Samenwerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda Plan van Aanpak

Transcriptie

1 Samenwerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda Plan van Aanpak 1. Inleiding Op 7 juni 2016 vond tijdens de A-avond van de raad een terugkoppeling plaats van de factfinding missie naar Rwanda die plaatsvond in mei Doel van deze missie was te onderzoeken in hoeverre een mondiaal partnerschap tussen multi-helix partners in Kigali en/of een aantal andere steden in Rwanda een goede invulling kan geven aan het door de raad vastgestelde nieuwe beleid mondiale bewustwording. Tijdens deze A-avond zegde wethouder Depla toe het verslag van de missie aan de raad toe te zenden. Tevens zegde wethouder toe met een plan van aanpak voor een samenwerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda te komen en dat plan via een raadsvoorhangbrief aan de raad voor te leggen, op basis waarvan de raad vervolgens haar zienswijze kenbaar kan maken. 2. Inhoudelijke uitgangspunten Tijdens de factfinding missie is een aantal thema s 1 voor samenwerking onderzocht op kansrijkheid en wenselijkheid. Die thema s waren: - IT; - Publiek Private Samenwerking (PPS); - Participatie van burgers en hun organisaties; - Stimuleren van innovatieve business ontwikkeling door jonge ondernemers; - Voedsel en voedselverwerking. Concrete aandachtspunten voor de delegatie waren: -nagaan hoe stakeholders in Rwanda het belang van samenwerking op genoemde thema s expliciet konden maken; -de in de meningsvormende vergadering van de Eindhovense raadsfracties op 29 maart 2016 uitgesproken wens om bij de verkenningen ook te kijken naar de mogelijkheid een balans te bewerkstellingen tussen economische focus en mondiale bewustwording, mensenrechten en ruimte voor kleine burgerinitiatieven. Hoewel de conclusie van de delegatie na afloop van missie was, dat op al deze thema s zich samenwerkingsmogelijkheden voordoen, zijn prioritering, fasering en structurering belangrijk om het samenwerkingsprogramma tot een succes te maken voor Eindhoven en Rwanda. In dit document wordt dan ook voorgesteld enkele programmalijnen te kiezen en binnen deze lijnen met een gefaseerde aanpak projecten tot ontwikkeling te laten komen. Een dergelijke aanpak heeft als voordeel dat niet alle activiteiten in één startdocument al vastgelegd moeten worden, maar dat voor betrokkenen zowel in Eindhoven als in Rwanda de mogelijkheid bestaat goede initiatieven te ontwikkelen tot concrete en uitvoerbare projecten die een bijdrage leveren aan de doelstellingen van het Eindhovense beleid en van de gekozen programmalijnen. 1 In de rapportage staat beschreven waarom op deze thema s gefocust is. 1

2 3. Doel van het programma Door te faciliteren dat mondiale partnerschappen zich kunnen ontwikkelen tussen multi-helix partijen (burgers, maatschappelijke organisaties, kennis- en onderwijsinstellingen, bedrijven en de lokale overheid) in de regio Eindhoven en partijen in steden of regio s elders in de wereld, beoogt de gemeente Eindhoven een bijdrage te leveren aan het bevorderen van mondiaal burgerschap in Eindhoven, aan de Global Goals van de Verenigde Naties en aan de economische agenda van onze eigen regio. Door het aangaan van een mondiaal partnerschap met Rwanda beoogt de gemeente tevens kennis en ervaring op te doen over de wijze waarop het nieuwe beleid ook daadwerkelijk mondiale bewustwording kan bevorderen en multi-helix partners kan motiveren hier een actieve bijdrage aan te leveren. De doelstelling van het samenwerkingsprogramma Eindhoven Rwanda kan als volgt worden samengevat: bijdragen aan mondiale bewustwording van de Eindhovense bevolking door het uitvoeren van activiteiten in Rwanda en in Eindhoven, gebaseerd op een mondiaal partnerschap voor een periode van vier jaar (januari 2017 tot en met december 2020). De samenwerkingsactiviteiten worden uitgevoerd binnen de volgende context: Rwanda: - Rwanda heeft grote ambities en stuurt sterk op economische groei ten behoeve van armoedebestrijding en welvaartsverbetering voor de hele bevolking. 