lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs"

Transcriptie

1 v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné - SAKADO - Druk: De Wrikker VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor het basisonderwijs

2 Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel horen. En voor leerkrachten geldt dit ook wel eens. Ze kennen het saved-by-the-bell-gevoel wel. Maar voor miljoenen kinderen en jongeren gaat de schoolbel vandaag niet, al zouden ze het zelf anders willen. Voor hen hebben de woorden Saved by the bell een andere invulling. In 2000 engageerden de leiders van 191 landen zich om o.a. goed basisonderwijs voor iedereen mogelijk te maken tegen Ze bundelden hun voornemens in 8 Millenniumdoelstellingen. We zijn ondertussen bijna 15 jaren verder en er is verbetering vast te stellen. Maar er is nog een hele weg te gaan. Studio Globo is er erg van overtuigd dat onderwijs een hefboom is voor de ontwikkeling. Een goede ontwikkeling geeft perspectieven voor de toekomst. Maar het omgekeerde is ook vaak waar: mensen zonder scholing blijven vaak hangen in ongezonde en slecht betaalde jobs die dan weer een hypotheek leggen op de toekomst van de volgende generatie omdat degelijk onderwijs in veel landen niet gratis is. Daarom willen we op 5 oktober, door Unesco uitgeroepen als de internationale Dag van de leerkracht, het belang van goede leerkrachten en goed onderwijs wereldwijd, in de verf zetten. We roepen alle scholen op om deel te nemen aan onze symbolische actie Saved by the bell door de bel te laten horen. Hierdoor geeft je school aan het werk van haar leerkrachten te waarderen het werk van leerkrachten in het Zuiden te waarderen dat ze vindt dat alle kinderen wereldwijd recht hebben op goed onderwijs. Om het belmoment voor te bereiden bieden we lessuggesties aan voor alle leeftijden (van kleuter tot hoger onderwijs). De lessuggesties zijn vanaf 5 september vrij te downloaden op Als abonnee van Wereldreis bezorgen we je graag de gedrukte versie van de lessen voor het basisonderwijs. Enkel bepaalde bijlagen (opdrachtkaarten en foto s) moet je zo nog downloaden. Mogen we vragen je school ook te registreren op dezelfde website. Scholen die registreren vóór 30 september krijgen gratis affiches en folders toege stuurd om de actie zichtbaar te maken op school. De eerste 300 geregistreerde scholen krijgen ook een usb-stick met al het nodige materiaal. Wacht niet met de registratie tot de laatste dag. Ook al zijn de acties op jullie school niet helemaal duidelijk, aanpassingen kunnen na de registratie nog gebeuren. Door de plannen van jullie school door te geven bij de registratie, kan je andere leer krachten inspireren. Overtuig je collega s om deel te nemen aan deze actie en maak er een feestelijk schoolgebeuren van! 2 Lessuggesties basisonderwijs 2012

3 vooraf Bespreken we het recht op onderwijs met onze leerlingen? Je wil graag meedoen met de hele school en mee instappen met het project Saved by the bell, want het recht op onderwijs gaat immers alle kinderen aan, ook de leer lingen van de lagere school. Maar anderzijds lopen we misschien het gevaar te ver te gaan en uitsluitend te focussen op thema s als kinderarbeid, straatkinderen, armoede Beelden van honger en ellende zullen de verbondenheid bij de leerlingen niet bevorde ren. Het zal medelijden opwekken of hen angstig maken. En dat is nu net niet de bedoe ling van Saved by the bell. Met de lessuggesties willen we kinderen in de eerste plaats laten mee-voelen, hen laten openstaan voor andere kinderen in de wereld die ook naar school gaan, voor nieuwe en andere dingen rondom hen. Als we daar in slagen, zijn we al een heel eind op de goede weg. Wat willen we met Saved by the bell bereiken? We willen de leerlingen hun blik verruimen. Door beelden uit de wereld in de klas binnen te brengen, ontdekken de leerlingen dat er meer is dan hun eigen wereld. Hiermee leggen we de basis voor een open, geïnteresseerde en respectvolle houding tegenover mensen uit andere culturen. We willen de leerlingen nieuwsgierig maken. Nieuwsgierig voor onbekende dingen en hen vooral laten ontdekken dat een grote diversiteit boeiend is en kansen biedt. We willen de leerlingen laten zien dat er overal leerlingen zijn. We zetten gelijkenissen tussen hun eigen leven en het leven van andere leerlingen op de voorgrond. Alle kinderen, waar ze ook leven, spelen, lachen, eten, blij of boos zijn. Vanuit herkenning kan verbondenheid groeien. Praktisch? De lessen zijn uitgewerkt voor 50 minuten met optioneel een ruim aanbod van uitbreidingen. We staan stil bij het naar school gaan en kijken even over de schoolgrenzen heen naar leerlingen in andere scholen in de wereld. Tot slot is er een gezamenlijke eindactiviteit: het belmoment. De actie komt zeker het best tot zijn recht als het een activiteit wordt waaraan alle leerlingen en leerkrachten van de school deelnemen. Toch mag het geen bezwaar zijn niet deel te nemen aan de actie als slechts één of enkele klassen de actie op school willen voeren. 3

4 Derde graad Les in vogelvlucht Instap Kern Slot Materiaal Film Onderwijs overal en voor iedereen Mijn dagindeling Dagindeling van de 4 kinderen Forum Klasgesprek Voorbereiding belmoment Filmpje Onderwijs overal en voor iedereen Wereldkaart Bijlage 1: Mijn dag van uur tot uur Bijlage 2: fotoverhaal Jemuel uit de Filippijnen Bijlage 3: fotoverhaal Jugat uit India Bijlage 4: fotoverhaal Mayibungi uit Congo Bijlage 5: fotoverhaal Maria Elena uit Guatemala Bijlage 6: De dag van Bijlage 7: bellied Powerpoint versie fotoverhalen Doelen Noodzaak van onderwijs beklemtonen. Leerkrachten in de bloemetjes zetten. Inzien dat naar school gaan niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Leren samenwerken. Lesverloop Inleiding Toon de leerlingen het filmpje Onderwijs overal en voor iedereen. Het is een collage van beeldfragmenten waarin kinderen, jongeren en leerkrachten van over de hele wereld hun ervaringen met het onderwijs, hun verwachtingen in het onderwijs, de mooie en minder mooie kanten van onderwijs verwoorden. Het filmpje is gratis te downloaden op We versturen naar de eerste 300 scholen die registreren voor onze actie een usb-stick. Ook hierop vind je o.a. het filmpje. Registreren kan op Stel volgende vragen: Waarover gaat het filmpje? Wat heb je in het filmpje gezien? Was het allemaal duidelijk? Heb je nog vragen? Wat viel je op? Waarom zou ik dit filmpje tonen? Vertel over de Dag van de leerkracht : Vandaag is het de Dag van de leerkracht. Vandaag worden alle meesters en juffen even in de bloemetjes gezet. En we zijn niet alleen want vandaag gebeurt dit wereldwijd. We gaan kennismaken met 4 kinderen uit verschillende hoeken van de wereld en we gaan zien hoe zij naar school gaan. We laten samen met andere scholen van over de hele wereld de schoolbel rinkelen voor alle meesters en juffen. Vertel dat jullie school of klas ook mee doet en dat de leerlingen zelf gaan meebellen met hun eigen instrumentjes. Voortaak Vraag de leerlingen een bel (of ander muziekinstrument) mee te brengen om het belmoment op te luisteren. 19

