OLS: een haalbaar concept?

Transcriptie

1 vorig menu OLS: een haalbaar concept? Financieel Model Handleiding Opdrachtgever: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Interdepartementale Projectgroep Ondergronds Transport NEI Transport NK Finance Auteurs: drs M. Ham drs K. Hörchner drs M. Kraan Rotterdam, augustus 2000

2 1 1 Inleiding 2 2 Doel van het financiële model 2 3 Beschrijving van het financiële model Institutionele set-up van een project Beschrijving van het financiële model Structuur van het financiële model Werking van het financiële model 6 4 Stap voor stap Wat moet erin? Subsidies Vraagscenario s Investeringen Financiële uitgangspunten Wat komt eruit? Wat kunt u er nu mee? 16 Verklarende woordenlijst 18

3 2 1 Inleiding Bij de verkenning van de haalbaarheid van ondergrondse infrastructuur als onderdeel van een landelijk netwerk voor ondergronds transport spelen verschillende economische effecten een rol. Niet in de laatste plaats is de haalbaarheid afhankelijk van bedrijfseconomische effecten voor de private deelnemers. In een voorstudie is duidelijk geworden met welke elementen vanuit bedrijfseconomisch oogpunt rekening zou moeten worden gehouden. Op basis van de systematiek uit de voorstudie konden deze elementen in een financieel model worden verwerkt. Deze rapportage is een beknopte handleiding voor het financieel model dat in opdracht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat optredend namens de Interdepartementale Projectgroep Ondergronds Transport (IPOT), werd ontwikkeld door NEI. 2 Doel van het financiële model Doel van het financiële model is tweeledig: Ten eerste geeft het model inzicht in de rentabiliteit van een project betrekking hebbend op een ondergronds logistiek systeem. Ten tweede kunt u met behulp van het model bepalen welke eventuele financiële overheidsinterventie benodigd is. Hiermee kan het financiële model ingezet worden bij het onderzoek naar de haalbaarheid van ondergrondse infrastructuur. Cruciaal hierin in immers de vraag of de private sector het project bedrijfseconomisch aantrekkelijk vindt. Als dit niet het geval is, dan kan de overheid financieel participeren in het project teneinde het geheel rendabel te maken. De private sector zal dan ook een aanvraag voor overheidssubsidie of participatie door de overheid in een project doen. Het model kan worden ingezet om te bepalen of deze aanvraag realistisch is en waar in financiële zin de knelpunten zitten.

4 3 3 Beschrijving van het financiële model 3.1 Institutionele set-up van een project Uitgangspunt voor het model is de institutionele set-up van een project met betrekking tot ondergrondse infrastructuur. Deze institutionele set-up is als volgt weer te geven: Overheid Financieel model Investeerder/eigenaar Exploitant Gebruiker Financiers figuur 1institutionele set-up Het financiële model beperkt zich, zoals aangegeven, tot de investeerder/eigenaar en de exploitant. De andere partijen, overheid, financiers en gebruikers spelen namelijk ook wel een rol, ook in bedrijfseconomisch opzicht, maar zijn geen partijen die het project zullen gaan uitvoeren. De belangrijkste financiële stromen voor de investeerder/eigenaar en de exploitant tijdens de operationele fase van het systeem zijn de volgende: Overheid Investeringssubsidie / participatie Belasting Exploitatiesubsidie Investeerder/eigenaar Huur Exploitant Gebruiker Financiering Rente & Aflossing Financiering Gebruiksvergoeding Financiers / Overheid figuur 2 Institutionele set-up met financiële stromen 3.2 Beschrijving van het financiële model Het financieel model geeft de onderlinge samenhang van de financiële kasstromen in het project weer en biedt hiermee een eenvoudige rekenstructuur voor een eerste inschatting van de rentabiliteit van het project en de onrendabele top.

