Inhalatie Medicatie Instructie School
|
|
- Fenna Pauwels
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inhalatie Medicatie Instructie School Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Geen Stichting IMIS 1
2 hoeveel % van de patiënten is in staat foutloos te inhaleren? hoe hoog is dat % bij u in de praktijk? wat kun je er aan doen? Inhalatiesystemen poederinhalator aërosol (verstuiver + voorzetkamer) ademgestuurde dosis aërosol soft mist inhalator vernevelaar 2
3 MDI voorzetkamers en SMI Cruciale fouten bij gebruik van MDI? gebrek aan hand-long coördinatie beschermdop wordt niet verwijderd inhalator wordt niet geschud houding patiënt niet correct (rechtop zitten/staan met hoofd iets achterover) inhalator niet horizontaal geen volledige uitademing voorafgaand aan inhalatie patiënt houdt adem niet 10 tellen vast 3
4 Cruciale fouten bij gebruik van SMI? gebruiksklaar maken van de inhalator beschermdop wordt niet verwijderd houding patiënt niet correct (rechtop zitten/staan met hoofd iets achterover) geen volledige uitademing voorafgaand aan inhalatie gebrek hand-long coördinatie aan het begin van inademing patiënt houdt de adem niet 10 tellen vast DPI 4
5 Cruciale fouten bij gebruik van DPI? gebruiksklaar maken van de inhalator beschermdop wordt niet verwijderd houding patiënt niet correct (rechtop zitten/staan met hoofd iets achterover) geen volledige uitademing voorafgaand aan inhalatie de inhalatie te krachtig of te rustig patiënt houdt de adem niet 10 tellen vast Initiatieven Nationaal actieplan LAN: 20% meer rendement van inhalatiemedicatie bij patiënten met Astma en COPD Gezamenlijke scholing op het gebied van inhalatie CAHAG en IMIS IRW (Inhaler Research Workgroup) study group 5
6 Doelstellingen en leerdoelen IMIS Effect van inhalatiemedicatie optimaliseren door het verbeteren van inhalatietechniek Verbeteren van inhalatie-instructie: aanleren van vaardigheden aan hulpverleners om patiënten het juiste gebruik van de inhalatoren aan te leren Eenduidige en geprotocolleerde inhalatie-instructie: overbrengen van kennis op basis van actuele, onafhankelijke en wetenschappelijk onderbouwde protocollen Inhalatietechnologie 6
7 De longen als doelgebied De mond als ingang voor inhalatie Pharynx Larynx Generaties 0-11 (hogere luchtwegen) Generaties (centrale luchtwegen) Generaties (perifere luchtwegen) Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen Luchtweg Generaties cross section per generation (cm2) oppervlak airw ay generation air velocity (m/s)) airway generation snelheid Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen 7
8 Depositiemechanismen Bovenste luchtwegen - hoge snelheid - alle deeltjesdiameters dus inertiële impactie Centrale luchtwegen - geringe snelheid - grootste deeltjes verwijderd voornamelijk sedimentatie Perifere luchtwegen - snelheid is bijna nul - kleinste deeltjes over sedimentatie en diffusie Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen Sedimentatie: het effect van adem vasthouden Globale luchtwegdiameter in de generaties ( mm) perifere long depositie deeltjes van 1 µm Uit Byron, Respiratory Drug Delivery,
9 Effect van maximaal ex- en inhaleren voorbeeld: jonge man; (20 j) met 6 l long volume, 2.1 l alveolar volume rustige ademhaling Volume after inhalation is 2.9 l ADV: anatomisch dood volume (gen 0-16), ca. 150 ml maximale ex- en inhalatie Volume after inhalation is 2.9 l Volume after exhalation is 2.4 l Volume after inhalation is 2.9 l Perifere luchtwegen: = 350 ml (13%) Out: 0.5 l In: 0.5 l Out: 1.7 l Volume after exhalation is 1.2 l In: 4.8 l Volume after inhalation is 6.0 l Perifere luchtwegen: = 4650 ml (79%) Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen Dosisaërosol en voorzetkamers Met behulp van voorzetkamers (spacers): kan het hand-long coördinatieprobleem worden weggenomen kan hoge keeldepositie als gevolg van een hoge pluimsnelheid worden gereduceerd kunnen (te) grote druppeltjes uit de aërosol worden verwijderd via sedimentatie Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen 9
