JAARVERSLAG De verf- en drukinktindustrie: VERENIGING VAN VERF- EN DRUKINKTFABRIKANTEN

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2009 VERENIGING VAN VERF- EN DRUKINKTFABRIKANTEN De verf- en drukinktindustrie: Een innovatieve industrie voor producten met hoge toegevoegde waarde. Een industrie met zorg voor werk, arbeidsomstandigheden en kennisontwikkeling. Een maatschappelijk verantwoordelijke bedrijfstak waarin duurzaam ondernemen hoog op de agenda staat. Een industrie die technische kennis en informatie deelt. Een industrie met een sterk Europees bewustzijn. Een industrie die staat voor open communicatie.

2 Inhoud Voorwoord Voorwoord... 3 Industrie en Innovatie... 5 Werk en Arbo... 7 Techniek en Informatie : crisisjaar We kunnen er niet omheen: 2009 was het jaar waarin de kredietcrisis zich ontwikkelde tot een mondiale recessie, die ook grote delen van de verf- en drukinktindustrie trof. Verderop in dit jaarverslag staan de soms rampzalige gevolgen daarvan weergegeven in cijfers. Nee, 2009 was geen goed jaar voor de branche en ook het nieuwe jaar gingen we met weinig optimisme in, zeker voor wat betreft de binnenlandse markt, want voor een sector als de bouw was de recessie op dat moment nog lang niet voorbij. Gezien de zware economische omstandigheden keek de branche in 2009 uit naar signalen uit de Haagse politiek, waaruit zou blijken dat onderhoud en renovatie met fiscale maatregelen gestimuleerd zouden worden. Helaas: het bleef stil in Den Haag. In 2010 zullen we ons pleidooi voortzetten; hopelijk met meer resultaat. Duurzaam ondernemen...11 Europese zaken...12 Communicatie...13 De Vereniging...14 Financiën...16 Feiten en cijfers is ook het jaar geworden van de Europese verfrichtlijn. Hoewel de eerste tranche al in 2007 speelde, moesten verven voor vastgoed en autoreparatie per 1 januari 2010 minder vluchtige organische stoffen bevatten. Anders dan in de eerste tranche kon de verfindustrie nu uitsluitend aan de eisen voldoen door overschakeling op andere technologieën. Dit met de inzet om op zijn minst producten met een gelijkwaardige performance op de markt te brengen. Dat had heel wat voeten in de aarde in Het vormde aanleiding voor de branche om de overheid dringend te vragen een lange periode van rust op dit gebied in acht te nemen. Optimale samenwerking in de keten is van wezenlijk belang voor de vitaliteit van alle schakels. Brancheverenigingen spelen in dit proces een belangrijke rol. In het afgelopen jaar is de samenwerking met FOSAG geïntensiveerd. De VVVF was erg gelukkig met het FOSAG-initiatief om de VVVF voor projecten uit te nodigen. We hebben aan de uitnodiging gretig gevolg gegeven en we hopen dat deze lijn wordt voortgezet. Samenwerking met de sociale partners kan meer opleveren dan een nieuwe cao. Zo heeft onze industrie afgelopen jaar een arbocatalogus opgezet in de vorm van een interactieve website. Hiermee hebben werkgevers en werknemers in onze industrie een zeer krachtig instrument in handen gekregen waarmee zij de belangrijkste risico s op de werkvloer tot een minimum kunnen terugbrengen. De missie van de VVVF luidt: Verf en inkt beschermen, verfraaien en maken communicatie mogelijk. De VVVF bevordert de economische waarde en maatschappelijke inbedding van de producten van haar leden. Bestuur en bureau Leden English Summary Dit zijn enkele belangrijke voorbeelden van concrete activiteiten in het afgelopen jaar. U leest er meer over in dit jaarverslag. Wat de VVVF zelf betreft: we hebben begin dit jaar organisatieadviesbureau Berenschot de tevredenheid van onze leden laten peilen. De achterban is tevreden, zo bleek, maar er zijn ook onderdelen waar we hoger kunnen scoren. Daaraan gaan we werken. Maar een van de verworvenheden die we moeten behouden, is de geweldige bijdrage die vertegenwoordigers van de achterban leveren aan de activiteiten van de VVVF. Colofon drs. Marlies van Wijhe voorzitter VVVF 3

3 Industrie en Innovatie Crisis De in het laatste kwartaal van 2008 ingezette economische crisis heeft de verf- en drukinktindustrie in Nederland hard geraakt. Nog niet eerder sinds de Tweede Wereldoorlog was de teruggang van de omzet in enig jaar zo zwaar als in De organisaties van verfproducenten, schildersbedrijven en verfgroothandelaren richtten zich dan ook in een brandbrief tot minister Van der Hoeven van Economische Zaken en staatssecretaris De Jager van Financiën. Ze deden een dringende oproep om het groot onderhoud en schilderwerk aan huizen weer fiscaal aftrekbaar te maken en het uitzetten van overheidsopdrachten op het gebied van onderhoud te versnellen. Deze maatregelen kunnen de negatieve gevolgen van de recessie in de verfbranche beperken. Het kabinet heeft op Prinsjesdag 2009 maatregelen aangekondigd om de bouw te stimuleren, waaronder verlaging van de btw op schilderonderhoud aan ten minste twee jaar oude woningen. Van deze maatregel gaat echter slechts een tijdelijk en beperkt stimulerend effect uit. Herinvoering van de fiscale aftrekbaarheid van groot onderhoud en schilderwerk heeft meer effect. De VVVF is, samen met andere belanghebbende partijen, hierover in gesprek met de ministeries. Innovatie De verf- en drukinktindustrie is een kennisintensieve sector waarin de technologie van verf en inkt een belangrijke rol speelt. Nanotechnologie is een belangrijk nieuw ontwikkelingsgebied dat veel mogelijkheden biedt voor innovatieve toepassingen in de verf- en drukinktindustrie. Om deze ontwikkeling op brancheniveau bij de leden te stimuleren heeft de VVVF samenwerking gezocht met TNO. TNO heeft veel kennis op het gebied van nanotechnologie en de toepassing in polymeren en verven. Deze kennis kan worden overgedragen aan de verfindustrie in de vorm van een zogenoemd Technologiecluster. In de loop van het jaar is een dergelijk cluster gevormd en van start gegaan. Het cluster kent inmiddels negen fabrikanten. Brandwerende coatings Een bijzonder tot de verbeelding sprekende toepassing van coating is het vertragen van brand. De toepassing van een speciale coating op bijvoorbeeld dragende delen van een stalenconstructie kan de brand enige tijd vertragen, zodat er maatregelen kunnen worden genomen. VVVF-leden die deze coatings op de Nederlandse markt brengen zijn in 2009 collectief lid geworden van Brandveilig Bouwen Nederland (BBN). Deze vereniging stelt zich ten doel de brandveiligheid van gebouwen door het toepassen van brandveilige bouwmaterialen te bevorderen. In Nederland is er geen goede normering voor brandwerende coatings beschikbaar. Hierdoor loopt de toepassing van kwalitatief hoogwaardige brandvertragende coatings achter in vergelijking met andere Europese landen. De VVVF wil via BBN bijdragen aan het snel introduceren van nieuwe normen. Daarvoor participeert de VVVF ook in CEPE, waar op Europees niveau aan de nieuwe normen wordt gewerkt. Kennisinfrastructuur staalconservering De VVVF heeft zich sterk gemaakt voor een kennisplatform op het gebied van staalconservering in Nederland. De kennis op dat gebied is verbrokkeld. In samenwerking met andere belanghebbende branches werd in de loop van 2009 onderzocht of de kennis gebundeld zou kunnen worden en onder te brengen zou zijn bij de stichting Bouwen met Staal. Het overleg hierover was eind 2009 nog niet afgerond. Duurzame samenwerking in de houtketen Goed geschilderd timmerwerk is niet alleen mooi maar ook duurzaam. En dankzij verf en het vakmanschap van het onderhoudsbedrijf kan het jarenlang mee. De brancheverenigingen in de houtketen, zijnde VVNH (Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen), NBVT (Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten), FOSAG (branchevereniging van schildersbedrijven), VVVH en VVVF gingen vorig jaar in gesprek over samenwerking in de keten. Zij werden het erover eens dat een gezamenlijke aanpak noodzakelijk is om de positie van geschilderd timmerwerk te verbeteren. Uitgangspunt daarbij is de overtuiging dat hout, verf en vakmanschap samen een sterk en duurzaam product vormen. Scheepsverf Door de toepassing van op fluorpolymeer gebaseerde scheepsverf voor scheepsrompen zijn aanzienlijke brandstofbesparingen mogelijk. Over een periode van vijf jaar is de brandstofbesparing van een flink zeeschip ongeveer ton. In de C0 2 -emmissies betekent dat een reductie van meer dan ton. Dat laat zich vergelijken met circa huishoudens [N.B. dit is een globale inschatting en geen hard cijfer]. Door het zogeheten fouling ontstaat bij schepen aangroei van slijm, algen of zeepokken. Dat veroorzaakt een verhoogde wrijving met het water. Hierdoor verliest een schip snelheid en wendbaarheid. Het brandstofverbruik zal stijgen. Aangroei kan de verflaag beschadigen en veroorzaakt daardoor corrosie. 4 5

