Inleiding. Contactgegevens. In dit nummer. juli juli
|
|
- Tine de Smedt
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 8 juli juli 2013 Inleiding Halverwege het jaar is hier weer onze Nieuwsbrief. De meldingen van 2012 zijn verwerkt en geanalyseerd. Als volger van het Peilstation willen wij u deelgenoot maken van het resultaat van uw meldingen met een 8-jaars overzicht. Deze worden besproken naar voornaamste diagnoses, sectoren en blootstelling. Daarna volgen enkele samenvattingen van recent verschenen publicaties op het gebied van beroepslongaandoeningen. Als afsluiting volgt de agenda met aankondiging van aan te bevelen lezingen en congressen. We hopen u met de inhoud van deze Nieuwsbrief weer nieuwe inspiratie te geven om uw gevallen te signaleren en aan ons te melden. In dit nummer Overzicht van de meldingen p.2 Aantal meldingen en aantal teruggestuurde kaarten Diagnosen Beroepsgerelateerde astma & rhinitis Vergelijking meldingen bedrijfsartsen Logistiek van het melden p. 6 Literatuurbespreking p. 7 Wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen Agenda p. 8 Contactgegevens Drs. G.J. de Groene Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut AMC Postbus DD Amsterdam Tel: fax: g.j.degroene@amc.uva.nl Dr. J.M. Rooijackers Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Postbus TD Utrecht Tel: helpdesk@nkal.nl
2 Aantal Nieuwsbrief Peilstation arbeidsgebonden longaandoeningen juli 2013 Overzicht van de meldingen Aantal meldingen en aantal teruggestuurde kaarten In 2011 werd het aantal deelnemende artsen beperkt tot degenen die ook hun meldingskaarten retour hadden zonden. In 2012 werd 46,9% (2011: 50%) van de meldingskaarten teruggestuurd, waarvan 42,2% met een melding van long- en/of luchtwegaandoeningen. Het aantal teruggestuurde kaarten in 2012 liep terug van 48 in 2011 naar 45 in Het aantal beroepslong- en luchtwegaandoeningen liep ten opzichte van 2011 (n=80) sterk op in 2012 (n=105). Het grootste aantal meldingen is weer afkomstig van academische centra met specifieke expertise op het gebied van beroepslongaandoeningen. In 2012 heeft één arts aangegeven de deelname aan het PAL project te willen beëindigen. 400 Overzicht aantal meldingen aantal verzonden kaarten aantal kaarten retour aantal kaarten zonder meldingen aantal meldingen Jaar Figuur 1 Aantal meldingen en aantal teruggestuurde kaarten in 2005 t/m 2012 Diagnosen Aantallen Afgelopen jaar zijn 105 long- en luchtwegaandoeningen gemeld door de aan het Peilstation deelnemende longartsen. Allergische rhinitis staat met 81 meldingen op de eerste plaats. Op de tweede plaats staat het beroepsgerelateerde astma met 13 meldingen, zie tabel 1. De stijging van het aantal meldingen van allergische rhinitis en beroepsgerelateerd astma en kan worden verklaard door het actieve opsporingsprogramma van allergische long- en luchtwegaandoeningen binnen de bakkerijsector dat eind 2010 van start is gegaan, zie Het medisch onderzoek wordt gedaan bij de Bakkerspoli van het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL). Binnen dit programma is tevens aandacht voor voorlichting over gezondheidsrisico s tijdens de opleiding brood en banket bij enkele ROC s (Regionale Opleidingscentra). Pagina 2 van 9
3 Diagnose Totaal Allergische rhinitis Beroepsgebonden astma Interstitiële Longaandoening Overige aandoeningen Plaura-aandoeningen Chronisch Obstructief Lijden Longkanker Totaal Tabel 1 Meldingen van longartsen/ allergologen binnen het PAL project in de periode 2005 t/m 2012 Astma en rhinitis In tabel 2 wordt een onderverdeling gemaakt van de diagnose astma in beroepsgebonden astma ofwel het door het werk verergerd astma, en het beroepsastma veroorzaakt door het werk met de onderverdeling immunologisch t.o.v. niet-immunologisch. De opvallende stijging in 2007, 2008 en 2011 van het aantal meldingen van astma en rhinitis (tabel 1) komt geheel voor rekening van gevallen van meelstof allergie. Het aantal meldingen van niet-immunologisch beroepsastma en door het werk verergerend astma (in de meldingen beroepsgebonden astma) (tabel 2) laat vanaf 2005 tot en met 2012 slechts geringe fluctuaties zien. Diagnose Totaal Beroepsastma immunologisch Beroepsgebonden astma Beroepsastma niet-immunologisch Totaal Tabel 2 Specifieke diagnosen van beroepsgerelateerd astma in de periode 2005 t/m 2012 Pagina 3 van 9
4 Sectoren astma en rhinitis In de tabellen 3 en 4 wordt een overzicht gegeven van de sectoren waaruit de astma respectievelijk de rhinitis meldingen afkomstig zijn. Sector (astma) Totaal Voedingssector Industrie Overige sectoren Agrarische sector Schoonmaaksector Metaalsector Cosmetica en lichaamsverzorging Gezondheidszorg Transport Detailhandel Bouwnijverheid Onderwijs Publieke dienstverlening Totaal Tabel 3 Sectoren waaruit meldingen van beroepsgerelateerde astma afkomstig waren in de periode 2005 t/m 2012 Sector (rhinitis) Totaal Voedingssector Industrie Overige sectoren Agrarische sector Metaalsector Onderwijs Transport Schoonmaaksector Gezondheidszorg Totaal Tabel 4 Sectoren waaruit meldingen van beroepsgerelateerde allergische rhinitis afkomstig waren in de periode 2005 t/m 2012 Oorzakelijke blootstelling Een overzicht van de aangegeven oorzakelijke blootstellingen bij de meldingen van astma, rhinitis en interstitiële longaandoeningen is weergegeven in tabel 5. De tabel spreekt voor zich. De meerderheid van de meldingen van interstitiële longaandoeningen betreft silicose. Ook dit is te verklaren door actieve opsporing. Het betreft vroegdiagnostiek naar Pagina 4 van 9
