Deel II. WERKPLAN ZUID-HOLLAND 2014 Randstad Samenwerking Europa Januari 2014

Transcriptie

1 Deel II WERKPLAN ZUID-HOLLAND 2014 Randstad Samenwerking Europa Januari 2014

2 In het werkplan 2014 van de Randstadprovincies De krachten gebundeld staan de vier thema s uitgewerkt die in de Randstadstrategie Europa zijn vastgesteld. Het gaat om de toekomst van het regionale beleid, kennis en innovatie, duurzame leefomgeving en landelijke gebieden onder stedelijke druk. Voor deze thema s nemen de Randstadprovincies deel in Europese netwerken van vergelijkbare regio s. Naast de vier onderwerpen waar de provincie Zuid-Holland samenwerkt met de Randstadprovincies zijn voor Zuid-Holland de thema s Water en Kust en Bio-economie belangrijk. Deel II van het werkplan beschrijft deze Zuid-Hollandse prioriteiten waarop de provincie samenwerkt met de kustprovincies en met partners in de Biobased Delta en de Vlaams-Nederlandse Delta. Water en Kust De ontwikkeling en implementatie van innovaties in de watersector spelen zich vaak af op regionale schaal. De provincie Zuid-Holland kiest daarbij voor een integrale aanpak door dwarsverbanden te leggen met aanverwante beleidsdossiers zoals milieu, energie en ruimtelijke ordening. Voorgaande jaren is vooral geïnvesteerd in inhoudelijke bijdragen richting Brussel over de zoetwatervoorziening (Kader Richtlijn Water en Blauwdruk Water), integraal kustbeheer (integrated coastel zone management (ICZM)) en het versterken van het deltatechnologie en maritieme cluster. In 2014 ligt de focus meer op de samenwerking tussen partijen, het beschikbaar maken van de kennis en kunde van de samenwerkingsverbanden richting Brussel en het koppelen van de ambities van Zuid- Holland aan de kansen van nieuwe subsidiemogelijkheden. Om de verschillende doelen te halen en de activiteiten uit te kunnen voeren werkt de Provincie Zuid- Holland samen met diverse nationale en internationale partijen en netwerken, zoals de kustprovincies en de Vlaams-Nederlandse Delta. De provincie Zuid-Holland vindt het van belang om in wisselende coalities samen te kunnen werken. De volgende onderwerpen krijgen de meeste aandacht: 1. Samen met de andere kustprovincies (Zeeland, Noord-Holland en Friesland) en private partijen, dient Zuid-Holland een voorstel voor een Europese Innovatie Partnerschappen (EIP) Water Action Group in: Energy en Waterworks; energizing sustainable delta s. Doelen van het EIP Water zijn: versnellen van innovaties die problemen oplossen, verbeteren van Europees concurrentievermogen en bevorderen van nieuwe werkgelegenheid en economische groei. 2. De provincie Zuid-Holland zet zich samen met de provincie Zeeland en de gemeenten Goeree- Overflakkee en Schouwen-Duiveland in voor de bouw van een Getijdencentrale op de Brouwersdam en een testcentrum voor turbines op de Grevelingendam. 3. Vanuit het netwerk Vlaams-Nederlandse Delta werkt Zuid-Holland aan de ruimtelijk-economisch opgaven van de delta. Samen met de provincies Noord-Brabant en Zeeland en Vlaanderen neemt Zuid-Holland 2

3 deel aan de werkgroep Kust die samenwerking tussen de partners bevordert rond de ontwikkeling van een veilige, aantrekkelijke en economisch sterke kustregio. 4. De provincie Zuid-Holland werkt in 2014 aan de koppeling van de opgaven van water en kust aan de ruimtelijk-economische opgaven van de Randstad regio en de kustprovincies. 5. De implementatie van zowel de Blauwdruk als de Kader Richtlijn Water zijn een aandachtspunt. Hier wordt volop aan gewerkt binnen de lidstaat. De Provincie Zuid-Holland werkt hierbij samen met Noord-Holland, de Waterschappen en VEWIN. 