Antwoord op de reactie van ROVER NHN met betrekking tot de voorstellen van de PvdA voor verbetering van het NS dienstverlening in Noord-Holland.

Transcriptie

1 Antwoord op de reactie van ROVER NHN met betrekking tot de voorstellen van de PvdA voor verbetering van het NS dienstverlening in Noord-Holland. Algemeen Al enige jaren gaat de dienstregeling van de NS voor het gebied boven het Noordzeekanaal achteruit. En hoewel er soms een kleine verbetering wordt doorgevoerd, is het netto resultaat nog steeds bedroevend. De nadelen van dienstregeling 2017 in Noord Holland boven de lijn Haarlem-Amsterdam zijn nog steeds aanwezig. Zo is sprake van uiterst krappe aansluitingen in Haarlem i.r.t. IC-spitstreinen (2 min!). Met betrekking tot Uitgeest is sprake van lange wachttijd bij het overstappen (14 min!). Verder hebben we te maken met lage frequenties van de sprinters op Zaanlijn Uitgeest-Amsterdam en op de A2 corridor Utrecht- Amsterdam in weekend/vroege avond (i.t.t. andere lijnen rond Amsterdam, dit zijn kwar-tierdiensten!). Tot slot is sprake van een lange wachttijd in Zaandam in weekend/vroege avond i.r.t. halfuurs-hemboog-sprinter naar Schiphol. Voorafgaand aan de door NS nader uit te werken dienstregeling in Noord-Holland is het van belang dat er helderheid is over de daarbij door de NS te hanteren uitgangspunten en principes. Dat is nu niet het geval. Op dit moment wordt er bij het ontwerpen van de dienstregeling door de NS impliciet uitgegaan van de knoop Zwolle waar 8 lijnen samenkomen, de tijden waarop treinen uit België en Duitsland de Nederlandse grens passeren en de keuze om vanaf december 2017 met de eerste fase van het Programma Hoogfrequent Spoor te starten door vanaf Eindhoven naar Amsterdam Centraal met 6 IC's per uur te gaan rijden. Als gevolg van deze uitgangspunten en de in de uitwerking leidende principes is de dienstregeling in het Noord-Hollandse gebied boven het Noordzeekanaal het sluitstuk van de door de NS uit te voeren exercitie. Waar dit toe leidt heeft de adviesaanvraag en de daarop volgende addendum-brief laten zien. Door het met een kwartier opschuiven van de Kennemerlijn ontstond een welhaast onoverbrugbaar probleem in de aansluitingen op treinen en bussen. Nu de NS het opschuiven van de Kennemerlijn met een kwartier heeft ingetrokken, ontstaat er weer opnieuw een probleem. Dit keer zullen de aansluitingen in Hoorn vanuit West-Friesland ernstig achteruit gaan. Oorzaak: het doorkoppelen van de in een andere tijdligging rijdende 6 IC's op het traject Eindhoven-Amsterdam naar Noord-Holland (deels Hoorn, deels Alkmaar en verder). Willen we tot een voor de gemeenten boven het Noordzeekanaal tot een optimale dienstregeling komen dan zullen de door de NS gebruikte uitgangspunten en principes anders moeten worden gedefineerd en geprioriteerd. Ook zal er in de ontwerpfase van de dienstregeling 2018 en volgende jaren op een meer creatieve manier met de uitgangspunten en principes moeten worden omgegaan. De nadruk dient niet te liggen waarom (binnen het door de NS gebruikte stramien) bepaalde verbetervoorstellen niet mogelijk zijn, maar wat nodig is om dat wel mogelijk te maken. Zo zou het uitgangspunt moeten worden losgelaten dat de gemeenten boven het Noordzeekanaal het sluitstuk vormen van de dienstregeling. Gekozen te worden voor een integrale corridor- of netwerkgerichte wijze van sturing. Dat wil zeggen dat het uitgangspunt wordt gehanteerd om eerst voor het gebied boven het Noordzeekanaal tot een optimale dienstregeling te komen. Om te komen tot de meest optimale dienstregeling voor het gebied boven het Noordzeekanaalgebied moet er ook worden gevarieerd met uitgangspunten en principes op een lager niveau, zodat er pakket- 1

