als maatschappelijke ondernemer naar een effectieve en expliciete verantwoording van deze zaken en bespreekt deze met de Raad van Commissarissen en haar auditcommissie en remuneratiecommissie. De Raad van Commissarissen doet in hoofdstuk 4 van dit jaarverslag verslag van haar toezichthoudende taak. Het bestuur legt verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Dat betekent onder andere dat het bestuur op tijd alle informatie aanlevert aan de Raad van Commissarissen zodat de Raad haar taak op een juiste wijze kan invullen. Het bestuur richt haar taken op de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen van Domijn en de met Domijn verbonden ondernemingen. Daarbij houdt het bestuur rekening met zowel de medewerkers van Domijn als de omgeving van Domijn. In de statuten van Domijn staat geformuleerd wat de taken van het bestuur zijn. Die taken zijn verder uitgewerkt in een bestuursstatuut. Domijn kiest nadrukkelijk voor het naleven van de Aedescode en de Governancecode. De bestuurder is in deze functie benoemd volgens de Governancecode voor een periode van vier jaar. Deze periode is in juli 2007 ingegaan. Aan het einde van de termijn (2011) beoordeelt de Raad van Commissarissen expliciet of de benoeming als bestuurder met een volgende termijn wordt verlengd. Overigens beoordeelt de Raad van Commissarissen het functioneren van het bestuur doorlopend en expliciet eens per jaar. De bestuurder heeft een arbeidscontract voor onbepaalde tijd. De vaststelling van de beloning van de bestuurder is een verantwoordelijkheid van de Raad van Commissarissen. Vanuit de Raad is een remuneratiecommissie ingesteld. Deze commissie adviseert en bereidt voorstellen ten aanzien van onder andere de beloning van de bestuurder voor. De voltallige Raad van Commissarissen beslist over de voorstellen. De verantwoording van het beleid rondom de bestuurdersbeloning is opgenomen in het verslag van de Raad van Commissarissen (zie hoofdstuk 4). Domijn wil elke vorm van belangenverstrengeling tussen Domijn en de bestuurder vermijden. Daarom moet de Raad van Commissarissen altijd goedkeuring geven voor transacties waarbij tegenstrijdige belangen van de bestuurder spelen en die van materiële betekenis zijn voor Domijn en/of de bestuurder. De bestuurder verklaart dat zich in 2009 geen tegenstrijdige belangen hebben voorgedaan. Het bestuur en de Raad van Commissarissen hebben in 2008 het strategisch plan vastgesteld. Hierin zijn een aantal belangrijke uitgangspunten voor Domijn opgenomen. In de eerste plaats is de missie van Domijn vastgelegd: Domijn levert goede en betaalbare woningen aan mensen die niet zelf in hun huisvesting kunnen voorzien. Domijn zet daarbij in op vitale en sterke steden, dorpen, wijken en buurten waar mensen worden gestimuleerd tot participatie en emancipatie. Domijn zet haar vastgoed en haar vermogen (geld en kennis) hiervoor in. Verder is in het strategisch plan de identiteit van Domijn vastgelegd: Domijn is een vastgoedorganisatie met een maatschappelijke opdracht. Ook is aangegeven op welke wijze Domijn wil werken: - De markt en de klant staan centraal en de activiteiten zijn daarop gericht; - Domijn stuurt als vastgoedorganisatie op het rendement van haar vastgoed; - Een belangrijk deel van de invulling van de maatschappelijke taak van Domijn is dat het rendement dat Domijn verlangt op de exploitatie van haar primair vastgoed laag is; - Domijn neemt het dorp, de stad, de wijk en de buurt als uitgangspunt voor haar activiteiten. Domijn werkt gebiedsgericht met als doel het betreffende gebied verder te ontwikkelen. Ze doet dat op basis van gebiedsvisies en de daaruit voortvloeiende projecten. Domijn werkt integraal, dat wil zeggen dat in de gebiedsvisies zowel fysieke, sociale als economische aspecten naar voren komen. Domijn zet in de realisatie van de gebiedsvisies vooral in op de fysieke aspecten maar kan initiëren en ondersteunen waar het de sociale en economische aspecten betreft; - Domijn stuurt op een duurzame vastgoedportefeuille. 10 / 170

11 In 2009 zijn in de organisatie belangrijke stappen gezet om de uitgangspunten van het strategisch plan te verwezenlijken. Besloten is om de bedrijfsprocessen om te zetten in klantprocessen om daarmee een belangrijke stap te zetten in het item markt en klant centraal. Dit project zal zeker tot en met 2010 in uitvoering zijn. In 2009 is verder gewerkt aan de uitvoering en implementatie van het financieel beleid. Dat betekent dat er wordt gestuurd op een aantal financiële indicatoren waarvoor ook normen zijn gesteld. Verder is vastgelegd welke rendementseisen er worden gesteld voor de verschillende soorten vastgoed die worden onderscheiden (woningen tot huurtoeslaggrens, maatschappelijk vastgoed, commercieel vastgoed.) Om het rendement op de vastgoedportefeuille te verbeteren zijn in 2009 bezuinigingen doorgevoerd in de bedrijfskosten. In totaal is er voor ruim 7 miljoen bezuinigd. In het jaar 2010 moet een plan van aanpak worden opgesteld voor het lean en mean inrichten van de organisatie. Daarnaast is als doel gesteld dat Domijn onderzoekt of zij tot andere (meer vastgoedgerichte) waarderingsgrondslagen wil overgaan. Het gebiedsgerichte