Onderwerp: Voornemen tot instemmen met het Plan van Aanpak samenwerkingswerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven 16R6935 Raadsnummer Inboeknummer 16bst01185 Dossiernummer Beslisdatum: 30 augustus 2016 Commissienotitie Onderwerp: Voornemen tot instemmen met het Plan van Aanpak samenwerkingswerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda Inleiding Op 7 juni 2016 deelde het college de raad mee binnenkort een raadsvoorhangbrief (met plan van aanpak) te sturen op basis waarvan de raad haar zienswijze kenbaar kan maken over het voornemen een mondiaal partnerschap aan te gaan met Rwanda. In de voorbereidende periode zijn de volgende activiteiten uitgevoerd om te kunnen bepalen tot welke subdoelen en thema s dit hoofddoel leidt: - een literatuuronderzoek; - besprekingen tussen bestuurders en ambtelijke representanten van Eindhoven en Rwanda; - een verzoek van VNG-i aan Eindhoven om te participeren in de samenwerkingsprogramma s voor de periode en die door VNG-i worden uitgevoerd in Rwanda; - een meningsvormende vergadering van de raadsfracties op 29 maart 2016; - een factfinding missie naar Rwanda in mei 2016; - een terugkoppeling van het college aan de raadsfracties tijdens A-avond op 7 juni 2016 over de resultaten van de missie naar Rwanda in mei Advies gevraagd aan de commissie om: een zienswijze te geven op het volgende voorgenomen besluit van het college: 1. Instemmen met het Plan van Aanpak samenwerkingsprogramma Eindhoven- Rwanda 2017 t/m 2020 ; 2. Instemmen met het verzoek van VNG International om in het najaar van 2016 expertise in te zetten voor een training in Rwanda op het gebied van PPSconstructies en in Eindhoven een delegatie van zes Rwandese gemeenten te ontvangen voor een training over dit onderwerp; 3. Instemmen met het jaarlijks beschikbaar stellen van Euro als bijdrage in de totale kosten van het samenwerkingsprogramma Eindhoven Rwanda 2017 t/m 2020 en de kosten te dekken uit het budget mondiale bewustwording door de inzet van Euro uit het budget 2016 en uit het gereserveerde budget 2015.

2 Argumenten, uitgangspunten, doelstelling en randvoorwaarden. 1. Samenwerking met Rwanda biedt mogelijkheden voor concrete invulling en vernieuwing van het beleid In het kader van een verkenning is geconstateerd dat het aangaan van een mondiaal partnerschap tussen multi-helix partners in Eindhoven en in Rwanda een goede testcase is voor vernieuwing van het beleid mondiale bewustwording. In het nieuwe beleid is een mondiaal partnerschap gedefinieerd als een samenwerkingsverband tussen een alliantie van rechtspersonen in Eindhoven en in een stad in de wereld die een gezamenlijk doel nastreeft dat aansluit bij de VN ontwikkelingsagenda. De Rwandese overheid stuurt sterk op economische groei ten behoeve van armoedebestrijding en welvaartsverbetering voor de hele bevolking. Ook sociale stabiliteit en veiligheid krijgen veel aandacht na de genocide van Dat hard wordt gewerkt aan de sociaaleconomische rechten van de bevolking is evident en zichtbaar; dat de politieke rechten fors ingeperkt zijn, roept in ieder geval discussies en weerstand op; ook al is deze situatie mogelijk te verklaren door de vrees voor herhaling van de gruwelijkheden uit het verleden. De intensiteit en de voortvarendheid waarmee gewerkt wordt aan sociaaleconomische vooruitgang, vrede en stabiliteit en een corruptievrije overheid, is voor het college aanleiding om te concluderen dat het zinvol is om een samenwerkingsrelatie aan te gaan tussen de regio Eindhoven en Rwanda op de thema s die in de rapportage van de delegatie zijn genoemd. Met name die thema s waarop door de Rwandese gesprekspartners expliciet om samenwerking werd gevraagd zijn -daardoor- kansrijk om verder te exploreren. De samenwerkingsthema s zijn dusdanig divers dat ze vele multiple helix partners in de regio Eindhoven de gelegenheid bieden daarin te participeren