2 keuzen aan de verantwoordelijke bestuurders (gemeenten, provincie, metropoolregio, NS) kunnen worden voorgelegd. Dit is een vergelijkbare exercitie, maar dan op corridor of netwerkniveau, als eerder voor de Kennemerlijn is uitgevoerd. Over wat voor uitgangspunten en principes hebben we het? Ten eerste gaat het om het variëren in de lijnvoeringen. Zo zou nog eens nauwkeurig moeten worden gekeken naar de gevolgen van het omdraaien van de lijnvoering Den Helder-Nijmegen en de lijnvoering Alkmaar-Maastricht. Omdraaing zou tot betere aansluitingen kunnen leiden. Ten tweede zou gekeken kunnen worden naar het variëren met het wel of niet stoppen van IC's op bepaalde stations. Zo zou kunnen worden gekeken wat de gevolgen zijn van het wel/niet halteren op Uitgeest. Ten derde zou kunnen worden gekeken naar het in te zetten materieel. Zo wordt op de Kennemerlijn de oudste dubbeldektreinen ingezet. Het inzetten van sneller materieel op de Kennemerlijn zou wel eens tot verbetering van de aansluitingen in Haarlem kunnen leiden. Ten vierde zou anders met de tijdliggingen kunnen worden omgegaan door aanpassingen in brugopeningen en aanpassing in de dienstregeling van het goederenvervoer. Ten vijfde zou naar kleine infrastructurele maatregelen (seinen/wissels/perronverlengingen/ trappen etc.) kunnen worden gekeken. Een voorbeeld is het eventueel invoeren van een carrouselkering in Heerhugowaard waarvoor een extra wissel benodigd is. Wat ons in de het huidige stramien van voorbereiding en vaststelling van de dienstregeling opvalt, is dat vrij klakkeloos vast wordt gehouden aan de door NS gehanteerde uitgangspunten en principes waardoor een meer optimale dienstregeling voor de gemeenten boven het Noordzeekanaal onmogelijk is. Door het ter discussie stellen van de vrij strak door de NS gehanteerde uitgangspunten en principes, en te kiezen voor het creatief variëren met de verschillende variabelen, zou volgens ons tot een veel optimalere dienstregeling voor de gemeenten boven het Noordzeekanaal kunnen worden gekomen. Voor wat betreft de dienstregeling 2018 zal daarbij ook de vraag moeten worden gesteld of het met ingang van deze dienstregeling laten rijden van 6 IC's tussen Eindhoven-Amsterdam wel tot een robuuste oplossing leidt, rekening houdend met het feit dat in de komende jaren op de toe leidende baanvakken werkzaamheden zijn gepland. Waardoor grootschalige werkzaamheden in de periode op Amsterdam CS, waardoor 2 van de 10 sporen niet beschikbaar zijn. Antwoord per reactie van ROVER 1. PvdA: Trek de IC Maastricht-Alkmaar in de daluren door tot Heerhugowaard. ROVER NHN: Dat is onmogelijk, omdat de tijd om in Heerhugowaard te keren te kort is, vertraging is daarvan het gevolg. De keertijd van de IC in Heerhugowaard moet circa 20 minuten bedragen. Deze 20 minuten geldt als uitgangspunt voor toekomstige dienstregelingen. De keertijd dat binnen het huidige door de NS gehanteerde stramien in Heerhugowaard beschikbaar is, kan worden verlengd door waar mogelijk de tijdligging aan te passen, door te kiezen om minder lang te halteren, dan wel door stops onderweg naar Heerhugowaard over te slaan. Daarnaast kunnen de NS ook een extra trein-compositie in de IComloop opnemen. Dan heb je lange keringen, wat met het lange 3e spoor en de introductie van een carrouselkering geen probleem hoeft te zijn. Om het doorrijden naar Heerhugowaard mogelijk te ma- 2