4 Wegmarkering Wegmarkeringen komen we overal in het verkeer tegen, waaronder belijning, pijlen, antispookrijderspijlen, blokken, gebods- en verbodsaanduidingen, aanduiding (fiets-)oversteekplaatsen of bijvoorbeeld haaientanden. De verf die gebruikt wordt, moet aan een groot aantal eigenschappen voldoen. Deze moet tegen een zeer hoge belasting bestand zijn. Ook hoge slijtvastheid is van belang. Net zoals een hoge dag- en nachtzichtbaarheid, snelle droging en een minimale vuilaanhechting. Verf levert hiermee een zeer belangrijke bijdrage aan de verkeersveiligheid. Werk en Arbo Cao Midden in de economische crisis vonden er cao-onderhandelingen plaats. De uitkomst was sober: een beperkte loonsverhoging (1% per 1 april 2009) en een afspraak over sociale innovatie (zie hierna). De cao ging in per 1 april 2009 en heeft een looptijd van een jaar. Sociale innovatie In het kader van de cao-afspraak over sociale innovatie werd afgelopen jaar overeengekomen een studie uit te voeren naar: Erkenning Verworven Competenties (EVC). Dit maakt zichtbaar over welke kennis, inzichten en ervaringen een medewerker zonder diploma al beschikt. Het betekent dat wat iemand heeft geleerd in het werk of in het privéleven, wordt beoordeeld en erkend. Mogelijkheden voor vermindering aantal flexibele werknemers. Arbeidstijdmanagement. De studie zal in 2010 worden uitgevoerd. Bedrijfstakpensioenfonds De economische crisis liet ook het bedrijfstakpensioenfonds niet onberoerd. De dekkingsgraad (de verhouding tussen het vermogen van het pensioenfonds en de huidige en toekomstig uit te betalen pensioenen) bedroeg eind november ,6%. Inmiddels laat de dekkingsgraad weer een stijgende lijn zien, maar deze ligt nog steeds onder het wettelijke minimum. Het bestuur van het fonds was dan ook gedwongen maatregelen te nemen die tot een herstel van de dekkingsgraad moeten leiden. Deze maatregelen hebben gevolgen voor de premie en de toeslag op de ingegane pensioenen en aanspraken. Een ander onderwerp is de haalbaarheidsstudie over samenwerking tussen een aantal bedrijfstakpensioenfondsen in de bouwtoelevering. Het bedrijfstakpensioenfonds voor de verf- en drukinktindustrie heeft op basis van de uitkomsten van de eerste fase van het onderzoek geconcludeerd dat alleen met een volledige fusie substantiële voordelen zowel financieel als bestuurlijk en beleidsmatig zijn te realiseren. In de tweede fase van het onderzoek zal dit verder uitgewerkt worden. Cao-partijen bevestigden dit bestuursbesluit en stemden ermee in om: 1. per 1 juli 2010 tot een intentieverklaring te komen om samen te werken met als doel een volledige fusie; 2. te beogen om per 1 oktober 2010 een samenwerkingsovereenkomst te sluiten. Functiebeschrijvingen De herziening van de functiebeschrijvingen in de cao, waarmee in 2008 al was begonnen, werd in 2009 afgerond. Tijdens een tweetal workshops, in Apeldoorn en Dordrecht, informeerde de VVVF haar leden over de systematiek van het nieuwe functieraster en konden de leden oefenen met het indelen van functies. Levensfasebewust Personeelsbeleid Het project Levensfasebewust Personeelsbeleid, dat in 2008 startte, werd in 2009 afgerond met een bijeenkomst, een nieuwsbrief en de brochure Kleur aan Levensfasen die onder de werknemers in de bedrijfstak werd verspreid. De bewustwording in de branche over de noodzaak van het voeren van een levensfasebewust personeelsbeleid is door het project duidelijk gegroeid. Arbocatalogus Gezond en veilig werken is een belangrijk onderwerp in de verf- en drukinktindustrie, ook aan de tafel van cao-partijen. Zij hebben daarom in 2008 het initiatief genomen om een arbocatalogus te maken. In deze catalogus worden praktische hulpmiddelen opgenomen voor werkgevers en werknemers. Doel is de gezondheidsrisico s in de bedrijven tot een minimum te beperken. Niet alle arbo-onderwerpen komen tegelijk aan bod. De catalogus wordt in fasen ontwikkeld. In 2009 is door expertgroepen van de VVVF en vakbonden begonnen met de belangrijkste risico s, te weten blootstelling aan oplosmiddelen en machineveiligheid. Andere onderwerpen zullen de komende jaren volgen. De arbocatalogus is positief getoetst door de Arbeidsinspectie. Dat betekent dat de Arbeidsinspectie de oplossingen die in de arbocatalogus staan als referentiekader gebruikt bij haar controles. De arbocatalogus voor de verf- en drukinktindustrie is te vinden op de website Nanotechnologie Nano is een technologie die de verf- en drukinktindustrie mogelijkheden biedt om haar producten nog beter af te stemmen op de behoeften van de eindgebruiker. Belangrijk daarbij is dat het gebruik van nanodeeltjes veilig is in alle stadia van de productlevenscyclus. Om een eerste inzicht te krijgen in de eventuele risico s van nanotechnologie voor verf en drukinkt heeft Bureau Industox hiernaar voor de VVVF een literatuuronderzoek gedaan. Uit het in 2009 gepubliceerde rapport van Industox blijkt dat het risico van menselijke blootstelling aan nanodeeltjes bij het produceren en aanbrengen van verf en inkt klein is doordat deze nanodeeltjes ingekapseld zijn in een matrix. Voor werknemers van verf- en drukinktproducenten, industriële en professionele verwerkers en eindgebruikers blijft er niettemin een potentieel risico van blootstelling bestaan bij het omgaan met c.q. de verwerking van producten met nano. Industox adviseert het voorzorgsprincipe toe te passen om (eventuele) gezondheidsrisico s te voorkomen en heeft een aantal beleidsaanbevelingen opgesteld voor een veilig gebruik van nanomaterialen in coatings en inkten. Het bestuur van de VVVF heeft de aanbevelingen van Industox overgenomen. De VVVF heeft daarnaast besloten om, samen met de grondstoffenleveranciers verenigd in de VNCI, te participeren in de door VNO- NCW samen met de overheid georganiseerde Pilot Ketenproject Nanotechnologie. Doel van dit in 2010 uit te voeren project is na te gaan op welke momenten mens en milieu kunnen worden blootgesteld aan nanodeeltjes en welke lessen daaruit kunnen worden getrokken. 6 7

