VVVF Jaarverslag 2010

Transcriptie

1 VVVF Jaarverslag Duurzaamheid door een gezonde ketensamenwerking

2 VVVF jaarverslag Voorwoord : nog geen herstel Index Voorwoord Samenwerking in de keten Thema s Feiten en cijfers Coatings Care Vereniging Financiën Bestuur en bureau Leden Summary 9 was geen goed jaar voor de branche en helaas heeft een verdere terugslag te zien gegeven. In vrijwel geen enkele markt voor verf en drukinkt kon een einde aan de dalende trend worden waargenomen. Qua afzet waren naast de bouw ook de markten voor staalconservering en scheepsbouw en reparatie nog in mineur. Drukkerijen hadden het in onverminderd moeilijk. De stagnatie op de huizenmarkt duurde voort en daarbovenop werden we geconfronteerd met een moeizame discussie over de applicatie van -verven, de verf die op basis van EU-wetgeving vanaf januari minder vluchtige organische stoffen moest bevatten. Schilders stuitten in de praktijk op langere droogtijden en blaas- en kratervorming. Om de problemen snel het hoofd te bieden hebben FOSAG en VVVF de handen ineengeslagen. Een van de eerste overeengekomen acties was de continuering van training en begeleiding van schilders in. In kregen we ook te maken met zorgen over ons pensioenfonds, dat onder de druk van de lage rekenrente moest afstempelen. Verder liep voor het eerst in onze geschiedenis het cao-overleg vast. Het is dus een understatement als ik zeg dat geen jaar was met louter zonneschijn voor de verf- en drukinktindustrie. Waar andere sectoren zich afgelopen jaar ontworstelden uit de omklemming van de recessie, trad in de verf- en drukinktindustrie bepaald nog geen herstel in. De in dit jaarverslag vermelde cijfers spreken wat dat betreft boekdelen. Was dan uitsluitend kommer en kwel? Natuurlijk niet! Verderop in dit verslag is te lezen over het ondernemersplatform voor Duurzame Keten Samenwerking (DKS). Het platform is een initiatief van vijf brancheorganisaties, waaronder de VVVF. Het stimuleert en faciliteert samenwerkingsverbanden in de nieuwbouw-, onderhoudsen renovatiemarkt, waarvoor houthandel, timmerfabriek, schilder en verffabrikant de handen ineenslaan. Een belangrijk initiatief: wij kunnen nóg zulke goede verf maken, als de vakman het product niet goed of niet op de juiste ondergrond aanbrengt en als hij de verf niet gebruikt in de juiste omgeving, voor het doel dat de eindgebruiker voor ogen heeft, dan komt de kwaliteit niet tot zijn recht. Structurele ketensamenwerking is dan ook een voorwaarde voor innovatie in de richting van duurzame ontwikkeling. Als ik innovatie schrijf, dan denk ik zeker ook aan nanotechnologie. De mogelijkheden van de minuscule deeltjes in verf- en drukinkt zijn vaak genoeg aan de orde geweest, maar de verf- en drukinktindustrie neemt ook haar verantwoordelijkheid. In ging daarom het ketenproject Kennisdelen Nanotechnologie van start. Gekeken wordt op welke momenten mens en milieu worden blootgesteld aan nanodeeltjes en welke lessen daaruit kunnen worden getrokken. Partners in dit project zijn de overheid, grondstoffenleveranciers en afnemers. Daarnaast heeft de branche in de ontwikkeling in de richting van biobased verven verder ter hand genomen. Verven op basis van algen kregen bijvoorbeeld ruime publicitaire aandacht. Het zijn innovatietrends die niet te stoppen zijn en de branche nieuwe kansen bieden. was daarmee voor grote delen van de sector een moeilijk jaar, maar ook een jaar waarin nieuwe lijnen naar de toekomst werden uitgezet. drs. Marlies van Wijhe voorzitter VVVF

3 VVVF jaarverslag Samenwerking in de keten Duizenden soorten verfproducten verfraaien en beschermen ondergronden van hout, metaal, mineraal of kunststof. En drukinkt is ondanks verdere digitalisering van de informatievoorziening nog steeds onmisbaar voor communicatie in ons dagelijks leven. Wat we ons echter niet altijd realiseren is dat de meerwaarde van het uiteindelijke product voor bijvoorbeeld de consument of de professionele afnemer tot stand is gekomen door samenwerking van partners in de keten. Van grondstofleverancier tot aan de schilder of drukker toe. Ieder levert toegevoegde waarde. Verf- en drukinktmakers zijn essentiële schakels in de keten tussen de chemie enerzijds en de consumenten en ambachtelijke, professionele of industriële toepassers van verf en inkt anderzijds. Aan de kant van de chemie hebben zij te maken met de technologie die nieuwe functies of verbeteringen introduceert. En met verstrekkende regels die een veilige toepassing moeten waarborgen. Denk bijvoorbeeld aan nanotechnologie, die nieuwe dimensies aan verf kan toevoegen: ze kan coatings zelfherstellend, krasbestendig of antibacterieel maken. Maar nanotechnologie moet ook veilig kunnen worden toegepast door de medewerkers in de branche. Daarom werkt de verf- en drukinktindustrie mee aan onderzoek en projecten om kennis te verkrijgen over alle veiligheidsaspecten die aan nanotechnologie verbonden zijn. Ketens moeten vitaal blijven om in de toekomst hun toegevoegde waarde te blijven leveren. Ze moeten daarom uiterst lenig zijn in het doorgeven van innovaties van boven naar beneden en van marktbehoeftes of markteisen van beneden naar boven. Ketenpartners zijn belangrijke stakeholders van de verf- en drukinktindustrie. De verf- en drukinktindustrie voert een continue dialoog met partners in de keten over duurzaamheid. Hoe zorg je bijvoorbeeld voor duurzaam vastgoedonderhoud? Ook zoekt zij naar samenwerkingspartners op het gebied van technologische innovatie bij bijvoorbeeld grondstofleveranciers, kennisinstituten en startende techno-ondernemers. De keten wordt nu al betrokken bij innovatietrajecten die pas over tien tot vijftien jaar zullen leiden tot een omschakeling in de technologie. Denk bijvoorbeeld aan verven die niet meer op petro-, maar op biochemie gebaseerd zijn. Een concreet voorbeeld van een duurzame ketensamenwerking is ook het in in het leven geroepen ondernemersplatform Duurzame Keten Samenwerking (DKS). Het platform is een initiatief van vijf brancheorganisaties, waaronder de VVVF, en stimuleert en faciliteert samenwerkingsverbanden in de nieuwbouw-, onderhouds- en renovatiemarkt. Houthandel, timmerfabriek, schilder en verffabrikant slaan hiermee de handen ineen. De samenwerking is gericht op duurzame en innovatieve oplossingen bij houten gevelelementen, zoals kozijnen en deuren. De verwachtingen van de klanten staan daarbij centraal: de kozijnen zijn van een goede kwaliteit hout gemaakt en deskundig geschilderd met de juiste verf, voor een langere levensduur. Ketensamenwerking moet leiden tot een kwalitatief beter product, waarvan het onderhoud beheersbaar is. Cruciaal is hoe de bedrijven hun onderlinge samenwerking invullen en openstaan voor ideeën en ervaringen in de keten. Voor de verfindustrie is het belangrijk om te participeren in de ketensamenwerking: de sector kan de verf zo goed maken als mogelijk is, maar de kwaliteit komt pas tot zijn recht als de verf door een vakman goed en op de juiste ondergrond wordt aangebracht en als het product gebruikt wordt in de juiste omgeving, voor het doel dat de eindgebruiker voor ogen heeft. De VVVF ziet structurele ketensamenwerking dan ook als een voorwaarde voor innovatie in de richting van duurzame ontwikkeling. Duurzame ketensamenwerking is voor ons vandaag de dag de gewoonste zaak van de wereld om aan onze missie het waarborgen van kwaliteit, continuïteit en kwantiteit tegen een marktconforme prijs te kunnen voldoen. Het VGO-keurmerk en de sociale media zullen hierbij een steeds belangrijker rol gaan spelen. Edwin Asselman commercieel technisch manager Lindhout schilder-vastgoedonderhoud Door het teruglopen van de nieuwbouw van woningen zal de focus binnen de branche steeds meer op de renovatie komen te liggen. Hierbij zullen groen en duurzaam de sleutelbegrippen worden. De klant zal hierin ontzorgd willen worden. Naadloze samenwerking in de keten zorgt ervoor dat er zo goed mogelijk op de wensen van de klant kan worden ingespeeld zonder stagnatie en hoge faalkosten. Bas Meijer bedrijfsleider Timmerbedrijf Meijer Schone leefomgeving / Institutionele beleggers en woningcorporaties met visie / Duurzame architectuur / Materiaalgebruik met minimale onder houdseisen / Innovatieve verfproducten uit hernieuwbare grondstoffen / Verf behoeft vakmanschap en advies / Duurzaam en fraai eindproduct