10 Verliezen in een voorzetkamer Mechanismen van depositie Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen Misvatting waar of niet waar Bij gebruik van een DPI moet altijd krachtig worden geïnhaleerd bij sommige inhalatoren moet er juist NIET krachtig worden geïnhaleerd 10
11 Effect van de inhalator weerstand actie variabel resultaat Patiënt Inspiratoire kracht (drukverschil) Inhalator weerstand Flow (l/min) lage weerstand hoge weerstand juiste instructie hoge inhalatieflow lage inhalatieflow Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen kans op hoge keeldepositie lage Keeldepositie/ kans op beperkte werking Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen 11
12 Verschil inhaleren tussen de Handihaler en de Respimat Beiden met dezelfde merknaam en met hetzelfde geneesmiddel maar met een totaal verschillende noodzakelijke instructie Handihaler Respimat Bron: Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Rijksuniversiteit Groningen Stroomschema voor keuze type inhalator Bewuste inhalatie mogelijk? ja nee Voldoende uitademen? nee Dosisaerosol (pmdi) + voorzetkamer Vernevelaar ja Adem vasthouden (5-10s)? nee Dosisaerosol (pmdi) + voorzetkamer Vernevelaar ja Voldoende inspiratoire kracht? (drukverschil) nee Goede hand/long coördinatie? ja ja nee Droogpoederinhalator (DPI) Dosisaerosol (pmdi) + voorzetkamer Ademgestuurde dosisaerosol Vernevelaar Droogpoederinhalator (DPI)* Dosisaerosol (pmdi) + voorzetkamer Ademgestuurde dosisaerosol Vernevelaar Droogpoederinhalator (DPI)* Dosisaerosol (pmdi) met of zonder voorzetkamer Ademgestuurde dosisaerosol Soft Mist Inhaler (SMI) Vernevelaar *) Droogpoederinhalator met een lage of middelhoge weerstand Voor alle inhalatoren geldt het onderstaande. Lage inhalatorweerstand Hoge inhalatorweerstand Rustig inhaleren Krachtig inhaleren Uiteraard is dit slechts een richtlijn en moet de situatie individueel worden bekeken 12
13 13
14 De meerwaarde van de patiëntenkaart? 14
15 1 t o 5 x Inhalation technique education in asthma or COPD: the value of a visual instruction card Anneke H.M. Kemerink, MD, Luc H. Steenhuis, MD, PhD, J. Sebastiaan Vroegop, MD, Titia J. Klemmeier, Siebrig Schokker, MSc, PhD Department of Pulmonary Diseases, Martini Hospital, Groningen, the Netherlands. Contact: a.kemerink@mzh.nl Background Although the importance of teaching a correct inhalation technique in patients with asthma or COPD has been recognised, the optimal method of inhalation technique education is unknown. Visual aids as an adjunct to standard education might be helpful in optimising inhalation technique. Recently, inhaler-specific visual instruction cards have been developed (Figure 1). Aim To evaluate the value of these visual instruction cards in optimising inhalation technique in patients with asthma or COPD. Methods In total 100 patients with asthma or COPD (mean age 63 ±13 years; 49% male; 50% asthma) from our outpatient department were enrolled in this randomised controlled trial. Patients were stratified for type of inhaler (MDI with spacer/smi versus DPI) and randomly assigned to one of two groups. Usual Care: usual inhalation technique education including verbal instruction and demonstration of correct technique. Usual Care + : as an adjunct to usual care the visual instruction card was used to instruct patients an adequate inhalation technique. Patients were also encouraged to use these cards at home. At baseline and follow-up (6-8 weeks later) inhalation technique was assessed using inhaler-specific checklists. Adequate technique was defined as being able to perform all crucial steps for the specific device correctly. In addition, disease control was measured using the Asthma Control Questionnaire (ACQ) or Clinical COPD Questionnaire (CCQ). Figure 1. Examples of the inhaler-specific visual instruction card 1. Results At baseline only 8% of patients demonstrated adequate inhalation technique. The mean number of critical errors was 3.3±1.4 with a significant difference between MDI and DPI users (respectively 3.6±1.4 and 2.9±1.4). Table 1 shows the most frequent crucial errors. Table 1. Most frequent crucial