werken is ingebed in de organisatie. Locatieontwikkeling gebeurt in toenemende mate in het licht van gebiedsontwikkeling en de daartoe opgestelde gebiedsvisies. Belangrijk is dat bij het opstellen van gebiedsvisies vele belanghebbenden betrokken worden (bewoners, gemeente, maatschappelijke partijen, ondernemers enz.) In sommige gebieden ondersteunt Domijn projecten met een sociale en/of economische doelstelling. Wanneer dit projecten zijn die niet vastgoedgerelateerd zijn voert Domijn dergelijke projecten niet zelf uit. In het kader van de gebiedsontwikkeling is het van belang dat Domijn ten aanzien van het realiseren en exploiteren van vastgoed een ruim speelveld houdt. Het is de vraag of de maatregelen die momenteel in voorbereiding zijn om de staatssteun te reguleren die mogelijkheden voldoende in zich heeft. In 2009 zijn belangrijke stappen gezet om het thema duurzaamheid verder uit te werken. Het beleid is geconcretiseerd, er zijn doelstellingen gesteld en er is een monitor ontwikkeld. In de meerjarenbegroting is een bedrag van totaal 35 miljoen euro uitgetrokken om deze doelstellingen te kunnen bereiken. In dit jaarverslag wordt op de verschillende uitgangspunten van het strategisch plan van Domijn verder in gegaan. Risicomanagement, integriteit en governance. Ieder kwartaal wordt door de werkorganisatie een kwartaalrapportage opgeleverd. De bestuurder voorziet deze rapportage van een inleiding en een algemene beschouwing. In de kwartaalrapportage wordt de voortgang aangegeven van de voor het betreffende jaar gestelde doelen, wordt ingegaan op de voortgang van de verbeteringen die door de externe accountant zijn aangegeven in de managementletter, wordt op basis van de financiële indicatoren en de daarbij gestelde normen de stand van zaken weergegeven en wordt gerapporteerd over de ontwikkel- en beheeropgave van Domijn. Verder worden de resultaten van verhuur en verkoop weergegeven. De kwartaalrapportage is een belangrijk instrument voor het kunnen volgen van de prestaties van de organisatie, zowel voor de Raad van Commissarissen als voor directie en werkorganisatie. Domijn vindt het van belang dat haar Raad van Commissarissen zich niet alleen laat informeren door de bestuurder. Dat betekent dat de Raad van Commissarissen een aantal keren per jaar met de Ondernemingsraad van Domijn spreekt. In 2009 heeft de Raad van Commissarissen nog niet geformaliseerd contact gehad met de meest belangrijke stakeholders van Domijn. Dit zal voor het eerst in 2010 plaats vinden. In 2009 is besloten de visitatie van Domijn in 2010 uit te laten voeren. In dat kader is de Stichting KWH opdracht verleend deze visitatie uit te voeren. In 2009 is begonnen met het invoeren van integraal risicomanagement. In 2010 zal het systeem van risicomanagement in de organisatie worden geïmplementeerd. Dit betekent onder andere dat voorstellen aan de directie voorzien moeten zijn van een risicoparagraaf. Het betekent ook dat van medewerkers van de organisatie wordt verwacht op een meer systematische wijze aandacht te besteden aan het onderkennen van risico s en het beheersen van deze risico s. We zijn nog niet in staat om in dit jaarverslag een volledig in control statement te kunnen afgeven. We werken er naar toe om in 2012, over het verslagjaar 2011 een dergelijk statement af te kunnen geven. Voor het in beeld brengen van de belangrijkste risico s en de bijbehorende belangrijkste maatregelen in 2009 voor Domijn wordt aansluiting gelegd met de zes prestatievelden zoals die zijn bepaald in het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH): Belangrijkste risico s bij de prestatievelden uit het BBSH: 11 / 170

12 Tabel 1 prestatievelden Nr. Prestatievelden Belangrijkste risico s Belangrijkste genomen maatregelen 1. Huisvesten van primaire doelgroepen Onterechte woningtoewijzing Inzicht verkrijgen in demografische ontwikkelingen en behoeften uit de markt Uitwerking intern beleid Lotingsysteem, inschrijving woningzoekenden en toetsing inkomen. Onjuist en onvolledig vaststellen huurprijzen/verhogingen Huurbeleid, functiescheiding, interne audit. 2. Kwaliteit en instandhouding voorraad Voorraad sluit niet aan op de vraag Voorraad voldoet niet aan extern gestelde kwaliteitseisen Uitwerken portfoliomanagement Regelmatig woningmarktonderzoek. Vaststellen Kaderdocument voor de Beheeropgave Opstellen meerjaren-onderhoudsbegroting en jaarplannen onderhoud. Opstellen kwaliteitseisen in aansluiting op de vraag. 3. Betrekken van huurders bij beheer en beleid Aangeboden voorraad sluit niet aan bij wensen huurders Slecht imago Samenwerkingsovereenkomst met Huurdersbelangenvereniging. Goede informatieverstrekking aan huurders o.a. bewonersoverleg. Bij nieuwbouw- en renovatieprojecten de wensen van huurders in acht nemen. Goede informatieverstrekking aan huurders. Vaststelling PR & Communicatiebeleid. 4. Leefbaarheid Ontstaan van probleemwijken: - onveilig - hoge leegstand - weinig voorzieningen Opzetten leefbaarheidprojecten. Complexen of wijken worden aangewezen voor een leefbaarheidproject o.b.v. de volgende punten: - signalen vanuit bewoners; - conclusies uit bewonersonderzoek; - signalen van wijk- en leefbaarheidconsulenten. 5. Wonen, zorg en welzijn (WZW) Onvoldoende woonvoorzieningen voor ouderen, gehandicapten en personen die zorg of begeleiding behoeven Samenwerkingsovereenkomsten met zorgaanbieders. Investeren in levensloopwoningen. Uitwerken portfoliomanagement. Regelmatig woningmarktonderzoek. 12 / 170