5 4 Kern van het model is een financiële analyse, zowel voor de investeerder/eigenaar als voor de exploitant. Deze financiële analyse bestaat uit drie onderdelen: tabel 1 Onderdelen financiële analyse Onderdeel Omschrijving 1 Balans Geeft omvang en samenstelling van activa en passiva op een bepaald moment aan 2 Resultatenrekening Geeft een overzicht van kosten en opbrengsten over een bepaalde periode 3 Kasstroomoverzicht Geeft inzicht in de daadwerkelijke financiële stromen gedurende een bepaalde periode Deze drie onderdelen samen geven een integraal overzicht van de financiële informatie in het project. Daarnaast bakenen de overzichten het project af en geven ze inzicht in de externe factoren die van invloed zijn op de financiële haalbaarheid, zoals belastingen en fiscale regelgeving. Om deze resultaten te genereren heeft het model een aantal inputs nodig. Zo bepaalt u de veronderstellingen met betrekking tot: de hoogte van de investeringen en de verdeling ervan in de tijd het vervoersscenario en de prijsstelling een aantal financiële aannames, zoals de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen en de rentevoeten Verder is in de structuur uitgegaan van een aantal vaste aannames, die niet door u zijn te beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn: lineaire afschrijvingen fiscale aannames BTW buiten beschouwing alle kosten zijn aftrekbaar alle opbrengsten zijn belastbaar geen voorwaarden aan de dividend-uitkering Ook doet het financiële model geen uitspraken over de plausibiliteit van de inputs. U bepaalt zelf de kostencomponenten en de hoogte daarvan, de financieringsstructuur, de vraagscenario s. Het financiële model is slechts een rekenstructuur en gaat uit van deze input en berekent op basis daarvan de rentabiliteit en de eventuele benodigde overheidsbijdrage. Als de inputs zeer onbetrouwbaar zijn, zullen de resultaten dit ook zijn. Uzelf hebt als gebruiker van het model in het invoeren van betrouwbare uitgangspunten dan ook zelf een belangrijke verantwoordelijkheid.

6 5 3.3 Structuur van het financiële model Het model bestaat uit een drietal modules. Een besturingsmodule en twee financiële modellen, één voor de investeerder/eigenaar en één voor de exploitant. Module 1 Besturingsmodule Module 2 Financieel model Inversteerder/eigenaar Module 3 Financieel model Exploitant figuur 3 Modules financieel model De besturingsmodule fungeert als uw controlepaneel: u voert in deze module een aantal belangrijke inputs en veronderstellingen in en krijgt tevens een overzicht van de uitkomsten van de financiële analyse. De twee andere modules bevatten financiële modellen voor de investeerder/eigenaar en de exploitant. In deze modules vinden op basis van de inputs en veronderstellingen en uit de besturingsmodule de berekeningen plaats, die ten grondslag liggen aan de resultaten die de besturingsmodule presenteert. Financiële veronderstellingen Investeringen Output Veronderstellingen Input Module 1 Besturingsmodule Financiële veronderstellingen Investeringen Kasstroomoverzicht Kasstroomoverzicht Resultatenrekening Resultatenrekening Module 2 Balans Module 3 Balans Financieel model Inversteerder/eigenaar Financieel model Exploitant figuur 4 Samenhang financieel model

7 6 3.4 Werking van het financiële model De inputs en de veronderstellingen die u in de besturingsmodule aangeeft, vullen de financiële modellen voor de investeerder/eigenaar en exploitant. Uitgaande van een bepaald geëist rendement resulteert het financiële model van de investeerder/eigenaar in een vraaghuur en het financiële model van de exploitant in een maximaal betaalbare huur. Huur is dan ook de variabele die de investeerder/eigenaar met de exploitant verbindt. Gevraagde huur Output Veronderstellingen Input Module 1 Besturingsmodule Maximaal betaalbare huur Kasstroomoverzicht Kasstroomoverzicht Resultatenrekening Resultatenrekening Module 2 Balans Module 3 Balans Financieel model Inversteerder/eigenaar Financieel model Exploitant figuur 5 Uitkomsten financieel model Het is zeer waarschijnlijk dat de gevraagde huur hoger is dan de maximaal betaalbare huur, waardoor het project vanuit privaat perspectief onrendabel zal zijn. De twee huurniveaus die uit het model resulteren bepalen de bandbreedte waartussen de uiteindelijke huur zal uitkomen. De overheid kan overwegen om een bijdrage te leveren om het verschil te overbruggen en daarmee het project tot stand te laten komen. Dit kan bijvoorbeeld door het uitkeren van een investeringssubsidie aan de investeerder/eigenaar of een exploitatiesubsidie aan de exploitant. Ook een kapitaalparticipatie behoort tot de mogelijkheden. Dit laatste zal echter invloed hebben op de rendementseisen. De overheid zal voornamelijk op basis van maatschappelijke argumenten de afweging maken of zij deze investering in het project wil doen. Dit wordt bepaald door de maatschappelijke rentabiliteit van het project. Over deze maatschappelijke rentabiliteit doet het model geen uitspraken en blijft dus een afzonderlijke beoordeling buiten dit model om. De overheidsbijdrage vergroot tegelijkertijd de financiële haalbaarheid van het project, omdat de private partijen een marktconforme vergoeding voor de gemaakte kosten en de gelopen risico s kunnen ontvangen. Het project is dan niet langer onrendabel vanuit