40% van de Rwandezen leeft nu nog beneden de armoedegrens. Ook sociale stabiliteit en veiligheid krijgen veel aandacht. Nederland: - Eindhoven als internationale stad erkent zijn rol in een gedeelde verantwoordelijkheid voor mondiale vraagstukken. Eindhoven ziet daarnaast een veranderend mondiaal speelveld met nieuwe partijen en veranderende machtsverhoudingen. Voor het toekomstige internationale economische beleid van de gemeente is het van belang tijdig hierop te anticiperen. 4. Programmalijnen. De volgende programmalijnen worden voorgesteld: I. Programmalijn smart cities /smart societies Achtergrond: De regering van Rwanda heeft de ambitie: to transform into a middle-income country and transform her agrarian economy to an information-rich, knowledge-based one by The Government of Rwanda (GoR) strongly believes that Information and Communication Technology (ICT) can enable Rwanda leap-frog the key stages of industrialization. As such, GoR has integrated ICT as a key driver for socio-economic development to fast track Rwanda s economic transformation, and consistently strives to align the country s development agenda to global trends in order to be competitive. (Rwanda Vision 2020 en Rwanda ICT Strategy and Action Plan). En: The Government of Rwanda prioritizes ICT as an enabler of its socioeconomic development, through the new five-year ( ) national strategy on ICT Development called Smart Rwanda. 2

3 Doelstelling: Ondersteunen van multi-helix partners in Kigali en/of een aantal andere steden in Rwanda bij het versnellen van de transformatie van een agrarische economie naar een op data en kennis gebaseerde economie. Beoogde resultaten: - Bijdragen leveren aan de Global Goals, in het bijzonder 9 (opbouw van een robuuste infrastructuur) en 11 (inclusieve, veerkrachtige, veilige en duurzame steden). - Het versterken van de innovatiekracht van multi-helix partners om optimaal gebruik te maken van ICT als instrument voor verandering in een aantal belangrijke domeinen. - Eindhoven als innovatieve regio sterker te positioneren in het verband van internationale ontwikkelingsrelaties -o.m. die van Rwanda met Korea, Singapore, Japan, de Verenigde Staten e.a.- en daarbij het netwerk en de kennis van de regio Eindhoven over smart cities / smart societies te vergroten. II. Programmalijn PPS en participatie in Rwanda programma van VNG International Achtergrond: De Rwandese overheid is zich ervan bewust dat voor economische ontwikkeling ook een sterker bedrijfsleven noodzakelijk is. Daarnaast is participatie van het bedrijfsleven noodzakelijk bij de verdere uitbouw van de publieke infrastructuur, zowel om financiële als om efficiency redenen. De Rwandese overheid zet dan ook sterk in op PPS-samenwerkingsverbanden (PPS: publiek-private samenwerking). Op het niveau van lokale overheden wordt er fors aan capaciteitsopbouw op het gebied van PPSconstructies gewerkt. VNG-international is daarbij betrokken door die capaciteitsopbouw zowel inhoudelijk als financieel te ondersteunen. Daartoe zet ze middelen in die via BuZa uit het zogenaamde LGCP-programma komen: Local Governance Capacity Programme. Omdat Eindhoven in de laatste jaar nogal wat ervaring heeft opgedaan met PPS-constructies ( verbonden partijen ) zou VNG-i bij de uitvoering van dit LGCP-programma heel graag de kennis en ervaring van Eindhoven betrekken. Vanaf 