4 VVVF jaarverslag Thema s De Nederlandse verfproducenten ontwikkelen de best presterende producten, zoals zelfherstellende lakken en coatings. Technologische innovatie Technostarters Het blijvend kunnen concurreren in een steeds globaler wordende markt vergt van een verf- of drukinktfabrikant dat hij zich voortdurend op de hoogte stelt van technologische ontwikkelingen en daarop inspeelt. Bij het vitaal en innovatief houden van de branche spelen zogenoemde technostarters een belangrijke rol. Dit zijn jonge ondernemers die een bedrijf zijn gestart op basis van een nieuwe technische vinding of een nieuwe toepassing van een bestaande technologie. De VVVF werft actief technostarters voor de vereniging, om zo een platform te bieden voor gevestigde en nieuwe bedrijven. Hernieuwbare grondstoffen In samenwerking met TNO is de VVVF het project Hernieuwbare grondstoffen gestart. De bedoeling van dit project is kennis over hernieuwbare grondstoffen (bijvoorbeeld hars, lijnzaadolie en suiker) bij kennisinstituten als TNO, WUR of DPI te inventariseren en toegankelijk te maken voor de leden. Ook wordt gekeken welke aspecten een rol spelen bij de Krasvast of krasherstellend. Technostarters houden de branche vitaal en innovatief. Versneld drogen en uitharden van verf, lakken en coatings. haalbaarheid van een grootschalige omschakeling van eindige (petrochemische) naar hernieuwbare grondstoffen. Het project wil bedrijfsleven en wetenschap op dit terrein bij elkaar brengen en een open dialoog creëren met belanghebbenden. Ook wil het uitdagingen identificeren voor verder technologisch onderzoek. -verven Een onderwerp dat de gemoederen al enige tijd bezighoudt is de -verf. De Europese richtlijn over vluchtige organische stoffen (oplosmiddelen) verplichtte de industrie om het percentage oplosmiddelen in verven in twee stappen drastisch te verminderen. De stap van was daarin de laatste. Daarvoor moest de formulering van oplosmiddelhoudende verfsoorten worden aangepast. In de loop van het jaar werd duidelijk dat schildersbedrijven problemen ondervonden met de -verven. Zij liepen aan tegen een langere droogtijd en blaas- en kratervorming. Om de problemen snel te kunnen oplossen hebben de FOSAG en VVVF de handen ineengeslagen. Een van de eerste acties is de continuering van training en begeleiding van schilders in. Ondernemerschap Een groot deel van de leden van de VVVF zijn leveranciers van zogenoemde bouwverven. Hun omzet is direct afhankelijk van de gang van zaken in de bouw, nieuwbouw, renovatie en het onderhoud. De bouw heeft zwaar te lijden gehad van de crisis. Dat heeft ook voor de verfindustrie gevolgen gehad. Het bereiken van het niveau van en 9 zal helaas nog wel even op zich laten wachten. De VVVF is daarom samen met andere branches een warm pleitbezorger van het stimuleren van de bouw door fiscale maatregelen. De verlaging van de btw naar % voor schilderwerk aan woningen ouder dan twee jaar is een stap in de goede richting. Een verdere stimulans in de vorm van het tijdelijk fiscaal aftrekbaar maken van groot onderhoud voor de inkomstenbelasting zou het onderhoudswerk er pas echt bovenop helpen. Bovendien zouden de mindere belastingopbrengsten voor de overheid deels of geheel gecompenseerd kunnen worden door de gevolgen van de groei in de bouwsector. Ook zou zo n maatregel de trend naar duurzaam onderhoud kunnen versterken. Sociale innovatie Cao-onderhandelingen was het jaar van de patstelling in de cao-onderhandelingen. De bonden eisten een structurele loonsverhoging van %. Gezien de economische situatie in de branche vond de VVVF een structurele loonsverhoging niet verantwoord. De vereniging was wel bereid tot het afspreken van een eenmalige uitkering voor de ondernemingen met een positief bedrijfsresultaat. De bonden gingen hiermee niet akkoord en braken het overleg af. Op december van het verslagjaar was het overleg nog niet herstart. Harde maatregelen pensioenfonds Het bedrijfstakpensioenfonds zag zich door de gezakte dekkingsgraad gedwongen tot het nemen van harde maatregelen. Opgebouwde aanspraken en ingegane pensioenen werden afgestempeld. Ook moest een drastische premieverhoging worden doorgevoerd die voor het grootste deel voor rekening van de werkgever kwam. Gezond en veilig werken Uitbreiding arbocatalogus De arbocatalogus voor de verf- en drukinktindustrie (zie is verder uitgebreid. Naast de onderwerpen oplosmiddelblootstelling en machineveiligheid wordt ook aandacht geschonken aan geluid en werkdruk. In de arbocatalogus worden praktische hulpmiddelen opgenomen voor werkgevers en werknemers om gezond en veilig te werken. Nanotechnologie Nanotechnologie biedt de verf- en drukinktindustrie veel mogelijkheden tot innovatie. Belangrijk daarbij is echter ook inzicht in de (eventuele) risico s, vooral bij de verwerking van de minuscule deeltjes. In ging daarom het ketenproject Kennisdelen Nanotechnologie van start. Gekeken wordt op welke momenten mens en milieu worden blootgesteld aan nanodeeltjes en welke lessen daaruit kunnen worden getrokken. Partners in dit project zijn de overheid, grondstoffenleveranciers en afnemers. Duurzaam ondernemen Ontwikkelen criteria Ontwikkeling criteria was het steekwoord voor duurzaam ondernemen in. Veel werd gesproken ook in Europees verband over de ontwikkeling van criteria voor duurzame verfproducten, duurzame verfproductie en duurzaam vastgoedonderhoud. Het VVVF-bestuur stelde de beleidsverklaring Duurzaam Ondernemen vast. Andere duurzaamheidsonderwerpen waaraan veel aandacht werd besteed in, waren het gebruik van herwinbare grondstoffen en het haalbaarheidsonderzoek Hergebruik verfrestanten. Beide projecten lopen in door. Coatings Care Coatings Care is het wereldwijde veiligheid-, gezondheid- en milieu-initiatief van de verf- en drukinktindustrie. Voor de VVVF is Coatings Care ook het instrument om haar beleid op het gebied van Duurzaam Ondernemen vorm te geven, onder meer via de jaarlijkse Coatings Care-bijeenkomst en de zogenoemde Performance Indicators (zie Coatings Care, blz. e.v.).