5 silicose in de bouwnijverheid, dat door de Bouwpoli van NKAL wordt uitgevoerd in samenwerking met Arbouw. Van de meldingen van beroepsgebonden astma en allergische rhinitis komen er 71 meldingen van blootstelling aan allergenen aanwezig in de bakkersbranche. Bij de overige agentia, die als oorzakelijk zijn aangegeven bij de meldingen van (beroepsgerelateerd) astma gaat het steeds om een klein aantal waarnemingen. Het gaat hier dan overigens wel om stoffen waarvan bekend is uit de literatuur dat zij astma kunnen veroorzaken. Hoewel in de ons omringende landen en dan vooral in de UK isocyanaatastma één van de meest voorkomende oorzaken van beroepsastma is, zien we dit door de jaren heen niet terug in de meldingen in Nederland. Het aantal meldingen van isocyanaatastma is al jaren laag. Oorzakelijke blootstelling Beroepsgebonden astma Allergische rhinitis Interstitiële longaandoeningen Meel, bloem Huisstofmijt en andere mijten Onbekend Enzymen Schimmel (huidinfecties incl. dermatophytosis) Graan Andere isocyanaten Textiel vezels/ stof Aluminium en zijn verbindingen Azijnzuur Werk met blootstelling aan stof en rook Kappersproducten Totaal Tabel 5 Oorzakelijke blootstellingen bij de meldingen van beroeps(gebonden) astma en allergische rhinitis en interstitiële longaandoeningen binnen het Peilstation Arbeidsgebonden Longaandoeningen (PAL) in 2012 Vergelijking met meldingen door bedrijfsartsen In 2012 kreeg het NCvB 107 (2011: 145) meldingen van beroepsgebonden long- en luchtwegaandoeningen. Dit is 1,7% (2011: 2,1%) van het totale aantal meldingen. Van de meldingen is 27% (2011: 30%) gesignaleerd tijdens de verzuimbegeleiding, 48% (2011: 43%) tijdens het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) en 23% (2011: 23%) tijdens het arbeidsgezondheidskundig spreekuur. De opsporing via het PMO komt voor een groot deel voor rekening van de Stichting Arbouw. Het grootste deel van de gevallen betreft aandoeningen van de bovenste luchtwegen gevolgd door beroepsastma, stoflongen en een Mantoux omslag bij de screening op tuberculose. Bij de aandoeningen van de bovenste luchtwegen is nog een onderverdeling te maken in stem- Pagina 5 van 9
6 klachten (9), allergische neusklachten (10), chronische ontsteking van de neusbijholtes (4) en meldingen van de gevolgen van luchtdrukverschillen op neusbijholten en oren: barotrauma (4). Aandoening (Beroeps)astma Extrinsieke allergische alveolitis Toxische inhalatiekoorts/alveolitis Chronische luchtwegobstructie Aandoeningen van de bovenste luchtwegen Stoflongen Tuberculose Overige long- en luchtweginfecties Mesothelioom Longkanker/keelkanker/neuskanker Overige aandoeningen van de luchtwegen en longen Totaal Tabel 6 Diagnose overzicht aantal meldingen door bedrijfsartsen van long- en luchtwegaandoeningen van 2005 t/m 2012 Veruit de meeste meldingen kwamen uit de economische hoofdsectoren bouwnijverheid 41% (2011: 46%) en industrie 19% (2011: 17%) gevolgd door gezondheidszorg 14% (2011: 15%) en onderwijs 6% (2011: 8%). De uitsplitsing naar beroepen vormt een weerspiegeling van de onderverdeling naar sectoren. De top 3 van beroepsklassen wordt aangevoerd door vakkrachten in de bouwnijverheid 25% (2011: 37%), gevolgd door voedselverwerkende beroepen 11% (2011: 9%), bedieningspersoneel van machines en installaties 8%, onderwijsgevenden 8% en verzorgend personeel 7%. Deze beroepsklassen vertegenwoordigen 58% van de meldingen. Logistiek van het melden De datamanager van het PAL project is Fred Moeijes. Gelieve hem uw meldingskaarten toe te sturen: Fred Moeijes Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC, Coronel Instituut Postbus DD Amsterdam Tel.: fax: f.moeijes@amc.uva.nl Het verzoek aan u om de meldingskaarten na afloop van iedere maand naar ons op te sturen, ook als er geen arbeidsgebonden longaandoeningen zijn aangetoond. Pagina 6 van 9
7 Literatuurbespreking Wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen Beroepsastma Aanbevelingen van de longartsen De European Respiratory Society (ERS) heeft een leidraad gepubliceerd over het omgaan met door het werk ontstaan of door het werk verergerd astma. Doel is te komen tot optimale begeleiding van de betreffende werknemers, maar ook om bij te dragen aan een wettelijke harmonisatie tussen de verschillende Europese landen en om de sociaaleconomische last van deze aandoeningen te verminderen. De aanbevelingen zijn: 1. Een uitgebreide diagnostische benadering met oog voor het individu specifieke aspecten 2. Vroege herkenning en diagnose om tijdige en juiste preventieve maatregelen te kunnen treffen 3. Medische screening en gezondheidbewaking programma s voor risicolopende werknemers 4. Als therapie het standpunt dat stoppen van de blootsteling aan het oorzakelijk agens de voorkeur geniet. Als dat niet mogelijk is, dan vermindering van de blootstelling, ook al omdat adembescherming van beperkte waarde is gebleken 5. Tevens is bij primaire preventie het uitschakelen van de blootstelling eerste keus. Literatuur Baur X, Sigsgaard T, Aasen TB, Burge PS, Heederik D, Henneberger P, Maestrelli P, Rooyackers J, Schlünssen V, Vandenplas O, Wilken D, on behalf of the ERS Task Force on the Management of Work-related Asthma. Guidelines for the management of work-related asthma. Eur Respir J 2012; 39: Werkgerelateerd astma: ernst en beroep op zorg Werkgerelateerd astma