Regionaal Crisisplan Haaglanden. Regionaal

Transcriptie

1 Regionaal Crisisplan Haaglanden Regionaal Crisisplan Haaglanden

2 Regionaal Crisisplan Haaglanden t.b.v. multidisciplinaire rampenbestrijding en crisisbeheersing Door: Brandweer Haaglanden GHOR Haaglanden Politie Haaglanden Gemeenschappelijke Meldkamer Haaglanden Bureau Gemeentelijke Crisisbeheersing Haaglanden Versie 2 Vastgesteld op 1 februari 2012 door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Haaglanden 1

3 Inhoud... 2 Hoofdstuk 1 - Algemeen Samenhang Vaststelling Doelstelling Doelgroep Documentbeheer Uitgangspunten Opbouw en deelplannen Leeswijzer... 8 Hoofdstuk 2 - Leiding en coördinatie Opkomsttijden Commando plaats incident Team bevolkingszorg Coördinerend onderdeel Regionaal operationeel team Gemeentelijk beleidsteam Regionaal beleidsteam Hoofdstuk 3 - Op- en afschaling Motorkapoverleg Gecoördineerde regionale incidentbestrijdingsprocedure GRIP 1 - CoPI GRIP 2 - Regionaal operationeel team GRIP 3 - Gemeentelijk beleidsteam GRIP 4 - Regionaal beleidsteam Flexibel opschalen Afschalen Hoofdstuk 4 - Alarmering Organisatie van het meldkamerproces Gemeenschappelijke meldkamer Calamiteitencoördinator Grootschalige alarmering

4 Hoofdstuk 5 - Informatiemanagement Informatieorganisatie Informatieorganisatie in de voorbereiding Overzicht van de informatieorganisatie Hoofdstuk 6 - Bevolkingszorg Organisatiestructuur Sectie bevolkingszorg Team bevolkingszorg Gemeentelijke actiecentra Procesindeling Hoofdstuk 7 - Crisiscommunicatie Uitgangspunten Organisatiestructuur Functiestructuur Aansturing Hoofdstuk 8 - Brandweerzorg Organisatiestructuur Sectie brandweerzorg Actiecentrum brandweer Plaats incident Procesindeling Hoofdstuk 9 - Geneeskundige zorg Organisatiestructuur Sectie geneeskundige zorg Actiecentrum GHOR Procesindeling Hoofdstuk 10 - Politiezorg Organisatiestructuur Sectie politie Procesindeling

5 Hoofdstuk 11 - Waterbeheer en scheepvaartzorg Buitenwater Binnenwater Hoofdtaken Hoofdstuk 12 - Crisispartners Waterschappen Openbaar Ministerie Den Haag Defensie Rijkswaterstaat Dienst Zuid-Holland Provincie Zuid-Holland Korps Landelijke Politiediensten Buurregio s Partijen in de gezondheidszorg Landelijk systeem van crisisbeheersing Regionale partners in de vitale infrastructuur Lokale en regionale partijen Bijlage Afkortingen

6 Hoofdstuk 1 Algemeen Het regionaal crisisplan van de Veiligheidsregio Haaglanden beschrijft de multidisciplinaire organisatie van de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Het is een operationeel plan voor de generieke aanpak van incidenten, calamiteiten, rampen en crises, die een gecoördineerd optreden van de hulpdiensten en de gemeenten vereisen. Het vastgestelde regionaal crisisplan en de deelplannen komen in de plaats van de gemeentelijke rampenplannen. In het crisisplan zijn de taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden met betrekking tot de kritieke, voorwaardenscheppende, multidisciplinaire processen opgenomen. Het omvat daarnaast een beschrijving van de maatregelen en voorzieningen die de gemeenten treffen op het gebied van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing, een beschrijving van de uitvoerende processen van de hulpdiensten en de afspraken die zijn gemaakt met de crisispartners waaronder de buurregio s. 1.1 Samenhang De Wet veiligheidsregio s verplicht veiligheidsregio s tot het maken van drie regionale planvormen: een regionaal beleidsplan, een regionaal risicoprofiel en een regionaal crisisplan. Het beleidsplan beschrijft de wijze waarop de multidisciplinaire voorbereiding en uitvoering van de crisisbeheersing en rampenbestrijding wordt vormgegeven, de wijze waarop de kwaliteit wordt geborgd en de wijze waarop de regio rampen en crises probeert te voorkomen. Dit laatste wordt aangeduid als risicobeheersing. Het bestuur formuleert in het beleidsplan dus het beleid voor de uitvoering van de opgedragen taken. Het beleidsplan komt in de plaats van het Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding Hulpverleningsregio Haaglanden en is mede gebaseerd op het Regionaal Risicoprofiel Haaglanden. Het risicoprofiel is een inventarisatie en analyse van de in een veiligheidsregio aanwezige risico s, inclusief relevante risico s uit aangrenzende of bovenregionale gebieden, en daarmee een professionele interpretatie van risico s. Het regionaal risicoprofiel heeft tot doel het bestuur van de veiligheidsregio in staat te stellen tot het maken van gerichte keuzes voor het beleid van de regio in de komende jaren. Het risicoprofiel wordt dan ook in de Wet veiligheidsregio s mede gepositioneerd als basis voor het beleidsplan. Tenslotte kent de Wet veiligheidsregio s nog rampbestrijdingsplannen waar, bij algemene maatregel van bestuur, categorieën inrichtingen, categorieën rampen en luchtvaartterreinen kunnen worden aangewezen en waarvoor het bestuur een rampbestrijdingsplan vaststelt. 5