13 6. Financiële continuïteit Onvoldoende financieel rendement - Uitwerken financieel beleid. - Actualiseren Treasurystatuut. - Gebruik maken van fasedocumenten i.h.k.v. projectontwikkeling. - Bewaken van begrote doelstellingen d.m.v. maand- /kwartaalrapportage. - Uitvoeren haalbaarheidsonderzoek voor nieuwe projecten. - Uitgaan bij verbindingen van minimaal 50% zeggenschap, alleen of gezamenlijk met andere corporaties. - Achtervangposities worden zoveel mogelijk beperkt. - Benoemen uitgangspunten voor investeringen in strategisch beleid. - Afbouwen zoveel mogelijk verbindingen. Organisatie wordt onvoldoende beheerst - Bevoegdheden geregeld d.m.v. procuratiestatuut. - Verantwoording afleggen d.m.v. kwartaalrapportages. - Uitvoeren van interne audits. - Monitoren van opvolgen van de aanbevelingen uit de managementletters van de externe accountant en aanbevelingen uit de interne audits. - Positionering P&C. Zoals hiervoor aangegeven, Domijn conformeert zich aan de Aedescode en de Governancecode. Domijn hecht er waarde aan dat deze codes worden nageleefd en dat er naar wordt gehandeld. Niet alleen vanwege het bestaan van deze codes maar vooral vanuit het besef dat Domijn een maatschappelijke organisatie is en Domijn maatschappelijk kapitaal beheert. Deze verantwoordelijkheid brengt met zich mee dat er op een juiste en adequate wijze verantwoording wordt afgelegd, dat er sprake is van good governance en dat er op een integere wijze wordt gehandeld. Dat wordt verwacht van alle mensen en organisaties die bij Domijn zijn betrokken. Het is een belangrijke taak van de Raad van Commissarissen op de juiste naleving toezicht te houden. Domijn kent een gedragscode, een klokkenluidersregeling en een regeling nevenwerkzaamheden. Mede naar aanleiding van de (negatieve) aandacht voor de corporatiesector heeft de directie besloten om in 2010 het beleid ten aanzien van integriteit verder vorm te geven en de discussie binnen de organisatie over integriteitsvraagstukken te stimuleren. Uiteraard zal de Raad van Commissarissen van Domijn hierbij worden betrokken. De afdeling Planning en Control van Domijn voert jaarlijks een 6-tal audits uit. In het afgelopen jaar is een audit uitgevoerd op de woningverkopen, de facturen, salarissen, treasury, huren, project vastgoed en acquisitie. De manager van de afdeling Planning en Control heeft een bijzondere positie. Deze functionaris heeft rechtstreeks toegang tot de Raad van Commissarissen en kan niet door de bestuurder worden ontslagen zonder instemming van de Raad van Commissarissen. De Volkshuisvestelijke prestaties In 2009 zijn de meeste woningen verhuurd aan de zogenaamde primaire doelgroep van beleid. In bijlage 2 van dit jaarverslag is het zogenaamde aanhangsel E opgenomen. Domijn hanteert bij het verhuren van woningen, als er meerdere gegadigden zijn voor de te verhuren woningen, het lotingssysteem. Van belang is het om expliciet te vermelden dat het aantal ontruimingen vanwege huurachterstanden verder is afgenomen. Dit is vooral te danken aan de intensieve aandacht vanuit de organisatie voor klanten die in financiële problemen zijn gekomen. In 2009 heeft Domijn besloten zich specifiek te willen gaan richten op dak- en thuislozen en daarmee samenhangende kwetsbare groepen in de samenleving. Domijn streeft er naar alle kennis die nodig is om deze 13 / 170

14 groepen te huisvesten in huis te halen en deze kennis vervolgens ook beschikbaar te stellen voor andere corporaties (in Twente). Domijn heeft in haar strategisch plan verwoord dat zij geen expliciete groeidoelstelling heeft. Dat is mede gebaseerd op ontwikkelingen in de markt. De marktverkenningen geven aan dat er in Twente nog slechts sprake zal zijn van een zich stabiliserende bevolking, zeker op het platteland. Het is van belang dat de omvang van de woningvoorraad op deze ontwikkeling wordt afgestemd. Uiteraard vinden hierover gesprekken plaats met de verschillende gemeenten waar Domijn actief is. Deze gesprekken monden uit in zogenaamde prestatieafspraken. Domijn heeft daarbij nadrukkelijk aangegeven in te willen zetten op datgene wat haar klanten en de markt vragen. Een sterke nadruk op bestaande buurten en wijken (in plaats van uitbreidingswijken) is daarbij het uitgangspunt van Domijn. Domijn werkt daarbij op basis van gebiedsontwikkeling. Er wordt een integrale visie opgesteld voor het betreffende gebied in nauw overleg met betrokkenen in dat gebied (gemeente, bewoners, maatschappelijke organisaties, middenstand enz.)waarbij aandacht wordt besteed aan fysieke, sociale en economische aspecten. De gebiedsvisies worden vertaald in een zogenaamd projectenboek. Domijn is actief in een aantal herstructureringsgebieden (Wesselerbrink, Boswinkel, Velve Lindenhof enz.) In 2009 is veel aandacht besteed aan de kwaliteit en de instandhouding van de voorraad. Zowel in uitvoerende zin als in beleidsmatige zin. Er