Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden"

Transcriptie

1 Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden opgericht in 1986 gevestigd in Utrecht

2 De NVOG en de Pensioendossiers 2

3 NVOG : wie is dat? landelijke overkoepelende- vrijwilligersorganisatie van 95 organisaties van gepensioneerden uit het bedrijfsleven, de overheid en maatschappelijke organisaties, die samen circa leden tellen en voor meer dan 1 miljoen belanghebbenden opkomen. 3

4 Wat doet zij? voorlichting, informatie & uitwisseling (website, nieuwsbrief, kwartaalblad, platforms, etc.) deskundigheidsbevordering (cursussen, themadagen, symposia e.d.) ontwikkelen en uitdragen standpunten over relevante ontwikkelingen en thema s samenwerking met ouderenorganisatoes 4

5 Hoe werkt zij? bestuur commissie Pensioenen commissie Zorg & Welzijn werkgroep Koopkracht werkgroep Jaarverslagen & Indexaties werkgroep Internationale Zaken adhoc-werkgroepen + ondersteuning door bureau (3 deeltijders) 5

6 Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties= CSO NVOG Unie KBO PCOB NOOM - Adviescommissie Pensioenen - Adviescommissie AOW en Inkomen - Adviescommissie Zorg, Welzijn & Wonen 6

7 De belangrijkste pensioendossiers Pensioenakkoorden Pensioenfondsbestuur en participatie 7

8 Pensioenakkoord STAR 20 juni 2010 Stichting van de Arbeid = Werkgeversorganisaties + Vakbonden 8

9 Voorspel (1) Werkgevers komen in 2007 met een rapport Naar een modern en betaalbaar pensioen Vaste premie: van DB naar (C) DC Risico s bij deelnemers en gepensioneerden Pensioenzekerheid Indexatie Langer leven 9

10 Reactie vakbonden NEEN 10

11 Crises najaar 2008 Bankencrisis (omvallen Lehman Brothers) Beurzencrisis 11

12 Gevolgen voor Pensioenfondsen Dalende vermogens - Beleggingen Stijgende verplichtingen - Rekenrente = - Dekkingsgraden onder druk - Geen indexatie - Herstelplannen Dekkingstekort (3-5jaar) Reservetekort (15 jaar) 12

13 Voorspel (2) in 2009 installatie Commissies Frijns en Goudswaard Ter advisering regering Frijns : - beleggingsbeleid pensioenfondsen - Risicobeheer - 13

14 Voorspel (2) in 2009 installatie Commissies Frijns en Goudswaard Ter advisering regering Goudswaard: - Toekomst +bestendigheid aanvullend pensioenstelsel - Oplossingsrichting financiële schokken 14

15 Voorjaar 2010 rapporten Frijns en Goudswaard Frijns : Onzekere zekerheid Goudswaard : Een sterke tweede pijler 15

16 Onzekere zekerheid Pensioenfondsen worden door ontgroening en vergrijzing kwetsbaarder; Te weinig aandacht voor risicobeheer en beleggingsbeleid Te veel aandacht voor nominale dekkingsgraad = verhouding vermogen t.o.v. waarde verplichtingen 16

17 Onzekere zekerheid Reëel kader moet leidend zijn (incl. inflatie) Extreme daling van de marktrente leidt tot extreme stijging van de waarde van de pensioenverplichtingen en dus tot extreme daling van de dekkingsgraden. Rendementseis mag niet leidend zijn 17

18 Onzekere zekerheid Wat is risicobeleid van de deelnemers/ gepensioneerden. Pensioenfondsbestuurders moeten deskundiger worden 18

19 Een sterke tweede pijler Nederlands pensioenstelsel is uniek maar veronderstelt zekerheid en is niet toekomst bestendig. Vanaf 2000 forse daling beurskoersen en structurele daling lage rente. Rek is uit de premies Stijging levensverwachting dus te weinig premie betaald 19

20 Een sterke tweede pijler Conclusie - Onvoorwaardelijke pensioenrechten moeten voorwaardelijk worden! - Meer risico in beleggingen ( verhogen rendement) - bestaande rechten moeten worden ingevaren 20

21 Een sterke tweede pijler Dat betekent - Voor deelnemers onzekerheid over pensioen leeftijd en pensioeninkomen - voor pensioengerechtigden onzekerheid over pensioeninkomen! 21