bestaat uit door het werk ontstaan astma beroepsastma - en door het werk verergerd astma. Lemière et al (2013) hebben onderzocht of deze twee soorten werkgebonden astma klinisch verschilden en of zij verschilden in kosten voor de gezondheidszorg. Tevens hebben zij de kosten vergeleken van werkgerelateerd astma met niet werkgerelateerd astma. Patiënten met door werk verergerd astma bleken ernstiger astma te hebben dan de patiënten met een beroepsastma op het moment van de diagnose. In de groep van door het werk verergerd astma werden vaker recepten uitgeschreven voor inhalatie corticosteroïden; hadden meer patiënten een noneosinofiel phenotype; neigden meer patiënten naar een lagere longfunctie en waren er meer rokers. Werkgerelateerd astma was geassocieerd met een groter beroep op de gezondheidszorg met tienvoudig hogere kosten in het jaar voorafgaand aan de diagnose dan niet werkgebonden astma. Er was geen verschil tussen beide vormen van werkgerelateerd astma. Literatuur Lemière C, Boulet L-P, Chaboillez S et al Work-exacerbated asthma and occupational asthma: do they really differ? J Allergy Clin Immunol, 131 (3), Pagina 7 van 9
8 Astma en beroep in een Engels geboortecohort uit Ghosh et al (2013) hebben de werkhistories van bijna 9500 deelnemers aan het Engelse 1958 geboortecohort onderzoek verzameld tot een leeftijd van 42 jaar. Negen procent van de deelnemers vermeldden aan astma te lijden op hun 42 levensjaar terwijl zij als kind geen aanleg voor of tekenen van astma hadden vertoond. Het op volwassen leeftijd ontstane astma adult onset astma- bleek gerelateerd aan 18 beroepen. Beruchte blootstellingen waren meel, enzymen, schoonmaak/desinfecteer middelen, metaal, metaaldampen en textiel productie. Zestien procent van het op volwassen leeftijd ontstane astma leek het gevolg te zijn van expositie op de werkplek. Literatuur Gosh RE, Cullinan P, Fishwick D et al Asthma and occupation in the 1958 birth cohort. Thorax 2013;68: Agenda Congres NVKA: Klinische arbeidsgeneeskunde in de agrarische en groene sector. Op vrijdag 27 september 2013 houdt de Nederlandse Vereniging voor Klinische Arbeidsgeneeskunde (NVKA) haar zesde jaarcongres. Het congres is getiteld Klinische arbeidsgeneeskunde in de agrarische en groene sector. Het wordt gehouden in het BioScience Center Lelystad, Runderweg 6, 8219 PK Lelystad. Tel: [klik hier voor meer informatie over BioScience Center Lelystad]. De agrarische bevolking heeft een relatief goede gezondheid en het ziekteverzuim is lager dan het landelijk gemiddelde. Waarom dan een NVKA Congres gewijd aan de Agrarische en Groene sector? In deze sector bestaan specifieke gezondheidsrisico s, er is een branchegewijze aanpak van arbozorg en het is een sector met een grote diversiteit aan werkplekken en innovaties, ook op arboterrein. Agrarische arbeid scoort relatief slecht op het vlak van arbeidsrisico's en arbeidsongevallen. Vaak gaat het om fysiek zwaar werk onder moeilijke omstandigheden. Er komen in de sector specifieke gezondheidsbedreigingen door het werk voor, zoals allergieën en zoönosen waarvoor specifieke arbeidsgeneeskundige zorg en preventiemaatregelen nodig zijn. De sterke vergrijzing van de agrarische beroepsbevolking brengt speciale gezondheidsproblemen met zich mee. Bedrijfsgeneeskundige zorg is in de agrarische sector zelf georganiseerd. Samen met de bakkerijsector en de bouwnijverheid zijn dit in Nederland de enige sectoren met een branchegewijze aanpak van de arbeidsomstandighedenzorg. De voordelen van deze zorg door STIGAS, geworteld in de sector, komt in het congres ook aan de orde. De agrarische sector is ook één van de motoren van de Nederlandse economie. Het Nederlandse agrocomplex heeft nog een aandeel van bijna 10% in de nationale economie. De werkgelegenheid in de landbouw in Nederland is ca. 2% van de totale werkgelegenheid. Agrarisch Nederland heeft zich in het verleden ook laten zien als een kraamkamer van technologie en innovatie. Naast de inmiddels klassieke mechanisatie wordt biotechnologie, precisielandbouw, nanotechnologie en robotisering toegepast. Pagina 8 van 9
9 Op dit NVKA-congres komen vooral de klinisch arbeidsgeneeskundige aspecten van zorg rond de agrarische en groene sector aan de orde. Voordelen van intensieve samenwerking tussen de kliniek en de wereld van het werk zullen uitgebreid worden toegelicht. De branchegewijze aanpak van arbozorg in de sector door STIGAS komt aan de orde met een farm-visit : training, middels werkplekbezoek aan een melkveehouderij of een akkerbouwbedrijf. De deelnamekosten bedragen voor leden van de NVKA 150, voor niet leden 225 en voor (bedrijfs en verzekerings)-artsen in opleiding (AIOS) geldt een speciaal tarief van 100. De Nederlandse Vereniging voor Klinische Arbeidsgeneeskunde (NVKA). Iedereen die beroepshalve affiniteit heeft met de klinische arbeidsgeneeskunde zoals medisch specialisten, bedrijfsartsen en andere disciplines kunnen lid worden van deze vereniging. De vereniging wil de ontwikkeling van de klinische arbeidsgeneeskunde bevorderen. Klinische arbeidsgeneeskunde wordt gezien als het domein binnen de geneeskunde waarin structureel gebruik gemaakt wordt van arbeid- en bedrijfsgeneeskundige kennis in een reguliere klinische of transmurale setting in de zorg voor patiënten waarbij de factor arbeid relevant is voor de diagnostiek, behandeling en/of prognose. Heijermanslezing van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Op