5 Techniek en Informatie Afpelbare verf Jeeps, tanks, trucks en andere legervoertuigen moeten in verschillende omgevingen inzetbaar zijn. Afpelbare verf zorgt voor camouflage, in welk gebied dan ook. De robuuste verflaag is snel aangebracht en laat zich handmatig verwijderen. Ook belangrijk voor defensietoepassingen: het absorbeert zonder aantasting van de ondergrond chemische vloeistoffen zoals mosterd- of zenuwgas. Om ervoor te zorgen dat voertuigen met infraroodkijkers lastig herkenbaar zijn, is de verf ook leverbaar met een gespecificeerde infraroodreflectie. Ook warmtestraling van de zon wordt gereflecteerd, zodat de binnenkant van het voertuig koeler blijft. De afpelbare verf is veel milieuvriendelijker en sneller dan de tijdelijke camouflageverf die tot nu toe gebruikt werd. REACh Ook in 2009 was REACh (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) een belangrijk issue voor de VVVF en haar leden. Om de communicatie over het veilig gebruik van stoffen in de keten te standaardiseren heeft ECHA, het Europese Chemicaliënbureau, het zogenoemde Use Descriptor Systeem ontwikkeld. Het systeem bevat standaardcodes voor onder meer industriesectoren, productieprocessen en productcategorieën waarin een stof wordt gebruikt. CEPE heeft voor elke code overzichten ontwikkeld waarin het specifieke gebruik van een stof voor de verf- en drukinktindustrie en voor haar afnemers is opgenomen. Daarnaast heeft CEPE overzichten opgesteld van de meest voorkomende praktijksituaties en de risicomaatregelen die daarbij zijn genomen voor veilig gebruik van een stof. De VVVF heeft via CEPE een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het Use Descriptor Systeem. De leden zijn via REACh-bulletins en een informatiebijeenkomst geïnformeerd over het gebruik van het systeem. CLP CLP is de Europese verordening voor classificatie, etikettering en verpakking van chemische stoffen en mengsels. In Nederland wordt de CLP-verordening EU-GHS genoemd. Vanaf 2013 gelden voor stoffen, en vanaf 2015 voor mengsels, andere etiketteringverplichtingen. De teksten van de etiketten en de symbolen gaan veranderen. Het ministerie van VWS en de Voedsel en Warenautoriteit werken aan een communicatiecampagne om de veranderingen in Nederland bekend te maken. Er is tevens een website ontwikkeld waar alle informatie over CLP te vinden is ( De VVVF is betrokken bij de campagne en heeft meegewerkt aan de workshop die in 2009 door het ministerie is georganiseerd. Biociden In Nederland zijn veel biociden zonder officiële toelating in gebruik. Om hieraan een einde te maken heeft VROM een versneld toelatingsbeleid ingevoerd. Leveranciers aan onder meer de verf- en drukinktindustrie zijn in 2009 in de gelegenheid gesteld biociden aan te melden en zo versneld een toelating te verkrijgen. Ook verfleveranciers die biocide verfproducten op de markt brengen, konden van de regeling gebruikmaken. Informatie over uiteindelijk toegelaten biociden wordt in 2010 en volgende jaren verwacht. Het in de handel brengen en het gebruik van biociden is in Europa geregeld met de Biocide-richtlijn. Deze zal in 2010 worden omgezet in een verordening. Een van de voorgestelde wijzigingen die van groot belang zijn, is het voorstel om te komen tot een centrale Europese toelating. Het ministerie van VROM heeft te kennen gegeven daar tegen te zijn. Dit betekent dat VROM het huidige Nederlandse toelatingssysteem wil handhaven. De VVVF is voor een Europees toelatingsbeleid. Ze werkt intensief samen met CEPE en het Platform Biociden om dit te bewerkstelligen. Onderhoud FOSAG en VVVF werkten het afgelopen jaar aan het opstellen van een modelovereenkomst voor uitvoering van resultaatgericht vastgoedonderhoud. Bij resultaatgericht vastgoedonderhoud werkt het schilders- of onderhoudsbedrijf scenario s uit voor onderhoud en gaat men met de opdrachtgever een resultaatverplichting aan. In de modelovereenkomst zijn verplichtingen vastgelegd voor de kwaliteit van geleverde verfproducten en daaruit voortvloeiend de afhandeling van eventuele schades. De definitieve versie van de modelovereenkomst komt in 2010 beschikbaar. VOS In 2010 worden de aangescherpte VOS (vluchtige organische stoffen)-gehaltes van de Verfrichtlijn van kracht. Voor bouwverven moet het VOS-gehalte verlaagd zijn van 400 g/l naar 300 g/l. Samen met FOSAG zijn Schilderservaringsdagen georganiseerd om schilders kennis te laten maken met de nieuwe generatie bouwverven. Eind 2009 is vast komen te staan dat in bepaalde situaties met deze nieuwe bouwverven de overschilderbaarheid van grondverflagen problemen oplevert. De industrie werkt hard aan oplossingen hiervoor. Transport De expertgroep Transport van de VVVF heeft in 2009 de Leidraad Transport geactualiseerd volgens de ADR De aangepaste leidraad is onder de leden verspreid. In februari heeft een voorlichtingsbijeenkomst plaatsgevonden over de bundel Transportinformatiebladen. Hieraan is medewerking verleend door de KLPD. Etikettering en Veiligheidsinformatiebladen De expertgroep Etikettering en Veiligheidsinformatiebladen van de VVVF heeft de gelijknamige gidsen geactualiseerd. Het betreft de laatste actualisering volgens de richtlijn Gevaarlijke Stoffen en de richtlijn Gevaarlijke Preparaten. De geactualiseerde gidsen komen in het voorjaar van 2010 beschikbaar voor de leden. De toekomstige gidsen zullen gebaseerd zijn op de REACh en de CLP-verordening. In CEPE-verband wordt gewerkt aan de Veiligheidsinfomatiebladengids volgens REACh. De eerste Engelse versie wordt in het voorjaar van 2010 verwacht. 8 9