2017 loopt een tweede tranche van dit LGCP programma. Participatie daarin van Eindhoven bij de verdere capaciteitsopbouw wordt ten zeerste op prijs gesteld. Van 2012 tot eind 2016 is de eerste tranche van dit LGCP programma al in uitvoering. Ook hierin zit al een PPS-component. VNG-i acht het zeer wenselijk als Eindhoven daarin ook nog zou participeren vooruitlopend op de eventuele start van het samenwerkingsprogramma Rwanda-Eindhoven vanaf Concreet vraagt VNG-i aan Eindhoven expertise op het gebied van PPS-constructies bij enkele nog uit te voeren trainingen in najaar 2016 en een delegatie van zes Rwandese gemeenten te ontvangen en kennis te laten maken met ervaringen van (de regio) Eindhoven en van Brainport op het gebied van PPS. Doelstelling: Ondersteunen van multi-helix partners in Kigali en/of een aantal andere steden in Rwanda bij het versterken van de economische structuur. 3

4 Beoogde resultaten: - Bijdragen leveren aan de Global Goals, in het bijzonder 11 (inclusieve, veilige, veerkrachtige en duurzame steden) en 17 (versterking van publieke, publiek-private en maatschappelijke samenwerkingsverbanden). - Via pilotprojecten versterken van de innovatiekracht om optimaal gebruik te maken van multi-helix samenwerking en publiek-private partnerschappen als instrumenten voor verandering in een aantal belangrijke domeinen (met focus op IT). III. Programmalijn jongeren en jonge ondernemers Achtergrond: Rwanda kent een jonge, snel groeiende bevolking. De traditioneel agrarische arbeidsmarkt biedt jongeren weinig kans op werk. Zoals verwoord in beleidsdocumenten heeft de regering van Rwanda de ambitie jaarlijks off-farm banen te creëren. De private sector in Rwanda heeft weinig capaciteit om banen te creëren en ook de Rwandese gemeenten zien deze ambitie als een enorme uitdaging. Eindhoven kent zowel private als publieke spelers die bereid zijn kennis, ervaring en perspectieven te delen. Doelstelling: Ondersteunen van jongeren in het voortgezet onderwijs en jonge ondernemers in Rwanda bij het versterken van hun positie op de arbeidsmarkt. Beoogde resultaten: - Bijdragen leveren aan de Global Goals, in het bijzonder 4 (onderwijs en levenslang leren) en 8 (duurzame, inclusieve economische groei en werk voor iedereen). - Via pilotprojecten versterken van de innovatiekracht van jongeren en jonge ondernemers in Rwanda (en Nederland) om optimaal gebruik te maken van ICT-mogelijkheden, om hun skills voor ondernemerschap te verbeteren, alsook hun potentie om zelf een actieve bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. - Ook Nederlandse private partijen hebben baat bij kennisdeling in deze netwerken. Zij verkrijgen zo mogelijk een preferente positie op de potentieel interessante Oost-Afrikaanse markt. IV. Programmalijn Food Achtergrond: Zoals verwoord in beleidsdocumenten is embedding domestic firms into global value chains (GVCs) a priority for the Government and viewed as a key vehicle for promoting export growth and diversification and contributing to the broader goal of achieving a private-sector-led economy by The potential for linking national value chains (NVCs) with GVCs exists in several industries, including exports (especially coffee, tea and minerals), food processing, dairy and beverages, ICT and Business Process Outsourcing (BPO). Expanding linkages between NVCs and GVCs will require addressing three key factors: supply constraints, improving the quality of domestic raw materials and addressing infrastructure bottlenecks, particularly in energy and transport. Verder kampt Rwanda met gebrek aan voedselzekerheid en grote oogstverliezen. Met het Second Economic Development and Poverty Reducation Strategy (EDPRS2)-programma werkt de Rwandese regering structureel aan de bestrijding van honger en armoede. 4

