RAPPORT VAN BEVINDINGEN

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN School: De Dorpsakker Plaats : Assendelft BRIN-nummer : 18MG Naam verantwoordelijk inspecteur: mevrouw Y. Schuur Datum uitvoering onderzoek : 27 maart 2008 Datum conceptrapport van bevindingen: 17 april 2008 Datum vaststelling rapport : 29 mei ONDERZOEK Op 7 februari 2008 heeft de inspectie met het bevoegd gezag van deze school gesproken over de aanwezigheid van mogelijke tekortkomingen in de onderwijskwaliteit op de school. Uit dit gesprek en uit de beschikbare informatie konden bevoegd gezag en inspectie niet eenduidig vaststellen of deze mogelijke tekortkomingen al dan niet (nog) aanwezig zijn. Met het bevoegd gezag is daarom afgesproken, dat de inspectie een onderzoek zal uitvoeren op deze school om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs, die in relatie staan met de reeds vastgestelde tekortkomingen in de opbrengsten. De inspectie heeft op 27 maart 2008 het afgesproken onderzoek uitgevoerd. Onder 2 vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn meegenomen en tot welke bevindingen dit heeft geleid. 2 BEVINDINGEN Tekortkomingen Op De Dorpsakker zijn de volgende tekortkomingen geconstateerd: LEERRESULTATEN 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen onder het niveau dat op grond van de leerlingkenmerken mag worden verwacht. 1.1 De school heeft onvoldoende inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingen. 1.2 De school evalueert nog onvoldoende systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.6 De school rapporteert onvoldoende inzichtelijk aan belanghebbenden over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs.

2 Tijd 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen onvoldoende af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Afstemming 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking onvoldoende af op de verschillen in ontwikkeling van tussen de leerlingen. Zorg en begeleiding 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school nog onvoldoende de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg onvoldoende planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg nog onvoldoende na. Op De Dorpsakker zijn de volgende indicatoren positief beoordeeld: De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen op een voldoende niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Pedagogisch handelen van leraren 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen van leraren 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. Schoolklimaat 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school.

3 Toetsinstrumenten 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 3 ONDERBOUWING TEKORTKOMINGEN De tekortkomingen De opbrengsten aan het eind van de schoolperiode zijn bepaald op basis van de resultaten voor rekenen en wiskunde en begrijpend lezen in de groepen 7 en 8, gemeten over drie opeenvolgende schooljaren. Deze liggen voor al deze jaren onder het niveau gewenste niveau. De school komt nog niet toe aan een systematische en cyclische aanpak van genoemde onderdelen van de kwaliteitszorg. Directie en intern begeleiders realiseren zich dat er verschillen in onderwijsbehoeften tussen leerlingen bestaan en dat deze zich mogelijk ook voordoen in de kenmerken van de leerlingenpopulatie tussen de twee locaties Noord en Zuid van de school. Inzicht naar achterliggende kenmerken en de mate van deze verschillen is nog niet aanwezig. De school heeft dwarsdoorsnedes gepresenteerd uit het CITO-LOVS/ESIS-B. Deze vorm van analyseren geeft echter onvoldoende inzicht in de ontwikkeling en daarmee in de kwaliteit van de opbrengsten. Voor een systematische evaluatie van de opbrengsten hanteert de school ook nog geen heldere referentiepunten. Verder zijn de onderliggende gegevens niet altijd systematisch, dat wil zeggen consequent en op identieke wijze, opgenomen in diverse overzichten. De aanwezige analyses zijn in hoofdzaak incidenteel en nog beperkt van karakter. Vanuit het bestuur is een start gemaakt met de presentatie van een jaarverslag. Daarin ontbreekt echter nog een verantwoording over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. Belanghebbenden worden, zoals ouders, geïnformeerd over lopende en nieuwe ontwikkelingen en veranderingen op de school. Dit vindt nog niet plaats tegen de achtergrond van effecten op de kwaliteit van het onderwijs op de school. Tijd, afstemming en zorg en begeleiding Belangrijke voorwaarden voor een adequate aanpak van zorg en begeleiding en afstemming van het onderwijs op de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen zijn inmiddels aangebracht. De uitvoering in de praktijk, zo blijkt vooral uit de lesobservaties, is weerbarstig en vertoont op dit moment nog te grote verschillen tussen leraren. De kwaliteit van de handelingsplannen varieert sterk. Zo komt de inspectie in de ene groep handelingsplannen tegen zonder concrete en heldere analyse en doelen naast die in een andere groep waaruit blijkt dat de leraar precies is nagegaan waar de extra aandacht en inzet op gericht moet worden. Een gevolg daarvan is dat de school nog niet in alle gevallen de effecten van de geleverde zorg goed in beeld kan brengen. Ook is nog niet helder welke criteria de school hanteert voor het al dan niet opstellen van een handelingsplan. Dit bepaalt de groepsleraar

