4. Vaststellen van de noodzaak van de bouw van een nieuwe kazerne in de Waalsprong in Voorstel aan de Raad

Transcriptie

1 Voorstel aan de Raad Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 11 mei 2005 / 78/2005 Onderwerp Brandweerzorg in de Waalsprong Programma / Programmanummer Brandweer en rampenbestrijding / 2220 Portefeuillehouder G. ter Horst Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 15 maart 2005 Samenvatting De noodzaak is ontstaan de bestaande plannen voor voorzieningen en daarmee verband houdende kosten in het Waalspronggebied te toetsen. In dat kader zijn ook de brandweervoorzieningen tegen het licht gehouden. Vastgesteld moest worden dat de brandweerzorg bij het ontwikkelen van de bestaande plannen onvoldoende tegen het licht is gehouden. Door middel van dit voorstel geven we aan op welke wijze de ontwikkeling van de brandweerzorg de ontwikkeling van het Waalspronggebied moet volgen en wordt inzicht gegeven in de daarbij behorende financiële consequenties. Voorstel om te besluiten 1. Bevestigen van het uitgangspunt dat de brandweerzorg voor het gehele verzorgingsgebied van de gemeente Nijmegen op een verantwoord en gelijkwaardig niveau moet zijn. 2. Vaststellen van de gefaseerde uitbreiding van de voor de pro-actieve, preventieve en preparatieve brandweerzorg benodigde formatieplaatsen (3 fte in 2014). 3. Vaststellen van de noodzaak in 2009 over te gaan op een beroepsbezetting voor de repressieve taak tijdens de daguren ( uur) en de formatie van de brandweer daarop aan te passen (uit breiden met 12 fte). 4. Vaststellen van de noodzaak van de bouw van een nieuwe kazerne in de Waalsprong in Opgesteld door, telefoonnummer Herman Schreurs, 7510 Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

2 Voorstel aan de Raad Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding De behoefte aan woningbouw was begin jaren negentig in de regio Nijmegen dermate groot dat besloten is het gebied rondom Lent en Oosterhout aan Nijmegen toe te voegen en te gaan ontwikkelen om aan deze behoefte tegemoet te komen. In dit gebied, de Waalsprong genoemd, zijn in woningen voor ca inwoners gebouwd. Daarnaast verwachten wij dat zich op de bedrijventerreinen in het Waalspronggebied bedrijven met hoogwaardige dienstverlening gaan vestigen. Ook zal een concentratie hoogwaardige kantoorlocaties ontstaan. Vertrekpunt voor dit collegevoorstel zijn de verordening Brandweerzorg en rampenbestrijding Nijmegen 2000 en het raadsbesluit van 7 oktober 1992 waarin is vastgelegd dat eenieder binnen de gemeente Nijmegen recht heeft op een verantwoord en gelijkwaardig niveau van brandweerzorg. In 2001 is voor een aantal voorzieningen, waaronder de brandweerzorg door de raad een besluit genomen. Dit kader geeft richting aan de wijze waarop de brandweerzorg in het Waalspronggebied vorm kan krijgen. 2 Doelstelling De brandweerzorg in de Waalsprong op een aanvaardbaar niveau te brengen en te houden. In de uitwerking staat het uitgangspunt van een gelijkwaardig en voldoende niveau van brandweerzorg voor het gehele verzorgingsgebied van de gemeente Nijmegen centraal. 3 Argumenten Achter onderstaande argumenten ligt de nota Brandweerzorg in de Waalsprong die als bijlage is toegevoegd. 3.1 Verantwoord en gelijkwaardig niveau van brandweerzorg in Nijmegen Op 7 oktober 1992 heeft de raad van de gemeente Nijmegen vastgesteld dat alle inwoners van Nijmegen, alle anderen die in Nijmegen werkzaam zijn, anderszins verblijf houden of eigendommen hebben, recht hebben op een gelijkwaardig en bovendien verantwoord niveau van brandweerzorg. Wij zijn van mening dat argumenten voor heroverweging van dit raadsbesluit ontbreken. 3.2 Gefaseerde uitbreiding capaciteit voor pro-actieve, preventieve en preparatieve brandweerzorg Meer activiteiten in het Waalsprong gebied leidt tot een toename van de activiteiten op de terreinen pro-actieve, preventieve en preparatieve brandweerzorg. Ook de uit te breiden repressieve organisatie (zie paragraaf 3.3) in het Waalspronggebied vergt aanvullende beheerscapaciteit. Voor het bepalen van de voor deze taken noodzakelijke capaciteit is gebruik gemaakt van het Rekenmodel beroepsondersteuning 2002 van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampbestrijding. Het rekenmodel geeft een onderbouwing aan de noodzakelijke beroepsondersteuning van vrijwilligerskorpsen. Gezien de ontwikkelingen in het Waalsprong gebied is het noodzakelijk de voor deze taken benodigde capaciteit gefaseerd ( fte, fte en fte) uit te breiden met drie formatieplaatsen in het jaar 2014 Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