5 Kern Mijn dagindeling Kopieer voor iedere leerling bijlage 1 mijn dag van uur tot uur. De leerlingen vullen hun dagverloop in op het rooster. In de kolom activiteit schrijven ze wat ze op dat bepaald uur doen. Achteraf kleuren ze het rooster in. Iedere kleur staat voor een bepaald soort activiteit. Rood: de tijd dat je op school bent (ook muziekschool, dictie, tekenschool ) Geel: de tijd dat je tv kijkt of met de computer werkt Blauw: de tijd dat je slaapt Paars: de tijd dat je sport of speelt Oranje: de tijd dat je eet Bruin: wat nog over blijft Opmerking: De rijen in het rooster zijn per uur opgesplitst, maar je mag deze balken verdelen in halve uren door ze te halveren. De dagindeling van de 4 kinderen Verdeel de klas in groepen van maximum 4 leerlingen. Iedere groep maakt kennis met een kind uit het Zuiden. Het gaat om volgende kinderen: Jemuel uit de Filippijnen Jugat uit India Mayibungi uit Congo Maria Elena uit Guatemala Verschillende groepen met eenzelfde kind laten kennismaken. Situeer Congo, India, de Filippijnen en Guatemala op de wereldkaart of laat de leerlingen in de atlas of op Google Maps het land van hun kind opzoeken. Laat de leerlingen vertellen wat ze eventueel al weten over het land. Kopieer voor iedere leerling het fotoverhaal van een kind. De leerlingen van eenzelfde groep krijgen eenzelfde fotoverhaal. De fotoverhalen worden geplooid en geknipt tot een klein boekje. Kopieer voor ieder groepje bijlage 6 (de dag van ) 20 Lessuggesties basisonderwijs 2012

6 Geef de leerlingen de opdracht om de foto s te observeren en het verhaal te lezen. Achteraf vult ieder groepje het rooster in voor het kind en kleurt de activiteiten in. (zie opdracht mijn dagindeling ) De fotoboekjes zijn ook te downloaden in een Power- Point versie. Indien je van dit moment een klassikale activiteit wil maken of indien je over voldoende computers beschikt, kunnen de leerlingen dezelfde opdrachten oplossen m.b.v. de PowerPoint. Wanneer de leerlingen het rooster voor het kind hebben ingevuld en ingekleurd, vergelijken ze dit met hun eigen dagindelingrooster. Volgende vragen kunnen als leidraad gebruikt worden: Wat valt je op? Wat is anders? Wat is hetzelfde? Wat vind je daar van? Heb je hier een verklaring voor? De leerkracht noteert de antwoorden eventueel op het bord. Forum Ieder groepje stelt het kind waarvan zij de dag hebben bestudeerd, aan de rest van de klas voor. Ze kunnen dit doen met behulp van het ingevulde rooster de dag van uur tot uur. Alternatief: Stel nieuwe groepen samen door van iedere groep één leerling te nemen. Elk lid van de nieuwe groep heeft een ander kind bestudeerd. Om de beurt vertellen ze over het kind dat ze bestudeerden. Slot Klasgesprek Houd een klasgesprek. Het belang van onderwijs wordt ter sprake gebracht. Wie kan er naar school? Jemuel en Maria Elena Wie niet? Jugat en Mayibungi Waarom niet? Jugat moet voor een dag meehelpen met de oogst. Normaal gaat hij wel naar school. Mayibungi blijft thuis om te helpen. Haar broers gaan wel naar school. Er is niet genoeg geld om iedereen naar school te laten gaan. Kun je nog andere redenen bedenken waarom een kind niet naar school kan gaan? De school is te ver. Kind is ziek. Enkel jongens mogen naar school gaan. Kind leeft op straat. De school is bezet door militairen Wat zijn de gevolgen voor het kind als die niet naar school kan gaan? Kunnen niet lezen of schrijven. Kunnen geen goede job vinden. Zijn kwetsbaar als het gaat over contracten. Blijven in armoede leven. Hebben weinig notie van gezondheid, gezonde voeding, hygiëne, anticonceptie. Kunnen onderwijs voor eigen kinderen niet bekostigen Voorbereiding belmoment Straks laten we samen met andere scholen over de hele wereld de schoolbel rinkelen voor alle juffen, meesters en leerlingen. De leerkracht vertelt de leerlingen dat ook zij meedoen. Om het belmoment in te kleden, kunnen de leerlingen iets voorbereiden in de klas. Spreek dit op voorhand af met andere klassen. Dit is ook een uitgelezen moment om het bellied aan te leren (bijlage 7). Op een feestelijke dag als deze moet er ook gezongen worden. Begeleid de leerlingen door zelf een instrument te bespelen of gebruik te maken van de karaoke-versie die aangeboden wordt op de site Bijlagen Deze bijlagen zijn als gratis download beschikbaar op Bijlage 1: Mijn dag van uur tot uur Bijlage 2: fotoverhaal Jemuel uit de Filippijnen Bijlage 3: fotoverhaal Jugat uit India Bijlage 4: fotoverhaal Mayibungi uit Congo Bijlage 5: fotoverhaal Maria Elena uit Guatemala Bijlage 6: De dag van Bijlage 7: bellied PowerPoint versie fotoverhalen 21

