Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 1. Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 1. Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning"

Transcriptie

1 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 1 ONTWERPRAPPORT PAPER 2 - ONTWERP Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen P.M. Puente Blom Engels Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Luistervaardigheid, Luisterstrategieën, Metacognitieve strategieën Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam 4 Havo Luistervaardigheid, 4 Havo, Luisterstrategieën, Metacognitieve strategieën Links Bibliografische referentie Puente Blom, P.M. (2014). Learn to Listen!: Strategies and Selfregulated Learning. Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Studentnummer Begeleider(s) dhr. prof. dr. G.C.W. (Gert) Rijlaarsdam en mw. drs. W.F. (Frederike) Westera Beoordelaar(s) indien bekend mw. J.C. (Jantina) Huizenga en mw. drs. W.F. (Frederike) Westera Datum

2 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 2 1. Samenvatting van paper 1 Doel ontwerponderzoek: om in vier lessen het niveau van luistervaardigheid in 4H1 te verhogen. Ontwerphypothese: Als ik de leerlingen uit 4H1 van het Amstelveen College in november de twee luisterstrategieën voorspellen en het identificeren van de belangrijkste informatie en de twee metacognitieve strategieën planning en evaluatie aanleer, zullen de leerlingen (1) zich bewust worden van hun leerproces en zullen zij (2) deze strategieën bewust gaan toepassen, waardoor (3) de resultaten voor de CITO luistertoets als natoets beter zullen zijn als de CITO luistertoets als voortoets. Ontwerpregels (zie bijlage 1 voor toelichting): 1. De leerlingen passen de luisterstrategie voorspellen toe in het aangeboden oefenmateriaal. 2. De leerlingen passen de luisterstrategie het identificeren van de belangrijkste informatie toe in het aangeboden oefenmateriaal. 3. De leerlingen passen de metacognitieve strategie plannen toe op hun eigen leerproces. 4. De leerlingen passen de metacognitieve strategie evaluatie toe op hun eigen leerproces. 5. In de lessenserie komt authentiek materiaal voor als oefenmateriaal. 6. In de lessenserie komen delen van CITO toetsen voor als oefenmateriaal. 2. De lesopzet Gedurende vier lessen zullen de leerlingen twee luisterstrategieën en twee metacognitieve strategieën aanleren. In elke les zal er één strategie centraal staan, maar om het automatiseren

3 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 3 van iedere strategie te bevorderen zal er in les 2,3 en 4 een terugkoppeling worden gemaakt naar de alreeds geleerde strategieën. Elke les begint met een klassikale instructie over de strategie die centraal staat. Daarna wordt er geoefend met het toepassen van de strategie in een of twee luisterfragmenten. In de eerste les staat voorspellen centraal. De leerlingen maken een begrippennet bij deze strategie en schrijven het doel en de werkwijze van voorspellen op hun Worksheet. In de eerste luisteractiviteit (After Ever After DISNEY Parody) focussen de leerlingen op het formuleren van verwachtingen op basis van titel en introductie, verifiëren zij deze tijdens het luisteren en evalueren zij hun verwachtingen na het luisteren. In de tweede luisteractiviteit (Dutch Bikers who are Fighting Islamic State) oefenen zij nogmaals met voorspellen, maar met een nieuwsfragment. In de tweede les staat de luisterstrategie het identificeren van de belangrijkste informatie centraal. De leerlingen maken een begrippennet bij deze strategie en schrijven het doel en de werkwijze op hun Worksheet. In de eerste luisteractiviteit (Jonah Hill addresses his controversial remarks) formuleren de leerlingen een verwachting, luisteren zij voor de twee doelen van de spreker in het fragment en kijken daarna in het transcript naar o.a. markers die hoofdinformatie aangeven. In de tweede luisteractiviteit (Game of Thrones Interview George R.R. Martin) herhalen zij deze oefening. In de derde les staat de metacognitieve strategie plannen centraal. De leerlingen krijgen een gedeeltelijk plan van aanpak die zij verder invullen in tweetallen, waarna die klassikaal besproken wordt op effectiviteit. Daarna maken de leerlingen een plan van aanpak bij een kort

4 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 4 nieuwsfragment (Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli). Na het luisteren evalueren zij hun aanpak en maken zij aanpassingen. Bij de tweede luisteractiviteit bekijken de leerlingen een CITO videodeel van Zij maken hiervoor een plan van aanpak en evalueren deze op effectiviteit na het bekijken van het fragment. In de vierde les staat de metacognitieve strategie evaluatie centraal. Er wordt klassikaal herhaald welke strategieën zij behandeld hebben en hoe zij een plan van aanpak kunnen maken. Daarna maken de leerlingen een plan van aanpak bij het CITO luisteronderdeel van Zij evalueren hun aanpak na afloop van de luisteractiviteit. Er wordt door de leerlingen eerst individueel gereflecteerd op hun persoonlijke ontwikkeling en dan klassikaal. 3. Onderbouwing De leerlingen weten al vóór de eerste les dat zij een lessenserie krijgen over luistervaardigheid. Zij worden geïnformeerd over het doel van deze lessenserie (het verhogen van het niveau voor luistervaardigheid) en waaruit deze hoofdzakelijk bestaat (vier strategieën om de leerlingen hulp te bieden en diverse luisterfragmenten). Door de leerlingen een concreet doel aan te bieden, wordt aan de lessenserie betekenis gegeven (Ebbens & Ettekoven, 2013) en weten de leerlingen waarvoor zij zich inspannen. In de eerste les worden de leerlingen herinnerd aan de opzet van de lessenserie, waarin de strategieën kort worden genoemd. In mijn onderzoekshypothese heb ik als een leeruitkomst dat leerlingen zich bewust worden van hun leerproces. Leerlingen gebruiken soms al strategieën, maar dit gebeurt vaak onbewust en is erg gelimiteerd (Zhang, 2012). Het is van belang dat leerlingen zich bewust worden van het feit dat ze deze strategieën al vaak toepassen, zodat zij deze effectiever kunnen inzetten en

5 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 5 gebruiken wanneer dat nodig is. Om hun leerproces te verbeteren zal het aanleren van strategieën zeer geschikt zijn (Hsiao & Oxford, 2002). Door aan het begin van een les tijd te besteden aan de te leren strategie door bijvoorbeeld een begrippennet te maken, zal de leerling beseffen dat hij al kennis bezit van de te leren strategie. De leerling kan de nieuwe informatie verbinden aan deze voorkennis en zal deze beter beklijven (Ebbens & Ettekoven, 2013). In mijn lessenserie is het van belang dat leerlingen deze strategieën daadwerkelijk gaan toepassen: de luisterstrategieën op het oefenmateriaal en de metacognitieve strategieën op hun leerproces (ontwerpregels 1, 2, 3 en 4). Leerlingen krijgen eerst strategieën aangeboden die zij hoogstwaarschijnlijk onbewust al toepassen bij het luisteren. Ook zijn voorspellen en de het identificeren van de belangrijkste informatie twee strategieën die bij elke luisteractiviteit kunnen worden gebruikt; in het ERK staat zelfs bij het streefniveau Havo B1 dat leerlingen de hoofdinformatie uit de tekst kunnen begrijpen. Daarbij kan een leerling pas een plan van aanpak bij een luisteractiviteit maken en daarin een strategie kiezen, als hij zich bewust is geworden van mogelijke luisterstrategieën. Elke les is er daarom op gericht dat er één nieuwe strategie wordt bijgeleerd, waarbij er steeds een terugkoppeling moet worden gemaakt naar de vorige lessen; voordat de leerling een plan kan evalueren, moet hij eerst een plan maken waarin hij de geleerde luisterstrategieën nodig heeft. De stof zal dan beter beklijven (Ebbens & Ettekoven, 2013). Staatsen (2011) benadrukt het belang dat leerlingen drie fasen doorlopen bij luistertaken; activiteiten voorafgaand aan het luisteren, activiteiten tijdens het luisteren en activiteiten na het luisteren. Elke les bestaat uit dezelfde structuur, wat de leerlingen houvast geeft (Ebbens & Ettekoven, 2013). Na de uitleg over de strategie, zullen de leerlingen een of twee luisteractiviteiten doen waarbij zij deze drie fasen doorlopen rondom één van de strategieën.