8 7 privaat perspectief en kan worden uitgevoerd. We zouden de overheid dan ook kunnen zien als matchmaker tussen de investeerder/eigenaar en de exploitant.

9 8 4 Stap voor stap 4.1 Wat moet erin? De eerste module is, zoals gezegd, de besturingmodule. In deze module voert u een scala aan veronderstellingen en scenario s in. De andere modules voeren aan de hand hiervan een financiële analyse uit, waarmee het model uiteindelijk komt tot financiële resultaten. In het financiële model is als voorbeeld OLS Utrecht doorgerekend, op basis van een globale inschatting. De ingevoerde gegevens, die ook in deze handleiding worden gepresenteerd, zijn afkomstig uit een raming van de kosten van OLS Utrecht conform Project Raming Infrastructuur (PRI) Subsidies Om te beginnen gaat het om een aantal veronderstellingen met betrekking tot de subsidies. Aan zowel investeerder/eigenaar als voor de exploitant kunnen investeringsen exploitatiesubsidies worden uitgekeerd. In een apart rekenvel in deze module kunt u de omvang van deze subsidies aangeven. Subsidies Investeerder Subsid ie s ja re n d e c -0 0 d e c -0 1 d e c -0 2 d e c -0 3 d e c -0 4 d e c -0 5 In v e ste rin g ssu b sid ie Exploitatiesubsidie (jaarlijks) - E U su b sid ie n v t G eindexeerd ja Exploitant Subsid ie s ja re n d e c -0 0 d e c -0 1 d e c -0 2 d e c -0 3 d e c -0 4 d e c -0 5 In v e ste rin g ssu b sid ie Exploitatiesubsidie (jaarlijks) 500 E U su b sid ie n v t G eindexeerd ja figuur 6 Invoerblad subsidies Vraagscenario s Vervolgens kunt u een aantal vraagscenario s schetsen. Ten eerste zijn bij de bepaling van de opbrengsten zowel aanvangstarieven als de ontwikkeling daarvan van belang. Ten tweede is het aantal eenheden (bijvoorbeeld in tonkilometers) waaruit de vraag

10 9 bestaat en de ontwikkeling hiervan bepalend. In een apart rekenvel kunt u drie verschillende scenario s schetsen. Vraag scenario's Scenario A Scenario B Scenario C Aanvang Aanvang Aanvang Aanvangsprijs 1 Aanvangsprijs 1 Aanvangsprijs 1 Aantaltonkilom eters Aantaltonkilom eters Aantaltonkilom eters Omzet O m zet O m zet Jaarlijke ontwikkeling Jaarlijke ontwikkeling Jaarlijke ontwikkeling Prijsontwikkeling 2,00% Prijsontwikkeling 2,00% Prijsontwikkeling 2,00% Toenam e tonkilom eters 0,50% Toenam e tonkilom eters 0,50% Toenam e tonkilom eters 0,50% figuur 7 Invoerblad vraagscenario s Investeringen In een tweetal rekenvellen kunt u de omvang van de investeringen van zowel de investeerder/eigenaar als van de exploitant, alsmede de fasering van deze investeringen in de tijd aangeven. Investeringen investeerder/eigenaar Totalen Investeringsritme dec-00 dec-01 dec-02 dec-03 dec-04 dec-05 Scenario Grond % 20% 30% 30% 10% 100% A Infrastructuur % 20% 30% 30% 10% 100% Transporttechniek % 20% 30% 30% 10% 100% Bijkom ende werken % 20% 30% 30% 10% 100% Diversen % 20% 30% 30% 10% 100% Scenario Grond % 40% 10% 100% B Infrastructuur % 40% 40% 10% 100% Transporttechniek % 40% 40% 100% Bijkom ende werken % 20% 20% 30% 10% 100% Diversen % 30% 40% 100% Scenario Grond % 20% 30% 30% 10% 100% C Infrastructuur % 20% 30% 30% 10% 100% Transporttechniek % 20% 30% 30% 10% 100% Bijkom ende werken % 20% 30% 30% 10% 100% Diversen % 20% 30% 30% 10% 100% figuur 8 Invoerblad investeringen voor investeerder/eigenaar