7 Het belmoment Het belmoment is bij voorkeur een schoolgebeuren waarbij de leerkrachten in de bloementjes worden gezet. Wanneer dit niet mogelijk is, kunnen ook een of enkele klassen het belmoment organiseren. Tijdens dit moment is er ook aandacht voor het feit dat kinderen van over heel de wereld recht hebben op onderwijs. Maak een keuze uit volgend aanbod om het belmoment zo feestelijk mogelijk te organiseren naar de mogelijkheden en behoeften van je klas of school. De leerlingen vormen een erehaag (met eventueel een rode loper) voor de leerkrachten. De leerlingen tellen in groep af van 10 tot 0. Bij 0 luidt de bel en stappen de leerkrachten onder luid applaus en kabaal van instrumenten door de erehaag. Iedereen zingt het themalied. De leerlingen maken veel lawaai met zelfgemaakte of meegebrachte instrumenten/voorwerpen. De leerlingen creëren een feestelijk gebeuren met (zelfgemaakte) vlaggen, spandoeken, slingers... Een eenvoudige duiding door een leerkracht of de directeur. Nodig de lokale pers uit en bezorg ons de resultaten, dan kunnen wij ze via verspreiden. Hoe het belmoment een feestelijk uitzicht geven? Om het belmoment feestelijk in te kleden, geven we hieronder enkele crea-tips. Maak afspraken met je collega s over welke klas welke activiteit voor haar rekening neemt. Cheerleading pompons maken Wat heb je nodig? plastieken vuilzakjes (10 per pompon), scharen, plakband Hoe ga je te werk? Leg de zakjes plat voor je op elkaar. Als je meer kleur wilt geven aan je pompon, wissel je de kleuren af. Leg bijvoorbeeld afwisselend een zwart en wit zakje op elkaar om een gemengd kleureffect te krijgen. Kies zoveel kleuren als je zelf wilt. Knip het bovenste en onderste randje van de zakjes af, zodat beide kanten van de zakjes open zijn. Vouw de tien zakjes dubbel in het midden. Aan één uiteinde is de vouw, aan het andere uiteinde liggen de openingen van de zakjes. Knip de zakjes langs de open kant in op ongeveer gelijke afstanden, zodat er slierten ontstaan. Let er op dat je zakjes knipt tot het punt waar het handvat begint. Ongeveer 10 cm vanaf de vouw. Rol de zakjes van de ene kant naar de andere, zoals je een koker zou maken van een stuk papier. Plak stevig plakband rond het handvat. Zorg ervoor dat het plakband glad en strak rond het handvat zit. Om echt op een cheerleader pompon te lijken, moet je de pompon uitschudden. Dit kan je doen door een stuk of 5 slierten over elkaar te wrijven tussen de handpalmen. Door je handen vooraf een beetje vochtig te maken krijg je het beste resultaat. Je kunt nu bepalen of de slierten van de pompon de juiste lengte hebben. Om ze korter te maken neem je alle slierten samen en knip je steeds korte stukjes eraf om te voorkomen dat je de slierten te kort maakt. 22 Lessuggesties basisonderwijs 2012

8 Muziekinstrumenten maken Laat de leerlingen muziekinstrumenten knutselen. Deze instrumentjes worden gebruikt om lawaai te maken tijdens het belmoment. Hieronder staan enkele suggesties. TAMboerijn Wat heb je nodig? plastic of kartonnen bord, perforator, belletjes, garen, sierlint, schaar Hoe ga je te werk? Maak met een perforator gaatjes in de rand van het bord. Bevestig de belletjes één voor één aan een lang stuk garen en rijg het in en uit de gaatjes van het bord en knoop het vast. Knip lange stukken sierlint van verschillende kleuren en bevestig deze aan de achterkant van het bord. SAMba rol Wat heb je nodig? lege wc-rol of keukenrol, gekleurd papier of verf, potlood, schaar, plakband, rijst Hoe ga je te werk? Zet de rol op gekleurd papier en teken de cirkel over. Teken rond deze cirkel een cirkel die ongeveer 2 cm groter is. Doe dit nog een keer. Knip allebei de grote cirkels uit. Knip in de twee grote cirkels met een schaar inkepingen totdat je aan de kleine cirkel komt. Zet de rol op één van de cirkels. Plooi de inkepingen om de rol. Plak ze goed vast met plakband. Doe wat rijst in de koker. Plak nu de andere cirkel op dezelfde wijze aan de bovenkant van de rol vast. Versier de koker met gekleurd papier of verf. TrOMMel Wat heb je nodig? leeg blikje, schaar, ballon, potlood, gekleurd papier Hoe ga je te werk? Knip een ballon in twee. Gebruik het bolle stuk. Span de bol over het blikje. Versier het blikje met gekleurd papier. Als je met je potlood op de ballon slaat, gaat de ballon trillen. De lucht om de trommel heen gaat daardoor ook trillen. SlaginSTrument met kroonkurken Wat heb je nodig? 20-tal kroonkurken, nagel, hamer, stevig ijzerdraad (ongeveer 30 cm, het ijzerdraad kan je recycleren uit een wegwerpkapstok), stevig plakband Hoe ga je te werk? Neem een 20-tal kroonkurken. Sla de kroonkurken plat met een hamer. Neem een nagel (dik genoeg zodat de ijzerdraad er door kan) om een gaatje te kloppen in elke kroonkurk. Rijg een stevige ijzerdraad (ongeveer 30 cm) door de gaatjes. Zorg er voor dat de kroonkurken afwisselend rug aan rug (of buik aan buik) op de draad worden geregen. De uiteinden van de ijzerdraad breng je naar elkaar toe, laat ze een 5-tal cm overlappen en kleef ze met het plakband aan elkaar zodat ze niet los komen. De leerlingen kunnen zich zo niet verwonden aan de scherpe uiteinden. Vlag of spandoek maken Laat iedere klas een vlag of spandoek maken. De vlaggen en spandoeken staan in het teken van recht op goed onderwijs wereldwijd. De leerlingen kunnen hierop slagzinnen schrijven over waarom onderwijs zo belangrijk is, ze kunnen erop tekenen enz. De vlaggen worden opgehangen zodat ze zichtbaar zijn tijdens het centrale belmoment. 23

