Beleidskaders bedrijfshulpverlening (BHV) Versie def. ( )

Transcriptie

1 Inleiding Elk bedrijf is verplicht om maatregelen te treffen op het gebied van interne hulpverlening. Dat kan door een of meerdere medewerkers aan te stellen als bedrijfshulpverlener (BHV er). Zij helpen in geval van ongevallen, brandbestrijding en evacuatie. In de Arbowet is opgenomen dat bedrijven verplicht zijn om doeltreffende maatregelen te nemen op het gebied van bedrijfshulpverlening. Dat kan op verschillende manieren. In een beleidsdocument wordt op hoofdlijnen beschreven op welke wijze in dit geval Zuyd Hogeschool (Zuyd) hieraan voldoet. Zuyd is zelf verantwoordelijk voor het formuleren van het BHV-beleid. De doelstellingen die in het BHV-beleid schriftelijk zijn vastgesteld, zijn in overeenstemming met actuele wetgeving en andere eisen die de organisatie onderschrijft en zijn gericht op het bereiken, het in stand houden en het continu verbeteren van het prestatieniveau van de BHVorganisatie. Zorgplicht (wettelijk kader) Het Nederlands Burgerlijk wetboek (BW, art. 611) stelt dat in dit geval Zuyd als werkgever en de werknemers verplicht zijn zich als een goed werkgever en werknemer te gedragen. Art. 658 (BW) civiele zorgplicht werkgever regelt bovendien dat in dit geval Zuyd moet zorgen voor een optimaal beschermingsniveau van de werknemers. Deze artikelen komen overeen met art. 5 en 6 van de Europese richtlijn. In de Arbo-wet zijn deze artikelen neergelegd in art. 3, dat de werkgever verplicht te zorgen voor goede arbeidsomstandigheden. Art. 3 beschrijft de beleidsmatige aspecten waaronder de BHV. Zuyd draagt op grond van de Arbo-wetgeving dus ook verantwoordelijkheid voor de algemene veiligheidszorg van de werknemer (art. 3 Arbo-wet). Zuyd voert daartoe een beleid dat is gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden (Arbobeleid Zuyd.) In bijlage 1 wordt de samenhang van de verschillende Arbo-zorgsystemen gevisualiseerd. Daartoe wordt Zuyd ondersteund door deskundige werknemers op het gebied van preventie, bescherming en BHV. Het voorbereid zijn op incidenten en calamiteiten maakt dan ook onderdeel uit van dit beleid. Het College van Bestuur van Zuyd hanteert een aantal uitgangspunten t.a.v. Arbo. Eén van de geformuleerde beleidsuitgangspunten betreft veiligheid, gezondheid en welzijn: Zuyd streeft naar optimale arbeidsomstandigheden, waardoor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn (psychosociale belasting) van personeel en studenten/cursisten zo veel als mogelijk worden gewaarborgd en bevorderd. Bron: Handboek Arbozorg

2 BHV-beleid (wettelijk kader/ NEN 4000) Op basis van de RI&E worden de risico s in kaart gebracht, waarna op basis van de restrisico s en de maatgevende factoren het BHV-beleid wordt opgesteld (art. 6 en 8 Eu richtlijn, art. 5 Arbo-wet.) Het BHV-beleid van Zuyd is gebaseerd op de NEN Deze norm bevat eisen voor het BHV-beleid, inclusief de documentatie in het BHV-plan en de prestaties van de BHVorganisatie. Het Facilitair Bedrijf is gedelegeerd verantwoordelijk voor een adequate invulling van het beleid t.a.v. de veiligheid. De uitvoering van het veiligheidsbeleid op locatie, waar BHV een onderdeel van uitmaakt, is de verantwoordelijkheid van de locatiemanagers. Op de locaties Toneelacademie, Conservatorium en Academie Beeldende Kunsten betreft dit de directeuren die tevens de rol van locatiemanager vervullen. Toelichting BHV (NEN 4000) BHV omvat alle maatregelen bij acute voorvallen die de veiligheid of de gezondheid van de gebouwgebruikers bedreigen. Onder deze maatregelen vallen in ieder geval de wettelijke taken zoals omschreven in de Arbo-wet: alarmeren en ontruimen van het gebouw, het bestrijden van brand en het beperken van de gevolgen van incidenten en calamiteiten. De deskundige bijstand op het gebied van BHV is gebaseerd op art. 15 van de Arbo-wet en moet zo zijn georganiseerd dat hulpverleners van Zuyd goed zijn voorbereid op incidenten en calamiteiten en dat zij maatregelen kunnen nemen als zich een incident of calamiteit voordoet. De BHV-organisatie wordt gevormd door personen (intern en eventueel aangevuld met externen) die met grote regelmaat aanwezig zijn in het bedrijf, waarbij ieder organisatielid zich bewust is van zijn/haar rol, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden in geval van ontruiming en/of calamiteiten. De werkgever stelt personeel beschikbaar voor de uitvoering van de genoemde hulpverlenings- en ontruimingstaken. De BHV ers moeten competent zijn om gevolgen van incidenten en calamiteiten te beperken en alle aanwezige personen te alarmeren en in veiligheid te brengen. Onmiddellijke inzetbaarheid van bedrijfshulpverleners na een incident is van belang, totdat de externe hulpverleningsdiensten arriveren. Als de externe hulpverleningsdiensten de verantwoordelijkheid hebben overgenomen, kan de BHVorganisatie eventueel een ondersteunende rol vervullen. 2