6 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 6 Daarbij zullen de leerlingen bewust gemaakt worden dat de strategieën zelf ook gebruikt kunnen worden in een bepaalde fase: het plannen van een luistertaak en voorspellen zijn activiteiten voorafgaand het luisteren (en tijdens het luisteren). Een activiteit tijdens het luisteren is het identificeren van de belangrijkste informatie en het evalueren is een activiteit voor na het luisteren. De luisteropdrachten zijn geënt op de ontwerpregels. Per te leren strategie zijn er bepaalde activiteiten die de leerlingen kunnen doen (zie bijlage 1). Bij een luistertaak voor de strategie voorspellen zal de leerling gebruik maken van hun voorkennis op allerlei gebieden, zoals tekstsoorten en onderwerpen (Staatsen, 2011) en zal de leerling gaan luisteren met een bepaald doel of verwachting voor ogen. Bij het identificeren van de belangrijkste informatie zal de leerling aandacht besteden aan discourse markers, rhetorische vragen, herhalingen en spreektempo (Berman, 2006). Bij het plannen leren de leerlingen afleidingen te negeren in het audiofragment en anticiperen op eventuele moeilijkheden (Vandergrift, 2002), en bij evalueren zal de leerling de manier waarop zij hun luistertaak hebben uitgevoerd en hun keuze van strategie evalueren op succes (Vandergrift, 2002). Om de luisteractiviteiten relevant te maken voor de leerling (Ebbens & Ettekoven, 2013), bevat de lessenserie zowel authentiek materiaal als CITO materiaal (ontwerpregels 5 en 6). De leerlingen oefenen en worden op het Amstelveen College getoetst met CITO materiaal en het is belangrijk dat de leerlingen hiermee blijven oefenen. In de eerste twee lessen zal er alleen authentiek materiaal worden gebruikt. De leerlingen krijgen hierdoor variatie in het aanbod van luistermateriaal (niet alleen CITO materiaal) en beseffen zij dat zij ook strategieën gebruiken in het dagelijks leven. Ik gebruik als authentiek materiaal YouTube filmpjes: twee interviews met de acteur Jonah Hill en schrijver George R.R. Martin, twee nieuwsfragmenten

7 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 7 van de BBC en één liedparodie. Door fragmenten te kiezen die relevant zijn voor de belevingswereld van de leerling, zal de luistertaak beter aansluiten bij de doelen en belangstellingen van de leerlingen (Marzano & Miedema, 2013). Literatuur Berman, M. (2006). Advanced Listening: Listening Strategy Guide: Lectures 4-7. Personal Collection of Michael Berman, DynEd International, Inc, Burlingame, California. Ebbens, S., & Ettekoven, S. (2013). Effectief leren. Basisboek. Groningen: Noordhoff Uitgevers bv. Hsiao, T.-Y., & Oxford, R. (2002). Comparing theories of language learning strategies: A Confirmary factor analysis. Modern Language Journal, 86, Marzano, M., & Miedema, W. (2013). Leren in vijf dimensies. Moderne didactiek voor het voortgezet onderwijs. Assen: Koninklijke van Gorcum BV. Staatsen, F. (2011). Moderne vreemde talen in de onderbouw. Bussum: Coutinho. Staatsen, F., Heebing, S., & Van Renselaar, E. (2011). Moderne vreemde talen in de onderbouw. Bussum: Uitgeverij Coutinho. Vandergrift, L. (2002). Listening: Theory and Practice in Modern Foreign Language Competence. Good Practice Guide. Gevonden op 21 september 2014, op Zhang, Y. (2012). The Impact of Listening Strategy on Listening Comprehension. Theory and Practice in Language Studies, 2 (3),

8 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 8 Bijlages 1. Toelichting Ontwerpregels 2. Lesplannen 3. Leerlingenmateriaal 4. Docentenhandleiding

9 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 9 Bijlage 1: Toelichting Ontwerpregels Mijn interventie moet voldoen aan de volgende ontwerpregels: 1. De leerlingen passen de luisterstrategie voorspellen toe in het aangeboden oefenmateriaal. Door voorspellen toe te passen kunnen de leerlingen gebruik maken van hun voorkennis op allerlei gebieden, zoals tekstsoorten en onderwerpen (Staatsen, 2011). Daarnaast leren leerlingen een tekst te gaan beluisteren met een duidelijk doel of verwachtingen voor ogen. 2. De leerlingen passen de luisterstrategie het identificeren van de belangrijkste informatie toe in het aangeboden oefenmateriaal. De leerlingen leren te zoeken naar de belangrijkste informatie in een luisterfragment. Bij CITOtoetsen is dat doorgaans het antwoord op de bijbehorende vraag. De leerlingen zullen hier aandacht besteden aan discourse markers, rhetorische vragen, herhalingen en spreektempo (Berman, 2006). 3. De leerlingen passen de metacognitieve strategie plannen toe op hun eigen leerproces. De leerlingen leren te identificeren waarnaar zij moeten luisteren en kiezen daarbij een strategie om dat doel te bereiken. Zij negeren afleidingen in het audiofragment en anticiperen op eventuele moeilijkheden (Vandergrift, 2002). 4. De leerlingen passen de metacognitieve strategie evaluatie toe op hun eigen leerproces. De leerlingen evalueren de manier waarop zij hun luistertaak hebben uitgevoerd en of zij de juiste strategie hebben gebruikt (Vandergrift, 2002). Zij leren hun eigen leerprocessen te sturen. 5. In de lessenserie komt authentiek materiaal voor als oefenmateriaal. De leerlingen uit 4H1 oefenen met nieuw en authentiek materiaal waardoor zij inzien dat luistervaardigheid levensecht is en deze vaardigheid niet alleen op school van belang is, maar ook in hun dagelijks leven. 6. In de lessenserie komen delen van CITO toetsen voor als oefenmateriaal. Het is van belang dat de leerlingen vaardigheden leren die toegespitst zijn op de CITO luistertoetsen en die zij direct kunnen toepassen in hun dagelijks schoolleven: ter voorbereiding op hun ED.

10 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 10 Bijlage 2: Lesplannen Lesplan Les 1 Naam: Mercedes Puente Blom leergang: Havo welke klas? 4H1 (21 jongens, 8 meisjes) welk lesuur? 2 Model DA BESCHRIJVING Beginsituatie De leerlingen van 4H1 hebben een nulmeting en een voormeting gedaan en een Luistertoets Repetitie gemaakt, alle bestaande uit CITO materiaal. Daarbij hebben zij les gekregen volgens de methode die op het Amstelveen College gehanteerd wordt, namelijk de aanname dat door het oefenen met CITO materiaal de leerling zijn niveau voor luistervaardigheid verbetert. De leerlingen weten dat zij de komende vier lessen een lessenserie over luistervaardigheid krijgen, waarin zij vier strategieën aangeboden krijgen. Leerdoelen I. De leerlingen kunnen in eigen woorden uitleggen waarvoor ze de strategie voorspellen kunnen gebruiken en noemen daarbij tenminste één voorbeeld. II. De leerlingen formuleren ten minste één verwachting/voorspelling voordat zij aan een luisteractiviteit beginnen. Leeractiviteiten De leerling komt binnen en gaat zitten. TIJD Strategie voorspellen 1. De leerling luistert naar een kort overzicht van de lessenserie 2. De leerling participeert in het maken van een begrippennet over de strategie voorspellen 3. De leerling maakt opdracht 1 door het doel en de werkwijze van de strategie op te schrijven. Luisteractiviteit 1: After Ever After DISNEY Parody Voor het luisteren 1. De leerling bekijkt de titel en luistert naar de introductie van het fragment 2. De leerling maakt opdracht 1 en participeert in een klassikale discussie over wat hij verwacht van het fragment Tijdens het luisteren 3. De leerling luistert naar Ariel

11 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 11 Na het luisteren 4. De leerling participeert in een klassikale discussie over zijn eerste voorspelling. Voor het luisteren 5. De leerling maakt opdracht 2 en 3, waarbij de leerling een voorspelling maakt en welke hij tijdens het luisteren zal verifiëren. Tijdens het luisteren 6. De leerling luistert naar Jasmine, Belle en Pocahontas Na het luisteren 7. De leerling maakt opdracht 4 en 5, waarbij de leerling zijn voorspellingen evalueert. 15 Luisteractiviteit 2: Dutch Bikers who are Fighting Islamic State Voor het luisteren 1. De leerling bekijkt de titel en luistert naar de introductie van het fragment 2. De leerling bespreekt klassikaal het onderwerp, de tekstsoort, doel van het interview en key words 3. De leerling maakt opdrachten 1, 2, 3 en 4, waarbij de leerling op verschillende de luistertekst probeert te voorspellen. Tijdens het luisteren 4. De leerling maakt opdracht 5 en 6, waarbij de leerling markeert welke van zijn voorspellingen zijn uitgekomen. 15 Na het luisteren 5. De leerling maakt opdracht 7 en 8, waarbij de leerling zijn voorspellingen evalueert. Evaluatie les 1. De leerling maakt opdracht 1, waarbij de leerling evalueert wat hij nodig had om de strategie voorspellen goed toe te passen. 2. De leerling participeert in een klassikale discussie over de ervaringen bij de strategie voorspellen en maakt opdracht 2 (aanvullen opdracht 1) 3. Twee leerlingen worden gevraagd het doel en de werkwijze bij voorspellen te herhalen Afsluiting Les De leerlingen ruimen hun spullen op en verlaten het

