Zij geven les volgens de nieuwe leerlijn zwemmen

Transcriptie

1 16 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 254 Sportdienst Gent Studio Nunu Zij geven les volgens de nieuwe leerlijn zwemmen Fred Brevet in Geel, Gent en Ronse Lien Van Belle stafmedewerker ISB lien.vanbelle@isbvzw.be Iedereen is het erover eens: één leerlijn voor iedereen, één brevettenlijn voor alle partners, met een duidelijke prioriteit naar waterveiligheid en nadien de overgang naar een mooie zwemslag. De theorie klinkt mooi en dat is het gelukkig ook in de praktijk, zo is intussen gebleken. Maar tot nu toe slechts voor enkele unieke contexten. Een half jaar na de lancering van de brevetten is het tijd om verder te kijken dan het ideale scenario. We nemen een kijkje bij enkele sportdiensten. GEEL // De gouden badmuts De doelstellingen van sportdienst Geel op vlak van zwemonderwijs zijn volledig afgestemd op de ISBzwembrevetten met Fred Brevet, en de focus ligt nu op waterveiligheid. Het Orka-brevet ( zwembadveilig 50 meter ) is het einddoel. Hiervoor werken ze in 4 fasen (zie kader).

2 ZWEMBAD // 17 Hoe worden de zwemlessen aangepakt? Elke lessenreeks bestaat uit ongeveer 10 lessen, afhankelijk van hoe de schoolvakantie valt. De lessen worden gegeven door lesgevers van de sportdienst (bachelors LO) en zij werken telkens met acht leerlingen per niveaugroep en per lesgever. Aan de hand van de testjes wordt bepaald op welk niveau een kind kan starten. Bij het begin van elke reeks krijgt het kind de badmuts in de juiste kleur. Wanneer het naar de volgende fase mag, krijgt het een nieuwe badmuts in ruil voor de vorige. Wie afzwemt, mag de gouden badmuts houden als beloning. Voor elk knelpunt een oplossing Welke obstakels of moeilijkheden kwam men in Geel tegen bij de omschakeling naar de nieuwe leerlijn? De grootste verandering voor zowel kinderen als lesgevers is in diep water leren zwemmen. Vanaf de oranje badmuts (fase 2) kan het kind immers niet meer staan. De sportdienst investeerde daarom in een waterspeeltuin. Momenteel is er ook veel niveauverschil in een fase, waardoor kinderen soms lang in dezelfde groep blijven hangen. Vanaf de volgende reeks worden per lesmoment twee kleuren aangeboden. Zo kan er meer gedifferentieerd worden en meer op niveau van elk kind gewerkt worden. Wie afzwemt, mag de gouden badmuts houden als beloning Joke Leijssen, zwembadbeheerder Geel Lesgevers moeten nu meer lesgeven in het water. Daarom heeft de sportdienst wetsuits aangekocht om kou tegen te gaan. Om te zorgen dat ouders zoveel mogelijk mee zijn met het verhaal organiseert de sportdienst voor elke nieuwe reeks een korte infosessie aan de hand van een presentatie. Alle info is ook terug te vinden op > Sportdienst > Lessen in het zwembad. De testjes tijdens het testmoment worden ook door de ouders zelf afgenomen. Er wordt hen duidelijk op het hart gedrukt dat het belangrijk is hun kind niet te overschatten. Dit is sowieso ten nadele van het kind zelf. Zwemles op school Het AGB Sport Geel biedt elk kind van alle Geelse scholen minuten extra sport aan. Dit omvat onder andere het schoolzwemmen. De zwemlessen van de scholen worden dus gegeven door lesgevers van de sportdienst. Vanaf september fasen van het zwemonderwijs van sportdienst Geel FASE 1 // Waterwennen > Witte badmutsen Eendje - Zeepaardje - Pinguïn Het accent ligt op individuele elementen: waterangst wegnemen, omgeving van het water leren kennen. FASE 2 // Leren overleven > Oranje badmutsen Zeehond - Waterschildpad - Dolfijn Het accent ligt op waterveiligheid. Elementen worden gecombineerd: coördinatie, evenwicht, verplaatsing. Het einddoel: kinderen kantveilig maken. FASE 3 // Leren veilig zwemmen > Rode badmutsen Otter FASE 4 // Zwembadveilig > Gouden badmutsen Orka In fase 3 en 4 ligt het accent op zwembadveiligheid. Het einddoel is waterveilig zijn. Je zwemt uiteindelijk een afstand van 50 meter gecombineerd met het uitvoeren van verschillende opdrachten in functie van waterveiligheid. zal de nieuwe leerlijn ook in het schoolzwemmen worden geïntegreerd. Het doel van de sportdienst is dat tegen het einde van het tweede leerjaar alle kinderen waterveilig zijn (met het Orka-brevet) en dat in het 3 de, 4 de, 5 de en 6 de leerjaar de zwemtechnieken verder verfijnd worden. GENT // Alle kinderen zwembadveilig Sportdienst Gent wil iedereen de kans geven om aan betaalbare prijzen kwaliteitsvolle zwemlessen te volgen. Daarbij is het fun-gehalte en het sociaal en familiaal aspect een blijvend aandachtspunt. Ter illustratie: bij de helft van de lesjes gaat een ouder of begeleider mee in het water, en dit tot en met het niveau Dolfijn. De sportdienst werkt sterk aan waterveiligheid op basis van de leerlijn, maar daarnaast wil men de kinderen ook een zwemslag aanleren. In Gent zijn talrijke zwemclubs actief. De missie van de sportdienst is om de kinderen tot een bepaald zwemniveau te brengen en ze dan eventueel door te sluizen naar de zwemclub. Op woensdagnamiddag wordt ook ingezet op andere doelgroepen: via G-zwemmen (nieuw vanaf september), samenwerking met Brede School en een aanbod voor OKANleerlingen. 1 brevet op 15 lessen Een lessenreeks bestaat uit 15 lessen van 30 minuten en loopt twee keer per schooljaar (september tot januari en februari tot juni). Het streefdoel is dat kinderen één brevetje kunnen halen op die 15 lessen,

3 18 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 254 startend bij Eendje en zo verder tot Orka - zwembadveilig 50m. Enkel het brevet Zeehond wordt verwerkt in de andere niveaus. Het aanleren van de zwemslagen gebeurt als volgt: bij brevet Haai krijgen de kinderen rugcrawl aangeleerd en moeten ze 25 m in rugcrawl kunnen afleggen. Bij het brevet Orka wordt dit 50 m rugcrawl en 50 m crawl of schoolslag. Het einddoel van de sportdienst is Fred Brevet 200 m (in rugof borstcrawl of schoolslag). Afhankelijk van het niveau en of er al dan niet een begeleider (ouder) mee is in het water varieert de grootte van de groepjes van 6 tot 10 kindjes per lesgever. De zwemlesjes worden gegeven door freelance lesgevers via de sportdienst. Dit zijn voor 80% gekwalificeerde lesgevers - bachelors of masters LO of lesgevers in clubverband. Deze lesgevers worden jaarlijks binnenshuis bijgeschoold. Elke lesgever krijgt van de sportdienst de publicaties Een leerlijn zwemmen en Wijs waterwennen, uiteraard met de boodschap dat dit echt werkinstrumenten moeten zijn. We zijn overtuigd van de kwaliteit van deze leerlijn. Als dienstverlenende sector hebben we een voorbeeldfunctie, dus we gaan ervoor! Carine Van den Berghe, consulent sportdienst Gent De leerlijn integreren betekent reorganiseren Het traject opstarten en beginnen met de reorganisatie van de zwemlessen is niet makkelijk. Hoe begin je eraan? vertelt Carine Van den Berghe, consulent van sportdienst Gent. Daarom hebben we een werkgroepje zwemmen in het leven geroepen. Dit bestaat uit sportfunctionaris Pieter Coddens, een van onze specialistenlesgevers zwemmen en ikzelf. Op die manier kwamen we na wikken en wegen tot een goede programmatie: welke brevetten, welke leeftijden, hoeveel kinderen per groep, al dan niet ouder(s) mee in het water, indeling van het zwembad, welk materiaal Een programma veranderen voor 800 deelnemers vraagt nu eenmaal de nodige tijd. Een bijkomend probleem dat werd weggewerkt, was het klaarzetten van het nodige materiaal en parcours, gaat Carine verder. Er waren geen extra zwemuren beschikbaar, dus werden de lessen aangepast van 45 naar 30 minuten. Reacties van ouders waren dan ook te verwachten. De sportdienst garandeert nu echter 30 minuten kwaliteit. Als grootste knelpunt ervaart men in Gent de overgangsfase van het oude systeem naar de nieuwe leerlijn. Kinderen die ergens middenin het leertraject zitten (begonnen met schoolslag) moeten nu overschakelen. Een goede uitleg is nodig, gekoppeld aan een iets aangepast traject. Ouders meekrijgen is een kwestie van communicatie Ook Gent koos voor een infosessie met een presentatie over de leerlijn, de nieuwe brevetjes en het nieuwe programma vanaf september 2016 (wat verandert er, waar mogen ze zich aan verwachten, geef ons de tijd om ). Ouders hadden ook de mogelijkheid om vragen te stellen. De infosessie vond plaats een week voor de testdag van de kinderen. Na de infosessie voor de ouders kregen mijn collega en ik heel wat positieve reacties over de kwaliteit van de huidige zwemlessen en de professionele aanpak van de lesgevers. Ze hadden er dan ook het volste vertrouwen in dat de nieuwe leerlijn een succes zou worden. RONSE // In de zwemschool of op een aquakamp De zwemclub van Ronse, de Ronse Swimming Club, heeft een zwemschool. De sportdienst organiseert daarnaast aquakampen om kinderen te leren zwemmen. Een mooie samenwerking waar het aanbod goed op elkaar wordt afgestemd.