3 ken, moet niet worden gekeken waarom het niet kan, maar naar wat nodig is om dat wel mogelijk te maken. 2. PvdA: Laat alle IC s in Zaandam stoppen, dus ook de IC Heerlen-Enkhuizen. ROVER NHN: Ook ROVER is hier een voorstander van. De reistijden vanuit Zaandam richting Utrecht en vanuit Zaandam richting Hoorn/Enkhuizen worden daardoor veel sneller. De NS dienen dan wel te zorgen dat de IC Maastricht-Eekhuizen ook in de avonduren in Zaandam stopt anders valt de knoop Zaandam terug op een halfuurs-ic-bediening. Zaandam wordt met het afronden van de transferverbouwing een comfortabel scharnierpunt tussen Alkmaar/Hoorn en Amsterdam/Schiphol. Ook hier moet gekeken worden op wijze dat comfortabele scharnierpunt maximaal kan functioneren. Door niet alleen overdag, maar ook in de avonduren en in het weekend alle IC's in Zaandam te laten stoppen, kan Zaandam als scharnierpunt maximaal worden benut. 3. PvdA: Kies voor een extra stop tijdens de spits van de intercity Alkmaar-Hoorn in Uitgeest. ROVER NHN: Dat is niet mogelijk vanwege tijdgebrek op de rest van het traject. Alleen uitvoerbaar als je de stop in Castricum weer laat vervallen. PvdA: Laat de IC Alkmaar-Haarlem in twee richtingen rijden. ROVER NHN: Is het hiermee eens. Het tijdgebrek wordt veroorzaakt door de blijvend krappe aansluiting van de spits-ic Alkmaar-Haarlem op de IC naar Leiden-Den Haag. Met de door de NS gehanteerde uitgangspunten en principes komt de spits-aansluiting niet te liggen tussen de 5-10 minuten die er voor zouden moeten gelden. De krappe aansluiting met 2 minuten los je alleen op met een andere tijdligging, bij voorkeur van de Kennemerlijn. Vraag is hoe dat kan worden bereikt. Een mogelijkheid om dit te realiseren is door ander materieel in te zetten. Voordeel daarvan is dat dan weer kan worden gespeeld met de inpassing van spits-ic-stops te Heiloo, Castricum en Uitgeest. Zonder spits-ic -stop te Uitgeest blijft ook de overstap van de Kennermerlijn-Sprinter op de Zaanlijn-Sprinter waardeloos (14 min.). Alleen extra spits-ic's overdag lost de problemen in het netwerk en de problemen in de overstap onvoldoende op. Overstappende forensen en scholieren worden met de door de NS voorgestelde stramien van de dienstregeling 2018 opnieuw benadeeld. 4. 3

4 PvdA: Handhaving van de sprinters Amsterdam-Uitgeest in een kwartierdienst ook in de avond en het weekend. ROVER NHN: Gezien het aantal reizigers op die tijden is een dergelijke voorziening te duur en gaat het ten koste van de overige dienstverlening. De overstap in Uitgeest op de trein richting Alkmaar blijft gehandhaafd. Een kwartierdienst Sprinter op de Zaanlijn, minimaal tot uur 's, niet alleen doordeweeks maar ook in weekend, is van belang voor de drukke as Uitgeest-Amsterdam-Holendrecht te ontlasten. Dit is dezelfde as waar de NS de 6 IC Eindhoven-Amsterdam Sloterdijk aanbiedt. De situatie is vergelijkbaar met de keuze van de NS om in Utrecht 4 en in spits 6 Sprinters van