6 Gewicht sleutelwoord bij vliegtuigverven Verf voor vliegtuigen moet bestand zijn tegen enorme temperatuurverschillen, mechanische belasting en beweging vanuit de ondergrond. Een elastische verflaag is dan ook vereist en moet bestand zijn tegen chemische belasting van bijvoorbeeld gemorste brandstof of uitlaatgassen. De elastische verflaag zorgt voor minder luchtweerstand en voorkomt hoog brandstofverbruik of een verlaging van de vliegtuigcapaciteit. Duurzaam ondernemen Coatings Care Eind oktober 2009 organiseerde de VVVF wederom een Coatings Care-bijeenkomst (zie ook het hoofdstuk De Vereniging ). Zoals gebruikelijk publiceerde de VVVF daarnaast het Coatings Carejaarverslag met een samenvatting van de zogenoemde Performance Indicatoren (PI s). PI s zijn de (gebundelde) prestaties van de VVVFleden in een jaar op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. De VVVF heeft IPPIC (de wereldwijde koepelorganisatie van de verf- en drukinktindustrie) voorgesteld om een aantal criteria voor duurzaam ondernemen in Coatings Care op te nemen. De vergadering van het Coatings Care Comité in maart 2009 in Vancouver reageerde positief op het VVVF-voorstel en besloot dit nader uit te gaan werken. Vooruitlopend daarop, en met toestemming van IPPIC, heeft de VVVF besloten het begrip Duurzaam Ondernemen alvast op te nemen in de Beleidsverklaring Coatings Care. Hergebruik verfafval Naar schatting 8% van de verf die particulieren kopen wordt niet gebruikt en meestal afgegeven aan een inzamelpunt chemisch afval, waarna verbranding volgt. De VVVF vindt dit onwenselijk omdat het een verspilling van kostbare grondstoffen en geld is. Het gaat ook in tegen de doelstelling van de verf- en drukinktindustrie in Nederland om duurzaam te ondernemen. Het bestuur heeft daarom aan het VVVF-bureau opdracht gegeven om een onderzoek in te stellen. Doel hiervan is na te gaan of het haalbaar is om te komen tot een systeem waarin een zo groot mogelijk deel van de verfrestanten wordt hergebruikt. In eerste instantie zou het project op de doe-het-zelf (DHZ)-markt gericht moeten zijn. In een later stadium zou ook de professionele markt hierbij kunnen worden betrokken. Duurzaamheid van verf en drukinkt In de loop van 2009 ontstond binnen de issuegroep Duurzaam Ondernemen een discussie over de wijze waarop de duurzaamheid van verf en drukinkt, qua samenstelling van het product, kan worden vergroot. Bijvoorbeeld door bij VVVF-leden het gebruik te bevorderen van herwinbare grondstoffen, van grondstoffen met een zo laag mogelijke CO 2 -uitstoot of van grondstoffen die met duurzame energie zijn geproduceerd. Nagegaan zal worden hoe de VVVF hieraan als vereniging een bijdrage kan leveren. Capital Photos 10 11

7 Europese zaken Communicatie CEPE General Assembly Eind september hield CEPE haar ledenvergadering in Boedapest met als thema Herpositionering met de economische wind van voren. Uiteraard stond de conferentie op de dag ervoor in het teken van de economische crisis waarmee de verf- en drukinktindustrie van doen heeft. Tijdens de ledenvergadering trad Pierre-Marie DeLeener (PPG) af als voorzitter wegens het aflopen van zijn statutaire mandaat en werd de heer João Manuel Fialho Martin Serrenho (CIN) benoemd tot diens opvolger. Europese thema s Een belangrijk onderwerp dat CEPE in het afgelopen jaar heeft behandeld is de herziening van de Europese richtlijn 2004/42/EC, beter bekend als de verfrichtlijn. Deze richtlijn geeft grenswaarden voor decoratieve verf en autoreparatielakken. De Europese Commissie had het bureau Ökopol gevraagd voorstellen voor herziening en aanvulling te doen in het kader van de evaluatie die in de richtlijn is voorzien. CEPE heeft constructief meegedacht en op diverse punten een bijdrage geleverd aan de evaluatie die is opgesteld door de consultant. Zo is er een aantal punten van zorg voor CEPE die niet volledig aansluiten bij de conclusies van het rapport van de consultant, waaronder: Zorg voor heldere en strikte scheiding tussen de productrichtlijn en de VOS-richtlijn. De productrichtlijn geeft grenswaarden voor producten en moet worden nageleefd door fabrikanten van die producten; de VOS-richtlijn geeft maximaal toegestane emissies van installaties en richt zich daarmee tot industriële activiteiten. De huidige richtlijn laat ruimte voor vermenging en zorgt voor onduidelijkheid. Dat heeft als gevolg dat er geen sprake is van harmonisatie in interpretatie en handhaving van de verfrichtlijn in Europa. Stel de huidige (per 1 januari 2010 geldende) grenswaarden van VOS in producten niet scherper. De stand van de techniek laat aanscherping niet toe en zou maatschappelijke en economische schade veroorzaken. De milieuwinst zou bovendien slechts marginaal zijn in termen van emissie en zou negatief uitpakken als verlies van duurzaamheid als gevolg van prestatievermindering van de producten meegerekend zou worden. De VVVF staat volledig achter het standpunt van CEPE en heeft de Nederlandse overheid op de hoogte gesteld van de zorgpunten die binnen de sector leven. Andere belangrijke onderwerpen die door CEPE zijn behandeld zijn REACh en GHS (CLP-verordening). Positionering VVVF en sector In 2008 zijn voor de verf- en drukinktsector kernwaarden geformuleerd: een set van diepgewortelde drijfveren die als het ware het karakter van de sector aangeven. De kernwaarden zullen als basis gaan dienen voor de communicatie vanuit de VVVF en vanuit de sector. In 2009 zijn de kernwaarden verder uitgewerkt en is de basis voor een communicatietraject gelegd. Dit zal in 2010 zijn beslag krijgen. Ledensite VVVF De VVVF voerde in 2009 een gebruikersonderzoek uit voor het VVVF-ledennet. Via een vragenlijst hebben 79 gebruikers hun mening over het VVVF-ledennet gegeven. Veel gebruikers geven aan tevreden te zijn over het ledennet, omdat het hen helpt om snel en automatisch op de hoogte te blijven van informatie van de VVVF. Belangrijkste kritiekpunten zijn de ordening van de site (de sitestructuur) en problemen bij het inloggen. De VVVF zal aandacht besteden aan deze punten. Nieuwsbrief Groep van 200 In augustus 2009 verscheen de eerste editie van de digitale nieuwsbrief voor de Groep van 200. Deze nieuwsbrief is gebaseerd op de berichten die de VVVF op haar ledensite plaatst. Die berichten zijn veelal bedoeld voor de diverse groepen specialisten binnen de VVVF. Via de nieuwsbrief krijgt ook een brede doelgroep deze informatie op een overzichtelijke en bondige manier. De nieuwsbrief verschijnt, afhankelijk van het nieuwsaanbod, één keer per week. Website De huidige website van de VVVF was verouderd en nodig aan vernieuwing toe. In 2009 is dan ook begonnen met de ontwikkeling van een nieuwe website. Deze zal in de eerste helft van 2010 gereed zijn. Ondersteunen issuegroepen Communicatieve ondersteuning is verleend aan meerdere issuegroepen van de VVVF. Onder meer op de volgende gebieden: cao-onderhandelingen, nanotechnologie, risicocommunicatie (AWARE), biociden, het ledentevredenheidsonderzoek en het Coatings Care-verslag. Verf&Inkt, het magazine van de VVVF, speelde in de berichtgeving over de issues binnen de sector en binnen de vereniging een belangrijke rol. Zelfhelende verf Met een relatief eenvoudig proces worden kleine polymeerbolletjes gecoat met siliconen nanodeeltjes. De siliconen op de polymeerbolletjes geven het materiaal het zelfhelende vermogen. Door deze uitvinding behoren krassen op de auto binnenkort wellicht tot het verleden. Behalve voor verf die zichzelf herstelt van kleine krassen, is het materiaal ook bruikbaar voor slimme verpakkingen. De gecoate polymeerbolletjes zijn namelijk in staat om bepaalde lucht- en waterhoeveelheden in een bepaalde richting door te laten. Zo kan overtollige lucht wel de verpakking uit, maar niet naar binnen. Nissan 12 13