6. Samen met de kustprovincies en het Rijk beïnvloedt de provincie Zuid-Holland de inhoud van de ontwerprichtlijn Maritieme Ruimtelijke Ordening en Integraal Kustbeheer. Hierin werkt Zuid-Holland samen met het netwerk Conference of Peripheral Maritime Regions (CPMR). Kernboodschap Kijk Droge voeten en schoon water is belangrijk in Zuid-Holland. Naast een goede waterkwaliteit richt de provincie Zuid-Holland zich op de verbindingen tussen water, economie en ruimtelijke opgaven. Want De verbinding met andere sectoren draagt bij aan innovaties in de watersector op regionaal niveau. Dus Zetten we in op het versterken, verbeteren en vergroten van de samenwerkingsverbanden, de zichtbaarheid van de watersector en de kennis en kunde in bredere zin. Doelen - Sterke netwerken en meer samenwerking met partners binnen en buiten Europa die we in de dagelijkse business niet tegenkomen; - Vergroten van zichtbaarheid voor de markt via EIP Water web-based platform the online EIP Water Marketplace ; - (Indirecte) beïnvloeding van de financiële programma's (Financiering van water innovaties). Hoewel het EIP Water geen eigen budget heeft, is het wel verbonden met de Europese financiële mechanismes zoals het research and innovation programme Horizon 2020, LIFE and the Structural and Cohesion funds; - (indirecte) Beïnvloeding van Europese Milieubeleid (klimaat-, water and innovatiebeleid) door participatie in een EIP Water Action Group; - Aandringen op de nodige flexibiliteit bij de toepassing van de verplichtingen in de Kader Richtlijn Water om daardoor bij de realisatie van de doelen juist (kosten)effectiever te kunnen opereren; - Beïnvloeding van de vorming en de inhoud van nieuwe richtlijnen (ontwerprichtlijn Maritieme Ruimtelijke Ordening en Integraal Kustbeheer en Kader Richtlijn Water hergebruik van water); - Verbeteren van de regionale economie door in te zetten op de topsector water en deltatechnologie, één van de Zuid-Hollandse topsectoren. Het gaat er om het dichtbevolkte Zuid-Hollandse kustgebied te behouden en te ontwikkelen als een aantrekkelijke plek om te wonen, werken, recreëren en investeren. 3

4 Activiteiten - Faciliteren van de (nationale/europese/internationale) samenwerking tussen betrokken overheden, onderzoeksinstellingen en bedrijven rond de actie Energie uit water. De provincies Noord-Holland en Zuid-Holland vullen de secretariaatsfunctie voor de Action Group in; - Lobbyen voor Europese initiatieven voor de onderwerpen: hergebruik van water, afvalwater, risicobeheersing van extreme neerslag, eco-diensten en watergovernance; - Ingaan op een van de call s uit de Europese werkprogramma s Horizon 2020 voor water; - In Europees verband interveniëren en oplossingen creëren voor belemmeringen in de governance systems voor ontwikkeling en implementatie van innovaties; - Verbeteren van samenwerking en synergie tussen Topsector Water en EIP Water met het oog op vergroten van mogelijkheden tot integrale besluitvorming op nationaal en Europees niveau; - Bijdragen aan de 2 de internationale EIP Water conferentie in 2014; - Ontwikkelen van innovatieve mitigatie- en adaptatiemaatregelen in de Zuid-Westelijke Delta. Zowel in Nederland als in Europa geldt de eis om klimaat te integreren in alle beleid voor de duurzame leefomgeving en in voorstellen voor Europese subsidies; - Versterken van het water- en deltatechnologiecluster door ruimtelijk faciliteren van de versterking van de Zuid-Hollandse kennisas; Zuid-Holland wil in 2020 behoren tot de Europese top 3 op het gebied van water- en deltatechnologie; - Ontwikkelen promotiestrategie Zuid-Holland Delta Based Economy richting Europa samen met de Delta alliantie; - Ontwikkeling testcentrum Grevelingendam; Zuid-Holland neemt deel