5 minuten versie voor Provinciale Staten

Transcriptie

1 5 minuten versie voor Provinciale Staten Directie DRM Afdeling Projecten en Programma s Registratienummer PZH (DOS ) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 3 november 2015 Nee Portefeuillehouder Paraaf Provinciesecretaris Termijn Weber, JF 16 december 2015 Onderwerp Incidentele subsidie aan bt projects voor Tidal Technology Center Grevelingendam i Bijlagen Voordracht aan Provinciale Staten Besluit incidentele subsidie aan bt projects voor Tidal Technology Center Grevelingendam Voorstel van GS aan PS: instemmen met het besluit tot incidentele subsidieverlening aan bt projects voor Tidal Technology Center Grevelingendam 1. Onderwerp in kort bestek De productie van getijdenenergie bij de Grevelingen komt steeds verder binnen handbereik. Een incidentele subsidie van de Provincie Zuid-Holland van ,00 uit het budget voor het Integraal Ruimtelijk Programma Goeree-Overflakkee voor de zogenaamde nul-fase van het Tidal Technology Center op de Grevelingendam (TTC GD) levert daaraan een belangrijke bijdrage: TTC GD = initiatief van marktpartij, met steun van investeerder; revolverende subsidie Projectontwikkelaar bt projects heeft het initiatief genomen tot ontwikkeling van de Flakkeese Spuisluis tot Tidal Technology Center Grevelingendam. Zij doen dat met inzet van eigen middelen en met steun van investeerders en banken. Als ontwerp, de vergunningen, subsidie en potentieel klantenbestand aan het eind van de nul-fase voorzien op 1 april 2016 leiden tot financial close, dan zal bt projects de subsidie terugstorten naar de provinciale rekening (revolverend). TTC GD = testen én produceren van getijdenenergie Binnen- en buitenlandse turbine-ontwikkelaars worden bij het TTC GD in de gelegenheid gesteld om tegen betaling hun turbines te demonstreren en optimaliseren. Er is sprake van brede belangstelling vanuit gerenommeerde ontwikkelaars. In perioden dat het TTC GD niet wordt gebruikt voor test-activiteiten zal het fungeren als een productiemiddel van 5 MW. 1/5

2 TTC GD = springplank naar Getijdencentrale Brouwersdam (GCBD) Het TTC GD is in potentie een springplank naar grootschalige toepassing van dergelijke turbines in de Brouwersdam. In de Brouwersdam is immers een doorlaat voorzien voor herstel van getij op de Grevelingen vanuit de Noordzee, ter verbetering van de waterkwaliteit en de Grevelingen-gebonden economie. Deze doorlaat met een geïntegreerd ontwerp worden opgewaardeerd tot getijdencentrale. De Provincie Zuid-Holland is voorzitter van de Stuurgroep Getijdencentrale Brouwersdam; het bevestigt het provinciaal belang van opwekking van energie uit water bij de Brouwersdam en het daaraan voorafgaand demonstreren en optimaliseren van turbine-technologie bij het TTC GD. Projectontwikkelaars, exploitanten, investeerders en financiers hebben behoefte aan proven technology voor turbines voordat zij definitief in het GCBD-project stappen. TTC GD = duurzame energie, innovatie en exportbevordering (Energy Campus) Het TTC GD en de GCBD zullen innovatieve showcases van deltatechnologie zijn op het raakvlak van de Topsectoren Water en Energie die met 5 respectievelijk 25+ MW zullen bijdragen aan de energietransitie. Bij de innovatieve aspecten gaat het om het kosteneffectief en visvriendelijk produceren van getijdenenergie onder laag verval-condities van de Grevelingen. Daarvoor is wereldwijd volgens verschillende studies in opdracht van het Ministerie van EZ sprake van groot exportpotentieel voor de BV Nederland. Zowel het TTC GD als de GCBD zijn aansprekende ontwikkelingen in de geest van de Energy Campus Zuid-Holland om de voor de energietransitie benodigde innovaties in proeftuinen te stimuleren. TTC GD = PPS met Ministerie van EZ en Provincie Zeeland; Rijkswaterstaat Naast de Provincie Zuid-Holland dragen het Ministerie van Economische Zaken en de Provincie Zeeland ieder ,00 bij aan de nul-fase van het TTC GD, eveneens revolverend bij financial close. Bovendien draagt Rijkswaterstaat ruim 8 miljoen bij aan de ingebruikstelling van de Flakkeese spuisluis, een randvoorwaarde voor realisatie van het TTC GD. TTC GD (en GCBD) = aansprekend voorbeeldproject voor Tweede Kamer en markt Lobby geeft inmiddels geleid tot Tweede Kamer-vragen en een motie voor de Minister van EZ om het bestaande stimuleringsinstrumentarium voor duurzame energie beter te ontsluiten voor energie-uit water-initiatieven; het TTC GD en vooral de GCBD worden daarbij expliciet genoemd. Daarnaast hebben de boegbeelden van de Topsectoren Water en Energie aangegeven het TTC GD en de GCBD aansprekende voorbeelden vinden van cross-overs tussen beide topsectoren die zij willen ondersteunen. De Vereniging van Energie uit Water heeft het TTC GD en de GCBD een prominente plek gegeven in het actieplan om in MW aan energie uit water te hebben gerealiseerd en op dat moment 150 MW aan nieuwe projecten in de pijplijn te hebben. 2/5