4 nu in overleg met het zorgteam, maar het is onduidelijk hoe de verantwoording plaatsvindt als het besluit wordt genomen om toch niet over te gaan tot handelingsplanning. In de meeste groepen is zichtbaar dat de leraren bezig zijn om hun onderwijs meer en beter af te stemmen op de verschillen en onderwijsbehoeften van hun leerlingen. In de praktijk krijgen de leerlingen in bijna alle groepen voor alle lesonderdelen echter evenveel tijd toegemeten. Een enkele leraar staat toe dat leerlingen niet altijd deelnemen aan alle instructies en bij de verwerking is er vooral sprake van tempodifferentiatie. De onderwijstijd voor snelle leerlingen zet de leraar vervolgens niet of niet in voldoende mate in om tegemoet te komen aan andere en verdere onderwijsbehoeften van die leerlingen. 4 ANALYSE In 2005 en vervolgens nog een keer in 2007 heeft de inspectie vastgesteld dat op obs De Dorpsakker de eindopbrengsten onvoldoende waren. Bovendien is toen vastgesteld dat de kwaliteit van het onderwijsproces over vrijwel de hele linie zorgelijk was. Het bestuur heeft in 2007 hier voldoende aanleiding in gezien om in te grijpen. Er is een directeur ad interim aangesteld, er is een nieuwe adjunct directeur aangesteld en er zijn aanzienlijke wijzigingen in de teamstelling op beide locaties van de school doorgevoerd. Tevens is de interne begeleiding versterkt en er zijn aanvullende middelen ingezet voor onder andere externe ondersteuning bij het verander- en verbetertraject. De verificatie wijst uit dat directie en team er in een tijdsbestek van amper een jaar in zijn geslaagd om de vele zorgpunten uit de voorgaande jaren in positieve zin om te buigen. Het beeld dat de directeur in zijn rapportage heeft geschetst is realistisch. Het besef is aanwezig dat er nog het nodige moet gebeuren en daarnaast is ook duidelijk wat er nog moet gebeuren. Het rapport van de directeur is daar helder over, maar belangrijker is dat de essentiële omslag is gemaakt. Voor het team is duidelijk wat voor school De Dorpsakker (..daar kom je tot bloei ) gaat worden en het team stelt zich achter deze ontwikkeling op. De sfeer op de school is daarmee ook in een positief vaarwater beland. Voor de inspectie was dit resultaat verrassend en tegelijkertijd bemoedigend. De rendementsanalyses op de resultaten uit de onderbouw bevestigen over de hele linie de opwaartse trend. De investeringen in de kwaliteit van de onderbouw en dan vooral het gerichte taalbeleid missen hun uitwerking niet. De resultaten op de toetsen Taal voor Kleuters (groepen 1-2) en de DMT/AVI (groepen 3 en 4) liggen inmiddels boven het te verwachten niveau. Ordenen (groep 1-2) en CITO RW/Algemeen (groep 3 en 4) liggen op het te verwachten niveau. Maar nog belangrijker daarbij is dat zij het nog met enige voorzichtigheid vanwege het beperkt aantal meetmomenten in de groepen 3 en 4 de school het niveau trendmatig weet vast te houden. De rendementsanalyse op de resultaten voor begrijpend lezen en rekenen en wiskunde uit de bovenbouw laten een geheel ander beeld zien. Uit de trendoverzichten wordt duidelijk dat de leraren in het verleden vanaf eind groep 4 niet in staat zijn geweest het niveau van de resultaten vast te houden. Vanaf dat moment dalen de resultaten geleidelijk en belanden ze uiteindelijk onder het te verwachten niveau. Dat verklaart waarom al jarenlang de opbrengsten in de groepen 7 en 8 onvoldoende zijn. De analyse op groepsniveau laat zien dat de grootste dalingen werden veroorzaakt doordat het merendeel van de leerlingen in vooral de tweede helft van groep 4 en de eerste helft van groep 6 aanzienlijk minder leerwinst boekten dan op basis van de gemiddelde leerlijnontwikkeling mocht worden verwacht. Daar heeft de school dus steeds het grootste verlies

5 geleden. De analyse op leerling-niveau heeft duidelijk gemaakt dat het vooral de leerlingen op de hogere niveaus zijn geweest (A- en B-niveau van het CITO-LVS) die significant onderpresteerden. De inspectie geeft als verklaring hiervoor dat de gesignaleerde trends geen deel uitmaken van verwachtingen die leraren en daarmee dus de school hebben over hun leerlingen. Als illustratie daarvan is gewezen op het beleid van de school dat het streefniveau voor technisch lezen voor groep 3 op AVI- 2 is gesteld. Noch de AVI-systematiek zelf noch het huidige hoge niveau van de resultaten voor aanvankelijk technisch lezen rechtvaardigen een, naar verhouding, dergelijk laag streefniveau. De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op De Dorpsakker nog zwak is. De school krijgt daarom een aangepast toezichtarrangement. De inspectie zal met het bevoegd gezag prestatieafspraken maken, om ervoor te zorgen dat de school aan de geconstateerde tekortkomingen gaat werken. 5 GEBRUIKT ONDERZOEKSMATERIAAL Deze rapportage is gebaseerd op: PKO rapport, februari 2005 JO rapport, januari 2007 Documentenanalyse Gegevens CITO LVS Schoolbezoek o Lesobservaties op twee locaties o Gesprek met de directie en intern begeleider in aanwezigheid van een vertegenwoordiger van het bestuur Tevens heeft de inspectie voor het onderzoek aangesloten bij de verantwoording die de directeur heeft verstrekt over de voortgang van het verbetertraject en met name over de tot nu toe bereikte resultaten (Rapport over de voortgang van de onderwijsontwikkeling d.d., 31 januari 2008). De daarin genoemde resultaten en effecten zijn tijdens het onderzoek voornamelijk geverifieerd. Daarnaast heeft de inspectie een uitvoerige rendementsanalyse uitgevoerd op de beschikbare resultaatgegevens. Het doel was tweeledig. Enerzijds wilde de inspectie zien of de effecten van het verbetertraject tot uitdrukking kwamen in de resultaten van de leerlingen en anderzijds is gekeken naar (mogelijke) verklaringen voor de achterblijvende eindopbrengsten van de school. Voor de beoordeling heeft de inspectie het toezichtkader primair onderwijs gebruikt, inclusief de daarbij behorende normering. Op de website vindt u achtergrondinformatie over dit toezichtkader.