5 Doelstelling: Ondersteunen van bedrijven in Rwanda bij het versterken van hun toegevoegde waarde in de productieketens, waardoor werkgelegenheid en inkomsten worden vergroot en de voedselzekerheid voor de Rwandezen wordt versterkt. Beoogde resultaten: - Bijdragen aan specifieke Global Goals, in het bijzonder 2 (einde aan honger en ondervoeding) en 8 (duurzame, inclusieve economische groei en werk voor iedereen); - Via pilotprojecten versterken van de innovatiekracht van bedrijven in Rwanda door gebruik te maken van samenwerking met bedrijven in Eindhoven. Dit biedt Rwanda de gelegenheid zijn economische positie te verbeteren en daarmee meer banen te creëren. - (Eindhovense) ondernemers krijgen de gelegenheid zich te oriënteren op de perspectiefrijke Oost-Afrikaanse markt. 5. Van programmalijn naar projecten. Voor de concretisering van programmalijnen naar uitvoerbare projecten gebruiken we de concrete vragen die vanuit Rwanda op tafel zijn en zullen worden - gelegd, evenals de wensen en initiatieven die vanuit Eindhoven zijn aangedragen en nog zullen opkomen. I. Programmalijn smart cities /smart societies Het Rwandese ministerie van Jeugd en ICT heeft de delegatie prioriteiten voorgelegd die de basis zouden moeten vormen van een multi-helix partnership. Prioritair volgens het ministerie zijn: capaciteitsopbouw, het maken van gezamenlijke netwerken van innovators, kennisuitwisseling, governance, uitwisseling tussen bedrijven, het ontwikkelen als ICT-hub. De burgemeester van Kigali heeft expliciet aan de delegatie de wens kenbaar gemaakt tot samenwerking op het thema smart cities voor in ieder geval een periode van vier jaar, aangezien Eindhoven wordt gezien als een stad die al heel ver is op dit thema. Men is daarbij ook zeer geïnteresseerd in de wijze waarop Eindhoven vorm geeft aan onderwerpen als Internet of Things (lot); big data analytics; cybersecurity; creative industries en mobiliteit en digitale lifestyle. Het thema smart cities heeft een hoge prioriteit, omdat daar het meest concrete verzoek tot samenwerking ligt, gebaseerd op het uitgewerkte masterplan Smart Rwanda. Het verzoek van Kigali betreft vooral ondersteuning bij de implementatie van dit beleid. Verzoek om ondersteuning bij implementatie van smart education. Heel concreet werd om ondersteuning vanuit de regio Eindhoven gevraagd op de volgende activiteiten: projectmanagement, netwerkarchitectuur, softwarearchitectuur, business development in de vorm van PPS-constructies. Perspectieven In de regio Eindhoven zijn veel partijen actief op onderdelen van smart cities /smart societies. Gezien het brede spectrum waarop de Rwandese partners samenwerking op prijs stellen ligt het voor de hand eerst de kaders voor de samenwerking tussen de voornaamste (publieke) partijen te preciseren. Pas daarna worden specifieke private partijen uitgenodigd voor deelname aan het programma. 5

6 Aanwezigheid in Rwanda en het hebben van netwerken van private partijen uit de regio Eindhoven in Rwanda kan deze partijen een interessante voorrangspositie opleveren in het geval de ICT-hub Rwanda zich de komende jaren goed weet door te ontwikkelen. Projecten: a. Het ontwikkelen/ondersteunen van initiatieven van multi-helix partners in Rwanda die gebruik maken van ICT om te komen tot slimme oplossingen op economische (zoals de inzet van ICT om de innovatiekracht van het mkb te versterken) als sociale terreinen (zoals het versterken van de gezondheidszorg in afgelegen gebieden, onderwijs, bevorderen van transparantie, burgerparticipatie e.a.). b. Het ontwikkelen/ondersteunen van initiatieven van multi-helix partners in