11 10 Investeringen exploitan t Totalen Investeringsritm e dec-00 dec-01 dec-02 dec-03 dec-04 dec-05 Scenario LSP gebouw % 30% 30% 25% 5% 100% A Aan-en afvoerw egen % 30% 30% 25% 5% 100% Voertuigen % 10% 10% 40% 30% 100% Transporttechniek % 10% 25% 40% 15% 100% Bijkom ende werken % 30% 30% 25% 5% 100% Diversen % 30% 30% 25% 5% 100% Scenario LSP gebouw % 20% 30% 30% 10% 100% B Aan-en afvoerw egen % 20% 30% 30% 10% 100% Voertuigen % 20% 30% 30% 10% 100% Transporttechniek % 20% 30% 30% 10% 100% Bijkom ende werken % 20% 30% 30% 10% 100% Diversen % 20% 30% 30% 10% 100% Scenario LSP gebouw % 20% 20% 20% 20% 100% C Aan-en afvoerw egen % 20% 20% 20% 20% 100% Voertuigen % 20% 20% 20% 20% 100% Transporttechniek % 20% 20% 20% 20% 100% Bijkom ende werken % 20% 20% 20% 20% 100% Diversen % 20% 20% 20% 20% 100% figuur 9 Invoerblad investeringen voor exploitant Scenariokeuze Nadat u de verschillende scenario s hebt ingevoerd kunt u voor de berekening een aantal scenario s selecteren. Scenario keuze K euze scenario eigenaar B Grond Infrastru ctuur Transporttechniek Bijkom ende w erken Diversen Totaal K euze scenario exploitant A LSP gebouw Aan-en afvoerw egen Voertuigen Transporttechniek Bijkom ende w erken Diversen Totaal K euze scenario vraag A Aanvang Aanvangsprijs 1 Aantaltonkilom eters O m zet Jaarlijke ontw ikkeling Prijson twikkeling 2,00% V raagontw ikkeling 0,50%

12 Financiële uitgangspunten Tenslotte heeft het model een aantal algemene financiële uitgangspunten nodig. Enerzijds betreft het hier projectonafhankelijke uitgangspunten zoals de belastingen en aftrekbaarheid van verliezen. Anderzijds gaat het hierbij om projectspecifieke gegevens als de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen en de afschrijvingsperiode van investeringen.

13 12 Uitgangspunten voor investeerder/eigenaar Financiering Afschrijvingsperiode jaren Vreem d verm ogen 80% Infrastructuur 20 Eigen verm ogen 20% Transporttechniek 15 Bijkom ende werken 100 Rendem entseis EV 20% D iversen 100 Dividenduitkering 100% Euriborsw ap 30 jaar 5,30% Rentem arge VV (bp) Activeren bouw rente ja Tijdens bouw 300 Na bouw 150 D iversen Aflossing 20 Vpb 35% Disconteringsvoet 11,51% Aftrekbaarheid verliezen (jr) 5 Index 2,50% Opbrengsten Rente op kasgelden Startverhuur 1-jan-05 H uur n.r. Euribor1-m aands 3,33% Groeihuur O verschot 2,33% [% boven index] [Euribor1-maands-100bp] Tekort 5,33% [Euribor1-m aands+ 200bp] figuur 10 Invoerblad financiële uitgangspunten In het overzicht is de disconteringsvoet niet opgenomen als variabele, maar als input vanuit de andere modules. Voor de disconteringsvoet wordt in dit model dezelfde waarde aangehouden als de WACC (Weighted Average Cost of Capital), die in module twee en drie wordt berekend. Dit gewogen gemiddelde van de vermogenskostenvoeten geeft immers de waardering van de risico s van het project door de markt weer en kan daarom goed als disconteringsvoet worden gebruikt. Zowel voor de investeerder/eigenaar als voor de exploitant afzonderlijk voert u de financiële uitgangspunten in. Bij de exploitant vraagt het model om ook de exploitatiekosten in te voeren. Kosten Perjaar Toenam e p/j [tov index] Loonkosten ,00% Energie Verzekeringen 100 Onderhoud figuur 11 Invoer kostenoverzicht 4.2 Wat komt eruit? In de modules twee en drie voert het model de daadwerkelijke financiële analyses uit. Op basis van de ingevoerde gegevens, waaronder de rendementseisen, berekenen deze