zijn 262 woningen gerenoveerd en er zijn 96 nieuwe woningen opgeleverd. Dit zijn 54 nieuwbouwwoningen minder dan gepland. De economische crisis is hier mede debet aan. Wel zijn er veel projecten, (nieuwbouw en onderhoud) in voorbereiding (zie bijlage 5 b en c). In beleidsmatige zin is in 2009 het strategisch vastgoed beleid vastgesteld (portfoliobeleid) en is het duurzaamheidsbeleid vastgesteld. Het strategisch vastgoedbeleid geeft koers en richting aan zowel de beheeropgave als de transformatieopgave. Het dient als input voor onder andere gebiedsvisies. Het duurzaamheidsbeleid van Domijn is gebaseerd op het kunnen blijven betalen van de woonlasten die zijn verbonden aan het huren van een woning van Domijn. Het is van belang de voorraad zodanig aan te passen dat (toekomstige) gebruikers/afnemers zich de woning ook financieel kunnen veroorloven. Dat is in het belang van onze klanten maar ook in het belang van Domijn. Elementen als comfort en gezondheid spelen daarbij ook een wezenlijke rol. Verder is het van belang dat Domijn door deze aanpassingen van de voorraad een bijdrage levert aan de vermindering van de CO2 uitstoot. Domijn hecht er aan haar klanten te betrekken bij onderwerpen die van wezenlijk belang zijn voor hen. Domijn doet dat op verschillende niveaus: individueel door middel van bewonerscommissies door overleg en met de huurdersorganisaties en de huurderkoepel en financiële ondersteuning van de huurderkoepel. Daarnaast betrekt Domijn haar klanten bij het maken van gebiedsvisies en de uitwerking daarvan in projectenboeken. In alle gevallen waar sprake is van (groot)onderhoud, renovaties of herstructurering is er intensief overleg met klanten en andere belanghebbenden. Domijn hanteert daarbij uiteraard de uitgangspunten zoals die in de Overlegwet zijn neergelegd. Domijn investeert in de leefbaarheid van de dorpen, wijken en buurten waar zij bezit heeft. Domijn doet dit door zowel fysieke ingrepen (in nauw overleg met bewoners en gemeente) maar ook door (financiële) ondersteuning te bieden bij projecten die tot doel hebben de sociale en economische omstandigheden te verbeteren. In buurten en wijken waar dat nodig is zet Domijn leefbaarheidsconsulenten in. Domijn bezit veel vastgoed dat door zorgorganisaties wordt gehuurd voor de huisvesting van hun cliënten. Het gaat daarbij om organisaties die zich richten op de zorg en huisvesting van ouderen, mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, verslaafden en ex-verslaafden, de opvang en huisvesting van dak- en thuislozen, begeleid wonen enz. Er is sprake van nauwe samenwerking met deze organisaties. In veel gevallen is er sprake van een samenwerkingsovereenkomst of een convenant. Domijn onderzoekt, in nauwe samenwerking met gemeenten en maatschappelijke organisaties, de inrichting van zogenaamde woonservicegebieden. Nadrukkelijk is de keuze gemaakt om woningen die bijzonder geschikt zijn voor ouderen te concentreren rond voorzieningen in wijken en buurten. Dit om de gebruikers van de woningen in staat te stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Financieel In 2009 is het financieel beleid van Domijn vastgelegd. Domijn stuurt op een aantal financiële indicatoren (zie par. 10.6) waarvoor normen zijn gesteld. Daarnaast stuurt Domijn op het rendement van het vastgoed. Daarbij zijn voor de verschillende typen vastgoed verschillende rendementseisen gesteld. In de bij dit verslag opgenomen jaarrekening laten we zien op welke indicatoren en normen Domijn stuurt en welke resultaten dat in 2009 heeft opgeleverd. De financiële positie van Domijn wordt gemonitord door de afdeling financiën van Domijn. De afdeling Planning en Control bewaakt de juiste werking van het monitoringssysteem. Per kwartaal wordt, in de 14 / 170

15 kwartaalrapportages, verslag gedaan van de financiële positie. Daarbij worden relaties gelegd met de doelstellingen en normen en wordt aangegeven welke bijsturingmaatregelen noodzakelijk geacht worden. In 2009 heeft Domijn een structurele bezuiniging in de bedrijfslasten doorgevoerd. Er is ruim 7 miljoen bezuinigd. In 2010 zal verder onderzoek gedaan worden naar het lean en mean inrichten van de organisatie. Domijn is goed financierbaar. Domijn heeft in haar treasurystatuut normen gesteld ten aanzien van de treasuryfunctie. Ieder jaar wordt een treasuryjaarplan opgesteld waarin wordt ingegaan op de liquiditeitsbegroting, de in het vorige jaar gerealiseerde en voor het komende jaar verwachtte kasstromen, de opbouw van de leningenportefeuille, de geraamde financieringsbehoefte enz. Het treasuryjaarplan wordt vastgesteld door de directie van Domijn en daarna voor goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. Alle aan de directie voorgelegde voorstellen zijn voorzien van een financiële paragraaf. De manager van de afdeling financiën tekent deze paragraaf voor akkoord. Voorstellen voor vastgoedprojecten worden voorzien van een rendementsberekening. De kwaliteit van de voorstellen die aan de directie worden voorgelegd zal in 2010 verder worden verhoogd door ander andere de toevoeging van een risicoparagraaf en de effecten van het voorstel op de financiële indicatoren. Domijn heeft zich