aan het Europese Interregproject Protide (lead partner provincie Zeeland). Zuid-Holland werkt samen met partners uit Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk. Deze samenwerking is onder meer gericht op selectie en optimalisatie van turbine-technieken om uiteindelijk de meest kosteneffectieve en visvriendelijke techniek voor laag verval toe te kunnen passen in de getijdencentrale; - De getijdencentrale als deltatechnologisch icoon (energy and waterworks) exporteren naar andere deltagebieden in de wereld; de getijdencentrale is een voorbeeldproject voor de Action Group. Met de Action Group wil Zuid-Holland voor de getijdencentrale en het testcentrum gemakkelijker in aanmerking komen voor cofinanciering vanuit het programma Horizon 2020 en de Europese Investeringsbank. Om de kansen te vergroten werken Zuid-Holland en Zeeland samen met de Schotse regionale overheid Orkney Islands Council, omdat die eveneens een doorlaat wil maken met turbines in een bestaande dam. - Ontwikkeling demonstratiesite voor energie uit water Brouwersdam; Europa zoekt flagships, voorbeelden voor andere regio s; - Deelnemen aan de werkgroep Integrated coastal zone management/maritime spatial planning van de CPMR; - Organiseren van het Politiek Bureau van de CPMR in februari 2014; - Deelname aan de thematische werkgroep energie en klimaatadaptatie van de Noord Sea Commission; 4

5 - Deelname aan interbestuurlijke dossierteams (IBDT) Noordzee en Blauwdruk Water; - Deelname aan de Vlaams-Nederlandse Delta werkgroep kust en mede-organiseren van expertmeetings, werkbijeenkomsten en een conferentie om de kennisuitwisseling en samenwerking tussen de partners rond de ontwikkeling van een veilige, aantrekkelijke en economisch sterke kustregio te bevorderen; - Kansenkaart langs de kust ontwikkelen, waarbij ook de parels langs de kust meegenomen worden uit de Nationale Visie Kust (nationaal deltaprogramma kust). Hierbij kijkt de provincie Zuid-Holland naar Europese regio s met een vergelijkbare problematiek; aansluiting vinden bij Europese programma s in de periode Samenwerking - In Brussel: CPMR, PURPLE, Council of European Municipalities en Regions (CEMR), Comité van de Regio s, Directoraten-Generaal van de Europese Commissie, Permanente Vertegenwoordiging, Huis van de Nederlandse Provincies; - In Nederland: Kustprovincies, provincie Brabant, gemeenten Goeree-Overflakkee, Schouwen Duivenland, Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Ministerie van I&M, IPO/VNG, VEWIN, UVW; Bio-economie Het afgelopen jaar is Zuid-Holland rond de bio-economie (als onderdeel van de Biobased Delta) stevig gepositioneerd in Brussel. Onder meer door het strategisch benutten van het rapporteurschap van Gedeputeerde Van der Sande in het Comité van de Regio s heeft de samenwerking tussen Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland een belangrijke impuls gekregen. In 2013 is de provincie Zuid-Holland onderdeel geworden van de Biobased Delta waarin Zuid-Holland voor de bio-economie samenwerkt met Noord-Brabant en Zeeland. Daarnaast trekken de drie Nederlandse provincies sinds 2013 op dit dossier in Brussel gezamenlijk op om het profiel van de Biobased Delta en de Vlaams-Nederlandse samenwerking te versterken. Vertrekpunt voor de Brusselse oriëntatie is de beleidsagenda van de Zuidvleugelpartners in Zuid-Holland die grote ambities bevat voor regionale economische groei in de bio-economie. Er is een platform (BioDelta Zuidvleugel) opgericht dat naast de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) een programmatische aanpak van het thema voor Zuid-Holland voorstaat. De twee speerpunten zijn Groene Chemie en Plantinhoudsstoffen met daarnaast aandacht voor de crossover naar energie, clean tech, agro&food en transport&logistiek. In de samenwerking hecht Zuid-Holland zeer veel waarde aan triparite stakeholders: bedrijven, kennisinstellingen en overheden staat in het teken van de verdere ontwikkeling van de werkstructuur binnen de Biobased Delta, de koppeling met de nieuwe Europese agenda, programma s en de samenwerking met Vlaanderen. Vlaams-Nederlandse Delta en de bio-economie 5