3 Voorstel aan de Raad Vervolgvel Mogelijke repressieve organisatievormen Bij het bepalen van repressieve organisatievormen is het vooral de balans tussen het overschrijden van normtijden om binnen gestelde tijd met de juiste middelen bij een incident aan te komen en de kosten voor een repressieve organisatie. Om de juiste mix tussen deze twee zaken te vinden is er een onafhankelijk onderzoek door ingenieurs bureau SAVE uitgevoerd naar de toekomstige repressieve dekking in de Waalsprong. Gekeken is naar een volledig vrijwillige brandweer zoals thans in de Waalsprong, deels beroeps / deels vrijwillige brandweer en een volledige beroepsbrandweer zoals in de overige delen van Nijmegen in relatie met overschrijdingtijden van de landelijke normen. Uitgangspunt Anders dan in het verleden waarin het uitgangspunt was dat nieuwe brandweerposten dezelfde organisatievorm aan zouden nemen als de bestaande is er nu voor gekozen om de balans tussen overschrijdingstijd en kosten repressieve organisatie tegen het licht te houden. Dit heeft in de uitwerking in de volgende paragraaf geleid tot beschrijving van de gecombineerde organisatievorm, waarin beroeps en vrijwillige repressieve dekking elkaar versterken. Het loslaten van de volledige beroepsvorm heeft een structureel lagere exploitatie tot gevolg. Repressieve organisatie Bij het bepalen van de organisatievorm (beroeps en/of vrijwillig) en de omvang van de repressieve brandweerzorg speelt het begrip dekking een belangrijke rol. De dekking van het verzorgingsgebied wordt afgemeten aan de tijdsduur waarbinnen de brandweer met het benodigde personeel en materieel ter plaatse kan zijn. Bedoelde tijd wordt ook wel de opkomsttijd genoemd. Hoeveel voertuigen op tijd aanwezig dienen te zijn hangt af van hetgeen wordt bepaald in de zogenaamde zorgnormen uitgegeven door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit normenstelsel is afgestemd op brandbestrijding en redding bij brand en bij technische hulpverlening. Doordat er in de Waalsprong veel nieuwbouw zal zijn, is bij de hantering van de zorgnormen voor de bepaling van de uitruksterkte nieuwbouw aangehouden. Gekoppeld aan de normen voor de dekking is het criterium overschrijdingstijd. De overschrijdingstijd geeft aan in hoeverre de brandweer te laat komt in relatie tot de aanbevolen opkomsttijd voor een bepaald soort gebouw of ongevalslocatie. Met behulp van de overschrijdingstijd kan een kwalificatie worden gegeven aan de dekking. In Nijmegen, maar ook in de rest van Regio Gelderland-Zuid wordt de kwaliteit van de dekking gebaseerd op een overschrijdingspercentage van de genormeerde opkomsttijd van 10 %. Dit houdt in dat brandweer Nijmegen bij 90 % van alle uitrukken binnen de genormeerde opkomsttijd (+ 1 minuut) op de incidentlocatie aanwezig moet zijn. De zogenoemde dekking van het gebied wordt dan als voldoende en daarmee ook als verantwoord gekwalificeerd. Ook bij de ontwikkeling van de brandweerzorg voor het gebied ten zuiden van de Waal zijn we uitgegaan van de kwalificatie voldoende voor de repressieve brandweerzorg. Deze kwalificatie heeft geleid tot de bouw van de post West. Hanteren van dezelfde kwalificatie voor de ontwikkeling van de brandweerzorg in het Waalspronggebied leidt uiteindelijk tot de vastgestelde verantwoorde en gelijkwaardige brandweerzorg in de hele gemeente Nijmegen. Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

4 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 3 Beoordeling kwaliteit van de dekking op dit moment Op dit moment is het overschrijdingspercentage van de genormeerde opkomsttijd in het Waalspronggebied berekend op 19%. Dit is een gewogen gemiddelde van de percentages in daguren (32%) en die van de avond- en nachturen (12%). Op basis hiervan beoordelen wij de kwaliteit van de dekking als onvoldoende. Gelet op de lage geraamde frequentie van het aantal incidenten waarbij de genormeerde opkomsttijd wordt overschreden (ca 3 per jaar) beoordelen wij de situatie nu nog als aanvaardbaar. De gelijkwaardige brandweerzorg die met de ingebruikname van post west in 2004 is gerealiseerd voor de dekking ten zuiden van de Waal is de basis voor de repressieve dekking in het Waalspronggebied. In het jaar 2005 verrichten we praktijkmetingen om de gerealiseerde repressieve dekkingskwaliteit te toetsen. Noodzakelijke ontwikkeling repressieve organisatie Door toename van activiteiten en bebouwing in het gebied zal het aantal incidenten waarbij de genormeerde opkomsttijd wordt overschreden toenemen. Daardoor ontstaat een onaanvaardbare situatie op het punt van de kwaliteit van de repressieve brandweerzorg, met name tijdens de daguren (80 % overschrijding genormeerde opkomsttijd). Oplossing is tijdens de daguren over te gaan op een beroepsbezetting. Daarnaast speelt de problematiek van het werven en vasthouden van vrijwilligers. Het is in Nederland in het algemeen, maar vooral in stedelijke gebieden, steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden die bereid zijn aan de grote inspanningsverplichting die gekoppeld is aan het deel uitmaken van een professioneel brandweerkorps te voldoen. Voorts neemt de bereidheid van werkgevers af om hun medewerk(st)ers tijdens werkuren toe te staan als vrijwilliger repressieve werkzaamheden bij de brandweer te verrichten. Dit heeft gevolgen voor de operationele slagkracht van een op vrijwilligers gebaseerde repressieve organisatie, met name tijdens de daguren (van tot uur). Het omslagpunt van een volledig vrijwillig bezette post en een post bezet door een andere organisatievorm ligt op ongeveer 150 uitrukken per jaar. Boven dit aantal worden de individuele vrijwilligers (en bedrijven waar deze vrijwilligers werken) als gevolg van de te hoge frequentie te zwaar belast en wordt de slagkracht als gevolg hiervan beperkt, met name tijdens de daguren. Het huidige aantal uitrukken is ±100 per jaar (2004). Naar aanleiding van het rapport Toekomstige repressieve dekking Waalsprong opgesteld door ingenieursbureau Save/Oranjewoud, januari 2005 is de verwachting dat het aantal uitrukken medio 2008 ruim boven de 150 uitrukken per jaar komt. Ook deze ontwikkeling noodzaakt ons tijdens de daguren te kunnen beschikken over een beroepsbezetting. Op grond van bovenstaande ontwikkeling achten wij het noodzakelijk met ingang van 1 januari 2009 tijdens de daguren (van tot uur) te kunnen beschikken over een beroepsbezetting met een omvang van 6 functieplaatsen op de post Noord. Hiervoor is uitbreiding van de formatie van de directie Brandweer, afdeling Repressie, nodig met 12 formatieplaatsen. Betrokken medewerkers moeten vanaf 1 oktober 2008 in dienst te zijn genomen om op 1 januari voldoende te zijn opgeleid. Buiten de genoemde daguren kan de repressieve brandweerzorg nog steeds verzorgd worden door vrijwilligers zonder dat de kwaliteit van de dekking daaronder te lijden heeft. Het aantal vrijwilligers moet bij een beroepsbezetting tijdens de daguren worden vastgehouden op 20 personen. Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

5 Voorstel aan de Raad Vervolgvel Ontwikkeling huisvesting De huisvesting van de brandweerorganisatie in het Waalspronggebied moet aansluiten op de ontwikkeling hiervan. Het is daarom noodzakelijk op 1 januari 2009 over een nieuwe kazerne op een andere dan de huidige locatie te kunnen beschikken. Redenen hiervoor zijn: 1. De niet centrale ligging van de huidige post in het ontwikkelingsgebied heeft in 2008 in de samenhang met de vrijwillige organisatievorm een te grote negatieve invloed op de kwaliteit van de dekking gezien de lange opkomsttijden van de vrijwilligers naar de kazerne; 2. De huidige kazerne is ongeschikt voor huisvesting van een beroepsbezetting tijdens de daguren; De kwaliteit van de huidige kazerne is nu al minimaal maar zal in 2008 zeker niet meer aan de eisen van de tijd voldoen. Bij de keuze van de locatie van de nieuwe kazerne zijn centrale ligging en een uitstekende aansluiting op de stads-as basisvoorwaarden. De exacte locatie van de nieuwe kazerne is nog niet te bepalen. Dit hangt namelijk mede af van factoren zoals een eventuele samenwerking met Overbetuwe en mogelijke gezamenlijke huisvesting met andere hulpverleningsdiensten zoals ambulancepost, en politie. Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