14 13 modules de vraaghuur van de eigenaar en de maximaal betaalbare huur voor de exploitant. In deze berekeningen kunt u niets veranderen. Wel heeft u inzicht in het verloop van alle financiële stromen van zowel de investeerder/eigenaar als de exploitant. De volgende overzichten staan volledig uitgewerkt in deze modules: Balans Resultatenrekening Kasstroomoverzicht Financiële ratio s Belastingen en dividend Investeringen en kosten Inkomsten Afschrijvingen Financiering Indexen Van de eerste drie overzichten ziet u hierna een voorbeeld.

15 14 Balans dec-00 dec-01 dec-02 dec-03 dec-04 dec-05 Activa Grond Netwerk Kas G eactiveerde bouw rente Totaalactiva Passiva Eigen vermogen Uitgesteld inkom en Vreem d verm ogen Reserves (366) (2.091) (5.452) (9.683) (14.445) (14.445) Totaalpassiva figuur 12 Voorbeeld balans investeerder/eigenaar OLS Utrecht Resultatenrekening O pbrengsten Totalen C W dec-00 dec-01 dec-02 dec-03 dec-04 dec-05 11,51% Verhuur Totaal Kosten Onderhoud -eigenaar Rente (88.594) (21.124) (6.262) Afschrijvingen ( ) (39.110) (366) (1.731) (3.403) (4.345) (4.940) (4.940) Totaal ( ) (60.235) (366) (1.725) (3.361) (4.231) (4.763) (11.202) Winst(voor belasting) (366) (1.725) (3.361) (4.231) (4.763) Afgedragen belasting (91.755) (11.073) W inst(na belasting) (366) (1.725) (3.361) (4.231) (4.763) Bijzondere baten Winst na bijzondere baten (366) (1.725) (3.361) (4.231) (4.763) figuur 13 Voorbeeld resultatenrekening investeerder/eigenaar OLS Utrecht

16 15 Kasstroom overzicht Totalen Contante waarde dec-00 dec-01 dec-02 dec-03 dec-04 11,51% O perationele activiteiten Winstvoorbelasting (366) (1.725) (3.361) (4.231) (4.763) Belastingen (91.755) (11.073) Afschrijvingen O perationele kasstroom Investeringsactiviteiten Investeringen ( ) (98.112) (10.553) (31.140) (42.352) (29.944) (23.602) Vervangingsinvesteringen ( ) (13.756) Kasstroom na investeringen (55.985) (10.553) (31.134) (42.310) (29.830) (23.425) Financieringsactiviteiten Vreem d vermogen financiering (0) Eigen vermogen financiering Investeringssubsidies (uitgesteld inkom en) Totaalfinancieringen Kasstroom na financiering Cum ulatief Dividend uitkering Kasstroom na dividend [= vrije kasstroom ] figuur 14 Voorbeeld kasstroomoverzicht investeerder/eigenaar OLS Utrecht De financiële analyses in de modules 2 en 3, waarvan u hierboven voorbeelden heeft gezien, resulteren in een vraaghuur van de investeerder/eigenaar respectievelijk de maximaal betaalbare huur voor de exploitant. Deze centrale resultaten staan beide tevens in module 1 weergegeven. Op basis van deze bedragen kan bepaald worden hoe groot de overheidsbijdrage moet zijn om het project commercieel aantrekkelijk te maken. Vervolgens kan de Netto Contante Waarde van de reeks van overheidsbijdragen gedurende de gehele projectduur worden berekend, in dit voorbeeld 171 miljoen gulden.