5 VVVF jaarverslag Regelgeving op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu is noodzakelijk, maar dient aan te sluiten bij de praktijk van de branche en de stand van de techniek. De schilder werkt met verf die steeds minder oplosmiddelen bevat. De VVVF ondersteunt haar leden met gidsen om aan wettelijke regels te voldoen. VVVF drukinktfabrikanten verwerken in hun producten geen gevaarlijke stoffen die op een uitsluitingslijst staan. een actieve schimmelwerende werking bezitten, zoals schimmelwerende verven voor badkamers of aangroeiwerende coatings voor vaartuigen. In dat geval moeten de producten een toelating hebben van de overheid, anders mogen ze niet op de markt worden gebracht of toegepast. Opslag In heeft de VVVF met het ministerie van I&M overlegd over de vereenvoudiging van de eisen voor de opslag van milieugevaarlijke stoffen. De PGS -richtlijn is voor de verf- en drukinktindustrie de belangrijkste richtlijn voor de opslag van gevaarlijke grondstoffen en eindproducten. Deze richtlijn is gebaseerd op de gevaarclassificatie van stoffen en mengsels van ADR-regelgeving die in 9 werd aangepast. Hierdoor moet een groot aantal watergedragen en dus onbrandbare verf- en drukinktproducten opgeslagen worden in de hoogste categorie voor brandgevaar. Een onbedoelde situatie waarover de VVVF in met het ministerie tot een oplossing hoopt te komen. Europese samenwerking Binnen CEPE, de Europese koepel van de verf- en drukinktindustrie, werden in belangrijke aanzetten gegeven om te komen tot een set van op Europese leest geschoeide criteria voor duurzame verfproducten en tot een Europees gecoördineerd beleid op het gebied van nanotechnologie. Communicatie De VVVF werkt aan verdere maatschappelijke zichtbaarheid van de sector. In is de positionering van de sector opnieuw bepaald. Het resultaat is vastgelegd in een kernverhaal dat de missie, visie en historie van de verfen drukinktindustrie beschrijft. Tevens omschrijft het kernverhaal de maatschappelijke relevantie en betekenis van verf- en drukinkt. Voor de communicatie van de VVVF met stakeholders, politiek en media zijn op basis van het kernverhaal kernboodschappen geformuleerd. Daarnaast werd een zogeheten beeldtaal ontwikkeld, die het kernverhaal in beeld vertelt. De resultaten werden tijdens de jaarvergadering in december gepresenteerd. Alle aanwezigen ontvingen een boekwerkje in de vorm van een kleurenwaaier. De beeldtaal wordt actief ingezet voor de communicatiemiddelen en uitingen van de VVVF. Dit jaarverslag over is ook uitgevoerd met de beeldtaal. In werd daarnaast de nieuwe website gepresenteerd. In blijft de VVVF actief werken aan een eigentijdse uitstraling. Het verenigingstijdschrift Verf&Inkt verscheen zesmaal en heeft in het derde jaar van zijn bestaan een vaste plaats ingenomen in het communicatiepalet van de vereniging. Wet- en regelgeving Toeleveranciers & REACh Chemieproducenten en -importeurs zijn voor verf- en drukinktbedrijven belangrijke toeleveranciers van stoffen. Per december werd de eerste fase van REACh, de Europese verordening voor stoffenregistratie, afgesloten. REACh is net als CLP gericht op het veilig gebruik van verven en drukinkten. Of alle toeleveranciers daadwerkelijk aan de REACh-verordening voldoen, is naar verwachting in de loop van bekend. Pas dan is duidelijk in hoeverre de naleving van REACh gevolgen heeft voor de toelevering van stoffen aan verf- en drukinktbedrijven. REACh stelt het gebruik van veiligheidsinformatiebladen (VIB s) verplicht: handleidingen met aanwijzingen en richtlijnen voor het veilig gebruik van stoffen en mengsels in de keten van producent, importeur tot de professionele eindgebruiker. De VVVF maakt zich zorgen over de werkbaarheid van het VIB. REACh schrijft voor dat alle relevante blootstellingscenario s van gevaarlijke stoffen moeten worden vermeld. Het VIB is daardoor een lijvig boekwerk van honderd pagina s geworden. Dat gaat ten koste van de leesbaarheid en toegankelijkheid. Dat is belangrijk voor de naleving en toepassing van het VIB op de werkvloer. De VVVF wil samen met de Europese belangenorganisatie CEPE bij de Europese Commissie alternatieve oplossingen aandragen voor de opzet van het VIB. Of daar in Europa draagvlak voor is, moet blijken. De VVVF heeft de gids Veiligheidsinformatiebladen volgens de nieuwste REACh-richtlijnen gepubliceerd. Biociden In kwam een politiek akkoord tot stand over de biocideverordening die naar verwachting in van kracht wordt. Vergeleken met de huidige biociderichtlijn maakt de verordening het onder meer mogelijk om voor een groot aantal biociden Europese toelating aan te vragen. In Nederland hebben veel biociden geen toelating. Daarom heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) een zogeheten gedifferentieerd handhavingsbeleid ingezet. Hierdoor zijn in de toekomst alleen nog maar toegelaten biociden verkrijgbaar. De VVVF is bij dit proces zeer nauw betrokken. Het is van belang dat voldoende biociden beschikbaar blijven om verven en drukinkten te beschermen. Biociden zijn een belangrijke component in watergedragen verven en drukinkten. Zij voorkomen dat micro-organismen het product aantasten of rotting veroorzaken. Sommige verven moeten REACh REACh is de Europese verordening voor registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen. Op november werd de eerste fase van registratie van stoffen afgesloten. Het gaat om stoffen die in een hoeveelheid van meer dan. ton per jaar op de markt worden gebracht en stoffen die kankerverwekkend, mutageen en reprotoxisch zijn. CEPE informeerde de leden via REACh-bulletins over de handelwijze voor het geval een stof niet is geregistreerd of het gebruik van de stof niet is opgenomen in het registratiedossier en over de handelwijze bij controles door de inspectie. Verder publiceerde CEPE de nieuwe guidline voor het opstellen van veiligheidsinformatiebladen (VIB s) volgens de nieuwe Annex II van REACh. CLP CLP is de Europese verordening voor het classificeren, etiketteren en verpakken van stoffen en mengsels. Eind werd de periode van notificatie van de classificatie van stoffen afgesloten. Onderdeel van de CLP-verordening is de verplichting om informatie over de samenstelling en de risico s van stoffen aan te leveren aan de Vergiftigingen Informatie Centra in de lidstaten. In november vond een Europese workshop plaats om te komen tot harmonisatie van het CLP-proces en de aan te leveren productinformatie. REACh zorgt voor betere en uitgebreidere informatie over het gebruik van stoffen en mengsels. De VVVF is lid van CEPE, de Europese koepelorganisatie. Door Europese wetgeving een level playing field. 9