7 1.2 Vaststelling Het Regionaal Crisisplan Haaglanden is voor de eerste keer vastgesteld door het algemeen bestuur Veiligheidsregio Haaglanden en het regionaal college Politie Haaglanden op 28 september 2011 (versie 1) en zal minimaal eens per vier jaar herzien worden. Versie 2 is vastgesteld op 1 februari Doelstelling De Veiligheidsregio Haaglanden beoogt met de vaststelling van dit crisisplan te voldoen aan de eisen die de wetgever stelt aan de organisatie van de rampenbestrijding en crisisbeheersing in de regio 1. De ontwikkeling van de organisatie van de regionale rampenbestrijding en crisisbeheersing staat echter niet stil. Het voorliggende crisisplan geeft een beschrijving van de onderdelen van crisisorganisatie in de veiligheidsregio die door de wetgever worden geëist en zoals deze in de afgelopen periode vorm hebben gekregen in Veiligheidsregio Haaglanden. De crisisorganisatie in de Veiligheidsregio Haaglanden is niet statisch geworden met de bestuurlijke vaststelling van dit plan maar blijft dynamisch en voor verbetering vatbaar. Een ontwikkeling die de komende jaren doorzet. Dit kan betekenen dat het regionaal crisisplan wijziging of aanvulling behoeft. De laatste versie van het regionaal crisisplan beoogt een actueel beeld te geven van de crisisorganisatie in de Veiligheidsregio Haaglanden. 1.4 Doelgroep Dit document is bestemd voor functionarissen werkzaam aan en in de regionale crisisorganisatie van Haaglanden, alsmede voor bestuurders, buurregio s en overige crisispartners. 1.5 Documentbeheer Het document wordt beheerd door de afdeling Risico s & Publieke Veiligheid van Brandweer Haaglanden, in opdracht van de veiligheidsdirectie. Voor beleid-, ontwikkel- en implementatievraagstukken met betrekking tot de regionale crisisorganisatie wordt verwezen naar het Regionaal Beleidsplan Haaglanden en het Strategisch Programma Versterking Rampenbestrijding en Crisisbeheersing Wet veiligheidsregio s van 11 februari 2010 en Besluit veiligheidsregio s van 24 juni

8 1.6 Uitgangspunten Het Regionaal Crisisplan Haaglanden gaat uit van een procesgestuurd model en is gebaseerd op de uitgangspunten van het Referentiekader Regionaal Crisisplan 2009 (waaronder het multidisciplinair knoppenmodel) en het Referentiekader GRIP Het model onderscheidt sturende, ondersteunende en uitvoerende processen. Sturen en ondersteunen is in de context van de regionale crisisorganisatie een multidisciplinaire procesverantwoordelijkheid en ontkleurd ingericht, wat zoveel wil zeggen dat, het een gezamenlijke voorziening van de hulpdiensten en de gemeenten betreft onder eenhoofdige leiding. De sturende en ondersteunende processen zijn gebaseerd op de decentrale normen uit de Basisvereisten Crisismanagement 2006 van het Landelijk Beraad Crisisbeheersing en kunnen worden gezien als de zogenaamde kritieke, voorwaardenscheppende processen van de rampenbestrijding en crisisbeheersing, door de wetgever vertaald naar de eisen van het Besluit veiligheidsregio s Het betreft: leiding & coördinatie, op- en afschaling, alarmering en informatiemanagement. Uitvoeren is een monodisciplinaire procesverantwoordelijkheid. De uitvoerende processen zijn een eigen verantwoordelijkheid van de hulpdiensten en gemeenten, voor zover geen gezamenlijke voorziening is getroffen en worden zoveel mogelijk analoog aan het Referentiekader Regionaal Crisisplan 2009 uitgewerkt. 1.7 Opbouw en deelplannen De hoofdstructuur van de regionale crisisorganisatie bestaat uit de volgende onderdelen: gemeenschappelijke meldkamer, commando plaats incident, team bevolkingszorg, regionaal operationeel team en gemeentelijk of regionaal beleidsteam. Binnen deze teams wordt functie- en processtructuur onderscheiden. In de functiestructuur is eenhoofdige leiding het coördinerend mechanisme. In de processtructuur is dat informatie. 7

9 De bouwstenen van de regionale crisisorganisatie zijn: Processtructuur Functiestructuur Sturende processen: - leiding & coördinatie - op- en afschaling Ondersteunende processen: - alarmering - informatiemanagement Uitvoerende processen: - bevolkingszorg crisiscommunicatie - brandweerzorg - geneeskundige zorg - politiezorg Organieke structuur: - hoofdstructuur Functiestructuur: - functienaam/plaats in de hoofdstructuur taken - competentieprofielen 2 Personele structuur: - personele invulling - beschikbaarheidsregelingen - opleiden, trainen, oefenen In het Regionaal Crisisplan Haaglanden treft u een beschrijving van deze 2 bouwstenen aan, met uitzondering van competentieprofielen en personele structuur. Deze onderdelen vallen buiten de reikwijdte van dit plan, evenals multidisciplinair opleiden, trainen & oefenen. Voor een aantal bouwstenen bestaan aparte deelplannen, welke analoog aan het Regionaal Crisisplan Haaglanden zijn ontwikkeld in multidisciplinaire werkgroepen. Het betreft deelplannen voor: informatiemanagement, bevolkingszorg, crisiscommunicatie en het multidisciplinair functieboek. 1.8 Leeswijzer Deel I beschrijft de sturende processen: in hoofdstuk twee wordt een beschrijving gegeven van de onderdelen van de hoofdstructuur van de regionale crisisorganisatie en de rollen van de teams. In hoofdstuk drie wordt de multidisciplinaire op- en afschaling toegelicht. Deel II beschrijft de ondersteunende processen: hoofdstuk vier behandelt de rol van de gemeenschappelijke meldkamer tijdens een opgeschaald incident. Hoofdstuk vijf geeft een uitwerking van informatiemanagement. Deel III beschrijft de uitvoerende processen: in hoofdstuk zes is een beschrijving op hoofdlijnen van bevolkingszorg opgenomen. Hoofdstuk zeven is geheel gewijd aan crisiscommunicatie. Hoofdstuk acht, negen en tien beschrijven op hoofdlijnen de uitvoerende processen van de hulpdiensten. Hoofdstuk elf geeft een beschrijving van de hoofdtaken van de waterkolom. 2 Bijlage C behorende bij artikel 2 lid 3 Besluit personeel veiligheidsregio s van 24 juni

10 Deel IV beschrijft het netwerk waar de veiligheidsregio deel van uitmaakt: hoofdstuk twaalf geeft een overzicht van de belangrijkste crisispartners en afspraken over de samenwerking met de crisispartners op het gebied van de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Ten behoeve van de leesbaarheid zijn, op een enkele uitzondering na, geen afkortingen gebruikt. Een lijst met veel gebruikte afkortingen/ jargon, ten behoeve van crisisfunctionarissen is als bijlage opgenomen. Waar hij staat kan ook zij worden gelezen, en zijn kan tevens worden vervangen door haar. 9