3 De bedrijfseconomische doelstellingen zijn gebaat bij een competent en adequaat optreden van de BHV-organisatie, omdat continuïteit van de bedrijfsvoering daardoor in sterke mate kan worden beïnvloed. Als er sprake is van restrisico s die de continuïteit van de bedrijfsvoering in gevaar brengen, kan de BHV-organisatie helpen de schade te beperken. Uitwerking BHV-beleid Randvoorwaarde voor een adequaat BHV-beleid is om op de volgende gebieden volledige helderheid en eenduidigheid te creëren: a. rollen, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden; b. opleiding; c. calamiteiten- en communicatieplan (BHV-plan;) d. oefening; e. financieel en contracten; f. equipering; g. brandpreventie. Ad a) Rollen, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden (TBV s) Voor alle BHV-betrokkenen zal duidelijk moeten zijn wie binnen de BHV-organisatie welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden heeft en wie daar een structurele communicatierol in heeft. In bijlage 2 worden de TBV s en rollen ten aanzien van BHV in de vorm van een schema weergegeven. Er zal een BHV-organisatie opgetuigd moeten zijn die te allen tijde adequaat kan reageren op een calamiteit. In bijlage 2 worden de TBV s van de verschillende rollen beschreven die in meer in of mindere mate met BHV in aanraking komen. Afhankelijk van de grootte en complexiteit van de locatie c.q. situatie zullen er één of meerdere ploegleiders en/of hoofden (zie matrix ploegleiders en hoofden bijlage 3) aangesteld moeten worden en aanwezig moeten zijn tijdens de openingstijden. > Afhankelijk van de in te schatten risico s zal een aantal BHV ers aangesteld moeten worden en aanwezig moeten zijn, zodanig dat te allen tijde adequate hulp gewaarborgd is. > Naar aanleiding van de in te schatten risico s dienen BHV ers al dan niet de opleiding EHBO te volgen. Minimaal dient elke locatie te allen tijde een beroep te kunnen doen op EHBO. > Op het moment dat er een brandmeldinstallatie aanwezig is in het gebouw, dient er te allen tijde minimaal één persoon in het gebouw aanwezig te zijn met het 3