6 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 5 4 Financiën In dit hoofdstuk worden de geraamde ontwikkelingen in de exploitatielasten voor de brandweerzorg in de Waalsprong uiteengezet voor de periode tot Daarbij hanteren wij het prijspeil 2004 zonder indexering. Voor de kosten van het gebouw van de post Noord in Lent is uitgegaan van de exploitatielasten zoals die zijn geraamd voor de Post West. Echter doordat op post Noord geen nachtverblijf noodzakelijk is, zijn de hier geraamde exploitatielasten in de tabel lager. In onderstaande is alleen per significant jaar aangegeven wat de geraamde exploitatielast zal zijn voor zowel personeel, gebouw als brandkranen. In de laatste kolom is vervolgens een optelling van deze drie lasten gemaakt om de totale geraamde exploitatielast per jaar voor de Waasprong te presenteren. De gedetailleerde exploitatielasten zijn vermeld in de bijlage. Niet geïndexeerd Geïndexeerd Jaar Wat Personeel Gebouw Brandkranen Exploitatie per jaar Exploitatie per jaar medewerker afdeling , , , ,- Preventie / Preparatie / Uitbreiding brandkranen 2008 Aanstelling en opleiding , , , , ,- beroepsmedewerkers / Nieuwe kazerne Lent / Uitbreiding brandkranen 2009 Uitbreiding brandkranen , , , , ,- / 12 medewerkers repressie 2011 Uitbreiding brandkranen , , , , ,- / 1 medewerker afdeling Preventie / Preparatie 2014 Uitbreiding brandkranen , , , , ,- / 1 medewerker afdeling Preventie / Preparatie 2018 Uitbreiding brandkranen , , , , ,- Toename exploitatielasten brandweerzorg Waalspronggebied , ,- De kosten voor de brandweerzorg in 2004 bedragen omgerekend 48,- per inwoner. Dit afgezet tegen de groei van het aantal inwoners van de Waalsprong met laat zien dat het voorstel in de eindsituatie niet leidt tot een verhoging van de kosten per inwoner ten behoeve van de brandweerzorg. In de ontwikkelingsfase tot 2008 vereist de exploitatie van de brandweerzorg minder middelen dan op basis van de kostprijs per inwoner beschikbaar zijn. Gedurende de jaren 2008 t/m 2013 zullen de kosten voor de baten uitlopen. Vanaf 2014 zijn exploitatielasten en inwoneraantallen in balans. Risico s rondom dekking zijn verwoord in het overkoepelend college voorstel. Samenwerkingsverbanden met de gemeente Overbetuwe worden nader onderzocht alsmede het samenvoegen van hulpverleningsdiensten zoals huisartensenpost, ambulancepost, politie Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

7 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 6 en brandweer in één pand. Hierdoor kunnen de investeringskosten in de nieuwe kazerne worden gedeeld en zullen de exploitatielasten lagen uit kunnen vallen. 5 Juridische aspecten In artikel 1 van de Brandweerwet 1985 staat vermeld dat burgemeester en wethouders de zorg hebben voor het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt alsmede het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand. Daarnaast staat in artikel 1 van de Brandweerwet 1985 vermeld dat de gemeenteraad de organisatie, het beheer en de taak van de gemeentelijke brandweer bij verordening regelt. In de gemeente Nijmegen is dat geregeld in de verordening Brandweerzorg en rampenbestrijding Nijmegen Daarin staat dat als uitgangspunt de Handleiding brandweerzorg wordt genomen om een voldoende en adequaat brandveiligheidsniveau voor de gemeente Nijmegen te realiseren. Gelet op de inherente beleidsvrijheid kunnen gemeenten besluiten of en zo ja, in hoeverre zij de Handleiding brandweerzorg als uitgangspunt nemen inzake de gemeentelijke brandweerzorg en dit vastleggen in een verordening. Gebeurt dat niet dan zal de rechter veelal de Handleiding brandweerzorg als uitgangspunt nemen. De Handleiding brandweerzorg bevat aanbevolen opkomsttijden per soort gebouw en aanbevelingen voor de omvang en samenstelling van de eerste uitruk. De enkele overschrijding van aanbevolen opkomsttijden hoeft op zichzelf niet onrechtmatig te zijn. De bestuurlijke besluitvorming terzake, de nadere onderbouwing daarvan en de planning en organisatie van de gemeentelijke brandweer die daaruit voortvloeit, zijn factoren die bij de afweging of er sprake is van onrechtmatig handelen een rol spelen. 6 Communicatie Vooralsnog alleen binnen de brandweer. 7 Uitvoering Na vaststelling van dit voorstel en het beschikbaar komen van de noodzakelijke middelen richten wij een projectorganisatie in die verantwoordelijk is voor de uitvoering. Deze organisatie zal starten met het voorbereiden van de nieuwbouw en het werven van de noodzakelijke medewerkers. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Secretaris, mevr. dr. G. ter Horst ir. H.K.W. Bekkers Bijlage(n): Ter inzage: Nota Brandweerzorg in de Waalsprong SAVE rapport repressieve dekking Waalsprong Raadsvoorstel brandwerzorg Waalsprong.doc

8 GEMEENTE NIJMEGEN Brandweerzorg in de Waalsprong Directie Brandweer Bureau pro-actie preparatie H.G.H.B. Schreurs bc. Januari 2005

9 Inhoudsopgave 1 Inleiding Uitgangspunten Algemeen Ontwikkeling van de brandweerzorg Risicobeeld en dekking Brandrisicobeeld Ongevalsrisicobeeld Dekking Huidige situatie Ontwikkeling pro-actieve, preventieve en preparatieve brandweerzorg Verwachte ontwikkeling repressieve organisatie Verwachte ontwikkeling huisvesting Inrichtingseisen en brandweertechnische voorzieningen Ontwikkeling Lasten Nader te onderzoeken Juridische aspecten Bijlage