Rwanda die inspelen op de risico s die ICT met zich meebrengt, zoals hoe als gemeente om te gaan met big data, cybersecurity e.a. Invulling van deze programmalijn kan bijvoorbeeld door het geven van trainingen aan partners die de overstap aan het maken zijn: initiatieven van burgers, maatschappelijke organisaties, onderwijs- en kennisinstellingen faciliteren die nodig zijn om de goede keuzes te maken bij de transformatie. Een concreet project: Een eerste verkenning tijdens de factfinding missie in mei 2016 heeft geresulteerd in een voorstel van het IT-bedrijf Centric. Een medewerker van Centric constateerde dat in Rwanda veel maatschappelijk functionele initiatieven op ICT-gebied massaal worden geadapteerd. Ze worden echter te technisch in elkaar gezet. Ook bleek maar een aantal engineers in staat te zijn zelfstandig codes van niveau te maken. Bovendien leeft in Rwanda een sterke wens om een brug te slaan naar het westen. In het voorstel van Centric gaat op afstand capaciteit ingezet worden. Door kennisdeling ontstaat een hoger kennisniveau in Rwanda dat voor betere lokale software en internationale relaties kan zorgen. Concreet wil men via regelmatige contactmomenten samen software maken met als gezamenlijk doel: Oplevering van 1 software product per jaar met een lokale impact in Rwanda en internationaal; Verhoging kennisniveau van 8 engineers per jaar; Opzet van coach de coach principe waardoor kennis in Rwanda geborgd wordt (capaciteit uitbreiding); Praktijk ervaring opdoen met software ontwikkeling op afstand; Ingerichte projectomgeving, leeromgeving en communicatiemiddelen; Presentatie van eindproject aan Eindhoven Smart Society; Impact van de software oplossing in de samenleving; Wederzijds leren van interculturele samenwerking; Versterking van non profit organisaties. 6

7 II. Programmalijn PPS oplossingen en participatie in VNG-i-programma Drie leden van de Eindhovense delegatie brachten van 23 tot en met 25 mei een bezoek aan RALGA (de organisatie van samenwerkende gemeenten in Rwanda) en aan enkele districten buiten de hoofdstad. Dit was het gevolg van het verzoek van VNG-International aan de gemeente Eindhoven om ondersteuning te verlenen aan haar programma van capaciteitsopbouw voor lokale overheden in Rwanda op het gebied van PPS-constructies; uiteraard mits er een structurele relatie tussen Eindhoven en Rwanda tot stand komt. Onderdeel van dit programma is ook dat najaar 2016 een delegatie uit zes steden in Rwanda een studiebezoek brengt aan regio Eindhoven. Dit bezoek wordt financieel mogelijk gemaakt door VNG-i(via BuZa). Perspectieven Voor het deelprogramma multi-helix samenwerking en smart PPS oplossingen heeft afstemming plaatsgevonden met VNG-i en zijn Rwandese partner RALGA. VNG-i heeft Eindhoven uitgenodigd deel te nemen aan het LGCP-programma ( ) capaciteitsversterking van gemeenten in Rwanda op het terrein van multi-helix samenwerking en PPS. Het ligt voor de hand zowel publieke als private ervaringsdeskundigheid uit Eindhoven hierbij te betrekken. De Eindhovense inzet wordt financieel mede mogelijk gemaakt door VNG-i (via BuZa). De onderhandelingen tussen VNG-i en BuZa over de financiering van het vervolgprogramma zijn in een vergevorderd stadium. Na goedkeuring van BuZa van het vervolgprogramma en van de gemeente Eindhoven over het aangaan van een mondiaal partnerschap met Rwanda zullen VNGi en Eindhoven concrete afspraken kunnen maken over taakverdeling. Invulling kan bijvoorbeeld door het geven van trainingen aan multi-helix partners in Rwanda over de kennis en ervaring die in regio Eindhoven met deze instrumenten zijn opgedaan. Projecten: a. Het ontwikkelen/ondersteunen van multi-helix partnerschappen tussen