voorgenomen om in 2010 te onderzoeken of er overgegaan moet worden op een verandering van de waarderingsgrondslagen die meer aansluit bij de identiteit van Domijn (vastgoedorganisatie met een maatschappelijke opdracht) en met de keuze om een transparante organisatie te zijn (daar horen geen stille reserves bij.) Gebleken is dat Domijn een hoog ambitieniveau in haar begrotingen weergeeft. Deze ambities worden door verschillende oorzaken niet altijd gerealiseerd. De toekomstige begrotingen willen we meer aan laten sluiten bij een meer realistische planning. De directie is tevreden over het (financiële) resultaat dat in 2009 is geboekt. Klachtencommissie Domijn is aangesloten bij de regionale klachtenadviescommissie Twente. De klachtenadviescommissie werkt volgens een vastgesteld reglement en procedure. De klager dient bij Domijn de klacht op twee niveaus aanhangig te maken alvorens de commissie de klacht in behandeling neemt. Er zijn voor Domijn 4 klachten ingediend, die geen van allen volgens de procedure door de klager zijn voorgelegd op het tweede niveau. Daardoor zijn alle klachten niet ontvankelijk verklaard door de klachtenadviescommissie richting huurders. Voor Losser zijn er geen klachten voorgelegd aan de commissie. In het verslagjaar is voor Haaksbergen één klacht voorgelegd aan de commissie en voor Enschede drie. In de alle gevallen konden de klachten in een goed overleg tussen Domijn en de betreffende huurder alsnog worden opgelost. 3.1 Werkorganisatie De keuzes uit het geactualiseerde strategisch plan hebben en het vertrek van een van de directeuren hebben consequenties gehad voor de inrichting van de organisatie. Gekozen is voor een inrichting die past bij de kerntaken van Domijn: ontwikkeling en beheer van vastgoed, dichtbij de klant (ten behoeve van de maatschappelijke opdracht). Dit heeft geresulteerd in een centraal aangestuurde organisatie die bestaat uit een afdeling Ontwikkeling en een afdeling Wonen. De afdeling Ontwikkeling is verantwoordelijk voor nieuwe initiatieven en projecten. De afdeling Wonen voor de exploitatie en het beheer van het vastgoed. Deze beide lijnafdelingen worden ondersteund door de afdeling Beleid & Bedrijfsvoering. De controle op de interne processen en procedures, rechtmatigheid en doelmatigheid van de organisatie ligt bij de afdeling Planning & Control. Beide organogrammen zijn terug te vinden in bijlage Bestuurlijke organisatie Bestuur en directieraad Het bestuur van Woningstichting Domijn is belast met het besturen van de corporatie. Dit betekent ondermeer dat het bestuur verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen van de corporatie, de strategie, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling. Het bestuur is verder verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante wet- en regelgeving, het beheersen van de risico s verbonden aan de activiteiten van de corporatie en voor de financiering van de corporatie. Het bestuur streeft als maatschappelijke ondernemer naar een effectieve en expliciete verantwoording van deze zaken. 15 / 170

16 Het bestuur van Domijn bestaat uit één bestuurder (Algemeen Directeur). Samen met de directeur vormen zij de directie van Domijn. De directie van Domijn wordt door de werkorganisatie geadviseerd over te nemen besluiten. In 2009 is een breed samengesteld Managersoverleg tot stand gekomen. Binnen dit overleg worden relevante ontwikkelingen, koers en richting van Domijn besproken. Dit overleg adviseert tevens de directie Bestuursbesluiten 2009 De directieraad/directie heeft in 2009 belangrijke besluiten genomen over: Het ontbinden van BV BOB en BV VGB. Besluiten over de projectenportefeuille van Domijn. Het strategisch Vastgoedplan/SVB. Het visiteren van Domijn in De uitwerking van het in 2008 genomen besluit t.a.v. de nadere focus in de koers van Domijn. In concreto: project Tango, taskforce bezuinigingen, versobering beloningsbeleid en anders inrichten overlegstructuur. Financieel beleid. Het treasury jaarplan Het oprichten van de VOF Gezondheid, Onderwijs en Sport (GOS) ten behoeve van de ontwikkeling en exploitatie van vastgoed in de Grolsch Veste samen met Woningstichting De Woonplaats. De begroting en meerjarenramingen De doelstellingen voor Het treasury jaarplan Het jaarverslag en de jaarrekening Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) van Domijn bestaat uit zeven personen. Drie commissarissen zijn afkomstig van de oude individuele Raden van Commissarissen. Hun benoeming is op voordracht van de individuele huurdersorganisaties van de drie vestigingen geweest. De overige commissarissen zijn via externe werving aangesteld. Daarnaast is er een Audit Commissie en een Remuneratiecommissie ingesteld. De Raad van Commissarissen legt in hoofdstuk 4 van dit jaarverslag verantwoording af over de wijze waarop zij toezicht heeft gehouden in het jaar Woongroep Twente De stichting Woongroep Twente en het Vastgoedbedrijf is, zoals in 2008 aangekondigd, in 2009 opgeheven. In 2009 is besloten dat het Backofficebedrijf een doorstart gaat maken als ICT BV. Eind 2010 wordt aan de hand van een evaluatie besloten aan de hand van geformuleerde criteria of deze doorstart een vervolg krijgt. Domijn is voor 100% eigenaar van deze BV. De BV IT Woon levert ICT diensten aan Domijn en aan WBO, de woningcorporatie uit Oldenzaal. Het personeel van de BV Backofficebedrijf (behalve het personeel van de toenmalige afdeling ICT binnen deze BV) en het personeel van de BV Vastgoedbedrijf is overgenomen door Domijn en WBO. Dit is begin 2009 geëffectueerd. 