errors. Figure 2. Percentage of patients with correct inhalation Errors made in crucial steps MDI* DPI technique. Sitting up straight or stand, head tilted X X such that chin is slightly upwards Exhaling completely before inhalation X (and not into the device) Holding breath for 10 seconds X Teeth and lips sealed around the X mouthpiece At follow-up the proportion of patients demonstrating adequate inhalation technique improved significantly to 70% in the total group. The improvement in the Usual Care + group was significantly higher as compared to the Usual Care group (4% to 85% and 12% to 57% respectively, p<0.001) (Figure 2). Disease control significantly improved in both groups. The improvement in ACQ was significantly higher in the Usual Care + group as compared to the Usual Care group (-0.5 and -0.3 respectively, p<0.05). The CCQ showed a positive tendency in favor of the Usual Care + group ( 0.5 in the Usual Care + and 0.3 in the Usual Care group, p=0.09). Discussion and conclusion These results reveal that incorrect use of inhaled medication is common in patients with asthma or COPD emphasising the importance of inhalation technique education. This study shows the beneficial value of using the inhaler-specific visual instruction card in teaching correct inhalation technique. We recommend to use these instruction cards as part of inhalation technique education. A long-term follow-up study is needed to explore whether these effects are maintained. Breathing in and out 5 times X * MDI used with a spacer. *difference within groups, # difference between groups De meerwaarde van de patiëntenkaart? Prospectief gerandomiseerd onderzoek Baseline en follow up bezoek (n 6-8 weken) Uitkomst primair: percentage patiënten met correcte nhalatietechniek (obv checklist) secundair: ACQ, CCQ, bijwerkingen, therapietrouw en tevredenheid Interventie: Usual Care (standaard inhalatie-instructie) vs Usual Care + (standaard inhalatie-instructie + patiëntenkaart) Populatie: poliklinische patiënten met astma of COPD 15
16 Resultaten baseline 100 patiënten (51% vrouw, 50% astma, gemiddelde leeftijd 63 jaar; 48 MDI, 50 DPI en 2 SMI) subjectief: 92% van de patiënten vindt zelf te beschikken over een juiste inhalatietechniek objectief: 8% heeft een correcte inhalatietechniek meest gemaakte fouten (gem 3.3) gemaakte fout MDI met vzk DPI correcte houding X X volledig uitademen vooraf adem 10 seconden vasthouden lippen sluiten om mondstuk 5 x rustig in- uitademen X X X X % patiënten met correcte inhalatietechniek ** Usual care (n=51) Usual care + (n=47) ** p<0.001 verschil binnen groep ## p<0.001 verschil tussen groepen 16
17 ACQ (0-6) Ziektecontrole en bijwerkingen Usual Care (n=51 (27 astma/24 COPD)) Usual care + (n=47 (23 astma/24 COPD)) baseline follow-up baseline follow-up 1.14 (0.8) 0.8 (0.6) * # 1.46 (0.9) 0.95 (0.6) * # MCID (% patiënten>0.5) CCQ (0-6) 22% # 1.91 (1.0) 1.64 (1.0) ** 57% # 1.93 (0.8) 1.49 (0.7) ** MCID (% patiënten>0.4) 50% ICQ (0-6) 1.07 (0.9) 0.8 (0.7) ** 1.25 (0.9) 0.89 (0.6) ** Gemiddelde en SD; MCID: percentage patiënten dat klinisch relevant verbeterd op basis van MCID (0.4 voor CCQ en 0.5 voor ACQ) * p <0.05 verschil binnen groep ** p <0.01 verschil binnen groep # p <0.05 verschil (in verandering) tussen groepen 67% Therapietrouw en tevredenheid in beide groepen significante verbetering in therapietrouw (geen verschil tussen groepen) alle patiënten gebruiken patiëntenkaart thuis en 96% is (zeer) tevreden met de patiëntenkaart 17
18 Conclusie Dit onderzoek in een real life setting toont de waarde van inhalatie-instructie aan en in het bijzonder de meerwaarde van het gebruik van de patiëntenkaart als onderdeel van de inhalatie-instructie 2016 vortex InspiraChamber MDI MDI Zonda DPI 18
19 Aanbevelingen Belang inhalatietechniek en inhalatie-instructie gebruik eenduidige en evidence-based protocollen en patiëntenkaarten correcte en eenduidige inhalatie-instructie aan patiënten keus passend device bij patiënt ondanks preferentiebeleid scholing op gebied van inhalatie-instructie aan hulpverleners van cruciaal belang!