3 De kosten van de nul-fase bedragen ,00 met daarbij nog aanvullende externe projectkosten voor een bedrag van ,00. Dit bedrag is in het projectbudget begrepen, maar banken en investeerders verlangen dat de nul-fase succesvol is doorlopen, voordat zij tot de financial close komen. Daarom vraagt bt projects een bijdrage van ,00 aan de provincies Zuid-Holland en Zeeland en het ministerie van Economische Zaken. Het resterende bedrag neemt bt projects voor eigen rekening. Na de financial close vloeien de bijdragen weer terug naar de verstrekkers ervan. Het gaat derhalve om een tijdelijke revolverende bijdrage met uiteraard een risico ingeval de nul-fase niet succesvol wordt doorlopen. Dit risico wordt beperkt geacht, omdat het TTC GD niet alleen als testcentrum kan worden ingezet, maar ook als energiecentrale. Als de turbine ontwikkelaars zijn uitgetest zal de locatie in ieder geval worden ingezet als productiemiddel. De subsidie wordt verleend onder de ontbindende voorwaarde dat uiterlijk op 1 april 2016 positieve financial close is gerealiseerd voor het project. Als er positieve financial close is gerealiseerd is er geen subsidie nodig, omdat de financiering op andere wijze geschiedt. Alleen als er geen positieve financial close is op die datum, wordt het een subsidie en zal deze worden vastgesteld aan de hand van een inhoudelijke verantwoording van de activiteiten. Een bijdrage verlenen aan het TTC GD sluit aan op de ambities in het Hoofdlijnenakkoord op het gebied van duurzame energie, waarmee Zuid-Holland een bijdrage wil leveren technieken die nodig zijn voor de energietransitie. Tevens is er een relatie met energie-ambities van het IRP-Goeree-Overflakkee (Energy Island) dat met veel groene energie-initiatieven de uitdaging aangaat van een volledig energieneutraal Goeree-Overflakkee in Afbakening van (wettelijk) kader en partijen a. Europees/nationaal/provinciaal wettelijk en beleidskader Artikel 4:23 derde lid onderdeel d van de Algemene wet bestuursrecht Artikel 3 vijfde lid onderdeel a van de Algemene Subsidieverordening Zuid-Holland 2013 b. Relatie andere interne beleidsterreinen geen c. Relatie externe partijen Rijkswaterstaat (RWS) vervult met het aanpassen en opnieuw in gebruik stellen van de Flakkeese Spuisluis een noodzakelijke randvoorwaarde voor het mogelijk maken van het TTC GD. Tussen RWS en initiatiefnemers van het TTC GD vinden gesprekken plaats om beide bouwprocessen op elkaar af te stemmen. In het North-West Europe Interreg project Pro-Tide hebben Zeeland en Zuid-Holland samengewerkt om de interesse in het TTC GD te peilen en te kijken welke partijen het initiatief daarin willen nemen. Het resultaat daarvan is dat nu bt projects zich heeft gemeld om het TTC GD te realiseren. 3/5