3.4 Ondernemingsraad De OR overlegt in principe zes keer per jaar met de bestuurder van Domijn. In 2009 vonden er 5 extra overlegvergaderingen met de bestuurder van Domijn plaats. Dit extra overleg was nodig omdat er enkele onderwerpen waren waarover de OR advies moest uitbrengen (reorganisatie afdeling Wonen en afdeling Ontwikkeling) of waarmee zij in moest stemmen (aanpassing beloningsbeleid). Andere belangrijke onderwerpen waren de bezuinigingsoperatie, de ontvlechting en opheffing van Woongroep Twente, het financiële beleid van Domijn en de rol van de OR binnen dit beleid, de overheveling van het Vastgoedbedrijf naar Domijn en WBO, de OR-verkiezingen en de secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden. Naast het overleg met de bestuurder vond er in 2009 vier keer een oriënterend en informatief overleg met een afvaardiging van de Raad van Commissarissen. Verder vergaderde de OR 18 keer in eigen kring om de diverse overleggen voor te bereiden. De OR hecht er veel waarde aan om haar achterban goed te informeren over haar activiteiten en om ze daarbij te betrekken. Daarom worden de belangrijkste verslagen van de vergaderingen op intranet openbaar gemaakt. 16 / 170

17 Verder organiseerde de OR op 19 november een achterbanraadpleging over de aanpassing van het beloningsbeleid om de mening van de achterban over het nieuwe beloningsbeleid te peilen. Een andere belangrijke gebeurtenis was de OR-verkiezingen op 10 november. Voor de 7 plaatsen in de OR hadden zich 8 medewerkers kandidaat gesteld. Van de kiesgerechtigde medewerkers ging 68% stemmen. 17 / 170

18 4. Verslag van de Raad van Commissarissen Dit hoofdstuk gaat in op de verantwoording van de Raad van Commissarissen. In dit hoofdstuk wordt aan de hand van de Governance Code verantwoording afgelegd over en de besluiten genomen door de RBC en wordt verantwoording afgelegd over de beloning die de commissarissen (oud en nieuw) hebben ontvangen. 4.1 Verantwoording De Raad van Commissarissen van Woningstichting Domijn heeft de door het bestuur opgemaakte jaarverslaglegging, in casu het volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening, door KPMG laten onderzoeken en heeft kennis genomen van de afgegeven accountantsverklaring en de managementletter. De raad heeft aan deze jaarverslaglegging haar goedkeuring verleend en het bestuur decharge verleend voor het in 2009 gevoerde beleid. 4.2 Personalia Bestuurder: De heer J. Salverda is per 19 juli 2007 door de Raad van Commissarissen benoemd tot bestuurder van Woningstichting Domijn. De heer J. Salverda (geboren op 9 februari 1955) was sinds 1 maart 1998 werkzaam als directeur-bestuurder van Woningstichting Lucht&Licht, één van de fusiepartners van Woningstichting Domijn. De benoeming is voor vier jaar over de periode 2007 tot Overeengekomen is dat de Corporate Governance Code wordt gehanteerd. Dat betekent dat na vier jaar een expliciete evaluatie plaats zal vinden ten aanzien van herbenoeming van de bestuurder. Los van zijn benoeming als bestuurder heeft de heer J. Salverda een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met Domijn. De heer Salverda bekleedde in 2009 de volgende nevenfuncties: - lid van het bestuur van het Architectuurcentrum Twente; - lid van de Identiteitscommissie van het Assink Lyceum (1 e helft 2009); - voorzitter van de Raad van Toezicht van TWT; - lid van de nationale vergadering van Vereniging de Zonnebloem. Daarnaast is er sprake van een functiegebonden nevenfunctie: voorzitter van de Vereniging Woon. Raad van Commissarissen: Tabel 1 geeft de belangrijkste personalia van de Raad van Commissarissen van Woningstichting Domijn weer. Tabel 1 Personalia Raad van Commissarissen Naam Functie Benoeming De heer dr. A. Peters Hoofdfunctie: voorzitter. Nevenfuncties: Datum 1e benoeming: ( ) - Voorzitter SER Overijssel; - Voorzitter Nederlandse Vereniging van Vrienden Datum 1 e herbenoeming: van Modern Glas; Lid bestuur Nationaal Glasmuseum; - Voorzitter bestuur Vrije Academie Den Haag; Mogelijke 2 e herbenoeming: - Lid Provinciale Adviescommissie Industrieel erfgoed Overijssel; Voorzitter RvT Stadspromotie Enschede; Aftredend, niet herkiesbaar: - Voorzitter RvT Hogeschool Edith 2014 Stein/Onderwijscentrum Twente. Kerncommissie: - Geen. Professionele achtergrond: - Directeur bouw- en Ontwikkelingsprojecten. Expertise: - Advies/beleidsondersteuning op het gebied van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Onderwijs, Zorg en Cultuur. Aandachtsgebieden in RvC: - Geen specifiek aandachtsgebied. 18 / 170