Disclosure belangen spreker. Inhalatie Medicatie Instructie School. Doelstelling IMIS. Stichting IMIS e.a. Toets. Agenda
Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Inhalatie Medicatie Instructie School Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieInhalatie Medicatie Instructie School. Inhoud van de workshop. Wat zou je willen weten?? Doelstelling. Doelen IMIS
Inhalatie Medicatie Instructie School Inhoud van de workshop IMIS/LAN Inhalatietechnologie Inhalatietechniek Medicatie Instructie Wat zou je willen weten?? Doelstelling Verwerven van kennis en vaardigheden
Nadere informatieHet aanleren van inhaleren bij patiënten met astma en COPD: kan het beter?
Het aanleren van inhaleren bij patiënten met astma en COPD: kan het beter? een onderzoek naar verschillende manieren van inhalatie-instructie voor het aanleren van correct gebruik van inhalatiemedicatie
Nadere informatieDe longen als doelgebied
CAHAG 017 1 Inhalatietechnologie en Medicatie Disclosure form CAHAG 017 CAHAG 017 Het belang van inhalatietechnologie voor een optimale luchtwegbehandeling Disclosure belangen spreker Geen (potentiële)
Nadere informatieInhalatietechnologie en Medicatie
Groningen, 23 januari 2015 1 Inhalatietechnologie en Medicatie Symposium Groningen, 23 januari 2015 Het belang van inhalatietechnologie voor een optimale luchtwegbehandeling Paul Hagedoorn H.W. Frijlink
Nadere informatieInhalatie Technologie en Medicatie
faculteit wiskunde en natuurwetenschappen farmacie en farmaceutische wetenschappen CAHAG 24 januari 2013 1 Inhalatie Technologie en Medicatie Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Het belang van inhalatie
Nadere informatieMening en voorkeuren van astma patiënten over inhalatie techniek
Mening en voorkeuren van astma patiënten over inhalatie techniek M. Tameling, EI Metting, P Hagedoorn, S Schokker, E Van Heijst T Klemmeier, M Roman Rodriguez, T Van der Molen, JWH Kocks Disclosure belangen
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Relatie tussen patiëntkenmerken en inhalatietechniek bij astma en COPD patiënten CAHAG conferentie 19 januari 2017 M.T. Lieshout, E.I. Metting, P. Hagedoorn, S. Schokker, E. Van Heijst, T. Klemmeier, M.R.
Nadere informatieInhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX. Zorggroep Synchroon
Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX Zorggroep Synchroon Programma: LAN, Long Alliantie Nederland Inhalatietechnologie en inhalatietechniek - Poederinhalatoren - Dosisaërosolen + Voorzetkamers - Ademgeactiveerde
Nadere informatieHet belang van inhalatietechnologie voor een optimale luchtwegbehandeling
Het belang van inhalatietechnologie voor een optimale luchtwegbehandeling The knowledge of inhalation technology for an optimal inhalation airway treatment P. Hagedoorn 1, dr. A.H. de Boer 2, prof. dr.