12 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 12 Groeperingsvorm lokaal. Strategie voorspellen 1. Klassikaal 2. Klassikaal 3. Individueel Luisteractiviteit 1: After Ever After DISNEY Parody 1. Klassikaal 2. Individueel 3. Individueel 4. Individueel 5. Klassikaal 6. In tweetallen 7. Individueel 8. In tweetallen Luisteractiviteit 2: Dutch Bikers who are Fighting Islamic State 1. Individueel 2. Individueel 3. Klassikaal 4. Individueel 5. Individueel 6. Individueel Materiaal Onderwijsactiviteiten Evaluatie les 1. In tweetallen 2. Klassikaal 3. Klassikaal YouTube filmpje: After Ever After DISNEY Parody &index=6 YouTube filmpje: Dutch Bikers who are Fighting Islamic State Worksheet voorspellen Ik sta bij de deur en verwelkom de leerlingen. TIJD Strategie voorspellen 1. Ik geef de leerlingen een kort overzicht van de lessenserie 2. Ik maak samen met de leerlingen een begrippennet op het bord, voeg toe wat er mist en geef uitleg over deze strategie 3. Ik controleer of de leerling het doel en de werkwijze van de strategie opschrijft 10 Luisteractiviteit 1: After Ever After DISNEY 20

13 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 13 Parody 1. Ik presenteer het filmpje, zet de introductie aan en laat de leerlingen denken over wat voor soort filmpje het zou kunnen zijn. 2. Ik voer een klassendiscussie over de verwachtingen gecreëerd bij 1 3. Ik controleer of de leerlingen aan het werk zijn en of zij een nieuwe verwachting opschrijven bij elke prinses. 4. Ik laat de leerlingen de rest van het filmpje horen. 5. Ik zorg ervoor dat de leerlingen in tweetallen bespreken of hun voorspelling is uitgekomen. Luisteractiviteit 2: Dutch Bikers who are Fighting Islamic State 1. Ik presenteer het filmpje en ik zet de introductie aan 2. Ik zorg ervoor dat de leerlingen opdrachten 1, 2, 3 en 4 maken 3. Ik bespreek de opdrachten klassikaal 4. Ik zet de rest van het filmpje aan en zorg dat de leerlingen opdrachten 5 en 6 maken. 5. Ik zorg dat de leerlingen opdrachten 7 en 8 maken. Evaluatie les 4. Ik laat de leerlingen in tweetallen opdracht 1 maken, loop rond en begeleid waar nodig. 5. Ik houd een klassendiscussie over de ervaringen bij de strategie voorspellen en opdracht 1. Tijdens de klassendiscussie herinner ik de leerlingen dat zij hun tabel aanvullen. 6. Ik vraag twee leerlingen het doel en de werkwijze bij voorspellen te herhalen Afsluiting Les Ik sluit de les af en zeg gedag tegen de leerlingen. Evaluatie I. Ik vraag aan het einde van de les aan een paar leerlingen waarvoor zij de strategie voorspellen kunnen gebruiken en of zij een voorbeeld kunnen noemen. Ik kan dit helaas niet bij elke leerling doen. II. Vóór elke luisteractiviteit moeten leerlingen een verwachting formuleren en opschrijven. Ik loop rond en controleer of zij dit hebben gedaan. Toelichting / Verantwoording van keuzes die in het lesplan zijn gemaakt: Als de leerlingen binnenkomen, staan de lesactiviteiten op het bord. De leerlingen weten dan precies wat er dat lesuur gedaan moet worden en hebben houvast.

14 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 14 De leerlingen leren aan het begin van de les wat de strategie is en hoe ze die kunnen gebruiken. Bij de luisteroefeningen kunnen ze die strategie meteen toepassen. De leerlingen leren bij de eerste luisteractiviteit hoe zij moeten voorspellen, afgaande op de introductie en voorkennis. Bij de tweede luisteractiviteit leren zij ook hoe zij woorden moeten voorspellen. Elke taak bij de luisteractiviteit is ingedeeld in de 3 fases: voor, tijdens, en na het luisteren. Zo leren de leerlingen een structuur aan waarmee zij kunnen luisteren. Ik kies voor twee fragmenten die verschillend van aard zijn. Leerlingen zien in dat zelfs bij filmpjes die niet serieus van aard zijn, zoals nieuwsfragmenten, ze die beter kunnen begrijpen door verwachtingen te stellen. Immers, we luisteren nooit ergens naar zonder verwachtingen of een doel (Staatsen, 2011). Ik kies voor dit bepaalde nieuwsfragment omdat het onderwerp deels te maken heeft met de nationaliteit van de leerlingen, maar ook omdat er Nederlandse personen worden geïnterviewd. Niet alle leerlingen zullen in de toekomst naar Engeland, Amerika of Australië gaan, maar zullen vaak naar landen gaan waar de mensen geen perfect Engels accent hebben. Denk aan Frankrijk of Spanje, of zelfs Nederland. Tevens zullen leerlingen met Nederlandse mensen in contact komen die Engels praten. Dit nieuwsfragment is ook een oefening in het omgaan met accenten. Ook wil ik de leerlingen motiveren door filmpjes te gebruiken die anders zijn dan het CITO materiaal waar ze altijd mee oefenen op school.

15 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 15 Lesplan Les 2 Naam: Mercedes Puente Blom leergang: Havo welke klas? 4H1 (21 jongens, 8 meisjes) welk lesuur? 5 Model DA BESCHRIJVING Beginsituatie De leerlingen hebben de vorige les de strategie voorspellen gehad. Zij weten welke strategie zij vandaag gaan behandelen. Leerdoelen I. De leerlingen kunnen in eigen woorden uitleggen waarvoor ze de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie kunnen gebruiken en noemen daarbij tenminste één voorbeeld. II. De leerlingen kunnen aan het einde van een luisterfragment in eigen woorden uitleggen waar het fragment over ging door de belangrijkste informatie in de tekst te gebruiken. Leeractiviteiten De leerling komt binnen en gaat zitten. TIJD Strategie het identificeren van de belangrijkste informatie 1. De leerling participeert in het maken van een begrippennet over de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie 2. De leerling maakt opdracht 1 door het doel en de werkwijze van de strategie op te schrijven Luisteractiviteit 1: Jonah Hill addresses his controversial remarks Voor het luisteren 1. De leerling gebruikt de strategie voorspellen en maakt opdrachten 1 en De leerling leest opdracht 3. Tijdens het luisteren 3. De leerling luistert naar het interview 4. De leerling maakt opdracht 3: hij zoekt naar de twee doelen van de spreker in het luisterfragment. Na het luisteren 5. De leerling bespreekt opdracht 3 met de klas en maakt opdracht 4: vult 3 aan waar nodig. 6. De leerling krijgt een transcript van de tekst en maakt opdracht 5 door het markeren van

16 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 16 hulpmiddelen die kunnen aangeven of de informatie belangrijk is of niet. Tijdens het luisteren 7. De leerling evalueert of hij goed gemarkeerd heeft in de tekst door nogmaals naar het interview te luisteren. 15 Luisteractiviteit 2: Game of Thrones Interview George R.R. Martin Voor het luisteren 1. De leerling bekijkt het plaatje en maakt opdracht 1; hij activeert de voorkennis over het onderwerp. 2. De leerling kijkt naar de introductie 3. De leerling maakt opdracht 2, waarbij de leerling de gegeven introductie gebruikt als leidraad voor zijn eigen voorspellingen en verwachtingen bij het fragment. Voor het luisteren 4. De leerling maakt opdracht 3 door aan te geven waar hij op gaat letten bij het luisteren en bespreekt de antwoorden met de klas. Tijdens het luisteren 5. De leerling moet de belangrijkste informatie uit de tekst halen en maakt opdracht 4 10 Na het luisteren 6. De leerling krijgt een transcript van de tekst en maakt opdracht 5 door de hulpmiddelen te markeren. 7. De leerling vergelijkt zijn antwoorden met een buurman. Evaluatie les 1. De leerling maakt opdracht 1 door te evalueren op wat hij nodig had om de strategie goed toe te passen op een luistertekst. 2. De leerling participeert in een klassikale discussie over de ervaringen bij de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie en maakt opdracht 2 3. Twee leerlingen worden gevraagd het doel en de werkwijze bij het identificeren van de belangrijkste informatie te herhalen Afsluiting Les De leerlingen ruimen hun spullen op en verlaten het