22 Voorjaar 2010; val kabinet Balkenende IV Werkgevers en Vakbonden grijpen hun kans 22

23 Pensioenakkoord STAR juni 2010 (PAKK 2010) 23

24 Hoofdpunten PAKK 2010 eisen: AOW (belang vakbonden) Aanvullende pensioenen (belang werkgevers) 24

25 Wijzigingen AOW Pensioenleeftijd in 2020 naar 66 jaar in 2025 naar 67 jaar Extra verhoging door koppeling aan werkelijke lonen Zware beroepen mogen op leeftijd 65 met pensioen Flexibele pensioeningang vanaf leeftijd 65 jaar ; 6,5% korting dan wel toeslag(max.70) 25

26 Wijzigingen aanvullende pensioenen Pensioenleeftijd conform AOW Vaste premie= CDC? Risico s langer leven en de beleggingen voor rekening werknemers en gepensioneerden dus : Van pensioenaanspraak naar pensioenambitie Van pensioenrecht naar onzekerheid 26

27 Zomer 2010 Achterbannen vakbonden gaan volledig akkoord! 27

28 Najaar 2010: kabinet Rutte treedt aan Kabinet Rutte treedt aan, Minister Kamp (SZW) zet vraagteken bij PAKK 2010; AOW wijzigingen te duur! 28

29 Voorjaar 2011: FNV Bondgenoten wil aanpassingen PAKK 2010 en wijzen onzeker pensioen af (casinopensioen) Werkgevers moeten financieel betrokken blijven. Niet alle risico s voor rekening van werknemers/gepensioneerden 29

30 Juni 2011: Pensioenakkoord Kabinet en STAR 2011 =(PAKK 2011) FNV Bondgenoten FNV Bouw } blijven tegen! ABVA KABO 30

31 September 2011: Tweede Kamer aanvaardt PAKK

32 Hoofdpunten PAKK

33 PAKK 2011 en de AOW Pensioenleeftijd - in 2020 naar 66 - in 2025 naar 67? - in 2030 naar 68? - verder gekoppeld aan levensverwachting - eerder mag tot uiterlijk leeftijd 65 33

34 PAKK 2011 en de AOW Extra verhoging 0,6% AOW vanaf tot Korting eerder: 6,5% per jaar (uiterlijk tot 65 jaar) Verhoging later : 6,5 % per jaar (uiterlijk tot 70 jaar) 34

35 PAKK 2011 en de AOW Voor lagere inkomen wordt kortingsregel financieel gecompenseerd d.m.v. belastingvrije spaar-en bonusregelingen als tot 65 jaar wordt doorgewerkt. Sigaar uit eigen doos ; geleidelijke afschaffing fiscale ouderenkorting (2020 t/m 2028) 35

36 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Collectiviteit, solidariteit en verplichtstelling Nieuwe balans tussen ambitie, zekerheid en kosten Voorkomen automatische kostenstijgingen in premie 36

37 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Uitkomst pensioenambitie (middelloonregeling) mede afhankelijk van levensverwachting en financiële markten ( rente, inflatie, rendementen) Mede afhankelijk van decentrale keuzes in CAO Flankerend ouderenbeleid; verbetering arbeidsparticipatie 37

38 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Nieuw pensioencontract op basis van; stabiele premie = Defined Contribution reële en loongerelateerde pensioen ambitie op basis van prudente aannames van verwachte rendementen Geen garanties op uitkomsten, wel betere indexatiemogelijkheid 38

39 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Alle risico s verdelen over werknemers en gepensioneerden ; werkgever kan decentraal via CAO financieel betrokken worden. 39

40 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Onderdelen nieuw contract vast premieniveau rendements parameters en beleggingsportefeuille opbouwpercentage, franchise en indexatiemaatstaf aanpassing ontwikkeling levensverwachting ; pensioenleeftijd afgestemd op de AOW leeftijd 40

41 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Onderdelen nieuw contract aanpassings methode verrekening dekkingstekorten resp overschotten! NB afstempelen als sturingsmiddel! Geen bijstortverplichtingen, inhaalpremies en premiekortingen meer! 41