Nadere informatieDoel van de presentatie
Doel van de presentatie Voordelen & valkuilen aërosoltherapie Educatie & therapietrouw Soorten medicatie en inhalatoren Valkuilen dosisaërosol & concreet gebruik Spacers: voordeel, gebruik en onderhoud
Nadere informatieEENHEID FARMACEUTISCHE ZORG
EENHEID FARMACEUTISCHE ZORG HET BELANG VAN EEN GOEDE INHALATIETECHNIEK Prof. dr. Koen Boussery Dr. Els Mehuys Eenheid Farmaceutische Zorg HOE PREVALENT ZIJN INHALATIETECHNIEKFOUTEN? Analyse van 144 studies
Nadere informatieAstma en COPD: Inhalatoren en instructies. Frederik van Gemert,, kaderhuisarts Wilma de Vreeze,, praktijkverpleegkundige
Astma en COPD: Inhalatoren en instructies Frederik van Gemert,, kaderhuisarts Wilma de Vreeze,, praktijkverpleegkundige CAHAG POHdagen 2009 1 Programma Inleiding inhalatoren Demonstratie (fouten herkennen)
Nadere informatieToetsvragen en stellingen Antwoorden met verklaring
Toetsvragen en stellingen Antwoorden met verklaring Stellingen 1. Als de benauwdheidsklachten minder worden, kan de onderhoudsmedicatie gestopt worden. Eens/ oneens Deze gedachte is een reden waarom veel
Nadere informatieInhalatiemedicatie bij astma: het belang van juiste inhalatietechniek en inhalatie-instructie
Inhalatiemedicatie bij astma: het belang van juiste inhalatietechniek en inhalatie-instructie Inhaled therapy in asthma: need for correct inhaler technique and inhaler technique training T. Klemmeier-Boekhout
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
De mening van zorgprofessionals over inhalatiemedicatie instructie - Een focusgroep onderzoek - Hester Hoving Vera Otermann Studenten Geneeskunde Huisartsgeneeskunde UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële)
Nadere informatieInhalatie Management Service Informatiefolder
Inhalatie Management Service Voor het controleren en trainen van de inhalatietechniek www.care4lungs.nl 2 Inhoud: 1. De Inhalation Manager 2. Inhalatie Management Service 3. Aanmelden 4. Veelgestelde vragen
Nadere informatieBeïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?
Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety
Nadere informatieGeslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive
1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieRegionaal formularium astma / COPD
Regionaal formularium astma / COPD Dr. V. van der Meer, huisarts / kaderarts astma COPD Drs. R. Roelofsen, huisarts / kaderarts i.o. astma COPD Welk middel en device kiest u? Mw. A, 40 jaar Astma, nieuw
Nadere informatieInhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist
Inhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist Inhaleren is makkelijk en even te doen. Inhoud Inhalatiemedicatie Werking van de verschillende inhalatiemedicatie Inhalatie technologie Diverse
Nadere informatieHet Effect van de Kanker Nazorg Wijzer* op Werkgerelateerde Problematiek en Kwaliteit. van Leven bij Werkende Ex-Kankerpatiënten
Het Effect van de Kanker Nazorg Wijzer* op Werkgerelateerde Problematiek en Kwaliteit van Leven bij Werkende Ex-Kankerpatiënten The Effect of the Kanker Nazorg Wijzer* on Work-related Problems and Quality
Nadere informatieRunning head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op
Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1 De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Contingente Zelfwaardering en Depressieve Klachten. Tammasine Netteb Open
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatieSamenwerking tussen de huisarts en tweedelijns zorg
1 Samenwerking tussen de huisarts en tweedelijns zorg Een beschrijving van de astma/copd dienst in Groningen, de patiënten populatie en crosssectionele verschillen 1 Metting EI, 1 Riemersma RA 1, Boetje
Nadere informatieBent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.
Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten
Nadere informatieKinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems.
Spelgroepbehandeling voor kinderen met internaliserende problemen De Effectiviteit van een Psychodynamische Spelgroepbehandeling bij Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic
Nadere informatieKaren J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon
Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety
Nadere informatieInhalatie medicatie toedienen. Vaardigheid Voordelen Nadelen
Inhalatie medicatie toedienen Vaardigheid Voordelen Nadelen De soorten hulpmiddelen Doseer inhalator = doseeraesosol Poederinhalatoren, meerdere soorten Verneveling inhalator Soorten medcijnen Medicatie:
Nadere informatiePesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.
Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary
Nadere informatieCitation for published version (APA): Koning, J. P. D. (2001). Dry powder inhalation: technical and physiological aspects, prescribing and use s.n.
University of Groningen Dry powder inhalation Koning, Johannes Petrus de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatieModererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal
Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between
Nadere informatieEffecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme
Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:
Nadere informatieCOPD en droogpoederinhalatoren
COPD en droogpoederinhalatoren diensthoofd inwendige geneeskunde Dienst pneumologie Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper Secretariaat pneumologie: 057 35 71 90 www.yperman.net 1 Wat is COPD?
Nadere informatieVerklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of
Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:
Nadere informatieIntroduction Henk Schwietert
Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile
Nadere informatieGebruik van verneveling/ dosis aërosol en voorzetkamers
Gebruik van verneveling/ dosis aërosol en voorzetkamers Van Dyck Lieve Verpleegkundige, Consultatie longziekten, UZ Antwerpen April 2011 Doel Een algemeen overzicht te geven van de meest gebruikte inhalatiemethodes
Nadere informatieINLEIDING 4 WELKE MEDICATIE MOET U INNEMEN? 5 INHALATIETOESTELLEN 6. Aerolizer 6. Autohaler 8. Breezhaler 11. Diskus 13
INLEIDING 4 WELKE MEDICATIE MOET U INNEMEN? 5 INHALATIETOESTELLEN 6 Aerolizer 6 Autohaler 8 Breezhaler 11 Diskus 13 Dosisaerosol met zakverstuiver 14 Dosisaerosol met voorzetkamer 16 Easi Breathe 19 Easyhaler
Nadere informatieHet meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA
Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Measuring quality of life in children with JIA Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Marlot Schuurman 1642138 mei 2011 Afdeling Psychologie
Nadere informatieDe invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.
De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms
Nadere informatieDe causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie
Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal
Nadere informatieInhalatietherapie 24-4-2014
Inhalatietherapie Geert Celis Hvpk FM Pneumo Inhoud Waarom inhalatietherapie? Inhalatiemedicatie: soorten, werking, toedieningsvorm Soorten inhalatoren Inhalatie en tracheo(s)tomie Lokale nevenwerkingen:
Nadere informatieMoeilijk behandelbaar astma
Moeilijk behandelbaar astma En de rol van het alfabet... Disclosure belangen P.J.Honkoop (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieHANDBOEK. Een praktische toelichting op de inhalatieprotocollen
HANDBOEK Een praktische toelichting op de inhalatieprotocollen ----------------------------------------------- Januari 2016 Opgesteld door: werkgroep Landelijke infrastructuur eenduidige inhalatie instructie
Nadere informatieMultidisciplinaire interventie voor patiënten met systemische sclerose
Multidisciplinaire interventie voor patiënten met systemische sclerose Effect op distress, ziektecognities en coping Effect of a multidisciplinary intervention in patients with systemic sclerosis Simone
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder
Nadere informatieInhalatiemedicatie bij kinderen met astma
Patiënteninformatie Inhalatiemedicatie bij kinderen met astma Informatie over verschillende toedieningsvormen van inhalatiemedicatie 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Kinderastmateam 4 Aerochamber
Nadere informatieDe Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim
De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:
Nadere informatieMedicatie toedienen via inhalatie met een verstuiver, een poederinhalator of een vernevelapparaat
0 0 0 0 0 0 Opdrachtformulier Medicatie toedienen via inhalatie met een verstuiver, een poederinhalator of een vernevelapparaat Naam student: Datum: Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en
Nadere informatieDe Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden
De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden van Sporten en de Invloed van Egodepletie, Gewoonte en Geslacht The Role of Selfregulation, Motivation and Self-efficacy
Nadere informatieInhalatietechnologie en therapietrouw
Inhalatietechnologie en therapietrouw van theorie naar praktijk Trends 2018 Putten Annelies van der Kolk Verpleegkundig specialist kinderlongziekten Deventer Ziekenhuis Kolkvda@dz.nl Ellen Croonen Kinderarts,
Nadere informatieDe Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work.
De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work Merijn Daerden Studentnummer: 850225144 Werkstuk: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieHet Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek
Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek The Effect of Progress Feedback to Therapists on Psychological Treatment Outcome;
Nadere informatieMENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1. Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie
MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1 Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie Mental Resilience buffers Teacher Stressreactivity: An ESM-study Tanya
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieInvloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders
Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy
Nadere informatieRunning Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1
Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Relatie tussen Attitude, Sociale Invloed en Self-efficacy en Intentie tot Contact tussen Ouders en Leerkrachten bij Signalen van Pesten
Nadere informatieBouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie
Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur
Nadere informatieResultaat : alveoli worden opengeblazen door CPAP waardoor er terug beter zuurstof kan worden opgenomen in de longen. CPAP verhoogt de po2.
Pulmodyne O2 MAX TRIO : IMMEDIATE CPAP VENTILATION in pré-hospitaal settings zoals ambulance en spoedgevallen bij bewust, spontaan ademende patiënten met acuut longoedeem, COPD en congestief hartfalen
Nadere informatieDe Relatie tussen het Adaptief en Cognitief Functioneren van Dak- en Thuisloze Jongeren en het Wel of Niet Hebben van een Psychiatrische Diagnose
De Relatie tussen het Adaptief en Cognitief Functioneren van Dak- en Thuisloze Jongeren en het Wel of Niet Hebben van een Psychiatrische Diagnose The Relationship between Adaptive and Cognitive Functioning
Nadere informatieINHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige
INHALATIE 30-06-2015 Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige Doelstelling Aan het eind van deze workshop is de groep bekend met wat voor mogelijkheden er zijn om inhalatie medicatie toe te dienen en
Nadere informatieDe Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen
Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development
Nadere informatiePost-ASCO 2014 Nieuwe geneesmiddelen. Hans Gelderblom
Post-ASCO 2014 Nieuwe geneesmiddelen Hans Gelderblom Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieWorkshop Inhalatie. Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam
Workshop Inhalatie Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Mariëlle Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Gebaseerd op de workshop inhalatietechnologie van IVAX. Programma Workshop
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,
Nadere informatieBehandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel
Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:
Nadere informatieHet Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.
Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatieOuderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit
1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan
Nadere informatieVerbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking
2015 Verbanden tussen Coping-Strategieën en Psychologische en Somatische Klachten binnen de Algemene Bevolking Master Scriptie Klinische Psychologie Rachel Perez y Menendez Verbanden tussen Coping-Strategieën
Nadere informatieFour-card problem. Input
Four-card problem The four-card problem (also known as the Wason selection task) is a logic puzzle devised by Peter Cathcart Wason in 1966. It is one of the most famous tasks in the study of deductive
Nadere informatieFysica. Aërosoltherapie. Het doel van elke toediening. Voordelen van aërosoltoediening. Vanuit het fysieke standpunt
Aërosoltherapie Daniël Schuermans Longfunctie Biomedical research unit Multidisciplinaire opleiding 2019 Voordelen van aërosoltoediening Het doel van elke toediening Eenvoudige toediening Rechtstreekse
Nadere informatieKeuze van device: een uitdaging
Keuze van device: een uitdaging Daniël Schuermans Longfunctie Biomedical research unit BVPV upgrade Aërosol 0 Vanuit het device Vanuit de patiënt Vanuit het device Vanuit de patiënt nt Fysica Medische
Nadere informatieSPEEDPRESENTATIES Deel 1
Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 1 Dia 2 Disclosure belangen sprekers van de speedpresentatie (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieZiektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc
Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieRunning head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD
1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational
Nadere informatieOPVOEDING EN ANGST EN DE INVLOED VAN EEN PREVENTIEVE TRAINING 1. Opvoeding en Angst en de Invloed van een Preventieve Training
OPVOEDING EN ANGST EN DE INVLOED VAN EEN PREVENTIEVE TRAINING 1 Opvoeding en Angst en de Invloed van een Preventieve Training Parenting and Child Anxiety and the Influence of a Preventative Training Judith
Nadere informatiede Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality
De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit
Nadere informatieFalende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias
Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias Failing interpretation? The Relationship between Test Anxiety and Interpretation Bias Kornelis P.J. Schaaphok Eerste begeleider:
Nadere informatieAstma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?
Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Walter Balemans, kinderlongarts Antonius ziekenhuis, Nieuwegein CAHAG conferentie, januari 2017 Gewetensvraag Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatieInhalatietherapie i e m lda m o r n i t g e o g r t z u m
Inhalatietherapie imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 De dienst pneumologie 3 Medicatielijst 4 2 De inhalatietoestellen Overzicht 6 Aerolizer 8 Autohaler 10 Breezehaler 12 Diskus 14 Dosisaërosol
Nadere informatieCOGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Nadere informatieGedrag en gezondheid
Gedrag en gezondheid Schroeder, S.A. Effect of healthy lifestyle Willett (2002). Science, 296, p696. BACKGROUND: Self-management interventions improve various outcomes for many chronic diseases. The definite
Nadere informatieOvergebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?
Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Annette Galema-Boers, MANP 24-11-2017 Clinic for dyslipidemias and inherited cardiovascular diseases
Nadere informatieCognitieve Bias Modificatie van Interpretatiebias bij Faalangstige Studenten
CBM-I bij Faalangst in een Studentenpopulatie 1 Cognitieve Bias Modificatie van Interpretatiebias bij Faalangstige Studenten Cognitive Bias Modification of Interpretation Bias for Students with Test Anxiety
Nadere informatieRunning head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders
Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1 De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress en Energie bij Moeders The Effect of MBSR-training on Mindfulness, Perceived Stress
Nadere informatieSekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar
Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6
Nadere informatieStoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten
Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten Smoking Cessation Guidance by Cardiac Nurses: Intention, Behavior and Determining Factors Jan van Riet
Nadere informatieInhaleren met de Aerochamber met mondstuk
Inhaleren met de Aerochamber met mondstuk voor kinderen vanaf ongeveer 4 jaar De arts heeft vastgesteld dat je problemen hebt met je luchtwegen. Je krijgt daarvoor medicijnen via een voorzetkamer, de Aerochamber.
Nadere informatieDe relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style
De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.
Nadere informatieQuality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016
Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Beoogde resultaten Literatuuronderzoek naar de bestaande concepten van kwaliteit van leven
Nadere informatieRunning Head: IDENTIFICATIE MET SOCIAAL-ECONOMISCHE STATUS 1. Sociaal-economische Status en Gezondheid:
Running Head: IDENTIFICATIE MET SOCIAAL-ECONOMISCHE STATUS 1 Sociaal-economische Status en Gezondheid: Invloed van ervaren Stress en Classificering Gezondheidschadend Gedrag Socioeconomic Status and Health:
Nadere informatiegedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang?
Is er een samenhang tussen seksuele attituden en gedragsintenties voor veilig seksueel Is there a correlation between sexual attitudes and the intention to engage in sexually safe behaviour? Does gender
Nadere informatieMotivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken?
Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken? Motivational orientation in social comparison: When, Why en with whom to compare? Dirk J. van Os eerste begeleider:
Nadere informatieEmotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid
Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en Bevlogenheid Emotional Labor, the Dutch Questionnaire on Emotional Labor and Engagement C.J. Heijkamp mei 2008 1 ste begeleider: dhr. dr.
Nadere informatieTahnee Anne Jeanne Snelder. Open Universiteit
Effecten van Gedragstherapie op Sociale Angst, Zelfgerichte Aandacht & Aandachtbias Effects of Behaviour Therapy on Social Anxiety, Self-Focused Attention & Attentional Bias Tahnee Anne Jeanne Snelder
Nadere informatieDe Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten. een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te.
De Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te Stoppen The Influence of the Innovation Characteristics on the Intention of
Nadere informatie