vrijdagmiddag 13 december 2013 vindt in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam de Heijermanslezing van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten plaats. Deze lezing zal in het teken staan van preventie van beroepsziekten naar aanleiding van het vijfjarig bestaan van het Peilstation Intensief Melden (PIM). Aan dit peilstation nemen ongeveer 170 bedrijfsartsen deel. Aan de hand van hun meldingen en hun sectorgegevens worden de incidentiecijfers van de verschillende beroepsziekten binnen de verschillende sectoren berekend. In de loop van het najaar zal op onze website nadere informatie over deze Heijermanslezing verschijnen. Twee keer per jaar organiseert het NCvB een Heijermanslezing. Er zijn geen kosten verbonden aan de lezingen. Op de website van het NCvB wordt het programma van de lezing gepresenteerd. Aanmelding is mogelijk vanaf twee maanden voor de lezing via de homepage van de website. Pagina 9 van 9
Inleiding. Contactgegevens. In dit nummer. augustus 2014. 8 juli
8 juli augustus 2014 Inleiding Halverwege het jaar is hier weer de Nieuwsbrief van het Peilstation Arbeidsgebonden Longaandoeningen (PAL). Het is ook tegelijk de laatste nieuwsbrief. Tot onze grote spijt
Nadere informatieIn dit nummer. April Van de redactie
April 2018 Van de redactie Deze maand is gestart met een pilot onder alle PIM artsen. Wij zijn benieuwd naar het aantal patiënten dat een bedrijfsarts in één maand ziet en bij hoeveel van deze patiënten
Nadere informatieInleiding. Inhoud. Contactgegevens. In dit nummer. juli 2012. 8 juli
8 juli juli 2012 Inleiding Halverwege het jaar is hier weer onze Nieuwsbrief. De meldingen van 2011 zijn verwerkt en geanalyseerd en de recente literatuur is bekeken op nieuwe oorzaken, nieuwe risico s
Nadere informatieInleiding. Inhoud. Contactgegevens
8 juli juli 2010 Inleiding Halverwege het jaar is hier weer onze Nieuwsbrief. De meldingen van 2009 zijn verwerkt en geanalyseerd en de recente literatuur is bekeken op nieuwe oorzaken, nieuwe risico s
Nadere informatieArbeidshygiëne een belangrijke discipline bij beroepsziekte. Huub Agterberg 035 6880306
Arbeidshygiëne een belangrijke discipline bij beroepsziekte Huub Agterberg 035 6880306 Inhoud Huid-longwerkgroep NCVB Doel werkgroep Werkwijze Voorbeeld: bierfabriek Voorbeeld; werkkleding Meest gesignaleerde
Nadere informatieRegistratie van beroepsluchtwegen longaandoeningen
Registratie van beroepsluchtwegen longaandoeningen Trefwoorden - beroepslongaandoening - beroepsluchtwegaandoening - beroepsastma - registratie Samenvatting Jaarlijks melden bedrijfsartsen bij beroepsziekten
Nadere informatieBiologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers,
NVvA 2013 Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013 Dr Jos M Rooijackers, Dr ir Remko Houba, Vanessa Zaat Drs Erik Stigter Bernadette Aalders,
Nadere informatiePeilstation Intensief Melden
Peilstation Intensief Melden Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC Presentatie casus beroepsziekte en Capita Selecta 5 e PIM workshop, najaar 2013 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, AMC/Coronel
Nadere informatieEen beschrijving van inhoud en reikwijdte van het gezondheidsbewakingssysteem is opgenomen in Bijlage 1 bij dit reglement.
REGLEMENT VOORZIENINGEN GEZONDHEIDSBEWAKINGSSYSTEEM 1. deelnemers voorziening Voor de door het Sociaal Fonds Bakkersbedrijf gefinancierde voorzieningen komen uitsluitend in aanmerking werknemers die werkzaam
Nadere informatieInleiding. Inhoud. Contactgegevens
8 juli juli 2011 Inleiding Halverwege het jaar is hier weer onze Nieuwsbrief. De meldingen van 2010 zijn verwerkt en geanalyseerd en de recente literatuur is bekeken op nieuwe oorzaken, nieuwe risico s
Nadere informatieHet Arbeidsdermatosen Surveillance project en meldingen vanuit de bouwnijverheid
Het Arbeidsdermatosen Surveillance project en meldingen vanuit de bouwnijverheid Teake Pal Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Opzet Arbeidsdermatosen surveillance project (ADS) Meldingen
Nadere informatieSamenvatting. Beroepsgebonden luchtwegallergie is een belangrijk probleem
Samenvatting Beroepsgebonden luchtwegallergie is een belangrijk probleem Veel van de gemelde beroepsziekten van de luchtwegen worden veroorzaakt door blootstelling aan allergenen in de werkomgeving. Dat
Nadere informatieIn dit nummer. April e Heijermanslezing 2. Interview met een PIM-arts 2. PIM Meldingen PIM workshops
April 2017 In deze nieuwsbrief kunt u lezen dat de incidentie van beroepsziekten over de afgelopen 5 jaar is gedaald, van ongeveer 250 naar zo n 150 meldingen per 100.000 werknemers per jaar. Lieke Omvlee,
Nadere informatieBedrijfsarts in de kliniek
Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Bedrijfsarts in de kliniek Polikliniek Opgelucht Werken Universitair Longcentrum Dekkerswald, Groesbeek Frits van Rooy, bedrijfsarts Polikliniek Opgelucht
Nadere informatiePeilstation Intensief Melden
Peilstation Intensief Melden Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC Workshop Voorjaar 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, AMC/Coronel Instituut, Postbus 22660, 1100 DD Amsterdam Telefoon:
Nadere informatiePreventie van werkgerelateerde luchtwegallergieën
Preventie van werkgerelateerde luchtwegallergieën Advieswaarden en periodiek screening Gezondheidsraad Tjabe Smid De commissie Dr. A Burdorf Prof.dr. R. Gerth van Wijk Prof.dr. D.J.J. Heederik Dr. G.F.