4 3. Procesbeschrijving en rol Staten a. Voorgeschiedenis Zuidwestelijke Delta (ZWD) De overheid werkt samen met ondernemers en maatschappelijke partijen om te komen tot oplossingen om van de Zuidwestelijke Delta een toekomstbestendig deltagebied te maken. Het programma Gebiedsontwikkeling Grevelingen Volkerak-Zoommeer, project onder de ZWD, richt zich op maatregelen om het getij terug te brengen op het Grevelingen en het Volkerak-Zoommeer. Het doel hiervan is het op orde krijgen van de waterkwaliteit/ecologie. Zuid-Holland zet zich samen met Zeeland, Rijkswaterstaat en de gemeenten Goeree- Overflakkee en Schouwen-Duiveland in om herstel van getij op de Grevelingen te realiseren middels een getijdencentrale. Pro-Tide In het EU-project Pro-Tide heeft Zuid-Holland als subpartner met Zeeland samengewerkt aan de opgave om voor de getijdencentrale Brouwersdam de meeste geschikte technieken te identificeren. Vanuit Pro-Tide zijn workshops met marktpartijen georganiseerd rond publiekprivate samenwerking en business cases voor testcentra. Zuid-Holland heeft aan Pro-Tide een subsidie van ,00 verstrekt. Het project is inmiddels afgerond. TTC Grevelingendam en Getijdencentrale Brouwersdam Het opnieuw in werking stellen van de Flakkeese Spuisluis (door Rijkswaterstaat) is een no-regret maatregel. Dit omdat het plaatselijk zorgt voor een verbetering van de waterkwaliteit op de Grevelingen. Tegelijkertijd biedt deze ontwikkeling mogelijkheden voor een private partij om een test- en demonstratielocatie (field-lab) voor turbinetechnologiebedrijven en componentleveranciers op deze locatie te ontwikkelen. Het TTC GD kan een belangrijke rol spelen om turbinetechnologie voor de getijdencentrale verder te ontwikkelen (visvriendelijkheid, turbine-efficiency). Tevens sluit het TTC, hoewel net over de grens in Zeeland, goed aan bij andere groene initiatieven in directe omgeving van het Energy Island project, zoals het windpark Krammer-Volkerak en Greenpoint (productie en opslag van waterstofgas uit duurzame energie). b. Waar staan we nu? De fase van visie/strategiebepaling Rijk, provincies en gemeenten willen met het oog op een goede waterkwaliteit het getijde op de Grevelingen herstellen. Daarmee willen zij tevens de gebiedsontwikkeling op en rond het meer een impuls geven. De getijdebeweging verbetert de condities voor natuur, (water)recreatie, toerisme en visserij en de regionale economie als geheel. Bijkomend voordeel van een afsluitbare doorlaat in de Brouwersdam is dat die kan worden vormgegeven als een getijdencentrale: turbines die elektriciteit opwekken uit de waterstroom door de dam. Een getijdencentrale in de dam kan afhankelijk van de uitvoering - naar verwachting 25+ MW aan groene stroom opwekken voor een equivalent van huishoudens. De centrale levert zo een bijdrage 4/5

5 aan het regeringsbeleid voor duurzame groei én aan de ambitie van Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland om op termijn energieneutraal te zijn. Energie uit water verdient een kans om verder ontwikkeld te worden. Bedrijfsleven vertegenwoordigt in de topsectoren Water en Energie volgen de ontwikkelingen van de getijdencentrale met belangstelling, vanwege de bijdrage aan de energietransitie en het belang voor de export. Als opstap naar de getijdencentrale werken de provincies Zuid-Holland en Zeeland samen met het Rijk en het bedrijfsleven aan de realisatie van een 'TTC. In het Pro-Tide project is op laboratoriumschaal en met veldtesten onderzocht welke turbinetechnieken het meest geschikt zijn voor gebruik in een getijdencentrale voor de Grevelingen. Het TTC GD en een aansluitende grootschalige toepassing van een getijdencentrale in de Brouwersdam, zijn een ideale mogelijkheid om de regio internationaal in de schijnwerpers te zetten als expert op het gebied van energiedijken. c. Vervolgprocedure Als er positieve financial close is gerealiseerd is er geen subsidie nodig, omdat de financiering op andere wijze geschiedt. Alleen als er geen positieve financial close is op 1 april 2016, wordt het een subsidie en zal deze worden vastgesteld aan de hand van een inhoudelijke verantwoording van de activiteiten. 4. Financiële aspecten (dekking en risico s) De subsidie ad ,00 komt ten laste van programma 5: budget IRP Goeree- Overflakkee/Getijdencentrale. De subsidie heeft een revolverend karakter. Bij succesvolle afsluiting van de nul-fase (financial close) zal het bedrag door bt projects worden terugbetaald. Het bedrag vloeit dan terug naar het budget IRP-Goeree-Overflakkee/Getijdencentrale. Proces vragen en informatie over subsidieverlening bij Ambtenaar Telefoon L.M. van Os Kamer B2-02 even lm.van.os@pzh.nl Technische/inhoudelijk vragen en informatie over energie uit getij bij Ambtenaar Telefoon W.T.C. Groenen Kamer B4-01 oneven w.groenen@pzh.nl 5/5