6 Een ander belangrijk verband waarin de provincie Zuid-Holland optrekt is de Vlaams-Nederlandse Delta, een grensoverstijgend samenwerkingsverband. De kern van het Vlaams-Nederlandse Delta Netwerk wordt gevormd door de zes provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant, Zeeland, Oost- en West-Vlaanderen en Antwerpen. Daarom heen zit een schil van andere overheden, zeehavens, grote bedrijven en kennisinstellingen. Het netwerk kent een economisch-logistieke en ruimtelijke focus. Speerpunten waar het netwerk zich voor inzet zijn ontwikkeling van de zeehavens, multimodale infrastructuur en achterlandverbindingen, biobased economy en knelpunten in wet- en regelgeving. De Vlaams-Nederlandse Delta wil zich onderscheiden als een groen, duurzaam complex, waarbij duurzame grondstoffen een belangrijke input vormen. De jaarlijkse conferentie van het Vlaams- Nederlandse Delta netwerk op 20 november 2013 te Dordrecht stond in het teken van biobased economy op het schaalniveau van de Vlaams-Nederlandse Delta. Provincie Zuid-Holland was samen met de Drechtsteden de organisator van deze conferentie namens de Vlaams-Nederlandse Delta. Kernboodschap Kijk De Provincie Zuid-Holland neemt een leidende positie in Nederland in op het gebied van de bioeconomie. Hiervoor is het zoeken naar samenwerking op het juiste schaalniveau van belang. Want De op de bio-conomie gerichte clusters rond Rotterdam, Delft, Leiden en het Westland genereren de laatste jaren circa 900 mln. euro per jaar aan toegevoegde waarde. Europa vraagt om concentratie, excellent onderzoek en het over de grenzen heen samenwerken met belangrijke clustergebieden. Dus Deze potentie dragen we in Brussel gezamenlijk strategisch uit met de Biobased Delta partners op basis van tripartite samenwerking. Daarnaast proberen we vanuit Brussel de strategische samenwerkingsverbanden met andere belangrijke bio-economie regio s en clustergebieden te verkennen en versterken. Doelen - Verdere uitbreiding van de samenwerking op de juiste schaal om een cluster op te bouwen dat wereldwijd concurrentiekacht heeft. Dat is de Vlaams-Nederlandse Delta regio met Nordrhein- Westfalen en Noord-Frankrijk. Samenwerking tussen overheden, bedrijven en kennisinstellingen in dit cluster is van belang om uit Europese programma s financiering te krijgen, innovaties krachtig vorm te geven en een stevige marktbasis te creëren. Een organisatievorm als de Biobased Delta is daarin onmisbaar; - De deelname van Zuid-Holland aan het Europese Bio-economie Panel verder benutten om expertise en ervaringen vanuit de regio en de Biobased Delta in te brengen bij de Europese Commissie voorafgaande aan nieuw EU-beleid. Vanwege de koploper-positie van Zuid-Holland op het thema bio-economie helpt Zuid-Holland Europa met beleidsvorming en kennisuitwisseling met nieuwe lidstaten; - De samenwerking met de Commissie Corbey, die zich richt op de Nederlandse regering rond duurzaamheidsvraagstukken en de bio-economie, versterken en door een werkbezoek aan Zuid- 6