8 De Vereniging Bestuur In het verslagjaar trad de heer drs. C.D. (Kees) Kuijken (Akzo Nobel Decorative Coatings bv) af als voorzitter. Tot nieuwe voorzitter en als eerste vrouw in die functie werd benoemd mevrouw drs. M.L. (Marlies) van Wijhe (Van Wijhe Verf B.V.), tot dan toe plaatsvervangend voorzitter. Tot plaatsvervangend voorzitter benoemde de ledenvergadering de heer drs. B.J.A. (Ben) Berkel (Drywood Coatings BV). De heer A.H. (Arnold) van Westerhoven (U.P. Quality & Environment BV) was aan de beurt om af te treden. In zijn plaats werd de heer K.A. (Kees) Mylanus (KEIM Nederland BV) benoemd. De heer Mylanus volgde de heer Van Westerhoven tevens op als voorzitter van de issuegroep Duurzaam Ondernemen. De ledenvergadering benoemde de heer Th. (Theo) Wemmers (Valspar BV) in de vacature die was ontstaan door het terugtreden van de heer J. (Jacob) Emmelkamp (NELF Lakfabrieken BV / P.K. Koopmans Lakfabrieken B.V.). Namens Akzo Nobel Coatings BV werd in de plaats van de heer Kuijken de heer J.P. (Jean-Pierre) Schoenaers (Akzo Nobel Decorative Coatings bv) als bestuurslid benoemd. Als waardering voor hun bijzondere verdiensten voor de VVVF werd aan de heren Kuijken en Van Westerhoven het zogenoemde Blauwe Bord uitgereikt. Ledenonderzoek In 2009 is een ledenonderzoek uitgevoerd naar het functioneren van de VVVF. Het bureau Berenschot kreeg de opdracht het onderzoek uit te voeren. De rapportage van Berenschot gaf aan dat de leden over het geheel genomen tevreden zijn met de VVVF en dat de vereniging de juiste activiteiten onderneemt. Er zijn enkele kanttekeningen in het rapport geplaatst die zullen leiden tot acties op onder meer de volgende terreinen: de te bereiken beeldvorming op basis van de communicatieactiviteiten; de snelheid van besluitvorming bij het bestuur; de taakverdeling tussen issuegroepen, bestuur en bureau. Missie, visie, strategie en organisatie Het rapport van Berenschot was ook aanleiding om het traject van missie, visie, strategie, doelstellingen, organisatie en werkplannen te bekijken. Dit heeft geleid tot herziening van de missie van de VVVF. Deze luidt voortaan: Verf en inkt beschermen, verfraaien en maken communicatie mogelijk. De VVVF bevordert de economische waarde en maatschappelijke inbedding van de producten van haar leden. Ook organisatorisch werden enkele veranderingen aangebracht. Onder meer op de volgende punten: De issuegroep Techniek & Informatie wordt issuegroep Techniek & Veiligheid, met focus op ondersteuning van andere issuegroepen en veiligheid. De issuegroep Industrie & Innovatie, wordt issuegroep Innovatie met als taak leden te stimuleren om te innoveren. Het bestuur wordt verantwoordelijk voor externe relaties. Indien nodig (ad hoc) worden werkgroepen opgericht voor uitvoering. Evenementen Directeurenbijeenkomst Op 23 april werd de zogenoemde Vanenburgconferentie (genoemd naar de plaats van samenkomst) gehouden, met als thema ketensamenwerking. De bijeenkomst, bestemd voor de directies van de VVVF-leden, bestond uit een middagdeel en een diner. Doel van deze bijeenkomst was om de aanwezigen op een aangename en deels informele wijze bij te praten over de laatste ontwikkelingen binnen de VVVF. Coatings Care-bijeenkomst Op donderdag 27 oktober vond de Coatings Care-bijeenkomst 2009 plaats op een speciale locatie, namelijk tijdens de Schildersvakdagen in Gorinchem. Bedoeling hiervan was om een breder publiek kennis te laten nemen van het onderwerp Duurzaam is niet genoeg. Voor een goed gevulde zaal legde onder andere architectenbureau RO&AD uit dat duurzaamheid niet alleen een startpunt is voor nieuwe ontwikkelingen, maar dat duurzaam ondernemen behalve boeiend en noodzakelijk, ook ontroerend en grappig kan zijn. Algemene ledenvergadering De algemene ledenvergadering van de VVVF vond op 10 december 2009 plaats in Nunspeet. Samen met dagvoorzitter Richard Engelfriet belichtte VVVF-voorzitter Kees Kuijken een aantal ontwikkelingen in de verf- en drukinktindustrie. Prof. dr. Michael Braungart (van het Institut für Internationale Umweltforschung EPEA) ging in op het onderwerp Cradle-to-Cradle as innovative tool for the paint and printing ink industry. Na de pauze presenteerden twee startende ondernemingen zich als voorbeelden van innovatief ondernemen in de praktijk. De ochtend werd afgesloten met een levendige discussie over het cradle-to-cradle-concept en de mogelijkheden hiervan voor de verfbranche. Sectorgroepen Binnen de VVVF is een aantal sectorgroepen actief, waaronder de groepen Industrie/Poederlakken, Drukinktproducten, Deco en Protective coatings/marine. In 2009 kwam een aantal van hen bijeen. De bijeenkomsten zijn bedoeld voor het bespreken van sectorspecifieke zaken. Slijtvast & Hittebestendig Strijkijzerzolen zijn bedekt met een speciale en beschermende coating die uit solgel bestaat. Dit gelachtige materiaal maakt strijkijzerzolen slijtvast en hittebestendig. Zo is solgel bestand tegen temperaturen tot 700 ºC. Het is een veel gebruikte toepassing voor consumentenelectronica en huishoudelijke apparaten waaronder kookplaten