partners in de regio Eindhoven en in Rwanda. Aangezien er enkele speerpunten zijn benoemd waar de samenwerking Eindhoven-Rwanda zich vooralsnog- op zal richten, ligt het ook voor de hand een dergelijke verkenning te richten op bedrijven die binnen die speerpunten opereren: IT, food en innovatieve platforms. b. Het ontwikkelen/ondersteunen van separate PPS-samenwerkingsvormen tussen bedrijven in de regio Eindhoven en (lokale) overheden in Rwanda. Gezien het grote belang dat de Rwandese overheid hecht aan participatie van private partijen in de economische ontwikkeling van het land en de verdere opbouw van de infrastructuur via PPS-constructies, ligt het voor de hand verder te verkennen in hoeverre bedrijven uit de regio Eindhoven betrokken kunnen worden bij dergelijke constructies. Vanwege het uitgangspunt dat PPS-constructies veelal gericht zijn op (fysieke) infrastructuur die onder de taakstelling van de overheid valt, zou een nadere verkenning zich in eerste instantie kunnen richten op de mogelijke betrokkenheid van IT-bedrijven bij PPS-constructies op het gebied van IT-infrastructuur. Binnen de verkenningen zoals die uit de factfinding rapportage naar voren komen, zou participatie van IT-bedrijven bij de ontwikkeling van Smart Kigali en bij de educatieve ITinfrastructuur (zoals die nu op beleidsniveau uitwerking heeft gekregen binnen het Rwandese ministerie van educatie) eerste onderwerpen kunnen zijn voor nadere exploratie. c. Participatie in VNG-i LGCP-programma op het onderdeel PPS (LGCP: Local Governance Capacitybuilding Programme). Op dit moment is het programma bij VNG-i nog in ontwikkeling. Inhoudelijk ligt het voor de hand bij de uitwerking aan te sluiten zoals die bij VNG-i plaatsvindt. 7

8 III. Programmalijn jongeren / innovatieve jonge ondernemers Uit de rapportage van de delegatie komt het verzoek naar voren vanuit Rwanda om investeringen resp. kennisuitwisseling met jonge, innovatieve ondernemers. Door te investeren in ICT educatie in Rwanda wordt het kennisniveau in Rwanda vergroot en kunnen meer ICT projecten zelfstandig uitgevoerd worden. ICT staat aan het begin van zijn intrede in Rwanda. Het land is een greenfield van kansen. De bouw van de Kigali Innovation Campus maakt kennisuitwisseling op het gebied van ICT en innovatieve samenwerkingsmodellen kansrijk. Perspectieven Private partijen en ngo s uit de Brainport regio Eindhoven blijken bereid deel te nemen aan een samenwerking met Rwandese innovatieve start ups, scale ups en ambitieuze jongeren op weg naar de arbeidsmarkt. ICT speelt hierin een grote rol als enabler. Centraal staan capaciteitsversterking en kennisdeling ten behoeve van betere kansen op de arbeidsmarkt voor (jonge) ondernemers. De voorziene uitwisseling tussen jongeren belooft een stevig potentieel voor zowel de Rwandese economie als voor versterking van mondiaal burgerschap onder jongeren en jonge ondernemers in Eindhoven. Invulling kan bijvoorbeeld door via een digitaal platform uitwisselen van kennis en ervaring met jongeren en jonge ondernemers Eindhoven, het creëren van stageplaatsen e.a. Een concreet project: Het in Eindhoven opererende jongerenplatform ONEWORLD citizens (OWC) sensibiliseert jongeren voor mondiale maatschappelijke vraagstukken. OWC heeft een voorstel ingediend voor een digitaal platform tussen jongeren in regio Eindhoven en Rwanda waar ze kunnen samenwerken aan smartoplossingen voor mondiale maatschappelijke vraagstukken. OWC heeft ruime ervaring met internationale jongerenprojecten (ook al meerdere jaren in Eindhoven, o.m. dit voorjaar met delegaties uit een tiental landen op Strijp-S). Daarbij werkt OWC onder meer samen met de Nederlandse ngo Africa in Motion (AIM), dat een