17 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 17 Groeperingsvorm lokaal. Strategie het identificeren van de belangrijkste informatie 1. Klassikaal 2. Individueel Luisteractiviteit 1: Jonah Hill addresses his controversial remarks Voor het luisteren 1. Individueel 2. Individueel Tijdens het luisteren 3. Individueel 4. Individueel Na het luisteren 5. Klassikaal 6. In tweetallen Tijdens het luisteren 7. Individueel Luisteractiviteit 2: Game of Thrones Interview George R.R. Martin Voor het luisteren 1. Individueel 2. Individueel 3. Individueel Voor het luisteren 4. Klassikaal Tijdens het luisteren 5. Individueel Na het luisteren 6. Individueel 7. In tweetallen Materiaal Evaluatie les 1. Individueel 2. Klassikaal 3. Klassikaal Youtube filmpje: Jonah Hill addresses his controversial remarks Transcriptie: Jonah Hill addresses his controversial remarks

18 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 18 Onderwijsactiviteiten YouTube Filmpje: Game of Thrones Interview George R.R. Martin Worksheet het identificeren van de belangrijkste informatie Ik sta bij de deur en verwelkom de leerlingen. TIJD Strategie het identificeren van de belangrijkste informatie 1. Ik maak met de leerlingen een begrippennet bij de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie, vul aan waar nodig is en geef uitleg. 2. Ik zorg ervoor dat de leerlingen opschrijven wat het doel en de hulpmiddelen bij deze strategie zijn Luisteractiviteit 1: Jonah Hill addresses his controversial remarks Voor het luisteren 1. Ik begeleid de leerlingen bij het maken van opdracht 1 en 2 2. Ik vertel de leerlingen wat zij moeten doen en laat hun opdracht 3 lezen Tijdens het luisteren 3. Ik zet het interview aan 4. Ik begeleid de leerling bij het maken van opdracht 3 Na het luisteren 5. Ik bespreek opdracht 3 klassikaal 6. Ik begeleid de leerlingen bij het maken van opdracht 5. Tijdens het luisteren 7. Ik zet het interview nogmaals aan en geef aan in het interview waar de belangrijkste hulpmiddelen zich bevinden. Luisteractiviteit 2: Game of Thrones Interview George R.R. Martin Voor het luisteren 1. Ik controleer of de leerlingen opdracht 1 maken 2. Ik zet de introductie aan 3. Ik begeleid de leerling bij het maken van opdracht 2 15 Voor het luisteren

19 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom Ik laat de leerlingen opdracht 3 maken en bespreek het daarna klassikaal Tijdens het luisteren 5. Ik zet het interview aan Na het luisteren 6. Ik begeleid de leerlingen bij het maken van opdracht 5 7. Ik monitor of de leerlingen hun antwoorden vergelijken met een buurman. Evaluatie les 1. Ik monitor de leerlingen en begeleid waar nodig is 2. Ik bespreek opdracht 1 klassikaal 3. Door twee leerlingen aan te wijzen om het leerdoel te evalueren, wordt de gehele klas herinnerd aan het doel en de werkwijze bij het identificeren van de belangrijkste informatie 10 Evaluatie (hoe weet je straks of de leerdoelen bereikt zijn?; heb je mogelijkheden gezien om recht te doen aan verschillen?) Afsluiting Les Ik sluit de les af en zeg de leerlingen gedag I. Ik vraag aan het einde van de les aan een paar leerlingen waarvoor zij de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie kunnen gebruiken en of zij een voorbeeld kunnen noemen. Ik kan dit helaas niet bij elke leerling doen. II. Ik vraag aan het einde van elke luisteractiviteit aan een paar leerlingen of zij in eigen woorden kunnen uitleggen waar het fragment over ging. Ik let hierbij op of zij geen details gebruiken, maar de hoofdzaken uit de luistertekst. Toelichting / Verantwoording van keuzes die in het lesplan zijn gemaakt: Als de leerlingen binnenkomen, staan de lesactiviteiten op het bord. De leerlingen weten dan precies wat er dat lesuur gedaan moet worden en hebben houvast. Aan het begin van de les krijgen de leerlingen een herhaling in de strategie voorspellen en wordt de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie uitgelegd. Elke taak bij de luisteractiviteit is ingedeeld in de 3 fases: voor, tijdens, en na het luisteren. Zo leren de leerlingen een structuur aan waarmee zij kunnen luisteren. De leerlingen moeten soortgelijke oefeningen doen in de twee luisteractiviteiten in deze les. De leerlingen moeten luisteren voor hoofdzaken en worden daarbij geleid door hulpmiddelen, zoals discourse markers, rhetorische vragen, herhalingen en spreektempo. Om duidelijk te maken dat de leerlingen worden gestuurd door deze hulpmiddelen, moeten zij na het beluisteren van het fragment een transcript markeren op deze hulpmiddelen.

20 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 20 De leerlingen krijgen in deze les twee soortgelijke luisterteksten te horen/te zien. Beide praten over een persoonlijke ervaring, zodat het fragment goed te volgen is voor de leerlingen. Ik heb gekozen voor een interview omdat er deze vaak volgens een bepaald patroon verlopen. Ze bevatten vaak een duidelijke boodschap, waardoor de strategie het identificeren van de belangrijkste informatie goed toe te passen is voor de leerlingen. Toch is een interview met Jonah Hill anders dan die met George R.R. Martin, want de plek waar het plaatsvindt is anders. Een talkshow heeft een andere sfeer dan een persoonlijk, maar redelijk formeel interview met een schrijver. Ik wil dat de leerlingen zich realiseren dat er bij beide interviews taalgebruik ( de hulpmiddelen ) naar voren komt die duidelijk maken waar de hoofdinformatie van de tekst zich bevindt.

21 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 21 Lesplan Les 3 Naam: Mercedes Puente Blom leergang: Havo welke klas? 4H1 (21 jongens, 8 meisjes) welk lesuur? 3 Model DA BESCHRIJVING Beginsituatie De leerlingen hebben nu twee luisterstrategieën gekregen waarmee zij een plan van aanpak kunnen maken. De leerlingen zijn onbewust door de opdrachten gestuurd om telkens een bepaalde structuur aan te houden, door eerst een voorspelling te maken, daarna een vraag te beantwoorden, en die naderhand te bespreken. Deze structuur komt ook vaak terug in andere lessen. Leerdoelen I. De leerlingen formuleren een plan van aanpak bij het luisteren. Daarbij leren zij: i. Een doel te formuleren om naar te luisteren bij een luisteractiviteit ii. Kiezen zij een geschikte strategie. iii. Anticiperen zij eventuele moeilijkheden II. De leerlingen negeren afleidingen in een luisterfragment Leeractiviteiten De leerling komt binnen en gaat zitten. TIJD Strategie plannen 1. De leerling participeert in een herhaling over de luisterstrategieën voorspellen en het identificeren van de belangrijkste informatie. 2. De leerling bedenkt hoe hij het beste een plan van aanpak maakt door opdracht 1 te maken. 3. De leerling participeert in de uitleg wat er in een PvA moet komen. Hij draagt daar aan bij door opdracht 1 te gebruiken. Luisteractiviteit 1: Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli Voor het luisteren 1. De leerling maakt in tweetallen een PvA bij het luisterfragment. Hij maakt daarbij opdracht De leerling bespreekt de gemaakte plannen in een klassengesprek 3. De leerling past zijn plan aan en maakt opdracht Voor/Tijdens het luisteren 4. De leerling luistert naar de introductie 5. De leerling past zijn plan aan waar nodig (opdracht 4)

22 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 22 Tijdens het luisteren 6. De leerling luistert naar de hoofdtekst en maakt daarbij notities (opdracht 5) Na het luisteren 7. De leerling maakt een samenvatting bij opdracht De leerling kan zijn samenvatting vertellen. 9. De leerling kan zijn plan evalueren op succes Luisteractiviteit 2: CITO VIDEODEEL 1. De leerling maakt een PvA bij opdracht 1 2. De leerling past zijn PvA aan na het luisteren van de introductie bij opdracht 2 3. De leerling maakt de vragen 1t/m 8 bij het videodeel op zijn Worksheet 4. De leerling krijgt de antwoorden 5. De leerling evalueert zijn plan op succes 15 Groeperingsvorm Afsluiting Les De leerlingen ruimen hun spullen op en verlaten het lokaal. Strategie plannen 1. Klassikaal 2. In tweetallen 3. Klassikaal Luisteractiviteit 1: Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli Voor het luisteren 1. In tweetallen 2. Klassikaal 3. Individueel Voor/Tijdens het luisteren 4. Klassikaal 5. Individueel Tijdens het luisteren 6. Individueel Na het luisteren 7. Individueel 8. Klassikaal 9. Klassikaal Luisteractiviteit 2: CITO VIDEODEEL 1. Individueel

23 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 23 Materiaal Onderwijsactiviteiten 2. Individueel 3. Individueel 4. Klassikaal 5. Klassikaal YouTube filmpje: Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli CITO Kijk- en luistertoets, Engels Havo, 2004 Videodeel CITO Kijk- en luistertoets, Engels Havo, 2004 Videodeel - Vragen Worksheet plannen Ik sta bij de deur en verwelkom de leerlingen. TIJD Strategie plannen 1. Ik vraag enkele leerlingen om de geleerde strategieën te herhalen op doel en werkwijze. 2. Ik geef de leerlingen opdracht 1 zonder uitleg. 3. Ik bespreek klassikaal wat er in een PvA moet komen. 15 Luisteractiviteit 1: Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli Voor het luisteren 10. Ik zet de leerlingen aan het werk en begeleid. 11. Ik vraag enkele leerlingen om hun PvA voor te lezen en geef feedback. 12. Ik geef de leerlingen de tijd om hun plannen aan te passen. 30 Voor/Tijdens het luisteren 13. Ik zet de introductie aan 14. Ik stuur de leerlingen aan om hun plan aan te passen Tijdens het luisteren 15. Ik zet het luisterfragment aan en stuur leerlingen aan om notities te maken. Na het luisteren 16. Ik monitor of leerlingen een samenvatting maken. 17. Ik geef twee leerlingen de beurt om een samenvatting te geven van de tekst. 18. Ik wil van meerdere leerlingen horen hoe hun plan is gegaan. Hebben zij zich eraan gehouden? Waarom wel/niet? Waren zij afgeleid door details als zij kozen voor de strategie van les 2?

