Inleiding tot een nieuwe artikelenreeks

Transcriptie

1 Tien jaar Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout Inleiding tot een nieuwe artikelenreeks Ph. Ryckebosch, J. Goris, N. Adriaenssens, H. Philips, B. Michiels, V. Verhoeven, S. Coenen Achtergrond Steeds meer huisartsenkringen overwegen een huisartsenwachtpost op te richten. Dit laat hen toe de continuïteit van de zorg voor hun patiënten op een eigentijdse manier te organiseren. Het biedt een succesvolle oplossing voor problemen die de vergrijzing van de beroepsgroep meebrengt en voor het verlangen naar een beter evenwicht tussen werk en gezin. Er zijn echter geen (Belgische) gegevens beschikbaar over een langere periode waarop een kring of de overheid haar beleid kan oriënteren. Doelstelling De werking en zorg van de huisartsenwachtdienst en -wachtposten verbeteren door een gedetailleerde beschrijving ervan voor de wachtdoende huisartsen, de organiserende huisartsenkringen en de overheid. Methode In 2003 werd de eerste huisartsenwachtpost in België geopend: de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout (HDB). Van bij de start werd een doorgedreven registratie van alle telefonische contacten, raadplegingen en huisbezoeken bijgehouden in een databank. Op deze gegevens worden retrospectief observationele analyses uitgevoerd. Hierdoor kunnen de volgende vragen beantwoord worden: welke patiënten maken gebruik van de wachtdienst, waarom nemen zij contact op, welke aandoeningen worden gediagnosticeerd, hoeveel patiënten worden doorverwezen naar de tweede lijn? Resultaten Door 20 onthaalmedewerkers en 145 artsen werden verschillende patiënten behandeld tijdens patiëntcontacten. Naast die verslagen bevat de databank ook gegevens van telefonische contacten. Gedurende tien jaar groeide zo een uitgebreide databank met zowel epidemiologische gegevens als informatie over patiëntkarakteristieken. Besluit De HDB beschikt over een databank waarin men een antwoord kan vinden op vragen zoals welke patiënten gebruikmaken van de wachtdienst, waarom zij contact opnemen, welke aandoeningen gediagnosticeerd worden, hoeveel patiënten worden doorverwezen naar de tweede lijn, De HDB bracht niet alleen een nieuw model van wachtorganisatie; door een analyse van de beschikbare gegevens wordt het ook mogelijk een gedetailleerd beeld te geven van de zorg en de werking van de eerste lijn tijdens de wachtdienst in ons land, waar dit vroeger niet mogelijk was. Ph. Ryckebosch is huisarts in Deurne, medeoprichter van de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout (HDB), verantwoordelijke voor de IT in de HDB en verbonden aan de vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg van de Universiteit Antwerpen; J. Goris is huisarts in Merksem, medeoprichter van de Huisartsenwachtpost Antwerpen Noord (HAN) en verantwoordelijke voor de IT in de HAN; N. Adriaenssens is huisarts in St.-Katelijne-Waver en verbonden aan de vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg en aan het Laboratorium Medische Microbiologie, Vaccinatie & Infectieziekten Instituut (VAXIN- FECTIO) van de Universiteit Antwerpen; H. Philips is huisarts in Deurne, medeoprichter van de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout en verbonden aan de vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg van de Universiteit Antwerpen; B. Michiels is huisarts in Deurne en verbonden aan de vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg van de Universiteit Antwerpen; V. Verhoeven is huisarts en verbonden aan de vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg van de Universiteit Antwerpen; S. Coenen is verbonden aan de vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg en aan het Laboratorium Medische Microbiologie, Vaccinatie & Infectieziekten Instituut (VAXINFECTIO) van de Universiteit Antwerpen en is hoofdredacteur van Huisarts Nu. Correspondentie: Belangenconflict: tot 2009 ontvingen J. Goris en Ph. Ryckebosch een vergoeding van de VOF Brouns & Co voor de ontwikkeling van de HDB en de HWP