1. Voorstel 2. Inleiding Bevolking totaal - Woonplaatsen Borgercompagnie Meeden Muntendam Noordbroek Tripscompagnie Zuidbroek

Transcriptie

1 Aan de Raad No. : 6/8 Muntendam : 5 december 2016 Onderwerp : Herstructurering Menterne en Ruitershorn Voorstel 1. Instemmen met het uitwerken van plan voor de toekomst om te komen tot een sterke dorpskern in het dorp Muntendam. 2. Onderdeel hiervan zal de doorontwikkeling van sporthal De Menterne en het slopen van sportcentrum Ruitershorn zijn. 2. Inleiding Zoals ook beschreven in het Kompas van de nieuwe gemeente Midden-Groningen, het woon- en leefbaarheidsplan vast gesteld in september 2015 en het integraal accommodatiebeleid en accommodatieplan vast gesteld door de raad in 2014 is Menterwolde een gemeente die krimpt. We kennen een dalend inwoners aantal en met name het aantal jonge gezinnen en huishoudens neemt af. Dit geldt niet alleen voor Menterwolde maar ook in de rest van Oost-Groningen is de krimp groter en gaat hij harder dan in de rest van Nederland. In Muntendam wonen op dit moment inwoners (september 2016). De verwachting is dat in 2040 het aantal inwoners met 14% is gekrompen t.o.v. de huidige situatie. Op dat moment telt Muntendam dus naar verwachting ongeveer 4060 inwoners. Bevolking totaal - Woonplaatsen Borgercompagnie Meeden Muntendam Noordbroek Tripscompagnie Zuidbroek Eenheid Bron aantal CBS/BRP - bewerking ABF Research

2 Doordat er minder jonge gezinnen zijn neemt ook het leerlingenaantal in Menterwolde af. Leerlingenaantallen Menterwolde Insp. Amerikaschool - Noordbroek De Tandem - Zuidbroek De Wegwijzer - Zuidbroek De Mieden - Meeden Sjaloomschool - Meeden De Parel - Muntendam burg.verkruisensc hool - Muntendam Europaschool - Muntendam De krimp heeft nu maar ook vooral op de lange termijn gevolgen voor onze maatschappelijke voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn, zorg, onderwijs, sport en cultuur. Menterwolde is een gemeente die herindeelt met de gemeenten Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. Maar ook een gemeente die grenst aan Veendam. Gemeenten dichtbij en met veel voorzieningen waar door de inwoners van Menterwolde gebruik gemaakt wordt. Het dalende leerlingen aantal laat een goed beeld zien wat Menterwolde en haar voorzieningen te wachten staat. Een aantal decennia zijn er binnen de gemeente Menterwolde in het dorp Muntendam twee overdekte sportaccommodaties te weten sportcentrum Ruitershorn en een gym- en sportzaal in de Menterne. Het binnensport voorzieningenaanbod in Muntendam is historisch meegegroeid. Net zoals zo veel gemeenten in Nederland ging de gemeente uit van groei en hield geen rekening met krimp. Met de veranderende bevolkingssamenstelling is het noodzaak om een toekomstbestendige voorzieningenstructuur te creëren. 2