10 1 Inleiding De behoefte aan woningbouw was begin jaren negentig in de regio Nijmegen dermate groot dat besloten is het gebied rondom Lent en Oosterhout aan Nijmegen toe te voegen en te gaan ontwikkelen om aan deze behoefte tegemoet te komen. In dit gebied, de Waalsprong genoemd, zijn in woningen voor ca inwoners gebouwd. Daarnaast wordt verwacht dat zich op de bedrijventerreinen in het Waalspronggebied bedrijven met hoogwaardige dienstverlening gaan vestigen. Ook zal een concentratie hoogwaardige kantoorlocaties ontstaan. Met betrekking tot de sociale en maatschappelijke voorzieningen is in 1997 een voorzieningenplan vastgesteld. In 2001 zijn een aantal voorzieningen nader uitgewerkt en vastgesteld door de Raad. In het plan uit 1997 werd per beleidsterrein (onderwijs, cultuur, sport, sociale cultureel werk en zorg) geschetst welk beleid, welke programmering en welke voorzieningen nodig zouden zijn. Het Raadsvoorstel 2001 ging nader in op een aantal concrete voorzieningen zoals voorzieningenharten en sportveldaccommodaties. Vastgesteld moet worden dat de brandweerzorg in het Waalspronggebied hierbij onvoldoende aan het licht is gekomen. De ontwikkeling van de Waalsprong heeft door de problemen met betrekking tot de Milieu Effect Rapportage (MER) een aantal jaren (vrijwel) stil gelegen. Op dit moment is de ontwikkeling weer volop in gang. Door wijziging van de oorspronkelijke plannen is de noodzaak ontstaan te toetsen, of hetgeen in voorgaande jaren is bedacht en vastgesteld met betrekking tot de sociale en maatschappelijke voorzieningen, nog voldoet aan de eisen en wensen van de huidige tijd en of alle ambities passen binnen de financiële mogelijkheden van dit moment. In juni van dit jaar is de werkgroep financiën Waalsprong voorzieningen in het leven geroepen. Deze werkgroep heeft als doel het in beeld brengen en houden van de financiële kaders van de ontwikkeling van de voorzieningen in de Waalsprong en het voorbereiden van bestuurlijke besluitvorming op dat punt. Met deze notitie willen we aangeven welk niveau van brandweerzorg nagestreefd moet worden en welke lasten daaraan verbonden zijn. 1.1 Uitgangspunten Voor het samenstellen van deze notitie is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen: 1. Dekkingsonderzoek door ingenieursbureau SAVE/Oranjewoud, december 2004; 2. Rekenmodel beroepsondersteuning 2002, NVBR 3. De nota De weg naar bestemmingsplannen van april 2004 ; 4. Concept nota Sociale en maatschappelijke Voorzieningen in de Waalsprong ; 5. Bouwprogramma Waalsprong 1 oktober 2004; 6. Indicatieve vlekindeling op basis van VKMU, november 2004; 7. Vlekindeling GREX 2003, ivm nummering (oude) vlekken 8. Randvoorwaarden en richtlijnen brandweer Nijmegen met betrekking tot bluswater en bereikbaarheid (Bijlage 1). Vertrekpunt voor deze notitie zijn de verordening Brandweerzorg en rampenbestrijding Nijmegen 2000 en het raadsbesluit van 7 oktober 1992 waarin is vastgelegd dat eenieder binnen de gemeente Nijmegen recht heeft op een verantwoord en gelijkwaardig niveau van brandweerzorg. Dit kader geeft richting aan de wijze waarop de brandweerzorg in het Waalspronggebied vorm kan krijgen. 3

11 2 Algemeen Dit hoofdstuk gaat in op de criteria, de randvoorwaarden en de gegevens welke van belang zijn om te komen tot een adequate brandweerzorg in de Waalsprong. In de volgende hoofdstukken is voor de diverse delen van de veiligheidsketen nader beschreven welke ontwikkeling noodzakelijk is om het algemene uitgangspunt een gelijkwaardig en voldoende niveau van brandweerzorg voor het gehele verzorgingsgebied van de gemeente Nijmegen recht te doen. 2.1 Ontwikkeling van de brandweerzorg Het benoemen van noodzakelijke ontwikkeling die de brandweerzorg bij realisatie van de Waalsprong door zal maken vanuit een aantal brongegevens. De meest relevante zijn de ontwikkeling van de fysieke infrastructuur en het soort en hoeveelheid van de bebouwing. Deze bepalen in belangrijke mate de wijze waarop de Brandweerzorg in de Waalsprong kan worden ingericht. Gedurende de ontwikkeling veroorzaakt het grote bouwvolume een toename van de activiteiten ten behoeve van een fysiek veilige omgeving. Waarna het gebruik van de bedrijven en instellingen in het gebied tot een structurele verzwaring van de preventieve & preparatieve processen leidt. Naarmate de Waalsprong zich ontwikkelt groeit het aantal gebruikers, bewoners, objecten, transportbewegingen & activiteiten gestaag. Het aantal incidenten waarbij de hulp van de brandweer noodzakelijk is zal een lineair hieraan gekoppelde groei laten zien. De gevolgen voor een voldoende niveau van brandweerzorg zijn in de volgende hoofdstukken verder uitgewerkt. Basis vormt het risicobeeld dat de plannen vaar de Waalsprong met zich meebrengt. 3 Risicobeeld en dekking Om te kunnen bepalen welke maatregelen en voorzieningen getroffen dienen te worden om een veilig stadsdeel te ontwikkelen en op verantwoorde wijze een aanvaardbare dekking te behouden en te verkrijgen van de risico s in de Waalsprong, is het noodzakelijk het karakter van de Waalsprong vast te stellen. Dit hoofdstuk gaat in op het te verwachten brand- en ongevalsrisico van de Waalsprong zoals dat na voltooiing van het gebied zal bestaan. Aangenomen is dat bouwwerkzaamheden conform de mede op advies van de brandweer afgegeven bouwvergunningen zijn gebouwd en zo nodig voldoen aan de voorwaarden voor brandveilig gebruik. Het risicobeeld dat vervolgens ontstaat, is bepalend voor de omvang van de eerste uitruksterkte, het aantal te realiseren uitrukposten en de organisatievorm (vrijwillig en/of beroeps) van de repressieve organisatie voor het gebied. 3.1 Brandrisicobeeld Het karakter van de Waalsprong wordt getypeerd als een leefomgeving waarbij wonen centraal staat, enkele woonkernen zullen een stedelijk karakter kennen. Nabij de hoofdinfrastructuur (weg en spoor) zullen kantoorpanden worden ontwikkeld en op het bedrijven terrein zullen bedrijven met hoogwaardige dienstverlening komen. 4

