Bijlage 4 Jaarverslag 2016

Transcriptie

1 Bijlage 4 Jaarverslag 2016 Met bijdragen van: Jos Berkemeijer Joop Blom Belinda Koops Maarten Maas Regine Matthijssen Dirk Visser Datum: april 2017

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding De vereniging... 2 Doelstelling... 2 Bestuur... 2 Ledenbestand Vertegenwoordiging Activiteiten van commissies uit hoofde van doelstellingen... 4 Actuele Pensioenontwikkelingen... 4 Zorg, Welzijn en Wonen... 4 Koopkracht en AOW Chronologisch overzicht van NVOG activiteiten in Inleiding Overeenkomstig statutaire bepalingen biedt het bestuur van de NVOG (Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden) u hierbij een verslag aan over het verenigingsjaar De vereniging Doelstelling De NVOG heeft ten doel: - Het in zijn algemeenheid behartigen van gezamenlijke belangen op het terrein van inkomen, pensioen, zorg en welzijn van pensioengerechtigden en daarmee gelijk te stellen personen. - Het in het bijzonder behartigen van de genoemde belangen van de lidorganisaties en hun leden als belanghebbenden bij pensioenfondsen en -verzekeraars. Bestuur Op 31 december 2016 was de samenstelling van het bestuur als volgt: Voorzitter: Jaap van der Spek Secretaris: Nol Westermann Penningmeester: Fred Steenwinkel 1e lid: Peter Sibinga (vice-voorzitter) 2e lid: Frans van der Lee (ledencontact, 2 e penningmeester) 3 e lid: Marcel Celie (Externe communicatie) 4 e lid: Jan Spilker (2 e secretaris) Het bestuur werd in haar dagelijkse werkzaamheden bijgestaan door: Dhr. Jos Berkemeijer, voorzitter commissie Pensioenen Dhr. Joop Blom, voorzitter commissie Zorg, Welzijn en Wonen Dhr. Maarten Maas, voorzitter commissie Koopkracht, Inkomen en AOW Mevr. Regine Matthijsen, adviseur Europa (Internationale Zaken) Mevr. Belinda Koops, secretariaatsmedewerkster

3 Dhr. Dirk Visser, Interne communicatie Het bestuur heeft in het bijzijn van de adviseurs en medewerkers in 2016 iedere maand vergaderd. Het bestuur werd eveneens bijgestaan door de voorzitters van de diverse platforms. Bestuur, adviseurs en platformvoorzitters vormen samen het voorzittersoverleg. Dit overleg werd in 2016 gehouden op 17 februari, 4 mei, 24 augustus en 16 november. De Algemene LedenVergadering (AV) in het voorjaar heeft op 25 mei 2016 plaatsgevonden in het congrescentrum van Achmea in Zeist. Het verslag van deze vergadering is opgenomen op het besloten deel van de website van de NVOG. In het najaar is de AV op 23 november gehouden bij de PGGM te Zeist. Het verslag van die vergadering wordt u samen met dit jaarverslag ter goedkeuring aangeboden op de as AV van 24 mei Ledenbestand Dynamiek in het ledenbestand van NVOG Tot medio 2015 bestond het ledenbestand van NVOG uitsluitend uit verenigingen van gepensioneerden. De afgelopen jaren was dit, na de afsplitsing van KNVG, redelijk stabiel, alhoewel onderhuids zich veranderingen aankondigden. Sinds juli 2015 kent NVOG additioneel een geheel nieuwe groep van lid-organisaties, namelijk onafhankelijke seniorenverenigingen, sinds oktober 2016 samenwerkend onder de naam FASv, Federatie van Algemene Seniorenverenigingen Een inventarisatie van het ledental van de NVOG: STAND PER Aantal lidorganisaties van NVOG Waarvan: verenigingen van gepensioneerden Waarvan: onafhankelijke seniorenverenigingen aantal leden van lid-organisaties aantal leden van lid-organisaties Vertegenwoordiging Bestuursleden en adviseurs hebben vele vergaderingen bijgewoond van lid-organisaties. Ook hebben adviseurs regelmatig presentaties gehouden bij vergaderingen van lid-organisaties en andere belanghebbenden. Bestuursleden van de NVOG en de KNVG bezochten elkaars Algemene Ledenvergadering. Veel belangenbehartigende activiteiten hebben we in samenwerking gedaan met de KNVG en de andere ouderenorganisaties uit het voormalige samenwerkingsverband CSO.

4 4. Activiteiten van commissies uit hoofde van doelstellingen Actuele Pensioenontwikkelingen De wijzigingen in het pensioenlandschap volgen elkaar in 2016 in snel tempo op. Wet Verbeterde premieregeling Deelnemers die een pensioenkapitaal hebben opgebouwd, kunnen op hun pensioendatum zelf kiezen of zij een vast of een flexibel pensioen willen. De Eerste Kamer heeft op 14 juni 2016 ingestemd met de zogenoemde Wet Verbeterde premieregeling. In deze wet zijn een groot aantal suggesties overgenomen die in het door de ouderenorganisaties voorgestelde variant op het het SER-IV variant (ISDC) waren geformuleerd. Voor de projectierente is helaas gekozen voor een de Risicotermijnstructuur (RTS) die gebaseerd is op de risicovrije rente. Deze projectierente heeft als gevolg dat de variabele uitkeringen echter instabiel blijven. Mede dankzij de inbreng van ouderenorganisaties is bij de implementatie van deze wet voorkomen dat alleen maar het zogenaamde life cycle principe kon worden toegepast, waarmee deelnemers met het oplopen van de leeftijd verplicht steeds minder in obligaties kunnen beleggen en daardoor minder pensioen krijgen. Na aanpassing kunnen pensioenfondsen nu ook o.b.v. de 'werkelijke risicohouding' van deelnemers en gepensioneerden hun beleggingsbeleid vormgeven. Kleine pensioenen: Geen afkoop meer, maar waardeoverdracht Pensioenuitvoerders kunnen kleine pensioenen afkopen twee jaar na uw ontslagdatum. In de eerste helft van 2017 gaat een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. In dat voorstel is opgenomen dat dit recht op afkoop moet vervallen. In plaats daarvan kan de pensioenuitvoerder de kleine 'aanspraak' laten staan of overdragen naar de nieuwe pensioenuitvoerder van deelnemers. Toekomst pensioenstelsel De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Klijnsma heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) gevraagd om advies uit te brengen over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel op lange termijn. Met een brede maatschappelijke dialoog ('De Nationale Pensioendialoog ) wil de overheid het vertrouwen in het pensioenstelsel herstellen. Pensioenfondsen, wetenschappers, ouderenorganisaties en burgers hebben zich in het kader van De Nationale Pensioendialoog uitgesproken over een mogelijk nieuw Nederlands pensioenstelsel. Daarnaast hebben de gezamenlijke ouderenorganisaties in dialoog met de overheid (SZW) en de SER-commissies hier hun inbreng kunnen hebben. De uitkomst is uiterst onzeker. Belangrijk voor gepensioneerden is dat er weer ruimte voor indexatie komt en dat pensioenen minder snel gekort worden. Daarvoor is het noodzakelijk dat er snel een nieuw pensioenstelsel komt waarin wel wordt gestreefd naar stabiele uitkeringen maar er geen (schijn)zekerheidseisen meer gelden die grote buffers noodzakelijk maken en voorkomen dat pensioenen geïndexeerd kunnen worden. Alternatief is dat het financieel toetsingskader wordt aangepast. Zorg, Welzijn en Wonen Het jaar 2016 en de zorg in Nederland. In het afgelopen jaar hebben wij nagenoeg iedere week in de Nieuwsbrief een artikel opgenomen over ontwikkelingen in de zorg. En dat zijn er nogal wat! De meer dan 70 miljard die wij met elkaar moeten opbrengen voor de zorg drukken zwaar op de financiële positie die de Nederlandse bevolking en zeker op die van de gepensioneerden, terwijl de vraag naar zorg zowel in de curatieve zorg als de langdurige zorg van de Nederlandse bevolking explosief toeneemt

5 Allereerst de kosten. Een zorguitgave van ruim 70 miljard Euro per jaar is relatief hoog. Echter de zorgindustrie is nogal gefocust op omzet en het uitvoeren van behandelingen. Dat is het gevolg van de marktwerking in de zorg die door de regering wordt omarmd. Gelukkig zijn er al voorbeelden van verandering. Het ziekenhuis Bernhoven in Uden heeft als leidraad ingevoerd. De stijging van de nominale premie in 2017 is, hoewel door ons verwacht, tegengevallen, gemiddeld 8,1 %. En het ziet ernaar uit dat dit soort premiestijgingen normaal gaan worden, mede door het behoudend karakter van de zorgorganisaties en de steeds grotere vraag naar behandelingen en meer medische mogelijkheden. Het viel mee dat de inkomensafhankelijk premie zelfs iets daalde. De discussie over het eigen risico duurt voort. Europees gezien is deze erg laag, maar toch levert dit voor veel gezinnen problemen op. Het eigen risico afschaffen zal een behoorlijke premieverhoging met zich mee brengen. De NVOG is voor een inkomensafhankelijke eigen risico, maar wij vinden nog weinig gehoor. De omschakeling van de AWBZ naar de WMO en de gemeente voor thuiszorg heeft veel problemen opgeleverd. Echter de gemeenten kregen wel de opdracht om op de uitgaven te bezuinigen omdat de vraag naar de zorg thuis en hulp bij langer thuis wonen wel wat uit de hand was gelopen. Ook de problematiek bij de uitbetaling van de PGB s gaf veel rumoer. In de verpleeghuiszorg wordt het project van de overheid: Waardigheid en trots voor onze ouderen ( stevig aangepakt. Er bestaan helaas grote verschillen tussen de verpleeghuizen in Nederland en dit project is erop gericht van elkaar te leren. Langer in eigen huis blijven wonen zal voor de meeste ouderen nodig zijn. Dit mede omdat in de sociale sector weinig levensbestendige huizen worden gebouwd en in de commerciële bouwsector wel wordt gebouwd, maar de prijzen daar aan de hoge kant zijn. Tevens blijkt dat er relatief weinig interesse is voor huisaanpassing door ouderen. De commissie Zorg, Welzijn en Wonen van de NVOG, geheel bestaande uit vrijwilligers, werkt sinds twee jaar samen met de commissie van de KNVG (4 leden). Daardoor bestaat een groter draagvlak en kunnen wij de werkzaamheden verdelen over meer personen. Daar er, naast de regering, ministerie van VWS en de Tweede en Eerste Kamer) vele organisaties zijn die zich met zorg bezig houden is het soms moeilijk een overzicht te houden over wat er voor plannen zijn en wat er gebeurt in Nederland. Dat vraagt veel studie en overleg en beïnvloeding door gesprekken, brieven, en nota s Echter wij doen ons best om voor de leden van de lidorganisaties het beleid rond zorg, welzijn en wonen in positieve zin te beïnvloeden. En daar gaan wij in 2017 mee door. Koopkracht en AOW Koopkracht. De koopkracht kan op verschillende manieren worden berekend. Meestal wordt de theoretische, (zogeheten statische ) koopkracht bepaald, o.a. ook door het Nibud. Jaarlijks berekent het Nibud met Prinsjesdag de verwachte koopkracht voor het komende jaar, in opdracht van NVOG, KNVG, KBO-PCOB en NOOM. Mede op basis van dit Nibud-rapport spreken wij onze zorgen uit in persberichten en rechtstreeks aan parlement en kabinet, en roepen wij op tot reparatie. Immers voor de meeste gepensioneerden was de aldus berekende koopkracht ook in 2016 weer negatief. En de verwachtingen voor 2017 zijn inmiddels ook negatiever dan verwacht, o.a. door de waarschijnlijk hogere inflatie en hogere zorgpremie. Positief is wel dat voor 2017 de ouderenkorting is verhoogd, althans voor inkomens tot circa De werkelijke, individuele koopkrachtontwikkeling kent grote verschillen, vooral ook in negatieve zin, zeker als er sprake is van hogere zorgkosten. Vergoedingen van zorgkosten zijn vaak fors verlaagd,

6 resp. eigen bijdragen verhoogd. En sinds de decentralisatie van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) zijn er ook grote verschillen tussen gemeentes ontstaan wat betreft vergoedingen. En dit komt allemaal niet tot uiting in de gebruikelijke koopkrachtplaatjes. AOW Invoering van de Kostendelersnorm ( mantelzorgboete ) bij de AOW is uitgesteld naar , maar helaas nog niet afgesteld. Dit blijft dus een aandachtspunt. 5. Chronologisch overzicht van NVOG Activiteiten in 2016 Datum Gebeurtenis: 26 januari NVOG heeft vooroverleg met ambtenaren van SZW over het thema koopkracht. 29 januari In de nieuwsbrief verschijnt een artikel over Europa en onze pensioenen in de toekomst. 14 februari In samenwerking met de andere ouderenorganisaties vraagt NVOG bij het kabinet om tussentijdse maatregelen inzake koopkracht pensioenen. Daarvoor is een manifest met bijlagen opgesteld en is een persbericht uitgegaan. 16 februari NVOG heeft overleg met SZW over koopkracht. 24 februari NVOG organiseert met de KNVG in Kerkcentrum Open Hof te Maarssen een bijpraatmiddag over Zorg, Welzijn en Wonen. De presentaties kunt u hier bekijken. 2 maart Er wordt een aanbiedingsbrief gestuurd aan de Eerste en Tweede Kamer waarin er bij de politiek op wordt aangedrongen maatregelen te nemen rond de te verwachten kortingen op pensioenen en het achterblijven van de koopkracht van ouderen. De bij de brief behorende bijlagen kunt u hier lezen. 8 maart Samen met KNVG, PCOB, Unie KBO en NOOM start NVOG een actiegroep, mede naar aanleiding van de onbevredigende reactie van de staatssecretaris van SZW op het gezamenlijk manifest (zie 14 febr). 24 maart Naar aanleiding van een vraag van het ministerie van VWS hebben NVOG, NOOM, KNVG, Unie KBO en PCOB een advies digitale zorgpolis aan de Tweede Kamer gestuurd. 29 maart NVOG werkgroep Jaarverslagen en Indexaties organiseert de cursus Ontwikkeling Dekkingsgraden Pensioenfondsen. 8 april De NVOG werkgroep Jaarverslagen en Indexaties heeft het Model Ontwikkeling Dekkingsgraad aangepast, zodat men er beter mee kan werken. 9 april Naar aanleiding van onze brief d.d. 2 maart aan de politieke partijen met voorstellen voor koopkracht, pensioen en zorg en welzijn, voeren wij een gesprek met een vertegenwoordiger/deskundige van de PvdA verkiezingscommissie. 12 april De NVOG Werkgroep Jaarverslagen en Indexaties houdt de tweede sessie van de cursus Ontwikkeling Dekkingsgraden. 16 april Aan de commissie SZW van Eerste Kamer wordt een brief gestuurd inzake de aanstaande behandeling van het wetsvoorstel Wet verbeterde premieregeling. 13 mei In een nieuwsbrief doet de werkgroep Jaarverslagen en Indexaties een oproep voor een nieuwe vrijwilliger voor deze werkgroep.

7 18 mei Een delegatie bestaand uit bestuursleden en leden van de pensioencommissie NVOG/KNVG heeft een gesprek bij De Nederlandsche Bank met als onderwerp De visie op langere termijn. 20 mei Onder de titel Hartenkreet senioren aan de politiek is een gezamenlijk persbericht uitgegaan. Alle details en documenten over deze actie vindt u terug in nieuwsbrief nr mei NVOG houdt haar 64e Algemene Vergadering bij Achmea in Zeist. De presentaties van die dag kunt u zien op onze website. In het middaggedeelte beantwoordt staatssecretaris mevrouw Klijnsma vragen uit de zaal en worden vragen verzameld waarop zij later schriftelijk zal reageren. In nieuwsbrief 22 staat een kort verslag van de vergadering. 6 juni De pensioen- en ouderenverenigingen sturen gezamenlijk een brief aan de vaste Kamercommissie van SZW waarin zij duidelijk maken dat pensioenkorting onnodig en schadelijk is. 21 juni NVOG reageert op de SER-verkenning door een brief te sturen aan staatssecretaris Klijnsma van SZW. 29 juni Een delegatie van Unie KBO, PCOB, KNVG, NOOM en NVOG heeft een gesprek gehad met minister Asscher en staatssecretaris Klijnsma van het ministerie van SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). Een verslag van het gesprek leest u hier. juli/augustus NVOG heeft de voorstellen, zoals gedaan per aanbiedingsbrief van 2 maart (zie hierboven), mondeling kunnen toelichten bij de politieke partijen VVD, PvdA en 50PLUS (12/7). 6 september De werkgroep Communicatie stuurt een enquête aan de lidorganisaties met vragen over de NVOG nieuwsbrief en website (zie ook 25 november). 14 september In de Tweede Kamer wordt het debat inzake het mogelijk korten van pensioenen gehouden. Daags ervoor stuurt NVOG de Kamerleden een korte aanbiedingsbrief en nogmaals onze brief van 6 juni. 16 september Overeenkomstig het verzoek van de SER om een bijdrage aan de maatschappelijke dialoog over de toekomst van ons pensioenstelsel te leveren, sturen NVOG, NOOM en KNVG een brief aan de SER. 20 september Met nieuwsbrief nr. 38 reageert NVOG op de uitkomsten van Prinsjesdag. Onderaan in deze nieuwsbrief staat een link naar het NIBUD onderzoeksrapport Koopkrachtveranderingen Ouderen 2016/2017 dat is opgesteld in opdracht van de gezamenlijke ouderenorganisaties. 14/16 oktober NVOG stuurt een brief aan staatssecretaris Klijnsma met voorstellen die zij kan betrekken in het onderzoek naar het in kaart brengen van de effecten op eventuele kortingen van pensioenen. Ook ministerpresident Mark Rutte krijgt een brief en er gaat een persbericht uit. 9 november De werkgroep Jaarverslagen en Indexaties organiseert de cursus Lezen Jaarverslagen Pensioenfondsen. 15 november Staatssecretaris mevr. Klijnsma van SZW geeft per brief antwoord op vragen die werden gesteld tijdens de Algemene Vergadering op 23 mei november NVOG organiseert haar 65e Algemene Vergadering in het congrescentrum van PFZW/PGGM te Zeist. De vergadering staat in het teken van het 30 jarig bestaan van de vereniging. De presentaties van die dag zijn te bekijken op onze website.

8 23 november Naar aanleiding van de reactie van het kabinet op de najaarsrapportage van De Nederlandsche Bank stuurt NVOG samen met de andere ouderenorganisatie een brief aan de vaste Kamercommissie van SZW. 25 november In nieuwsbrief 49 wordt het resultaat van de mini-enquête bekend gemaakt. 2 december In nieuwsbrief 50 wordt een artikel gepubliceerd over het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB). 2 december Een delegatie van afgevaardigden uit NVOG, KNVG, ANBO, KBO-PCOB en NOOM heeft in Den Haag een gesprek met staatssecretaris mevrouw Klijnsma. De besproken punten staan in nieuwsbrief nr december Opnieuw spreken de pensioen- en ouderenorganisaties met mevrouw Klijnsma. Een kort verslag over dit gesprek kunt u hier lezen. 20 december Naar aanleiding van een suggestie van lid-organisatie BBPol (Politie) schrijft NVOG een brief aan de Eerste Kamer inzake de privacy van patiënten. Hieronder volgt een overzicht van een aantal activiteiten van commissies en werkgroepen. Bovendien hebben bestuursleden en afgevaardigden uit de commissies deelgenomen aan diverse besprekingen bij o.a. DNB, het ministerie van SZW, de SER en politieke partijen. NVOG Commissie Zorg, Welzijn en Wonen Voorzitter Joop Blom verzorgt op 20 januari, 17 februari, 11 mei en 14 juli een inleiding/presentatie bij lid-organisaties. NVOG Commissie Koopkracht, Inkomen en AOW Afgevaardigden van de commissie hebben in januari en februari deelgenomen aan diverse besprekingen bij het ministerie van SZW. Op 15 november houdt commissie-voorzitter Maarten Maas een presentatie bij het NVOG platform Financiële Instellingen. NVOG Commissie Pensioenen De voorzitter van de commissie Jos Berkemeijer heeft in 2016 een viertal presentaties gehouden. NVOG Werkgroep Internationale Zaken Gedurende het hele jaar 2016 hebben verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden. Alle hieronder vermelde activiteiten werden bijgewoond door onze vertegenwoordiger mevr. Regine Mathijssen. -Begin april vond in Brussel het AGE Council een evaluatie en informatie van het lopende policy work en projecten plaats en op 19 april werd onder het Nederlands voorzitterschap van de EU in Den Haag een AGE-bijeenkomst gehouden over de sociale politiek van de Europese Unie en de daarmee gepaard gaande prioriteiten. -Op 8 juni werden door AGE task force (Brussel) voorbereidende gesprekken over de AGE strategie voor de komende jaren gevoerd en in de tweede helft van juni werd tijdens een tweedaagse bijeenkomst van AGE Council de lopende activiteiten en de financiële situatie besproken. -Op 10 augustus wordt door AGE een speciaal drafting committee voor de strategische planning opgericht. Deze commissie komt vervolgens regelmatig bijeen. -5 en 6 oktober: AGE Council, Brussel. Evaluatie van interne en externe activiteiten, communicatie met het EU Parlement, de EU Commissie en andere internationale instanties oktober AGE General Assembly in Brussel, de jaarlijkse bijeenkomst met alle lid-organisaties. NVOG Werkgroep Jaarverslagen en Indicaties De Werkgroep heeft met behulp van de jaarverslagen 2015 zoals deze zijn opgenomen op de website van het betreffende fonds zelf de vragenlijsten ingevuld. Deze gegevens worden verwerkt in de database.

9 Tevens zijn cijfers over de verleende toeslagen in 2015 vastgelegd in een grafische weergave op de NVOG website. De Werkgroep heeft een tweetal cursussen verzorgd: in het voorjaar de cursus Verloop Dekkingsgraad en in het najaar de cursus Lezen Jaarverslagen van Pensioenfondsen. De eerste cursus werd tweemaal georganiseerd en de tweede éénmaal. Er hebben totaal 27 deelnemers deelgenomen en de evaluatie van deze deelnemers was zeer positief. De heer Theo Breeuwer van de Werkgroep is wegens gezondheidsredenen gestopt met zijn vrijwilligerswerk. De Werkgroep heeft aan aantal malen een oproep voor een vervanger gedaan. Helaas is tot op heden geen opvolger gevonden voor Theo. De werkgroep kwalificeert een pensioenfonds als een net fonds indien de feitelijke premie tenminste de hoogte heeft van de echte kostendekkende premie. Bij de in onze ogen foute fondsen is de feitelijke premie lager dan de kostendekkende premie. In 2015 zijn bij de foute pensioenfondsen de verliezen die geleden worden op premies sterk toegenomen. Bij de drie grootste pensioenfondsen van Nederland bedroegen deze verliezen bijna 5, 5 miljoen euro. Alle Nederlandse pensioenfondsen hebben te lijden onder de extreem lage rekenrente. Bij de foute pensioenfondsen worden de al te lage dekkingsgraden jaarlijks extra verlaagd doordat zij niet de echte kostendekkende premie berekenen. Deze fondsen lopen daardoor een groot risico dat zij in 2020 moeten overgaan tot korten. Bij de foute fondsen worden de actieve leden bevoordeeld ten koste van de gepensioneerden en slapers. De actieve leden krijgen voor een te laag vastgestelde premie te veel pensioenrechten. NVOG Werkgroep Communicatie In 2016 zijn 60 nieuwsbrieven gepubliceerd, waarvan 52 reguliere nieuwsbrieven en 8 nieuwsbrieven met specifieke informaties voor de lid-organisaties.