Programma van toetsing en afsluiting HAVO 4. Rembrandt College. Veenendaal. Uitgave: september 2016

Transcriptie

1 Programma van toetsing en afsluiting HAVO 4 Rembrandt College Uitgave: september 2016 Veenendaal

2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2 2. Overzicht Programma van Toetsing en Afsluiting Algemene informatie met betrekking tot de toetsing in de diverse profielen. 3 Overzicht toetsing per cluster 5 Rekentoets 6 Nederlands 7 Engels 10 Frans 12 Duits 14 Maatschappijleer 16 Maatschappelijke Stage 18 Loopbaanoriëntatie en Begeleiding (LOB) 19 Geschiedenis 20 Aardrijkskunde 21 CKV 23 Kunstvak Algemeen - Beeldende Vormgeving 28 Kunstvak Algemeen - Drama 31 Lichamelijke opvoeding 34 Wiskunde A 36 Wiskunde B 38 Biologie 40 Natuurkunde 42 Scheikunde 44 Economie 46 Management en Organisatie Bevorderingsnormen van HAVO 4 naar HAVO Herkansingsregeling schoolexamentoetsen Regels voor examenzittingen en overige toetsing Onregelmatigheden Uitslagbepaling eindexamen HAVO Rembrandt College PTA HAVO

3 1. Voorwoord Het eindexamen HAVO bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. Het schoolexamen van het HAVO is gespreid over beide leerjaren van de bovenbouw. Conform het examenbesluit heeft het Rembrandt College een Examenreglement en een Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) opgesteld. Het PTA en het Examenreglement vormen samen het geheel van planning en regelgeving m.b.t. de toetsing (voortgangstoetsing, schoolexamens en centraal eindexamen). Elke examenkandidaat dient op de hoogte te zijn van deze regelingen. Dit is het PTA - HAVO 4 van het Rembrandt College voor het schooljaar (cohort ). In dit PTA is o.a. opgenomen: een overzicht van de toetsing en afsluiting per vak de bevorderingsnormen van HAVO 4 naar HAVO 5 de herkansingsregeling voor schoolexamentoetsen regels m.b.t. de toetsing de uitslagbepaling van het eindexamen Dit PTA is bindend behoudens eventuele aanpassingen. Van noodzakelijke aanpassingen worden kandidaten schriftelijk op de hoogte gebracht. Naast dit PTA is een examenreglement van kracht. In dit reglement zijn alle regelingen opgenomen met betrekking tot het schoolexamen en het centraal eindexamen. PTA en examenreglement worden voor 1 oktober digitaal gepubliceerd voor leerlingen en ouders en zijn te vinden op de website van het Rembrandt College ( ) en in de digitale leeromgeving Its Learning. Het examendossier is het geheel van toetsen, praktische opdrachten en handelingsdelen, die samen het cijfer resp. de beoordeling voor het schoolexamen bepalen. In dit PTA is per vak aangegeven in welk cluster de toetsing plaats vindt, welke toetsing onderdeel is van het examendossier en wat het gewicht van deze toetsen is bij het bepalen van het eindcijfer van het schoolexamen. De school heeft er voor gekozen naast de toetsing voor het examendossier ook de voortgangstoetsen in dit PTA op te nemen. Hiermee krijgt de kandidaat een zo compleet mogelijk beeld van het geheel van toetsing, zoals dat gedurende het jaar gaat plaats vinden. Van de voortgangstoetsen is aangegeven in welke mate zij het overgangscijfer bepalen. Toetsen kunnen zowel voortgangs- als examendossiertoetsen zijn. Over de planning van toetsen, praktische opdrachten enz. worden de leerlingen via de vaksecties geïnformeerd. Een groot deel van de toetsing vindt plaats in een viertal toetsweken verspreid over het schooljaar. Tijdens de toetsweken wordt geen les gegeven. Vaksecties hebben de vrijheid ook buiten de toetsweken toetsen af te nemen. Voor vragen kunt u contact opnemen met het examensecretariaat. We wensen alle leerlingen een succesvol schooljaar. Examensecretariaat Tweede Fase, L. Dilling examensecretaris Rembrandt College PTA HAVO

4 2. OVERZICHT PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING Algemene informatie met betrekking tot de toetsing in de diverse profielen. De indeling van de clusters is als volgt: Cluster 1: 22 aug. - 4 nov Toetsweek 1: 31 okt 4 nov (*) Cluster 2: 7 nov jan Toetsweek 2: jan (*) Cluster 3: 23 jan - 31 mrt Toetsweek 3: mrt (*) Cluster 4: 3 apr. - 7 jul Toetsweek 4: jun (*) (*) In enkele gevallen kan het noodzakelijk zijn een extra toetsdag te plannen aansluitend aan de toetsweek. Leerlingen worden daarover vroegtijdig geïnformeerd. Deadline handelingsdelen en praktische opdrachten per cluster: Voor het schooljaar gelden voor handelingsdelen en praktische opdrachten de volgende deadlines per cluster: Cluster 1: 14 oktober 2016 Cluster 2: 9 januari 2017 Cluster 3: 17 maart 2017 Cluster 4: 9 juni 2017 De in studiewijzers of PTA genoemde inleverdata zijn bindend. De school-brede deadline geeft aan dat na deze datum geen inlevermomenten voor het betreffende cluster gepland kunnen zijn. Op deze manier kan de laatste week van de cluster volledig in het teken staan van voorbereiding op de toetsweek. Hieronder volgt een korte omschrijving van de toetsing, zoals die binnen het examendossier plaats vindt. Toetsen met open en/of gesloten vragen (zowel mondeling, schriftelijk als m.b.v. de computer) Het beantwoorden van vragen en het oplossen van vraagstukken Het geven van een mening met argumentatie. Het werk wordt beoordeeld aan de hand van een correctievoorschrift waarin mogelijke antwoorden en een puntenverdeling zijn opgenomen. Praktische opdrachten Het uitvoeren van een aantal onderzoeksopdrachten. Voorbeelden van typen opdrachten zijn: het verrichten van een literatuurstudie het verkennen, aanpakken en oplossen van een probleemsituatie uit de praktijk van beroep of dagelijks leven. Het uitvoeren van een opdracht waarbij ICT(informatie- en communicatietechnologie) functioneel wordt gebruikt. Een technisch ontwerp De presentatie van het verrichte werk vindt plaats op een van de volgende manieren: een geschreven verslag een essay of een artikel een mondelinge voordracht een reeks stellingen met onderbouwingen een posterpresentatie met toelichting een presentatie met gebruik van media De keuze van het onderwerp en de wijze van presenteren vindt plaats in overleg met de docent. De keuzemogelijkheden per vak/profiel alsmede de beoordelingscriteria worden vroegtijdig aan de kandidaten medegedeeld. Bij praktische opdrachten wordt, voor zover relevant, het doorlopen van het proces door de kandidaten gedocumenteerd (onderwerpskeuze, vraagstelling, verrichte werkzaamheden, geraadpleegde hulpbronnen en dergelijke) Dit wordt in de beoordeling betrokken. Rembrandt College PTA HAVO

5 Handelingsdelen Het handelingsdeel bestaat uit activiteiten, die een kandidaat moet uitvoeren, maar waarvoor in het algemeen geen cijfers worden toegekend. Handelingsdelen verschillen per vak. Enkele voorbeelden zijn: oriëntatie op studie en beroep. bezoeken aan musea, voorstellingen, bedrijven en de verslaglegging hiervan. extensief luisteren, lezen en spreken bij de diverse talen. boektoetsen De school stelt in het jaar waarin het centraal eindexamen wordt afgenomen een deadline waarop alle handelingsdelen voldoende of goed moeten zijn. Is op de deadline de beoordeling van enig handelingsdeel onvoldoende dan kan de kandidaat niet slagen voor het eindexamen. Inleverdata zijn vastgelegd in de studiewijzers of het PTA van de vakken. Profielwerkstuk Het profielwerkstuk is bedoeld als meesterproef : via met name dit onderdeel laat de kandidaat zien wat hij of zij in de loop van de schoolloopbaan aan vaardigheden heeft opgedaan en in welke mate het gekozen profiel wordt beheerst. Het profielwerkstuk heeft betrekking op minimaal één vak uit het examenpakket van de kandidaat. Ten minste één van deze vakken heeft een omvang 320 uur of meer. Om het vereiste niveau te bereiken zal de uiteindelijke uitvoering plaats vinden in het eindexamenjaar. De kandidaten ontvangen vroegtijdig nadere informatie omtrent de uitvoering, planning en beoordeling. Rekentoets De Rekentoets is een verplicht onderdeel van het eindexamen. In het voorexamenjaar HAVO4 wordt de kandidaten één mogelijkheid geboden de toets af te leggen. In het eindexamenjaar HAVO5 wordt daarna nog een drietal mogelijkheden tot herkansing geboden. Over de planning van de afname worden de kandidaten tijdig geïnformeerd. Voor de weging m.b.t. de uitslag van het examen: zie Uitslagbepaling Eindexamen Verklaring van de toetscodes: ST BT MT HD PO : Schriftelijke toets : Boektoets : Mondelinge toets : Handelingsdeel : praktische opdracht / praktisch onderdeel toetsing Verklaring van de toetsvormen: S P M V PF TW : schriftelijk : presentatie : mondeling : verslag : portfolio : afname in toetsweek Rembrandt College PTA HAVO

6 DE D E A D L I N E H A N D E L I N G S D E L E N EN PO: 9 J U N I D ED E A D L I N E H A N D E L I N G S D E L E N EN PO: 1 7 M A A R T D ED E A D L I N E H A N D E L I N G S D E L E N EN PO: 9 J A N U A R I D ED E A D L I N E H A N D E L I N G S D E L E N EN PO: 14 O K T O B E R Overzicht toetsing (TW = toetsweek) (onder voorbehoud van eventueel noodzakelijke aanpassingen) Vak Nederlands Engels Frans Duits C L U S T E R 1 C L U S T E R 2 C L U S T E R 3 C L U S T E R 4 TW 1 in les of TW 2 in les of TW 3 in les 31 okt verlengde verlengde of - lesdag jan. lesdag mrt verlengde 4 nov lesdag 2016 in les of verlengde lesdag PO1 BT1 ST1 ST1 ST2 ST1 HD1 ST1 ST2 PO1 ST3 ST2 PO2 BT2 ST3 PO2 ST4 ST5 HD1 ST3 ST4 ST2 ST4 ST6 MT1 PO3 BT3 ST5 HD1 ST7 MT1 ST5 HD2 ST3 ST6 PO3 ST8 MT1 BT4 ST7 HD2 PO 4-5 ST9 PO1 HD2 TW jun ST4 PO6 ST8 ST10 ST6 ST7 ST8 Maatschappijleer ST1 ST2 PO1 HD1 ST3 MT1 ST4 Geschiedenis ST1 ST2 ST3 HD1 ST4 ST5 ST6 Aardrijkskunde ST1 PO1 ST2 ST3 PO2 ST4 ST5 PO3 ST6 ST7 PO4 HD1 CKV HD1 HD2 HD3 HD4 ST8 Mondeling Kunstvak (beeldend) PO1 ST1 PO2 ST2 PO3 ST3 PO4 ST4 Kunstvak (drama) PO1 ST1 PO2 ST2 PO2 PO3 ST3 PO3 PO4 ST4 PO4 Lichamelijke Opvoeding HD1 HD2 HD3 HD4 Wiskunde A ST1 ST2 ST3 ST4 ST5 PO1 ST6 Wiskunde B ST1 ST2 ST3 ST4 ST5 ST6 Biologie ST1 PO1 PO2 ST2 ST3 PO2 ST4 ST5 PO2 PO3 ST6 ST7 PO2 ST8 Natuurkunde ST1 PO1 ST2 ST3 PO1 ST4 ST5 PO1 ST6 PO1 PO2 ST7 Scheikunde ST1 ST2 ST3 HD1 ST4 ST5 ST6 HD2 PO1 ST7 Economie ST1 ST2 PO1 ST3 PO1 ST4 Management en Organisatie Rekentoets ST1 ST2 PO1 ST3 PO1 ST4 1e afname Rembrandt College PTA HAVO

7 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : Rekentoets 1. Inleiding De rekentoets is een verplicht onderdeel van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen. De domeinen: A. Getallen B. Verhoudingen C. Meten / Meetkunde D. Verbanden 2. De Toetsing De rekentoets wordt digitaal afgenomen De tijdsduur is 120 minuten Elke kandidaat heeft het recht de toets vier keer af te leggen o De eerste afnamemogelijkheid wordt geboden in het voorexamenjaar HAVO4 (in de periode van 29 mei tot 9 juni 2017) o In het eindexamenjaar HAVO5 wordt nog een drietal mogelijkheden geboden Nadere informatie over tijdstippen van afname volgt t.z.t. Het resultaat van de rekentoets wordt als volgt meegewogen bij de bepaling van de uitslag van het examen in het examenjaar 2018 (onder voorbehoud): voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde en de Rekentoets (*) mag ten hoogste één keer het eindcijfer 5 worden behaald terwijl de andere vakken een eindcijfer van 6 of hoger kennen. Heeft de kandidaat geen Wiskunde in het pakket, dan geldt de bepaling alleen voor de vakken Nederlands en Engels en de Rekentoets (*) Het cijfer van de rekentoets wordt verder op geen enkele wijze meegewogen bij het bepalen van de uitslag. Zie ook bepaling uitslag examen HAVO Rembrandt College PTA HAVO