6 VVVF jaarverslag Feiten en cijfers De VVVF telt leden, bedrijven waar in totaal. mensen werken. Hiermee vertegenwoordigt de branchevereniging circa 9% van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. prijzen van een aantal belangrijke grondstoffen met dubbele cijfers stegen. Eerder het tegendeel was waar. Per saldo hield de malaise in de verfindustrie dus aan (zie figuur ). Figuur. Afzet verfindustrie per deelsector (afzet binnenland in %) Bouw % De Nederlandse verfmarkt Na het dramatische jaar 9 kon er in nog niet worden gesproken van herstel op de binnenlandse markt van verfproducten. Per saldo was er daar sprake van een teruggang van % in de afzet ten opzichte van 9. De afzet van de export daalde met %. In totaal nam de afzet van de verfindustrie met % af (zie figuur ). Qua omzet was er binnenlands een stabilisatie in vergelijking met 9. In dat jaar was de binnenlandse omzet overigens % lager dan in. De omzet van de export herstelde zich met een toename van % van de teruggang in 9. In totaal steeg de omzet met %. Hiermee zat er echter geen margeverbetering in voor de verfindustrie, aangezien de Figuur. Afzet verfproducenten en -importeurs (x. ton) De diverse marktsegmenten vertoonden een wisselend beeld. Waar de autoreparatielakken met dank aan de gladde wegen door de strenge winter een toename van de omzet boekten en de industrie zich met een omzetstijging van % enigszins herstelde van een dramatisch 9, ging het met het grootste marktsegment, dat van bouwverven, verder bergafwaarts. Zo daalde in dit marktsegment de omzet aan lakken en verven met %. Dat kan voor een flink deel worden toegeschreven aan de belabberde toestand in de bouw. Het grootste deel van de omzet van de VVVF-leden gaat naar die sector. Na een eerdere daling in 9 blijkt het aantal opgeleverde nieuwe woningen in (.) wederom fors met % te zijn afgenomen (zie figuur en ). Ook de afzetontwikkeling in de scheepsbouw en reparatie (,%) en staalconservering ( %) was negatief. Afzet totaal Afzet export Afzet binnenland Bron: VVVF en Stratus Lakken, verven, etc. Muurverven Pleisters Overig Timmerfabrikanten Betonreparatieproducten Autoreparatie Doe-het-zelf Industrie Scheepsbouw / reparatie Staalconservering % % % % % 9% Figuur. Omzet verfindustrie per deelsector (omzet binnenland in %) Bouw Autoreparatie Doe-het-zelf Industrie Scheepsbouw / reparatie Staalconservering 9%,% Poeder coatings Overig Houten meubelen Auto-/Band-/Bliklakken,%,%,% % % %,%,% 9% % Lakken, verven, etc. Muurverven Pleisters Overig % % % % Figuur. Omzet verfproducenten en -importeurs (in mjn. ),%,%,9% Omzet totaal Omzet export Omzet binnenland Lakken, verven, etc. Muurverven Pleisters Overig Timmerfabrikanten Betonreparatieproducten % % 9% % 9% % Poeder coatings Overig Houten meubelen Auto-/Band-/Bliklakken % % 9% % Lakken, verven, etc. Muurverven Pleisters Overig % % % % 9 Bron: VVVF en Stratus

7 De Nederlandse drukinktindustrie Omzet De ontwikkeling in de Nederlandse omzet van drukinkten van de VVVF-leden was niet positief. Nadat de omzet in 9 % lager was dan die in, werd de Nederlandse drukinktindustrie in opnieuw geconfronteerd met een daling in de verkopen, en wel met zo n % (van miljoen naar miljoen). Figuur. Afzet drukinktproducenten en -importeurs (x. ton).... Drukinkt speelt in onze leefwereld een belangrijke, maar vaak onopgemerkte rol. Drukinkt is onmisbaar in de hedendaagse communicatie.... Afzet totaal // 9 Bron: VVVF en EuPIA Figuur. Omzet drukinktproducenten en -importeurs (in mjn. ) Omzet totaal // 9 Bron: VVVF en EuPIA Verantwoording cijfers Tot en met heeft de VVVF de afzet- en omzetgegevens van de drukinktindustrie verzameld. Daarna heeft EuPIA, de Europese associatie van drukinktproducenten, dit overgenomen. EuPIA heeft echter over de jaren tot en met geen cijfers gepubliceerd. In de VVVF-cijfers zijn alleen de afzet en omzet verwerkt van drukinktproducenten en -importeurs die in Nederland zijn gevestigd. In de cijfers van EuPIA zijn ook de afzet en omzet begrepen van drukinktproducenten die rechtstreeks vanuit vestigingen in het buitenland leveren aan afnemers in Nederland. Dit verklaart het grote verschil tussen de cijfers van de VVVF en die van EuPIA. Drukinkt brengt kleur in onze leefwereld. Drukinkt voegt (soms letterlijk) meerwaarde toe. Nederlandse drukinkten leveren het mooiste drukwerk op.

8 Tabel. Productievolume (tonnen) Production volume VVVF jaarverslag Coatings Care De verf- en drukinktindustrie maakt producten die beschermen, verfraaien en communicatie mogelijk maken. Verven en drukinkten zijn samengesteld uit duizenden verschillende chemische stoffen die allemaal een specifieke bijdrage leveren aan de producteigenschappen. Deze stoffen zorgen ervoor dat verven en drukinkten hun essentiële eigenschappen verkrijgen die ze optimaal geschikt maken voor hun toepassing. Een aantal van deze chemische stoffen kan gevaarlijk zijn voor veiligheid, gezondheid en/of milieu. De Nederlandse verf- en drukinktindustrie ziet het als haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om deze risico s zo veel mogelijk te beperken, en neemt daarom deel aan Coatings Care. Coatings Care is het veiligheid-, gezondheid- en milieuinitiatief voor verf- en drukinktproducenten en -leveranciers. Het wereldwijde programma staat voor het streven naar voortdurende verbetering van bedrijfsactiviteiten, zoals productontwikkeling, productie, distributie, opslag van chemische producten en informatievoorziening hierover. Met de enquête Performance Indicators (PI s) vraagt de VVVF elk jaar van haar leden gegevens over veiligheid, gezondheid en milieu. Resultaten Coatings Care De gegevens over zijn afkomstig van verf- en drukinktfabrikanten en importeurs. 9 Geproduceerd in Nederland (door deelnemers aan de enquête) Tabel. Medewerkers (aantal fte s) Employees (fte s) 9 Totaal in de verf- en drukinktindustrie Totaal deelnemers aan de enquête medewerkers in vaste dienst medewerkers op contractbasis medewerkers in dienst bij producerende bedrijven - medewerkers in dienst 9 9 bij importerende bedrijven Tabel. Bedrijven (aantal) Companies (number) Tabel. Bedrijven (aantal) Companies (number) 9 Aantal leden VVVF Aantal producerende leden VVVF bedrijven importerende producerende bedrijven 9 Aantal - importerende deelnemers bedrijven CC-enquête - Aantal producerende deelnemers bedrijven CC-enquête importerende producerende bedrijven 9 9 Aantal - importerende bedrijven bedrijven dat het jaarverslag VGM heeft opgesteld Aantal bedrijven dat het jaarverslag VGM heeft opgesteld Tabel. Productievolume (tonnen) Production volume Tabel. Productievolume (tonnen) Production volume 9 Geproduceerd in Nederland (door deelnemers aan de enquête) Geproduceerd in Nederland (door deelnemers aan de enquête) Tabel. Medewerkers (aantal fte s) Employees (fte s) Tabel. Medewerkers (aantal fte s) Employees (fte s) 9 Totaal in de verf- en drukinktindustrie Totaal deelnemers in verf- en aan drukinktindustrie de enquête Totaal medewerkers deelnemers in vaste aan de dienst enquête medewerkers op in vaste contractbasis dienst medewerkers op in dienst contractbasis bij producerende bedrijven In tabel is het aantal medewerkers weergegeven dat werkzaam is bij de bedrijven die enquêtegegevens hebben aangeleverd. De enquêteresultaten over betreffen bedrijven waar 9% van de werknemers in de totale bedrijfstak werkzaam is. Het percentage geeft aan dat de resultaten Tabel. Aantal gecertificeerde bedrijven Certified companies als representatief voor de gehele branche te beschouwen zijn. Een aantal verf- en drukinktfabrikanten is ertoe overgegaan hun zorgsystemen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu te certificeren. Sinds is hiervoor een nieuwe PI ingevoerd (zie tabel ). 9 Totaal aantal bedrijven met 9 één of meer certificaten - waarvan met kwaliteitssysteem 9 ISO 9 - waarvan met milieusysteem ISO - waarvan met arbo-systeem ISO (OHSAS) Veiligheid en gezondheid door het totaal aantal gewerkte dagen van alle medewerkers Tabel. Ongevallen Accidents (uitgaande van werkzame dagen per jaar per medewerker). Dit percentage wordt ter vergelijking naast de percenta- Ongevallen Een beroepsongeval is een werkgerelateerd ongeval waarbij ges van het CBS geplaatst. 9 één of meer medewerkers letsel hebben opgelopen. Door het ongeval Beroepsongevallen hebben één of (als meer % van medewerkers totaal fte s) één of meer, Het, 9 ziekteverzuim, 9 in de verf- en drukinktindustrie 9, 9 is, niet dagen - waarvan niet kunnen medewerkers werken. in vaste dienst helemaal, vergelijkbaar 99, met, het landelijke percentage,, van het CBS. De reden is de wijze waarop de percentages worden Ziekteverzuim - waarvan medewerkers op contractbasis berekend., Naast de, verschillende, rekenmethodes, wordt ook Goed ziekteverzuimmanagement bevordert de vermindering het begrip ziekte anders gedefinieerd. Het CBS vindt bijvoorbeeld dat ook zwangerschapsverlof hieronder valt. van Dodelijke ziekteverzuim. ongevallen Het percentage (aantal) ziekteverzuim (zie tabel ) is berekend door het aantal opgegeven ziektedagen te delen - medewerkers in vaste dienst (aantal) - medewerkers op contractbasis (aantal) Tabel. Ziekteverzuim (%) Absenteeism