12 3.2 Ongevalsrisicobeeld Naast het bestrijden van brand is aan de brandweer de uitvoering van de technische hulpverlening opgedragen. Infrastructuur met de daarbij behorende verkeersstromen in het gebied zijn van grote invloed op de taken op het gebied van hulpverlening. De Waalsprong wordt aan de zuid- en westzijde omsloten door de zeer druk bevaren Waal en aan de noord zijde door de A15, door het Waalsprong gebied loopt een drukke transportas (stads-as), waarbij naast personen- en vrachtwagen vervoer ook een spoorbaan aanwezig is met een aftakking op de Betuweroute. Bij de beoordeling van het risico is het vervoer van grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen over de Waal betrokken evenals het vervoer van gevaarlijke stoffen over de stadsas. Over de stads-as worden voornamelijk autobrandstoffen, waaronder ook LPG vervoerd. Vervoer vindt overwegend plaats in de richting van de gemeenten Ubbergen en Millingen aan de Rijn. 3.3 Dekking Bij de beschouwingen over de sterkte van de brandweer speelt het begrip dekking een belangrijke rol. De dekking van (een deel van) het verzorgingsgebied wordt afgemeten aan de tijdsduur waarbinnen de brandweer met het benodigde personeel en materieel ter plaatse kan zijn. Het gaat hier om de opkomsttijd voor diverse soorten gebouwen, afhankelijk van het daarin te verwachten brandrisico en is kwantificeerbaar als het tijdsverloop tussen de melding en het ter plaatse aankomen. Hoe snel er hoeveel voertuigen aanwezig dienen te zijn hangt af van hetgeen wordt bepaalt in de zogenaamde zorgnormen uitgegeven door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit normenstelsel is afgestemd op brandbestrijding en redding bij brand en bij technische hulpverlening. Gekoppeld aan de normen voor de dekking is het criterium overschrijdingstijd. De overschrijdingstijd geeft aan in hoeverre de brandweer te laat komt in relatie tot de aanbevolen opkomsttijd voor een bepaald soort gebouw of ongevalslocatie. Met behulp van de overschrijdingstijd kan een kwalificatie worden gegeven aan de dekking en kunnen met de huidige locatie van de kazerne slecht gedekte gebieden worden bepaald. Het voorkomen van alle overschrijdingen is niet realistisch in relatie tot de (maatschappelijke) kosten, die dan ten behoeve van de brandweer (meer personeel, bluseenheden of kazernes) zouden moeten worden gemaakt. In dit verband wordt een overschrijding van 1 minuut aanvaardbaar geacht. Overschrijdingen groter dan 1 minuut hebben daarentegen wel negatieve invloed op de kwaliteit van de dekking. Ingenieursbureau SAVE/Oranjewoud heeft hiervoor een landelijk geaccepteerd rekenmodel ontwikkeld. De volgende kwalificaties worden onderscheiden: % overschrijdingen groter dan 1 minuut kwaliteitsniveau < 1% goed 1-10% voldoende 10-20% onvoldoende > 20% slecht Overschrijdingspercentage van meer dan verantwoord 10%, maar frequentie van overschrijding in geconcentreerde gebieden 4 á 5 maal per jaar of minder waardoor investering in een nieuwe post niet verantwoord wordt beschouwd. Tabel 1 In Nijmegen, maar ook in de rest van Regio Gelderland-Zuid wordt de kwaliteit van de dekking gebaseerd op een overschrijdingspercentage van de genormeerde opkomsttijd van 5

13 10 %. Dit houdt in dat brandweer Nijmegen bij 90 % van alle uitrukken binnen de genormeerde opkomsttijd (+ 1 minuut) op de incidentlocatie aanwezig moet zijn. De zogenoemde dekking van het gebied wordt dan als voldoende gekwalificeerd. Ook in het gebied ten zuiden van de Waal is een voldoende kwaliteitsniveau de basis geweest voor de inrichting van de repressieve brandweerzorg. Gelet op de soorten gebouwen in het gebied en het moderne karakter daarvan, geldt in bijna alle gevallen een eerste uitruksterkte van slechts één tankautospuit met een opkomsttijd van 8 minuten. Gemiddeld genomen is de verwerkingstijd van een melding door de gemeenschappelijke alarmcentrale 1 minuut zodat voor de brandweer 7 minuten resteren om na alarmering met een tankautospuit ter plaatse te zijn Huidige situatie Brandweer Nijmegen beschikt thans over drie uitrukposten. Eén in dorp Lent (post Noord), één nabij NS-station Heijendaal (post Centrum) en één nabij DSB (post West). Alleen post Noord wordt bemand met vrijwilligers (20 personen), de twee andere posten beschikken over een beroepsbezetting. Voor de basis brandweerzorg beschikt Brandweer Nijmegen op elke kazerne over 1 tankautospuit (bluseenheid) en op de beroepskazernes in Nijmegen is tevens een redvoertuig beschikbaar. Uitgaande van de huidige locatie van de kazerne in Lent, de vrijwillige bezetting hiervan en de stand van zaken van de ontwikkeling van het gebied op dit moment, is de kwaliteit van de dekking gezien de ontwikkelingen Woonpark Oosterhout nu al onvoldoende. 4 Ontwikkeling pro-actieve, preventieve en preparatieve brandweerzorg Meer activiteiten in het Waalsprong gebied leidt tot een toename van de activiteiten op de terreinen proactieve, preventieve en preparatieve brandweerzorg. Ook de uit te breiden repressieve organisatie (zie hoofdstuk 5) in het Waalspronggebied vergt aanvullende beheerscapaciteit. Voor het bepalen van de voor deze taken noodzakelijke capaciteit is gebruik gemaakt van het Rekenmodel beroepsondersteuning 2002 van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampbestrijding. Het rekenmodel geeft een onderbouwing aan de noodzakelijke beroepsondersteuning van vrijwilligerskorpsen. Gezien de ontwikkelingen in het Waalsprong gebied wordt het extra benodigd aantal formatieplaatsen voor de betreffende taken geraamd op 3 in het jaar Het totale bedrag wat hiermee verband houdt is ,- per jaar. 6