17 16 Huur Vraag huur van eigenaar M axim ale huur voor exploitant NCW van de benodigde overheidsbijdrage Disconteringsvoetoverheidsbijdrage 6,00% figuur 15 Resultaten financiële analyse Om de netto contante waarde van de overheidsbijdragen te bepalen maakt het model gebruik van een door u in te vullen disconteringsvoet. Houdt u er hierbij rekening mee dat deze disconteringsvoet niet per definitie gelijk is aan die van de exploitant of die van de investeerder/eigenaar, maar wordt bepaald door de risico s die aan deze overheidsbijdrage vastzitten. Afhankelijk van de mate waarin bijdragen zijn vastgelegd of kunnen variëren zult u kiezen voor een hogere of lagere disconteringsvoet. 4.3 Wat kunt u er nu mee? De resultaten die u krijgt gepresenteerd in module 1, geven inzicht in de haalbaarheid van het project. Het model kunt u behalve in de voorbereidingsfase, bij de toetsing van de financiële haalbaarheid, ook in de aanbestedingsfase worden ingezet. In deze fase kunnen immers de private biedingen worden tegengerekend. De huur die de investeerder/eigenaar vraagt zal naar alle waarschijnlijkheid meer bedragen dan de huur die de exploitant kan en wil betalen. Dit betekent dat het project niet vanzelf van de grond komt. De overheid kan een rol spelen in het project door het tekort te overbruggen of anderszins te participeren. Dit kan op twee manieren. De keuze voor een van de vormen wordt vooral bepaald door de rol die de overheid zou willen spelen bij een dergelijk project en welke risico s zij bereid is op zich te nemen. De overheid kan ervoor kiezen daadwerkelijk als

18 17 matchmaker op te treden, door de exploitant de huur aan haar te laten betalen en de investeerder/eigenaar vervolgens een hogere huur uit te keren. Het verschil tussen de gevraagde huur en de maximaal betaalbare huur is precies het bedrag dat de overheid bij zou moeten leggen. De Netto Contante Waarde van al deze verschillen gedurende de gehele looptijd van het project is de huidige waarde van de overheidsbijdrage. De overheid kan er ook voor kiezen subsidies uit te keren om het project financieel rendabel te krijgen. Om de hoogte van deze subsidies te bepalen, kunt u niet eenvoudig het verschil tussen de twee huurniveaus als subsidie uitkeren. De uitgekeerde subsidie heeft in het financieel model netto immers een andere impact, doordat bijvoorbeeld belastingen een invloed hebben. Door trial and error komt u hiermee per scenario uiteindelijk op de benodigde overheidsbijdrage.

19 18 Verklarende woordenlijst Aftrekbare verliezen : Fiscale regeling die bepaalt dat gemaakte verliezen tot een periode van een bepaald aantal jaren aftrekbaar zijn Debt ratio (gearing) : Ratio die een indicatie geeft van de solvabiliteit, de mate waarin een onderneming in staat is op lange termijn aan haar verplichtingen te voldoen (vreemd vermogen/totaal vermogen) Debt service coverage ratio : Ratio die een indicatie geeft van de liquiditeit, de mate waarin een onderneming in staat is op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen (operationele kasstroom exl. Rente / rente en aflossing van het vreemde vermogen) Euribor : European interbank offered rate, de rentevoet die banken met een triple A rating aan elkaar berekenen Geactiveerde bouwrente : De rente die tijdens de bouw betaald zou moeten worden kan worden geactiveerd, dat wil zeggen aan de uitstaande lening worden toegevoegd IRR : Internal Rate of Return, geeft het interne rendement van een project aan Loan life coverage ratio : Ratio die een indicatie geeft van de solvabiliteit, de mate waarin een onderneming in staat is op lange termijn aan haar verplichtingen te voldoen (Operationele kasstroom excl. rente / NCW van de uitstaande lopende verplichtingen) Netto Contante Waarde (NCW) : De huidige waarde van een reeks toekomstige kasstromen, verdisconteerd met behulp van een disconteringsvoet

20 19 Rentemarge (bp) : Bovenop de basisrente (bijvoorbeeld Euribor) wordt een toeslag voor het gelopen risico in rekening gebracht. Deze luidt in basispunten (bp), oftewel honderdsten van procenten Return on equity (ROE) : Ratio die een indicatie geeft van de rentabiliteit, de mate waarin een project winstgevend is (Winst / Eigen Vermogen + reserves) Uitgesteld inkomen : Constructie waarin uitgekeerde subsidies niet direct ten bate van de resultatenrekening worden geboekt, maar op de balans worden gezet als uitgesteld inkomen en in latere jaren wordt weggeboekt. Dit wordt toegepast om fiscale redenen. Vpb : Vennootschapsbelasting (bedraagt normaalgesproken 35 procent) WACC : Weighted average cost of capital, de gewogen kapitaalkosten van een project, tevens te gebruiken als disconteringsvoet