9 - waarvan met kwaliteitssysteem 9 ISO 9 - waarvan met milieusysteem ISO VVVF jaarverslag Tabel - waarvan. Aantal met gecertificeerde arbo-systeem bedrijven Certified companies ISO (OHSAS) 9 Totaal aantal bedrijven met 9 Tabel één. of Ongevallen meer certificaten Accidents - waarvan met kwaliteitssysteem 9 ISO 9 9 Beroepsongevallen - waarvan met milieusysteem (als % van totaal fte s) 9, 9 9, 9, - waarvan ISO medewerkers in vaste dienst, 99,,,, - - waarvan waarvan medewerkers met arbo-systeem op contractbasis,,,, ISO (OHSAS) Dodelijke ongevallen (aantal) - medewerkers in vaste dienst (aantal) Tabel. Ongevallen Accidents - medewerkers op contractbasis (aantal) Milieu Gebruik van gevaarlijke stoffen Verven en drukinkten zijn samengesteld uit vele verschillende chemische stoffen. Een aantal van deze stoffen is gevaarlijk. Hoe groot het risico van gevaarlijke stoffen voor de gezondheid is, hangt af van hoe vaak en hoe langdurig de werknemer wordt blootgesteld aan deze stoffen en hoe hoog de concentraties zijn. Stoffen die onder meer gevaarlijk zijn voor veiligheid en gezondheid van medewerkers van de verf- en drukinktindustrie, worden CMR-stoffen genoemd. CMR staat voor Carcinogeen, Mutageen en Reprotoxisch. Om risico s te voorkomen hanteert de verf- en drukinktindustrie extra strenge veiligheidsregels voor het werken met deze CMRstoffen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van het door de VVVF ontwikkelde INVECO-systeem. Met dit aanduidingsysteem kunnen werknemers op de werkvloer gemakkelijk grondstoffen en halffabrikaten herkennen en bijbehorende veiligheidsmaatregelen nemen. In tabel 9 worden gevaarlijke stoffen onderverdeeld in twee categorieën: TCMR en VOS. T-, C-, M- en R-stoffen staat voor Toxisch, Carcinogeen, Mutageen en Reprotoxisch. 9 Tabel Beroepsongevallen. Ziekteverzuim (als (%) % van Absenteeism totaal fte s) 9, 9 9, 9, - waarvan medewerkers in vaste dienst, 99,, 9,, - Totaal waarvan ziekteverzuim medewerkers op contractbasis,,,,,,,,,,,,,,, Dodelijke - van producerende ongevallen bedrijven (aantal),,,,,,,,, -- medewerkers van importerende in vaste bedrijven dienst (aantal),,,,,,, - Percentage medewerkers landelijk op contractbasis (CBS) (aantal),,,,,,,,, Percentage industrie (CBS),,, 9,,,, Tabel. Ziekteverzuim (%) Absenteeism Blootstelling Tabel. Blootstelling van werknemers aan VOS* aan VOC oplosmiddelen (solvents) exposure blootstelling aan hoge concentraties oplosmiddelen. 9 Veel werknemers in de verf- en drukinktindustrie werken Indien er tijdens het verplichte periodiek arbeidsgezondheidskundig, onderzoek, OPS-symptomen,, worden, waar-, 9 dagelijks Totaal met ziekteverzuim oplosmiddelen. Ondanks het gebruik, van,, persoonlijke Fte's blootgesteld beschermingsmiddelen aan VOS en bedrijfstechnische 9 genomen 9 bij een 9 werknemer, moeten er vervolgtesten - van producerende bedrijven,,,,,,,, 9, maatregelen (% van totale is blootstelling personeel) in een of andere vorm soms worden uitgevoerd. De resultaten uit deze testen kunnen onvermijdelijk - van importerende en dat brengt bedrijven risico s met zich mee.,, leiden tot, een doorverwijzing,, naar, een Solventteam.,, Een Aantal van deze personen risico s doorverwezen is het oplopen van het Organisch Een Solventteam is een onderdeel van het Centrum voor Psycho naar Percentage Syndroom Solventteam landelijk (OPS).(CBS) is een aandoening, aan het,, Beroepsziekten,, waar nader, onderzoek, wordt, verricht, naar zenuwstelsel of een hersenbeschadiging die kan ontstaan OPS. Zij stellen vast of het om OPS gaat. * als VOS gevolg Percentage (oplosmiddelen): van langdurige industrie Vluchtige (CBS) beroepsmatige Organische en vaak Stof, die intensieve een, dampspanning, 9 heeft, die groter, is dan, kpa (, mbar), bij, C. Tabel. Blootstelling aan VOS* VOC (solvents) exposure 9 Fte's blootgesteld aan VOS,, 9, 9 9,,,, 9, (% van totale personeel) Aantal personen doorverwezen naar Solventteam * VOS (oplosmiddelen): Vluchtige Organische Stof die een dampspanning heeft die groter is dan, kpa (, mbar) bij C. Tabel. Reprotoxische stoffen Reprotoxic substances (% t.o.v. totaal verbruik stoffen) 9 Aantal ton product (classificatie R en R ),, 9,,,, Aantal ton product (classificatie R en R ),,,,,, Tabel 9.. Gevaarlijke Reprotoxische stoffen stoffen Dangerous Reprotoxic substances substances (% t.o.v. totaal verbruik stoffen) 9 9 Aantal Verbruik ton T-, product C-, M- en (classificatie R-stoffen (excl. R en VOS) R ),, 9, 9,,,, Aantal Verbruik ton VOS product (classificatie R en R ),,,,,,,,,, Tabel Oplosmiddelemissie. 9. Gevaarlijke VOS-emissie stoffen VOC (solvents) Dangerous emissions substances De Nederlandse verf- en drukinktindustrie ondersteunt De VOS-emissie ten gevolge van productieactiviteiten betreft activiteiten (% (% t.o.v. t.o.v. productievolume) in totaal Nederland verbruik en stoffen) Europa die tot reductie van onder andere de emissie als gevolg 9 van 9 verdamping tijdens oplosmiddelemissie leiden. Het grootste deel van de emissie de productie en verdringingsverlies bij bijvoorbeeld het vindt Emissie Verbruik niet t.g.v. tijdens T-, productieactiviteiten C-, de M- productie, en R-stoffen maar (excl. tijdens VOS) 9, de verwerking,, 9, vullen van, tanks.,, 9,, en droging van het product plaats. De emissie tijdens productie Verbruik is VOS naar verhouding gering.,,,, Tabel. Afval Waste Tabel. VOS-emissie VOC (solvents) emissions (% t.o.v. productievolume) 9 (% Totaal t.o.v. % productievolume),,,,,,,. 9,, Emissie Niet-gevaarlijk t.g.v. productieactiviteiten afval (bedrijfsafval) 9,,,,,,, 9,, Gevaarlijk afval, Tabel Eenmalige. Afval verpakkingen Waste,, 9 9, (% t.o.v. productievolume) 9 Tabel Totaal. % Energieverbruik Energy consumption,,,,.,, Niet-gevaarlijk (kwh) afval (bedrijfsafval) 9 Gevaarlijk Gemiddeld afval verbruik per ton product, 9 Eenmalige verpakkingen,, 9 9,