Geldermalsen/Houten Castellum naar Utrecht Centraal aan te bieden. De keuze van de NS om dit niet te doen voor de as Uitgeest- Amsterdam-Holendrecht is niet consistent. Op de Zaanlijn speelt m.n. in het weekend het sterk toenemende sociaal recreatief en toeristisch vervoer van en naar Amsterdam Centrum (winkelen) en van en naar Zaanse Schans (toeristen), waar qua bus bediening/frequenties/reistijden parallel aan de Zaanlijn geen echt alternatief voor wordt geboden. Die 4 Sprinters versterken ook de knoop Zaandam dat na het afronden van de transfertverbouwing een comfortabel scharnierpunt tussen Alkmaar/Hoorn en Amsterdam/Schiphol is. 5. PvdA: besluit, indien de NS wil vasthouden aan het verschuiven van de Kennemerlijn met een kwartier, voor het doortrekken van de Zaanlijn sprinter naar Alkmaar-Hoorn. ROVER NHN: de NS heeft dit idee al ingetrokken. PvdA: Als de verschuiving niet doorgaat, kies dan voor het doortrekken van 2 van de 4 Zaanlijn sprinters naar Alkmaar. ROVER NHN: Er rijden op het traject tussen Uitgeest en Alkmaar al veel treinen. Nog meer treinen op dit traject, betekent nog langere sluitingen van de overwegen en vertragingen. Reactie PvdA Het doortrekken van de Zaanlijn-Sprinter ligt in lijn met de door de bestuurders van NS, ProRail, provincie en gemeenten getekende overeenkomst Maak Plaats en de op basis daarvan gemaakte uitwerking voor de Zaancorridor op de korte termijn (kiezen voor knooppunten, kiezen tussen knooppunten). Wordt hiervoor niet gekozen, dan blijft Uitgeest een drempel voor forensen en scholieren (een overstaptijd van 14 minuten)en wordt er geen begin gemaakt met de realisatie van het ontwikkelde 'haltermodel' op de Zaancorridor. Met het 'haltermodel wordt een begin gemaakt om herkomst en bestemmingen binnen de Zaancorridor (het daily urban system) zonder overstappen te bereiken. Momenteel rijden er tussen Uitgeest en Alkmaar 2 Kennemerlijn-Sprinters en 4 IC's ('s avonds 2 IC's). Daar kan doordeweeks en in het weekend overdag tot zeker uur 's avonds zeker 2 Zaanlijn- Sprinters bij. Waarbij moet worden opgemerkt dat de spits-ic Kennemerlijn iet in Uitgeest stopt en 4

5 dus geen alternatief biedt. Kies je niet voor het doortrekken van de sprinter op de Zaanlijn, dan blijven we zitten met een slechte overstap in Uitgeest van de Kennemerlijn-Sprinter op de Zaanlijn- Sprinter (14 min). Het structureel doortrekken van 2 Zaanlijn-Sprinters dient daarom te worden meegenomen als uitgangspunt voor toekomstige dienstregelingen. 6. PvdA: Kies voor de inzet van 4 spinters/ic s van Zaandam naar Schiphol-Hoofddorp per uur. ROVER NHN: Er rijden nu al 12 treinen per uur tussen Amsterdam en Schiphol, daar kunnen geen treinen meer bij. Meer treinen Zaandam richting Schiphol, betekent minder treinen Amsterdam richting Schiphol. Omdat de IC Brussel met 1 van de 4 IC Direct-treinen wordt geïntegreerd komt er op de Westtak en in de Schipholtunnel 1 x per uur een pad vrij gedurende de hele dag. In het andere half uur komt dan ook een pad vrij. Die ruimte wordt niet benut door de Thalys. De Eurostar rijdt maar 2 keer per dag. Die 2 extra Hemboog-Sprinters of IC's tussen Zaandam en Schiphgol-Hoofddorp (keren langs perron of in midden-noordzijde of in Wormerveer), te beginnen in de spits of de hele dag door, dienen daarom meegenomen te worden als uitgangspunt voor toekomstige dienstregelingen. 5