8 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : Nederlands 1. Inleiding Het vak Nederlands wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit zowel schoolexamen als centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A leesvaardigheid B mondelinge taalvaardigheid C schrijfvaardigheid D argumentatieve vaardigheden E literatuur F oriëntatie op studie en beroep 2. De Toetsing Methode: Talent (handboek en tekstenboek); Literatuur, LL: Laagland, literatuur & lezer (theorieboek havo). In elke ST zitten onderdelen van; Woordenschat, Formuleren, Spellen, Leestekens (WFSL). Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. PO1 S BT1 S ST1 S TW PO2 S lesuren BT2 S ST2 S TW PO3 S lesuren BT3 S ST3* S TW3 4 15% 90 MT1 M % 20 BT4 S ST4 S TW Onderwerp Module Leesvaardigheid en module Argumenteren. Tekstverklaren Boektoets Literatuur: theorie Laagland en klassikaal Middeleeuws werk en Leesautobiografie CT; leesvaardigheid + argumenteren + WFSL + Literatuur; Laagland. Module Schriftelijke taalvaardigheid en module Argumenteren. Schrijfopdracht Boektoets Literatuur: theorie Laagland en gelezen boek (modern). CT; schrijfvaardigheid + WFSL + Literatuur; Laagland. Module Documenteren en Schriftelijke taalvaardigheid. Onderzoeksverslag (PWS) Boektoets Literatuur: theorie Laagland; ME en 17 e eeuw + gelezen boek (modern) Module Schriftelijke taalvaardigheid en Leesvaardigheid. Samenvatting Module Mondelinge taalvaardigheid en module Argumenteren. Debat Boektoets Literatuur: theorie Laagland; poëzie en gelezen boek (modern) CT; mondelinge vaardigheid + WFSL + argumenteren + Literatuur; Laagland. Domein A/D C/E A/D/E C/D C/E A/C/E A/C C/E A/C B/D C/E A/D/E Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. * Toets wordt digitaal afgenomen Rembrandt College PTA HAVO

9 3. Vakspecifieke informatie Het handelingsdeel Nederlands bestaat uit een literatuurdossier en een portfolio op It s Learning waarin de schrijfopdrachten worden bewaard. A. Literatuurdossier: Dit bevat aan het einde van klas 5: - zeven toetsen/verslagen van oorspronkelijk Nederlands werk (minimaal 1000 bladzijden); - één van de zeven boeken is een Middeleeuws werk; - toetsen/verslagen a.d.h.v. instructie van je docent; - geen verhalenbundels en jeugdliteratuur; - elke auteur mag maar één keer op de lijst voorkomen; - poëzie: twee verschillende soorten gedichten analyseren; - leesautobiografie en balansverslag; - verwerkingsopdrachten (zie It s Learning); - recensies bij vier boeken; - relevante schrijversinformatie bij alle schrijvers. In klas 4 lees je vier boeken (twee klassikaal) die samen minimaal 600 bladzijden omvatten. Zittenblijvers overleggen met hun docent over de inhoud van hun literatuurdossier. Hierbij worden de geldende regels in acht genomen (zie bijlage I). Aan het begin van het nieuwe schooljaar wordt een actuele literatuurlijst op It s Learning gezet. Deze lijst is bindend voor de keuze van de werken die je dit schooljaar voor je leesdossier leest. Alleen in overleg met de docent kan een boek en opdracht van de site gekozen worden. B. Literatuurdossier onderdeel schrijven/portfolio schrijfopdrachten: In het literatuurdossier zijn de boektoetsen uit klas 4 (zie studiewijzer) opgenomen. In het portfolio schrijfdossier van de leerling worden de schrijfopdrachten van klas 4 en de oefeningen, voor het schoolexamen schrijfvaardigheid in klas 5, bewaard. Beoordeling literatuurdossier: Het dossier moet elk cluster op de in de studiewijzer aangegeven uiterste inleverdatum ingeleverd zijn. Het dossier moet compleet zijn volgens instructies van de docent. Als de leerling een boektoets heeft gemist, moet deze zo snel mogelijk worden ingehaald. Dit regelt de leerling met de docent Nederlands. Voorafgaand aan de boektoets levert de leerling bij de docent (indien nodig) bronnen voor de schrijfopdracht of een recensie in. Als het literatuurdossier niet op tijd is ingeleverd, dan wel niet compleet blijkt te zijn, krijgt de leerling een onvoldoende op het rapport. Vervolgens moet het dossier alsnog op school in orde worden gemaakt. Plagiaat is natuurlijk niet toegestaan en leidt altijd tot een onvoldoende. C. Debat: De leerling wordt beoordeeld a.d.h.v. criteria die door de secties Nederlands en maatschappijleer zijn opgesteld. Deze criteria worden door de docent digitaal aangeleverd (via It s Learning) en klassikaal uitgelegd. BELANGRIJK: Het literatuurdossier dient op de deadline van het betreffende cluster compleet te zijn zodat het voldoende is. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen. Rembrandt College PTA HAVO

10 Bijlage I Regels voor zittenblijvers en doorstromers met betrekking tot het literatuurdossier. Onderbouw (alle niveaus t/m leerjaar 3): Een leerling die blijft zitten mag geen boeken/boekverslagen meenemen naar het nieuwe schooljaar. De leerling leest andere boeken dan het voorafgaande jaar en maakt alle boekverslagen/opdrachten opnieuw. Leerling uit T3 mag één boek laten staan. Bovenbouw havo en theoretische leerweg: Literatuurdossier H4: drie moderne romans en één middeleeuws werk (klassikaal) en vier boektoetsen die over het gelezen werk gaan met schrijfopdrachten. Zittenblijver H4: moet alle boektoetsen opnieuw maken, maar mag één boek laten staan. Dit moet een van de moderne romans zijn, want het middeleeuws werk wordt klassikaal gelezen. De zittenblijver levert aan het eind van het schooljaar zijn literatuurdossier met boektoetsen bij de docent in. Doorstromer van V4 naar H4: mag één moderne roman laten staan. Moet twee moderne romans opnieuw lezen en een middeleeuws werk (klassikaal). Doorstromer van T4 naar H4: geen probleem. Deze leerling gaat gelijk op met de H4-leerlingen (er wordt namelijk niets uit de onderbouw meegenomen, maar er wordt vanaf H4 een compleet nieuw literatuurdossier aangelegd). Zittenblijver T4: mag één boek laten staan en leest dus drie nieuwe boeken. Literatuurdossier H5: drie moderne romans met verwerkingsopdrachten en het poëziedossier (twee gedichten analyseren). Zittenblijver H5: moet één ander boek lezen en twee andere gedichten analyseren. Mag dus één boek met verwerkingsopdracht laten staan. Tenzij de leerling een moeizame lezer is, dan het advies geven om alles opnieuw te doen. Doorstromer van H5 naar V5: deze leerling heeft essentiële zaken zoals Gijsbrecht van Aemstel en Hieronymus van Alphen gemist. Hier zal een reparatie moeten gebeuren. Dit kan bijvoorbeeld worden gepland in het cultuurblok, mentorles of aparte KWT-uren (via het roosterbureau blokkeren voor andere leerlingen). Leerling moet opdrachten cultuurblok V4 maken. Leerling heeft op de havo zes moderne romans gelezen (drie in H4 en drie in H5) Drie daarvan mag hij gebruiken ter vervanging van de drie boekverslagen uit V4 en één ter vervanging van de te maken boekverslagen in V5. De betreffende boektoetsen van H4/H5 moeten daarvoor omgezet worden naar boekverslagen. Doorstromer van V5 naar H5: mag één moderne roman laten staan. Moet twee moderne romans opnieuw lezen en het poëziedossier (twee gedichten analyseren). Bovenbouw VWO: Literatuurdossier V4: drie moderne romans en één middeleeuws werk en Gijsbrecht van Aemstel, Hieronymus van Alphen (klassikaal) alles met verwerkingsopdrachten. Zittenblijver V4: mag één moderne roman met verwerkingsopdracht laten staan en moet drie boeken met verwerkingsopdrachten opnieuw lezen en maken. Gijsbrecht van Aemstel wordt dus klassikaal herhaald. Literatuurdossier V5: twee moderne romans met verwerkingsopdrachten, één werk 19 e eeuw, één werk en één werk uit de gehele literatuurgeschiedenis. Zittenblijver V5: moet drie van de vijf werken opnieuw doen. Literatuurdossier V6: één moderne roman en het poëziedossier (vijf gedichten analyseren). Zittenblijver V6: alles opnieuw doen. Rembrandt College PTA HAVO

11 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : Engels 1. Inleiding De gebruikte methode is Of Course H4 (inclusief e-pack) Een selectie uit de units 1-4 Het vak Engels wordt afgesloten in leerjaar 5 Het examen bestaat uit zowel schoolexamen als centraal eindexamen Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Leesvaardigheid D Schrijfvaardigheid B Luistervaardigheid E Literatuur C Gespreksvaardigheid F Oriëntatie op studie en beroep 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. ST Onderwerp Unit 1 : Idioom + literaire begrippen + grammatica Domein PO1 S TW Leesvaardigheid A/D ST2 TW PO2 M ST ST4 TW ST HD1 3 PO3* S TW ST6 TW PO4* S Unit 1: Idioom + grammatica + leesvh. Spreekvaardigheid groepspresentatie Unit 2 : Idioom + grammatica + leesvh. Unit 2 : Idioom + grammatica + leesvh Unit 3 : Idioom + grammatica + leesvh. Portfolio Schrijfvaardigheid ** Zie vakspecifieke informatie Schrijfvaardigheid + Portfolio** (aftekenen cluster 3 + max. 1 bonuspunt) Unit 3: Idioom + grammatica + leesvh Literatuurdossier: Boektoets PO5 S Kijk- en Luistervaardigheid A/B ST HD2 4 ST8 TW Unit 4 : Idioom + grammatica + leesvh. Literatuurdossier * Zie vakspecifieke informatie Unit 4: Idioom + grammatica + leesvh. PO6 S TW Leesvaardigheid A/D A/D/E A/D C A/D A/D A/D A/D/E D/E A/D A/D/E A/D A/D/E A/D Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

12 * Toets wordt gemaakt op pc ** Indien portfolio schrijfvaardigheid onvoldoende is, schrijfopdrachten op school inhalen. Voor alle PO geldt dat leerlingen een portfolio aanleggen met opdrachten voor de diverse vaardigheden. Deze portfolio s moeten door de docent voldoende zijn bevonden om deel te kunnen nemen aan de toets. 3. Vakspecifieke informatie Handelingsdeel literatuur: HAVO 4: één klassikaal te lezen boek + boektoets (wordt in de verlengde lesdag gemaakt) Indien voor de boektoets een onvoldoende wordt behaald maakt de leerling een vervangende opdracht om alsnog het handelingsdeel te kunnen afronden. Het cijfer van de boektoets (PO4) blijft echter staan. Het tijdstip van afname wordt vermeld in de clusterplanner Literatuurdossier bevat aan het einde van klas 5: 3 boeken, oorspronkelijk Engels werk, titels met instemming van de docent samen minimaal 450 bladzijden verhalenbundels zijn niet toegestaan 3 boektoetsen Zittenblijvers en instromers in zowel klas 4 als 5 lezen per leerjaar een nieuw boek. Portfolio schrijfvaardigheid schrijfopdrachten cluster 1,2 en 3 worden verzameld in een portfolio. Het portfolio wordt per cluster afgetekend. Toetsen: Specifieke leerstof wordt via de clusterplanners aan de leerlingen opgegeven. Belangrijk: Het handelingsdeel dient op de deadline van het betreffende cluster voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen Rembrandt College PTA HAVO

13 Afdeling : HAVO Profiel : alle profielen (keuzevak) Leerjaar : 4 ( ) Vak : Frans 1. Inleiding Het vak Frans wordt afgesloten in leerjaar 5 Het examen bestaat schoolexamen en centraal eindexamen Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Leesvaardigheid B Kijk- en luistervaardigheid C Gespreksvaardigheid D Schrijfvaardigheid E Literatuur F Oriëntatie op studie en beroep 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp ST1 S Leertoets Unité 1 ST2 S Toets kijk- en luistervaardigheid Domeinen A,D B ST3 S TW HD1 S 2 Leertoets Unité 2 (1e helft) & Leesvaardigheid Boekverslag Zie vakspecifieke informatie ST4 S Leertoets Unité 2(2e helft) ST5 S Brief D Leertoets Unité 3 & A,D ST6 S TW Leesvaardigheid MT1 P Presentatie Film C, E ST7 S Leertoets Unité 4 ST8 S TW HD2 S 4 Leertoets Unité 5 (1e helft) & Leesvaardigheid Boekverslag Zie vakspecifieke informatie PO1 S Internetopdracht Parijs ST9 S Leertoets Unité 5 & 6: brief D ST10 S TW Leesvaardigheid A A,D A,E A,D A,D A,D A,E A Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