42 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Onderdelen nieuw contract opvangen van financiële schokken via reele dekkingsgraad minimaal 100% ; indien lager dan direct herstel via afstempelen van pensioenopbouw en de pensioenuitkeringen mag worden gespreid over maximaal 10 jaar via korten op de indexatie; indien indexatie negatief dan korting op uitkering! 42

43 PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Nieuwe FTK voor voorwaardelijk reëel of nominaal contract rentevoet op basis van verwachte rendementen gecorrigeerd met verwachte inflatie Invaren bestaande pensioenrechten? 43

44 Pijnpunten nieuw pensioencontract DB wordt DC Voorwaardelijke pensioenen, ook na ingang Kostendekkende premie Risicoverdeling (bijstort verplichting blijft mogelijk via CAO) Invaren pensioenrechten 44

45 Invaren bestaande pensioenrechten A Collectief verplicht B Individueel vrijwillig 45

46 Invaren bestaande pensioenrechten A Bestaande rechten worden voorwaardelijk gemaakt Afstempelen wordt sturingsmechanisme Betere kans op indexatie? Wettelijke regeling Pensioenrecht = eigendomsrecht; bescherming EVRM 46

47 Invaren bestaande pensioenrechten A SZW onderzoekt juridische en economische mogelijkheden CSO-NVOG kijkt en praat mee! 47

48 Invaren bestaande pensioenrechten B Alleen als A niet kan Voor en nadelen duidelijk uitleggen Uitvoerbaar voor de fondsen? 48

49 Standpunten NVOG PAKK 2011 Pensioenakkoord, akkoord? 1. Betaalde premie = Kostendekkende premie anders nieuwe aanspraken bijstellen ; eigen verantwoordelijkheid Pensioenfondsbestuur! 2. Discontovoet afstemmen op lange termijn verplichtingen incl. indexatie NIET op basis dagrente (rentetermijnstructuur)! Wel voortschrijdend gemiddelde 49

50 Standpunten NVOG PAKK 2011 Pensioenakkoord, akkoord? 3. Verplichte egalisatiereserve via geleidelijke opbouw 4. Vrij vermogen boven buffers/egalisatiereserve alleen aanwenden voor deelnemers en gepensioneerden 5. Geen onderscheid in indexatie tussen werknemers, slapers en gepensioneerden. 50

51 Standpunten NVOG PAKK 2011 Pensioenakkoord, akkoord? 6. Verplicht invaren van oude pensionerechten in nieuw onzeker pensioenstelsel is ONAANVAARDBAAR!, maar uitkomst juridische toets onzeker. 51

52 Eindspel PAKK 2011: Hoe verder? Nog veel losse eindjes Huidige lage dekkingsgraden ; zorgelijk Onzeker tegenover Indexatie; reëel tegenover nominaal Afstempelen ultimum remedium? Discontovoet= verwachte rendementen minus inflatie? 52

53 Pensioenfondsbestuur en participatie van gepensioneerden A Wetsvoorstel Koçer Kaya/ Blok B Wetsvoorstel versterking bestuur Pensioenfondsen (minister Kamp) 53

54 Initiatief wetsvoorstel Koçer Kaya (D66) en Blok (VVD) Versterking positie pensioengerechtigden in besturen Bedrijfstakpensioenfondsen Mogelijkheid vertegenwoordiging buiten getalsverhouding Mogelijkheid geleding OR naar Ondernemingskamer In Juni 2011 door Tweede Kamer aangenomen Behandeling in Eerste Kamer gefrustreerd 54

55 Wetsvoorstel Versterking Bestuur Pensioenfondsen Vóór december 2011 naar Tweede Kamer Grotendeels inclusief Koçer Kaya/Blok 2 bestuursvormen gemengd (incl. pensioengerechtigden) alleen externen 55

56 Wetsvoorstel Versterking Bestuur Pensioenfondsen Deelnemersraad verdwijnt (dubbele medezeggenschap) Raad van Toezicht (excl. Pensioengerechtigden) Verantwoordingsorgaan verdwijnt 56

Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011

Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011 Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011 Op 10 juni jl. heeft het kabinet met de Stichting van de Arbeid een akkoord gesloten over de oudedagsvoorziening en ouderenparticipatie. In de kern gaat het akkoord