Mailer. Dit project werd goedgekeurd door het Comité voor Medische Ethiek van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en de Universiteit Antwerpen (12/49/404). Dankwoord Onze dank gaat uit naar alle huisartsen die de registratie hebben verzorgd. Sommigen hebben dit eerst als een lichte dwang ervaren, maar geraken nu steeds meer overtuigd van het nut. Ook de onthaalmedewerkers danken we voor hun zorg bij het registreren van de gegevens, hun technische hulp aan de artsen en de opvolging van de registratie door de artsen. J. Brouns was steeds bereid query s op te stellen en ze opnieuw te corrigeren. Ryckebosch Ph, Goris J, Adriaenssens N, Philips H, Michiels B, Verhoeven V, Coenen S. Tien jaar Huisartsenwachtpost Deurne- Borgerhout. Inleiding tot een nieuwe artikelenreeks. Huisarts Nu 2013;42:20-4. Inleiding Op 27 juni 2003 opende de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout (HDB) zijn deuren. Op dat moment was dit pilootproject de eerste huisartsenwachtpost in België. Het project kwam er op initiatief van Roger Renders, voorzitter van de huisartsenkring Deurne-Borgerhout, met als bedoeling de wachtdienst te kunnen blijven verzekeren. Het voorstel kreeg gehoor bij het bevoegde ministerie, dat het probleem erkende en het project goedkeurde. Drie jaar na de opening moest een eindrapport worden voorgelegd aan het Riziv. Hiervoor waren betrouwbare gegevens nodig over de werking van de wachtpost. Vanaf de eerste dag werden de deelnemende huisartsen dan ook aangemoedigd om alle patiëntencontacten op een gestructureerde wijze te registreren. 20 Huisarts Nu januari-februari 2013; 42(1)

2 Op deze manier werd een databank verkregen met onder meer informatie over contactredenen, diagnosen, voorschriften, technische ingrepen en verwijzingen. In dit artikel gaan we in op de organisatie van de HDB en de gegevensverzameling. Methode Organisatie van de huisartsenwachtpost Aantal beschikbare artsen De HDB verenigt drie wachtgebieden (Deurne-Noord, Deurne- Zuid en Borgerhout). De regio telt iets meer dan inwoners. Artsen lopen wachtbeurten die slechts twaalf uur duren. Overdag zijn er twee artsen voor de raadpleging beschikbaar, s nachts één. Voor de huisbezoeken is er dag en nacht één arts aanwezig, die door een chauffeur in een duidelijk herkenbare wagen ter plaatse wordt gebracht. Daarnaast kan een lid van het bestuur als eerste gecontacteerd worden bij elk organisatorisch of praktisch probleem dat zich voordoet. Voor problemen met hard- of software kan de arts een beroep doen op de lokale IT-verantwoordelijke, die zelf nog kan terugvallen op de huisarts-informaticus die mee de software ontwikkeld heeft. Aantal deelnemende artsen Bij de start namen er 89 artsen met praktijk in Deurne-Borgerhout deel aan de wachtdienst, van wie 70% ouder was dan 40 jaar. Bij de jongeren was er een duidelijk overwicht van vrouwelijke artsen, namelijk 22 tegenover 6 mannelijke collega s. Sinds de opening van de huisartsenwachtpost hebben zich 25 nieuwe huisartsen in de regio gevestigd, van wie 21 beginnende huisartsen. Na enkele jaren verlieten twee jonge collega s de kring om andere uitdagingen op te zoeken. Door deze verschuivingen ligt het aantal deelnemende artsen constant rond de honderd, inclusief huisartsen in opleiding (haio s). Er is hierdoor tot nu toe nog geen probleem opgetreden, ondanks het gegeven dat een aantal artsen een gedeeltelijke of volledige vrijstelling voor de wachtdienst kregen, vroegtijdig stopten of op pensioen gingen. Kosten De huur, de initiële inrichting van het gebouw, de investeringen in hard- en software, het onderhoud ervan en de lonen voor de medewerkers kunnen met de subsidiëring van de overheid worden betaald. In de HDB gebruiken de artsen hun eigen honorariumboekjes en behouden zij hun volledig ereloon. Wat is gekend? Internationale studies beschrijven het ontstaan van huisartsenwachtposten, hun werking, de epidemiologie en patiëntkarakteristieken. Gegevens voor België zijn tot op heden beperkt tot het Eindrapport van het project Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout en het proefschrift van H. Philips. Deze gegevens betreffen eerder korte observatieperiodes. Wat is nieuw? Voor het eerst kunnen wachtdienstgegevens die zijn verzameld over een periode van negen jaar, geanalyseerd worden. Een zorgvuldige en langdurige registratie door huisartsen is mogelijk. We beschikken nu over een gedetailleerde databank over de zorg en de werking van de eerste lijn tijdens de wachtdienst. Gegevensverzameling Van HDB tot HWP Mailer In 2003 was er geen software die voldeed aan de specifieke vereisten van een huisartsenwachtpost, niet voor de verslaggeving en niet voor de gegevensverzameling. Het bestuur van de HDB opteerde daarom om zelf een programma te laten ontwikkelen: de HDB Mailer, een samenwerking tussen J. Brouns (voor de VOF Brouns & Co), J. Goris en Ph. Ryckebosch. Hierin worden alle gegevens geregistreerd. In het begin werkten de artsen met een Microsoft Access 2000-bestand voor hun verslag aan de huisarts. Het onthaal werkte in een Microsoft Excel 2000-bestand. Hierin werden de patiënten die zich aanmeldden voor de raadpleging, verdeeld over de aanwezige artsen en werden voor de huisbezoeken naam, adres en klacht van de patiënt genoteerd. Vanaf december 2003 werd alle informatie rechtstreeks opgeslagen in een Microsoft SQL Server databank. Sinds februari 2008 wordt gebruiktgemaakt van een Microsoft SQL Server databank. Toen ook alle nieuwe huisartsenwachtposten in 2006 en 2007 de HDB Mailer gingen gebruiken werd de software herdoopt tot HWP Mailer (Huisartsenwachtposten Mailer). Geregistreerde data De HDB-databank beheert medische informatie die verzameld wordt buiten de normale werkuren van de huisarts. Daarnaast bevat deze databank informatie waarmee de werking van een huisartsenwachtpost geanalyseerd kan worden: patiëntkarakteristieken (geslacht, leeftijd, woonplaats), type contact (telefonisch, raadpleging, huisbezoek), uur van contact en verwerking van de telefonische oproep (afhandeling van oproep voor huisbezoek, dringend huisbezoek of medische vraag). Bovendien wordt van al deze gegevens vastgelegd wie ze in de databank heeft ingebracht of bewerkt en wanneer dit is gebeurd. Verschil tussen de HWP Mailer en een EMD Gezien patiënten enkel tijdens de wachtdienst gebruikmaken van de wachtpost (70% van alle patiënten heeft één contact, 18% heeft er twee), werd geoordeeld dat niet alle elementen uit een klassiek elektronisch medisch dossier (EMD) geregistreerd moesten worden. Er werd dan ook geen plaats voorzien voor beroep, intoleranties, allergieën, chronische medicatie, chronische aandoeningen, heelkundige ingrepen of vaccinatiestatus. Hiervoor rekent het bestuur nog steeds op de summarized electronic health record (SumEHR). 1 Dat is de samenvatting met alle belangrijke gegevens over een patiënt die door de behandelende huisarts vanuit het EMD op beveiligde wijze naar een server gestuurd zal kunnen worden. De huisarts van wacht of artsen op een spoeddienst zullen via de nodige toelatingen deze gegevens kunnen raadplegen. Hoe registreren? Voor het journaal werd gekozen om de reden van contact van bij het begin toe te voegen aan de SOEP-registratie, waarbij S Huisarts Nu januari-februari 2013; 42(1) 21

3 staat voor subjectief (subjectieve gegevens, klachten, anamnese), O voor objectief (lichamelijk onderzoek, aanvullende onderzoeken), E voor evaluatie (hypothese, diagnose, denkproces) en P voor planning (behandeling, geplande onderzoeken, verwijzing, informatie). 2-4 Zowel de contactreden als de evaluatie worden sinds het begin gecodeerd geregistreerd. Eerst werd enkel de tweede editie van de International Classification of Primary Care (ICPC-2) aangeboden, waarbij elke arts de juiste ICPC-term moest selecteren. 5 Later werd de ICPC-2-E geïntroduceerd waarbij de ICPC-2 gekoppeld is aan de tiende editie van de International Classification of Diseases (ICD-10). 