24 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 24 Luisteractiviteit 2: CITO VIDEODEEL 6. Ik begeleid de leerlingen bij het maken van een PvA bij opdracht 1 7. Ik zet de introductie op en ik stuur de leerlingen aan om hun PvA aan te passen aan wat zij horen. 8. Ik deel de CITOboekjes uit en zorg dat de leerlingen vragen 1t/m 8 bij het videodeel op hun Worksheet maken. 9. Ik geef de leerlingen de antwoorden 10. Ik wil aan enkele leerlingen vragen hoe hun plan ditmaal heeft gewerkt. 15 Afsluiting Les Ik sluit de les af en zeg de leerlingen gedag Evaluatie I. Ik loop rond terwijl de leerlingen een plan van aanpak formuleren en opschrijven. Daarbij let ik op een luisterdoel, een strategie en of zij rekening hebben gehouden met afleidingen. Daarnaast bespreek ik klassikaal enkele plannen. II. Ik vraag aan het einde van een luisterfragment of de leerlingen bewust geluisterd hebben naar details of hoofdinformatie. Daarbij vraag ik of leerlingen werden afgeleid door de videobeelden of het harde geluid van de muziek (BBC fragment). Toelichting / Verantwoording van keuzes die in het lesplan zijn gemaakt: Als de leerlingen binnenkomen, staan de lesactiviteiten op het bord. De leerlingen weten dan precies wat er dat lesuur gedaan moet worden en hebben houvast. In deze les worden leerlingen erop attent gemaakt dat zij in de voorgaande lessen de fasen bij een plan van aanpak al hebben doorlopen, door steeds de opdrachten uit de Reader te maken en aan het einde van de les de les zelf te evalueren. Verder zijn de leerlingen vooral bezig met het creëren en opstellen van een plan van aanpak. Er wordt aan het einde van deze les niet een apart onderdeel van evaluatie gehouden; dit zit inbegrepen in de luisteractiviteit zelf: de leerlingen moeten steeds hun plan aanpassen en herformuleren. Ook moeten zij als activiteit na het luisteren hun plan beoordelen op succes. De lessenserie wordt voor de leerlingen ook steeds zelfstandiger naarmate zij meer strategieën gebruiken om hun eigen leerprocessen te sturen. Er wordt in dit lesplan zowel authentiek als CITO materiaal gebruikt, om de leerlingen te laten beseffen dat zij voor beide een bepaalde aanpak kunnen hanteren om naar te luisteren.

25 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 25 Lesplan Les 4 Naam: Mercedes Puente Blom leergang: Havo welke klas? 4H1 (21 jongens, 8 meisjes) welk lesuur? 2 Model DA BESCHRIJVING Beginsituatie De leerlingen hebben nu geoefend met het maken van een plan van aanpak en hebben deze gedeeltelijk geëvalueerd. In deze les zullen de leerlingen deze evaluatie verder betrekken op zichzelf en hun leerproces. Leerdoelen I. De leerlingen reflecteren op de manier waarop zij hebben geluisterd op succes II. De leerlingen evalueren hun gekozen strategie op succes Leeractiviteiten Groeperingsvorm De leerling komt binnen en gaat zitten. Strategie evaluatie 1. De leerling participeert in het herhalen van de geleerde luisterstrategieën. 2. De leerling participeert in het herhalen van de onderdelen van een plan van aanpak. 3. De leerling participeert in de uitleg van de strategie evaluatie. Luisteractiviteit 1: CITO AUDIODEEL 1. De leerling maakt een plan van aanpak bij het audiodeel door opdracht 1 te maken. 2. De leerling maakt de CITO vragen 1 t/m 9 door opdracht 2 op hun Worksheet te maken. 3. De leerling krijgt de antwoorden van de docent. Evaluatie 1. De leerling evalueert zijn PvA en leerproces door vragen 1 t/m 6 te maken. 2. De leerling evalueert de les/lessenserie klassikaal. Afsluiting Les De leerlingen ruimen hun spullen op en verlaten het lokaal. Strategie evaluatie 1. Klassikaal 2. Klassikaal TIJD

26 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom Klassikaal Luisteractiviteit 1: CITO AUDIODEEL 1. Individueel 2. Individueel 3. Klassikaal Materiaal Onderwijsactiviteiten Evaluatie 1. Individueel 2. Klassikaal Worksheet Evaluatie CITO Luistertoets, Engels Havo, Audiodeel Onderdeel B CITO Luistertoets, Engels Havo, Audiodeel Onderdeel B - Vragen Ik sta bij de deur en verwelkom de leerlingen. TIJD Strategie evaluatie 1. Ik vraag enkele leerlingen om de geleerde strategieën te herhalen op doel en werkwijze. 2. Ik herhaal klassikaal wat er in een PvA moet komen. 3. Ik geef uitleg over de strategie evaluatie 15 Luisteractiviteit 1: CITO AUDIODEEL 4. Ik begeleid de leerling bij het maken van een plan van aanpak 5. Ik bedien het CITO luisterdeel op de computer 6. Ik geef de leerling de antwoorden Evaluatie 3. Ik monitor of de leerling vragen 1 t/m 6 maakt 4. Ik evalueer samen met de leerlingen deze les en de lessenserie in het algemeen, en besteed aandacht aan vragen 1 t/m Afsluiting Les Ik sluit de les af en wijs de leerlingen erop dat ze de volgende les een eindmeting krijgen. Het is de bedoeling dat zij dan de geleerde vaardigheden gebruiken. Ik zeg de leerlingen gedag. Evaluatie I. Ik loop rond tijdens het leerlingengesprek over hun gekozen aanpak en help leerlingen te evalueren. Daarbij behandel ik enkele evaluaties en bijzonderheden klassikaal. II. Ik loop rond tijdens het leerlingengesprek over hun gekozen aanpak en help leerlingen te evalueren

27 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 27 Toelichting / Verantwoording van keuzes die in het lesplan zijn gemaakt: Als de leerlingen binnenkomen, staan de lesactiviteiten op het bord. De leerlingen weten dan precies wat er dat lesuur gedaan moet worden en hebben houvast. In deze les is alleen CITO materiaal gebruikt, omdat de leerlingen de geleerde strategieën op school vooral moeten gaan toepassen op CITO toetsen. Het is daarom van belang dat zij dit zelfstandig kunnen doen. Daarom moeten de leerlingen in deze les vooral zelf aan de slag. Het is de bedoeling dat zij nu zelfstandig een plan van aanpak kunnen maken en deze kunnen aanpassen aan hun behoeften en aan de situatie. Ik hoop dat de leerlingen in de eindmeting, maar vooral ook de toekomst steeds meer strategieën bewust gaan gebruiken en toepassen in luisteractiviteiten.