3 We zien nu al dat onze binnensport voorzieningen in Muntendam niet optimaal worden benut. In onderstaande kolommen ziet u de bezettingspercentages. Uitgaande van een tijdvlak van 8.00 tot en met uur. Object jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Menterne gymzaal 22,7 19,2 23, ,4 21,6 5,9 6,8 17,9 30,9 18,5 13,4 Menterne sportzaal 20,7 16,9 19,7 19,2 13,3 15,3 2,7 9,9 19,8 32,8 22,7 19,5 Sportcentrum Ruitershorn * 61,9 80,9 46,6 36,8 15,3 18,6 0,7 21,5 29,5 46,5 50,2 45,5 * Er is geen onderscheid gemaakt of de zaal op dat moment voor 1/3, 1/2, 2/3 of volledig is bezet. Cijfers vallen hierdoor hoger uit. Welke sportverenigingen betreft het. Sporttype Vereniging aantal leden 2016 Badminton Drop Shot '74 Ruitershorn 63 Gymnastiek S.O.S. Menterne-gymzaal 108 Handboog True Flight Ruitershorn 43 Volleybal VKM Ruitershorn 48 Aangepaste sport De Brug Menterne - sportzaal 20 Karate Sandokai Menterne - sportzaal * Aerobic Hofstede Menterne-gymzaal 15 Gymnastiek FNV Menterne-gymzaal 12 Volleybal Bapt. Jager Menterne-gymzaal 15 Voetbal MAC Menterne - sportzaal 20 Tennis Ruitershorn 20 Totaal 364 * Van Sandokai zijn geen gegevens voorhanden. NB Er is geen rekening gehouden met schoolgymnastiek en (school)sporttoernooien. 3

4 Sportaccommodatie De Menterne is gebouwd met een multifunctionele uitstraling. Er is een sportzaal en een gymzaal, waarbij de gymzaal tevens kan dienen als podium bij grotere (culturele) activiteiten. Tevens is er op dit moment een tribune aanwezig. Het gebouw van sportaccommodatie De Menterne is meer solide gebouwd en duurzamer dan de experimentele bouw van sportcentrum Ruitershorn. Zowel de sportaccommodatie De Menterne als sportcentrum Ruitershorn verdient de staat van het onderhoud aandacht ,= (Menterne) versus ,= (Ruitershorn). Voor beide locaties geldt dat wij verwachten dat hier in de toekomst flinke onderhoudsbudgetten noodzakelijk zijn. Budgetten die tot nu toe geen onderdeel zijn van onze meerjarenbegroting. De Menterne ligt in het hart van het dorp met ruim voldoende parkeergelegenheid. Alle faciliteiten op het gebied van schoolgymnastiek zijn aanwezig. In sportaccommodatie De Menterne kunnen we veel maar niet alle sporten bedienen en ruimte geven die wel in sportcentrum Ruitershorn passen. Voor een aantal verenigingen zal een verhuizing naar de sportaccommodatie De Menterne niet kunnen zonder aanpassing in de sportschema s. Daarnaast zijn er binnen de gemeente Menterwolde (en daarbuiten) ook alternatieve locaties voorhanden. Sportaccommodatie De Menterne heeft een maatschappelijke bestemming. Jaarlijks zijn er tentoonstellingen, optredens en bijvoorbeeld een eindvoorstelling van de schoolgaande jeugd. Daarnaast is deze hal fysiek verbonden aan het dorpshuis De Menterne. In deze vorm is De Menterne een accommodatie waarin we dat wat we van belang vinden bij elkaar kunnen brengen en elkaar kunnen laten versterken. Goede schoolgymnastiek, bewegen, gezondheid, ontdekken van sporten voor jong en blijven sporten voor ouder met daarbij een stevige ontmoetingsfactor met dorpshuis De Menterne. Om een sluitende begroting te realiseren is er door de raad van de gemeente Menterwolde besloten om over te gaan tot bezuinigingen. Eén van de bezuinigingen betreft het sluiten van één van de twee sportaccommodaties in Muntendam. Dit is besloten in de begrotingsvergadering van De bezuiniging die gerealiseerd moet worden is voor ,= en voor ieder jaar erna ,=. De afgelopen periode zijn er meerdere gesprekken gevoerd met gebruikers van beide sporthallen om met ideeën en suggesties te komen om de bezuiniging te realiseren. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met gebouwenbeheer en onze afdeling financiën. Duidelijk is wel dat de bezuiniging niet gehaald kan worden met alleen besparingen op het gebied energie, slim inkopen etc. Onze conclusie is dat één van de sportaccommodaties dicht moet. Sportaccommodatie De Menterne is samen met het dorpshuis De Menterne een multifunctioneel centrum en naast het gemeentehuis onderdeel van het hart van dit dorp. Al is er nog geen definitief besluit genomen naar zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zal het gemeentehuis van de nieuwe gemeente Midden- Groningen niet in Muntendam komen. Anderzijds speelt momenteel de situatie 4

5 rondom de scholen in Muntendam waar ook gewerkt gaat worden aan een oplossing die past voor de toekomst in en voor het dorp. Het is slechts nog een gedachte maar wellicht kan het gemeentehuis hier een rol in betekenen en een nieuwe bestemming krijgen. En anders ligt het in ieder geval voor de hand om dit te concentreren in het hart van het dorp. Dit vloeit ook voort uit de accommodatie nota van Daarin is vastgesteld dat de huidige locaties van de drie basisscholen niet geschikt zijn om aan alle basisschoolleerlingen onderdak te bieden. Ook is duidelijk dat de basisscholen op korte termijn betere huisvesting verdienen. Zowel in de huidige gemeenten Menterwolde als in Midden Groningen is de onderwijshuisvesting in Muntendam een fors aandachtspunt. Het college van de gemeente Menterwolde heeft een besluit genomen. Sportcentrum Ruitershorn moet gesloopt worden en sporthal De Menterne zal klaargemaakt moeten worden voor de toekomst. Dit heeft consequenties voor het dorp Muntendam, de binnensportverenigingen en De Menterne in zijn geheel. Het college van de gemeente Menterwolde streeft ernaar om voor het dorp Muntendam de leefbaarheid voor de toekomst te waarborgen en haar binnensport accommodatie in Muntendam centraal, multifunctioneel en flexibel in te richten. Hierbij zal het beschikbare gebouw en de financiële middelen efficiënt en duurzaam ingezet worden. Waarbij toekomstbestendigheid en ook daadwerkelijk gebruik een uitgangspunt is. In de gebruikers overleggen is al door een gebruiker geopperd om het pand (Ruitershorn) samen met andere verenigingen over te nemen van de gemeente. Dit lijkt ons geen wenselijke situatie. Kijkend naar de krimp en de huidige bezettingsgraad van beide hallen, heeft dit dorp op de lange termijn geen 2 hallen nodig. Op deze manier blijft er in het dorp een tweede concurrerende locatie met als doel sport. Opgemerkt moet worden dat sportcentrum Ruitershorn ook alleen de bestemming sport heeft en er hierdoor geen ruimte is voor alles wat niet sport gerelateerd is. Daarnaast is het openhouden van twee hallen in strijd met de keuze voor één, sterke centrale plek voor het dorp Muntendam. Om die reden is het wenselijk de activiteiten te concentreren in De Menterne. Om de Menterne als centraal middelpunt van Muntendam neer te zetten is nadere uitwerking noodzakelijk. Het college verzoekt de raad dan ook om haar die tijd te geven. Wij komen aan het begin van het jaar 2017 met een plan hoe om te gaan met de sluiting van Sporthal Ruitershorn, welke aanpassingen sportaccommodatie De Menterne behoeft voor haar toekomstige taak en welke middelen hiervoor aan de raad gevraagd gaan worden. Waarbij de belangen van de gebruikers zo goed mogelijk een plek kan worden gegeven. Onderdeel van het plan is het onderzoeken van welke subsidiemogelijkheden en er zijn. Voorbeelden zijn een leadersubsidie en of een subsidie regionaal woon en leefbaarheidsplan. Door deze extra onderzoeksfase is de verwachting dat wij een sluiting per niet gaan halen en de bezuiniging voor 2016 en 2017 niet of niet volledig gaan realiseren. 5