zoals bedoeld in het nieuwe beleid mondiale bewustwording. Een samenwerkingsrelatie Eindhoven-Rwanda mag dan ook daadwerkelijk gezien worden als een kansrijke invulling van het nieuwe beleid. Hoewel de wederkerigheid in eerste instantie wat beperkt lijkt en het vooral op geven vanuit de regio Eindhove zal aankomen, is dat geen belemmering om Eindhovense (maatschappelijke) organisaties, bedrijven en burgers te betrekken bij en te laten participeren in programma s en activiteiten. Gezien de ambities en sociaaleconomische perspectieven van Rwanda kan het voor Eindhovense private partijen op middellange termijn beslist interessant zijn om zich te positioneren in Rwanda en kennis te nemen van de handels- en investeringsmogelijkheden van de Oost-Afrikaanse markt. De samenwerking vereist een goede procesbegeleiding onderweg, omdat niet alles in één keer vooraf kan worden vastgelegd. Prioritering, fasering, structurering en leren van het proces zullen in het plan van aanpak belangrijk zijn om het tot een succesvol programmate maken waar ook de Eindhovense

3 bevolking en organisaties hun voordeel mee halen. Dit plan van aanpak is als bijlage toegevoegd. Aandachtspunt Mensenrechtensituatie: In de vergadering van de raadsfracties, dd. 29 maart 2016, is expliciet aandacht gevraagd voor de mensenrechtensituatie in Rwanda. De delegatie die de factfinding missie heeft uitgevoerd, is daartoe te rade gegaan bij het Ministerie van BuZa in Den Haag en bij de Nederlandse ambassade in Kigali. De delegatie heeft geconstateerd dat Nederland verbetering van de mensenrechtensituatie steunt door: steun aan de justitiesector die eerlijke rechtspraak moet garanderen; steun aan mediahervorming; door bij te dragen aan het verzoeningsproces; door in dialoog te blijven met mensenrechten-ngo s en politieke oppositiepartijen en hen waar nodig bij te staan; door Rwanda te ondersteunen bij het verbeteren van hun wetgeving op controversiële gebieden als genocide-ontkenning en mediawetgeving. Nederland stelt zich op als kritisch-constructieve partner, ook op gevoelige onderwerpen als mediavrijheid, oppositie en mensenrechten. Het ligt voor het college voor de hand dat voor de hier bedoelde lobby het initiatief ligt bij de Nederlandse landelijke overheid die hiervoor geëquipeerd is, mede gebaseerd op 22 jaar ervaring. 2. Participeren in lopende LGCP-programma versterkt positie van Eindhoven De Rwandese overheid is zich ervan bewust dat voor economische ontwikkeling ook een sterker bedrijfsleven noodzakelijk is. Daarnaast is participatie van het bedrijfsleven noodzakelijk bij de verdere uitbouw van de publieke infrastructuur, zowel om financiële als om efficiency-redenen. De Rwandese overheid zet dan ook sterk in op PPS-samenwerkingsverbanden (PPS: publiek-private samenwerking). Op het niveau van lokale overheden wordt er fors aan capaciteitsopbouw op het gebied van PPS-constructies gewerkt. VNG-international is daarbij betrokken door die capaciteitsopbouw zowel inhoudelijk als financieel te ondersteunen. Daartoe zet ze middelen in die via BuZa uit het zogenaamde LGCP-programma komen: Local Governance Capacity Programme. Omdat Eindhoven in de laatste jaar nogal wat ervaring heeft opgedaan met PPS-constructies ( verbonden partijen ) zou VNG-i bij de uitvoering van dit LGCP-programma heel graag de kennis en ervaring van Eindhoven betrekken. Vanaf 2017 loopt een tweede tranche van dit LGCP programma. Participatie daarin van Eindhoven bij de verdere capaciteitsopbouw wordt ten zeerste op prijs gesteld. Van 2012 tot eind 2016 is de eerste tranche van dit LGCP-programma al in uitvoering. Ook hierin zit al een PPS-component. VNG-i acht het zeer wenselijk als Eindhoven daarin ook nog zou participeren vooruitlopend op de eventuele start van het samenwerkingsprogramma Rwanda-Eindhoven vanaf Concreet vraagt VNG-i aan Eindhoven expertise op het gebied van PPSconstructies bij een nog uit te voeren training in Rwanda in najaar 2016 en om een delegatie van zes gemeenten uit Rwanda te ontvangen en kennis te laten