6,7 Om het registreren gemakkelijker te maken moesten de artsen bovendien niet meer in de codes zelf gaan zoeken, maar konden ze gebruikmaken van de Belgische Thesaurus (3BT of Belgian Bilingual Biclassified Thesaurus). 8,9 De artsen kiezen hun normale medische term in de 3BT waardoor automatisch de bijbehorende ICPC-2- en ICD-10-codes worden opgeslagen in de databank. Figuur: De voorgeselecteerde lijst met meest frequente redenen van contact. Voorgeselecteerde lijsten Om de gebruiksvriendelijkheid nog te vergroten werd vanaf de introductie van de 3BT een voorgeselecteerde lijst aangeboden met de tot dan toe meest gebruikte redenen van contact en diagnosen. Deze lijst werd uitgebreid met enkele termen die artsen niet zo gemakkelijk konden terugvinden, zoals TIA en hartinfarct. Een arts kon een reden van contact of een diagnose dus op drie manieren registreren: door de thesaurusterm uit de favorietenlijst te halen, door de thesaurusterm via het zoekvenster te selecteren of door de juiste term op te halen via de ICPC-2. Het nadeel van deze lijst was dat de arts moest scrollen om alle 47 termen te kunnen zien. Sinds 2007 wordt er dan ook een afzonderlijke lijst aangeboden bij de contactreden (zie figuur) en de diagnose. Deze afzonderlijke lijsten waren een update op basis van de databank van de HDB en van de registratie gedurende de eerste maanden in de wachtposten van Herentals en Turnhout. Ze werden nadien nog enkele malen aangepast. Als extra hulpmiddel wordt in de coderingsmodule alle bijkomende informatie van de ICPC aangeboden: bij inclusie worden enerzijds klachten en diagnosen opgesomd waarvoor deze code staat en worden anderzijds criteria opgesomd waaraan voldaan moet zijn om deze code te gebruiken; bij overweeg worden andere termen opgesomd die misschien in aanmerking komen als niet voldaan wordt aan de inclusie voor deze code; onder exclusie worden de termen opgesomd die zeker niet onder deze code geregistreerd mogen worden. Ten slotte wordt voor de diagnose griep van oktober tot en met maart vastgelegde criteria uitgehangen in elke praktijk. Sinds 2011 worden de criteria gebruikt die in eerder onderzoek gevalideerd of voorgesteld werden. 10 Opleiding voor het gebruik van de software In 2003 kreeg elke arts binnen de veertien dagen voor zijn eerste wachtbeurt een opleiding om de HDB Mailer te gebruiken. Daarbij werd stilgestaan bij het zoeken naar de juiste ICPC-code voor de contactreden en de diagnose. Veranderingen, zoals de nieuwe coderingsmethode, werden gedemonstreerd tijdens een maandelijkse navormingsavond en uitvoerig beschreven in het ledenblad. Voor een aantal van de voorgeselecteerde termen werd ook een toelichting geschreven. Al deze informatie kunnen de artsen nog steeds terugvinden op de website van de kring. Ten slotte bevat de software een volledige handleiding die de artsen met de helpfunctie kunnen raadplegen. Op vraag van enkele Lok s werden een aantal herhalingssessies gegeven. Voor nieuwe haio s wordt telkens een demo gegeven waarbij andere artsen ook opnieuw welkom zijn. Wijzigingen aanbrengen Bij de introductie van de 3BT kregen alle artsen de mogelijkheid hun oudere verslagen te herbekijken. Zo konden ze een ontbrekende gecodeerde registratie toevoegen en een bestaande aanvullen (Thesaurusterm en ICD-10 naast de ICPC-2) of verbeteren. Ze konden meteen ook andere elementen toevoegen aan de databank, zoals inspuitingen en vaccinaties, medicatie, verwijzingen, aangevraagde onderzoeken en ongeschiktheden (arbeid, les, turnen, ), die enkel in een vrij tekstveld stonden. Om de databank zo volledig en de gegevens zo correct mogelijk te krijgen, werd ook aan de administrator van de wachtpost (de eerste auteur) de mogelijkheid geboden om al deze gegevens waar nodig aan te vullen, te wijzigen of te verwijderen. Hiervoor ging hij enkel voort op de inhoud van de vrije tekstvelden. Bepaalde bestaande codes werden bijna altijd gewijzigd, zoals koorts/a02 naar A03. Voor A02 is koorts immers een exclusie en wordt verwezen naar koorts/a03. In een latere versie van de 3BT kwam koorts/a02 niet meer voor. Bijna elke vorm van gastro-enteritis/d70, waarbij het oorzakelijk agens gekend zou moeten zijn, werd omgezet naar acute gastro-enteritis/d73 22 Huisarts Nu januari-februari 2013; 42(1)