11 Hoofdstuk 2 Leiding en coördinatie In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe leiding en coördinatie bij rampen en crisis zijn georganiseerd. Dit hoofdstuk bevat daarom een beschrijving van de verschillende onderdelen van de regionale hoofdstructuur. 2.1 Opkomsttijden Voor de verschillende onderdelen worden in dit hoofdstuk de opkomsttijden genoemd. Niet alle functionarissen in deze onderdelen beschikken echter over voorrangsvoertuigen met sirenes en zwaailichten of over de noodzakelijke rijopleidingen om deze te mogen gebruiken, waardoor de opkomsttijden in de praktijk niet gewaarborgd kunnen worden. Voor deze functionarissen betreft het een streeftijd. Onderdelen van de hoofdstructuur van de regionale crisisorganisatie of functionarissen dienen, binnen de door de wetgever gestelde tijd, te beginnen met de uitvoering van hun taken. De in dit crisisplan gehanteerde opkomsttijden voor functionarissen zijn op deze normtijden van het Besluit veiligheidsregio s artikel gebaseerd en hebben tot doel deelnemers aan CoPI, regionaal operationeel team, team(s) bevolkingzorg en gemeentelijk beleidsteam binnen de gestelde tijd bijeen te brengen. Voor een CoPI is dat binnen dertig minuten; een regionaal operationeel team binnen vijfenveertig minuten; een team bevolkingszorg binnen negentig minuten. Een gemeentelijk beleidsteam begint met de uitvoering van zijn taken binnen zestig minuten vanaf het moment dat de burgemeester het beleidsteam bijeen heeft geroepen. Voor een regionaal beleidsteam noemt de wetgever geen tijd maar hanteert Veiligheidsregio Haaglanden de volgende afspraak: binnen zestig minuten vanaf het moment dat de voorzitter het beleidsteam bijeen heeft geroepen. 10

12 2.2 Commando plaats incident Algemeen Een commando plaats incident (hierna te noemen CoPI) is belast met de operationele leiding ter plaatse, de afstemming met andere betrokken partijen en het adviseren van het regionaal operationeel team Taken en bevoegdheden Uit bovenstaande omschrijving volgt de volgende, niet uitputtend bedoelde lijst van taken en bevoegdheden van het CoPI: leiding geven aan de incidentbestrijding ter plaatse; operationaliseren van benodigde capaciteit; afstemmen met betrokken partijen op plaats van incident; geven van voorlichting over de operatie ter plaatse; multidisciplinair opschalen gevraagd en ongevraagd adviseren van het regionaal operationeel team; gevraagd en ongevraagd adviseren van het lokaal bestuur zolang het regionaal operationeel team (nog) niet operationeel is Samenstelling De samenstelling van het CoPI wordt bepaald door de leider CoPI. Het CoPI bestaat echter uit onderstaande kernbezetting met bijbehorende opkomsttijden: Leider CoPI Informatiemanager/ verslaglegger Voorlichtingsfunctionaris Plotter OvD Bevolkingszorg (H)OvD Brandweer CvD/OvD Geneeskundig OvD Politie 11

13 Kernbezetting Opkomsttijd Leider CoPI 3 Officier van dienst bevolkingszorg Officier / hoofdofficier van dienst brandweer Officier van dienst / commandant van dienst geneeskundig Officier van dienst politie CoPI Voorlichter 4 Informatiemanager / verslaglegger 5 Plotter 6 30 minuten 30 minuten 30 minuten 30 minuten 30 minuten 30 minuten 30 minuten 30 minuten Team bevolkingszorg Algemeen Het team bevolkingszorg is belast met het afstemmen, coördineren en aansturen van de gemeentelijke rampbestrijdingsprocessen. Elke gemeente beschikt over een team bevolkingszorg. De onderliggende actiecentra maken geen deel uit van de regionale hoofdstructuur Taken en bevoegdheden Uit bovenstaande omschrijving volgt de volgende, niet uitputtend bedoelde lijst van taken en bevoegdheden. Het team bevolkingszorg: is aanspreekpunt voor de sectie bevolkingszorg in het regionaal operationeel team; zet de besluiten van het regionaal operationeel team om naar concrete opdrachten voor de actiecentra binnen de eigen gemeente; stemt de uitvoering van opdrachten van het regionaal operationeel team af met de actiecentra; coördineert mensen en middelen binnen de eigen gemeente; formuleert adviezen aan de sectie bevolkingszorg in het regionaal operationeel team in ieder geval ten aanzien van de benodigde op- en afschaling en de operationele voortgang. 3 Een leider CoPI kan vanuit alle vier de kolommen afkomstig zijn en wordt ontkleurd ingevuld. 4 Voorlichting op plaats incident wordt verzorgd door één van de hulpdiensten afhankelijk van de aard van het incident. 5 Een informatiemanager is tevens de verslaglegger en wordt geleverd door de politie. 6 Een plotter wordt geleverd door de brandweer. 12

14 2.3.3 Samenstelling Een team bevolkingszorg bestaat uit de door het college van burgemeester en wethouders aangewezen en hieronder genoemde functionarissen en wordt lokaal (d.w.z. per gemeente) ingevuld. Het team bevolkingszorg kan, in opdracht van de leider team bevolkingszorg, worden aangevuld, bijvoorbeeld met hoofden van actiecentra en/of procesverantwoordelijken. Leider Team Bevolkingszorg Informatiemanager Adviseur voorlichting Optioneel: Vertegenwoordiger Actiecentrum Kernbezetting Opkomsttijd Functionaris belast met de leiding Adviseur voorlichting Informatiemanager 90 minuten 30 minuten 90 minuten 2.4 Coördinerend onderdeel Er kunnen zich rampen voordoen waarbij het rampterrein zo uitgestrekt is of het aantal slachtoffers of de materiële schade dusdanig groot, dat het nodig is het terrein in meerdere sectoren in te delen. Elk van die sectoren wordt dan aangestuurd door een CoPI. Deze extra CoPI s kunnen uit buurregio s worden betrokken op basis van bijstandsafspraken. Om de bestrijding op het rampterrein in die gevallen toch gecoördineerd te laten verlopen, dient de crisisorganisatie te beschikken over een coördinerend onderdeel (Besluit veiligheidsregio s spreekt van een commando met coördinerende taak). In Haaglanden is dit coördinerend onderdeel het regionaal operationeel team, tenzij het regionaal operationeel team besluit tot het instellen van een coördinerend onderdeel op plaats incident. 13

15 2.5 Regionaal operationeel team Algemeen Een regionaal operationeel team is belast met de operationele leiding, de afstemming met andere bij de ramp of crisis betrokken partijen en het adviseren van het gemeentelijk of regionaal beleidsteam Taken en bevoegdheden Uit bovenstaande omschrijving volgt de volgende, niet uitputtend bedoelde lijst van taken en bevoegdheden van het regionaal operationeel team: in kaart brengen en managen van (lange termijn) effecten (scenariodenken); aansturen en faciliteren van een CoPI; coördineren van inzet bij meerdere CoPI s (coördinerend onderdeel); voeren van regie op informatie-uitwisseling; coördineren van crisiscommunicatie; adviseren van het gemeentelijk of regionaal beleidsteam; formuleren van strategische beslispunten voor het gemeentelijk of regionaal beleidsteam; vertalen bestuurlijk/ strategische beslispunten naar tactische en operationele uitvoering; bepalen en monitoren operationele prestaties, binnen gestelde bestuurlijke kaders; burgemeester en/of voorzitter van de veiligheidsregio adviseren over multidisciplinaire opschaling Samenstelling Het regionaal operationeel team bestaat uit onderstaande kernbezetting. De samenstelling kan door de operationeel leider naar behoefte worden aangevuld met externe crisispartners. Het regionaal operationeel team bestaat naast de operationeel leider, die het team aanstuurt, en de leidinggevenden van de secties, uit de volgende onderdelen: sectie bevolkingszorg; sectie brandweerzorg; sectie geneeskundige zorg; sectie politiezorg; sectie crisiscommunicatie; sectie informatiemanagement. 14