19 Naam Functie Benoeming Mevrouw drs. E. Reinders Hoofdfunctie: vice-voorzitter. Kerncommissie: Datum 1e benoeming bij rechtsvoorganger: ( ) - Voorzitter Remuneratiecommissie Professionele achtergrond: - Senior adviseur M3V adviespartners Datum 1 e benoeming - Programmamanagement Twente School of Education Domijn: Voorheen Voortgezet onderwijs. Expertise: Mogelijke datum 1 e - Voortgezet Onderwijs; herbenoeming: - Coaching & Mediation; Onderwijshuisvesting. Mogelijke datum 2 e Aandachtsgebieden in RvC: herbenoeming: - Geen specifiek aandachtsgebied Aftredend, niet herkiesbaar: 2016 Naam Functie Benoeming De heer ing. J.B.H. Dercksen Hoofdfunctie: lid. Nevenfunctie(s): Datum 1e benoeming bij rechtsvoorganger: ( ) - Geen Kerncommissie: - Lid Remuneratie Commissie Datum 1 e benoeming Professionele achtergrond: Domijn: - Vastgoed Expertise: - Projectmanagement Vastgoed. Datum 1 e herbenoeming: Aandachtsgebieden in RvC: Geen specifiek aandachtsgebied. Mogelijke datum 2 e herbenoeming: 2011 Aftredend, niet herkiesbaar: 2014 Naam Functie Benoeming De heer W.T.A. Hoofdfunctie: lid Nevenfuncties: Datum 1e benoeming: Dellepoort - Voorzitter RvT van Zinzia Zorggroep Renkum; ( ) - Lid RvT van J.P. van den Bent Stichting Deventer; Datum 1 e herbenoeming: Voorzitter bestuur stichting Stadsfeest Doetinchem. Mogelijke datum 2 e Kerncommissie: herbenoeming: - Lid remuneratiecommissie Professionele achtergrond: - Directeur Patiëntenzorg Slingeland Ziekenhuis Doetinchem. Aftredend, niet herkiesbaar: 2015 Expertise: - Gezondheidszorg; - Operationeel management; - Human resource management. Aandachtsgebieden in RvC: - Geen specifiek aandachtsgebied. 19 / 170

20 Naam Functie Benoeming De heer drs. G.D. Johanns Hoofdfunctie: lid. Nevenfuncties: Datum 1e benoeming bij rechtsvoorganger: ( ) - Voorzitter gemeentelijke rekenkamers van Groningen, Zandvoort, Dalfsen/Ommen/ Staphorst; Datum 1 e benoeming - Lid Raad van Toezicht Openbare Bibliotheek Enschede; Domijn: Gastdocent Hogeschool van Amsterdam. Kerncommissie: Datum 1 e herbenoeming: - Lid auditcommissie. 2008; Professionele achtergrond: - Econoom/rijksambtenaar. Mogelijke datum 2 e Expertise: herbenoeming: - Strategie ontwikkeling, besluitvorming en implementatie; - Financieel beleid en management; Aftredend, niet herkiesbaar: - Sociaal beleid; Governance. Aandachtsgebieden in RvC: - Geen specifiek aandachtsgebied. Naam Functie Benoeming De heer drs. A.N. Kreuwel RA Hoofdfunctie: lid. Nevenfuncties: Datum 1e benoeming: ( ) - Lid Raad van Toezicht Bruggerbosch Enschede; Mogelijke datum 1 e - Bestuurder/penningmeester Stichting herbenoeming: Trombosedienst Hengelo; Lid/wnd.voorzitter WMO-raad Gemeente Dinkelland; Mogelijke datum 2 e - Bestuurder The Lower Study. herbenoeming: Kerncommissie: Voorzitter auditcommissie. Professionele achtergrond: Aftredend, niet herkiesbaar: - Controller/adviseur Ziekenhuisgroep Twente, Almelo/Hengelo Expertise: - Maatschappelijk ondernemen; - Financial en management controlling. Aandachtsgebieden in RvC: - Geen specifiek aandachtsgebied. 20 / 170

21 Naam Functie Benoeming De heer drs. J. Niemans Hoofdfunctie: lid Nevenfuncties: Datum 1e benoeming bij rechtsvoorgangers: ( ) - Penningmeester Diakonie Hervormde Gemeente Haaksbergen-Buurse; Penningmeester Stichting Zorgplein Haaksbergen; Datum 1 e benoeming Domijn: - Secretaris Hedwig Carolina Stichting in Leeuwarden; Lid Identiteitscommissie Het Assink Lyceum. Datum 1 e herbenoeming: Kerncommissie: Lid Audit Commissie. Professionele achtergrond: Aftredend: - Financieel adviseur; Oud-partner Ernst&Young Belastingadviseurs. Expertise: - Belastingen en Financiën. Aandachtsgebieden in RvC: - Deelnemingen. 4.3 Werkwijze De vergaderfrequentie van de Raad van Commissarissen is vastgesteld op vier keer per jaar. In 2009 is vier keer regulier vergaderd. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen aan het einde van het jaar 2009 nog een dag vergaderd over de thema s governance (zelfevaluatie RvC, de relatie naar stakeholders, integriteit, beoordeling en bezoldiging bestuur), de profilering van Domijn in haar werkgebied, in de regio en op landelijk niveau, de toekomst van de corporatieafdeling (de consequenties van de 12 juni brief van minister Van der Laan, de mogelijke uitkomsten van de ambtelijke werkgroep Wonen in het kader van de effecten van de economische crisis). In juni is de accountant aanwezig geweest bij de vergadering van de RvC om toelichting te geven op het jaarverslag. In december 2008 is de accountant aanwezig geweest bij de vergadering van de RvC om een toelichting te geven op de managementletter. De externe accountant is belast met de controle van de jaarrekening. Uit die controle volgen rapportages (managementletters en jaarrekeningrapporten). De bevindingen van de accountant met betrekking tot de jaarrekening worden door de accountant aan de Raad van Commissarissen gerapporteerd. De voortgang van de verbeteringen naar aanleiding van de bevindingen in de managementletters is een onderdeel van de kwartaalrapportages van de organisatie aan de Raad van Commissarissen. De externe accountant wordt door de Raad van Commissarissen benoemd. Benoeming van de huidige accountant heeft plaats gevonden in 2008 voor een periode van vier jaar. Beoordeling van de accountant vindt ieder jaar plaats. De Raad van Commissarissen is van oordeel dat na een periode van 4 jaar er te allen tijde een andere accountant moet worden benoemd. De