4 (verondersteld infectueuze gastro-enteritis). De administrator kan ook instellen dat vanaf een bepaald ogenblik enkel hij nog wijzigingen aan vroegere verslagen kan aanbrengen. Resultaten Aantal patiëntencontacten Alle registraties kunnen in absolute cijfers vermeld worden, maar het gebruik van percentages of het aantal per duizend is vanuit epidemiologisch standpunt zinvoller. Het maakt de vergelijking mogelijk met andere registratiesystemen en tussen periodes met een verschillend aantal contacten (zoals jaren, seizoenen en verschillende dagdelen van een weekendwacht). Zowel het aantal patiëntencontacten (per jaar of tijdsperiode) als het aantal patiënten dat (per jaar of tijdsperiode) minstens één contact had met de wachtpost, zouden als noemer gebruikt kunnen worden. 11 Een huisartsenwachtpost heeft echter nog minder dan een huisartsenpraktijk een vast omlijnd eigen patiëntenbestand. In deze artikelenreeks, zoals in vrijwel alle internationale publicaties, wordt het totaal aantal patiëntencontacten als noemer gebruikt. Harde cijfers Van vrijdag 27 juni 2003 tot en met maandag 6 augustus 2012 zorgden verschillende patiënten voor patiëntencontacten. Naast die verslagen bevatte de databank van de HDB gegevens van telefonische contacten. Dit alles werd geregistreerd door 145 artsen en 20 onthaalmedewerkers. Na invoering van de nieuwe coderingsmodule werden in verslagen 75 redenen van contact en 109 diagnosen aangepast door de oorspronkelijke arts, terwijl de administrator de definitieve versie vastlegde van 1278 (11%) redenen van contact en van 2412 (21%) diagnosen. In totaal wijzigde de administrator in (44%) verslagen een of meerdere elementen. In 98% van de verslagen is een contactreden geregistreerd waarbij in 90% de oorspronkelijke code van de dokter van wacht behouden werd. In de andere verslagen werd de code toegevoegd of gewijzigd door de administrator. Een diagnose werd geregistreerd in 98% van de verslagen en hierbij werd in 86% de oorspronkelijke code van de dokter van wacht behouden. Foutenmarge Voor analyses op leeftijd moeten 836 (1%) verslagen genegeerd worden wegens fouten in de geboortedatum. In 30 ervan viel die immers na de datum van het contact. In de andere ontbrak de juiste geboortedatum en kregen de betreffende patiënten automatisch 01/01/1800 als geboortedatum toegewezen. Het aantal patiënten vertoont een (kleine) foutenmarge. Ondanks alle voorzorgen wordt voor een patiënt soms toch nog een tweede dossier aangemaakt. Bespreking Uitgebreide registratie Sinds het begin van de HDB worden de gegevens over alle telefonische oproepen en patiëntencontacten geregistreerd. Aan alle artsen werd bij de aanvang gevraagd zo volledig en Nieuwe artikelenreeks In de aanloop naar de viering van tien jaar huisartsenwachtpost(en) mag u in dit tijdschrift een artikelenreeks verwachten waarin telkens een vraag beantwoord zal worden over een bepaald aspect van de werking, de epidemiologie of het beleid aan de hand van de gegevens geregistreerd in de Huisartsenwachtpost Deurne- Borgerhout. Deze reeks wil nuttig en relevant zijn voor zowel de huisartsen die betrokken zijn bij het oprichten van een wachtpost als voor de artsen die meer vertrouwd willen worden met de organisatie ervan en de geleverde zorg. Voor de huisartsen die al in een wachtpost werken, kan de reeks aantonen welke mogelijkheden de registratie in een wachtpost biedt. De onderwerpen die aan bod kunnen komen, zijn: patiëntkarakteristieken, aantal contacten en telefonische oproepen, spreiding ervan over het weekend, redenen van contact, gestelde diagnosen, verschillen bij de analyse van raadplegingen en huisbezoeken, verwijzingen vanuit de wachtpost, ongewenste effecten van een wachtpost, verschil tussen wachtpost en spoeddienst, griepregistratie, effect van een nieuwe coderingsmodule op de gebruikte coderingen en aanpassingen die door de