10 Aantal gevolgde opleidingen m.b.t. VGM Verbruik T-, C-, M- en R-stoffen (excl. VOS) Verbruik T-, C-, M- en R-stoffen (excl. VOS),, 9 9 Verbruik VOS Verbruik VOS,,,,,,,, Tabel. Productontwikkeling Product development VVVF jaarverslag Tabel. VOS-emissie VOC (solvents) emissions Tabel. VOS-emissie VOC (solvents) emissions (% t.o.v. productievolume) (% t.o.v. productievolume) 9 9 Emissie t.g.v. productieactiviteiten Afval Emissie t.g.v. productieactiviteiten 9, 9,,,,,,,,,,,, 9, 9,,,, De VVVF monitort in het kader van Coatings Care jaarlijks de hoeveelheid bedrijfsafval en gevaarlijk afval. Tabel. Afval Waste Tabel. Afval Waste (% t.o.v. productievolume) (% t.o.v. productievolume) 9 9 Totaal % Totaal %,,,,,,,,.,.,,, Niet-gevaarlijk afval (bedrijfsafval) Niet-gevaarlijk afval (bedrijfsafval) Gevaarlijk afval Gevaarlijk afval,, Eenmalige verpakkingen Eenmalige verpakkingen,,, 9, 9 9 9,, (% van producerende VVVF-leden) 9 Geen specifieke productontwikkeling, 9, 9, 9 t.a.v. VGM (%) Keuze grondstoffen bepaald door Opleiding kwaliteit, prijs, markt (%) Informeren van de omgeving De verf- en drukinktindustrie hecht veel waarde aan goed Een belangrijk onderdeel van Coatings Care is transparantie Alle ontwikkelingen gericht op 9 9 opgeleide verminderde werknemers, belasting aangezien een kwalitatief hoogwaardig en communicatie. Dit jaarverslag en de jaarverslagen van mens product en niet milieu zonder (%) deskundig personeel kan worden individuele leden worden ingezet om de stakeholders van de gemaakt. verf- en drukinktindustrie te informeren over veiligheid, gezondheid en milieu in de bedrijfstak. Tabel. Opleiding Safety, health, environment training 9 Aantal gevolgde opleidingen m.b.t. VGM Opleidingen als % van totaal aantal medewerkers Tabel. Energieverbruik Energy consumption Tabel. Energieverbruik Energy consumption (kwh) 9 (kwh) 9 Gemiddeld verbruik per ton product 9 Gemiddeld verbruik per ton product 9 Spreiding * min. 9 9 Spreiding min. 9 9 max max * Min. is het laagste energieverbruik per ton product dat is opgegeven door een VVVF-lid. Max. Min. is is het het laagste hoogste energieverbruik per per ton ton product product dat dat is is opgegeven opgegeven door door een een VVVF-lid. Max. is het hoogste energieverbruik per ton product dat is opgegeven door een VVVF-lid Productontwikkeling en opleiding Productontwikkeling Het doel van het verzamelen van gegevens over productontwikkeling is om inzicht te krijgen in het onderdeel productontwikkeling van Coatings Care. Het eerste jaar waarover deze gegevens zijn verzameld is. Naarmate de gegevens over een langere periode zijn geregistreerd, zullen de intenties van de verf- en drukinktindustrie op het gebied van productontwikkeling duidelijker worden. Lage carbon foot print. Tabel. Productontwikkeling Product development Een beheerst productieproces. (% van producerende VVVF-leden) 9 Geen specifieke productontwikkeling, 9, 9, 9 t.a.v. VGM (%) Keuze grondstoffen bepaald door kwaliteit, prijs, markt (%) Gebruik van hernieuwbare grondstoffen is veelbelovend. Alle ontwikkelingen gericht op 9 9 verminderde belasting mens en milieu (%) Een goed gelakte voordeur gaat generaties mee. Verf beschermt en verlengt de levensduur van hernieuwbare materialen zoals hout. Tabel. Opleiding Safety, health, environment training 9 9