track record heeft met partners in Rwanda. Doelgroep van dit project zijn jongeren van 15 tot 25 jaar in Eindhoven, Rwanda (en mogelijk andere landen). Thema s zijn: duurzame energie, ICT-onderwijs en ontwikkeling, werkgelegenheid, sociaal ondernemerschap. AIM assisteert bij het verbinden van kleine bedrijfjes die nu al in Rwanda zijn met (expertise van) Eindhovense bedrijven en sociale ondernemers. OWC verzorgt de online educatie, het sociaal ondernemerschap en gaat het gezamenlijke ondernemen van jonge ondernemers uit Eindhoven en Rwanda op gang brengen. Mogelijk kunnen bovendien enkele Rwandese toptalenten in de komende jaren meedoen aan het Young Brainport Experience Programme en/of de Young Brainport Summer School. IV. Programmalijn Food Uit de rapportage: De Minister van Landbouw van Rwanda verzocht de delegatie om nader te onderzoeken of partijen uit de regio Eindhoven bereid gevonden konden worden om een bijdrage te leveren aan de versterking van de verwerkingscapaciteit rond voedselproducten, alsmede aan onderzoek naar alternatieven voor plastic verpakkingen van voedsel (polyethyleen). 8

9 Perspectieven Meer capaciteit helpen organiseren in Rwanda m.b.t. verbetering van conserveringstechnieken en verwerking van landbouwproducten leidt tot vermindering van oogstverliezen (nu 35%), tot vergroting van het aantal banen en verhoging van de inkomsten voor de Rwandese overheid. Kennismaking met de potentie van de landbouwmogelijkheden in Rwanda en Oost-Afrika kan ook interessant zijn voor agri-bedrijven uit de regio Eindhoven. Zij kunnen zo ook direct bijdragen aan de Global Goals, hetzij via hun core business, hetzij via hun MVO-beleid. In het kader van het samenwerkingsprogramma Eindhoven-Chinandega waren partijen uit Eindhoven en de regio op dit terrein actief. Dit resulteerde onder meer in de inzet van expertise voor het op een school in Chinandega ontwikkelen van een curriculum opleiding medewerker in de voedingsindustrie en het op deze school helpen ontwikkelen en implementeren van een laboratorium voedingsindustrie. Bedrijven en onderwijsinstellingen leverden een bijdrage aan de realisatie van dit project. De kennis en ervaring die hiermee is opgedaan kan wellicht ook in Rwanda een rol spelen. Mogelijke projecten a. Rwanda heeft, ook in de agri-sector, behoefte aan geschoold technisch middenkader. Inzet op beroepsonderwijs in de voedingssector ligt voor de hand. b. Voedselconservering is een prioriteit. Introductie van nieuwe technieken kan daarbij helpen. c. Verkend kan worden of partijen uit de verpakkingsindustrie bereid zijn mee te denken over innovatieve wijzen van non-plastic verpakkingen (aangezien Rwanda plastic verpakkingen in de ban heeft gedaan). Invulling kan bijvoorbeeld door het geven van trainingen aan bedrijven in de voedingsindustrie in Rwanda over de kennis en ervaring die in regio Eindhoven is opgedaan. Concrete projecten met bedrijven zijn pas mogelijk zodra meer expliciet duidelijk is welke specifieke voedselproducten prioriteit hebben voor Rwanda. Het ligt voor de hand hier partijen uit het Brainport-netwerk bij te betrekken. 6. Wijze van werken Belangrijke aspecten van de te volgen werkwijze zijn: 2017: *Het samen met de Rwandese counterpart vaststellen van de programmalijnen; *Het daarbij kiezen van een beperkt aantal thema s dat aansluit bij de problemen van de partner (Rwanda); * Het commitment voor de samenwerking wordt bij aanvang van het 4-jaren programma vastgelegd in een Memorandum of Understanding; * Het betrekken van partijen bij de uitvoering van de programmalijnen. Daarbij geldt: - Activiteiten van bedrijven en kennisinstellingen richten op versterking van lokale bedrijven en kennisinstellingen in Rwanda (capacity building); - Activiteiten van de burgers en ngo s richten op de bevolking en op lokale intermediaire organisaties; 9