7 Holland mid 2014 de expertise rond de bio-economie van onze regio onder de aandacht brengen van de Commissie; - Met de Biobased Delta en Vlaams-Nederlandse Delta als vehikel de samenwerking met Vlaanderen rond de bio-economie verder vormgeven. De Biobased Delta positioneren als een regionaal panel, zoals uiteengezet in het actieplan voor de bio-economie van de Europese Commissie; - Een sterke kennisinfrastructuur opbouwen waarmee Zuid-Holland innovaties kan valoriseren, onze sterke sectoren (chemie, energie, transport, greenports) stimuleren met de bio-economie als nieuw verdienmodel. Dit biedt kansen om nieuwe producten en processen te versterken, cross-overs te stimuleren, het MKB goed te betrekken en een markt te ontwikkelen voor biobased producten; - De provincie Zuid-Holland wil graag meerjarige financiële zekerheid voor het MKB, onderzoeksinstellingen en programma s verkrijgen, o.a. via de topsectorenaanpak van het Rijk en Europa; - Als regio een spilfunctie voor biomassa (uit de regio of import) spelen en de interactie tussen opleidingen- kennis-ondernemerschap bevorderen. De transitie naar een groene/circulaire economie met minder afhankelijkheid van fossiele grondstoffen stimuleren; - De provincie Zuid-Holland kan een belangrijke voorbeeldrol vervullen door bij de in- en aankoop van het gebruik van biobased goederen en materialen te stimuleren. Hiervoor de mogelijkheden inventariseren in een plan van aanpak; - Als provincie Zuid-Holland een belangrijke brug vormen tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheden in alle lagen omdat we het juiste kennisniveau, strategisch vermogen en procesregie bezitten. Activiteiten - Financieel instrumentarium voorbereiden en inzetten voor aan de bio-economie gerelateerde innovatieprojecten en groei van bedrijven (o.a. via EFRO en de ROM-Z); - Het opstellen van een gezamenlijk werkplan rond de bio-economie van de Brusselse contactpersonen van Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland; - Een werkbezoek organiseren voor de Commissie Corbey aan onze regio mid Zowel voorzitter van de Commisse Duurzaamheidsvraagstukken, Dorette Corbey, als gedeputeerde Rogier van der Sande zijn lid van het Europese Bio-economie Panel. Met een dergelijk werkbezoek kan de Nederlandse inbreng richting Brussel en het Bio-economie Panel beter worden afgestemd en georganiseerd; - De Europese Commissie presenteert in de loop van 2014 een mededeling over de groene economie voor groei en banen. Belangrijk om hiervoor samen met Noord-Brabant en Zeeland (als Biobased Delta) een strategie op te stellen om de regionale inbreng richting het Rijk/PV, de Europese Commissie en het Europees Parlement te voorzien van tekstvoorstellen en amendementen. Ook vanuit het CvdR zal het onderwerp aan de orde komen. Dit vraagt om monitoring en eventueel afstemming met de rapporteur en politieke coördinatoren; 7

8 - De inbreng voor de eerstvolgende Bio-economie Panel meeting die plaats zal vinden op 12 en 13 februari organiseren door afstemming met de Biobased Delta, de ERRIN werkgroep voor de biotechnologie en de Council of European Bioregions (CEBR); - De provincie Zuid-Holland gaat participeren in een van de werkgroepen vallend onder het Europese Bio-economie Panel. In 2014 zal een werkgroep van start gaan over marktgerelateerde vragen rond biomassa. Eén van de activiteiten zal zijn om structureel input te organiseren vanuit Zuid-Holland en de Biobased Delta en hiervoor samen met partners uit de Biobased Delta een overlegstructuur op te zetten. Begrippenlijst en afkortingen AIR BNC CvdR CEMR CIP COTER CPMR D2 DG EC ECOS EDUC EFRO EIP EIT Air-Quality Initiative of Regions, netwerk van twaalf regio s die samenwerken op het terrein van luchtkwaliteit Beoordeling Nieuwe Commissievoorstellen, een interdepartementale werkgroep van het Rijk om het kabinetsstandpunt te bepalen