9 Financiën Feiten en Cijfers Hieronder zijn verkorte versies opgenomen van de balans en de staat van lasten en baten over het verslagjaar. De door de externe accountant goedgekeurde jaarstukken 2009 worden met een positief Balans VVVF per 31 december 2009 advies van de Financiële Commissie in december 2010 ter goedkeuring aan de ledenvergadering voorgelegd. Activa Passiva Materiële vaste activa Eigen vermogen Financiële vaste activa Overige voorzieningen De VVVF telt 84 leden, bedrijven waar in totaal mensen werken. Hiermee vertegenwoordigt de branchevereniging circa 95% van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. De verf- en drukinktindustrie kwam in 2009 als gevolg van de economische crisis en de daarmee gepaard gaande sterke vraaguitval in een malaise terecht. Een aantal fabrikanten heeft productiefaciliteiten in Nederland moeten sluiten en er zijn zelfs producenten failliet gegaan. Een relatief groot aantal bedrijven in de sector heeft maatregelen moeten nemen in de sfeer van kostenreductie. Daarbij waren ook reorganisaties met afvloeiingen van medewerkers aan de orde. De Nederlandse verfmarkt Afzet Als gevolg van de economische crisis daalde de totale afzet van de verfindustrie in 2009 met 12% naar ton. De binnenlandse afzet nam met 10% af. De export daalde qua afzet met 17%. Zie figuur 1. Omzet De binnenlandse omzet van de verfindustrie daalde in 2009 met 7% ten opzichte van 2008, de omzet van de export met 15%. In totaal daalde de omzet van de verfindustrie in 2009 met 9%. Zie figuur 2. Voorraden Schulden op korte termijn Vorderingen op korte termijn Figuur 1: Afzet verfproducenten en -importeurs (x ton) 400 Liquide middelen Totaal Totaal Staat van lasten en baten VVVF Lasten Baten Personeelskosten Contributies/heffingen Bron: VVVF en Stratus Afzet binnenland Afzet export Afzet totaal Kantoor-/overheadkosten Overige baten Activiteiten Bijdragen aan derden Voordelig resultaat Figuur 2: Omzet verfproducenten en -importeurs (in mjn. ) Totaal Totaal Bron: VVVF en Stratus Omzet binnenland Omzet export Omzet totaal 16 17

10 Figuur 3: Afzet verfindustrie per deelsector (afzet binnenland in %) 6% 7% 5% 2% 52% Bouw Doe-het-zelf Scheepsbouw/reparatie De Nederlandse drukinktmarkt Afzet De afzet is in 2009 met 13% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Zie figuur 5. Omzet De ontwikkeling in de omzet van drukinkten was niet minder dramatisch te noemen dan in de verfindustrie. De omzet lag in % lager dan in 2008 en kwam uit op Zie figuur 6. Industrie 28% Staalconservering Autoreparatie Figuur 5: Afzet drukinktproducenten en -importeurs % 22% 13% 52% Overig Poedercoatings Houten meubelen Auto-/Band-/Bliklakken 0,3% 14% 24% 62% Muurverven Lakken, verven, enz Pleisters Overig 12% 12% 8% 2% 27% 40% Pleisters Muurverven Overig Lakken, verven, enz Timmerfabrikanten Betonreparatieproducten Bron: VVVF en EuPIA Figuur 6: Omzet drukinktproducenten en -importeurs (in mln. euro) Afzet totaal Bron: VVVF en Stratus 140 Afzet totaal Omzet per deelsector De verkopen van bouwverven liep terug met 7% en die aan de particulier met 2,4%. De omzetafname in de leveranties aan de industrie kwam in 2009 op het dramatische niveau van -30%. Zie figuur Figuur 4: Omzet verfindustrie per deelsector (omzet binnenland in %) 28 9% 8% 9% 7% 44 % Bouw Doe-het-zelf Scheepsbouw/reparatie Autoreparatie Industrie Bron: VVVF en EuPIA Afzet totaal Omzet totaal Verantwoording cijfers Tot en met 2003 heeft de VVVF de afzet- en omzetgegevens verzameld. Daarna heeft EuPIA, de Europese associatie van drukinktproducenten, dit overgenomen. EuPIA heeft echter over de jaren 2004 tot en met 2006 geen cijfers gepubliceerd % Staalconservering In de VVVF-cijfers zijn alleen de afzet en omzet van drukinktproducenten en -importeurs verwerkt die in Nederland zijn gevestigd. In de cijfers van EuPIA zijn ook de afzet en omzet begrepen van drukinktproducenten die rechtstreeks vanuit vestigingen in het buitenland leveren aan afnemers in Nederland. Dit verklaart het grote verschil tussen de cijfers van de VVVF en die van EuPIA. 13% 24% 11% 52% Overig Poedercoatings Auto-/Band-/Bliklakken Houten meubelen 42% 1% 2% 55% Lakken, verven, enz. Muurverven Pleisters Overig 8 % 2% 9% 9% 29% 43% Lakken, verven, enz. Muurverven Pleisters Timmerfabrikanten Overig Betonreparatieproducten Bron: VVVF en Stratus 18 19