28 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 28 Bijlage 3: Lesmateriaal YouTube materiaal Les 1 YouTube filmpje: After Ever After DISNEY Parody YouTube Channel: Paint Gepubliceerd op 12 maart YouTube filmpje: Dutch Bikers who are Fighting Islamic State YouTube Channel: Official BBC News Channel Gepubliceerd op 17 oktober Les 2 Youtube filmpje: Jonah Hill addresses his controversial remarks YouTube Channel: The Tonight Show Starring Jimmy Fallon Interviewer: Jimmy Fallon Gepubliceerd op: 3 juni 2014 YouTube Filmpje: Game of Thrones Interview George R.R. Martin YouTube Channel: Keet Bob Interviewer: Grace Dent Gepubliceerd op: 12 juni 2012 Les 3 YouTube filmpje: Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli YouTube Channel: Official BBC News Channel Gepubliceerd op 13 oktober CITO materiaal Les 3 Het videodeel van de HAVO kijk- en luistertoets van 2004 Het opgaveboekje van de HAVO kijk- en luistertoets van 2004 Les 4 Het audiodeel van de HAVO luistertoets van 2003 Het opgaveboekje van de HAVO luistertoets van 2003

29 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 29 Dit lesmateriaal zal tijdens de lessenserie als Reader worden gegeven aan de leerlingen, om losse bladen te voorkomen. De leerlingen hebben het lesmateriaal dan altijd handig in één pakket. Worksheet Les 1 Voorspellen Het doel van deze strategie is: Je kunt hierbij letten op: Luisteractiviteit 1: After Ever After DISNEY Parody 1) Schrijf op wat je verwacht te horen in het fragment Ariel Na het beluisteren van Ariel 2) Bedenk ik tweetallen één verwachting bij elk fragment over de prinsessen Jasmine, Belle en Pocahontas 3) Markeer tijdens het luisteren welke voorspellingen zijn uitgekomen Na het beluisteren van Jasmine, Belle en Pocahontas 4) Welke voorspellingen zijn uitgekomen? 5) Wat had je nodig om een goede voorspelling te doen?

30 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 30 Luisteractiviteit 2: Dutch Bikers who are Fighting Islamic State Je gaat luisteren naar een nieuwsartikel van de BBC over Dutch Bikers who are Fighting Islamic State. Beantwoord na het luisteren van de introductie vragen 1, 2, 3 en 4. Na het luisteren van de introductie 1) Wat is het onderwerp van deze tekst? Wat weet ik al? 2) Wat is de tekstsoort? 3) Welke woorden zal ik waarschijnlijk horen? Vul aan No Surrender Interview Dutch Bikers Iraq 4) Wat verwacht je te horen in dit fragment? Schrijf een verwachting op. Tijdens het luisteren 5) Markeer bij opdracht 3 welke woorden je hoort 6) Markeer bij opdracht 4 welke voorspellingen je goed had

31 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 31 Na het luisteren 7) Hoeveel woorden had je goed voorspeld? 8) Zijn jouw voorspellingen uitgekomen? Evaluatie 1) Wat had je nodig om een goede voorspelling te maken? Bespreek in tweetallen en noteer. Denk aan: a. Welke hulpmiddelen heb ik gebruikt? b. Hoe heb ik geluisterd? c. Waar heb ik op gelet? d. Etc. 2) Vul de tabel aan met behulp van de klassikale discussie. Wat miste je nog?

32 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 32 Worksheet Les 2 Het identificeren van de Belangrijkste Informatie Het doel van deze strategie is: Je kunt hierbij letten op: Luisteractiviteit 1: Jonah Hill addresses his controversial remarks Je gaat luisteren naar een interview met Jonah Hill. Hij is te gast bij The Tonight Show Starring Jimmy Fallon en neemt de gelegenheid aan om iets te melden aan het publiek. Voor het luisteren 1) Wat verwacht je te horen in dit fragment? 2) Wat voor soort tekst zal dit zijn? Welke kenmerken zullen er in terugkomen? Tijdens het luisteren 3) Jonah Hill wil in het interview iets melden. Hij heeft twee boodschappen aan het publiek, welke zijn dit? Hoe weet je dat deze het zijn? Na het luisteren 4) Bespreek de twee boodschappen klassikaal. Vul aan waar nodig. 5) Je krijgt nu een transcript van het interview. Markeer de woorden waaraan jij kan zien dat de informatie belangrijk is. Let daarbij op markers, rhetorische vragen, herhalingen en spreektempo Transcription - Jonah Hill Addresses His Controversial Remarks

33 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 33 Jimmy Fallon: Welcome back to our-our-our show, I appreciate you being here. We always like you as a guest. Jonah Hill: I m thrilled to be here, and, eh, I actually had liked to address something if that s OK to your audience. Is it, is it OK? Unfortunately (audience cheering) Jimmy: No I, no no, I heard about this, now this you, something happened over the weekend. You got into a lot of trouble. Jonah: Yeah, so Unfortunately, this isn t a joke. So, uhm, this weekend I was out with some friends. And there was a paparazzi guy and he was antagonizing me. And eh, calling me names, at-attacking me personally, my family personally, and I was genuinely hurt by this. And made angry by this. In response, I wanted to hurt him back. And I said the most hurtful word I could think at that moment. And.. You know, I didn t mean this in the sense of the word. Eh, you know, I didn t mean it in a homophobic way. And Eh I think that Sorry, I think that Ehm, that doesn t matter. How you mean things doesn t matter. Words have weight and meaning. And.. The word I chose was grotesque. And.. you know no one deserves to say or hear words like that. And You know, I ve been a supporter of the LBGTQ community. And I completely let the members of that community and everybody else down when I used a word like that this weekend. And.. My heart s broken and and I genuinely am deeply sorry to anyone who s ever been affected by that term in their life. And I m sorry, and...i don t deserve or expect your forgiveness, but.. What I ask that at home, if you re watching this, and you re a young person especially If someone says something that hurts you or angers you, use me as an example of what not to do. And.. don t respond with hatred or anger. Because you re just adding more ugliness to the world, and.. Again, I m so sorry. Jimmy: I appreciate you actually being sincere and saying that. Jonah: Yeah yeah, I know I m usually funny and stuff, but this wasn t funny, it was stupid. And.. I, I deserve the beep I m gonna get for it. You know? Jimmy: Yeah Well no, that s good that you came out and you re you re (Audience laughs) Jimmy: Came out, and..tend.. no, I didn t need jdbjsd Jonah: This guy, he s the host of this show for a reason Jimmy: I m sorry, no, you came out here and told us all and a lot of people watch this show and a lot of people fancy yours It s, it s, we (woman laughs) Jimmy: It s confusing

34 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 34 Jonah: Well guys, you have to be honest sometimes, you know, like-- Jimmy: Thank you Jonah: My love and apologies to everybody 6) Bekijk het fragment nog een keer. Kloppen jouw markeringen met de boodschappen? Luisteractiviteit 2: Game of Thrones Interview George R.R. Martin Je gaat luisteren naar een gedeelte van een interview met George R.R. Martin. Het fragment bestaat uit een introductie en een vraag, ingeleid door de interviewster Grace Dent. 1) Kijk naar het plaatje. Wat verwacht je te horen in dit fragment? Ken je dit boek? Luister nu naar de introductie van dit interview. Net als bij de CITO toetsen, krijg je bij elk onderdeel een introductie te horen. Er is vaak weinig tijd om tijdens een toets uitgebreid de strategie voorspellen te gebruiken. Gebruik daarom de introductie als leidraad voor jouw eigen voorspelling. 2) Wat is het doel van het interview? Je gaat nu luisteren naar het interview zelf. Grace wil dat Martin wat vertelt over zijn jeugd. Jouw taak is om de belangrijkste informatie uit zijn antwoord te halen.

35 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 35 Voor het luisteren 3) Waar ga je op letten? Tijdens het luisteren 4) Wat is Martin s belangrijkste boodschap? Na het luisteren 5) Je krijgt nu een transcript van het interview. Markeer de woorden waaraan jij kan zien dat de informatie belangrijk is. Let daarbij op markers, rhetorische vragen, herhalingen en spreektempo. Transcriptie - Game of Thrones Interview George R.R. Martin 1:21 3:06 Grace: Uhm, can you tell me just a little bit about your childhood? George R.R. Martin: Ehm, sure. I was born in 1948, in Bayonne New Jersey, which is a blue collar, industrial.. town. My father was a longshoreman. We never had much money, so, we never went anywhere. We did not even own a car. I lived in a world that was five blocks long. My, my school was on fifth street, I lived on first street. From the projects where I lived, I could see these huge tankers, flying all the flags of the world. I had a big book of flags I would look at at night. Watch the ships go by, and wonder ehm, what countries they came from. And I d look up, and say, that one s from Norway, that one s from South- Africa, or whatever. And dream about being on those ships. And then I found books. And.. in books I could go to Mars, I could go to King Arthur s Court, I could eh, hunt through Sherwood Forest with Robin Hood, I could fight Martians with eh, H.G. Wells, it opened world for me, it enabled me to live life. And I think that s what fantasy does. (video fragment of a snarling dog) George R.R. Martin: I ve always made up stories. I found notebooks that I had since I was a kid. Where I m, I m writing, you know, I couldn t have been more than five or six, I m, I m, drawing of the planets and writing Mars, and, then descriptions of all the people who live on Mars, and, and made-up planets, you know, I didn t know the distinction between Mars and the Zoomba on the other, so.. Grace: So from the age of five, it was fantasy.. fiction you write George R.R. Martin: Fantasy, science fiction and horror, which I, I call monster stories

36 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 36 6) Vergelijk nu jouw markeringen met die van jouw buurman. Wat valt je op? Evaluatie 1) Wat had je nodig om een deze strategie te gebruiken? Bespreek in tweetallen en noteer. Denk aan: a. Welke hulpmiddelen heb ik gebruikt? b. Hoe heb ik geluisterd? c. Waar heb ik op gelet? d. Etc. 2) Vul de tabel aan met behulp van de klassikale discussie. Wat miste je nog?