14 3. Vakspecifieke informatie: Handelingsdeel Literatuur: Leerlingen lezen in klas 4 twee boeken, waarvan ze een leesverslag maken. Dit verslag telt mee voor het schoolexamen literatuur in klas 5. Leesverslag 1 wordt ingeleverd aan het einde van cluster 2 (zie clusterplanner) Leesverslag 2 wordt ingeleverd aan het einde van cluster 4 (zie clusterplanner) Aanvullende bepaling: Zittenblijvers en instromers lezen in leerjaar 4 twee nieuwe boeken. Belangrijk: Het handelingsdeel dient op de deadline van het betreffende cluster voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen Leerlingen met afgekeurde en / of ontbrekende leesverslagen worden in klas 5 uitgesloten van deelname aan het schoolexamen literatuur. (zie ook herkansingsregeling schoolexamentoetsen) Rembrandt College PTA HAVO

15 Afdeling : HAVO Profiel : alle profielen (keuzevak) Leerjaar : 4 ( ) Vak : Duits 1. Inleiding Het vak Duits wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Leesvaardigheid B Kijk- en luistervaardigheid C Gespreksvaardigheid D Schrijfvaardigheid E Literatuur F Oriëntatie op studie en beroep 2. De Toetsing Methode: eigen lesmateriaal + HCE examenidioomboek Toets Code Vorm Afname cluster HD1 S 1 voor overgang voor examendossier Duur in min. ST Onderwerp Boekverslag Zie vakspecifieke informatie Idioom hoofdstuk 1+2 / (herhaling) werkwoorden tegenwoordige tijd / verleden tijd + voltooid deelwoord van haben/sein/werden + leesvaardigheid ST2 TW Kijk- en luistervaardigheid B ST Idioom hoofdstuk 3+4 / (herhaling) zinsdelen (zonder bijvoeglijk naamwoord): 1 e, 3 e, 4 e naamval, (nieuw) 2 e naamval + leesvaardigheid ST Leesvaardigheid A MT1 TW Gespreksvaardigheid C HD2 S 3 ST Boekverslag Zie vakspecifieke informatie Idioom hoofdstuk 5+6 / (herhaling) voorzetsels: (3 e, 4 e en 3 e /4 e ) / voeg-en bijwoorden + leesvaardigheid ST6* TW schrijfvaardigheid D ST Idioom hoofdstuk 7+8 / verleden tijd + voltooid deelwoord van sterke en zwakke werkwoorden+leesvaardigheid ST8 TW Leesvaardigheid A Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Domein A, E A,E * Toets wordt digitaal afgenomen Rembrandt College PTA HAVO

16 3. Vakspecifieke informatie: Handelingsdeel Literatuur: In cluster 1 wordt er klassikaal één roman gelezen en in cluster 3 één zelfgekozen roman. Bij beide romans worden telkens verwerkingsopdrachten gemaakt. De inleverdata hiervoor staan in de desbetreffende studiewijzers. Vanaf cluster 2 wordt er oorlogsliteratuur in de lessen behandeld. Zowel de verwerkingsopdrachten bij de twee gelezen boeken als de literatuurlessen (oorlogsliteratuur) komen terug op het schriftelijk schoolexamen literatuur, in schooljaar als onderdeel van het schoolexamen HAVO 5. Leerlingen met afgekeurde en / of ontbrekende verwerkingsopdrachten worden in klas 5 uitgesloten van deelname aan dit schoolexamen. (zie ook herkansingsregeling schoolexamentoetsen) Aanvullende bepaling: Zittenblijvers en instromers lezen in leerjaar 4 twee nieuwe boeken. Belangrijk: Het handelingsdeel dient op de deadline van het betreffende cluster voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen Rembrandt College PTA HAVO

17 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : Maatschappijleer 1. Inleiding Het vak Maatschappijleer wordt afgesloten in leerjaar 4. Het examen bestaat uit een schoolexamen. Het schoolexamen heeft betrekking op de volgende domeinen: A Vaardigheden en benaderingswijzen B De Rechtstaat C Parlementaire democratie D Verzorgingsstaat E Pluriforme samenleving 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp ST1 S TW1 3 15% 90 De Rechtstaat ST2 S TW2 3 15% 90 Pluriforme samenleving PO1 P % HD1 M 3 Opdracht politieke partijen: Stem! Klassendebat Domein B E A, C A ST3 S TW3 5 25% 90 Parlementaire democratie C MT1 M % Individueel debat A ST4 S TW4 3 15% 90 Verzorgingsstaat D Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen en is het eindcijfer schoolexamen voor het vak Maatschappijleer. Rembrandt College PTA HAVO

18 3. Vakspecifieke informatie a. Schriftelijke toetsen met open / gesloten vragen: Voor de tentamens dient de volgende stof te worden bestudeerd: 1. Thema Rechtstaat Uit Methode Thema's Maatschappijleer, maatschappijleer 2 e fase havo, Essener, 4 e druk 2013 (zo mogelijk) Actuele artikelen, uiterlijk 14 dagen voor de toets aan te leveren door de docent. 2. Thema Parlementaire Democratie Uit Methode Thema's Maatschappijleer, maatschappijleer 2 e fase havo, Essener, 4 e druk 2013 (zo mogelijk) Actuele artikelen, uiterlijk 14 dagen voor de toets aan te leveren door de docent. 3. Thema Pluriforme Samenleving Uit Methode Thema's Maatschappijleer, maatschappijleer 2 e fase havo, Essener, 4 e druk 2013 (zo mogelijk) Actuele artikelen, uiterlijk 14 dagen voor de toets aan te leveren door de docent. 4. Thema Verzorgingsstaat Uit Methode Thema's Maatschappijleer, maatschappijleer 2 e fase havo, Essener, 4 e druk 2013 (zo mogelijk) Actuele artikelen, uiterlijk 14 dagen voor de toets aan te leveren door de docent. Aan de hand van de studiewijzers wordt de leerstof bestudeerd en verwerkt. Naast opdrachten die gemaakt worden moeten ook diverse opdrachten worden gemaakt én afgetekend door de docent. b. Praktische Opdracht, domein A en C: Vaardigheden en Parlementaire Democratie PO 1. Mijn Partij Voor de uitvoering van deze praktische opdracht krijgt de kandidaat de volgende opdracht: Richt aan de hand van verschillende opdrachten een eigen politieke partij op en verdedig de standpunten tijdens een afsluitend debat. De eisen aan deze praktische opdracht worden (digitaal) aan de leerling overhandigd en uitgelegd door de docent. Handelingsdeel HD 1 Klassen debat, domein A: Vaardigheden Tijdens de activiteitenweek zal er een evenement plaatsvinden waaraan deelname van alle vierde klassen verplicht is. Leerlingen zullen tijdens de voorafgaande lessen deelnemen aan een competitie om te bepalen wie er tijdens het evenement zullen deelnemen aan de finales. Het publiek oordeelt mee over de winnaar(s). Mondelinge toets, domein A: Vaardigheden MT1 Individueel debat Iedere leerling wordt in het laatste cluster beoordeeld op het vermogen een mening goed en duidelijk onderbouwd te kunnen presenteren tijdens een debat. De leerling wordt beoordeeld aan de hand van de door de secties Nederlands en Maatschappijleer, opgestelde criteria voor het debat. Deze criteria zullen door de docent (digitaal via It's Learning) worden overhandigd en uitgelegd. BELANGRIJK: Het is niet mogelijk mee te doen aan een examendossiertoets als niet alle opdrachten zijn afgetekend. (zie herkansingsregeling schoolexamens) Indien de praktische opdracht te laat, onvolledig of niet beoordeelbaar wordt ingeleverd, wordt gehandeld naar de herkansingsregeling. (zie herkansingsregeling schoolexamentoetsen) Rembrandt College PTA HAVO

19 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : Maatschappelijke Stage 1. Inleiding Het handelingsdeel zelfstandige maatschappelijke stage wordt afgesloten in leerjaar 4. Indien een leerling doubleert en de MaS voldoende heeft, hoeft de MaS niet opnieuw gelopen te worden. Het handelingsdeel heeft betrekking op de volgende competenties: A Andere mensen helpen B Samenwerken C Verbreden sociale blikveld D Verantwoordelijkheid nemen E Organiseren F Zorgen voor de leefomgeving 2. De invulling De zelfstandige MaS (maatschappelijke stage) wordt gedurende leerjaar vier uitgevoerd. De stage wordt gelopen in de periode van het eerste tot en met het derde cluster. De leerling wordt door de mentor en stage coördinator ingelicht over de inhoud en uitvoering van de MaS De leerling is zelf verantwoordelijk voor het vinden van een stageplaats, maar wordt daarbij ondersteund door de mentor en/of stage-coördinator. De leerling loopt in totaal minimaal 15 uur stage gedurende bovenstaande periode. Met daarbij de voorwaarden: - De stage mag niet tijdens lestijd plaatsvinden. - De stageplaats moet vooraf worden aangevraagd bij de mentor en/of stage-coördinator en pas na goedkeuring mag de leerling contact opnemen met de betreffende instelling. - Voordat de leerling stage gaat lopen moet het stage-contract door alle partijen (stagiair, stagebegeleider en ouders) worden ondertekend en ingeleverd zijn bij de receptie. Na goedkeuring van de coördinator mag de stage beginnen. - Iedere leerling moet vóór de jaarwisseling een stage-contract hebben ingediend bij de administratie, waarin de stage staat vastgelegd binnen de verplichte periode. - De stage moet voldoen aan de criteria voor de MaS welke staan vermeld op It s Learning. 3. De beoordeling De leerling wordt aan het einde van het schooljaar door de mentor en/of stage-coördinator beoordeeld op de volgende onderdelen: Voorbereidende opdrachten Stage-beoordeling (door stagebegeleider) Evaluatie (verslag of presentatie) Let op: Wanneer de maatschappelijke stage niet is of onvoldoende wordt beoordeeld, zal de leerling op een door school aangewezen moment, op een door school aangewezen manier, zijn MaS moeten inhalen. Indien de MaS als handelingsdeel onvoldoende blijft bij het bepalen van de overgang: zie voor consequenties de bevorderingsnormen Bij de diploma-uitreiking ontvangt de leerling een certificaat voor de maatschappelijke stage. Rembrandt College PTA HAVO

20 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) 1. Inleiding Het vak LOB start in HAVO 3 met het LOB-project gericht op de profielkeuze. In HAVO 4 richt LOB zich op: A. Inzicht verwerven in eigen keuzeproces door zelfonderzoek en persoonlijk loopbaanonderzoek. B. Verzamelen van informatie over studie en beroep. C. Verkennen van hoger onderwijs en kennismaking met verschillende opleidingen. 2. Invulling De opdrachten voor LOB staan in It s Learning en worden gedurende leerjaar vier en vijf uitgevoerd. De totale studielast is 60 SLU (HAVO 4: 40 SLU en HAVO 5: 20 SLU). Het examendossier/toekomstdossier Het toekomstdossier bestaat uit een weerslag van opdrachten en andere oriënterende activiteiten op het gebied van opleidingen en beroepen in It s Learning. De leerling is zelf verantwoordelijk voor het uitvoeren van de opdrachten en wordt hierbij ondersteund door de mentor en/of de decaan. 3. Beoordeling De leerling wordt aan het einde van het schooljaar door de mentor beoordeeld op verschillende onderdelen: zie onderstaand schema. Onderwerp: Wanneer Domein: Gemaakte opdrachten in It s Learning Eind HAVO 4 A, B, C Bezoeken van twee open dagen* Eind HAVO 4 A, B, C Meeloopdagen en/of proefstudeerdagen* Maart in HAVO 5 A, B, C Het is verplicht om twee open dagen te bezoeken in HAVO 4. In HAVO 5 mag je natuurlijk nog meer open dagen bezoeken en ieder geval doe je ook een meeloopdag of proefstudeerdag. Je mag ook meerdere meeloopdagen doen voor verschillende opleidingen of voor dezelfde opleiding aan verschillende hogescholen of universiteiten. Let hierbij goed op de data van open dagen en meeloopdagen van de opleidingen die jouw interesse hebben. Voor open dagen/meeloopdagen onder schooltijd moet je uiterlijk 5 dagen tevoren verlof aanvragen bij de decaan! Wanneer LOB niet is of onvoldoende wordt beoordeeld, zal de leerling op een door school aangewezen moment, op een door school aangewezen manier, LOB moeten inhalen. Rembrandt College PTA HAVO

21 Afdeling : HAVO Profiel : C & M / E & M Leerjaar : 4 ( ) Vak : Geschiedenis 1. Inleiding Het vak Geschiedenis wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Historisch besef: de vaardigheden. B Oriëntatiekennis: de tien tijdvakken C Thema s D Geschiedenis van de rechtsstaat en van de parlementaire democratie E Oriëntatie op studie en beroep 2. De Toetsing Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. ST1 S ST2 S TW ST3 S TW HD1 P 3 ST4 S TW Onderwerp - Tijd van jagers en boeren - Thema 1 - Tijd van Grieken en Romeinen - Herhaling H1 - Tijd van monniken en ridders - Tijd van steden en staten - Thema 2 - Herhaling H1-H2 Geschiedenis van de rechtsstaat en de parlementaire democratie (Thema 3) - Tijd van ontdekkers en hervormers - Herhaling H1-H4 - Tijd van regenten en vorsten - Thema 3 Domein ST5 S Kenmerkende Aspecten H1-H7 A/B ST6 S TW4 1 25% Tijd van pruiken en revoluties - Tijd van burgers en stoommachines - Herhaling H1-H6 Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. A/B/C A/B A/B/C D A/B/C A/B 3. Vakspecifieke informatie HD1: Het handelingsdeel dient op de deadline van het betreffende cluster voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen Rembrandt College PTA HAVO

22 Afdeling : HAVO Profiel : Alle Leerjaar : 4 ( ) Vak : Aardrijkskunde 1. Inleiding Het vak aardrijkskunde wordt afgesloten in leerjaar 5 Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Vaardigheden D Ontwikkelingsland B Wereld E Leefomgeving C Aarde F Oriëntatie op studie en beroep De domeinen voor het Centraal Eindexamen zijn: A1 Geografische benadering B2 Samenhang en verschillen in de wereld C2 Samenhangen en verschillen op aarde D1 Gebiedskenmerken E1 Nationale en regionale vraagstukken 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp PO1 S cluster opdrachten ST1 S begrippen/vaardighedentoets (zie vakspecifieke informatie) Domein ST2 S TW Endogene en Exogene processen A,B PO2 S cluster opdrachten ST3 S begrippen/vaardighedentoets (zie vakspecifieke informatie) ST4 S TW Globalisering A, B PO3 S cluster opdrachten ST5 S begrippen/vaardighedentoets (zie vakspecifieke informatie) ST6 S TW Klimaat A, B A, B A,C A, B PO4 S cluster opdrachten ST7 S HD1 PO 4 ST8 S TW begrippen/vaardighedentoets (zie vakspecifieke informatie) Excursie met opdrachten zie vakspecifieke informatie Toets over alle toets stof ( ST 1 t/ m ST 7) A, B A, E A,D,E Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

23 3. Vakspecifieke informatie PO1 PO2 PO3 PO4: - Beoordeling volgens criteria-model - Ieder cluster ST1 ST3 ST5 ST7: Per cluster wordt een atlas-vaardigheden-toets afgenomen. De toets wordt digitaal afgenomen. HD1 Excursie is een onderdeel van het eindexamenonderdeel Nederland als leefomgeving. Excursie dient minimaal voldoende te zijn. Opdrachten voor en na de excursie worden in de les bekend gemaakt. Belangrijk Het handelingsdeel dient op de deadline van het betreffende cluster voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen. Rembrandt College PTA HAVO

24 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : CKV 1. Inleiding Het vak Culturele en Kunstzinnige Vorming wordt afgesloten in leerjaar 4. Het examen bestaat uit alleen een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: A Culturele activiteiten B Kennis van kunst en cultuur C Praktische activiteiten D Reflectie en kunstdossier 2. De Toetsing Voortgang Elk cluster worden de weblogs beoordeeld. Kwaliteit en volledigheid zijn daarbij de beoordelingscriteria. Deze tussentijdse evaluatie krijgt elke periode een plek op het rapport als een O, V of een G. Afkortingen die staan voor onvoldoende, voldoende of goed. Tussentijdse beoordeling eind periode 2: Halverwege het schooljaar aan het eind van cluster 2 vindt een tussentijdse beoordeling van het weblog plaats. Het weblog moet worden bijgewerkt indien het niet in orde is. Dit gaat ten koste van een herkansing. (zie herkansingsregeling) Overgang Aan het eind van HAVO 4 worden de weblogs weer beoordeeld zoals ook in de voorgaande 3 clusters. Als het weblog in orde is komt de leerling in aanmerking voor een mondelinge presentatie van het Weblog. Is het weblog niet in orde dan moet dit ten koste van een herkansing alsnog worden bijgewerkt. (zie herkansingsregeling) Het mondeling vindt plaats tijdens de toetsweek 4. CKV - mondelinge eindtoets in HAVO 4 vindt plaats op basis van: - de samenstelling van het gehele kunstdossier/weblog van dit schooljaar dat wordt geëvalueerd in de vorm van een mondelinge eindpresentatie CKV aan de CKV docent. - het niveau van reflectie op het kunstdossier / weblog als geheel tijdens deze mondelinge afsluiting. De leerling kan m.b.v. het dossier in eigen woorden verslag doen van zijn/haar culturele ontwikkeling in CKV. - het tijdig vullen en inrichten van het Kunstdossier / weblog. CKV en het zelfstandig - werken: De leerling kan in de weken voorafgaand aan het feitelijke presenteren van het dossier met de docent CKV overleggen of de samenstelling en het niveau van het dossier ongeveer voldoende zal zijn. De docent beoordeelt het niet, maar geeft een indicatie over de verwachting of het dossier / weblog voldoende kan zijn. De presentatie tijdens het uiteindelijke mondeling is namelijk een essentieel onderdeel in dit geheel. Mocht blijken dat een beoordeling onvoldoende bij de feitelijke beoordeling is gegeven, krijgt de leerling de mogelijkheid het dossier / weblog te herkansen. (zie herkansingsregeling schoolexamen) Rembrandt College PTA HAVO

25 Weging Voor Culturele en Kunstzinnige Vorming wordt geen cijfer toegekend, het moet met een beoordeling voldoende of goed afgesloten worden. Met een beoordeling onvoldoende kan de kandidaat geen diploma ontvangen. De examinator stelt aan de hand van de beoordeling van het kunstdossier vast of Culturele en Kunstzinnige Vorming voldoende afgesloten is. Indien een kandidaat na herkansing het dossier niet voldoende heeft wordt dit bij het bepalen van de bevordering naar een volgende leerjaar meegewogen conform de in dit PTA opgenomen bevorderingsnormen. Voor de zomervakantie moet de leerling in overleg met de ckv docent extra opdrachten maken tot ckv kan worden met een voldoende tijdens het mondeling. Lessen CKV De lessen worden gegeven in blokuren. De lessen worden opgenomen in het reguliere rooster. Alle kandidaten in HAVO4 volgen CKV gedurende het gehele schooljaar. Projecten Indien er een project wordt aangeboden zoals een miniopera in samenwerking met het muziektheater van Amsterdam volgen de leerlingen die daar aan deelnemen geen ckv lessen tijdens die periode. Zij houden dan wel een logboek bij van alle activiteiten en achtergronden waaraan zij meedoen. Deze plaatsen zij op hun weblog. De CKV docent bepaalt of dit naar behoren is. Alle andere activiteiten als een excursie of een bezoek aan de Lampegiet gaan wel gewoon door voor deze leerlingen. Culturele Activiteiten: Domein A: 1. Excursie CKV: Op een nader vast te stellen datum zal er in het schooljaar één maal een excursie/kunstendag voor CKV plaats vinden. Alle kandidaten nemen aan deze excursie deel. Kan een leerling niet deel te nemen aan de excursie bv door ziekte dan moet de leerling zelf zorg dragen voor net zoveel vervangende culturele activiteiten als dat hij gemist heeft. Deze activiteiten moeten vooraf door de docent CKV worden goedgekeurd en net zo verwerkt worden op de weblog als de anderen van de dagexcursie doen. 2. Zelfstandig gekozen culturele activiteiten: Tijdens het schooljaar moeten leerlingen zelfstandig twee culturele activiteiten plannen: één in de eerste helft en één in de tweede helft van het schooljaar. Na goedkeuring van de docent begint de voorbereiding, uitvoering en verslaglegging in het kunstdossier / weblog. 3. Voorstellingen Lampegiet: Gedurende het schooljaar krijgen alle leerlingen de gelegenheid een voorstelling in de Lampegiet te bezoeken. Wij kopen die als school van te voren in tegen een gereduceerd bedrag. Leerlingen gaan gratis naar een voorstelling van eigen keuze in eigen tijd met een zelfgekozen klasgenoot. Deze voorstellingen vinden plaats in de loop van het schooljaar. Dat kan ook in een weekend of een vakantie zijn. Leerlingen kiezen zelf, houden de datum in de gaten en bezoeken de voorstelling zelfstandig. Mocht er een probleem zijn om deze voorstelling te bezoeken, dan neemt de leerling zelfstandig contact op met de eigen vakdocent CKV. Als een leerling niet naar een geplande voorstelling gaat, worden de kosten hiervoor in rekening gebracht en moet de leerling in eigen tijd en op eigen kosten een vervangende culturele activiteit regelen, in overleg met de eigen vakdocent CKV. Rembrandt College PTA HAVO

26 Kennis van Kunst en Cultuur: Domein B: Elke leerling maakt kennis met kunstwerken uit diverse disciplines. In de lessen gaan we oefenen in het bespreken en analyseren van het betreffende kunstwerk met behulp van een Kijkwijzer. We proberen de beleving van het kunstwerk onder woorden te brengen. Aantekeningen en opmerkingen uit de les moeten in het dossier / weblog terug te vinden zijn en door de leerling worden gehanteerd tijdens de mondelinge toetsen. Praktische Activiteiten: Domein C: Gedurende het jaar presenteren de leerlingen een eigen gekozen kunstwerk/voorstelling/ bijzondere culturele ervaring aan elkaar tijdens de les. Ook hier wordt een verslag van gemaakt m.b.v. een kijkwijzer en op hun blog geplaatst. Reflectie en Kunstdossier / Weblog / Digitaal Portfolio Domein D: Tijdens de les verwerken de leerlingen wat er gezamenlijk besproken is, individueel of in kleine groepjes in het kunstdossier op de weblog. De docent is dan aanwezig voor de begeleiding en ondersteuning. Ook moeten leerlingen hun eigen culturele activiteiten in hun kunstdossier verwerken. De oefeningen in de les zijn opgenomen in dit dossier. Is dit niet het geval dan weet de docent en de kandidaat dit al in een vroeg stadium. Het kunstdossier / weblog is het document waarin de lessen en opdrachten hun neerslag vinden. De reflectie op de diverse onderdelen uit de les, de PO en de excursie en de eigen Culturele Activiteiten behoren hier ook toe. In de mondelinge presentatie van het volledige dossier met alle onderdelen helder geordend, zal er sprake zijn van reflectie op de achterliggende periode CKV met daarin aandacht voor de eigen houding t.a.v. het vak, de kunstwerken, het thema en de lessen CKV. De datum van de excursie ( afhankelijk van het aanbod van avondprogramma in deze week naar bijvoorbeeld Amsterdam / Den Haag / Rotterdam etc.) zal in een activiteitenweek in het midden van jaar liggen. Deze week is elk jaar opgenomen in de jaarplanning die in de loop van het schooljaar bekend wordt gemaakt. Leerlingen dragen zelf de verantwoordelijkheid dat zij Tijdens het schooljaar zelfstandig twee goedgekeurde culturele activiteiten uitkiezen, voorbereiden, uitvoeren/bezoeken en in hun dossier opnemen. In het eerste halfjaar één maal en in het tweede halfjaar éénmaal. Rembrandt College PTA HAVO

27 Toets Code Vorm Afname cluster HD1 S/P 1 HD2 S/P 2 HD3 S/P 3 HD4 S/P 4 HD (eind) PO S/P M 4 voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp Leerjaar HAVO 4 ( ) n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t Mond. 15 min. Diverse opdrachten rond de disciplines en Cult. Activiteiten Weblog deadline: 14 oktober 2016 Diverse opdrachten rond de disciplines en Cult. Activiteiten Weblog deadline: 9 januari 2017 Diverse opdrachten rond de disciplines en Cult. Activiteiten Weblog deadline: 17 maart 2017 Diverse opdrachten rond de disciplines en Cult. Activiteiten Weblog deadline: 9 juni 2017 Presentatie PO in les Mondeling in toetsweek 4 over een heel jaar CKV Domein A/B C/D A/B C/D A/B C/D A/B C/D A/B C/D Bepaling van de overgangsbeoordeling: De overgangsbeoordeling wordt gebaseerd op de beoordeling van het kunstdossier op de Weblog in klas 4. De beoordeling voor dit dossier samen met de PO, de Presentatie en Mondeling moet tenminste voldoende zijn. (zie ook bevorderingsnormen) Eindbeoordeling: De overgangsbeoordeling is tevens de eindbeoordeling voor het vak CKV. Deze eindbeoordeling moet voldoende of goed zijn om te kunnen slagen voor het eindexamen. Belangrijk: Het handelingsdeel ( hier weblog) dient op de deadline van het betreffende cluster voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit ten koste van een herkansing op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen Rembrandt College PTA HAVO

28 3. Vakspecifieke informatie Toelichting op de domeinen. A Culturele activiteiten 1 De kandidaat heeft actief deelgenomen aan tenminste 6 culturele activiteiten in leerjaar 4 HAVO. Daarbij moet gedacht worden aan: - het bezoeken van tentoonstellingen en/of collecties voor beeldende kunst en/of vorm- geving; - het bezoeken van concerten, dans- en filmvoorstellingen, toneelstukken, enz.; - het deelnemen aan excursies (architectuurwandelingen, beeldenroutes e.d.); - het lezen van werken uit de (wereld)literatuur. De culturele activiteiten zijn gespreid naar de verschillende kunstdisciplines in beeldende vormgeving, dans, drama, literatuur en muziek. B Kennis van kunst en cultuur De eindtermen met betrekking tot kennis van kunst en cultuur worden geconcretiseerd in thema s, die gekoppeld zijn aan de culturele activiteiten. De kandidaat kan; 2 relaties aangeven tussen diverse kunstdisciplines en daarbij gebruik maken van gangbare begrippenapparaten. 3 aan de hand van enkele concrete voorbeelden aangeven hoe verschillende culturen (waar onder ook subculturen en niet-westerse culturen) elkaar beïnvloeden. 4 vorm, inhoud, functie en historische achtergronden aangeven bij voorbeelden van verschillende vormen van kunstuitingen en deze zowel op elkaar als op de kunstuitingen betrekken. C Praktische activiteiten 5 De kandidaat heeft, individueel en/of samen met andere kandidaten, actief deelgenomen aan praktische activiteiten. bijvoorbeeld: - bij beeldende vormgeving: het maken van een aantal schetsen, het samenstellen van een fotoreportage; - bij dans: het samenstellen en/of uitvoeren van een dans; - bij drama: het spelen / vormgeven van enkele scenes; - bij literatuur: het uitvoeren van een literaire schrijfopdracht; - bij muziek: het uitvoeren van een muziekstuk of het componeren van (een gedeelte van) een muziekstuk. D Reflectie en kunstdossier/weblog / digitaal portfolio 6 De kandidaat heeft een kunstdossier/weblog samengesteld, waarin hij in woord, beeld en/of geluid verslag doet van de culturele activiteiten (domein A) en de behandelde thema s (domein B). In het kunstdossier is ook het resultaat (verslagvorm) van de praktische activiteiten (domein C) opgenomen. 7 De kandidaat kan in een mondeling zijn ervaringen met, interpretaties en waarderingen van de culturele activiteiten (Domein A) toelichten onder verwijzing naar vorm, inhoud, functie en historische achtergronden. Hij maakt daarbij gebruik van gangbare begrippenapparaten voor de verschillende kunstdisciplines. 8 De kandidaat kan aan de hand van het kunstdossier/weblog reflecteren op zijn keuzen en zijn ervaringen in de vorm van een gesprek, a.d.h.v een schriftelijk verslag. (evt. aangevuld met een presentatie.) Rembrandt College PTA HAVO

29 Afdeling : HAVO Profiel : C & M Leerjaar : 4 ( ) Vak : Kunstvak Algemeen - Beeldende Vormgeving 1. Inleiding Het vak Kunst Algemeen Beeldende Vormgeving wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit: een centraal schriftelijk eindexamen voor Kunst Algemeen een schoolexamen voor Beeldende Vormgeving. Binnen Kunst Algemeen / Cultuurgeschiedenis zijn drie domeinen te onderscheiden: Domein A Vaardigheden en benaderingswijzen Kennis en vaardigheden m.b.t. een begrippenapparaat dat nodig is om toegang te krijgen tot de invalshoeken van domein B en de onderwerpen in domein C. Er wordt voortgebouwd op het beschouwingsapparaat dat de leerlingen zich voor de twee kunstvakken, beeldende vormgeving en muziek, in de basisvorming hebben eigen gemaakt. Dit zal worden uitgebreid met: 1. termen en begrippen uit de twee voor de leerlingen nieuwe kunstvakken 2. met specifiek genoemde termen en begrippen in het domein Onderwerpen. Samenhangen en verschillen tussen de beschouwingsapparaten van de vier kunstvakken komen daarbij aan bod. Domein A bevat voor de leerlingen de instrumenten voor een goed begrip van het domein B en C. Domein B Invalshoeken voor reflectie Kennis en vaardigheden m.b.t. de invalshoeken die cruciaal zijn bij het verwerven van inzicht in de maatschappelijke functies van kunst in culturele contexten, genoemd in domein C. Invalshoeken voor reflectie: Kunst en religie, levensbeschouwing; Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en Economische macht; Kunst en vermaak; Kunst wetenschap en techniek; Kunst intercultureel; Algemene Vraag Hoe verbeelden kunsten het denken, Ideeën van mensen? Hoe verloopt de opleiding van de kunstenaar? Hoe is de verhouding tussen de kunstenaar en de opdrachtgever? Welke functies van vermaak hebben kunsten? Wat is de verhouding van kunst tot Wetenschap en techniek? Welke waarderingen worden gekoppeld aan eigen en andere cultuur? Domein C Onderwerpen Onderwerpen uit de geschiedenis van de Westerse cultuur, bedoeld om de kandidaat inzicht te verschaffen in samenhangen tussen kunst en culturele, maatschappelijke, economische en politieke context. HAVO 4: Verplichte onderwerpen: - Massacultuur - Cultuur van het Moderne HAVO 5: - Cultuur van Romantiek en Realisme in de 19e eeuw. Rembrandt College PTA HAVO

30 Onderwerpen Centraal Eindexamen 2018: Massacultuur in de tweede helft van de twintigste eeuw. De cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw. Cultuur van Romantiek en Realisme in de 19e eeuw. In de gehanteerde werkwijze wordt gebruik gemaakt van: 1 De Bespiegeling van Uitgeverij EPN. Het tekstboek. (Met bijbehorende video, muziek en beeldend materiaal. ) 2 Eigen materiaal zowel al bestaand en nog te ontwikkelen en te vinden op It s Learning. (Materiaal op multimedia gebied. CD, video, muziek, beeldmateriaal. ) Binnen het praktijkdeel Beeldende Vormgeving zijn drie domeinen te onderscheiden: A 1 Beeldende Praktijk. De leerlingen houden zich gedurende een van te voren bekend gemaakte periode bezig met het maken van een praktijkwerkstuk beeldend. Het werk wordt door twee docenten beeldend beoordeeld. A 2 Reflectie op de praktijk met behulp van praktische opdrachten. Het proces waarin en waardoor het werk is ontstaan is nadrukkelijk onderdeel van de eindbeoordeling voor het onderdeel praktisch werk. Beeldanalyses van schetsen en vooronderzoek, logboek en werkverslag maken deel uit van het beeldende praktijkwerk. B Vaktheorie. (schriftelijke toets en/of verslag) (aan te leren via werkbesprekingen en verslag in Dummy m.b.t voortgang proces, werkwijze en technieken) 2. De Toetsing Toets Code PO1 Vorm P/V PF Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min % Cluster 1 ST1* S* TW PO2 P/V PF % Cluster 2 ST2* S* TW PO3 P/V PF % Cluster 3 ST3* S* TW PO4 P/V PF % Cluster 4 ST4* S* TW Onderwerp Praktijkopdracht: Autonoom / toegepast De stof zoals behandeld in Cluster 1. Praktijkopdracht: Autonoom / toegepast De stof zoals behandeld in Cluster 1 en 2. Praktijkopdracht: Autonoom / toegepast De stof zoals behandeld in Cluster 1, 2 en 3. Praktijkopdracht: Autonoom / toegepast De stof zoals behandeld in Cluster 1 t/m 4 Domein A1 / A2/ B A/B/C A1 / A2/ B A/B/C A1 / A2/ B A/B/C A1 / A2/ B A/B/C Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. * ST 1 t/m 4 worden digitaal afgenomen m.b.v. Wintoets. Rembrandt College PTA HAVO

31 3. Vakspecifieke informatie Werkwijze in de lessen Kunst Algemeen / Cultuurgeschiedenis / zelfstandig leren: Bij Kunst Algemeen / Cultuurgeschiedenis worden de contacturen verdeeld over Instructielessen en Zelfstudietijd waarin: door docenten een inleiding zal worden gegeven, als kennismaking met één van de examenonderwerpen. leerlingen kennismaken met diverse invalshoeken t.a.v. kunst en zij vervolgens worden aangestuurd om zich deze benadering zelfstandig eigen te maken door deelonderwerpen en invalshoeken individueel uit te werken en/ of in werkgroepen. leerlingen presentaties houden van de resultaten van onderzoek in de werkgroepen. Werkwijze in de lessen Praktijk Beeldend / zelfstandig leren. Bij Praktijk beeldend is de opzet van de contacturen verdeeld over Instructielessen en Zelfstudietijd: een inleiding in het onderwerp van de opdracht door de docent zal worden gegeven. de leerlingen zelfstandig werken en opdrachten uitvoeren om zowel het probleem te onderzoeken, een keus te maken en gedurende het proces de verschillende overwegingen en consequenties te documenteren en op hun waarde te schatten. de docent begeleiding geeft bij de diverse stappen en problemen. een tussentijdse klassikale voortgang evaluatie zal plaatsvinden. de leerling zelfstandig een beeldanalyse uitwerkt eindevaluatie zal plaatsvinden. (leerling en docent en klas in samenspraak) Twee docenten geven een beoordeling. De eigen vakdocent geeft na overleg met collega docent het definitieve eindcijfer. Rembrandt College PTA HAVO

32 Afdeling : HAVO Profiel : C & M Leerjaar : 4 ( ) Vak : Kunstvak Algemeen Drama 1. Inleiding Het vak Kunst Algemeen Drama wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit: een centraal schriftelijk eindexamen voor Kunst Algemeen een schoolexamen voor Drama. Binnen Kunst Algemeen / Cultuurgeschiedenis zijn drie domeinen te onderscheiden: Domein A Vaardigheden en benaderingswijzen Kennis en vaardigheden m.b.t. een begrippenapparaat dat nodig is om toegang te krijgen tot de invalshoeken van domein B en de onderwerpen in domein C. Er wordt voortgebouwd op het beschouwingsapparaat dat de leerlingen zich voor de twee kunstvakken, beeldende vormgeving en muziek, in de basisvorming hebben eigen gemaakt. Dit zal worden uitgebreid met: 3. termen en begrippen uit de twee voor de leerlingen nieuwe kunstvakken 4. met specifiek genoemde termen en begrippen in het domein Onderwerpen. Samenhangen en verschillen tussen de beschouwingsapparaten van de vier kunstvakken komen daarbij aan bod. Domein A bevat voor de leerlingen de instrumenten voor een goed begrip van het domein B en C. Domein B Invalshoeken voor reflectie Kennis en vaardigheden m.b.t. de invalshoeken die cruciaal zijn bij het verwerven van inzicht in de maatschappelijke functies van kunst in culturele contexten, genoemd in domein C. Invalshoeken voor reflectie: Kunst en religie, levensbeschouwing; Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en Economische macht; Kunst en vermaak; Kunst wetenschap en techniek; Kunst intercultureel; Algemene Vraag Hoe verbeelden kunsten het denken, Ideeën van mensen? Hoe verloopt de opleiding van de kunstenaar? Hoe is de verhouding tussen de kunstenaar en de opdrachtgever? Welke functies van vermaak hebben kunsten? Wat is de verhouding van kunst tot Wetenschap en techniek? Welke waarderingen worden gekoppeld aan eigen en andere cultuur? Domein C Onderwerpen Onderwerpen uit de geschiedenis van de Westerse cultuur, bedoeld om de kandidaat inzicht te verschaffen in samenhangen tussen kunst en culturele en maatschappelijke context. Havo 4: Verplichte onderwerpen: - Massacultuur - Cultuur van het Moderne Havo 5: - Cultuur van Romantiek en Realisme in de 19e eeuw. Rembrandt College PTA HAVO

33 Onderwerpen Centraal Eindexamen 2018: Massacultuur in de tweede helft van de twintigste eeuw. De cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw. Cultuur van Romantiek en Realisme in de 19e eeuw. In de gehanteerde werkwijze wordt gebruik gemaakt van: 1 De Bespiegeling van Uitgeverij EPN. Het tekstboek. (Met bijbehorende video, muziek en beeldend materiaal. ) 2 Eigen materiaal zowel al bestaand en nog te ontwikkelen. (Materiaal op multimedia gebied. CD, video, muziek, beeldmateriaal. ) Binnen kunst drama zijn de volgende domeinen te onderscheiden: Domein A: Vaktheorie Subdomein A1: Drama en maatschappij 1. De kandidaat kan mede op basis van bronnenmateriaal in een gegeven cultureel-maatschappelijke context: - kenmerken benoemen van theatrale uitingsvormen en orale tradities; - samenhangen aangeven tussen functie, vorm en inhoud van toneel; - dramatische aspecten benoemen van vormgegeven informatie op televisie. Subdomein A2: Betekenis 2. De kandidaat kan theatrale conventies aangeven en aanwijzen, evenals de betekenissen die ze kunnen oproepen. Subdomein A3: Beschouwen 3. De kandidaat kan: - een toneelvoorstelling informatief beschrijven; - aangeven met welke theatrale middelen de inhoud vormgegeven is; - een eigen mening geven over de effectiviteit van enkele van deze middelen. Domein B: Praktijk Subdomein B1: Spelen 4. De kandidaat kan: - spelgegevens combineren en toepassen, en daarbij gebruikmaken van timing en verandering in stemgebruik en bewegingspatroon; - de interactie tussen personages intensiveren door middel van actie en reactie; - in spel een sociaal of maatschappelijk vraagstuk analyseren en onderzoeken. Subdomein B2: Vormgeven 5. De kandidaat kan: - een rol opbouwen gebaseerd op personage en dramatische ontwikkeling; - scènes creëren en realiseren, rekening houdend met de intentie ten opzichte van het publiek. Subdomein B3: Presenteren 6. De kandidaat kan: - spel- en vormgevingsvaardigheden toepassen bij het optreden voor een publiek; - het publiek van de nodige informatie voorzien. Domein C: Oriëntatie op studie en beroep Rembrandt College PTA HAVO

34 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. PO1 S % Cluster 1 ST1* S* TW PO2 P + S 2 ( + TW2 ) 1 10% Cluster 2 ST2* S* TW PO3 P + S 3 ( + TW3 ) 1 20% Cluster 3 ST3* S* TW PO4 P + S 4 ( + TW4 ) 1 20% Cluster 4 ST4* S* TW Onderwerp Voorstelling tekstregie ondergaan deel 1 - reflectieverslag en analyse Lesstof zoals behandeld in Cluster 1 Voorstelling tekstregie ondergaan deel 2 - spelen en reflectie Lesstof zoals behandeld in Cluster 1 en 2 Solo monoloog Spelen Lesstof zoals behandeld in Cluster 1 t/m 3 Eigen tekstregie Regie en spel Lesstof zoals behandeld in Cluster 1 t/m 4 Domein A/B/C A/B/C A/B/C A/B/C A/B/C A/B/C A/B/C A/B/C Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. * ST 1 t/m 4 worden digitaal afgenomen m.b.v. Wintoets. 3. Vakspecifieke informatie Werkwijze in de lessen Kunst Algemeen / Cultuurgeschiedenis / zelfstandig leren: Bij Kunst Algemeen / Cultuurgeschiedenis worden de contacturen verdeeld over Instructielessen en Zelfstudietijd waarin: door docenten een inleiding zal worden gegeven, als kennismaking met één van de examenonderwerpen. leerlingen kennismaken met diverse invalshoeken t.a.v. kunst en zij vervolgens worden aangestuurd om zich deze benadering zelfstandig eigen te maken door deelonderwerpen en invalshoeken individueel uit te werken en/ of in werkgroepen. leerlingen presentaties houden van de resultaten van onderzoek in de werkgroepen. Werkwijze in de lessen Praktijk Drama/ zelfstandig leren. Bij Praktijk drama is de opzet van de contacturen verdeeld over Instructielessen en Zelfstudietijd: Binnen de instructielessen wordt er uitleg gegeven over de opdracht. Daarnaast wordt er door de docent geregisseerd. Binnen de zelfstudietijd maakt de leerling de opdracht eigen, leert teksten, regelt de voorwaarden voor een goede voorstelling. Rembrandt College PTA HAVO

35 Afdeling : HAVO Profiel : Gemeenschappelijk deel Leerjaar : 4 ( ) Vak : Lichamelijke Opvoeding 1. Inleiding Het vak lichamelijke opvoeding wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit alleen een schoolexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A: Algemene vaardigheden B: Bewegen C: Bewegen en regelen D: Bewegen en gezondheid E: Bewegen en samenleving De eindtermen uit de verschillende domeinen zullen doorgaans geïntegreerd behandeld worden. 2. De Toetsing Toets Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur Onderwerp Domein Code Vorm - 3 wk Lessenreeks atletiek A+B HD1-1 4 wk Lessenreeks doelspelen A+B - 3 wk Lessenreeks racketspelen A+B PMS 3 wk Bewegen en gezondheid A+B+D HD2-2 3 wk Lessenreeks turnen A+B - Inhaallessen PM 3 wk Bewegen en regelen A+B+C HD3-3 3 wk Lessenreeks trefspelen A+B - 2 wk Lessenreeks sportoriëntatie A+B - 3 wk Lessenreeks frisbee/kanjam A+B HD4-3 wk Lessenreeks softbal A+B 4-2 wk Lessenreeks sportoriëntatie A+B PM 1 dag Sportdag A+B+E Bepaling van de overgangsbeoordeling: Voor het vak lichamelijke opvoeding wordt geen cijfer toegekend. De handelingsdelen HD 1,2,3 en 4 moeten ieder afzonderlijk voldoende of goed zijn afgesloten. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen. De docent heeft een map waarin staat afgetekend hoe de voortgang is. Deze map kan tijdens de lessen worden ingezien. Verder wordt op ieder rapport aangegeven hoe de voortgang is. Rembrandt College PTA HAVO

36 Aanvraag vrijstelling: Bij het niet deel kunnen nemen aan de lessen lichamelijke opvoeding (i.v.m. langdurige blessure/ziekte) dient de kandidaat contact op te nemen met de docent lichamelijke opvoeding. De kandidaat krijgt een brief mee die, ondertekend door ouder(s) / verzorger(s), ter goedkeuring aan de schoolleiding wordt voorgelegd. Aanwezigheid en afsluiten van de modulen: 1 - Om af te sluiten moet je minimaal 2 van de 3 lessen aanwezig zijn, inclusief de afsluitles. 2 - Het niet kunnen afsluiten betekent inhalen binnen de geplande inhaallessen en eventueel afsluiten mits aan regel 1 voldaan is. 3 - Wanneer je niet aan regel 1 kan voldoen, volgt er één herkansingsmogelijkheid. Mocht deze herkansing niet voldoende worden afgesloten, volgt er een officiële herkansing. 4 - Bij het niet aanwezig zijn op de sportdagen volgt er één herkansingsmogelijkheid. Mocht deze herkansing niet voldoende worden afgesloten, volgt er een officiële herkansing. 3. Vakspecifieke informatie Lesindeling H Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Cluster 4 Module 1a 2a 3a 4a Bewegen en Activiteit Atletiek gezondheid Bewegen en regelen Softbal Opmerking Module 1b 2b 3b 4b Activiteit Doelspelen Turnen Trefspelen Frisbee / Kanjam Opmerking Module 1c 2c 3C 4c Activiteit Rackstspelen Inhaallessen Sportoriëntatie (2wk) Sportoriëntatie (2wk) Toetsweek Geen les Geen les Geen les Geen les Activiteitenweek Sportdag Rembrandt College PTA HAVO

37 Afdeling : HAVO Profiel : C&M / E & M / N & G Leerjaar : 4 ( ) Vak : Wiskunde A 1. Inleiding Het vak Wiskunde A wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit het schoolexamen en het centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A B C D E Vaardigheden Algebra en tellen Verbanden Verandering Statistiek 2. De Toetsing Methode: Getal en Ruimte, 11 e editie (EPN) Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp Domein ST1 S Havo A / deel 1: H. 1 A, B ST2 S TW Havo A / deel 1: H. 1 en 2 A, B, E ST3 S Havo A / deel 1: H. 3 A, C ST4 S TW Havo A / deel 1: H. 3 en 4 A, B, C ST5 S TW Havo A / deel 2: H. 5 en 6 A, B, E PO1 P % Zie vakspecifieke informatie ST6 S TW Havo A / deel 1 & 2 H. 1, 3, 4, 5 en 7 A, B, C, D, E A, B, C, D Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

38 3. Vakspecifieke informatie Grafische rekenmachine Bij het vak wiskunde is het gebruik van de grafische rekenmachine toegestaan. Alleen de volgende types zijn toegestaan: TI 84 Plus T TI 84 Plus CE-T Het is niet toegestaan om naast de grafische rekenmachine ook de gewone rekenmachine te gebruiken. Tijdens de toetsen wiskunde dient het geheugen van de grafische rekenmachine te zijn geblokkeerd door een examenstand, dan wel te zijn gewist door een reset van de gehele machine. Praktische Opdracht(en): De praktische opdracht wordt individueel of in tweetallen gemaakt. Het onderwerp is Statistiek & ICT en is gebaseerd op de hoofdstukken 2, 6 en 8 van Getal en Ruimte, Havo A / delen 1 & 2. De opdracht bestaat uit een aantal vragen over een grote dataset. Met behulp van Excel kunnen de vragen worden beantwoord. De vragen worden deels op papier en deels in een Excelbestand ingeleverd. De opdrachten worden aan de hand van een correctievoorschrift beoordeeld. De PO wordt afgenomen in de activiteitenweek van cluster 4. Rembrandt College PTA HAVO

39 Afdeling : HAVO Profiel : N & G / N & T Leerjaar : 4 ( ) Vak : Wiskunde B 1. Inleiding Het vak Wiskunde B wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit het schoolexamen en het centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Vaardigheden B Functies, grafieken en vergelijkingen C Meetkundige berekeningen D Toegepaste Analyse 1 2. De Toetsing Methode: Getal en Ruimte (EPN) Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp Domein ST1 S havo B / deel 1: h. 1 A, B ST2 S TW havo B / deel 1: h. 1, 2 A, B, D ST3 S havo B / deel 1: h. 3 C ST4 S TW havo B / deel 1: h. 3, 4 A, B, C, D ST5 S TW havo B / deel 2: h. 5, 6 A, B, D ST6 S TW4 3 15% 90 havo B / deel 1 h. 1 t/m 4 havo B / deel 2 h. 5 t/m 7 A, B, C, D Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

40 3. Vakspecifieke informatie Grafische rekenmachine Bij het vak wiskunde is het gebruik van de grafische rekenmachine toegestaan. Alleen de volgende types zijn toegestaan: TI 84 Plus T TI 84 Plus CE-T Het is niet toegestaan om naast de grafische rekenmachine ook de gewone rekenmachine te gebruiken. Tijdens de toetsen wiskunde dient het geheugen van de grafische rekenmachine te zijn geblokkeerd door een examenstand, dan wel te zijn gewist door een reset van de gehele machine. Rembrandt College PTA HAVO

41 Afdeling : HAVO Profiel : NG, NT, EM Leerjaar : 4 ( ) Vak : Biologie 1. Inleiding Het vak biologie wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Vaardigheden B Zelfregulatie C Zelforganisatie D Interactie E Reproductie F Evolutie 2. De Toetsing Methode; 10voorbiologie, betawerk & Auteursgroep Synaps Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. ST1 S Onderwerp Voortplanting(T16) Hfstk 33.1 t/m 33.5 Domeinen PO1 P 1 1 2% Biologie en de maatschappij (T4) A PO2* P 1,2,3,4 1 0 Verslag van de practica van 4H A ST2 S TW1 3 5% 45 Voortplanting(T16) Hfstk 33.1 t/m Hormonen( T10) Hfstk 38.1 t/m 38.8 ST3 S Cellen (T6) H t/m 28.8 ST4 S TW2 3 10% 90 ST5 S Cellen (T6) H.28.1 t/m 28.8 Erfelijkheid en DNA (T8) Hfstk 30.1 t/m Zenuwstelsel en spieren (T17) Hfstk 31.1 t/m 31.7 PO3 P 3 1 3% Microscopie PO Cellen ST6 S TW ST7 S Zenuwstelsel en spieren (T17) Hfstk 31.1 t/m 31.7 Zintuigen (T18) H.32.1 t/m 32.6 Planten (T13) Hfstk 44.1 t/m 44.5 A,E3 A,E3 A,B2,E1, E2 A,B1,B2, C1,D1, E1, E2, E4 A, B4, B6, B7 A,B2,E1, E2 A, B4, B6, B7 A,B2,B3 ST8 S TW4 3 5% 45 Gedrag (T9) H.34.1 t/m 34.9 A,D2 Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. * Vóór elke schriftelijke toets moeten de bij de stof behorende practica worden ingeleverd. Rembrandt College PTA HAVO

42 3. Vakspecifieke informatie Praktische opdrachten De praktische opdrachten kunnen bestaan uit: Het uitvoeren van een onderzoek aan één of meer organisatieniveaus in de biologie: van cel tot biosfeer) Een literatuurstudie naar aspecten van de levende natuur op één of meer organisatieniveaus (van cel tot biosfeer) De praktische opdrachten worden uitgevoerd in een groep van 3 (in uitzonderingsgeval 2 of 4) leerlingen. De groep houdt een logboek bij waaruit blijkt op welke wijze het onderzoek is aangepakt en uitgevoerd. (planning, geraadpleegde hulpbronnen, verrichte werkzaamheden etc.) De praktische opdracht wordt uitgevoerd op een manier zoals beschreven in het stappenplan voor de praktische opdracht van de natuurprofielen. Elk groepslid kan worden gevraagd toelichting te geven bij de gekozen presentatievorm. De beoordelingscriteria worden vooraf aan de kandidaten bekend gemaakt. ICT Bij de verschillende onderdelen van het examendossier is de kandidaat in staat gebruik te maken van de diverse toepassingen van informatie- en communicatietechnologie. Hulpmiddelen Bij de examinering mogen kandidaten gebruik maken van een informatieboek (BINAS 6 e druk) en een (niet grafische) rekenmachine. Rembrandt College PTA HAVO

43 Afdeling : HAVO Profiel : N & T (N & G) Leerjaar : 4 ( ) Vak : Natuurkunde 1. Inleiding Het vak natuurkunde wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Vaardigheden B Beeld- en geluidstechniek C Beweging en Energie D Materialen E Aarde en Heelal F Menselijk Lichaam G Meten en Regelen H Natuurkunde en technologie I Onderzoek en Ontwerp 2. De Toetsing De kandidaat is in staat bij examinering gebruik te maken van diverse toepassingen van ICT en modelleren. Methode: Newton, uitgeverij Thieme Meulenhoff Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. Onderwerp Domein PO1 P 1,2,3,4 1 0 Labjournaal, inclusief vaardighedenlijst A t/m I ST1 S ST2 S TW ST3 S H6.1 Rekenvaardigheid, significantie en verbanden. H1 Elektrische schakelingen en Energiegebruik + Module Technische Automatisering. H6.2 Onderzoeksvaardigheden H3 Materialen ST4 S TW H2 Bewegingen C1 ST5 S/P H6.4 Technisch Ontwerpen I A G1/G2 A,D1, D2 ST6 S TW H4 Krachten C1 PO2 P Praktische Opdracht A t/m I ST7 S TW H6.3 Dynamische modellen H5 Ioniserende straling A,B2 Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

44 3. Vakspecifieke informatie Praktische Opdrachten De praktische opdrachten omvatten het doen van onderzoek naar verschijnselen in de natuur of aan technische producten. Tijdens ieder practicum houdt de kandidaat een labjournaal met vaardighedenlijst bij. Hulpmiddelen Binas 6e druk, een andere druk is niet toegestaan. Gewone rekenmachine. De grafische rekenmachine is niet toegestaan. Dit geldt voor alle toetsen in dit jaar. Rembrandt College PTA HAVO

45 Afdeling : HAVO Profiel : N & G / N & T Leerjaar : 4 ( ) Vak : Scheikunde 1. Inleiding Het vak Scheikunde wordt afgesloten in leerjaar 6 Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A vaardigheden E Innovatie ontwikkelingen in de chemie B kennis van stoffen, en materialen F Processen in de chemische industrie C kennis van chemische processen G Maatschappij en chemische technologie en kringlopen D ontwerpen en experimenten in de chemie. 2. De Toetsing Chemie Overal 4 Havo, 4 e editie Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. ST1 S ST2 S TW HD1 PO 2 ST3 S ST4 S TW ST5 S ST6 S TW PO1 PO HD2 PO 4 ST7 S TW Onderwerp en aantal SLU Scheiden en reageren Chemie overal: Hft 1 Bouwstenen van stoffen Curie Hfst t/m 2.5 Portfolio practicum en andere opdrachten (periode 1 + 2) Bouwstenen van stoffen Chemie overal: Hft 2 Stoffen en reacties Chemie overal: Hft Moleculaire stoffen Chemie overal: Hft 4 Moleculaire stoffen+ zouten en zoutoplossingen Chemie overal: Hft 4+5 PO I practicum opdracht met verslag Portfolio practicum en andere opdrachten (periode 3 + 4) Reacties van zouten + koolstofverbindingen Chemie overal Hfst Domeinen B2, C1 t/mc6 D1 A,B,C A,B,E,F A,B,C,E A,B,C,E B,C,G A,B,C,F A,B,E,F A,B,E,F A,B,C,F Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

46 3. Vakspecifieke informatie Hulpmiddelen Binas 6e druk, een andere druk is niet toegestaan. Gewone rekenmachine. De grafische rekenmachine is niet toegestaan. Dit geldt voor alle toetsen in dit jaar. Handelingsdeel Het handelingsdeel dient op de deadline van de betreffende periode voldoende te zijn. Is dit niet het geval dan wordt de leerling op een door de school te bepalen moment verplicht dit op school alsnog in orde te maken. Voor de consequentie van onvoldoende handelingsdelen: zie herkansingsregeling en bevorderingsnormen Rembrandt College PTA HAVO

47 Afdeling : HAVO Profiel : E&M / C&M (keuze) Leerjaar : 4 ( ) Vak : Economie 1. Inleiding Het vak Economie wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen. Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen en concepten: A Vaardigheden G Concept Risico en informatie B Concept Schaarste H Concept Welvaart en groei C Concept Ruil I Concept Goede tijden, slechte tijden D Concept Markt J Onderzoek en Experiment E Concept Ruilen over de tijd K Keuzeonderwerpen F Concept Samenwerken en onderhandelen 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. ST1 S TW ST2 S TW PO1 S/P 3 en % ST3 S TW3 2 15% 90 ST4 S TW4 2 15% 90 Onderwerp H1 Inkomen en welvaart H2 Sparen, beleggen en lenen H3 Risico en verzekeren Proeftoetsen: zie vakspecifieke informatie H4 Huren en kopen H5 Jong geleerd, oud gedaan H6 Marktvraag Proeftoetsen: zie vakspecifieke informatie Praktische opdracht (o.a. excursie) Uitvoering / presentatie (apr-jun ) H7 Arbeidsverdeling en productie H8 Een eigen bedrijf H9 Omzet, kosten en winst (Start PO) H10 Marktaanbod H11 Overheidsproductie (uitvoering PO) Domein A/B/D/ E/G/J A/B/C/D/ E/H/J A/C/D/K A/B/C/D/ F/G/J A/C/D/F/ H/J Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

48 3. Vakspecifieke informatie Toelichting kolom domeinen: J = één maal per cluster kan de docent aangeven dat als voorbereiding op een te behandelen onderwerp als onderwijsvorm gekozen wordt voor het uitvoeren van een experiment / onderzoek. Proeftoetsen: In elk cluster worden proeftoetsen aangeboden. Uitsluitend in cluster 1 en 2 kunnen hierbij maximaal 2 scorepunten per proeftoets worden behaald, welke worden meegeteld bij de cijferbepaling van de schriftelijke toetsen (ST1, resp. ST2). Voor elke proeftoets heeft de kandidaat ten hoogste 3 pogingen van 45 minuten per poging. Praktische opdracht: In cluster 3 en 4 moet in groepsverband een praktische opdracht worden uitgevoerd. Deze samenwerkingsopdracht bestaat uit 3 onderdelen: het uitvoeren van een onderzoek in de Deskresearchopdracht, het tijdens de excursie uitvoeren van een Fieldresearchopdracht (alleen voor economie) en het presenteren van de eerste 2 opdrachten. Voor leerlingen met zowel Economie als M&O in hun vakkenpakket is de combinatie van deze beide vakken binnen deze PO niet toegestaan. Voor de beoordelingsnormen (o.a. het hanteren van de plagiaatgrens) van de PO verwijzen we naar de regels die op de PO van toepassing zijn. Deze zijn in It s Learning terug te vinden. Gebruik van de grafische rekenmachine Bij het schoolexamen en het centraal examen is de grafische rekenmachine NIET toegestaan, de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket uiteraard wel. Als gevolg hiervan mag in HAVO 4 en 5 tijdens de lessen en de toetsen voor het vak Economie de grafische rekenmachine niet worden gebruikt Rembrandt College PTA HAVO

49 Afdeling : HAVO Profiel : E&M Leerjaar : 4 ( ) Vak : M&O 1. Inleiding Het vak Management en Organisatie wordt afgesloten in leerjaar 5. Het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal eindexamen Het examendossier bestaat uit de volgende domeinen: A Vaardigheden en werkwijzen B Interne organisatie en personeelsbeleid C Financiering van activiteiten D Marketingbeleid E Financieel beleid F Informatievoorziening m.b.v. ICT G Externe financiële verslaggeving 2. De Toetsing Toets Code Vorm Afname cluster voor overgang voor examendossier Duur in min. ST1 S TW ST2 S TW PO1 S/P 3 en % ST3 S TW3 2 15% 90 ST4 S TW4 2 15% 90 Onderwerp Deel 1A H1 M&O, H2 Basisrekenvaardigheden H3 Balans en Winst-verliesrekening H4 Organisatie en besluitvorming H5 Leiderschap Proeftoetsen: zie vakspecifieke informatie H6 Communicatieproces H7 Communicatievormen H8 Personeelsbeleid H9 Rechtsvormen H10 Vermogensmarkt H11 EV en H13 VVKT Proeftoetsen: zie vakspecifieke info. Uitvoering / presentatie in mei/juni 2015 (zie ST3) H12 VVLT, H14 enkelvoudige interest H15 samengestelde interest Deel 1B H16 Marketing en H17 Productbeleid Uitvoering / presentatie PO Excursie ecomo (3e activiteitenweek) H18 Prijs- en distributiebeleid H19 Communicatiebeleid H20 Voorraadwaardering H21 Kosten van duurzame prod.middel. H24 BEP analyse Domein A/B B/C A A/C/D/ F D/E Bepaling van het overgangscijfer: Het overgangscijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van alle genoemde toetsen. Rembrandt College PTA HAVO

50 3. Vakspecifieke informatie Proeftoetsen In elk cluster worden proeftoetsen aangeboden. Uitsluitend in cluster 1 en 2 kunnen hierbij maximaal 2 scorepunten per proeftoets worden behaald, welke worden meegeteld bij de cijferbepaling van de schriftelijke toetsen (ST1, resp. ST2). Voor elke proeftoets heeft de kandidaat ten hoogste 3 pogingen. Praktische opdracht: In cluster 3 en 4 moet in groepsverband een praktische opdracht worden uitgevoerd. Deze samenwerkingsopdracht bestaat uit 3 onderdelen: het uitvoeren van een onderzoek in de Deskresearchopdracht, het tijdens de excursie uitvoeren van een Fieldresearchopdracht (alleen voor economie) en het presenteren van de eerste 2 opdrachten. Voor leerlingen met zowel Economie als M&O in hun vakkenpakket is de combinatie van deze beide vakken binnen deze PO niet toegestaan. Voor de beoordelingsnormen (o.a. het hanteren van de plagiaatgrens) van de PO verwijzen we naar de regels die op de PO van toepassing zijn. Deze zijn in It s Learning terug te vinden. Gebruik van de grafische rekenmachine Bij het schoolexamen en het centraal examen is de grafische rekenmachine NIET toegestaan, de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket uiteraard wel. Als gevolg hiervan mag in HAVO 4 en 5 tijdens de lessen en de toetsen voor het vak M&O de grafische rekenmachine niet worden gebruikt Werkmap deel 1 aan het einde van het jaar niet weggooien. In het 5e jaar heb je het nog nodig! Rembrandt College PTA HAVO

51 3. Bevorderingsnormen van HAVO 4 naar HAVO 5 Eindcijfers zijn gehele cijfers uitgedrukt op de schaal van 1 t/m 10 Elk onvoldoende handelingsdeel wordt bij de bepaling van de bevordering meegewogen als het eindcijfer 4. Het resultaat van de rekentoets weegt niet mee bij de bepaling van de bevordering. De eisen voor bevordering van HAVO4 naar HAVO 5 zijn: 1 alle eindcijfers zijn 6 of hoger of er is één keer het eindcijfer 5 behaald en de rest is 6 of hoger of er is één keer het eindcijfer 4 dan wel twee keer het eindcijfer 5 dan wel één keer het eindcijfer 4 en één keer het eindcijfer 5 behaald en de rest is 6 of hoger en het gemiddelde van alle gehele eindcijfers is minimaal 6,0. 2 voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde is ten hoogste één keer het eindcijfer 5 behaald en de overige eindcijfers zijn 6 of hoger. voor kandidaten zonder Wiskunde geldt deze bepaling voor de vakken Nederlands en Engels. 3 het gehele Programma van Toetsing en Afsluiting van het betreffende jaar is afgelegd. Indien is voldaan aan de voorwaarden 1, 2 en 3 dan wordt de kandidaat bevorderd naar HAVO5. In alle overige gevallen is de kandidaat een bespreekgeval. Aanvullende bepalingen Indien een leerling een extra vak kiest in de vrije ruimte (dus twee i.p.v. één; dit tweede vak is niet nodig om te slagen) en het eindcijfer voor dit extra vak: a. is bij de overgang lager dan 6, dan wordt een duimregeling toegepast mits het cijfer niet lager is dan een 5. Bij een cijfer lager dan 5, dient de leerling het vak te laten vallen. b. is bij de overgang hoger dan 6, dan wordt het cijfer meegewogen in de mogelijke compensatie. Rembrandt College PTA HAVO