16 Het hoofd van elke sectie neemt deel aan de vergaderingen van het regionaal operationeel team. De vergaderingen worden voorgezeten door de operationeel leider. De vergaderingen worden ondersteund door een verslaglegger en een plotter. Operationeel Leider Hoofd Sectie Informatiemanagement Hoofd Sectie Crisiscommunicatie Plotter Verslaglegger Hoofd Sectie Bevolkingszorg Hoofd Sectie Brandweer Hoofd Sectie Geneeskundig Hoofd Sectie Politie Kernbezetting Opkomsttijd Operationeel leider 7 45 minuten Hoofd sectie bevolkingszorg 8 Hoofd sectie brandweer Hoofd sectie geneeskundig Hoofd sectie politie 9 45 minuten 45 minuten 45 minuten 45 minuten Een operationeel leider kan vanuit alle vier de kolommen afkomstig zijn en wordt ontkleurd ingevuld. Beoogd operationeel leiders worden voorgedragen aan het algemeen bestuur. 8 Het hoofd sectie bevolkingszorg wordt geleverd door de brongemeente. Als er geen specifieke brongemeente is levert de grootste effectgemeente. Indien Den Haag geen brongemeente is maar wel effectgemeente, dan nemen Den Haag èn de brongemeente zitting in het regionaal operationeel team. 9 Deze functie wordt ingevuld door de algemeen commandant politie. 15

17 Kernbezetting Opkomsttijd Hoofd sectie crisiscommunicatie 10 Hoofd sectie informatiemanagement 11 Plotter 12 Verslaglegger minuten 30 minuten 40 minuten 40 minuten In artikel van het Besluit veiligheidsregio s staat vermeld dat de overige secties (bevolkingszorg, brandweer, geneeskundig en politie) binnen zestig minuten dienen te beginnen met de uitvoering van hun taken. De opkomsttijden voor functionarissen binnen een sectie (niet zijnde de leidinggevenden) dienen daarom binnen deze normtijd te vallen. 2.6 Gemeentelijk beleidsteam Algemeen Een gemeentelijk beleidsteam is belast met de ondersteuning van de burgemeester in de uitvoering van het opperbevel dat een burgemeester heeft in geval van een ramp of ernstige vrees voor het ontstaan daarvan. De teamleden treden op als adviseur van de burgemeester. Alleen de burgemeester is beslissingsbevoegd Taken en bevoegdheden. Uit bovenstaande omschrijving volgt de volgende, niet uitputtend bedoelde lijst van taken en bevoegdheden voor het gemeentelijk beleidsteam: geven van ondersteuning aan burgemeester; aansturen en regisseren van de (risico- en) crisiscommunicatie; anticiperen op risico s van lange termijn effecten; besluit nemen over starten gezondheidsonderzoek; besluit nemen over inzet van geneeskundige hulpverlening in het geval van schaarste; 10 Een hoofd sectie crisiscommunicatie wordt geleverd door de getroffen gemeente; bij GRIP 4 levert Den Haag een regionaal sectiehoofd. 11 Een hoofd sectie informatiemanagement wordt geleverd door de veiligheidsregio of de politie afhankelijk van de aard van het incident. 12 Een plotter wordt geleverd door de brandweer. 13 Een verslaglegger wordt geleverd door de politie. 16

18 aanvragen van interregionale bijstand (politie en brandweer); besluiten over intergemeentelijke bijstand met betrekking tot gemeentelijke processen; bestuurlijk afstemmen op lokaal niveau en met bij het incident betrokken partijen; beleidskaders aangeven aan het regionaal operationeel team; neemt besluiten over voorstellen van het regionaal operationeel team, hierbij valt te denken aan: - voorstellen met strategische, politieke of bestuurlijke consequenties; - voorstellen met consequenties ten aanzien van voorlichting; - inzet van overige bij rampenbestrijding betrokken partijen; - evacuatie; informeren van bestuurlijke autoriteiten (minister betrokken ministerie, nationaal coördinatiecentrum, betrokken waterschap, provincie) Samenstelling De samenstelling van het gemeentelijk beleidsteam wordt bepaald door de burgemeester. Het bestaat echter tenminste uit onderstaande kernbezetting. Naar behoefte kan de burgemeester het gemeentelijk beleidsteam uitbreiden met crisispartners, zowel intern (zoals bijvoorbeeld een directeur van een gemeentelijke dienst) als extern (zoals bijvoorbeeld een voorzitter van een betrokken waterschap). Als uitgangspunt geldt dat de operationeel leider op ieder moment tijdens de ramp/crisis in staat moet zijn om de operatie daadwerkelijk te kunnen leiden in het regionaal operationeel team. Dit betekent dat de operationeel leider primair leiding geeft aan het regionaal operationeel team. Consequentie hiervan is dat de operationeel leider, buiten het grootschalig optreden dat een ruimere periode beslaat 14, niet in levenden lijve maar op afstand, bijvoorbeeld middels (video-)bellen deelneemt aan vergaderingen van het gemeentelijk beleidsteam. 14 Bij diverse incidenten is het denkbaar dat vergaderingen van het gemeentelijk beleidsteam en regionaal operationeel team goed op elkaar zijn af te stemmen en dat de operationeel leider beide kan bijwonen. Denk bijvoorbeeld aan grootschalig optreden dat een ruimere periode beslaat, zoals bij een grieppandemie of te verwachten wateroverlast. Bij een flitsramp of crises die (onverwacht) acuut grootschalig wordt, zal evenwel de operationeel leider dusdanig veel tijd nodig hebben voor het leiden van de operatie, dat het lastig zal zijn om de vergaderingen van het gemeentelijk beleidsteam bij te wonen. 17

19 Aan een gemeentelijk beleidsteam nemen wel leidinggevenden vanuit de hulpdiensten deel. Zij fungeren hierbij echter niet als een aanspreekpunt voor de operatie. Immers, de operationeel leider fungeert als eenduidig aanspreekpunt. De rol van de leidinggevenden vanuit de verschillende diensten in het gemeentelijk beleidsteam richt zich op het geven van strategische adviezen vanuit een politie-, brandweer-, geneeskundig of gemeentelijk perspectief. Burgemeester Informatiemanager Communicatie adviseur Verslaglegger Deelname via videobellen (zie toelichtende tekst) Leidinggevende Bevolkingszorg Leidinggevende brandweer Leidinggevende Geneeskundig Leidinggevende politie (Hoofd) Officier van Justitie Facultatief Crisispartner(s) intern en/of extern Operationeel Leider Kernbezetting Opkomsttijd Burgemeester (Hoofd)officier van justitie Leidinggevende bevolkingszorg Leidinggevende brandweer Leidinggevende geneeskundig Leidinggevende politie Communicatieadviseur gemeente Informatiemanager gemeente Verslaglegger gemeente 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten Een gemeentelijk beleidsteam begint binnen zestig minuten met de uitvoering van zijn taken vanaf het moment dat de burgemeester het beleidsteam bijeen heeft geroepen. 18

20 2.6.4 Vervangingsregel burgemeester Indien de burgemeester niet aanwezig is ten tijde van een lokale ramp of crisis, of niet in staat is de functie naar behoren te vervullen, wordt deze in het gemeentelijk beleidsteam waargenomen door de locoburgemeester. Daarvoor geldt dat de burgemeester, wanneer hij niet beschikbaar is, als voorzitter wordt vervangen door de locoburgemeester. Een voorzitter van een gemeentelijk beleidsteam mag alleen vervangen worden indien hij niet beschikbaar is om zijn functie als burgemeester te vervullen. 2.7 Regionaal beleidsteam Algemeen Een regionaal beleidsteam is belast met de ondersteuning aan de voorzitter van de veiligheidsregio in geval van een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis. De voorzitter van de veiligheidsregio roept een regionaal beleidsteam bijeen, in geval van een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis, of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan. De teamleden treden op als adviseur van de voorzitter. Alleen de voorzitter is beslissingsbevoegd Taken en bevoegdheden De voorzitter van het regionaal beleidsteam is, zoals beschreven in de Wet veiligheidsregio s artikel 39 lid 1, in geval van een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis, of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, ten behoeve van de rampenbestrijding en crisisbeheersing in de betrokken gemeenten, bij uitsluiting bevoegd toepassing te geven aan: de artikelen 4 t/m 7 van de Wet veiligheidsregio s; de artikelen 172 t/m 177 van de Gemeentewet, met uitzondering van artikel 176, derde t/m zesde lid; de artikelen 12, 15, eerste lid, 54, eerste lid, 57, eerste lid en 60b, eerste lid, van de Politiewet 1993; de artikelen 5 t/m 9 van de Wet openbare manifestaties. 19

21 Het regionaal beleidsteam heeft de volgende, niet uitputtend bedoelde lijst van taken: geven van ondersteuning aan voorzitter van de veiligheidsregio; aansturen en regisseren van de (risico- en) crisiscommunicatie; besluiten nemen over risico s van lange termijn effecten; besluit nemen over starten gezondheidsonderzoek; besluit nemen over inzet van geneeskundige hulpverlening in het geval van schaarste; aanvragen van bijstand bij de Commissaris van de Koning; bestuurlijk afstemmen op regionaal niveau en met bij het incident betrokken partijen; beleidskaders aangeven aan het regionaal operationeel team; neemt besluiten over voorstellen van het regionaal operationeel team, hierbij valt te denken aan: - voorstellen met strategische, politieke of bestuurlijke consequenties; - voorstellen met consequenties ten aanzien van voorlichting; - inzet van gemeentelijke actiecentra/processen; - inzet van overige bij rampenbestrijding betrokken partijen; - evacuatie. informeren van bestuurlijke autoriteiten (minister betrokken ministerie, nationaal coördinatiecentrum, betrokken waterschappen, provincie) Samenstelling De samenstelling van het regionaal beleidsteam wordt bepaald door de voorzitter. Het regionaal beleidsteam bestaat echter tenminste uit onderstaande kernbezetting. Naar behoefte kan de voorzitter het regionaal beleidsteam uitbreiden met crisispartners, zowel intern (zoals bijvoorbeeld een directeur van een gemeentelijke dienst) als extern (zoals bijvoorbeeld een voorzitter van een betrokken waterschap). Over laatstgenoemde is in de Wet veiligheidsregio s opgenomen dat de voorzitter van elk direct betrokken waterschap wordt uitgenodigd deel uit te maken van het regionaal beleidsteam. Zolang een regionaal beleidsteam bijeen is geroepen, is bepaald dat er niet tevens gemeentelijke beleidsteams actief zijn. Burgemeesters kunnen evenwel een adviesgroep inrichten / in stand houden die hen lokaal ondersteunt bij hun taken. Lokaal kan hierbij uiteraard geen gebruik worden gemaakt van de functionarissen die in het regionaal beleidsteam plaats nemen. Als uitgangspunt geldt dat de operationeel leider op ieder moment tijdens de ramp/crisis in staat moet zijn om de operatie daadwerkelijk te kunnen leiden in het regionaal operationeel team. Dit betekent dat de operationeel leider primair 20

22 leiding geeft aan het regionaal operationeel team. Consequentie hiervan is dat de operationeel leider, buiten het grootschalig optreden dat een ruimere periode beslaat 15, niet in levenden lijve maar op afstand, bijvoorbeeld middels (video-)bellen deelneemt aan vergaderingen van het regionaal beleidsteam. De Regionaal Brandweer Commandant, Regionaal Geneeskundig Commandant en Korpschef Politie maken deel uit van het regionaal beleidsteam en wonen de vergaderingen bij. Zij fungeren hierbij echter niet als een aanspreekpunt voor de operatie. Immers, de operationeel leider fungeert als eenduidig aanspreekpunt. De rol van de leidinggevenden vanuit de verschillende diensten in het regionaal beleidsteam richt zich op het geven van strategische adviezen vanuit een politie-, brandweer- of geneeskundig perspectief. Voorzitter Veiligheidsregio Directeur Bestuurszaken Den Haag Gemeentesecretaris Den Haag Informatiemanager Den Haag Communicatie adviseur Den Haag Verslaglegger Den Haag Deelname via videobellen (zie toelichtende tekst) Regionaal Brandweer Commandant Korpschef Politie Regionaal Geneeskundig Commandant Betrokken burgemeester(s) Hoofdofficier van Justitie Facultatief Crisispartner(s) intern en/of extern Operationeel Leider Lokaal adviesteam 15 Bij diverse incidenten is het denkbaar dat vergaderingen van het regionaal beleidsteam en regionaal operationeel team goed op elkaar zijn af te stemmen en dat de operationeel leider beide kan bijwonen. Denk bijvoorbeeld aan grootschalig optreden dat een ruimere periode beslaat, zoals bij een grieppandemie of te verwachten wateroverlast. Bij een flitsramp of crises die (onverwacht) acuut grootschalig wordt, zal evenwel de operationeel leider dusdanig veel tijd nodig hebben voor het leiden van de operatie, dat het lastig zal zijn om de vergaderingen van het regionaal beleidsteam bij te wonen. 21

23 Kernbezetting Opkomsttijd Voorzitter veiligheidsregio Directeur bestuurszaken Den Haag Betrokken burgemeester(s) Hoofdofficier van Justitie Gemeentesecretaris Den Haag Regionaal Brandweer Commandant Regionaal Geneeskundig Commandant Korpschef Politie Communicatieadviseur Den Haag Informatiemanager Den Haag Verslaglegger Den Haag 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten 60 minuten Voor een regionaal beleidsteam stelt de wetgever geen tijd maar hanteert Veiligheidsregio Haaglanden hetzelfde uitgangspunt als bij een gemeentelijk beleidsteam: binnen zestig minuten vanaf het moment dat de voorzitter het beleidsteam bijeen heeft geroepen, begint het team met de uitvoering van zijn taken Vervangingsregel voorzitter en gemeentesecretaris Den Haag Indien de voorzitter van de veiligheidsregio niet aanwezig is ten tijde van een bovenlokale ramp of crisis, of niet in staat is de functie te vervullen, moet hij worden waargenomen door een ander lid van het algemeen bestuur van de veiligheidsregio (artikel 11 lid 3 Wet veiligheidsregio s). De vervanger of waarnemer is dus altijd één van de burgemeesters uit de veiligheidsregio, die uit hun midden wordt aangewezen, volgens de vervangingsregel van het algemeen bestuur. Indien de burgemeester van een getroffen gemeente niet aanwezig is ten tijde van een bovenlokale ramp of crisis, of niet in staat is de functie te vervullen, wordt hij in het regionaal beleidsteam waargenomen door de locoburgemeester. Indien de gemeentesecretaris van Den Haag niet beschikbaar is om de gemeentelijke organisatie in het regionaal beleidsteam te vertegenwoordigen, wordt hij vervangen door één van de Haagse dienstdirecteuren. 22

24 Hoofdstuk 3 Op- en afschaling Dit hoofdstuk beschrijft de multidisciplinaire op- en afschaling van de verschillende onderdelen van de hoofdstructuur. Hierbij wordt onder andere ingegaan op de opschalingsprocedure, de functionarissen die tot op- en afschalen bevoegd zijn, de criteria voor opschaling en de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van operationeel leidinggevenden en bestuurders in de verschillende fasen van opschaling. Naast beschrijvingen bevat dit hoofdstuk ook organogrammen. In deze organogrammen zijn de onderdelen van de hoofdstructuur en hun onderlinge positie in het opgeschaalde verband weergegeven. 3.1 Motorkapoverleg De inwerkingtreding van de Wet veiligheidsregio s heeft nagenoeg geen invloed op de organisatie van de dagelijkse incidentbestrijding door de hulpdiensten. In de dagelijkse situatie komt multidisciplinaire samenwerking tussen de hulpdiensten, routinematig tot stand. Leidinggevenden van de betrokken hulpdiensten steken de koppen bij elkaar in een zogenaamd motorkapoverleg en stemmen rechtstreeks met elkaar af. Woordvoering ter plaatse van het incident wordt, conform de huidige procedure, door de woordvoerder van de brandweer of van de politie ter hand genomen. Indien behoefte ontstaat aan afstemming met een officier van dienst bevolkingszorg kan deze worden gealarmeerd of geïnformeerd via de meldkamer. Indien politiek-bestuurlijk relevant, wordt het bevoegd gezag door een leidinggevende van een hulpdienst geïnformeerd over het (verloop van het) incident. Behoefte aan afstemming tussen één of meerdere hulpdiensten en/of de gemeente is op zichzelf geen reden om multidisciplinair op te schalen. Ook de reikwijdte van een incident speelt een rol. Het is ter beoordeling van de operationeel leidinggevenden ter plaatse of multidisciplinaire opschaling nuttig en noodzakelijk is. Dit wordt onderling afgestemd, tenzij de vereiste spoed zich daartegen verzet. Belangrijke criteria zijn evenwel: behoefte aan structurele afstemming en coördinatie tussen de disciplines en behoefte aan eenhoofdige leiding. 23

25 3.2 Gecoördineerde regionale incidentbestrijdingsprocedure Vanuit bovenstaande dagelijkse routine kan multidisciplinair worden opgeschaald met behulp van de gecoördineerde regionale incidentbestrijding procedure 16 - hierna te noemen: GRIP. GRIP is een instrument voor daartoe aangewezen functionarissen ten behoeve van de multidisciplinaire op- en afschaling en biedt de operationele en bestuurlijke hoofdstructuur waarbinnen de hulpdiensten, de gemeenten en andere betrokken partijen tijdens incidenten, rampen en crises onder eenhoofdige leiding samenwerken. GRIP is dus geen instrument om monodisciplinair op te schalen om zodoende over meer mensen en middelen te kunnen beschikken voor de bestrijding van het incident. GRIP is uitsluitend bedoeld voor multidisciplinair optreden. De vier opschalingsniveau s corresponderen met de te activeren onderdelen van de hoofdstructuur van de regionale crisisorganisatie, m.u.v. de meldkamer die 24/7 operationeel is: 1718 Fase Te activeren onderdeel Reikwijdte incident GRIP 1 CoPI plaats incident GRIP 2 regionaal operationeel team team bevolkingszorg 17 uitstraling naar en impact op de omgeving (bron- en effectgebied) lokaal GRIP 3 gemeentelijk beleidsteam bedreiging van het welzijn van (grote groepen van) de bevolking / maatschappelijke onrust GRIP 4 regionaal beleidsteam bovenlokale rampen en crises Referentiekader GRIP, Veiligheidskoepel Bij GRIP 2 kan het hoofd sectie bevolkingszorg er voor kiezen om zelf de taken van het team bevolkingszorg te vervullen en daar geen extra mensen voor te mobiliseren. 18 Voor bovenregionale incidenten wordt verwezen naar het convenant van de veiligheidsregio s in de provincie Zuid-Holland. 24