37 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 37 Worksheet Les 3 Plannen In deze les leer je hoe je een luisterfragment kan benaderen door een plan van aanpak te maken. Bedenk eerst wat er allemaal in een plan van aanpak zou kunnen komen. Maak opdracht 1 in tweetallen. 1) Vul de tabel aan. Wat weet ik al over het onderwerp? Hoe pak ik een luistertaak normaal aan? Welke woorden zullen er in de tekst voorkomen? Luisteractiviteit 1: Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli. Je gaat zo meteen luisteren naar een rapportage van de BBC. Net zoals bij de Dutch Bikers heeft dit nieuwsfragment een introductiegedeelte en een hoofdgedeelte. Je moet na het luisteren een samenvatting maken bij het fragment. Maak nu eerst vraag 2. Voor het luisteren 2) Je maakt in tweetallen een plan van aanpak bij de luisteractiviteit Ferguson: Black lives matter, white lives matter says Talib Kweli. Denk aan de onderdelen die je in opdracht 1 hebt behandeld. a. Er is een introductiegedeelte en een hoofdgedeelte. Houd daar rekening mee in je plan. Gebruik je daar een andere aanpak voor? b. Je moet als opdracht bij dit fragment een samenvatting schrijven. Hoe pak je dat aan? Wat komt er in een samenvatting? c. Ter inspiratie kun je het luistergedeelte van Reader 1 lezen. Die bevat tips voor het luisteren naar een fragment

38 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom ) Formuleer het plan nog een keer.

39 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 39 Je gaat nu luisteren naar de introductie van het fragment. 4) Zijn er aanpassingen nodig na het beluisteren van de introductie? Zo ja, pas je plan aan bij opdracht 3. Je gaat nu luisteren naar de rest van het fragment. Tijdens het luisteren 5) Maak notities tijdens het fragment. Wat is belangrijke informatie? 6) Maak een samenvatting van het fragment.

40 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 40 Luisteractiviteit 2: CITO VIDEODEEL Je gaat nu een plan van aanpak maken voor een gedeelte van een CITO toets. Denk daarbij aan het plan wat je gemaakt heb voor het eerste fragment. 1) Formuleer een plan van aanpak. Je maakt deze opdracht individueel. Je luistert eerst de instructie. 2) Herformuleer je plan bij opdracht 1 als er verwachtingen moeten worden bijgesteld. 3) Maak nu de vragen in het CITO opgavenboekje.

41 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom

42 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Hierbij hoort het volgende CITO materiaal: Puente Blom 42

43 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 43

44 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 44

45 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 45

46 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 46 Worksheet Les 4 Evaluatie Je gaat nu een plan van aanpak maken voor een CITO audiodeel. Bedenk daarbij hoe een audiodeel in elkaar steekt. Blik voor inspiratie terug naar de vorige les. 1) Formuleer een plan van aanpak voor een CITO audiodeel. Doe dit alleen. Luisteractiviteit 1: CITO AUDIODEEL ) Maak nu de vragen in het CITO opgavenboekje.

47 Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Hierbij hoort het volgende CITO materiaal: Puente Blom 47

Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 1. Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning

Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 1. Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Learn to Listen!: Strategies and Self-regulated Learning Puente Blom 1 ONTWERPRAPPORT PAPER 5 - EVALUATIE Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen P.M. Puente Blom Engels

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Docentenhandleiding Ontwerp Animals

Docentenhandleiding Ontwerp Animals Docentenhandleiding Ontwerp Animals Deze handleiding is voor hoofdstuk 4 Animals van Stepping Stones 1 (havo/vwo). Er zijn voor dit hoofdstuk een aantal aanpassingen gedaan om meer spreekvaardigheid in

Nadere informatie

Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord.

Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Listen a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Leo is a kid / a teenager / a grown-up. 2 Tina is a kid / a teenager / a grown-up. 3 Martin is a kid / a teenager

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Fans talking about Martin

Fans talking about Martin Fans about Martin Wat vind jij van Martin Garrix? 1 read Fans talking about Martin Martin Garrix is a world famous DJ from Holland. Yesterday we interviewed two of Martin s fans. This is what they said.

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden. one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend PRESENT SIMPLE TENSE ( onvoltooid tegenwoordige tijd ) Hoe? > hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is!! als een werkwoord eindigt op een s-klank ( s,ch x) werkw. + es!! als een

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Ontwerponderzoek Naam auteur Mariëlle Kruithof Vakgebied Wiskunde Titel Onderwerp Opleiding Het toewijzingsprobleem, een kijkje in de wiskunde buiten de middelbare school. Het behandelen van de Hongaarse

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik.

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik ben niet makkelijk te verslaan, maar nu is het over. Ik zie geen uitweg

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 5.1: Shopping, culture, friends Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: restaurant, cinema, book shop, music shop,

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 +

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 + Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B / B + Het mondeling voor Engels Havo duurt 5 minuten en bestaat uit een gesprek met je docent waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: *Je moet een stukje

Nadere informatie

Writing 1 WRITING 1 PART D BK 3

Writing 1 WRITING 1 PART D BK 3 Writing 1 WRITING 1 PART D BK 3 Isn t it incredible? After only two years of learning English you can write your own English WhatsApp messages, tweets and emails. You can also post some lines on an international

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Titel In drie fasen de inkomstenbelastingen berekenen: P2. Loon- en inkomstenbelasting. Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Titel In drie fasen de inkomstenbelastingen berekenen: P2. Loon- en inkomstenbelasting. Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Auteur: Hofstee, Rémon (R.H.) Vakgebied Algemene Economie Titel In drie fasen de inkomstenbelastingen berekenen: P2. Onderwerp Opleiding Loon- en inkomstenbelasting Doelgroep VMBO- GTL, leerjaar 4 Sleuteltermen

Nadere informatie

Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan.

Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan. Interactive Grammar Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan. Doelgroep Interactive Grammar Het programma is bedoeld voor leerlingen in de brugklas van

Nadere informatie

Animals 1 - Describe your Pet

Animals 1 - Describe your Pet Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Gonnie de Vries 27 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67811 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Martin Garrix and his fans

Martin Garrix and his fans Fans about Martin Wat vind jij van Martin Garrix? 1 read Martin Garrix and his fans Martin Garrix is more than a young star and producer. He s also a super nice guy! If there are fans who want his autograph,

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

LESBRIEF onderbouw. MUZIEK OP MAAT, hart voor muziek! Lego House. Ed Sheeran

LESBRIEF onderbouw. MUZIEK OP MAAT, hart voor muziek! Lego House. Ed Sheeran LESBRIEF onderbouw MUZIEK OP MAAT, hart voor muziek! Lego House Ed Sheeran Inleiding Lego House is één van de recente hits van singer-songwriter Ed Sheeran. In deze lesbrief ga je met dit nummer aan de

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst Wat is de prijs die je kunt winnen? Flash info early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have

Nadere informatie

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op!  Benodigdheden:!! WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 1.1: On my way Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: train, tram, bus, car, bike, plane, boat, underground, stop,

Nadere informatie

BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING. Doel van de lessenserie

BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING. Doel van de lessenserie BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING Doel van de lessenserie De lessenserie is ontworpen met het oog op inzicht te geven over het schrijfproces. Als de leerlingen nu weten hoe een tekst te schrijven en die kennis

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

Things to do before you re 11 3/4

Things to do before you re 11 3/4 Counting Crows 1 Things to do before you re 11 3/4 Lees de tekst en beantwoord de vragen. - Maak deze zin af: De schrijver van de tekst vindt dat kinderen - Welke dingen heb jij wel eens gedaan? Kruis

Nadere informatie

Writing 1 WRITING 1 PART A KGT 3

Writing 1 WRITING 1 PART A KGT 3 Writing 1 Isn t it incredible? After only two years of learning English you can write your own English WhatsApp messages, tweets and emails. You can also post some lines on an international website. Don

Nadere informatie

Joe Speedboot Tommy Wieringa

Joe Speedboot Tommy Wieringa Joe Speedboot Tommy Wieringa Thank you very much for downloading. As you may know, people have search numerous times for their chosen books like this, but end up in harmful downloads. Rather than enjoying

Nadere informatie

Malala Ken je Malala? Wat weet je al van haar?

Malala Ken je Malala? Wat weet je al van haar? 1 Malala Ken je Malala? Wat weet je al van haar? About Malala Malala Yousafzai comes from Pakistan. She was born on the 12th of July in 1997. When she was 14 years old she started a blog on the Internet.