11 VVVF jaarverslag Vereniging Bestuur In het verslagjaar beëindigde de heer L.A.G.M. (Leo) Reichert (Vista B.V.) zijn functies van penningmeester en bestuurslid. Als nieuwe penningmeester benoemde de ledenvergadering de heer T. (Theo) Wemmers (directeur van Valspar BV). Ook de heren F.L.J.E. (Frank) Somers (CPS Color BV) en O. (Oscar) Weber (PPG Coatings Nederland B.V.) traden terug als bestuurslid. Als opvolgers werden benoemd mevrouw A. (Anja) Jessurun, algemeen directeur van Norway Coatings en de heren A.J.W. (Guus) Duray, general manager Architectural Coatings EMEA Region Northern Europe van PPG Coatings Nederland B.V. en M.T.C. (Michel) Kranz, algemeen directeur van BICCS Industrial Coatings. Evenementen Algemene Ledenvergadering De Algemene Ledenvergadering van de VVVF vond plaats op donderdag december in hotel MERCURE Amsterdam aan de Amstel. VVVF-voorzitter Marlies van Wijhe werd geïnterviewd over de ontwikkelingen in de branche. Er was een debat met ketenvertegenwoordigers over het onderwerp Duurzaamheid door gezonde ketensamenwerking. Twee startende ondernemers pitchten hun innovatieve bedrijfsactiviteiten als voorbeelden van duurzaamheid in de praktijk. Als sluitstuk belichtte Hans Wijers (voorzitter Raad van Bestuur AkzoNobel) de visie van deze multinational op het onderwerp duurzaamheid. Workshop Duurzaamheid Op november vond een gecombineerd evenement plaats over duurzaamheid. Het eerste deel was een workshop in het kader van het VVVF/TNO-project Hernieuwbare grondstoffen in de coatings industrie. In dit deel stonden de ontwikkelingen centraal bij de belangrijke Nederlands onderzoeksinstellingen WUR (Wageningen University and research centre) en DPI (Dutch Polymer Institute). Deel twee was de jaarlijkse Coatings Care-bijeenkomst, die naadloos aansloot op de workshop. Hoofdthema van deze bijeenkomst was het meetbaar maken van duurzaamheid. Lijm- en kitindustrie In werd bekend dat per januari de lijm- en kitindustrie, verenigd in de Vereniging Lijmen en Kitten (VLK), haar belangen onderbrengt bij de VVVF. De sector zoekt hiermee aansluiting bij een bedrijfstak die markten bestrijkt die met de lijm- en kitindustrie vergelijkbaar zijn en waar soortgelijke issues spelen. Financiën Hieronder zijn verkorte versies opgenomen van de balans en de staat van lasten en baten over het verslagjaar. De door de externe accountant goedgekeurde jaarstukken worden met een positief advies van de Financiële Commissie in december ter goedkeuring aan de ledenvergadering voorgelegd. Balans VVVF per december Activa Passiva Materiële vaste activa. Eigen vermogen.. Financiële vaste activa. Overige voorzieningen. Voorraden. Schulden op korte termijn. Vorderingen op korte termijn 9. Liquide middelen 9. Totaal.. Totaal.. Staat van baten en lasten VVVF Een schone leefomgeving bevorderen door duurzame productontwikkeling. Het vergroten van marktkansen door innovatie. Lasten Baten Personeelskosten. Contributies/heffingen 99. Kantoor/overheadkosten. Overige baten. Activiteiten. Resultaat. Bijdragen aan derden. Totaal.9. Totaal.9. Een sterk concurrentievermogen bevorderen door het tot stand brengen van een goed ondernemersklimaat. De Nederlandse verf- en drukinktfabrikanten beschermen en verfraaien onze leefwereld. Innovatie, de ontwikkeling van duurzame producten en hun streven naar kwaliteit is wat al deze fabrikanten verbindt in de Vereniging van verf- en drukinkt fabrikanten (VVVF).

12 VVVF jaarverslag Verf beschermt en verfraait. Nederland ontwikkelt de best presterende verfproducten. Verf behoeft vakmanschap en advies. Bestuur en bureau Bestuur VVVF (per april ) Dhr. drs. B.J.A. Berkel Drywood Coatings BV Plaatsvervangend voorzitter, ig. Werk & Arbo Dhr. D. Boekee Holland Coatings Industries BV Ig. Techniek & Informatie Dhr. A.J.W. Duray PPG Coatings Nederland B.V. Sectorgroep DECO Dhr. ing. N.G. Geelkerken International Paint (Ned.) BV Sectorgroep Protective Coatings, Marine en Brandwerende Coatings, ig. Technologische innovatie Mw. A.M. Jessurun Norway Coatings BV Zonder portefeuille Dhr. M.T.C. Kranz BICCS Industrial Coatings B.V. Ig. Europese zaken Dhr. K.A. Mylanus Keim Nederland BV Ig. Duurzaam ondernemen Dhr. E.P. Roodbeen Flint Group Netherlands BV Sectorgroep Drukinkt Dhr. J.P. Schoenaers Akzo Nobel Decorative Coatings bv Ig. Communicatie Dhr. T. Wemmers Valspar bv Penningmeester, sectorgroep Industrie Mw. drs. M.L. van Wijhe Van Wijhe Verf B.V. Voorzitter Personele bezetting VVVF-bureau (per april ) Dhr. G. (Gerben) C. Dijkstra Dhr. ing. G. (Gerrit) Jonkers Dhr. drs. M. (Martin) Terpstra Mw. M. (Marjan) C. van der Velden Stafmedewerker sociale zaken, issuemanager Werk & Arbo en Duurzaam Ondernemen Stafmedewerker technische zaken, issuemanager Techniek & Informatie Directeur, issuemanager Industrie & Innovatie, Communicatie en Europese zaken Secretaresse Verf draagt bij aan de verduurzaming van onze leefomgeving. Het verlengt de levensduur van complexe bouwwerken als bruggen en sluizen.

13 VVVF jaarverslag Leden Verfleden Drukinktleden N.V. Aalterpaint S.A. Aalter, België AkzoNobel Automotive & Aerospace Coatings Sassenheim Akzo Nobel Decorative Coatings bv Sassenheim Alabastine Holland BV Ammerzoden Anker Verven BV Gorredijk Aspect Yacht Paints B.V. Drachten Baril Coatings BV s-hertogenbosch BASF Coatings Services B.V. Maarssen BICCS Industrial Coatings B.V. Almere A. Bok en Zonen BV Amsterdam Bristol Coatings Holland BV Honselersdijk Caparol Nederland Nijkerk Chugoku Paints BV Fijnaart Coateq Coating Concepts Haarlem Coldec Productie BV Vaassen CPS Color BV Sittard Cronolin Paint BV Genemuiden Digo Products BV Veldhoven Verfindustrie Drost BV Venlo Drywood Coatings BV Enschede DuPont Performance Coatings Ned. B.V. Breda Farball Holland BV Etten-Leur Flexchemie BV Ridderkerk W. Heeren & Zoon BV Aalsmeer Hempel (The Netherlands) BV Schiedam Herfst en Helder BV Lelystad Hermadix Coatings BV Aalsmeer HIM Chemie BV Velsen-Noord Holland Coatings Industries BV Hoogeveen Inducoat B.V. Amersfoort International Paint (Ned.) BV Rhoon Jotun B.V. Spijkenisse Keim Nederland BV Almere Kluthe Benelux BV Alphen a/d Rijn P.K. Koopmans Lakfabrieken B.V. Ferwert Korthals Lakken BV IJmuiden Glas- en Verfimport A. v/d Kwast BV Leiden Lakfa Verffabriek BV NELF Lakfabrieken BV Neverlak BV Norway Coatings BV Nu Plastall Phoenix Verffabriek BV PPG Coatings BV PPG Coatings Europe B.V. Protective & Marine PPG Coatings Nederland B.V. PPG Industrial Coatings B.V. PPG Industries Prinssen Sierpleisters BV Relius Nederland B.V. Remmers Bouwchemie BV Rust-Oleum Netherlands BV SABA Dinxperlo BV Schaepman s Lakfabrieken b.v. Signature Wegmarkering bv Sika Nederland BV Soen s Meubelbeitsen BV Stoncor Benelux BV Strikolith BV Strizo Synthetics BV Teodur B.V. Tikkurila Coatings BV Tollens Coatings NV Touwen & Co. BV U.P. Quality & Environment BV Valspar bv Veluvine BV Veveo Coatings Vista BV Vliegenthart BV Verffabr. H. de Vos & Zn. BV Van Wijhe Verf B.V. De IJssel Coatings BV Zandleven Coatings B.V. Amsterdam Ferwert Amsterdam Utrecht Kampen Huizen Tiel Amsterdam Uithoorn Veenendaal Wijchen Haelen Deurne Hoogeveen Roosendaal Dinxperlo Kampen Wapenveld Utrecht IJmuiden Roosendaal Raamsdonksveer Tilburg Dordrecht Deventer Temse, België Zaandam IJmuiden Lelystad Breda Loenen a/d Vecht Voorburg Tiel Den Haag Zwolle Moordrecht Leeuwarden Flint Group Benelux B.V. Flint Group Netherlands BV Flint Group Netherlands BV Flint Group Netherlands BV Kiian BV Buitengewone A-leden Mavom BV Buitengewone B-leden Distributiecentrum Van den Anker B.V. BASF Nederland BV Bayer BV, divisie BMS Caldic Nederland B.V. Clariant SE, Branche Nederland DSM NeoResins+ DSM Resins bv E & R Chemicals & Equipment BV Eskens Benelux Belangstellende leden Ashland Nederland BV ASK Chemicals Benelux B.V. Brenntag Nederland B.V. Elsevier Opleidingen IMCD Benelux B.V. Geassocieerd lidmaatschap Deventer s-gravenzande Helmond Winschoten Haarlem Alphen a/d Rijn Son Arnhem Mijdrecht Rotterdam Maastricht Waalwijk Zwolle Vlaardingen Alphen a/d Rijn Barendrecht Waalwijk Dordrecht Zwijndrecht Rotterdam Siegwerk Benelux NV Kon. Drukinktfabrieken Van Son BV Sun Chemical Zaandam Tollens Coatings NV Touwen & Co. BV PGZ Retail Concept Gustav Grolman GmbH & Co. KG Holland Colours Apeldoorn BV Impress B.V. Keyser & Mackay CV KRONOS BV Necarbo BV Nuplex Resins BV Omya Netherlands BV E.H. Worlée & Co. BV De Monchy International BV Münzing International S.à.r.l. PackPack Profiltra BV G.C. Rutteman & Co. BV Bornem, België Hilversum Zaandam Temse, België Zaandam Houten Neuss, Duitsland Apeldoorn Leeuwarden Amsterdam Rotterdam Beverwijk Bergen op Zoom Amsterdam Kortenhoef Hoogvliet Rt. Luxemburg Halsteren Almere Rotterdam Vereniging van Verfgroothandelaren in Nederland (VVVH) De VVVH behartigt de belangen van de verfgroothandel in Nederland. De VVVF biedt de leden van de VVVH een aangepast pakket diensten aan. Tussen de besturen van VVVF en VVVH vindt regelmatig contact plaats. Sinds januari 9 verzorgt het VVVF-bureau de secretariaatsfunctie voor de VVVH.