6 3. Beoogd effect Voldoen aan de opdracht van de raad. Het realiseren van de bezuiniging en daarnaast bijdragen aan het behouden van de leefbaarheid van het centrum en het dorp Muntendam. 4. Overwegingen De sportaccommodatie De Menterne is in combinatie met dorpshuis De Menterne de meest logische keuze op het gebied van leefbaarheid. Deze regio krimpt en de bevolkingsopbouw 'ontgroent'. Om zowel op het gebied van sport als cultuur, zorg en welzijn een locatie tegen acceptabele kosten zonder verspilling van overheidsgeld in stand te houden is dit uiteindelijk de meest passende oplossing. Hierdoor zorgt u ervoor dat aan de ene kant op de langere termijn de bezuiniging gerealiseerd wordt en aan de andere kant het dorp Muntendam een voorziening behoudt die ook voor de toekomst een toegevoegde waarde heeft. Want het Kompas voor de nieuwe gemeente zegt: de nieuwe gemeente bestaat uit vitale dorpen en wijken, waar de leefbaarheid hoog is. Inwoners ontmoeten elkaar op het sportveld, de kerk, het dorpshuis en bij vrijwilligerswerk. 5. Kanttekeningen en risico s De keuze om de sportaccommodatie De Menterne te behouden zal de sportverenigingen die sportcentrum Ruitershorn gebruiken raken. Met name de handboog, volleybal- en de badmintonvereniging zullen hun huidige trainingsschema s moeten bijstellen bij een inpassing in de Menterne of een andere locatie binnen de gemeente Menterwolde (en daarbuiten). De gemeente zal een inspanning plegen om deze verenigingen te ondersteunen bij het vinden van alternatieven. Daarnaast zal zij een coördinerende rol moeten nemen om in overleg met de gebruikers van de sportaccommodatie De Menterne en sportcentrum Ruitershorn tot een optimale verdeling te komen. Wij moeten opmerken dat True Flight een claim van ,= heeft ingediend indien sportcentrum Ruitershorn sluit. Juridische zaken ziet op dit moment geen grondslag voor deze claim daarnaast zien zij verder geen andere juridische consequenties. 6. Relatie met bestaand beleid/eerder genomen besluiten en herindeling Dit voorstel maakt onderdeel uit van de bezuinigingsopgave die u het college van Burgemeester en Wethouders heeft gegeven om de begroting van de gemeente Menterwolde sluitend te maken. Dit besluit heeft door de bezuiniging en investering een positief effect op de begroting van de huidige en toekomstige gemeente. 7. Financiële paragraaf Sportaccommodatie De Menterne zal verbouwd moeten worden om toekomst bestendig te zijn. De kosten van verbouwing worden opgenomen in het nog uit te werken plan. Er is recentelijk een vraag voor een leefbaarheidssubsidie ingediend bij de provincie. Deze is vooralsnog afgewezen vanwege uitputting van de subsidiepot. We zien wel een kans voor volgend jaar en gaan ook op zoek naar andere 6

7 mogelijkheden. Ondanks dat de bezuiniging per 2016 en 2017 van ,= respectievelijk ,= niet of niet volledig worden gehaald, is de verwachting dat op termijn bij sluiting van een van de hallen de bezuiniging van ,= wordt gehaald. Het effect hiervan zal verwerkt worden in de voorjaarsnota. 8. Afstemming met externe partijen De voortgang van dit proces zal ook gedeeld worden met de gemeenten Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. 9. Communicatie Uw besluit zal met de gebruikers van beide sportlocaties gedeeld worden. Wij stellen u voor: 1. Instemmen met het uitwerken van plan voor de toekomst om te komen tot een sterke dorpskern in het dorp Muntendam. 2. Onderdeel hiervan zal de doorontwikkeling van sporthal De Menterne en het slopen van sportcentrum Ruitershorn zijn. Burgemeester en wethouders van Menterwolde; De burgemeester, De secretaris, R.W. Munniksma F.J.G. Wiertz Bijlage(n): - Bezettingsoverzicht 7