Nadere informatie

Lists of words from the books, and feedback from the sessions, are on

Lists of words from the books, and feedback from the sessions, are on Vocabulairetrainer www.quizlet.com - handleiding 1. Woordenlijsten van de boeken en de feedback van de les staan op http://www.quizlet.com. Lists of words from the books, and feedback from the sessions,

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

betrekkelijke voornaamwoorden

betrekkelijke voornaamwoorden betrekkelijke voornaamwoorden SirPalsrok @meestergijs I bought a house. The house has 3 bedrooms. Mr. Schultz plays tennis. He is my English teacher Een betrekkelijk voornaamwoord kan van 2 zinnen 1 zin

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

'Foreign exchange student'

'Foreign exchange student' 'Foreign exchange student' Most awesome person you will ever meet. Exchange students willingly decide to get off their asses, leave their home country, and go see the world. For that reason, they should

Nadere informatie

It s all about the money Trade Fair trade

It s all about the money Trade Fair trade It s all about the money Trade Fair trade Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld), trade also known as swapping or bartering (handel), Fairtrade, to buy (kopen), to sell (verkopen), to pay (betalen),

Nadere informatie

De strijkende man: De man die het strijkwerk van Marina deed en haar wensen in vervulling liet gaan.

De strijkende man: De man die het strijkwerk van Marina deed en haar wensen in vervulling liet gaan. Boekverslag door een scholier 1893 woorden 25 mei 2007 7,6 133 keer beoordeeld Auteur Colin Campbell Eerste uitgave 1999 Vak Engels Het gedicht, verhaal of boek Titel: The ironing man Schrijver: Colin

Nadere informatie

Hulpwerkwoorden (een selectie)

Hulpwerkwoorden (een selectie) Hulpwerkwoorden (een selectie) SirPalsrok @meestergijs Ik kan... Ik moet modal verbs We zouden moeten Ik kon Ik ben in staat Ik wil heel graag Ik mag Ik kan... Ik moet modal verbs We zouden moeten Ik kon

Nadere informatie

ook (niet)

ook (niet) SirPalsrok @meestergijs Hij is gek op basketbal. Zijn buurman ook. Wij hebben twee zussen. Zij ook. Ik houd van aardappelen. Mijn moeder ook. Haar vriendin vindt winkelen leuk. Ik ook. Zij willen graag

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam. Literatuur, leeservaring, dialogisch leren, kwestie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam. Literatuur, leeservaring, dialogisch leren, kwestie Iris Hoogendoorn 5617596 Schoolvak Nederlands Ontwerponderzoek paper 3: onderzoeksopzet Ontwerprapport Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Bibliografische referentie

Nadere informatie

Grafieken, samenwerkend leren, hardop denken, stappenplan

Grafieken, samenwerkend leren, hardop denken, stappenplan PAPER 3 ONTWERPRAPPORT Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Bibliografische referentie Marlinda van Rooijen Steltenpool, drs Economie Grafieken en betekenis Marktvraag

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum?

Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum? 1 Shopping mall Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum? The Tower - Shopping mall 1 Bookshop Blackwell s Waterstones

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1) Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

The secret key. Worksheet. flash info. Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij

The secret key. Worksheet. flash info. Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij 1 The secret key read Lees de tekst en kruis het juiste antwoord aan. Deze tekst hoort bij informatie over buslijnen een game een reclame flash info inside outside cross the road binnen(in) buiten steek

Nadere informatie

- werkwoord + ed ( bij regelmatige werkwoorden ) - bij onregelmatige werkwoorden de 2 e rij ( deze moet je dus uit je hoofd leren )

- werkwoord + ed ( bij regelmatige werkwoorden ) - bij onregelmatige werkwoorden de 2 e rij ( deze moet je dus uit je hoofd leren ) PAST SIMPLE TENSE ( onvoltooid verleden tijd ) Hoe? vervoeging - werkwoord + ed ( bij regelmatige werkwoorden ) - bij onregelmatige werkwoorden de 2 e rij ( deze moet je dus uit je hoofd leren ) van bijv,

Nadere informatie

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships?

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? 1 Animal friends read Lees de tekst. Waar gaat deze tekst over? Animal friends You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? Look at this mouse

Nadere informatie

I ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel.

I ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel. I ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel. - Maya Angelou Welkom bij de Coach challenge! Coaching heeft mijn

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Het leren van de uitspraak van onbekende klanken van Arabische letters. Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Het leren van de uitspraak van onbekende klanken van Arabische letters. Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam ONTWERPONDERZOEK - PAPER 3 ONDERZOEKSINSTRUMENTEN Naam auteur M.H.J. (Mariska) Verbeek-Keizer MA Vakgebied Arabisch Titel صوت العربية / Arabisch De klank van het Onderwerp Het leren van de uitspraak van

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Beschrijving van een fantasiedier

Beschrijving van een fantasiedier Beschrijving van een fantasiedier Algemeen Product: beschrijving van een fantasiedier Leerjaar: brugklas vmbo/h/v Aantal lessen: 3 x 50 minuten Bron: Stepping Stones, Hoofdstuk 4: OUT AND ABOUT Leerdoelen

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Night news. Fact sheets. Worksheet

Night news. Fact sheets. Worksheet 1 Night news read Het liedje van Caro Emerald speelt zich s nachts af. Lees twee nieuwsberichten die met nacht te maken hebben. Nieuwsbericht 1 Nieuwsbericht 2 Clouds block view for meteor watchers Do

Nadere informatie

Handleiding Nederlands leren. in de bibliotheek NT2 SCHOOL NT2. Natuurlijk Nederlands leren en inburgeren

Handleiding Nederlands leren. in de bibliotheek NT2 SCHOOL NT2. Natuurlijk Nederlands leren en inburgeren Handleiding Nederlands leren in de bibliotheek NT SCHOOL NT Natuurlijk Nederlands leren en inburgeren Nederlands leren in de bibliotheek In Bibliotheek Zuid-Kennemerland kun je Nederlands leren met boeken

Nadere informatie

read beroepen in de toekomst. beroepen van vroeger.

read beroepen in de toekomst. beroepen van vroeger. 1 What do you want to be? Lees de tekst. Kruis daarna één van de zinnen aan. De tekst gaat over beroepen in de toekomst. beroepen van vroeger. grow up job future choose space groot worden baan toekomst

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A, B, C Vak: : Games and the internet Vak 1 Taak 1 Taak 2 Taak 3 Leerroute A: 3 taaltaken per les (van max. 15 minuten) Leerroute

Nadere informatie

Afstudeerproduct Spelen in een band

Afstudeerproduct Spelen in een band Afstudeerproduct Spelenineenband PhilippeThijs DoMuIV 2009 2010 Inhoudsopgave Inleiding 3 Les1:Gewenning 6 Les2:Stopsencues 9 Les3:EenstapjeverderI 11 Les4:EenstapjeverderII 15 Les5:Uptempo 17 Les6:Fade

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Ontwerponderzoek: Paper 3

Ontwerponderzoek: Paper 3 Ontwerponderzoek: Paper 3 Naam auteur(s) Karoline Heidrich Vakgebied Duits Titel Duits + Film = plezier? Onderwerp Verhoging van motivatie voor het leren van Duits door middel van leeractiviteiten rondom

Nadere informatie

should(n t) / should(n t) have to zouden moeten / hadden meestergijs.nl

should(n t) / should(n t) have to zouden moeten / hadden meestergijs.nl @meestergijs meestergijs.nl Think of three things you should do to stay healthy. You should You should... You should Think of two things you shouldn t do when at school. You shouldn t You shouldn t Think

Nadere informatie

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

Handleiding Nederlands leren. in de bibliotheek NT2 SCHOOL NT2. Natuurlijk Nederlands leren en inburgeren

Handleiding Nederlands leren. in de bibliotheek NT2 SCHOOL NT2. Natuurlijk Nederlands leren en inburgeren Handleiding Nederlands leren in de bibliotheek NT SCHOOL NT Natuurlijk Nederlands leren en inburgeren NEDERLANDS LEREN IN DE OBA In de OBA kun je Nederlands leren met boeken en op de computer. Op de 5de

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

Davide's Crown Caps Forum

Davide's Crown Caps Forum pagina 1 van 6 Davide's Crown Caps Forum A Forum for Crown Cap Collectors Zoeken Uitgebreid zoeken Zoeken Forumindex Crown Caps Unknown Caps Lettergrootte veranderen vriend Afdrukweergave Gebruikerspaneel

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

LES 10. Naar onze buurt verhuisd. Sabbat Doe Lees Johannes 1 en Hebreeën 2.

LES 10. Naar onze buurt verhuisd. Sabbat Doe Lees Johannes 1 en Hebreeën 2. LES Naar onze buurt verhuisd Ben je ooit verhuisd naar eenn nieuw huis? Vroeg je je af of je in de nieuwe buurt zou passen? Misschien is er een nieuw persoon in jouw buurt komen wonen. Wat heb je gedaan

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie