Inhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist

Transcriptie

1 Inhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist

2 Inhaleren is makkelijk en even te doen.

3 Inhoud Inhalatiemedicatie Werking van de verschillende inhalatiemedicatie Inhalatie technologie Diverse inhalatoren Keuze in inhalator Factoren van invloed op inhaleren Instructie

4 inhalatie medicatie Waarom inhalatiemedicatie: Direct op de plaats van bestemming Betrekkelijke eenvoudige toedieningsweg Minder systemische bijwerkingen Snelle werking van de medicatie

5 Inhalatie medicatie 1. Luchtweg openers: Sympaticomimeticum Parasympaticolyticum 2. Corticosteroïden = ontstekingsremmer 3. Combinatiepreparaten

6 Sympaticomimeticum Kort werkende ß2- mimetica; Salbutamol ( Ventolin, Aeromir ) Terbutaline ( Bricanyl ) Fenoterol ( Berotec ) Langwerkende ß2- mimetica; Salmeterol ( Serevent ) Formeterol ( Foradil, Oxis ) Indacaterol ( Onbez ) Olodaterol ( Striverdi )

7 ß2 sympaticomimetica, bijwerkingen Dosis afhankelijk Irritatie mond/ keel (vaak/soms) Tremoren handen en vingers Spierpijn/ kramp Hoofdpijn/duizeligheid Smaakstoornis Rusteloosheid Tachycardie/ Hartkloppingen (zelden) Ritmestoornissen

8 Kortwerkend Ipatropiumbromide ( Atrovent ) Langwerkend Tiotropium ( Spiriva ) Glycoperonium (Seebri ) Aclidinium (Eklira ) Umeclidinium (Incruse ) Bijwerkingen Droge mond/ keel (vaak) Obstipatie Duizeligheid/ hoofdpijn Smaakstoornissen Heesheid Hoest/ bronchospasme Urineretentie Anticholinergica, parasympaticum

9 Ontstekingsremmer; corticosteroïd Fluticason( Flixotide ) Beclomethason( Becotide, Q var ) Budesonide(Pulmicort ) Ciclosonide( Alvesco ) Bijwerkingen: Irritatie keel/ heesheid Orofaryngeale candidiasis Hoest Droge mond Smaakstoornis Toegenomen neiging tot blauwe plekken (zelden), dunne huid Systemische effecten (bv osteoporose)

10 Combinatie preparaten Luchtwegverwijder met ontstekingsremmer Salmeterol/ fluticason ( Seretide, Airfusal, Elpenhaler ) Formeterol/ budesonide ( Symbicort, Duoresp ) Formeterol/ beclometason ( Foster ) Vilanterol/ fluticason (Relvar ) Formeterol/Fluticason (Flutiform ) Luchtwegverwijder Salbutamol/ ipatropiumbromide (Combivent ) Fenoterol/ ipatropiumbromide ( Berodual ) Vilanterol/umeclidinium (Anoro ) Formoterol/aclidinium (Duaklir ) Olodaterol/tiotropium (Spiolto ) Indacaterol/glycopyrronium (Ultibro ) Bijwerkingen

11 Inhalatie technologie Keel depositie Deeltjes grootte Weerstand in device Emissietijd Transporttijd

12 Inhalatie technologie Keeldepositie Deeltjes grootte

13 Inhalatie technologie Lucht flow Drukverschil in de longen en de buitenlucht Bij inademing ontstaat een onderdruk in de longen, de lucht stroomt naar binnen. Emissietijd Tijd die nodig is om 1 volledige dosis af te vuren. Weerstand in inhalator De stroomsnelheid hangt dan ook nog af van de weerstand van de inhalator. (rietje versus pvc buis) Transporttijd Tijd die nodig om de dosis te laten neerslaan.