26 De tot opschaling bevoegde functionarissen zijn: Activeren Bevoegde functionaris CoPI - GRIP 1 Regionaal operationeel team - GRIP 2 Gemeentelijk beleidsteam - GRIP 3 Regionaal beleidsteam - GRIP 4 Leider CoPI Officier van dienst bevolkingszorg, brandweer, geneeskundig en politie Hoofd officier van dienst brandweer Commandant van dienst geneeskundig Leider CoPI Officieren van dienst bevolkingszorg, brandweer, geneeskundig en politie Hoofd officier van dienst bandweer Commandant van dienst geneeskundig Operationeel leider Hoofden secties bevolkingszorg, brandweer, geneeskundig en politie calamiteitencoördinator (zie hoofdstuk 4.5) Burgemeester getroffen gemeente Voorzitter veiligheidsregio 3.3 GRIP 1 - CoPI Wanneer op plaats incident structurele coördinatie en afstemming tussen de disciplines noodzakelijk is of behoefte ontstaat aan eenhoofdige leiding, wordt opgeschaald naar GRIP 1 en wordt een CoPI ingericht. Het CoPI is belast met de uitvoering van de operationele leiding op de plaats van het incident. Het CoPI staat onder leiding van een ontkleurd Commando leider CoPI. Deze functionaris is er tevens Plaats incident eindverantwoordelijk voor dat bij GRIP 1 het lokale bestuur wordt geïnformeerd en geadviseerd. Afhankelijk van de aard van het incident, treedt de woordvoerder van de politie of de brandweer op als communicatieprofessional namens het CoPI, zoals Organisaties in veld momenteel ook al het geval is. Het betreft hier (brandweer, politie, feiteninformatie over de hulpverlening ter plaatse. geneeskundig en Nieuw in dit kader is dat een informatiemanager gemeente) (tevens verslaglegger) en plotter plaatsnemen in het CoPI. Het kan voorkomen dat er meerdere CoPI s gelijktijdig actief zijn. De wet geeft aan dat er in dat geval één CoPI coördinerend is. In Haaglanden is besloten deze coördinatie te organiseren in het regionaal operationeel team. Dit impliceert dat er bij meerdere CoPI s wordt opgeschaald naar GRIP 2. 25

27 3.4 GRIP 2 - Regionaal operationeel team Een incident kan zich dusdanig ontwikkelen, dat de complexiteit van de incidentbestrijding toeneemt. Zo kunnen effecten optreden buiten de plaats van het incident, moeten wellicht meerdere CoPI s worden ingericht en aangestuurd, moeten externe partijen worden gemobiliseerd of dienen scenario s te worden ontwikkeld. Om dit te managen kan een regionaal operationeel team geactiveerd worden. Indien duidelijk is dat effecten zich niet beperken tot de plaats van een incident kan direct worden opgeschaald naar een GRIP 2 zonder eerst GRIP 1 af te kondigen. Evenals in het CoPI introduceert de Wet veiligheidsregio s in het regionaal operationeel team eenhoofdige leiding in de vorm van de ontkleurd operationeel leider. Deze heeft onder andere als taak tactische informatie naar strategische beslispunten te vertalen en andersom. Hij treedt op als adviseur naar het lokale bestuur of indien geactiveerd het gemeentelijk of regionaal beleidsteam. Commando Plaats Incident Regionaal Operationeel Team Team Bevolkingszorg Actiecentra De operationeel leider heeft in het regionaal operationeel team doorzettingsmacht, waarbij de diensten wel verantwoordelijk blijven voor hun eigen processen. Gestreefd wordt naar unanieme besluitvorming binnen het regionaal operationeel team, maar bij verschil van mening neemt de operationeel leider op ambtelijk niveau de besluiten. Indien noodzakelijk en/ of bij voldoende tijd, kan altijd de keuze worden gemaakt het besluit ter beoordeling alsnog voor te leggen aan het bevoegde gezag. De wet introduceert de deelname van gemeenten in het regionaal operationeel team in de vorm van een sectie bevolkingszorg. Deze sectie stuurt de uitvoerende processen van bevolkingszorg binnen één of meerdere gemeenten aan, via de lokale teams bevolkingszorg. Gemeenten worden in de vergadering van het regionaal operationeel team in beginsel door één regionale functionaris 26

28 vertegenwoordigd (hoofd sectie bevolkingszorg) die afstemt met één of meerdere teams bevolkingszorg. Het hoofd sectie bevolkingszorg heeft de verantwoordelijkheid om de gemeentelijke activiteiten af te stemmen met die van de overige disciplines. Hij vertegenwoordigt de achterliggende sectie bevolkingszorg in de vergadering van het regionaal operationeel team en draagt zorg voor een passende samenstelling daarvan. Onder zijn leiding worden vanuit de sectie bevolkingszorg de lokaal gepositioneerde teams bevolkingszorg aangestuurd en gecoördineerd. Wanneer het regionaal operationeel team actief is, voert dit team de regie op multidisciplinaire informatie-uitwisseling. Voor het uitoefenen van deze regiefunctie, heeft het regionaal operationeel team de beschikking gekregen over een sectie informatiemanagement. Gezien het cruciale belang van crisiscommunicatie, stelt de wet een communicatieprofessional in het regionaal operationeel team verplicht. Deze geeft sturing aan het communicatieproces en adviseert het regionaal operationeel team over alle aspecten van communicatie. Gezien het multidisciplinaire en bestuursgevoelige karakter, fungeert hij als hoofd sectie crisiscommunicatie in het regionaal operationeel team. Als deze functionaris actief is, draagt hij zorg voor afstemming in de sectie en vertegenwoordigt de sectie in de vergaderingen van het regionaal operationeel team. De communicatiefunctionaris opereert op hetzelfde niveau als de hoofden van de overige secties. Als deze functionaris actief is, opereren de actiecentra crisiscommunicatie van de geactiveerde gemeente(n) onder diens centrale coördinatie en aansturing. Wanneer een gemeentelijk of regionaal beleidsteam actief is, wordt het communicatiebeleid daar vastgesteld. De hulpdiensten en betrokken gemeente(n) richten in het regionaal operationeel team hun secties in. De hoofden van deze secties nemen samen met de hoofden van de sectie informatiemanagement en sectie crisiscommunicatie deel aan de vergaderingen onder leiding van de operationeel leider. Een regionaal operationeel team kan ook bijeen geroepen worden wanneer er nog geen incident heeft plaatsgevonden (dreigende crisis). In dergelijke gevallen beoordeelt de dienstdoende operationeel leider proactief op basis van informatie hieromtrent (vanuit de kolommen, nationaal coördinatiecentrum, et cetera) of het team bijeen moet komen. 27