14 5 Verwachte ontwikkeling repressieve organisatie De kwaliteit van de repressieve brandweerorganisatie kan onder andere worden afgemeten aan: Het vermogen om in voldoende mate met voldoende middelen (personeel, materieel) voldoende snel bij een incident (brand, hulpverlening) te arriveren. De verantwoordelijkheid van de gemeente voor openbare orde en veiligheid met betrekking tot de brandbestrijding en het optreden bij andere incidenten dan brand bestaat primair uit: het beschermen van de veiligheid van personen; het beschermen van eigendommen van derden; het beperken van de schade in het (brandende) object. De repressieve brandweerorganisatie moet zodanig opgezet zijn dat de eerste twee genoemde taken voldoende effectief en efficiënt kunnen worden uitgevoerd. De derde taak moet met die organisatie zo goed mogelijk worden uitgevoerd. De gemeente hoeft in de derde taak niet extra in te investeren, tenzij een dergelijke investering een zeer duidelijke positieve kosten/batenverhouding heeft. Daarnaast levert de brandweer in regionaal verband een groot pakket aan andere veiligheidsvergrotende diensten en beschikt het daartoe over een aantal specialisaties, zoals gaspakkenteams, blusboot en grootschalig watertransport. De brandweer van gemeente Nijmegen levert net als buurgemeenten via deze weg producten aan andere gemeenten binnen de regio of zelfs interregionale bijstand. Voorgaande is de filosofie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties die als uitgangspunt heeft gegolden bij de opstelling van de Handleiding Brandweerzorg en daarmee de onderbouwing van de normen voor risicobeeld, dekking en operationele slagkracht in deze nota vormt. Bij het bepalen van repressieve organisatievormen is het vooral de balans tussen het overschrijden van normtijden om binnen gestelde tijd met de juiste middelen bij een incident aan te komen en de kosten voor een repressieve organisatie. Om de juiste balans tussen deze twee zaken te vinden is er een onderzoek door ingenieurs bureau SAVE uitgevoerd naar de toekomstige repressieve dekking in de Waalsprong. Gekeken is naar een volledig vrijwillige brandweer zoals thans in de Waalsprong, deels beroeps / deels vrijwillige brandweer en een volledige beroepsbrandweer zoals in de overige delen van Nijmegen in relatie met overschrijdingtijden van de landelijke normen. Reeds in het Rapport inzake de materieels- en personeelssterkte van de gemeentebrandweer Nijmegen uit 1992 (opgesteld door BZK), wordt aangegeven dat het inzetten van vrijwilligers in Nijmegen een aantal problemen met zich meebrengt. In 1998 heeft het ministerie van BZK een tweede landelijk onderzoek onder de naam Brandweer en vrijwilligers verricht naar de vrijwilligheid bij de brandweer. De belangrijkste conclusie hiervan was dat bij een ongewijzigd beleid er in de toekomst bij de korpsen onvoldoende vrijwilligers zouden zijn. Het is in Nederland in het algemeen, maar zeker ook in stedelijke gebieden, steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden welke bereid zijn aan de grote inspanningsverplichting die gekoppeld is aan het deel uitmaken van een professioneel optredend brandweerkorps te voldoen. Voorts neemt de bereidheid van werkgevers af om hun medewerk(st)ers tijdens werkuren toe te staan als vrijwilliger repressieve werkzaamheden bij de brandweer te verrichten. Dit heeft gevolgen voor de operationele slagkracht van een op vrijwilligers gebaseerde repressieve organisatie. Het omslagpunt van een volledig vrijwillig bezette post 7

15 en een post bezet door een andere organisatievorm ligt op ongeveer 150 uitrukken per jaar. Boven dit aantal worden door de hoge frequentie van meldingen de individuele vrijwilligers (en bedrijven waar deze vrijwilligers werken) te zwaar belast en wordt de slagkracht als gevolg hiervan beperkt. Op grond van bovenstaande zal het aantal vrijwilligers dat in 2007 nodig is om, zonder een te grote belasting van de vrijwilligers een bezetting te kunnen garanderen, 30 personen moeten bedragen. Dit aantal zal in enkele stappen tussen 2006 en 2007 moeten worden bereikt. De kazerne zal hierop aangepast moeten worden. Het huidige aantal uitrukken bedraagt ±100 (2004). De verwachting is dat in 2009 door het toenemende aantal uitrukken gedurende de dagsituatie het niet langer mogelijk is met vrijwilligers te werken. Voor de uitruk overdag is dan een beroepsbezetting nodig van 12 personen. Buiten de daguren kan de uitruk nog steeds verzorgd worden door vrijwilligers zonder dat de kwaliteit van de dekking daaronder te lijden heeft. Het aantal vrijwilligers kan bij een beroepsbezetting in dagdienst worden teruggebracht naar 20 personen. 6 Verwachte ontwikkeling huisvesting De huisvesting van de brandweer organisatie in het Waalspronggebied moet aansluiten op de ontwikkeling van de brandweer organisatie voor dat gebied. Eind 2008 is het daarom noodzakelijk over een nieuwe kazerne op een andere dan de huidige locatie te kunnen beschikken. Redenen hiervoor zijn: 1. De niet centrale ligging van de huidige post in het ontwikkelingsgebied heeft in 2008 in de samenhang met de vrijwillige organisatievorm een te grote negatieve invloed op de kwaliteit van de dekking gezien de lange opkomsttijden van de vrijwilligers naar de kazerne; 2. Bij uitbreiding van het aantal vrijwilligers en de omvorming naar een beroepsbezetting overdag is de huidige kazerne te klein; 3. De kwaliteit van de huidige kazerne is nu al minimaal maar zal in 2008 zeker niet meer aan de eisen van de tijd voldoen. Een centrale ligging met een uitstekende aansluiting op de stads-as is de basisvoorwaarde waaraan de locatie van een nieuwe kazerne moet voldoen. Daarnaast dient het terrein voldoende omvang te hebben voor het realiseren van een kazerne waarin op termijn een gecombineerde beroeps- en vrijwilligersbezetting kan worden gehuisvest. Bij de keuze van de locatie van de nieuwe kazerne zijn centrale ligging en een uitstekende aansluiting op de stads-as basisvoorwaarden. De exacte locatie van de nieuwe kazerne is nog niet te bepalen. Dit hangt namelijk mede af van factoren zoals een eventuele samenwerking met Overbetuwe en mogelijke gezamenlijke huisvesting met andere hulpverleningsdiensten zoals ambulancepost, en politie. 7 Inrichtingseisen en brandweertechnische voorzieningen Bij de inrichting van het gebied is het noodzakelijk rekening te houden met de bereikbaarheid voor de brandweer maar ook voor die van de andere hulpverlenende diensten. Ook is het noodzakelijk voldoende vluchtmogelijkheden voor de inwoners en gebruikers van het gebied te realiseren. De kwaliteit van het brandweeroptreden is daarnaast mede afhankelijk van de beschikbaarheid en bereikbaarheid van voldoende bluswater. Voor de verdere uitwerking van de betreffende eisen wordt verwezen naar de bijlage. Met het verder ontwikkelen van de Waalsprong zal het aantal brandkranen toenemen. De raming is een toename van 1500 kranen. De bijbehorende toename in de exploitatielasten bedraagt op grond hiervan ,- per jaar. 8