4 maken met ervaringen van (de regio) Eindhoven en van Brainport op het gebied van PPS. De kosten van deze twee activiteiten worden volledig gedekt door VNG-i. Voorgesteld wordt met dit verzoek in te stemmen, omdat dit de positie van Eindhoven versterkt. 3. Inzet van substantiële eigen middelen biedt uitzicht op de inzet van capaciteit en financiële middelen door externe partijen die interessant zijn voor Eindhoven Voorgesteld wordt van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2020 jaarlijks Euro beschikbaar te stellen als bijdrage in de totale kosten van het samenwerkingsprogramma Eindhoven Rwanda en deze kosten te dekken uit het budget mondiale bewustwording door de inzet van Euro uit het budget van 2016 en uit het gereserveerde budget van W.b. het bedrag van Euro (budget 2016): Op 16 december 2014 heeft het college de nieuwe subsidieverordening 2015 vastgesteld. Op basis hiervan konden organisaties voor 1 oktober 2015 een aanvraag indienen om in aanmerking te komen voor subsidie voor het aangaan van een mondiaal partnerschap.in In 2016 is van de gereserveerde financiële middelen ad Euro slechts Euro besteed. W.b. het bedrag van Euro (budget 2015): Op 15 december 2015 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het voorstel van het college om uit het budget mondiale bewustwording 2015 een bedrag van Euro te reserveren voor activiteiten in Het college motiveerde dit als volgt: 1. Het budget is noodzakelijk om de transitie van het door de gemeenteraad vastgestelde nieuwe beleid mogelijk te maken; 2. Inzet van gemeentelijke middelen is van groot belang om cofinanciering van derden (waaronder VNG-i / BuZa) te realiseren. Deze reservering is gebaseerd op in 2015 niet bestede middelen voor financiële ondersteuning mondiale partnerschappen en out of pocket kosten makelschakelfuncties. Het is van groot belang dat de gemeente zelf substantiële financiële middelen inzet om bijdragen van partners mogelijk te maken om daarmee een echte multi-helix mondiaal partnerschap te realiseren. Ook de inzet van externe kennis, netwerken en financiële middelen in het samenwerkingsprogramma is noodzakelijk om tegemoet te kunnen komen aan het ambitieniveau van het beleid van de gemeente Eindhoven. Uit oogpunt van een duurzame ontwikkeling is het bovendien voor de ontwikkeling van Rwanda van belang niet afhankelijk te worden van een enkele partner. In het kader van een mogelijke samenwerking van Eindhoven met Rwanda is overleg geweest met VNG-i en BuZa. Dit heeft ertoe geleid dat VNG-i in haar voorstel aan BuZa (augustus 2016) over financiering van het Local Capacity Development Program (LGCP) Rwanda (een vervolg op het huidige programma) de regio Eindhoven als belangrijkste potentiële partner noemt. Naar verwachting gaat BuZa akkoord met het voorstel en stelt het op jaarbasis

5 substantiële middelen beschikbaar voor de inzet van capaciteit en het financieren van activiteiten. Deze bijdrage maakt onder meer mogelijk dat Eindhoven gebruik kan maken van ambtelijke capaciteit op strategisch en uitvoerend niveau van VNG-i in Rwanda en dat een substantieel deel van de activiteiten van de progammalijn publiek-private samenwerking door VNG-i gedekt worden. Hieronder vallen onder meer de reis- en verblijfkosten van Eindhovense experts die een training verzorgen in Rwanda. De gezamenlijke inzet van doelen en middelen van VNG-i en de gemeente Eindhoven brengt meerdere bronnen van cofinanciering in beeld (denk aan RvO (o.m. het Dutch Good Grow Fund) en EU-gelden). Procesafspraken De input van uw commissie wordt betrokken bij de vervolgbesluitvorming. Ter inzage gelegde stukken 1. Plan van aanpak samenwerkingsprogramma Eindhoven-Rwanda Burgemeester en wethouders van Eindhoven, secretaris