Nadere informatieIntroductie. Uitgebracht door Stichting Arbouw, Volandis Ceintuurbaan LG Harderwijk. Postbus AB Harderwijk
Volandis Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk Uitgebracht door Stichting Arbouw, 2011 Postbus 85 3840 AB Harderwijk 0341 499 299 info@volandis.com Introductie 2 van 11 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Richtlijnen
Nadere informatieMANIFEST INTEGRALE AANPAK BEROEPSLONGZIEKTEN NEDERLAND WERELDKAMPIOEN GEZOND WERKEN
MANIFEST INTEGRALE AANPAK BEROEPSLONGZIEKTEN NEDERLAND WERELDKAMPIOEN GEZOND WERKEN Ieder jaar overlijden in Nederland zo n 2000 mensen aan beroepslongziekten als gevolg van blootstelling aan stoffen op
Nadere informatiein cijfers 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Beroepsziekten in cijfers 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut
Nadere informatieBeroepsziekten anno 2015: uitdaging voor de arbeidshygiëne!
NVvA symposium 2015 Beroepsziekten anno 2015: uitdaging voor de arbeidshygiëne! Remko Houba (NKAL, PreventPartner, DPSO Arbozorg) 18 maart 2015 De uitdaging anno 1907 Eastman, C. Work-accidents and the
Nadere informatieHet aantal volgelingen neemt af?
Onzekerheden bij Beroepsziekten Heijermanslezing 11 december 2009 Teake Pal, Annet Lenderink Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Verspreiders van het ware geloof 1 Het aantal volgelingen
Nadere informatiePeilstation Intensief Melden
Peilstation Intensief Melden Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC PIM workshop 2015 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, AMC/Coronel Instituut, Postbus 22660, 1100 DD Amsterdam Telefoon: 020 566
Nadere informatieBeroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner
Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid
Nadere informatieGezondheidsbewaking in bakkerijen
Gezondheidsbewaking in bakkerijen Ervaringen met 3 jaar opsporing en interventie Tineke Rens Coördinator Informatiecentrum Grondstofallergie Inhoud Inleiding Preventie Het allergieonderzoek Allergisch
Nadere informatieNieuwe arbeidsrisico s en dan?
1 Nieuwe arbeidsrisico s en dan? Bijeenkomst Contact Groep Chemie 11 maart 2010 Teake Pal Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Kop in het zand of Kop in de wind 3 Van signalering naar
Nadere informatieHuisartseneditie. ogen en neus, of gaan deze klachten aan het beroepsastma
Centra voor klinische arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen Auteurs Trefwoorden J.M. Rooyackers, G.B.G.J. van Rooy en R. Houba arbeidsgerelateerde aandoeningen, belastbaarheid, blootstelling, klinische
Nadere informatie5. Huidaandoeningen. 5.1 Omschrijving aandoeningen
5. Huidaandoeningen Het aantal meldingen van bedrijfsartsen van door het werk veroorzaakt eczeem is in 2001 vergelijkbaar met het jaar hiervoor. Naast bedrijfsartsen meldt nu ook een groep dermatologen
Nadere informatie2 Arbeidsomstandigheden in Nederland
2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2.1 Inleiding Op basis van recente onderzoeksliteratuur geeft dit hoofdstuk een globale schets van de stand van zaken van de arbeidsomstandigheden in Nederland (paragraaf
Nadere informatieFrom bench to bedside: Klinische Arbeidshygiëne
NVvA 2017 Beroepsziekten verleden tijd? I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation. From bench to bedside: Klinische Arbeidshygiëne 13 april 2017 Dr Jos M Rooijackers,
Nadere informatieInhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek
Lijst van auteurs Inleiding xi xiii 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek 1 Gezondheidsrisico s in het werk 1 2 Gezondheidsrisico s en belastende factoren 3 3 Beroepsziekte 4 4 Gevolgen
Nadere informatieKerncijfers beroepsziekten
Kerncijfers beroepsziekten 2015 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA 4. Huidaandoeningen In 2014 werden bij de Nationale Registratie Beroepsziekten
Nadere informatieNVVA 22 april 2009. Een korte blootstelling met blijvende gevolgen. Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten
NVVA 22 april 2009 Inhalatietrauma: Een korte blootstelling met blijvende gevolgen Dr Jos Rooijackers, longarts Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten Drs Frits van Rooy, drs Erik Stigter,
Nadere informatieKlinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen
NVVA 16 april 2008 Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen Dr. Jos Rooyackers Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen www.nkal.nl Divisie Hart & Longen UMCU IRAS/UU Klinische arbeidsgeneeskunde
Nadere informatiein cijfers 2010 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2010 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Beroepsziekten in cijfers 2010 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut
Nadere informatieInleiding. In dit nummer. Augustus Dit is niet de voorlaatste PIM nieuwsbrief!
Augustus 2013 Inleiding Dit is niet de voorlaatste PIM nieuwsbrief! Een nieuw Peilstation Intensief Melden (PIM), dat was de kop boven het wervende artikel in TBV 2008. Het ging om een NIEUW peilstation.
Nadere informatieInleiding. In dit nummer. Juli 2010
Juli 2010 Inleiding Beste PIM deelnemer, dit is de derde nieuwsbrief, halverwege het tweede PIM-jaar. Nu gaat het er om de lijn van het eerste succesvolle jaar door te zetten! Dat vraagt extra aandacht
Nadere informatieStandaard Verzuimprotocol NLG Arbo
Bijlage 1 Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo 1. De Opdrachtgever meldt de werknemer binnen twee dagen ziek in de verzuimapplicatie. Opdrachtgever kiest daarbij voor een standaard melding of een Oei!!!-melding.