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4

Nadere informatie

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar

Nadere informatie

Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services

Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

Herziening pensioenstelsel

Herziening pensioenstelsel Herziening pensioenstelsel Het pensioenstelsel staat al een tijdje onder druk. Dat geldt niet alleen voor de AOW, maar ook voor de tweede pijler. De toenemende vergrijzing en de stijging in de levensverwachting

Nadere informatie

Pensioenakkoord, de stand van zaken. Rosarium, Amstelpark 6 juni 2013

Pensioenakkoord, de stand van zaken. Rosarium, Amstelpark 6 juni 2013 Pensioenakkoord, de stand van zaken. Rosarium, Amstelpark 6 juni 2013 Programma Deel 1: Contouren van het pensioenakkoord Pauze Deel 2: Consequenties voor het beleggingsbeleid Deel 3: Selectiecriteria

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Vereniging van DSM Gepensioneerden 27 maart 2013 Toelichting door Gerard Rutten 2013-001773 Nederlandse Pensioenfondsen: sterke daling van de dekkingsgraad 1 Mutation 25 Funding ratio

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Stichting Pensioenfonds DHV Informatiebijeenkomst 24 september 2013 2013 Royal HaskoningDHV, All rights reserved Alleen voor intern gebruik Agenda Opening Jaarverslag 2012 Paul Canisius Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

Uitwerkingsmemorandum Pensioenakkoord Een quickscan van de belangrijkste elementen

Uitwerkingsmemorandum Pensioenakkoord Een quickscan van de belangrijkste elementen Uitwerkingsmemorandum Pensioenakkoord Een quickscan van de belangrijkste elementen 12 juni 2011 PGGM, Bestuurlijke Advisering 1 Inleiding De Stichting van de Arbeid heeft het Pensioenakkoord 2010 uitgewerkt

Nadere informatie

Een sterke tweede pijler Naar een toekomstbestendig stelsel van aanvullende pensioenen

Een sterke tweede pijler Naar een toekomstbestendig stelsel van aanvullende pensioenen Een sterke tweede pijler Naar een toekomstbestendig stelsel van aanvullende pensioenen Commissie Toekomstbestendigheid Aanvullende Pensioenregelingen Prof. dr. K.P. Goudswaard (voorzitter) Prof. dr. R.M.W.J.

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Samenvatting uitwerking Pensioenakkoord

Samenvatting uitwerking Pensioenakkoord Samenvatting uitwerking Pensioenakkoord 14 juni 2011 Aon Hewitt Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1 Inleiding... 1 2 AOW... 1 3 Tweede pijler pensioenen... 1 4 Duurzame inzetbaarheid... 4 Contactgegevens...

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst 1 november 2010 Programma Introductie Bestuursbeleid 2009 en actuele cijfers Visitatiecommissie Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Pensioenactualiteiten Vragen J. Niezen, secretaris

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Pensjoen Jos Berkemeijer. ALV NVOG 22 november 2017

Pensjoen Jos Berkemeijer. ALV NVOG 22 november 2017 Pensjoen Jos Berkemeijer ALV NVOG 22 november 2017 Pensioenagenda 1. Regeerakkoord 2. Pensioen in cijfers 3. Dreigende Kortingen? 4. Nieuw pensioenstelsel 5. Discussie Dillema s Vragen? http://duwtje.com/otherweyes-in-nrc-6-denkfouten-over-pensioen/

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

Pensioenfonds DSM Nederland

Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Afdeling Gouda Senioren Pensioenakkoord; stand van zaken 27 Mei 2011

Afdeling Gouda Senioren Pensioenakkoord; stand van zaken 27 Mei 2011 Afdeling Gouda Senioren Pensioenakkoord; stand van zaken 27 Mei 2011 Rob Barnhoorn Beleidsadviseur ABVAKABO FNV Rbarnhoorn@abvakabo nl Expertgroep Pensioenakkoord juni 2010 1. Waarom was dat nodig? Onderdelen:

Nadere informatie

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen?

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen

Nadere informatie

Spoorboekje. Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? Lenteakkoord Wat betekent dat?

Spoorboekje. Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? Lenteakkoord Wat betekent dat? Spoorboekje 1 Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? 2 Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? 3 Lenteakkoord Wat betekent dat? 4 Cao onderhandelingstafel Werk aan de winkel! 1

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.