op voorstellen van de Europese Commissie. BNC fiches worden besproken in en met de Tweede Kamer Comité van de Regio s, adviesorgaan van de Europese Commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de regionale en lokale overheden Council of European Municipalities and Regions Kaderprogramma voor Concurrentievermogen van de Europese Commissie Commissie Territoriale Samenhang, vakcommissie binnen het Comité van de Regio s Conference of Peripheral Maritime Regions Doelstelling 2-regio s (meest ontwikkelde regio s in Europa) Directoraat-Generaal Europese Commissie Commissie Economisch en Sociaal Beleid, vakcommissie binnen het Comité van de Regio s Commissie Onderwijs, jeugd, cultuur en onderzoek, vakcommissie binnen het Comité van de Regio s Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. EFRO is één van de structuurfondsen en heeft als doel het bijdragen tot vermindering van de belangrijkste regionale onevenwichtigheden in de EU. Daartoe neemt het EFRO deel in de ontwikkeling en structurele aanpassing van achtergebleven regio s en aan de versterking van de regionale concurrentiekracht en een groei van de werkgelegenheid. Uit het EFRO wordt ook de samenwerking tussen regio s (grensoverschrijdend, transnationaal en interregionaal), beter bekend onder de naam Interreg, ondersteund. Een deel van de steun is gericht op het midden- en klein bedrijf (MKB) European Innovation Partnership Europees Instituut voor Innovatie en Technologie 8

9 ENVE Environment (Milieu) EP Europees Parlement ERRIN European Regions Research & Innovation Network, 80 regio s die samenwerken op het terrein van onderzoek en innovatie ESPON European Observation Network for Territorial Development and Cohesion, is een netwerk dat voor de Europese Commissie onderzoek uitvoert op het terrein van regionale ontwikkeling en cohesiebeleid EU Europese Unie EUREAU European Federation of National Associations of Water and Wastewater Services G4 Vier grote gemeenten in Nederland: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht G32 32 middelgrote gemeenten (incl. G4) in Nederland GLB Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, is het grootste beleidsterrein van de Europese Commissie. GS Gedeputeerde Staten HNP Huis van de Nederlandse Provincie, vereniging van de twaalf provincies en IPO in Brussel. Fungeert als de regionale vertegenwoordiging en het IPO in Brussel IBDT Interbestuurlijk Dossierteam ICZM Integrated Coastal Zone Management (integraal kustbeheer) IPO Interprovinciaal Overleg IPO-KEM Interprovinciaal Overleg Kerngroep Europees Milieubeleid INTERREG Interregionale samenwerkingsprogramma, is het programma van de Europese Commissie waar interregionale grensoverschrijdende samenwerking uit gefinancierd wordt KP7 Zevende Kaderprogramma voor Onderzoek en Ontwikkeling MFK Meerjarig Financieel Kader NAT Commissie Natuurlijke Hulpbronnen, vakcommissie binnen het Comité van de Regio s OESO Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling POP Plattelandsontwikkelingsprogramma PS Provinciale Staten PV Permanente Vertegenwoordiging van lidstaat Nederland bij de Europese Unie PURPLE Peri Urban Regions Platform Europe, netwerk van 15 regio s die te maken hebben met continue interactie tussen stad en platteland RISE Regional Integrated Strategies in Europe, is een project binnen ESPON. S3 Slimme Specialisatie Strategie (Smart Specialisation Strategy) UvW Unie van Waterschappen VEWIN Vereniging van Waterbedrijven in Nederland VNG Vereniging Nederlandse Gemeenten VNO-NCW/MKB Verbond van Nederlandse Ondernemingen-Nederlands Christelijk Werkgeversbond/ Midden- en Kleinbedrijf VZHM Vereniging Zuid-Hollandse Waterschappen 9