opdrachtverstrekking aan de externe accountant gebeurt door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen van Domijn kent een auditcommissie en een remuneratiecommissie. In de tabel op de vorige bladzijde is te zien wie zitting hebben in deze commissies. Eén lid van de Raad van Commissarissen is door de Raad gevraagd voorbereidende werkzaamheden te verrichten met betrekking tot het kunnen uitoefenen van goed en adequaat toezicht op de deelnemingen van Domijn De remuneratiecommissie De remuneratiecommissie van Domijn heeft tot taak voorbereidende werkzaamheden te verrichten die tot voorstellen moet leiden aan de Raad van Commissarissen ten aanzien van: - De beoordeling van het bestuur - De bezoldiging van het bestuur - De evaluatie van de Raad van Commissarissen - De voorbereidingen ten aanzien van visitatie - De governance - De wijze waarop Domijn integriteit inbedt in haar organisatie. 21 / 170

22 In 2009 is de beoordeling van het bestuur voorbereid door de remuneratiecommissie. In december heeft de voltallige Raad van Commissarissen het bestuur beoordeeld. Los van de beoordeling van de bestuurder en op aangeven van deze heeft de remuneratiecommissie aan de Raad van Commissarissen voorgesteld het salaris van de bestuurder per 1 januari 2010 niet te verhogen. Motieven hiervoor zijn gelegen in de discussie over de hoogte van salarissen van bestuurders onder andere binnen de corporatiesector. De Raad van Commissarissen van Domijn heeft dit voorstel overgenomen. In 2009 zijn door de remuneratiecommissie voorstellen gedaan voor een systeem van evaluatie van de Raad van Commissarissen. Deze voorstellen zijn door de Raad van Commissarissen overgenomen. De volgende afspraken zijn gemaakt: ieder jaar vindt een evaluatie plaats van de Raad van Commissarissen. Eens in de drie jaar vindt een zogenaamde grondige evaluatie plaats waarbij een externe adviseur wordt ingeschakeld om het proces van evaluatie zorgvuldig te begeleiden en er zal zowel sprake zijn van een collectieve evaluatie (het functioneren van de Raad als geheel) als van een individuele evaluatie. In het voorjaar van 2010 vindt deze zogenaamde grondige evaluatie voor de eerste keer plaats. De Raad van Commissarissen heeft op basis van de adviezen van de remuneratiecommissie in 2009 de volgende besluiten genomen: Akkoord met de opzet en systematiek van evaluatie en beoordeling van de bestuurder. Akkoord met de opzet en systematiek van de evaluatie van het functioneren van de Raad van Commissarissen. Akkoord met de bezoldiging van de bestuurder in 2010 (nullijn) Akkoord te gaan met de gedragscode voor medewerkers van woningcorporatie Domijn Kennis te nemen van het gewijzigde (lees versoberde) beloningsbeleid binnen Domijn De auditcommissie De auditcommissie vergaderde in 2009 zes keer. De Raad van Commissarissen heeft op basis van de adviezen van de auditcommissie in 2009 de volgende besluiten genomen: - Vaststellen van het jaarverslag 2008; - Vaststellen van de begroting 2010; - Vaststellen van het treasuryjaarplan 2010; - en verder ter kennis genomen: de kwartaalrapportages en de managementletter. 4.4 Inhoudelijk toezicht De Raad van Commissarissen toetst jaarlijks, aan de hand van het strategisch plan, de jaarplannen en (meerjaren-)begroting van Domijn, het te voeren financiële, maatschappelijke en het volkshuisvestelijk beleid voor het jaar. De meerjarenbegroting voor 2010 is door de RvC vastgesteld. Het bestuur houdt de Raad van Commissarissen door middel van periodieke verslaglegging (kwartaalrapportages) op de hoogte van de stand van zaken en de voortgang van de organisatie. Hierin wordt ook verantwoording afgelegd over de ontwikkelingen ten aanzien van de maatschappelijke en volkshuisvestelijke functie van de woningcorporatie. In 2009 is de wijze van informatievoorziening vanuit de organisatie naar de Raad van Commissarissen geëvalueerd en onder andere naar aanleiding daarvan verder verbeterd. Het toezicht op de strategieontwikkeling van Domijn en de wijze waarop daaraan uitvoering wordt gegeven heeft plaatsgevonden door middel van gesprekken met de bestuurder en gesprekken met de Ondernemingsraad van Domijn. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen aan het einde van het jaar 2009 een dag uitgetrokken om aandacht te besteden aan strategische issues en governance. Tijdens deze dag is expliciet gesproken over de profilering van Domijn (back to basic, oog voor de doelgroep, lean and mean, dak- en thuislozen, kwetsbare groepen), de relatie naar stakeholders zowel op het niveau van de organisatie, de directie als de Raad van Commissarissen, de evaluatie van de Raad van Commissarissen, de wijze waarop integriteit verder in de organisatie kan worden ingebed enz. Verder is tijdens deze dag aandacht besteed aan de ontwikkeling van de organisatie en is vastgesteld dat het strategisch plan nog actueel is en niet behoeft te worden herzien. Op deze dag is ook ruim aandacht besteed aan externe ontwikkelingen, de voorstellen van de minister om het stelsel te wijzigen (brief van 12 juni) en de mogelijke ontwikkelingen naar aanleiding van de economische crisis en de wijze waarop Domijn zich hier op kan voorbereiden. 22 / 170