Nadere informatie

Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014

Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Wat doet het ftk? Wat zit er in de pot? Wat is er beloofd? Generatiebalans FTK = beheersingssysteem Indicator Nominale dekkingsgraad

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

Vakcentrale. Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen

Vakcentrale. Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen Toekomst Pensioenstelsel Zaken rond AOW en het aanvullend pensioen 0 Tom Poes verzin eens een list! Het is moeilijk om jong te zijn, gaf hij toe. Je moet lenen aan je kinderen, en je moet de ouderen teruggeven

Nadere informatie

NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019

NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019 NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 1 5 juni 2019 Agenda Pensioendashboard Nieuw pensioenstelsel Pensioenpetitie Nieuw Pensioenstelsel

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Uitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord

Uitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord Uitvoeringsaspecten van Pensioenakkoord Willem Eikelboom De 4 e dinsdag in september 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Wel of geen Pensioenakkoord invulling aanvullend pensioen vindt decentraal

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Laveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO. November 2013 Hans de Ruiter

Laveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO. November 2013 Hans de Ruiter 1 Laveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO November 2013 Hans de Ruiter 2 Inhoud Inleiding pensioencontract De marsroute naar het nieuwe contract Tien vragen en antwoorden

Nadere informatie

Nieuw pensioencontract. DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012

Nieuw pensioencontract. DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012 Nieuw pensioencontract DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012 Kernpunten 1. Eén ftk met twee soorten contracten (nominale contract en reële contract) 2. Contracten

Nadere informatie

Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten

Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.

Nadere informatie

Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland

Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Peter de Bruijne Voorzitter Bestuur Pensioenfonds ING 31 oktober 2013 QR code website Pensioenfonds ING Agenda Financiële situatie Klanttevredenheid

Nadere informatie

Pensioenambitie onder druk?

Pensioenambitie onder druk? JAARGANG JULI 2010 NUMMER 4 PENSIOENBULLETIN Pensioeninformatie voor werkgevers en pensioenfondsen Pensioenambitie onder druk? Op 4 juni maakten de sociale partners in hun pensioenakkoord afspraken over

Nadere informatie

van het pensioenstelsel moet verbeteren en de procyclische werking ervan moet verkleinen.

van het pensioenstelsel moet verbeteren en de procyclische werking ervan moet verkleinen. 12 september 2013 Verklaring van de Stichting van de Arbeid, de Pensioenfederatie, FNV-Jong, CNV Jongeren, CSO (Unie KBO, PCOB, NVOG en Noom), ANBO, KNVG en FNV Senioren over de verdere uitwerking van

Nadere informatie

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag

Nadere informatie

Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK

Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK 2 De essentie: Eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen generaties krijgt volop aandacht; Er worden twee contracten voorgesteld. Beide behoeven verdere

Nadere informatie

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling

Nadere informatie

Bulletin Informatie voor kaderleden

Bulletin Informatie voor kaderleden Bulletin Informatie voor kaderleden 10 juni 2011 nummer 11.13 Inhoud: MHP over Pensioenakkoord: Stop eigen pensioenplannen kabinet Meest gestelde vragen Pensioenakkoord 3. Is het waar dat de pensioenuitkering

Nadere informatie

Pensioenakkoord. Samenvatting kabinetsbrief en SER-advies

Pensioenakkoord. Samenvatting kabinetsbrief en SER-advies Pensioenakkoord Samenvatting kabinetsbrief en SER-advies Op 5 juni bood de SER aan minister Koolmees een ontwerpadvies voor een nieuw pensioenstelsel aan. Op diezelfde dag stuurde de minister een brief

Nadere informatie

Sociale Partners en Pensioen

Sociale Partners en Pensioen Sociale Partners en Pensioen door Harry Govers Delft, 11 november 2014 Heerlen, 12 november 2014 Zwolle, 14 november 2014 Onderwerpen Witteveen kader. In te voeren per 1 jan 2015 nieuw Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Pensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen

Pensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen 1. Inleiding Pensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen In de publiciteit is het beeld ontstaan dat ouderen en jongeren in het pensioendebat scherp tegenover