Nadere informatieSignaleren, diagnosticeren, melden en preventie van beroepsziekten: het zes-stappenplan voor bedrijfsartsen. Toelichting en checklists per stap
Signaleren, diagnosticeren, melden en preventie van beroepsziekten: het zes-stappenplan voor bedrijfsartsen September 2014 Toelichting en checklists per stap Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Coronel
Nadere informatieIn dit nummer. Oktober interview met een PIM-arts: Marieke Panis 2. Vooruitblik PIM Meldingen
Oktober 2016 Cijfers van het Peilstation Intensief Melden (PIM) zijn voor het NCvB, maar zeker voor onze opdrachtgever, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van groot belang. Immers op
Nadere informatieWerk en gezondheid. Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg. Onder redactie van: Dr. J.H.A.M. Verbeek Dr. P.B.A. Smits. Vierde, herziene druk
Werk en gezondheid Werk en gezondheid Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg Onder redactie van: Dr. J.H.A.M. Verbeek Dr. P.B.A. Smits Vierde, herziene druk Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatiein cijfers 2012 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2012 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Beroepsziekten in cijfers 2012 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut
Nadere informatieNIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE
NIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE November Inleiding Voor u ligt de Nieuwsbrief van november, waarin we u weer een overzicht geven van de gedane meldingen in de afgelopen maanden (mei
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 25 883 Arbeidsomstandigheden Nr. 236 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELE- GENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieZwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche
Zwaar werk lichter maken: een hele klus Preventie van beroepsziekten bij bewegingsapparaat en psyche Dr Karen Nieuwenhuijsen Dr Paul Kuijer Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Programma
Nadere informatieVersterken aanpak beroepslongziekten en gezond werken met stoffen. Eindrapportage onderzoek Long Alliantie Nederland
Versterken aanpak beroepslongziekten en gezond werken met stoffen Eindrapportage onderzoek Long Alliantie Nederland Juli, 2017 Auteurs: drs. Heleen den Besten, drs. Emiel Rolink (Long Alliantie Nederland),
Nadere informatieInleiding. In dit nummer. Contactgegevens. Januari Beste deelnemer aan het Peilstation Intensief Melden van het NCvB,
Januari 2012 Inleiding Beste deelnemer aan het Peilstation Intensief Melden van het NCvB, Nog hartelijk dank voor uw meldingen aan het eind van 2011 en de allerbeste wensen voor 2012! We gaan het vierde
Nadere informatieSamenvatting Dissertatie B. Sorgdrager. Preventie en prognose van astma bij aluminium smelters
Samenvatting Dissertatie B. Sorgdrager Preventie en prognose van astma bij aluminium smelters Astma is een aandoening met aanzienlijke gezondheidkundige en sociale consequenties. Astma dient met medicijnen
Nadere informatieWat hebben wij nodig??
Wat hebben wij nodig?? A. Kennis over infectieziekten in relatie tot het werk in de breedste zin: Kiza mindmap B. Samenwerking met alle betrokkenen in het veld Gezamenlijke onderwerpen 1 A. Kennissysteem
Nadere informatieWerkgerelateerde blootstelling aan enzymen; een introductie
Werkgerelateerde blootstelling aan enzymen; een introductie Tim Meijster 1,2, Inge Wouters 1, Dick Heederik 1, Jelena Bogdanovic 1, Gert Doekes 1 1 Universiteit Utrecht, Institute for Risk Assessment Sciences
Nadere informatieDank! In dit nummer. Oktober 2015
Oktober 2015 Dank! Uw deelname aan Peilstation Intensief Melden (PIM) is voor het NCvB heel belangrijk, en wordt zeer gewaardeerd. Op die manier beschikken we al een aantal jaren over incidentiecijfers
Nadere informatieIn dit nummer. November 2017
November 2017 Voor u ligt de najaarsnieuwsbrief 2017 van het Peilstation Intensief Melden (PIM) project. Binnen dit project proberen we al jaren betrouwbare cijfers te verkrijgen om een goede incidentie
Nadere informatieNVVA 13 april 2011. Kassenteelt: Een glazen huis voor werknemers en arbeidshygiënist
NVVA 13 april 2011 Kassenteelt: Een glazen huis voor werknemers en arbeidshygiënist Dr Jos Rooijackers, longarts Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten Drs Frits van Rooy, drs Erik Stigter,
Nadere informatieKlinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen
NVKA 4 december 2007 Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen Dr. Jos Rooyackers Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen www.nkal.nl Divisie Hart & Longen UMCU IRAS/UU Arbeidsgerelateerde
Nadere informatieBeroepslongaandoeningen
Beroepslongaandoeningen Workshop PIM 2010 Teake Pal, Gert van der Laan Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Hoeveel gevallen van beroepsastma worden jaarlijks door bedrijfsartsen gemeld?
Nadere informatieSignalering Nieuwe Arbeidsgerelateerde Aandoeningen Loket (SIGNAAL) in Nederland en België 14 juni 2013 Heijermanslezing Annet Lenderink
Signalering Nieuwe Arbeidsgerelateerde Aandoeningen Loket (SIGNAAL) in Nederland en België 14 juni 2013 Heijermanslezing Annet Lenderink Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam SIGNAAL
Nadere informatieInleiding. In dit nummer. Maart Welkom nieuwe PIM-artsen!