4 certificaat Beheerder Brandmeldinstallatie (BBMI). Tevens dient deze persoon (in praktische zin) de brandmeldinstallatie te kunnen bedienen. Het lidmaatschap van de BHV-organisatie heeft voor een aantal specifieke functies een verplicht karakter, omdat veiligheid en gezondheid in deze functies een essentieel taakbestanddeel is, zie hiervoor bijlage 6. Het College van Bestuur heeft vastgesteld dat voor bovenstaande functies, waarbij veiligheid in die specifieke onderwijsfunctie een essentieel taakbestanddeel is van de functie, het lidmaatschap van de BHV-organisatie een verplicht karakter heeft. Het aannamebeleid (incl. functieomschrijving) dient hier ook op aangepast te worden. Ad b) Opleiding Alle leden binnen de BHV-organisatie dienen de voor hun rol van toepassing zijnde opleiding conform de NIBHV- en/of Oranje Kruis-richtlijnen gevolgd te hebben. Randvoorwaardelijk zal een aantal zaken geregeld moeten zijn, dan wel uitgevoerd moeten worden: De direct-leidinggevende (DLG) dient de benodigde uren voor de deelnemer vrij te maken ten einde de deelnemer de cursus, de herhalingscursus en overige uren die gemoeid zijn met oefening probleemloos te laten volgen (zie urenmatrix BHV in bijlage 4.) De tegemoetkoming t.b.v. de deelnemers dient betaald te worden door de DLG (zie overzicht Vergoedingen BHV in bijlage 5). De BHV-coördinator op locatie (hoofd BHV of ploegleider BHV) bewaakt (samen met de leverancier) de geldigheid van de verschillende diploma s. De BHV-coördinator op locatie bewaakt het budget BHV t.b.v. middelen en opleidingen van de betreffende locatie. Zodra iemand binnen de BHV-organisatie een diploma heeft behaald of stopt als lid van de BHV-organisatie, dient een kopie van het diploma voorzien met een handtekening en het bedrag van de vergoeding en/of de datum van opzegging vermeld en per post via coördinator BHV (hoofd/ ploegleider BHV) toegestuurd te worden naar de HR-adviseur van de betreffende organisatie-eenheid. o Bij het behalen van een diploma dient een kopie van het diploma, voorzien van een handtekening van de betreffende budgethouder, in het dossier van de betreffende medewerker opgeborgen te worden. o Bij het beëindigen van een taak binnen de BHV-organisatie dient het dossier daarop aangepast te worden. Regelingen t.a.v. BHV-gerelateerde opleidingen zijn conform NIBHV- en/of Oranje Kruis-richtlijnen. Deze opleidingen kennen doorgaans een jaarlijkse herhaling. 4

5 o Hoofden, ploegleiders en BHV ers dienen jaarlijks middels een herhaling aan te tonen dat zij over de benodigde vaardigheden beschikken. o In de toekomst ligt het geldig houden van het EHBO-diploma iets genuanceerder: een Oranje Kruis-diploma (EHBO) heeft een geldigheid van 2 jaar. Aan het eind van die periode moet een praktijktest worden afgelegd, waaruit voldoende competenties blijken om gediplomeerd te blijven. Een verlenging van het diploma wordt pas geëffectueerd als de test voldoende is afgelegd. Tussentijds herhalingslessen worden aangeraden, maar zijn niet verplicht. In overleg met de Opleider wordt bekeken wie hoeveel lessen nodig heeft. Ad c) Calamiteitenplan (BHV-plan) Op basis van de restrisico s en de maatgevende factoren, dient elke locatie een BHV-plan (binnen Zuyd een calamiteitenplan genoemd) op te stellen, waarin de werkwijze van de BHV-organisatie is beschreven in schriftelijk vastgelegde procedures en werkinstructies. Het calamiteitenplan bestaat uit een algemeen deel en uit die plannen die specifiek voor de betreffende locatie van toepassing zijn, zoals bijvoorbeeld het optreden en de communicatie van de BHV, zowel tijdens een inzet als daarna. Er dient op elke locatie permanent een actueel calamiteitenplan aanwezig te zijn. In het calamiteitenplan wordt beschreven hoe er gehandeld dient te worden bij een calamiteit, zodanig dat persoonlijk letsel en schade aan het gebouw en de inventaris tot een minimum beperkt blijft. Alle gegevens die van belang zijn voor de uitvoering van de handelingen dienen opgenomen te zijn in het calamiteitenplan. Samengevat gaat het calamiteitenplan uit van de volgende algemene doelstellingen: > de bescherming van mensen, zowel binnen het bedrijfsterrein als de directe omgeving; > het beperken tot een minimum van schade aan het bedrijfsterrein, gebouwen, installaties en middelen; > het indammen en beheersen van de gevolgen van het incident. Middels een oefening zal blijken of en in welke mate het calamiteitenplan aangepast zal moeten worden. Daarnaast dient een kopie van het calamiteitenplan digitaal gestuurd te worden naar dhr. R. Colleije, Facilitair Bedrijf (ralph.colleije@zuyd.nl). Ad d) Oefening NEN 8112:2010: Het ontruimingsplan (onderdeel van het calamiteitenplan), de ontruimingskaart en de ontruimingsplattegrond moeten regelmatig aan de praktijk 5

6 worden getoetst en zo nodig worden bijgesteld. Het ontruimingsplan kent een logboek waarin het volgende wordt bijgehouden: de laatste mutaties in het plan (wanneer, welke wijzigingen); wanneer er ontruimingsoefeningen zijn gehouden; evaluatieverslag van de ontruimingsoefening met verbeterpunten, opgesteld door een externe deskundige. NEN 4000:2008: De BHV-organisatie oefent ten minste eenmaal per jaar en vaker als de restrisico s of belangrijke veranderingen in het bedrijf daartoe aanleiding geven. Het houden van oefeningen heeft tot doel: om na te gaan in hoeverre het bedrijf nog steeds is voorbereid op incidenten en calamiteiten; om inzicht te krijgen in hoe de BHV-organisatie in de praktijk functioneert. Zuyd-beleid stuurt aan op een voldoende bezetting van het aantal BHV ers zowel in dag- als avondsituatie op basis van oefeningen. De locatie dient trapsgewijs conform een vooropgesteld jarenplan toe te werken naar een complete onaangekondigde ontruiming van de gebouwen. De ontruiming staat onder leiding van en wordt georganiseerd door de ploegleider(s) en/of hoofd(en) BHV van de locaties. Elke ontruimingsoefening dient door een externe gecertificeerde deskundige (opleider, brandweer) getoetst en met de BHV-organisatie op locatie geëvalueerd te worden. Het verslag dient toegevoegd te worden aan het PvA RIE. Daarnaast dient een kopie van het evaluatieverslag digitaal gestuurd te worden naar betreffende specialist/ contractbeheerder, Facilitair Bedrijf. Ad e) Financieel, contracten en uren Locatiemanagers en directeuren kunstlocaties dienen voldoende financiële middelen aan te vragen, zodat Zuyd voldoet aan de wettelijke eisen t.a.v. de inrichting van de BHVorganisatie. Alle afdelingen dienen naar rato van het aantal FTE een bijdrage te leveren in de BHV-organisatie; hetzij in de vorm van aantallen BHV ers, dan wel in een financiële bijdrage. In bijlage 8 wordt hier toelichting op gegeven en worden formats aangereikt waarmee zowel interne verrekeningen als begrotingen opgesteld kunnen worden. Op het moment dat een medewerker een cursus niet bijwoont zonder grondige/ geldige reden, dient de OE dit in rekening gebracht te krijgen. De locatiemanager ziet erop toe, als eindverantwoordelijke van de BHV-organisatie, dat de interne verrekening correct geschiedt. 6

7 Contracten worden in het back office bij de betreffende contractbeheerder afgesloten en door deze beheerd. Binnen deze contracten worden prijsafspraken gemaakt waaraan alle locaties zich dienen te conformeren. In de begroting dient rekening gehouden te worden gehouden (met de kosten van): mensuren (bijlage 4;) tegemoetkomingen/ vergoedingen (zie bijlage 5;) opleiding en training; equipering. Ad f) Equipering De BHV-ploeg dient voldoende geëquipeerd te zijn. Er dienen voldoende BHVcommunicatie- en herkenningsmiddelen aanwezig te zijn, denk hierbij bijvoorbeeld aan EHBO-tassen, verschillende hesjes, communicatiemiddelen etc. (verwijzing naar RIE.) Op alle locaties dient een AED aanwezig te zijn, dependances kunnen afhankelijk van de afstand een AED delen. Ad g) Brandpreventie Er dienen voldoende brandblusmiddelen en preventieve installatietechnische en bouwkundige maatregelen getroffen te zijn conform de vigerende wet- en regelgeving en NEN-normen. Het Facilitair Bedrijf heeft de verantwoordelijkheid daarvoor. Borging Bij het opstellen van de beleidskaders BHV is impliciet rekening gehouden met de noodzaak om de processen en daarmee de kwaliteit van de BHV-organisatie te borgen. Hierbij is voor het denkproces gebruik gemaakt van de veiligheidsketen (i.r.t. BHV) die grotendeels volgens het principe van de PDCA-cyclus is opgezet. In deze wordt het proces beschreven van pro-actie t/m nazorg etc. In bijlage 7 wordt hier verdere toelichting op gegeven. Naast andere borgingmechanismen zoals de RIE, oefeningen op locatie, onderhoudscycli van installaties en- inspecties, wordt er binnen Zuyd ook nagedacht over een overall borgingssystematiek, te weten de regeling brandveilig gebruik bouwwerken (BGB.) Deze wordt nader toegelicht bij het volgende onderwerp: toekomst. 7