9 Het lied 24 Lessuggesties basisonderwijs 2012

10 Andere suggesties voor het belmoment Deze tips zijn gebaseerd op wat scholen de afgelopen jaren hebben gedaan. Misschien kunnen ze inspirerend werken voor het belmoment bij jullie op school. De belwave met verschillende klassen. Een aangroeiconcert door het geluid met de meegebrachte instrumenten steeds luider te laten klinken door bijvoorbeeld te starten met alle leerlingen waarvan de voornaam begint met een A, daarna komen die met de letter B erbij enz. (St-Clara Arendonk) Een tekening van een reuze schoolbel op de speelplaats kan een decor zijn voor een schoolfoto. (De Dobbelsteen Antwerpen) Wedstrijd Een getuigenis van een plaatselijk ontwikkelingshelper was in Moerbrugge een middel om het belmoment in te luiden. Een briefactie naar de minister van onderwijs werd positief onthaald. In de Notelaar in Aalst werkte de ouderraad volgend initiatief uit: ze nodigden ouders en grootouders (die van overal over de wereld komen) uit en ze lieten hen vertellen over hun eigen schoolervaringen. Het idee om een kookboek samen te stellen met recepten van over de hele wereld, als bedankje voor de leerkrachten kon bij gebrek aan tijd niet gerealiseerd worden. Het belmoment werd door heel wat scholen gekoppeld aan een verwenmoment voor de leerkrachten. In Tielt werd het belmoment vervangen door een beiaardconcert. Maak kans op een mooie prijs door deel te nemen aan de wedstrijd. Maak een krijttekening per klas/leerjaar of met de hele school. Maak er een foto van (van op het dak van één of ander gebouw) en post de foto op Noteer er een kleine duiding bij over wat jullie op school/met je klas deden. De inhoud van het kunstwerk kan erg breed zijn: een bel, een logo, een tekening, millenniumdoelen Je gebruikt enkel krijt. De grootte van de krijttekening moet ongeveer een halve m² per deelnemende leerling zijn. Foto s (of filmpjes) binnensturen kan vanaf 5 oktober 17 u. tot 19 oktober 17 u. Voor een volledig wedstrijdreglement verwijzen we graag naar de website Stopt het project hier? Leerlingen leren omgaan met diversiteit is een werk van lange adem. Het stopt niet bij dit eenmalige moment. Ideaal zou zijn als je op verschillende momenten tijdens het schooljaar aandacht hebt voor de wereld. Wanneer je met leerlingen op een positieve wijze wil omgaan met diversiteit, kijk je best vanuit verschillenden gezichtspunten: vanuit het kind: wat heeft de leerling zelf te maken met het onderwerp? vanuit de aanwezige diversiteit in de klas: in de klas zitten veel verschillende leerlingen. Die verscheidenheid vormt de tweede invalshoek om te kijken naar de groep, de activiteiten, het aanbod. vanuit de grotere wereld: de leefwereld van de leerlingen eindigt niet aan de deur van de klas. Veel thema s kan je verruimen en verdiepen door de wereld en de samenleving erbij te betrekken. Concreet kan je de klas diversiteit laten inademen door: de klasaankleding en de klasinrichting: bv wereldfoto op de computer, kalender van de hoeken verrijken: bv Marokkaanse kussens in de onthaalhoek, andere schriften in de leeshoek de gekende materialen verrijken met diversiteit: bv welkomstlied in een andere taal goede materialen: o.a. koffers en fotosets vind je bij maar ook bij oog hebben voor diversiteit bij je wo-thema s een mondiaal wo-thema kiezen. Wil je meer weten? Studio Globo heeft een handleiding Voorbij de Kleuren - verbondenheid en solidariteit leren in het basisonderwijs. Deze is verkrijgbaar via Veel succes! 25

11 De tijd loopt Nog minder dan 900 dagen te gaan en er is nog veel werk aan de winkel! U herinnert het zich nog waarschijnlijk: in september 2000 beloofden bijna alle landen van de wereld mee te willen werken aan de bestrijding van armoede in de wereld, honger te bannen, lager onderwijs voor iedereen mogelijk maken, drinkwater voor iedereen bereikbaar maken en nog meer van die voornemens. We zijn ondertussen bijna 15 jaren verder, er werd al heel wat vooruitgang geboekt maar er is nog een erg lange weg te gaan. Wil je meer weten over de Millenniumdoelstellingen, kijk dan op Ook voor de leerlingen is er extra informatie te vinden op Meer informatie over allerhande campagnes en ondersteunend educatief materiaal is onder meer te vinden bij de verschillende partners van coalitie 2015 de tijd loopt Bevrijde wereld Broederlijk delen Caritas International Djapo Fos-socialistisiche solidariteit Globelink ICHR Intal KBA (kadervorming voor Afrikanen vzw) Memisa Oxfam Solidariteit Oxfam wereldwinkels Phos Plan België Protos Sensoa Sos-kinderdorpen Studio Globo Trias Unicef USOC Via donbosco Vlaams Guatemala-comité Volens Vredeseilanden Wereldsolidariteit Wereldcentrum vzw Verder kan je ook bij Kleur Bekennen ( terecht in jouw provincie. 26 Lessuggesties basisonderwijs 2012

12 Colofon Redactie Sarah Boels, Nathalie Vos, Frans Ramon, Joke Goffin, Martien Vanhaverbeke, Johan Symons, Lotte Devynck, Sarie Coninx, Sabrina Santillo, Sofie Maurissen, Coroline Vanwijngaarden. Themalied Steef Coorevits Eindredactie Johan Symons Foto s Studio Globo, Broederlijk Delen (Jürgen Doom, Thomas De Boever, Stéphane Swinnen) - fotosets naar aanleiding van diverse campagnes. Lay-out Roel Thoné - Sakado Druk De Wrikker Met dank aan alle leerkrachten en contactpersonen die hebben meegewerkt aan het realiseren van deze lessuggestie. Ook dank aan alle organisaties en Klasse die meehelpen deze actie te verspreiden. De werking van Studio Globo is mogelijk dankzij de steun van Belgische ontwikkelingssamenwerking, via DGD (Directie generaal Ontwikkelingssamenwerking), de Vlaamse Gemeenschap, de provinciebesturen van Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel, de stichting Evens, Broederlijk Delen en de Europese Unie. VU: Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel.