52 4. Herkansingsregeling schoolexamentoetsen (zie ook examenreglement) a. Algemeen Alle examendossiertoetsen zijn herkansbaar. Zowel voldoende als onvoldoende resultaten mogen worden herkanst. In geval van herkansing geldt het hoogst behaalde cijfer als eindcijfer voor de betreffende toets. Herkansingen vinden plaats in het eindexamenjaar aan het einde van elk cluster. Examendossiertoetsen uit voorexamenjaren zijn slechts herkansbaar in het eindexamenjaar. De herkansingen betreffen uitsluitend examendossiertoetsen die in het betreffende cluster zijn afgenomen, tenzij de kandidaat ervoor kiest een toets uit voorexamenjaren te herkansen. Herkansingen van toetsen uit voorexamenjaren worden afgenomen op het herkansingmoment behorend bij cluster 1. b. Aantal herkansingen: 1. Het maximale aantal herkansingen per toets bedraagt één. 2. In het eindexamenjaar (HAVO5) heeft de kandidaat per cluster het volgende herkansingsrecht: Cluster 1: 2 herkansingen (toetsen uit cluster 1 of voorexamenjaar HAVO4, niet de afgesloten vakken Maatschappijleer en CKV, zie d.) Cluster 2: 1 herkansing (toetsen uit cluster 2) Cluster 3: 1 herkansing (toetsen uit cluster 3) In totaal heeft de kandidaat dus recht op vier herkansingen in dat jaar. c. Herkansing van Praktische Opdrachten. 1. Een praktische opdracht is herkansbaar; deze herkansing vindt plaats in het eindexamenjaar en komt in de plaats van één van de twee herkansingen in het cluster waarin de praktische opdracht wordt herkanst. 2. Een praktische opdracht herkansen betekent dat de kandidaat een nieuwe opdracht krijgt (van begin tot einde). d. Herkansing voor vakken die in voorexamenjaren worden afgesloten. In leerjaar HAVO4 worden de vakken maatschappijleer en CKV afgesloten met een schoolexamen. Elk semester ( = twee clusters) heeft de kandidaat recht op één herkansing voor de toetsen die in dat semester voor deze twee vakken zijn afgenomen. Opmerking: is de beoordeling voor CKV in dat semester onvoldoende, dan moet de herkansing worden ingezet voor dit vak om daarmee het CKV-dossier alsnog in orde te maken. Planning: herkansing cluster 1 en 2-24 februari 2017 herkansing cluster 3 en 4-29 juni 2017 De overige examendossiertoetsen uit voorexamenjaren zijn slechts herkansbaar in het eindexamenjaar. Rembrandt College PTA HAVO

53 Te laat inleveren van praktische onderdelen van het schoolexamen: (praktische opdracht, handelingsdeel, profielwerkstuk) De inleverdata van praktische onderdelen van het schoolexamen worden vermeld in PTA of studiewijzers. Een kandidaat, die een praktisch onderdeel van het schoolexamen (praktische opdracht, handelingsdeel, profielwerkstuk) te laat inlevert dient aan het einde van het betreffende cluster dit onderdeel alsnog in te leveren ten koste van een herkansingsmogelijkheid. De in PTA en / of studiewijzers genoemde inleverdata zijn bindend. Voor het schooljaar gelden voor handelingsdelen en praktische opdrachten de volgende deadlines per cluster: Cluster 1: 14 oktober 2016 Cluster 2: 9 januari 2017 Cluster 3: 17 maart 2017 Cluster 4: 9 juni 2017 Handelingsdelen met onvoldoende beoordeling: Om te kunnen slagen voor het eindexamen dienen alle handelingsdelen met de beoordeling voldoende of goed te zijn afgesloten. Een kandidaat dient een handelingsdeel (of een deel daarvan), dat niet aan de gestelde criteria voldoet en daarmee onvoldoende is beoordeeld, opnieuw uit te voeren. Hij/zij gebruikt hiervoor een herkansingsmogelijkheid. Deze herkansing vindt plaats aan het eind van het betreffende cluster. Wordt een kandidaat bevorderd met enig onvoldoende handelingsdeel (zie bevorderingsnormen) dan dient hij/zij in het volgende schooljaar dit handelingsdeel op een door de school te bepalen moment opnieuw te doen ten koste van een herkansing. Afwezigheid bij schoolexamentoetsen (o.a. door ziekte) Als een kandidaat door ziekte of om andere redenen niet kan deelnemen aan een toets voor het schoolexamen dan wordt dit op de dag zelf vooraf door de ouders/verzorgers medegedeeld aan de examensecretaris. Dit wordt met een brief van de ouders/verzorgers bevestigd op de dag van terugkeer van de kandidaat op school. Wordt hieraan niet voldaan dan kunnen maatregelen worden genomen als bij onregelmatigheden. Een door afwezigheid gemiste schoolexamentoets geldt als een toets die moet worden herkanst. Een kandidaat, die door langdurige, rechtmatige afwezigheid meer toetsen heeft gemist dan volgens de geldende herkansingsregeling mogen worden herkanst, wordt uiteraard tot herkansing in de gelegenheid gesteld. Afwezigheid op het moment van herkansing van een al eerder afgelegde toets betekent, dat de betreffende herkansingsmogelijkheid komt te vervallen. Instromende leerlingen Voor een kandidaat, die tijdens de examenperiode (leerjaar 4 en 5) instroomt in de HAVO, stelt de examensecretaris in overleg met de schoolleiding een op maat geschreven instroomplan op. Rembrandt College PTA HAVO

54 5. Regels voor examenzittingen (zie ook examenreglement) (de regels 5 d, e, f, g, h, i, j, k, l en m zijn tevens van toepassing op overige toetsing) a. De kandidaten dienen 15 minuten voor de aanvang van het examen aanwezig te zijn en betreden na toestemming de examenruimte. b. Kandidaten, die te laat zijn, melden zich bij de secretaris van de examencommissie of, bij diens afwezigheid, bij de voorzitter. c. Kandidaten, die een half uur of meer te laat komen, kunnen niet meer aan de desbetreffende examenzitting deelnemen. d. Tassen, boeken, agenda's enz. mogen niet meegenomen worden in de examenruimte. Ook het meenemen van elektronische apparatuur (telefoons e.d.) is niet toegestaan met uitzondering van (grafische) rekenmachines. e. Papier (ook kladpapier) wordt door de school verstrekt. f. Kandidaten moeten pennen, potlood, passer, gum, geodriehoek en rekenmachine zelf meebrengen. Het gebruik van de grafische rekenmachine is uitsluitend bij het vak wiskunde toegestaan. Een lijst van toegestane hulpmiddelen wordt de kandidaten vroegtijdig ter hand gesteld. g Al het werk moet met blauwe of zwarte pen gemaakt worden, dus niet met potlood. h. Het gebruik van correctielak o.i.d. is niet toegestaan. Als er een fout gemaakt is, dan wordt deze netjes doorgestreept. i. De beantwoording van gesloten vragen vindt plaats door achter het nummer van de vraag een hoofdletter te plaatsen. De antwoorden van zowel de open vragen als gesloten vragen worden op hetzelfde examenpapier gegeven. Werk gemaakt op kladpapier wordt niet aanvaard. j. De kandidaat controleert voor aanvang of het juiste werk is ontvangen, vult vervolgens alle gegevens in en gaat na gegeven toestemming aan het werk. k. Tijdens de zitting verlaat niemand de examenruimte, anders dan met toestemming van de surveillanten l. Fraude, of een poging daartoe, leidt onherroepelijk tot uitsluiting van het examen (zie art. A4 van dit reglement). m. De kandidaat mag geen vragen stellen over het werk. n. Een zitting mag na het eerste uur en voor het laatste kwartier verlaten worden. Is het werk af en nagekeken dan laat de kandidaat via het opsteken van de vinger weten dat hij/zij de examenruimte wil verlaten. Na toestemming van de surveillant mag de examenruimte worden verlaten. o. De opgaven mogen niet direct worden meegenomen. De kandidaat, die het werk na sluiting van de examenzitting wil ophalen, vermeldt de naam op de opgaven. p. Kandidaten, die vóór de sluiting van de zitting de examenruimte mogen verlaten, zorgen ervoor dat de overige kandidaten ongestoord door kunnen werken. Rembrandt College PTA HAVO

55 6. Onregelmatigheden (zie ook examenreglement) a. Indien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het eindexamen aan bedrog of enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, zich aan het schoolexamen of een onderdeel daarvan onttrekt, of zich schuldig maakt aan ongeoorloofd verzuim van lessen, kan de rector maatregelen nemen. b. De maatregelen bedoeld in het eerste lid die al dan niet in combinatie met elkaar genomen kunnen worden zijn: 1. het toekennen van het cijfer 1 voor een toets van het schoolexamen of het centraal examen; 2. het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan een of meer zittingen van het schoolexamen of het centraal examen; 3. het ongeldig verklaren van een of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen of centraal examen; 4. het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in de door de rector aan te wijzen onderdelen. Indien het hernieuwde examen, bedoeld in de vorige volzin, betrekking heeft op een of meer onderdelen van het centraal examen legt de kandidaat dat examen af in het volgend tijdvak van het centraal examen, dan wel ten overstaan van de staatsexamencommissie. c. Alvorens een beslissing ingevolge lid 6b. wordt genomen, hoort de rector de kandidaat. De kandidaat kan zich door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan. De rector deelt de beslissing mede aan de kandidaat, zo mogelijk mondeling, in ieder geval schriftelijk. In de schriftelijke mededeling wordt tevens gewezen op het bepaalde in lid 6d. De schriftelijke mededeling wordt tegelijkertijd in afschrift toegezonden aan de inspectie en aan de ouders, voogden of verzorgers van de kandidaat indien deze minderjarig is. d. De kandidaat kan tegen de beslissing van de rector in beroep gaan bij de commissie van beroep, bestaande uit drie leden: de wethouder van onderwijs van de gemeente Veenendaal namens het bevoegd gezag, één lid namens de oudergeleding MR en één lid namens de personeelsgeleding MR van de school. Bij afwezigheid kunnen de leden zich doen vervangen door hun vaste plaatsvervanger. Als een commissielid belanghebbende is in een geschil, dient hij / zij zich te laten vervangen. Het beroep wordt binnen vijf werkdagen, nadat de beslissing schriftelijk ter kennis van de kandidaat is gebracht, schriftelijk bij de commissie van beroep ingesteld. De commissie stelt een onderzoek in en beslist binnen twee weken op het beroep, tenzij zij de termijn met redenen omkleed heeft verlengd met ten hoogste twee weken. De commissie stelt bij haar beslissing zo nodig vast op welke wijze de kandidaat alsnog in de gelegenheid zal worden gesteld het examen geheel of gedeeltelijk af te leggen, onverminderd het bepaalde in de volzin van het tweede lid. De commissie beslist hierover bij gewone meerderheid van stemmen. Bij staking van de stemmen beslist de voorzitter. De commissie deelt haar beslissing schriftelijk mede aan de kandidaat, aan de ouders, voogden of verzorgers van de kandidaat indien deze minderjarig is, aan de rector en aan de inspectie. Rembrandt College PTA HAVO

56 7. Uitslagbepaling Eindexamen HAVO 2018 Bij de bepaling van de uitslag wordt het gemiddelde van de gehele eindcijfers van Maatschappijleer en het Profielwerkstuk aangemerkt als het eindcijfer van één vak, het zogenaamde combinatiecijfer. Alleen het combinatiecijfer weegt mee bij de uitslagbepaling. De cijfers voor Maatschappijleer en het Profielwerkstuk worden, samen met het combinatiecijfer, wel op de cijferlijst vermeld. De kandidaat, die een volledig eindexamen HAVO heeft afgelegd, is geslaagd indien: 1 De gemiddelde score voor het centraal examen is minimaal 5,5. Dit wordt berekend door alle centraal examencijfers bij elkaar op te tellen en vervolgens te delen door het aantal vakken waarin centraal examen is gedaan. Met een gemiddelde van bijvoorbeeld 5,49 is de kandidaat afgewezen. 2 Voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde en de rekentoets (*) is maximaal één keer het eindcijfer 5 behaald en de rest is 6 of hoger. Heeft de kandidaat geen Wiskunde in het pakket dan geldt deze regel voor de vakken Nederlands en Engels en de rekentoets. 3 Voor Lichamelijke Opvoeding en CKV heeft de kandidaat een "voldoende" of "goed" gescoord. 4 De eindcijfers (het gemiddelde van schoolexamen en centraalexamen) voldoen aan de volgende eisen: Alle eindcijfers zijn 6 of hoger. OF één eindcijfer is een 5 en alle andere eindcijfers zijn 6 of hoger. OF één eindcijfer is een 4 en de andere eindcijfers zijn 6 of hoger en het gemiddelde van de gehele eindcijfers is minimaal 6,0 OF twee eindcijfers zijn 5 en de andere eindcijfers zijn 6 of hoger en het gemiddelde van de gehele eindcijfers is minimaal 6,0 OF één eindcijfer is 4 en één eindcijfer is 5 en de andere eindcijfers zijn 6 of hoger en het gemiddelde van de gehele eindcijfers is minimaal 6,0 Een eindcijfer 3 of lager mag niet, ook niet bij de samenstellende onderdelen van het combinatiecijfer! Conclusie: Als de kandidaat voldoet aan zowel voorwaarde 1, 2, 3 en 4 dan is de kandidaat geslaagd. (*) Het cijfer van de rekentoets wordt verder op geen enkele wijze meegewogen bij het bepalen van de uitslag. Rembrandt College PTA HAVO