14 VVVF jaarverslag Summary Cooperation in the supply chain The many types of paint products that decorate and protect wood, metal, mineral or synthetic substrates, runs into thousands. And despite continuing digitisation of information channels, printing ink remains indispensable for communication in our daily lives. However, we don t always realise that the benefit that the ink or paint product brings to, for example, the consumer or industrial customer, is actually made possible by cooperation between partners in the supply chain: from the raw materials, right through to the painter or printer. Each and every one adds value. Paint and printing ink manufacturers are essential links in the supply chain between the chemical industry at one end, and at the other end, the consumers and professional, trade or industrial users of paint and printing ink. The paint and printing ink industry maintains an on-going dialogue on sustainability with partners in the supply chain. For example, how can we ensure sustainable care for real estate? The industry also actively seeks partners for cooperation in the field of technological innovation among e.g. raw material producers, knowledge institutes and start-up technoentrepreneurs. The chain is already involved in innovation projects that will result in a technology shift only after ten to fifteen years. Examples that spring to mind are paints based not on petrochemicals, but rather on biochemicals. Another concrete example of supply chain collaboration on sustainability is the Sustainable Chain Cooperation Business Platform, launched in. The platform is an initiative of five industry organisations, including the VVVF, to stimulate and facilitate collaboration in the construction, maintenance and renovation market. The collaboration is aimed at sustainable and innovative solutions for exterior timber elements, such as windows and doors. The central focus is on the customer s expectations: the element frames are of good quality timber and professionally painted with the right paint, for a longer service life. Supply chain cooperation must result in a qualitatively better product, with a manageable level of maintenance. For the paint industry, it is vital to participate in the supply chain: the sector can make the best possible paint, but the quality will only be effective when the tradesman applies the paint properly and on the correct substrate, and when the product is used in the correct environment, for the purpose envisaged by the end user. The VVVF therefore sees structural supply chain cooperation as a pre-condition for innovation aimed at sustainable development. The VVVF is a member of the VNO-NCW (the largest employers organisation in the Netherlands). Themes Technological innovation Technostarters For the continued vitality and innovative power of our sector, an important role is played by people we refer to as technostarter. These are young entrepreneurs who have started a company on the back of a new technological discovery or a new application for existing technology. The VVVF actively recruits technostarters for the association, in order to offer a platform for established and new companies. Renewable raw materials In cooperation with TNO, the Dutch national research organisation, the VVVF has started the project Renewable Raw Materials. The intention of this project is to survey, collect and provide access for members to knowledge on renewable raw materials (for example resins, linseed oil and sugar) at knowledge institutes such as TNO (Netherlands Organisation for Applied Scientific Research), WUR (Wageningen University and research centre) or DPI (Dutch Polymer Institute). We are also investigating the aspects that play a role in the feasibility of a large-scale transition from finite (petrochemical) to renewable raw materials. Paints One subject that has preoccupied the sector for some time is Paints. The European directive on volatile organic chemicals (solvents) obligates the industry to drastically reduce the percentage of solvents in paints in two steps. The step was the final one. This entailed modification of the formulations for solvent-based paints. As the year progressed, it became apparent that trade painters were encountering problems with the paints. They complained of longer drying times, blistering and cratering. In order to quickly resolve these problems, the FOSAG and VVVF joined forces. One of the first actions is to continue offering training and guidance for painters into. Socially-minded innovation Collective labour agreements was the year of the impasse in negotiations with the unions. The unions demanded a structural wage rise of %. Given the economic situation in the sector, the VVVF position was that a structural increase was irresponsible. However, the association was prepared to agree a one-off payment for those companies with black ink on the bottom line. The unions rejected this, and broke off negotiations. The year ended without any resumption of the dialogue. Tough measures for pension fund With its coverage ratio clearly below the legal minimum, the sector pension fund had little choice other than to take tough measures. Accumulated pension rights and current pension payments had to be reduced. In addition, a drastic increase in pension premiums was implemented, with the lion s share of the increase paid by employers. Safe and healthy work Extended OSH catalogue VVVF have further extended the OSH catalogue for the paint and printing ink industry (see Besides the topics of solvent exposure and machine safety, we have also given attention to noise and work pressure. Dutch legislators have decided to give employers and employees at sector level a significant degree of responsibility for occupational health and safety policy. Centralized policy rules and regulations has given way to sector-specific customization. The Arbocatalogus, literally Occupational Health and Safety Catalogue, is a document in which employers associations and trade unions determine, at sector level, which measures must and can be taken in order to meet the target requirements set out in the Working Conditions Act. Fewer, more workable government regulation encourages the business climate and promote competitiveness on the world market. The VVVF is committed to economic growth. Entrepreneurship A large number of VVVF members are suppliers of construction paints. Their turnover is acutely dependant on the general health of the construction, renovation and maintenance sectors. The construction industry has suffered heavily during the crisis. That has also had consequences for the paint industry. The VVVF therefore joins other sectors in strongly advocating fiscal measures aimed at stimulating the construction industry. The VAT reduction to % for paintwork on houses older than years is a step in the right direction. A further stimulus in the form of a temporary tax deduction for the costs of major maintenance would really help get the maintenance sector back on its feet. Nanotechnology Nanotechnology offers the paint and printing ink industry many opportunities for innovation. Nevertheless, we need to know more about the real or potential hazards, especially when handling the nano particles, which is why the supply chain project Nanotechnology Knowledge Sharing was started in. This project studies those moments when man and environment are exposed to nanoparticles, and what we can learn from them. Our partners in this project are government, raw material suppliers and users.