10 - Gemeentelijke activiteiten richten op versterking van de lokale ambtelijke organisatie (capacity building); - Streven naar complementariteit in werkwijze tussen en rollen van multi-helix partners; * Het betrekken van cofinanciering in de vorm van subsidies, betalingen en bijdragen in natura; * Het formeren van een stuurgroep die de verantwoordelijkheid krijgt voor de coördinatie van het samenwerkingsprogramma op strategisch niveau (met leden in Eindhoven en Rwanda) en van een werkgroep die toeziet op de uitvoering (leden in Eindhoven en Rwanda); de stuurgroep en de werkgroep worden ondersteund door de projectleider internationaal van Brainport Development; : * Het volgen van een programmatische aanpak met aandacht voor de samenhang van de onderdelen; * Jaarlijks wordt per programmalijn gemonitord, geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Dat geldt voor de inhoudelijke resultaten (scores op de Global Goals) alsook voor de inzet van middelen; * Door de inhoudelijke opbrengst, in het bijzonder de bijdragen aan de Global Goals, te communiceren in de Eindhovense samenleving wordt het publiek draagvlak versterkt en worden mogelijk nieuwe partners geënthousiasmeerd om bijdragen te leveren aan mondiale bewustwording; * Communicatie over het samenwerkingsprogramma zal plaatsvinden in de vorm van een communicatiemix, afhankelijk van doel en doelgroep. Hierbij zal veel gebruik gemaakt worden van digitale mogelijkheden. Dit geldt niet alleen voor communicatie in Eindhoven, maar ook met partners in Rwanda (zoals conference calls, digitale platforms e.a.). 7. Middelen Multi-helix stakeholders in de regio Eindhoven en in Rwanda, maar ook externe partijen, kunnen bijdragen leveren aan het samenwerkingsprogramma. Die bijdragen kunnen zijn in natura: door expertise, netwerken, middelen en diensten te verlenen en deze niet te declareren. Die bijdragen kunnen ook bestaan uit subsidies en uit betalingen door derden voor kosten die in het kader van het programma worden gemaakt en niet worden gedeclareerd. Subsidiemogelijkheden zijn te vinden bij VNG-i (de PPS-programmapijler wordt onder meer mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage voor reis- en verblijfkosten van Eindhovense experts ), bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (m.n. bij deelname van Nederlandse mkb-bedrijven), bij medefinancieringsorganisaties (m.n. voor de programmapijlers Jongeren en innovatieve ondernemers en Food), bij de EU en mogelijk via de Rwandese overheid- bij supranationale partijen. Voorwaarde bij het verkrijgen van de meeste subsidies is een zekere mate van eigen inbreng. Een totaalbegroting voor het samenwerkingsprogramma is op dit moment nog niet te maken. Wel is duidelijk dat de beschikbare financiële middelen uit het Beleid Mondiale Bewustwording niet toereikend zullen zijn om hiermee mondiale partnerschappen als deze met Rwanda te ontwikkelen, daarmee als gemeente een verschil te maken en andere partners te interesseren voor samenwerking. 10

11 Als Eindhoven de in zijn beleid gestelde ambities met de mondiale partnerschappen waar wil maken, is een meerjaren-investering in dit eerste perspectiefrijke mondiale partnerschap van groot belang. Voorgesteld wordt dan ook voor het samenwerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda voor de programmaperiode van vier jaar per jaar Euro beschikbaar te stellen als bijdrage in de totale kosten en deze kosten te dekken uit het budget mondiale bewustwording door de inzet van Euro uit het budget van 2016 en Euro uit het gereserveerde budget van