Maart 2015 Inleiding Welkom nieuwe PIM-artsen! In 2014 hebben we ongeveer 100 nieuwe PIM-artsen mogen verwelkomen. Intussen nemen nu 200 bedrijfsartsen deel aan het peilstation. We zijn blij met zoveel
Nadere informatieInleiding in de bedrijfsgezondheidszorg
Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg Inleiding in de bedrijfsgezondheidszorg De aanpak van problemen met werk en gezondheid Onder redactie van dr. J.H.A.M. Verbeek dr. P.B.A. Smits Derde, herziene druk
Nadere informatieBlootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012
Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Project Opdrachtgever: Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Uitvoering: Expertise Centrum
Nadere informatieGevaarlijk duo bedreigt varkenshouders
Gevaarlijk duo bedreigt varkenshouders De blootstelling aan zowel chemische en biologische stoffen als allergenen is in de werkomgeving vaak vele malen hoger dan in het algemene milieu. Hierdoor biedt
Nadere informatieHome MUTSAERS & SLOOT. Zelfstandige bedrijfs- en verzekeringsartsen. Langvennen Oost DR Oisterwijk Tel:
Home MUTSAERS & SLOOT Zelfstandige bedrijfs- en verzekeringsartsen Langvennen Oost 147 5061 DR Oisterwijk Tel: 013-5210488 e-mail: info@mutsaers-sloot.nl Mutsaers & Sloot - Langvennen Oost 147-5061 DR
Nadere informatieNotitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia
Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Invulling in de praktijk van artikel 4.91 Arbobesluit Inleiding In artikel 4.91 van het Arbobesluit (Onderzoek
Nadere informatieInleiding. In dit nummer. Augustus Beste PIM deelnemer,
Augustus 2012 Inleiding Beste PIM deelnemer, Bent u up-to-date met uw meldingen? Laat het niet oplopen! Uw meldingen zijn van groot belang, dat wist u al! Het PIM project levert op macroniveau unieke informatie
Nadere informatieInvitational conference richtlijn Beroepsastma Kennisinstituut van Medisch Specialisten
Invitational conference richtlijn Beroepsastma Kennisinstituut van Medisch Specialisten Datum: Locatie: Aanwezig: Afwezig: 30 juni 2015, 16.00 18.00 uur Domus Medica, Utrecht Mischa Niederer (NKAL), Jos
Nadere informatiePeilstation Intensief Melden
Peilstation Intensief Melden Nederlands Centrum voor Beroepsziekten AMC Presentatie casuïstiek, beroepsgehooraandoeningen en KANS 4 e PIM workshop, voorjaar 2012 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten,
Nadere informatieOnderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen
Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen Floor Borlée, Joris IJzermans, Christel van Dijk, Dick Heederik, Lidwien Smit Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit
Nadere informatieGezondheidsbewaking in bakkerijen
Gezondheidsbewaking in bakkerijen Ervaringen met 21 jaar preventie en opsporing Tineke Rens Arbeidshygiënist Coördinator Veilig en Gezond werken in het Bakkersbedrijf Inhoud Wat was in branche de reden/aanleiding
Nadere informatieInleiding. In dit nummer. 10 juli 2009
10 juli 2009 Inleiding Op 1 januari 2009 is het Peilstation Intensief Melden (PIM) van start gegaan met 181 bedrijfsartsen. Met ingang van 1 juli zijn daar 10 nieuwe deelnemers bijgekomen. Dit is de eerste
Nadere informatieAstma en rhinitis op de werkvloer
Astma en rhinitis op de werkvloer Asthma and rhinitis in the workplace Auteurs: G.-J. Braunstahl, J.C.C.M. in t Veen, D.J. Bruinvels, J. van der Zee Trefwoorden: astma, beroepsgebonden, diagnose, richtlijn,
Nadere informatieRijkstoezicht op beroepsziekten
Inspectie SZW Rijkstoezicht op beroepsziekten NVAB 19 juni 2015 Mw. ir M.A. Zuurbier Directeur Arbeidsomstandigheden 1. De Inspectie SZW 2. Beroepsziekten - meldingen 3. Versterken bedrijfsarts - wetgeving
Nadere informatieInleiding. Aflevering 6 September 2009. Contactgegevens. In dit nummer
Aflevering 6 September 2009 Inleiding Dit is de zesde nieuwsbrief van het project Melding en Registratie van Beroepsziekten en Arbeidsongevallen op de Nederlandse Antillen, Aruba en in Suriname (afgekort:
Nadere informatieHITEA Onderzoek naar de binnenluchtkwaliteit in basisscholen
Voordelen voor de deelnemers Door mee te werken aan het onderzoek zullen ouders, kinderen, en de basisscholen meer te weten komen over welke stoffen in de klas voorkomen en of bepaalde stoffen ook gezondheidsklachten
Nadere informatieArbeidsdermatologie voor bedrijfsartsen Project Intensief Melden 2011. JG. Bakker klinisch arbeidsgeneeskundige NCvB AMC ADC VUmc
Arbeidsdermatologie voor bedrijfsartsen Project Intensief Melden 2011 JG. Bakker klinisch arbeidsgeneeskundige NCvB AMC ADC VUmc Internist: regulator temperatuur en waterhuishouding Immunoloog: deel van
Nadere informatieVeterinarians Health Study
Veterinarians Health Study Onderzoek naar allergische en niet-allergische gezondheidsrisico s bij studenten Diergeneeskunde Waarom The Veterinarians Health Study? Als veterinaire student heeft u tijdens
Nadere informatieChronische longziekten en werk
Chronische longziekten en werk Mensen met een longziekte hebben meer moeite om aan het werk te blijven of een betaalde baan te vinden dan de rest van de bevolking. Slechts 42% van de mensen met COPD heeft
Nadere informatiePreventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist
Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Maart 2015 Drs.ing. Jolanda Willems MBA, drs. Toin van Haeren, bedrijfsarts, drs. Rik Menting, bedrijfsarts, drs. Edo Houwing, arbeids-
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 a 2513 AA 'S GRAVENHAGE
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 a 2513 AA 'S GRAVENHAGE Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting 130 Samenvatting 131 Samenvatting Complicaties van de onderste extremiteit, in het bijzonder voetulcera (voetwonden), veroorzaken een zeer grote ziektelast en een grote mate van
Nadere informatieInhalatietrauma s vanuit zowel klinisch als blootstellingsperspectief
CGC 09 juni 2011 Inhalatietrauma s vanuit zowel klinisch als blootstellingsperspectief Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen NKAL-IRAS: www.nkal.nl Dr Jos Rooijackers, longarts Dr ir Remko
Nadere informatieGeschikt of ongeschikt?
Dr. Julitta Boschman Prof. dr. Carel Hulshof Prof. dr. Monique Frings-Dresen Prof. dr. Judith Sluiter Geschikt of ongeschikt? Het Coronel Insituut voor Arbeid en Gezondheid Focus van onze afdeling: Preventie
Nadere informatieKerncijfers beroepsziekten
Kerncijfers beroepsziekten 2017 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Kerncijfers beroepsziekten 2017 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel
Nadere informatieInterstitiële longziekten Onderzoek.
Interstitiële longziekten Onderzoek www.nwz.nl Inhoud Wat zijn interstitiële longziekten? 3 Onderzoeken 3 Afspraak longarts 5 Uw vragen 6 Notities 7 2 U heeft mogelijk een zogenoemde interstitiële longziekte.