4 ZWEMBAD // 19 Aanpak van de aquakampen De aquakampen omvatten vijf lesdagen van twee uur. De eerste lesdag wordt het niveau van de deelnemers bepaald, en worden ze ingedeeld in vier groepen: watergewenning ondiep water, watergewenning diep water, watersafety (toewerken naar de 50-metertest) en leren zwemmen (zie kader). De volgende lesdagen wordt er per groep een bepaalde reeks oefeningen gegeven, en toegewerkt naar een brevet dat aansluit bij het niveau van de groep. De totale groep bestaat uit maximaal 30 leerlingen verdeeld in groepen van maximaal acht leerlingen. Het huidige zwembad heeft gewoonweg niet meer capaciteit. Indien blijkt dat er te veel leerlingen zijn voor eenzelfde niveaugroep wordt een extra groep gemaakt. Bijgevolg zal een andere niveaugroep minder of geen leerlingen bevatten. Naarmate de De 4 fases in Ronse FASE 1 // Watergewenning > De ijsberen Kinderen vanaf 4 jaar kunnen terecht in de zwemschool. Daar water voor vele kinderen niet zo een geruststellende omgeving is, zal het er bij deze groep vooral op aankomen de kinderen op een speelse manier kennis te laten maken met het water. Ook worden bij deze groep de belangrijkste elementen van zwemmen aangeleerd: drijven, pijlen (eerder fase 2) en aquatisch ademhalen. Deze groep draagt rode badmutsen. Alles gebeurt in het ondiepe deel van het zwembad. FASE 2 // Verdiepende watergewenning > De pinguïns Na het behalen van de einddoelen van fase 1 stromen de kinderen door naar fase 2. Ze zijn nu vertrouwd met het water. Ook kunnen ze drijven en aquatisch ademhalen. In fase 2 wordt een van de belangrijkste elementen van het zwemmen aangeleerd, namelijk pijlen. Ook worden de einddoelen van de vorige fase nu uitgevoerd Een eerste push van de zwembadbeheerder leidde tot een mooi resultaat behaald door het hele team van redders, sportdienst en met feedback uit de club Christophe De Paepe, zwembadbeheerder Ronse lessen vorderen, kan een leerling die snel bijleert van groep veranderen. Meer doelgroepgericht werken We werken veel meer doelgroepgericht, aldus Christophe De Paepe, zwembadbeheerder in Ronse. in een iets dieper gedeelte van het zwembad. Deze groep draagt gele badmutsen. FASE 3 // Leren zwemmen > De visjes Na het doorlopen van de eerste twee fases is een kind waterveilig. Dit is echter niet voldoende en het kind leert nu ook echt zwemmen. Indien alle voorgaande einddoelen behaald zijn, zal een kind vrij snel en vlot leren zwemmen. Het kind zal hierbij eerst rugslag aanleren, daarna ook schoolslag, en de eerste elementen van andere zwemslagen. Deze groep draagt blauwe badmutsen. Alles vindt plaats in het diepe gedeelte. FASE 4 // Vervolmaking > De dolfijnen Na fase 3 kan een kind rugcrawl en schoolslag zwemmen. Ook heeft het de beenbeweging van crawl en vlinderslag geleerd. In fase 4 leert men de volledige crawl aan. Ook worden rugcrawl en schoolslag technisch verder verbeterd. Deze groep draagt witte badmutsen. Kinderen worden ingedeeld naar niveau, wat snellere en betere resultaten oplevert. Dit vergt uiteraard ook meer lesgevers, meer didactisch materiaal en een mentaliteitswijziging bij de leerkrachten. Ze moeten het jarenlang toegepaste systeem vergeten en het nieuwe toepassen. Niet altijd evident bij leerkrachten die al jarenlang in het vak staan. Ook bij de zwemclub wordt zo gewerkt. Vroeger werkte de zwemschool met een tijdsplanning, nu met een doorgedreven evaluatie. Samen met de lesgevers zitten we maandelijks samen en evalueren we alle leerlingen. Het werken met succeservaringen en de badmutsen hebben als gevolg dat de kindjes extra gestimuleerd worden en met veel motivatie naar de les komen. Een zelf ontwikkeld waterparcours Het zwembad beschikt niet over een instructiebad, waardoor het niet altijd evident is om de groepen de ideale plaats te geven. Mits het ondiepe en diepe gedeelte in verschillende zones wordt afgebakend, lukt het om toch efficiënt te werken en de gewenste resultaten te halen. Een zelfgemaakt parcours in het water biedt nu een mooie oplossing. De zwembadbeheerder was overtuigd van de leerlijn en ging met alle redders rond de tafel zitten. Hoe, wanneer, voor wie en met welk materiaal, in functie van onze infrastructuur, kunnen we de nieuwe leerlijn het best implementeren? Nadat de eerste ideeën op papier

5 ZWEMBAD // 21 Zelf ontwikkeld waterparcours in Ronse Hoe pakten jullie het aan? stonden, werd de zwemclub betrokken - redders en beheerder zijn ook geëngageerd in de club - en werd de cursus uitgeschreven voor zowel de zwemschool als voor de aquakampen. De sportdienst organiseert de aquakampen, het zwembad voorziet de praktische kant van het verhaal. Een eerste aanzet van de beheerder leidde zo tot een mooi resultaat, behaald door het hele team van redders, sportdienst en met feedback uit de club. De kosten voor het materiaal liggen niet hoger dan en werden betaald door de stad Ronse. Extra materiaal dat de club nodig achtte - peddels, zwemvliezen, badmutsen voor groepen e.d. - werd door henzelf aangekocht. De redders namen (of kregen) enkele uren de tijd om de verschillende didactische parcourtjes samen te stellen en zo kwam men tot een zelf ontwikkelde speeltuin in het water. 25-meterbrevet is niet prioritair Eenmaal de inschrijvingen zijn afgerond (zowel in de zwemschool als bij het aquakamp) krijgen de ouders een bevestiging en wordt hen een brief toegestuurd met onder andere een duidelijke boodschap: Zo snel mogelijk het brevet van 25 meter halen, is niet prioritair. Maar al te vaak denkt men bij het behalen van dit brevet dat het kind kan zwemmen. Misschien haalt het kind wel de overkant, alleen moet men de vraag stellen of dit op een waterveilige manier gebeurt. Is de zwemmer klaar voor onvoorziene omstandigheden, zal het kind niet in paniek raken als het een golfje water over het hoofd krijgt, kan hij/zij zich op een veilige manier uit een benarde situatie redden? Een duidelijke boodschap die de sportdienst en de zwemclub allebei uitdragen. Aanstekelijk enthousiasme van de kinderen De vernieuwde aanpak riep wat vragen op. Het enthousiasme van de kinderen en de merkbare positieve evolutie tijdens de kijkmomenten gaven echter bevestiging aan de ouders dat dit de correcte aanpak is. De wachtlijst groeit puur via mondaan-mondreclame want gezien het plaatsgebrek voert de club geen promotie meer. Uitkijken naar het nieuwe bad in Ronse dus! // KENN ANK i n f o r m e r e n d i n s p i r e r e n d Meer lezen over dit onderwerp? Zoek in de ISB-Kennisbank met de trefwoorden LEERLIJN ZWEMMEN Laat het ons weten via lien.vanbelle@isbvzw.be. We verzamelen graag praktijkverhalen op Meer over Fred Brevet en de nieuwe leerlijn Nog niet genoeg praktijk gehoord? Weet je nog niet goed hoe ouders en trainers te overtuigen? Bekijk de filmpjes op de Facebookpagina van Fred Brevet. Je vindt er praktijkvoorbeelden van Waregem, Antwerpen, Torhout, Arendonk, Geel en Bornem. Surf naar facebook.com/fredbrevetisb. Op > Voor leraren en zwembaden vind je scenario s en details van alle praktijken.