coördinator worden uitgevoerd. Aangezien we zo dicht mogelijk bij de huisartsen zelf willen blijven, zijn alle suggesties rond onderzoeksvragen welkom. We zullen, in de mate van het mogelijke, rekening houden met vragen van de lezers. zo correct mogelijk te registreren. De meeste proberen dan ook een zo goed mogelijk verslag naar de behandelende arts te versturen. Deze gegevensverzameling wordt door de volgehouden inzet van de registrerende huisartsen en onthaalmedewerkers, het bestuur en de lokale coördinator tot op vandaag voortgezet. De databank van de HDB bevat dan ook een massa relevante gegevens over het wachtdienstgebruik, die tot voor de start van wachtposten in België niet beschikbaar waren en die een vergelijking met andere landen en registraties mogelijk maken. Vergelijking met andere gegevens Door het toevoegen van de reden van contact wordt het specifieke karakter van de ICPC gerespecteerd. De reden van contact geeft weer waarom de patiënt een arts, zijn huisarts of de dokter van wacht wil zien. Dit is een ander gegeven dan de diagnosen die door de arts gesteld worden, wat een extra kijk biedt op het huisartsgeneeskundig handelen. Daarnaast wordt het mogelijk verbanden te leggen tussen de reden van contact en de diagnose. Zowel de reden van contact als het verband met de gestelde diagnose kunnen vergeleken worden met gegevens van het Nederlandse Transitieproject. 12 Het voorkomen van diagnosen kan worden vergeleken met Vlaamse gegevens van het Intego-project 13 en met gegevens van het Transitieproject, beide verzameld tijdens de normale werkuren. Het is ook mogelijk de griepregistratie in de wachtpost te vergelijken met de gegevens die worden verzameld door het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid. 14 De HDB-databank maakt het ook mogelijk na te kijken of er verschillen bestaan tussen patiënten die zich aanbieden in de wachtpost en patiënten die op huisbezoek gezien worden. Huisarts Nu januari-februari 2013; 42(1) 23

5 Het bevat geen gegevens over opvolgcontacten of over wat er gebeurt met patiënten die naar de tweede lijn worden verwezen. Gebruik van de gegevens De gegevens uit deze databank werden ondertussen gebruikt voor het eindrapport na drie jaar pilootproject, voor voordrachten en posters op nationale en Europese congressen, voor publicaties in Huisarts Nu, in een verwijzend artikel in een Frans tijdschrift, door haio s, door het European research network for out-of-hours primary health care (EurOOHnet) en om te antwoorden op opmerkingen van ministers en Test-Aankoop Besluit In de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout werden voor het eerst in België op uitgebreide schaal gegevens geregistreerd die een kijk geven op het huisartsgeneeskundig handelen tijdens de wachtdienst in een huisartsenwachtpost in een grootstad. De organisatie en gegevensverzameling laten toe relevante vragen over de werking, de epidemiologie en het beleid van een huisartsenwachpost te beantwoorden. Literatuur Nederlands Huisartsen Genootschap. Richtlijn Adequate dossiervorming met het elektronisch patiëntendossier. Tweede versie. Utrecht: NHG; nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_implementatie/k_automatisering/ka_richtlijn-emd.htm 3 Nederlands Huisartsen Genootschap. HIS-referentiemodel nhg. artsennet.nl/kenniscentrum/k_implementatie/k_automatisering/k_hisreferentiemodel.htm 4 Van Weert HCPM. Verslaggeving en registratie. In: Grundmeijer HGLM, Reenders K, Rutten GEHM, editors. Het geneeskundig proces. Klinisch redeneren van klacht naar therapie. Tweede editie. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg; 2009: Gebel RS, Okkes M, Heyerick JP (ed.). ICPC-2-NL: International Classification of Primary Care. Tweede editie, Nederlandse versie. Utrecht: Nederlands Huisartsen Genootschap; Okkes IM, Jamoulle M, Lamberts H, Bentzen N. ICPC-2-E. The electronic version of ICPC-2. Differences with the printed version and the consequences. Fam Pract 2000;17: International Classification of Diseases (ICD). 