16 8 Ontwikkeling Lasten In dit hoofdstuk worden de geraamde ontwikkelingen in de exploitatielasten voor de brandweerzorg in de Waalsprong uiteengezet voor de periode tot Daarbij hanteren wij het prijspeil 2004 zonder indexering. Voor de kosten van het gebouw van de post Noord in Lent is uitgegaan van de exploitatielasten zoals die zijn geraamd voor de Post West. Echter doordat op post Noord geen nachtverblijf noodzakelijk is, zijn de hier geraamde exploitatielasten in de tabel lager. In onderstaande tabel is aangegeven wat de geraamde exploitatielast zal zijn voor zowel personeel, gebouw als brandkranen. In de laatste kolom is vervolgens een optelling van deze drie lasten gemaakt om de totale geraamde exploitatielast per jaar voor de Waasprong te presenteren. Jaar Wat Personeel Gebouw Brandkranen Exploitatie per jaar 2005 Uitbreiding brandkranen 9.000, , Uitbreiding brandkranen , , medewerker P&P , , , Uitbreiding brandkranen , , , ,- /aanstelling en opleiding 12 beroepsmedewerkers repressie / Nieuwe kazerne Lent beroepsmedewerkers / , , , ,- uitbreiding brandkranen , , , , medewerker P&P , , , , , , , , , , , , medewerker P&P , , , , , , , , , , , , Uitbreiding brandkranen , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,- Toename exploitatiekosten brandweerzorg Waalspronggebied ,- Tabel 2: Exploitatielasten brandweerzorg in verband met ontwikkelingen in de Waalsprong. De kosten voor de brandweerzorg in 2004 bedragen omgerekend 48,- per inwoner. Dit afgezet tegen de groei van het aantal inwoners van de Waalsprong met laat zien dat het voorstel niet leidt tot een verhoging van de kosten per inwoner ten behoeve van de brandweerzorg. 9

17 9 Nader te onderzoeken Het verdient aanbeveling om in het kader van kostenreductie mbt de brandweerzorg de volgende onderzoeken op te starten: 1. Samenwerking met brandweer Overbetuwe door het over laten nemen van dekkingsgebieden met huidige organisatievorm (vrijwillig), hierdoor kan enig uitstel naar de beroepsbezetting in dag-uren worden gerealiseerd; 2. Het samenvoegen van hulpverleningsdiensten zoals huisartensenpost, ambulancepost, politie en brandweer in één pand. Hierdoor kunnen de investeringskosten in de nieuwe kazerne worden gedeeld. Dit zal zeker een besparing opleveren, onbekend is echter nog hoeveel. Uitvoering geven aan het eerste punt kan zeer ingrijpend zijn. Oorzaak is dat de brandweerzorg niet slechts de gemeentegrens overstijgend zal zijn, maar de grens van de veiligheidsregio zal overschrijden. Zo zijn er verschillen in standaarden, procedures, meldkamers en vele overige aspecten welke bij beide veiligheidsregio s verschillen. 10 Juridische aspecten In artikel 1 van de Brandweerwet 1985 is beschreven dat burgemeester en wethouders de zorg hebben voor het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt alsmede het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand. Daarnaast staat in artikel 1 van de Brandweerwet 1985 vermeld dat de gemeenteraad de organisatie, het beheer en de taak van de gemeentelijke brandweer bij verordening regelt. In de gemeente Nijmegen is dat geregeld in de verordening Brandweerzorg en rampenbestrijding Nijmegen Daarin staat dat als uitgangspunt de Handleiding brandweerzorg wordt genomen om een voldoende en adequaat brandveiligheidsniveau voor de gemeente Nijmegen te realiseren. Gelet op de inherente beleidsvrijheid kunnen gemeenten besluiten of en zo ja, in hoeverre zij de Handleiding brandweerzorg als uitgangspunt nemen inzake de gemeentelijke brandweerzorg en dit vastleggen in een verordening. Gebeurt dat niet dan zal de rechter veelal de Handleiding brandweerzorg als uitgangspunt nemen. De Handleiding brandweerzorg bevat aanbevolen opkomsttijden per soort gebouw en aanbevelingen voor de omvang en samenstelling van de eerste uitruk. De enkele overschrijding van aanbevolen opkomsttijden hoeft op zichzelf niet onrechtmatig te zijn. De bestuurlijke besluitvorming terzake, de nadere onderbouwing daarvan en de planning en organisatie van de gemeentelijke brandweer die daaruit voortvloeit, zijn factoren die bij de afweging of er sprake is van onrechtmatig handelen een rol spelen. 10

18 11 Bijlage 1 Randvoorwaarden en Richtlijnen Brandweer Nijmegen m.b.t. bluswater en bereikbaarheid nav vernieuwd voorkeursmodel. Uitgangspunt De brandweer gaat ervan uit dat op De Waalsprong gebouwen worden gebouwd die voldoen aan de eisen zoals die zijn vastgelegd in het bouwbesluit, Randvoorwaarden brandweertechnische voorzieningen Bereikbaarheid Hulpverleners moeten een (gedeelte van een) wijk via twee zijden kunnen benaderen Een hulpverleningsvoertuig moet de (brandweer-) toegang(en) tot op 10 meter kunnen benaderen; Belasting van de weg: asbelasting minimaal 120KN, totaalgewicht 150KN; Minimale doorgangshoogte: 4,2 meter; Rijbaanbreedte: ten minste 3,5 meter; Minimale buitenbochtstraat: 10 meter; Maximale binnenbochtstraat 5,5 meter (of gelijk aan de buitenbochtstraal minus 4,5 meter). Primaire bluswatervoorziening Primaire bluswatervoorziening algemeen Bereikbaarheid en verkeersveiligheid primaire bluswatervoorziening: De primaire bluswatervoorziening dient tot een afstand van maximaal 15 meter door een blusvoertuig goed te kunnen worden benaderd via rijlopers die geschikt zijn voor een asbelasting van 120KN en een totaal gewicht van 150KN; De vrije opstelplaats voor het voertuig voor het blusvoertuig moet een afmeting hebben van minimaal 10 x 4 meter. Mag maximaal 40 meter van de (brandweer-)toegang(en) van een object zijn verwijderd, gemeten over de weg; Als er sprake is van een droge blusleiding in een object, moet binnen een afstand van 35 meter van elke voedingsaansluiting een brandkraan aanwezig zijn. Het blusvoertuig moet elke voedingsaansluiting tot maximaal 15 meter kunnen benaderen; Indien er bijzondere objecten in de omgeving zijn, kan op voorgenoemde aanvullende eisen worden gesteld. 11