Nadere informatieKerncijfers beroepsziekten
Kerncijfers beroepsziekten 2017 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Kerncijfers beroepsziekten 2017 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel
Nadere informatieSignalering beroepslongziekten en arbocuratieve samenwerking. 31 mei 2018 Heleen den Besten Long Alliantie Nederland
Signalering beroepslongziekten en arbocuratieve samenwerking 31 mei 2018 Heleen den Besten Long Alliantie Nederland Programma Kennismaking Beroepslongziekten: de verhalen en de cijfers Activiteiten LAN
Nadere informatieOngeval en Beroepsziekte
Ongeval en Beroepsziekte Rechte rug recht en slappe knieën Erik Stigter, bedrijfsarts, forensisch arts Peter Wulp, bedrijfsarts Medisch adviseurs Inspectie SZW Preventie van gezondheidsschade door arbeid
Nadere informatieAstma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten
Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma Chronische ontstekingsreactie van de luchtwegen die samengaat met de neiging van het luchtwegsysteem om sneller
Nadere informatieDe invloed van (organisatie/arbodienst) strategie op de uitvoering van PMO
De invloed van (organisatie/arbodienst) strategie op de uitvoering van PMO Prof.dr.Judith K. Sluiter, MBA, PI Prof.dr.Carel TJ Hulshof Drs. Felicia Los v Arbeid en Gezondheid, AMC/UvA, Amsterdam Public
Nadere informatiePLANTAARDIGE MATERIALEN EN ALLERGISCHE REACTIES
PLANTAARDIGE MATERIALEN EN ALLERGISCHE REACTIES Gezondheidsrisico s kunnen ontstaan door contact met planten (sap, steel, bladeren, bloem, stuifmeel of pollen, etc.) en zaden (bijvoorbeeld wortelzaden).
Nadere informatieVoorkómen beroepsziekten & Behoud duurzame inzetbaarheid
Standpunt NVAB-bestuur over het melden van beroepsziekten Ernst Jurgens, bedrijfsarts & bestuurslid (i.s.m. Arianne Lindhout, bedrijfsarts & bestuurlid) Voorkómen beroepsziekten & Behoud duurzame inzetbaarheid
Nadere informatieREGISTRATIE-RICHTLIJNEN BEROEPSZIEKTEN. Nederlandse bewerking van de Information Notices on Diagnosis of Occupational Diseases
REGISTRATIE-RICHTLIJNEN BEROEPSZIEKTEN Nederlandse bewerking van de Information Notices on Diagnosis of Occupational Diseases 2 3 INHOUDSOPGAVE Voorwoord A. Door chemische agentia veroorzaakte ziekten
Nadere informatieKENNISCENTRUM OPGELUCHT WERKEN ; ALLES OVER LONGAANDOENINGEN EN ARBEID OP ÉÉN PLEK!
2003-03 Thema: ARBEID EN LONGZIEKTEN INLEIDING OP HET THEMANUMMER ARBEID EN LONGZIEKTEN In deze nieuwsbrief staat het thema Arbeid en Longziekten centraal. Een groot deel van deze nieuwsbrief is inhoudelijk
Nadere informatieBRONCHIËCTASIE POLIKLINIEK. In deze folder leest u meer over bronchiëctasieën en de bronchiëctasie polikliniek van het UCCZ Dekkerswald.
BRONCHIËCTASIE POLIKLINIEK In deze folder leest u meer over bronchiëctasieën en de bronchiëctasie polikliniek van het UCCZ Dekkerswald. Het ziektebeeld Wat zijn bronchiëctasieën? Bronchiëctasieën zijn
Nadere informatieCompensatie voor asbestgerelateerde longkanker Twee varianten voor een regeling in Nederland. Jan Warning FNV Arbonetwerk, Utrecht 30 november 2018
Compensatie voor asbestgerelateerde longkanker Twee varianten voor een regeling in Nederland Jan Warning FNV Arbonetwerk, Utrecht 30 november 2018 Vragen, vragen Kan asbest longkanker veroorzaken? ja/nee
Nadere informatiePAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner
PAGO 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner Opzet PAGO / PMO Preventief Medisch Onderzoek Bewaken en bevorderen van gezondheid & inzetbaarheid. Doelstelling
Nadere informatieStof in composteerbedrijven
Stof in composteerbedrijven Wat zijn de gevaren van inademen? Wordt de longfunctie van werknemers na jaren minder? Frans Jongeneelen Themabijeenkomst Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Duiven,
Nadere informatieNederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen
voor de praktijk Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen J.M.Rooyackers Zie ook het artikel op bl. 1218. In 2000 is het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL) als een kenniscentrum
Nadere informatieAH ondersteuning bij onderzoek naar gezondheidsklachten
AH ondersteuning bij onderzoek naar gezondheidsklachten Remko Houba Arbo Unie, Expertise Centrum Toxische Stoffen & Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL) Inleiding (1) Zelf steeds
Nadere informatieDe ontwikkeling en evaluatie van het zes stappenplan voor bedrijfsartsen
De ontwikkeling en evaluatie van het zes stappenplan voor bedrijfsartsen Dr. Teus Brand Dr. Julitta Boschman Prof. dr. Monique Frings-Dresen Dr. Henk van der Molen Coronel Instituut, Academisch Medisch
Nadere informatieDisclosure. > in dienst Encare Arbozorg > lid RTC Gezondheidszorg
Disclosure > in dienst Encare Arbozorg > lid RTC Gezondheidszorg 1 Karien van Roessel Bedrijfsarts Jurist Beroepsziekten Bedrijfsongevallen en Letselschade ABW 17 oktober 2016 2 Een kijkje achter de schermen
Nadere informatieOp de bres voor arbeidshygiëne!
Op de bres voor arbeidshygiëne! NVvA 19 maart 2015 Workshop J Op de bres voor arbeidshygiëne! NVvA 19 maart 2015 Workshop J Drie kwarts - maat Deel 1 Deel 2 Deel 3 Gezondheidsbewaking Jos Rooijackers,
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt Flevoland, januari 2017
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Flevoland, januari 2017 Tijdelijke stijging WW-uitkeringen in Flevoland Eind januari 2017 is het aantal WW-uitkeringen in de provincie Flevoland uitgekomen op 11.151. Dat betekent
Nadere informatie