11 Bestuur en Bureau Leden Bestuur VVVF (per 4 maart 2010) Dhr. drs. B.J.A. (Ben) Berkel Drywood Coatings Plaatsvervangend voorzitter, Sociale innovatie, Gezond en veilig werken in de branche Dhr. D. (Dick) Boekee Holland Coatings Industries Wet- en regelgeving Dhr. ing. N.G. (Geert) Geelkerken International Paint Technologische innovatie, Protective Coatings, Marine en Brandwerende Coatings Dhr. K.A. (Kees) Mylanus KEIM Nederland Duurzaam Ondernemen Dhr. L.A.G.M. (Leo) Reichert Vista Penningmeester Dhr. E.P. (Eli) Roodbeen Flint Group Netherlands Drukinkt Dhr. J.P. (Jean-Pierre) Schoenaers Akzo Nobel Decorative Coatings Europese samenwerking Dhr. F. (Frank) Somers CPS Color Communicatie Dhr. O. (Oscar) Weber PPG Coatings Nederland DECO Dhr. Th. (Theo) Wemmers Valspar Industrie Mw. drs. M.L. (Marlies) van Wijhe Van Wijhe Verf Voorzitter, Industrie en Ondernemerschap Personele bezetting VVVF-bureau (per 4 maart 2010) Dhr. G.C. (Gerben) Dijkstra Dhr. ing. G. (Gerrit) Jonkers Mw. J. (Jenny) van der Kleij Dhr. drs. M. (Martin) Terpstra Mw. M.C. (Marjan) van der Velden Stafmedewerker sociale zaken, issuemanager Werk & Arbo en Duurzaam Ondernemen Stafmedewerker technische zaken, issuemanager Wet- en Regelgeving Secretaresse Directeur, issuemanager Technologische innovatie, Communicatie en Europese samenwerking Secretaresse Brandvertragende verven Brandvertragende verven vertragen de verspreiding van vuur. Bij brand produceert de verf onbrandbare schuimen en gassen. Deze schuim- en gaslaag heeft een isolerende werking die het bezwijken van constructies vertraagt. Verfleden (per 4 maart 2010) Akzo Nobel Aerospace Coatings B.V. Sassenheim Akzo Nobel Car Refinishes BV Sassenheim Akzo Nobel Decorative Coatings bv Sassenheim Alabastine Holland BV Ammerzoden Anker Verven BV Gorredijk Verffabriek Ardo BV Heerhugowaard Baril Coatings BV s-hertogenbosch BASF Coatings Services B.V. Maarssen BICCS Industrial Coatings B.V. Almere A. Bok en Zonen BV Amsterdam Bristol Coatings Holland BV Honselersdijk Caparol Nederland Nijkerk Chugoku Paints BV Fijnaart Coateq Coating Concepts Haarlem Coldec Productie BV Vaassen CPS Color BV Sittard Cronolin Paint BV Genemuiden Delmonte Bouwchemie BV Krimpen a/d IJssel DIC Eques Coatings Oss Digo Products BV Veldhoven Verfindustrie Drost BV Venlo Drywood Coatings BV Enschede DuPont Performance Coatings Breda Ned. B.V. Farball Holland BV Etten-Leur Flexchemie BV Ridderkerk W. Heeren & Zoon BV Aalsmeer Hempel (The Netherlands) BV Schiedam Herfst en Helder BV Lelystad Hermadix Coatings BV Aalsmeer HIM Chemie BV Velsen-Noord Holland Coatings Industries BV Hoogeveen Inducoat B.V. Amersfoort International Paint (Ned.) BV Rhoon Jotun B.V. Spijkenisse Keim Nederland BV Almere Kluthe Benelux BV Alphen a/d Rijn P.K. Koopmans Lakfabrieken B.V. Ferwert Korthals Lakken BV IJmuiden Glas- en Verfimport A. v/d Kwast BV Leiden Lakfa Verffabriek BV NELF Lakfabrieken BV Neverlak BV Norway Coatings BV Nu Plastall Phoenix Verffabriek BV PPG Coatings BV PPG Coatings Europe B.V. Protective & Marine PPG Coatings Nederland B.V. PPG Industrial Coatings B.V. PPG Industries Prinssen Sierpleisters BV Relius Benelux Relius Nederland B.V. Remmers Bouwchemie BV Rust-Oleum Netherlands BV SABA Dinxperlo BV Schaepman s Lakfabrieken b.v. Sika Nederland BV Soen s Meubelbeitsen BV Stoncor Benelux BV Strikolith BV Strizo Synthetics BV Teodur BV Tikkurila Coatings BV Tollens Coatings NV Touwen & Co. BV U.P. Quality & Environment BV Valspar bv Veluvine BV Veveo Coatings Vista BV Vliegenthart BV Verffabr. H. de Vos & Zn. BV Van Wijhe Verf B.V. De IJssel Coatings BV Zandleven Coatings B.V. Amsterdam Ferwert Amsterdam Haarlem Kampen Huizen Tiel Amsterdam Uithoorn Veenendaal Wijchen Haelen Bunschoten Deurne Hoogeveen Roosendaal Dinxperlo Zwolle Utrecht IJmuiden Roosendaal Raamsdonksveer Tilburg Dordrecht Deventer Temse, België Zaandam IJmuiden Lelystad Breda Loenen aan de Vecht Voorburg Tiel Den Haag Zwolle Moordrecht Leeuwarden 20 21

12 Leden English Summary Drukinktleden (per 4 maart 2010) Flint Group Benelux B.V. Flint Group Netherlands BV Flint Group Netherlands BV Flint Group Netherlands BV Buitengewone A-leden (per 4 maart 2010) BASF Nederland BV Mavom BV Buitengewone B-leden (per 4 maart 2010) Distributiecentrum Van den Anker B.V. Avisol BV Barentz BV Bayer BV, divisie BMS Caldic Nederland B.V. Ciba Specialty Chemicals NV Clariant Distributie (Nederland) BV, c/o Clariant Vertrieb Deutschland GmbH DSM NeoResins+ E & R Chemicals & Equipment BV Belangstellende leden (per 4 maart 2010) Ashland-Südchemie-Necof BV Ashland Nederland BV Brenntag Nederland B.V. Elsevier Opleidingen IMCD Benelux B.V. De Monchy International BV Multicolor Nederland BV Geassocieerd lidmaatschap Deventer s-gravenzande Helmond Winschoten Arnhem Alphen a/d Rijn Son Apeldoorn Hoofddorp Mijdrecht Rotterdam Groot-Bijgaarden, België Sulzbach, Duitsland Waalwijk Vlaardingen Waalwijk Barendrecht Dordrecht Zwijndrecht Rotterdam Hoogvliet Rt. Deventer Kiian BV Siegwerk Benelux NV Kon. Drukinktfabrieken Van Son BV Sun Chemical Zaandam Eskens Benelux Gustav Grolman GmbH & Co. KG Holland Colours Apeldoorn BV Keyser & Mackay CV KRONOS BV Necarbo BV Nuplex Resins BV Nynas Naphthenics AB Omya Netherlands BV E.H. Worlée & Co. BV Münzing International S.à.r.l. Pack2Pack Profiltra BV G.C. Rutteman & Co. BV Sachtleben Chemie Verkoopkantoor GmbH Haarlem Bornem, België Hilversum Zaandam Alphen a/d Rijn Neuss, Duitsland Apeldoorn Amsterdam Rotterdam Beverwijk Bergen op Zoom Antwerpen, België Amsterdam Kortenhoef Luxemburg Halsteren Almere Rotterdam Rijswijk The VVVF has 84 members, companies employing a total of 6,200 persons. The trade association therefore represents around 95% percent of the Dutch paint and printing ink industry. Industry and Innovation Crisis The economic crisis has hit the Dutch paint and printing ink industry hard. The organisations of paint manufacturers, painters, and paint wholesalers appealed urgently to the government to reinstate tax deductibility for home maintenance, and to accelerate the issuance of contracts for maintenance of government property. Innovation The VVVF has sought cooperation with TNO aimed at stimulating the development of nanotechnology at industry level among members. A Technology cluster was formed and launched during the year. Nine manufacturers have already joined the cluster. Fire-resistant coatings In 2009, VVVF members supplying fire-resistant coatings to the Dutch market became collective members of the Dutch fire-safe construction association (BBN). Via BBN, the VVVF also aims to support the rapid introduction of good standards for fire-resistant coatings. The association also participates in related CEPE activities aimed at new European standards. Steel conservation knowledge infrastructure The VVVF strongly advocates the creation of a knowledge platform in the field of steel conservation in The Netherlands. Discussions were still under way at the end of Sustainable cooperation in the wood chain Last year the trade associations in the wood chain, including the VVVF, began discussions on cooperation in the chain. The parties agreed that a collective approach is vital to improving the position of painted woodwork. Employment and OSH Collective labour agreement (CAO) New agreement negotiations took place in the midst of the economic crisis. The result was restrained: a limited wage increase (1% per 1 April 2009) and an understanding on socially-minded innovation (see next). The agreement (CAO) took effect per 1 April 2009 and is valid for one year. Socially-minded innovation Under the socially-minded innovation part of the new CAO, the parties agreed to carry out a study into the Recognition of Acquired Competencies, the possibilities for flexible employee headcount reductions, and working hours management. The study will be carried out in Sector pension scheme The sector pension scheme also suffered from the economic crisis. The governors were obliged to take measures aimed at restoring the coverage ratio. Another issue is the feasibility study into cooperation between several pension schemes in the construction supply sector. Based on the first phase of the study, the pension scheme for the paint and printing ink sector has concluded that substantial benefits will only be realised through a comprehensive merger. This will be further examined in the second phase of the study. All CAO parties backed this decision. Job descriptions The review of job descriptions in the CAO was completed in The VVVF held two workshops to explain the new job grid system to members, supported by practical exercises. Stage-of-life Personnel Policy In 2009 the Stage-of-life Personnel Policy project concluded with a seminar, newsletter and explanatory brochure which was distributed among sector employees. The project has clearly raised industry awareness of the importance of stage-of-life personnel policy. OSH catalogue The OSH catalogue presents employers and employees with practical resources for safe and healthy working methods. The most important hazards were tackled in 2009: solvent exposure and machine safety. Other topics will follow over the coming years. The OSH catalogue was positively assessed by the Department of Labour, and can be consulted online at Nanotechnology The VVVF engaged Industox to perform a literature study on possible hazards from nanotechnology in paint and printing ink. The report indicates only a minor hazard from human exposure to nanoparticles during the production and application of paint and ink. Nevertheless, handling products with nano does expose workers to potential residual risks. Industox recommends the precautionary principle to eliminate (possible) health hazards, and has compiled a list of recommendations, which the board has adopted. Furthermore, the VVVF and VNCI will participate jointly in the Nanotechnology Chain Pilot Project organised by employers federation VNO-NCW and the government, planned for Vereniging van Verfgroothandelaren in Nederland (VVVH) De VVVH behartigt de belangen van de verfgroothandel in Nederland. De VVVF biedt de 56 leden van de VVVH een aangepast pakket diensten aan. Tussen de besturen van VVVF en VVVH vindt regelmatig contact plaats. Sinds 1 januari 2009 verzorgt het VVVF-bureau de secretariaatsfunctie voor de VVVH