19 Eisen primaire bluswaterwinplaats algemeen De onderlinge afstand tussen brandkranen bedaagd maximaal 80 meter; Rondom de brandkranen dient een obstakelvrije ruimte te zijn met een diameter van 180 centimeter; Primaire bluswatervoorzieningen dient bij voorkeur bovengronds te zijn uitgevoerd; Die bluswatervoorzieningen welke aan het oog onttrokken kunnen worden, dienen gemarkeerd te worden door middel van een brandkranenbordje op minder dan 10 meter afstand van de waterwinplaats; Capaciteit bij alleen eengezinswoningen van minimaal 30m3/h voor onbepaalde tijd; Capaciteit bij alle objecten anders dan eengezinswoningen van minimaal 60m3/h voor onbepaalde tijd; Indien er bijzondere objecten in de omgeving zijn, kan op voorgenoemde aanvullende eisen worden gesteld Secundaire bluswatervoorziening Secundaire bluswatervoorziening algemeen Bereikbaarheid en verkeersveiligheid secundaire bluswatervoorziening (open water, geboorde put etc.): De ligging en de inrichting van de waterwinplaats mag geen negatief effect hebben op de verkeersveiligheid ter plaatse. De secundaire bluswatervoorziening ligt op een afstand van maximaal 160 meter een bluswaterwinplaats (open water, bluswaterriool o.i.d) De opstelplaats voor het blusvoertuig is verhard en dient een minimale afmeting (lxb) te hebben van 12 x 5 meter. en geschikt te zijn voor een asbelasting van 120KN en een totaal gewicht van 150KN. De weg naar de opstelplaats van het blusvoertuig heeft een minimale doorrijhoogte van 4,2 meter, een minimale breedte van 4 meter, is geschikt voor een asbelasting van 120KN en een totaal gewicht van 150KN en is verhard. Eisen secundaire bluswaterwinplaats De verticale afstand tussen de waterspiegel ter plaatse en de bovenzijde van de verharding mag maximaal 2 meter bedragen; De diepte van het water ter plaatse dient te allen tijden minimaal 1meter te zijn i.v.m. bevriezing; De horizontale afstand tussen de opstelplaats van het blusvoertuig en de feitelijke waterwinplaats mag maximaal 5 meter te bedragen. Capaciteit minimaal 90m3/h voor ten minste 4uur Indien er bijzondere objecten in de omgeving zijn, kan op voorgenoemde aanvullende eisen worden gesteld. 12

20 Aanvullende eisen brandweertechnische voorzieningen bedrijventerrein (vlek 17) Alle eisen zoals geformuleerd in voorgaande zijn van toepassing. In aanvulling daarop zijn voor het bedrijventerrein onderstaande eisen zoals beschreven in onderstaande van toepassing Tertiaire bluswatervoorziening Tertiaire bluswatervoorziening algemeen In vlek 17 dient naast de primaire en secundaire bluswatervoorziening een tertiaire bluswatervoorziening aanwezig te zijn. Bereikbaarheid en verkeersveiligheid tertiaire bluswatervoorziening (open water) De ligging en de inrichting van de waterwinplaats mag geen negatief effect hebben op de verkeersveiligheid ter plaatse. De tertiaire bluswatervoorziening ligt op een afstand van maximaal 800 meter (open water) De opstelplaats voor het blusvoertuig is verhard en dient een minimale afmeting (lxb) te hebben van 12 x 5 meter en geschikt te zijn voor een asbelasting van 100KN en een totaal gewicht van 150KN. De weg naar de opstelplaats van het blusvoertuig heeft een minimale doorrijhoogte van 4,2 meter, een minimale breedte van 4 meter, is geschikt voor een asbelasting van 100KN en een totaal gewicht van 150KN en is verhard; De infrastructuur moet de benodigde ruimte en mogelijkheden geven voor het afzetten van de containerbak (minimaal 30 meter verharde weg van ten minste 4 meter breed en het deponeren van de dompelpomp in het water. Eisen aan tertiaire bluswaterwinplaats De verticale afstand tussen de waterspiegel ter plaatse en de bovenzijde van de verharding mag maximaal 2 meterbedragen; De diepte van het water ter plaatse dient te allen tijden minimaal 1 meter te zijn i.v.m. bevriezing en het functioneren van de dompelpomp; De horizontale afstand tussen de opstelplaats van het blusvoertuig en de feitelijke waterwinplaats mag maximaal 50 meter bedragen. Capaciteit minimaal 120m3/h voor onbepaalde tijd; Indien er bijzondere objecten in de omgeving zijn, kan op voorgenoemde aanvullende eisen worden gesteld. Mits gelegen op een afstand van maximaal 160 meter en voldoende ruim bemeten (plaats en capaciteit) kan de tertiaire voorziening ook dienen als secundaire voorziening. 13

21 Risico s van transportincidenten in het Waalspronggebied Vervoer gevaarlijke stoffen spoorlijn Arnhem <> Nijmegen met aansluiting op Betuweroute De spoorweginfrastructuur in het Waalspronggebied (in de rest van de stad trouwens ook) vraagt door de in uitvoering zijnde aansluiting op de Betuweroute nadrukkelijke aandacht. Deze aansluiting kan tot een aanzienlijke toename van het vervoer van gevaarlijke stoffen door de stad leiden. Vervoer gevaarlijke stoffen stads-as Ook op de stads-as dient rekening te worden gehouden met het vervoer van gevaarlijke stoffen. De as is namelijk de enige korte ontsluitingsweg voor het vervoer van gevaarlijke stoffen ten behoeve van de gemeenten Ubbergen en Millingen aan de Rijn. Tevens zullen een deel van de bestaande stad en de Waalsprong zelf via deze route bevoorraad worden. Kenmerken transportincidenten Transportincidenten, zeker die waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn, kunnen grote effecten hebben voor de gezondheid van mensen en leiden vrijwel altijd tot grote en langdurige stagnatie van het verkeer. De bestrijding van transportincidenten met gevaarlijke stoffen leidt in veel gevallen tot een grote brandweerinzet gekoppeld aan aanzienlijke risico s voor het in te zetten personeel. Door de systeemgrootten van het spoorvervoer zijn de mogelijk effecten van het spoorvervoer groter dan die van het wegvervoer. Naast de verschillen in de systeemgrootten bij de verschillende vervoersmodaliteiten is ook de incidentlocatie een bepalende factor voor het uiteindelijk effect van een transportincident. Door het stedelijke karakter van het gebied tussen de Waal en het plassengebied is het risico in het Waalspronggebied daar het grootst. Dit omdat in stedelijke gebieden de concentratie van aanwezige personen veel groter is dan in bijvoorbeeld een landelijk gebied. Uitgangspunten brandweervoorzieningen t.b.v. bestrijding van transportincidenten Om de brandweer in staat te stellen de bestrijding van transportincidenten goed te kunnen uitvoeren moeten er eisen gesteld worden aan de bereikbaarheid van mogelijke incidentlocaties en de bluswatervoorziening ter plaatse. Een goede bereikbaarheid en een adequate bluswatervoorziening stellen de brandweer in staat snel in te zetten. Een snelle inzet is mede bepalend voor de effectiviteit van brandweeroptreden. Bereikbaarheid stads-as algemeen Met betrekking tot de bereikbaarheid gelden de volgende algemene uitgangspunten: Incidentlocaties dienen vanaf 2 zijden te kunnen worden bereikt; Voorzien moet worden in een snelle bereikbaarheid voor de brandweer van het gehele Waalspronggebied, inclusief de spoorlijn en de doorgaande wegen (stads-as). Deze eis geldt voor het in Lent gestationeerde potentieel en voor het potentieel gekazerneerd aan de Prof Bellefroidstraat en het potentieel op de kazerne aan de Nieuwe Dukenburgseweg. 14