29 3.5 GRIP 3 - Gemeentelijk beleidsteam Eens in de paar jaar doet zich een situatie voor die een dusdanig maatschappelijke en daarmee politieke impact heeft, dat ook (structurele) bestuurlijke afstemming en besluitvorming noodzakelijk is. Wanneer deze impact lokaal van aard is (dat wil zeggen: binnen de grenzen van één gemeente), wordt ten behoeve van de noodzakelijke bestuurlijke afstemming en besluitvorming opgeschaald naar GRIP 3 en komt een gemeentelijk beleidsteam bijeen. Bij een ramp of crisis waarvan de gevolgen beperkt blijven tot één gemeente is de burgemeester belast met de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Dat verandert niet wanneer bijstand uit andere regio s nodig is, of diensten, ressorterend onder Commando Plaats Incident een sectorminister, bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing zijn betrokken. Afbakeningsvragen worden opgelost doordat de betrokken bestuurder zelf moet beoordelen of de omstandigheden het noodzakelijk maken dat hij ingrijpt. Gemeentelijk Beleidsteam Regionaal Operationeel Team Team Bevolkingszorg Actiecentra In geval van een ramp of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan heeft een burgemeester het opperbevel. Dit houdt in dat degenen die aan de bestrijding van een ramp deelnemen, onder zijn bevel staan en de burgemeester bevoegd is toepassing te geven aan onder andere de artikelen 4 tot en met 7 van de Wet veiligheidsregio s. In tegenstelling tot opschaling naar GRIP 1 en GRIP 2, ligt de bevoegdheid tot opschaling naar GRIP 3 niet bij leidinggevenden van de hulpdiensten, maar uitsluitend bij de burgemeester. Uiteraard kan deze zich hierbij laten adviseren door onder andere de operationeel leider. Opschaling naar GRIP 3 kan direct; hieraan hoeft geen GRIP 1 of 2 vooraf te gaan. Bij een dergelijke opschaling zal 28

30 wel altijd een regionaal operationeel team worden (mee-)geactiveerd, maar niet noodzakelijkerwijs een CoPI. Dergelijke flexibele activering van onderdelen sluit aan bij de intenties van de Wet veiligheidsregio s. 3.6 GRIP 4 - Regionaal beleidsteam Iemand moet vaststellen of zich bepaalde feitelijke gebeurtenissen of omstandigheden voordoen, in casu of er sprake is van een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis. Dat is de verantwoordelijkheid van de voorzitter van de veiligheidsregio. Alleen hij is bevoegd om dat bestuurlijk oordeel te vellen. Dat doet hij op een voor iedereen kenbare wijze door het regionaal beleidsteam bijeen te roepen, waarmee voor iedereen tevens duidelijk is dat de hier relevante bevoegdheden van de burgemeesters van de getroffen gemeenten op hem/haar overgaan. Blijkt dat oordeel voorbarig of niet langer juist, dan kan hij door ontbinding van het regionaal beleidsteam zijn betrokkenheid beëindigen. Het gaat er uiteindelijk om of de omstandigheden de inzet van bijzondere bevoegdheden vereisen en of de concrete omstandigheden maatregelen vragen die gemeentegrensoverschrijdend zijn. Dat oordeel is aan de voorzitter van de veiligheidsregio. De voorzitter heeft Regionaal Beleidsteam aangegeven afstemming te zullen zoeken met betrokken burgemeesters Regionaal alvorens een regionaal Operationeel Team beleidsteam bijeen te roepen, zolang de omstandigheden dit redelijkerwijs toelaten. Op het moment dat de voorzitter van de veiligheidsregio een regionaal beleidsteam bijeen roept, is daarmee formeel sprake van een bovenlokale ramp of crisis of sprake van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan. De wettelijke Commando Plaats Incident Team Bevolkingszorg Actiecentra Lokaal per gemeente 29

31 bevoegdheden voor het bestrijden ervan en in het kader van de openbare orde gaan dan over van de burgemeester naar de voorzitter van de veiligheidsregio. De voorzitter neemt geen besluiten met toepassing van deze bevoegdheden dan nadat hij het regionaal beleidsteam daarover heeft geraadpleegd, tenzij de vereiste spoed zich daartegen verzet. Burgemeesters die betrokken zijn of dreigen te worden bij de ramp of crisis krijgen op dat moment een adviesrol in het regionaal beleidsteam. Een burgemeester kan in het regionaal beleidsteam schriftelijk bewaar doen aantekenen, indien hij van mening is dat een voorgenomen besluit het belang van zijn gemeente onevenredig schaadt. Daarnaast behouden burgemeesters lokaal hun verantwoordelijkheden als burgervader/ -moeder. De voorzitter van de veiligheidsregio brengt na afloop van een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis, in afstemming met de burgemeesters die deel uitmaakten van het regionaal beleidsteam, schriftelijk verslag uit aan de raden van de getroffen gemeenten. Hij beantwoordt vragen die de raden na ontvangst van het verslag stellen. Zolang sprake is van GRIP 4 en een regionaal beleidsteam bijeen is geroepen, is bepaald dat er niet tevens gemeentelijke beleidsteams actief zijn. Burgemeesters kunnen evenwel een adviesgroep inrichten / in stand houden die hen lokaal ondersteunt bij hun taken Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Soms is meteen duidelijk dat er sprake is van bovenlokale gevolgen. In andere gevallen kan een incident escaleren, waardoor dit na verloop van tijd een bovenlokaal karakter krijgt. Bij GRIP 4 voert de voorzitter van de veiligheidsregio het opperbevel. De kaders voor het te voeren beleid worden vastgesteld in het regionaal beleidsteam, waarin alle betrokken burgemeesters zitting hebben als adviseur van de voorzitter. Haaglanden zet een systeem van video-conferencing op om lokale burgemeesters de gelegenheid te bieden om vanuit de eigen gemeente actief deel te nemen aan het overleg. De betreffende burgemeesters zijn actief betrokken bij de beeld- en besluitvorming in het regionaal beleidsteam. Hiermee is gewaarborgd dat zij goed op de hoogte zijn van actuele ontwikkelingen, wat hen in staat stelt om de rol als burgervader/ -moeder in eigen gemeenten adequaat in te vullen. Ten aanzien van de bevoegdheden in een GRIP 4 situatie hanteert de Veiligheidsregio Haaglanden de uitgangspunten die zijn beschreven in de factsheet Burgemeester in rampen- en crisistijd, van het Veiligheidsberaad. De betreffende passages uit deze factsheet zijn hieronder overgenomen en aangevuld met specifieke invulling in Haaglanden. 30