14 Toedieningsvormen

15 DPI: Droog Poeder Inhalator Diverse toedieningsvormen

16 Diverse toedieningsvormen pmdi: pressurized metered dose inhaler. Dosis aerosol: Softmisthaler:

17 Diverse toedieningsvormen Vernevelen: het door perslucht/trillingen vloeistof in druppels brengen om in te ademen

18 Keuze van toedieningsvorm Dosis aerosol (pmdi) Dosis aerosol met voorzetkamer Breath-actuated (pmdi) Droogpoederinhalator (DPI) Softmist inhalator vernevelaar

19 Beslisboom keuze inhalator

20 Inhalatie instructie Aandachtspunten bij maken van keuze Inspiratiekracht (neemt af bij longaanval) Streef naar uniformiteit Streef naar zo min mogelijke aantal keren inname per dag Voorkeur van de patiënt Let op hanteerbaarheid van de patiënt (hulpmiddelen gebruik)

21 Effectief inhalatie Behoort bij algemene informatie aan de patiënt over medicatie Juiste toediening geeft vermindering klachten en longaanvallen Herhaling is van belang 39% gebruikt ICS zonodig* 34% gebruikt medicatie niet* 27% past zelf medicatie aan * * Heijmans, 2007 (NIVEL)

22 Factoren van invloed op inhaleren Houding; zitten/staan, hoofd op/neer Inhalatiekracht Interne weerstand van het device Duur van de inademing Duur van de adem vasthouden Omgeving Verschillende device door elkaar gebruikt

23 Maak apparaat klaar voor gebruik ( capsule of draai om dosis vrij te maken) Adem rustig en volledig uit Niet in mondstuk Neem mondstuk tussen tanden en lippen Adem krachtig en diep in Neem inhalator uit de mond Houd de adem 5-10 tellen vast of totcomfort Adem rustig uit, niet in mondstuk Inhalatie instructie; DPI

24 Draai de houder in de richting van de rode pijl tot een klik ( = een halve draai) Adem rustig en volledig uit (niet in mondstuk) Neem mondstuk tussen tanden en lippen Richt de inhalator richting de keel Adem krachtig en diep in en druk op de ontspanner Adem diep in tot longen vol Neem inhalator uit de mond Houd adem 5-10 tellen vast of tot comfort Adem rustig uit ( niet in het mondstuk) Inhalatie instructie; Soft-mist

25 Inhalatie instructie;pmdi Dosis aerosol zonder VZK Goed schudden voor gebruik Inhalator rechtop houden (mondstuk naar beneden) Adem rustig en volledig uit Haal evt handel van autohaler over Neem mondstuk tussen tanden en lippen Adem langzaam en diep in met inhalator in de mond en spray tegelijk een dosis in de mond Adem in tot longen vol zijn Neem inhalator uit de mond Houd de adem 5-10 tellen vastof tot comfort Adem rustig uit

26 Inhalatie instructie; Da met VZK Dosis aerosol met VZK Dosis aerosol goed schudden voor gebruik Dosis aerosol op voorzetkamer zetten 1 spray in de voorzetkamer Mondstuk tussen tanden en lippen plaatsen 5 x rustig en diep in- en uitademen door de voorzetkamer, let op aerochamber of 1- teugmethode Bij meer dosis handeling herhalen Voorzetkamer minimaal 1xper week in bakje water met afwasmiddel (15 minuten) en aan de lucht laten drogen NIET afspoelen met water ivm het anti-statisch houden van de VZK

27 Maak apparaat gebruiksklaar met medicatie Sommige medicatie kan worden gecombineerd Neem mondstuk tussen tanden en lippen Zet de compressor aan Adem rustig in en uit gedurende minuten totdat de vernevelkamer leeg is Maak vernevelaar schoon en droog. Ontsmet deze elke dag met alcohol Inhalatie instructie; vernevelaar

28 Inhalatie instructie; wat kan er fout gaan Onvoldoende inhalatiekracht Te snel inhaleren (deeltjes uit de bocht) Geen goede houding ( in elkaar gezakt, hoofd gebogen) Tanden of tong voor opening inhalator Na inhaleren DPI direct uitademen of in inhalator DA niet schudden voor gebruik DA: leeg doorgebruiken DA of VZK verstopt Te laat starten met inhaleren Teveel medicatie in VZK Mond niet spoelen na inhaleren; kans op oa schimmelinf Onvoldoende hygiëne van apparatuur

29 Informatie

30 Vragen

31 Dank nu zelf aan de gang