13

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné - SAKADO - Druk: De Wrikker VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor het basisonderwijs

Nadere informatie

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné - SAKADO - Druk: De Wrikker VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor het basisonderwijs

Nadere informatie

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het secundair onderwijs

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het secundair onderwijs v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné - SAKADO VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor het secundair onderwijs Beste leerkracht,

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad lager onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad lager onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad lager onderwijs Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket tweede graad lager onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket tweede graad lager onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket tweede graad lager onderwijs Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel

Nadere informatie

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné-SAKADO en Die Keure Educatieve uitgaven vrijdag 4 oktober 2013 nav Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad lager onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad lager onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad lager onderwijs Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel

Nadere informatie

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs

lessuggesties VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 voor het basisonderwijs v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné - SAKADO - Druk: De Wrikker VRIJDAG 5 OKTOBER 2012 Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor het basisonderwijs

Nadere informatie

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het basisonderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het basisonderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure vrijdag 4 oktober 2013 nav Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor het

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket tweede graad secundair onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket tweede graad secundair onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket tweede graad secundair onderwijs Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad secundair onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad secundair onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket eerste graad secundair onderwijs Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel

Nadere informatie

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné-SAKADO en Die Keure Educatieve uitgaven vrijdag 4 oktober 2013 nav Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor

Nadere informatie

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné-SAKADO en Die Keure Educatieve uitgaven vrijdag 4 oktober 2013 nav Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor

Nadere informatie

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht

lessuggesties vrijdag 4 oktober 2013 voor het secundair onderwijs 1 nav Internationale dag van de leerkracht v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Roel Thoné-SAKADO en Die Keure Educatieve uitgaven vrijdag 4 oktober 2013 nav Internationale dag van de leerkracht lessuggesties voor

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket hoger onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket hoger onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket hoger onderwijs Saved by the bell Beste student, Beste docent, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel horen.

Nadere informatie

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad secundair onderwijs

dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad secundair onderwijs dinsdag 5 oktober 15u Internationale dag van de leerkracht Lespakket derde graad secundair onderwijs Saved by the bell Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel

Nadere informatie

LESSUGGESTIES. v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure

LESSUGGESTIES. v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure LESSUGGESTIES voor het basisonderwijs SBB_kleuter_lager_2014.indd 1 21/08/14 10:03 INHOUD

Nadere informatie

Saved by the bell wereldwijd

Saved by the bell wereldwijd Saved by the bell wereldwijd In België zijn leerlingen en leerkrachten wel eens opgelucht als ze s avonds de schoolbel horen. Maar wereldwijd horen miljoenen kinderen en jongeren de schoolbel zelden of

Nadere informatie

Opdrachtenfiche mijn orkest

Opdrachtenfiche mijn orkest Opdrachtenfiche mijn orkest PER TWEE/IN GROEP In een orkest spelen instrumenten samen. Elk instrument werkt op een andere manier en geeft een ander soort geluid. Hier kan je vijf leuke instrumenten in

Nadere informatie

THEMA 9: MIJN OMA EN OPA WONEN IN BRAZILIË. webversie

THEMA 9: MIJN OMA EN OPA WONEN IN BRAZILIË. webversie THEMA 9: MIJN OMA EN OPA WONEN IN BRAZILIË 2 Onze wereld is een wereld van verschil. Geen twee mensen zijn gelijk. Samenleven in diversiteit is de uitdagende maar verrijkende opdracht. Zo groeit, voorbij

Nadere informatie

MAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART

MAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART MAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART De kinderen met een handicap die door het Liliane Fonds geholpen worden komen uit arme landen. Zij hebben meestal geen geld om een muziekinstrument te

Nadere informatie

Thema 4: Mijn sport is top!

Thema 4: Mijn sport is top! Thema 4: Mijn sport is top! 3 Onze wereld is een wereld van verschil. Geen twee mensen zijn gelijk. Samenleven in diversiteit is de uitdagende maar verrijkende opdracht. Zo groeit, voorbij de kleuren,

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R WELKOM! Een bezoeker die een science center binnenkomt, moet gelijk in de stemming komen om van alles te ontdekken. Dat kan doordat er iets verrassends gebeurt. Daar gaan jullie op een heel speciale manier

Nadere informatie

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure - Druk: Die Keure LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure - Druk: Die Keure LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure - Druk: Die Keure LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS Lessuggesties basisonderwijs 2015 Beste leerkracht

Nadere informatie

WOENSDAG 5 OKTOBER 5 VOOR 12. Lespakket voor het lager onderwijs

WOENSDAG 5 OKTOBER 5 VOOR 12. Lespakket voor het lager onderwijs WOENSDAG 5 OKTOBER 5 VOOR 12 Internationale dag van de leerkracht Lespakket voor het lager onderwijs Beste leerkracht, Beste directeur, Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de schoolbel horen. En voor

Nadere informatie

Deze les bestaat uit twee delen. Het eerste deel kunnen de leerlingen zelfstandig in groepjes uitvoeren en het tweede gedeelte doe je klassikaal.

Deze les bestaat uit twee delen. Het eerste deel kunnen de leerlingen zelfstandig in groepjes uitvoeren en het tweede gedeelte doe je klassikaal. LESBRIEF 1 KM HOOP Handleiding leerkracht In de Week van de Hoop staat Team Hoop centraal, een groep superhelden die samen bijzondere avonturen beleven. De leerlingen ontdekken dat ze allemaal superhelden

Nadere informatie

Je eigen nieuwjaarsbrief

Je eigen nieuwjaarsbrief Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes

Nadere informatie

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Vormgeving en druk: Die Keure LESSEN EN TIPS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Vormgeving en druk: Die Keure LESSEN EN TIPS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Vormgeving en druk: Die Keure LESSEN EN TIPS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS INHOUD VIDEO IN DE KLAS Op de website www.savedbythebell.be/video kan

Nadere informatie

KENNISMAKEN MET DE KLAS

KENNISMAKEN MET DE KLAS De foto's in deze handleiding komen uit verschillende landen in het Zuiden. In het kader van het project 'Correspondenten in het Zuiden' zal je in deze stap foto's aanreiken uit hetzelfde land (het land

Nadere informatie

DAAR ZIT MUZIEK IN! LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 3 T/M 6 MUZIKALE REIS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! DAAR ZIT MUZIEK IN! PAG > 1

DAAR ZIT MUZIEK IN! LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 3 T/M 6 MUZIKALE REIS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! DAAR ZIT MUZIEK IN! PAG > 1 PAG > 1 DAAR ZIT PRIMAIR ONDERWIJS GROEP 3 T/M 6 MUZIEK IN! LESBRIEF MUZIKALE REIS Overal in de wereld maken mensen muziek en laten mensen zich door elkaars muziek inspireren. De door reizigers meegebrachte

Nadere informatie

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep

Nadere informatie

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure WEGWIJS IN ONDERWIJS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure WEGWIJS IN ONDERWIJS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure WEGWIJS IN ONDERWIJS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS INHOUD VIDEO IN DE KLAS Op de website www.savedbythebell.be/video

Nadere informatie

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 3: De ontdekking Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart Opdracht 1: Horizonverfraaiing Verhaal deel 2: De ontdekking Opdracht 2: Laat maar draaien Opdracht 3: Steentjes

Nadere informatie

Sterrenbeelden

Sterrenbeelden Sterrenbeelden Activeer Wat zie je aan de hemel? Teken of noteer. Onderzoek Jullie groep kiest voor het sterrenbeeld: Beantwoord de volgende vragen over het sterrenbeeld: - Hoe ziet het sterrenbeeld eruit?

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R EEN ADEMBENEMEND INSTRUMENT Een liedje fluiten is niet zo makkelijk. Je lippen en je tong moet je in allerlei bochten wringen. Met een muziekinstrument gaat het al een stukje makkelijker. Even blazen en

Nadere informatie

De leerling bouwt mee aan een goede school: teken of schilder jullie droomschool.

De leerling bouwt mee aan een goede school: teken of schilder jullie droomschool. OPDRACHTFICHE 1 De leerling bouwt mee aan een goede school: teken of schilder jullie droomschool. - papier - A3-papier - potloden stiften - verf Hoe zou jij het liefste willen leren, wat is jouw droomschool?

Nadere informatie

Vlinder maken met een koffiefilter

Vlinder maken met een koffiefilter Kinderactiemodel klimaatcampagne 2011 Knutseltips vlinders maken Maak een vlinder-knutselhoek waar kinderen allerlei vlinders kunnen knutselen. Hierna geven we een overzicht van enkele concrete voorbeelden

Nadere informatie

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - vormgeving: Filip Degryse-Die Keure N VOOR HET SECU S J I W R E D N O N I S J I WEGW IR ONDERWIJS DA INHOUD VIDEO IN DE KLAS Op de website www.savedbythebell.be/video

Nadere informatie

Talenposters. Doel. Tijd. Hoe. Stap 1 MAAK JE SILHOUET

Talenposters. Doel. Tijd. Hoe. Stap 1 MAAK JE SILHOUET Talenposters Leerlingen staan doorgaans niet zo bewust stil bij de talige bagage waarover ze beschikken of dat ze betekenissen geven aan diverse talen. Met deze activiteit zetten we hen aan het denken

Nadere informatie

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST Gebruik deze checklist om te beslissen welke kanalen je zal gebruiken op je school om zowel leerlingen als collega s te informeren en motiveren over Zuiddag. Deze checklist bestaat

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht

Nadere informatie

Dag van Respect & Twinning

Dag van Respect & Twinning Dag van Respect & Twinning In contact met een klas aan de andere kant van de wereld De Dag van Respect heeft in samenwerking met Cordaid Kinderstem, een lesprogramma ontwikkeld om vorm en inhoud te geven

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze

Nadere informatie

lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs

lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze

Nadere informatie

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Vormgeving en druk: Die Keure LESSEN EN TIPS VOOR HET BASISONDERWIJS

v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Vormgeving en druk: Die Keure LESSEN EN TIPS VOOR HET BASISONDERWIJS v.u. Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Vormgeving en druk: Die Keure LESSEN EN TIPS VOOR HET BASISONDERWIJS INHOUD VOORAF 4 Wat willen we met Saved by the bell bereiken? VOOR DE KLEUTERS

Nadere informatie

Sinterklaas knutselen

Sinterklaas knutselen Sinterklaas knutselen Stoomboot Materiaal: een melkpak, gekleurd karton en papier, evt. watten, keukenrol en verf. Leg het melkpak op z'n kant en pak twee stroken en niet die aan beide kanten aan elkaar.

Nadere informatie

algemene informatie Wist je dat?

algemene informatie Wist je dat? algemene informatie contact: openingsuren: ma 9-12 u. di 9-12 u. woe 9-12 u. en 14-19.30 u. adres: Gemeentehuis Merelbeke do 9-12 u. Hundelgemsesteenweg 353 vrij 9-12 u. 9820 Merelbeke Het aanbod in deze

Nadere informatie

STERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING

STERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING STERREN DANSEN OP DE MUUR Als je op een onbewolkte avond naar de hemel kijkt zie je overal sterren. Net zoals je soms in wolken gekke figuren kunt ontdekken, kun je dat in sterren ook. Door lijnen te trekken

Nadere informatie

Rupsje nooit genoeg. Instructievel Traktaties maken Jumpin

Rupsje nooit genoeg. Instructievel Traktaties maken Jumpin Rupsje nooit genoeg Voor rupsje nooit genoeg: prikker, 5 à 6 druiven, cherrytomaat, zelfklevende wiebeloogjes Rijg de prikker bijna vol met druiven () Prik de cherrytomaat aan het eind van de prikker ()

Nadere informatie

Lesmateriaal bovenbouw

Lesmateriaal bovenbouw Lesmateriaal bovenbouw Workshopdag Satellieten 8 oktober 2008 Space Expo, Noordwijk Bouw je eigen telescoop Benieuwd naar het oppervlak van de maan? Of de ringen van Saturnus? Deze dingen staan te ver

Nadere informatie

Vormen van een raket Raketten

Vormen van een raket Raketten Vormen van een raket Raketten Vgroep 1-2 17 tijdsduur 65 minuten kerndoelen 1, 23, 32, 44, 45 en 54 lesdoelen De leerling: herkent een aantal wiskundige vormen: een cirkel, een driehoek, een rechthoek

Nadere informatie

Scholen ondersteunen bij EDUCATIE DUURZAME ONTWIKKELING

Scholen ondersteunen bij EDUCATIE DUURZAME ONTWIKKELING Nascholing Water Scholen ondersteunen bij EDUCATIE DUURZAME ONTWIKKELING We streven naar een wereld waarin iedereen geniet van het recht op een menswaardig leven op een gezonde planeet. Educatie Duurzame

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Tafeldrummen 3. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Tafeldrummen 3. wat is jouw talent? Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen In dit deel draait het vooral om samenspelen.

Nadere informatie

GA MEE OP WERELDREIS! WELKE ROUTE KIEZEN JULLIE?

GA MEE OP WERELDREIS! WELKE ROUTE KIEZEN JULLIE? Kleur Bekennen - Studio Globo - Djapo GA MEE OP WERELDREIS! WELKE ROUTE KIEZEN JULLIE? WERELDBURGERSCHAP IN DE VALIES VAN JOUW LAGERE SCHOOL! Oorlog in Syrië, vluchtelingen op de Middellandse Zee, klimaatonderhandelingen

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Knutselen met Je knutsel Ei Kwijt

Knutselen met Je knutsel Ei Kwijt Het voorjaarszonnetje heeft zich de afgelopen paar dagen al vaak laten zien. Vergeet niet het is eigenlijk nog winter, maar tegen het einde van deze maand maart, begint officieel de lente! En dit gaan

Nadere informatie

LESBRIEF. Samenvatting: Bij dit boek horen diverse bijlagen: thema s: Ben jij ooit naar een neuzenfeest geweest?

LESBRIEF. Samenvatting: Bij dit boek horen diverse bijlagen: thema s: Ben jij ooit naar een neuzenfeest geweest? Samenvatting: Er bestaan verjaardagsfeestjes, dansfeestjes, eetfeestjes, pakjesfeestjes, nieuwjaarsfeestjes, geboortefeestjes maar ben jij al eens uitgenodigd voor een neuzenfeest? Een vrolijk boek voor

Nadere informatie

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4. Schoolplein

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4. Schoolplein UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4 Handleiding Schoolplein Alle kinderen in de wereld hebben rechten. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn deze opgenomen. Artikel

Nadere informatie

maken de kinderen een dierenmasker en kruipen in de huid van het dier dat op het masker staat.

maken de kinderen een dierenmasker en kruipen in de huid van het dier dat op het masker staat. 5. Een beestenboel Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een dierenmasker en kruipen in de huid van het dier dat op het masker staat. Inrichting speelleeromgeving Deze activiteit begint in de safarihoek,

Nadere informatie

Hier en daar een bui

Hier en daar een bui Hier en daar een bui Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen

Nadere informatie

Dag 1 Kaders vol kunst!

Dag 1 Kaders vol kunst! Dag 1 Kaders vol kunst! Domeinen: lezen, spreken, luisteren, schrijven Onderwerp: kunstwerken maken met letters en woorden Lesduur: 50 minuten Lesdoelen Hoofddoel van de les > Met taal en woorden tot een

Nadere informatie

Werkbeschrijvingen. Vakantiebijbelweek 2011. Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan

Werkbeschrijvingen. Vakantiebijbelweek 2011. Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan Werkbeschrijvingen Vakantiebijbelweek 2011 Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan Dag 2: Kleuters: gezichtspel boterbakje Middengroep: gezichtspel melkfles Dag 3: Kleuters: Zacheus spaarpot Middengroep:

Nadere informatie

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen leiden uit concrete ervaringen af wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd

Nadere informatie

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie

Nadere informatie

Lesbrief nr 1. voor Groep 5 + 6

Lesbrief nr 1. voor Groep 5 + 6 Lesbrief nr 1 voor Groep 5 + 6 1 / 2016 + Download deze lesbrief ook op samsam.net Wat is Samsam Junior? Samsam Junior is een cross-mediale methode over mondiaal burgerschap, kinder rechten en duurzaamheid.

Nadere informatie

1. Het feest van de koning. Slingers maken. Nodig gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar

1. Het feest van de koning. Slingers maken. Nodig gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar 1. Het feest van de koning Slingers maken gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar Op onderstaande site staan verschillende mogelijkheden om een feestelijke

Nadere informatie

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Hieronder vind je een lesvoorbereiding voor twee lesuren rond lichaamsbeeld bij kinderen van 10 tot 12 jaar. Het bevat verschillende

Nadere informatie

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1: lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

aartenbak tekenen Tekenlessen met: Kleurpotlood Ideeën verzameld door Demy van der Ham

aartenbak tekenen Tekenlessen met: Kleurpotlood Ideeën verzameld door Demy van der Ham aartenbak tekenen Tekenlessen met: Kleurpotlood Ideeën verzameld door Demy van der Ham Bron: www.lesidee.nl FANTASIEDIER Opdracht voor groep 3 tot 5 Benodigdheden: - Wit papier op A4 formaat - Kleurpotloden

Nadere informatie

Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen.

Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Vak: MUVO Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Doelen: Eindtermen: Muvo 1.2 De leerlingen kunnen door betasten en voelen (tactiel), door kijken

Nadere informatie

Aanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces

Aanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces Aanleiding projectweken In het kader van talentontwikkleing en werken met 21 eeuwse vaardigheden zijn leerkrachten zich aan het ontwikkelen en professionaliseren naar nieuwe, innovatieve vormen van onderwijs.

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HIER EN DAAR EEN BUI Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen

Nadere informatie

KINDERRECHTEN IN UW KLAS?

KINDERRECHTEN IN UW KLAS? KINDERRECHTEN IN UW KLAS? Doe een beroep op UNICEF België voor gratis lesmateriaal, thematische gastlessen en concrete acties over kinderrechtenen ontwikkelingseducatie. Over UNICEF België UNICEF (het

Nadere informatie

Scholen ondersteunen bij EDUCATIE DUURZAME ONTWIKKELING

Scholen ondersteunen bij EDUCATIE DUURZAME ONTWIKKELING Nascholing Water Scholen ondersteunen bij EDUCATIE DUURZAME ONTWIKKELING We streven naar een wereld waarin iedereen geniet van het recht op een menswaardig leven op een gezonde planeet. Educatie Duurzame

Nadere informatie

MUZO AD 19 Genoegen beleven aan muzisch bezig zijn.

MUZO AD 19 Genoegen beleven aan muzisch bezig zijn. MUZO AD 19.2 Dat houdt in: ervaren hoe je een stukje van jezelf kunt ontdekken in wat je met je Graad: 1 Timing: 75 min. Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.4 Kinderen zien in dat veel voorwerpen in hun omgeving

Nadere informatie

Saved by the Bell resultaten scholenbanden Seminar 2011

Saved by the Bell resultaten scholenbanden Seminar 2011 Saved by the Bell resultaten scholenbanden Seminar 2011 In het onderstaande de Saved by the Bell voorstellen zoals aangegeven bij het seminar scholenbanden. De scholen werden aangemoedigd om dit concept

Nadere informatie

In de volgende les gaan de cursisten met de gemaakte figuurtjes/objecten een paastak versieren in een vaas/pot en creëren daarmee een sfeerhoekje.

In de volgende les gaan de cursisten met de gemaakte figuurtjes/objecten een paastak versieren in een vaas/pot en creëren daarmee een sfeerhoekje. De cursisten hebben de afgelopen maanden verschillende creatieve technieken met mij geoefend. Ik wil in deze les op een leuke manier verschillende van deze technieken terug laten komen, maar dan in een

Nadere informatie

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen spelenderwijs de verschillende groepen voedingsmiddelen van elkaar onderscheiden. De leerlingen kunnen iets over elk onderdeel van de actieve voedingsdriehoek

Nadere informatie

Dit stappenplan is ingevuld door:

Dit stappenplan is ingevuld door: STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol

Nadere informatie

Timing: 50 min. Graad: 2-3. Leerplandoelen: VVKBAO:

Timing: 50 min. Graad: 2-3. Leerplandoelen: VVKBAO: Graad: 2-3 Timing: 50 min Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.11 Kinderen kunnen zeggen aan welke eisen een bestaande constructie en een constructie die ze zelf willen maken, moet voldoen. WO TE 6.11.1 Dat

Nadere informatie

Opdracht 1 Werkblad Tekenen met Tape. Opdracht 2 Werkblad Make your own Mondriaan. Opdracht 3 Werkblad Hands in tape

Opdracht 1 Werkblad Tekenen met Tape. Opdracht 2 Werkblad Make your own Mondriaan. Opdracht 3 Werkblad Hands in tape Opdracht 1 Werkblad Tekenen met Tape Opdracht 2 Werkblad Make your own Mondriaan Opdracht 3 Werkblad Hands in tape Opdracht 4 Werkblad Duct tape portmo TAPE UR DAY Werkblad Tape Wall Painting Werkblad

Nadere informatie

Tijd. 10 min. 55 minuten

Tijd. 10 min. 55 minuten Tijd GROEP 5-6 50 55 minuten 1, 23, 32, 44, 45 en 51 De leerling: weet hoe dag en nacht ontstaan weet dat de tijd niet overal op de wereld hetzelfde is weet met welke instrumenten je tijd kunt meten kent

Nadere informatie

Dag 4 Oost, west, thuis best!

Dag 4 Oost, west, thuis best! Dag 4 Oost, west, thuis best! Domeinen: lezen, spreken, luisteren Onderwerp: lees- en schrijfcarrousel Lesduur: 50 minuten Lesdoelen Hoofddoel van de les > Eenvoudige schriftelijke instructies zelfstandig

Nadere informatie

VALENTIJN OPDRACHTENKRANT 2 TECHNIEK IN DE BASISSCHOOL. An Jacobs

VALENTIJN OPDRACHTENKRANT 2 TECHNIEK IN DE BASISSCHOOL. An Jacobs OPDRACHTENKRANT 2 VALENTIJN TECHNIEK IN DE BASISSCHOOL An Jacobs timmeren houten sleutelhanger duo-zenuwspiraal hartendief sleutelhanger valentijn - 14 februari Op veertien februari is het weer valentijn!

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en

Nadere informatie

Voedsel onder de loep

Voedsel onder de loep Voeding graad 2 Lesvoorbereiding Voedsel onder de loep Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les Print het krantenartikel 'Voeding kan de aarde redden' 1

Nadere informatie

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen verwoorden wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd worden. De kinderen

Nadere informatie

Routeboekje. bij Alles telt. Groep 3 Blok 1. Van...

Routeboekje. bij Alles telt. Groep 3 Blok 1. Van... Routeboekje bij Alles telt Groep 3 Blok 1 Van... Groep 3 Blok 1 Les 1 Leerkrachtgebonden LB 3A 2 1 Weer naar school. meedoen JJ LB 3A 2 2 Kijk en vertel. meedoen JJ GM 3 3.1 GM 3 3.2 LB 3A 3 3 Hoeveel

Nadere informatie

Liefde, voor iedereen gelijk?

Liefde, voor iedereen gelijk? Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Knutselen met. Papier-Maché

Knutselen met. Papier-Maché Knutselen met Papier-Maché Papier-Maché Pritt Papier-Maché is een poederlijm die door kinderen of volwassenen kan worden gebruikt om makkelijke of moeilijke knutselwerken te maken. Om een papier-maché-knutselwerk

Nadere informatie

Superheldencadeau voor papa

Superheldencadeau voor papa Superheldencadeau voor papa Eén dag in het jaar staat helemaal in het teken van papa. Want onze papa s zijn echte superhelden! En dat willen de kinderen graag aan hun papa s of opa s laten weten! Op de

Nadere informatie

Praktisch: Inhoudelijk: Thema: een dag uit het leven van een kind in België en in Dogbo, focus op watergebruik

Praktisch: Inhoudelijk: Thema: een dag uit het leven van een kind in België en in Dogbo, focus op watergebruik 1 Praktisch: Leeftijdsgroep: 2de graad Groepsgrootte: klasgroep Omgeving: klas Tijdsduur: 50 min. Materiaal: o Powerpoint met foto s van Clémence uit Dogbo o Smartbord of beamer om de foto s te projecteren

Nadere informatie

Stappenplan: een spreekbeurt maken

Stappenplan: een spreekbeurt maken Stappenplan: een spreekbeurt maken 1. Dit weet ik al! Dit wil ik nog te weten komen! Maak op een kladblad een woordspin over het onderwerp. Ik noteer sleutelwoorden Schrijf onder je woordspin vragen die

Nadere informatie

NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4

NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de

Nadere informatie

LEPELGANZEN HOE GA JE TE WERK:

LEPELGANZEN HOE GA JE TE WERK: LEPELGANZEN WAT HEB JE NODIG: - een houten lepel van 30 cm: T810 - witte pluimpjes: T208 - geel en wit fotokarton: 141725-141700 - wiebeloogjes zelfklevend: T2281 - witte verf: H021 - lijm: T054 - natuurraffia

Nadere informatie