8 The creation of the Belgian Bilingual Bi-encoded Thesaurus (3BT). of%203bt.pdf Michiels B, Thomas I, Van Royen P, Coenen S. Klinische predictieregels voor influenza. Een dwarsdoorsnedeonderzoek in de eerstelijnsgezondheidszorg. Huisarts Nu 2011;40: Bartolomeeusen S, Kim CY, Faes C, et al. The denominator in general practice, a new approach from the Intego database. Fam Pract 2005; 22: Bartholomeeusen S, Truyers C, Buntinx F. Intego, een registratienetwerk van huisartsen in Vlaanderen. Inleiding tot een nieuwe artikelenreeks. Huisarts Nu 2005;34: Eindrapport van het project Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout Deurne; Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J, Steylaerts C. Schrijven huisartsen originele, generieke of goedkope geneesmiddelen voor? Resultaten van een analyse in de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout. Deurne; Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J. Gemak en nut van goede registratie met de HDB Mailer. Deurne; Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J, et al. Out of hours primary care in Belgium: registration of reasons for encounter, diagnoses and referrals. European General Practitioner Research Network. Data Analysis of Electronic Patient Record Databases in General Practice; May ; Bertinoro, Italië. Abstract p Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J, et al. Kan je de kwaliteit van de registratie in het EMD verbeteren? Wetenschapsdag: Huisarts en continuïteit in de zorg; 26 september 2009; Gent. Abstract p Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J, et al. How to enhance percentage and accuracy of encoded registration? European General Practitioner Research Network. Research on Multimorbidity in General Practice; oktober 2009; Dubrovnik, Kroatië. Abstract p Ryckebosch Ph, Adriaenssens N, Goris J, et al. Disease-specific antibiotic prescribing quality indicator assessment in a Flemish out-ofhours service centre. European General Practitioner Research Network. Infectious diseases in Primary Care; managing the interface between the person and the community; oktober 2011; Krakau, Polen. Abstract p Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J, et al. Schrijven huisartsen originele, generieke of goedkope geneesmiddelen voor? Huisarts Nu 2006;35: Ryckebosch Ph, Adriaenssens N, Goris J, et al. Antibioticavoorschriften in de Huisartsenwachtpost Deurne-Borgerhout. Toetsing aan ziektespecifieke kwaliteitsindicatoren. Huisarts Nu 2011;40: Ryckebosch Ph, Brouns J, Goris J, et al. Les soins primaires en dehors des heures ouvrables en Belgique: enregistrement des motifs de consultation, des diagnostics en du nombre de patients adressés à l hôpital. Exercer 2010;91(suppl2):78S-9S. 25 Willems L, Denckens P, Philips H, et al. Can we improve adherence to guidelines for the treatment of lower urinary tract infection? A simple, multifaceted intervention in out-of-hours services. J Antimicrob Chemother 2012;67: doi: /jac/dks European research network for out-of-hours primary health care Huibers L, Moth G, Bondevik G, et al. Diagnostic scope in out-of-hours primary care services in eight European countries: an observational study. BMC Fam Pract 2011;12:30. doi: / Selleslagh P. Huisartsen corrigeren gegevens Onkelinkx. Artsenkrant 2009/04/24:3. 29 De Huisartsenwachtposten Vlaanderen. Telefonische oproepen tijdens de wachtdienst. De Huisarts 2009/04/30: Ryckebosch Ph. Wachtpost versus Test-Aankoop. De Huisarts 2009/08/06:3. 31 Nijenhuis C, Selleslagh P. Wachtpost boort onderzoek Test-Aankoop de grond in. Artsenkrant 2009/05/07:6 32 Een op vijf huisartsen in wachtpost schrijft antibiotica voor. De Standaard 2009/08/17:8. DAg van de Huisarts Zaterdag 18 mei 2013 Op de (Wereld)Dag van de Huisarts verwent Domus Medica haar leden met een boeiend en gevarieerd programma (in opbouw). Noteer alvast 18 mei 2013 in uw agenda, een ideale dag ook om in een ontspannen sfeer collega s te ontmoeten. Volg het vormingsaanbod op 24 Huisarts Nu januari-februari 2013; 42(1)