13 English Summary Technology and Information European affairs The Association REACH To standardise communication on safe substance use in the chain, the European Chemicals Agency ECHA has developed the Use Descriptor System. Via CEPE, the VVVF has also contributed to the creation of the Use Descriptor System. Members were informed about the use of the system via REACH bulletins and a seminar. CLP CLP, the set of European regulations for classification, labelling and packaging of chemical substances and mixtures, is referred to in The Netherlands as EU-GHS. The Dutch Ministry of Health, Welfare and Sport (VWS) and the Food and Consumer Products Safety Authority (VWA) are publicising the changes in a joint communication campaign. The VVVF is also involved, and collaborated in the workshop organised by the ministry in Biocides Suppliers to the paint and printing ink industry were invited in 2009 to notify biocide content in products to speed up their admission to the chain. Suppliers of biocidal paint products were able to make use of this arrangement. Information on the biocides successfully registered is expected to start appearing in The European Biocide Directive will become mandatory in Although the Ministry of Housing, Spatial Planning and Environment (VROM) opposes European-level product admission, the VVVF is in favour of this, and is working intensively with CEPE and the Biocides Platform to make it happen. Maintenance Over the past year, FOSAG and VVVF worked to prepare a model agreement for results-based property maintenance, and the definitive version is expected in VOCs In 2010, the sharpened VOC (volatile organic compound) levels in the Paint Directive will take effect. Together with FOSAG, the VVVF organised Painter s Experience Days to introduce the new-generation construction paints to painters. In late 2009 it became apparent that in certain situations with these new paints, there were problems in the recoatability of undercoat layers. The industry is working hard to resolve this issue. Transport In 2009, the VVVF Transport working party updated the Transport Guideline conformant with the ADR The modified guideline was distributed to members. A seminar was held in February on the Transport Data Sheets bundle. Labelling and Safety Data Sheets The VVVF Labelling and Safety Data Sheets working party has updated the corresponding guides. This will be made available to members in Spring Sustainable business Coatings Care In 2009, the VVVF organised a Coatings Care seminar, and also published the Coatings Care annual report with a summary of the Performance Indicators (PIs) for the performance of the VVVF members in the areas of safety, health and environment. The VVVF has proposed to IPPIC (the worldwide umbrella organisation for the paint and printing ink industry) to include a number of criteria for sustainable business in Coatings Care. This was received positively, with a decision to explore it in more detail. In anticipation of this, and with the consent of IPPIC, the VVVF has included Sustainable Business in its Coatings Care Policy Statement. Waste paint recycling An estimated 8% of paint purchased by consumers goes unused, and is usually deposited at a chemical waste collection point for incineration. The VVVF views this as an undesirable waste of costly raw materials and money, and contrary to the industry s aim to do business sustainably. The VVVF is therefore investigating whether a system can be created to capture as much waste paint as possible for recycling. Sustainability of paint and printing ink During 2009, a discussion arose within the Sustainable Business issue group over how best to increase the sustainability of paint and printing ink, by way of the product composition. The VVVF will investigate how, as an association, it can contribute to this discussion. CEPE General Assembly Late September the CEPE general assembly was held in Budapest with the theme Repositioning in economic headwind. Obviously the conference on the preceding day was preoccupied with the economic crisis. European themes Important matters tackled by CEPE over the past year included the European paint directive review, REACH and GHS (CLP regulations). Communication Positioning of VVVF and sector In 2009, the core values of the paint and printing ink sector were developed further, forming the basis for a communications programme. This will come into effect in VVVF site for members Last year the VVVF conducted a survey among VVVF intranet users. Many users expressed satisfaction with the intranet, mainly because it helped keep them quickly and automatically updated on information from the VVVF. Main points of criticism were the site structure and login problems. The VVVF will give priority to these points. Group of 200 Newsletter August 2009 saw the first edition of the digital newsletter for the Group of 200. This newsletter is based on messages placed by the VVVF on the members site. For a large group of members, the newsletter is a reader-friendly, compact channel for delivery of this information. Depending on the newsworthiness, the newsletter is generally sent weekly. Web site Because the existing VVVF website was outdated and in urgent need of a facelift, development started in 2009 of a new website which will go live in the first half of Support for issue groups Communicative support is provided for multiple issue groups within the VVVF. Verf & Inkt, the VVVF magazine, played an important role in reporting on the issues within the sector and the association. Last year, members were surveyed for their opinion on the performance of the VVVF. The report by the Berenschot research bureau indicated that members were generally satisfied with the VVVF. Points for improvement were image, speed of board decision-making and the division of responsibilities between issue groups, board and staff. The Berenschot report also stimulated a review of the association s mission, vision, strategy, goals, organisation and work programme. This has led to a redefinition of the VVVF s mission. The VVVF organised numerous events for members and external partners, including the general assembly, the Vanenburg conference for senior management of VVVF members, and Coatings Care seminars. In addition, a number of VVVF sector groups came together to discuss sector-specific matters

14 Colofon Uitgave Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF) Teksten en eindredactie VVVF i.s.m. afdeling Communicatie VNCI Vormgeving Ninarts Fotografie VNCI Nissan Capital Photos Drukwerk DeltaHage, Den Haag Contact VVVF Loire AK Den Haag Postbus AE Leidschendam Copyright 2009 VVVF, Leidschendam/Den Haag Telefoon: Fax: Website:

15 VVVF - postbus AE Leidschendam -