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

reëel financieel toetsingskader (FTK2)

reëel financieel toetsingskader (FTK2) nominaal financieel toetsingskader (FTK1) - bestaande contract - nominale contract - uitkeringsovereenkomst - onderscheid tussen nominale opbouw en indexatie - 2,5% onderdekkingskans maatstaf voor nominale

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011

Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011 Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011 Agenda Welkom Notulen vergadering 2 november Performance SPLB Het pensioengebouw en juridisch advies Financiën Communicatie en LinkedIn groep

Nadere informatie

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 1 Doel van deze bijeenkomst Toelichting waarom overstap naar nieuwe pensioenuitvoerder Toelichting waarom nieuwe pensioenregeling per 1-1-2015

Nadere informatie

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1 RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen

Nadere informatie

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Vragen en antwoorden pensioenakkoord

Vragen en antwoorden pensioenakkoord Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP

Nadere informatie

Naar een nieuw pensioencontract

Naar een nieuw pensioencontract Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Pensioenbijeenkomst werkgevers, Utrecht, 31 mei 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Hoogovens (SPH) Update voor ledenvergadering VHP Tata Steel

Stichting Pensioenfonds Hoogovens (SPH) Update voor ledenvergadering VHP Tata Steel Stichting Pensioenfonds Hoogovens (SPH) Update voor ledenvergadering VHP Tata Steel Wim Hamers Voorzitter Raad van Beheer 12 november 2012 Agenda 1. SPH op hoofdlijnen 2. SPH en andere pensioenfondsen

Nadere informatie

Pensioenakkoord. Spelregels vanuit de accountant bezien. Nico Pul Ernst & Young

Pensioenakkoord. Spelregels vanuit de accountant bezien. Nico Pul Ernst & Young Pensioenakkoord Spelregels vanuit de accountant bezien Nico Pul Ernst & Young Pensioenakkoord Korte vergelijking oud versus nieuw Gevolgen voor de jaarrekening Bijdrage accountants aan het debat Oud versus

Nadere informatie

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief? Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal

Nadere informatie

Martin Gast. Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV. Increase Pensioen KnowHow

Martin Gast. Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV. Increase Pensioen KnowHow Martin Gast Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV Even voorstellen Wat is er aan de hand in lijfrenteland? Pensioenactualiteiten Kansen 3e pijler Ik ben Martin Gast Edmond Halley BV Pensioenconsultants

Nadere informatie

Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen

Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen Amsterdam, Doetinchem, Leiden, Zwijndrecht Maart 2014 Agenda 1. Overzicht SPEO 2. Stand van zaken/kortingsmaatregelen 3. Pensioenregeling 2014 4. Vooruitblik 2015 2

Nadere informatie

Onderzoekt alle dingen maar behoudt het goede 1. Voorstel voor de oplossing van de problematiek pensioenen in de tweede pijler

Onderzoekt alle dingen maar behoudt het goede 1. Voorstel voor de oplossing van de problematiek pensioenen in de tweede pijler Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden Onderzoekt alle dingen maar behoudt het goede 1 Voorstel voor de oplossing van de problematiek pensioenen in de tweede pijler Samenvatting De KNVG

Nadere informatie

6.3.1 De vorm van het pensioencontract en de mate van zekerheid

6.3.1 De vorm van het pensioencontract en de mate van zekerheid H6 Conclusies en aanbevelingen 6.1 De probleemstelling Het veelgeprezen Nederlandse pensioenstelsel kraakt in zijn voegen. Het Pensioenakkoord moet er voor zorgen dat het pensioenstelsel houdbaar blijft.

Nadere informatie

For Internal Use Only. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel.

For Internal Use Only. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel. Update SPF. Dekkingsgraad Key Parameters Veranderingen Governance Ons Pensioenstelsel. Wat stond er op het spel. De actuele dekkingsgraad Rente 2,25 Dekkkingsgraad Beleidsdekkingsgraad Rente Dgr 120,0

Nadere informatie

Financieel Crisisplan Stichting Norit Pensioenfonds

Financieel Crisisplan Stichting Norit Pensioenfonds Financieel Crisisplan Stichting Norit Pensioenfonds Inleiding In hoofdstuk 10 van deze Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) (weerstandsvermogen en sturingsmiddelen) zijn de risico s waaraan het

Nadere informatie

Pensioen van de toekomst?

Pensioen van de toekomst? Pensioen van de toekomst? De toekomstbestendigheid van het pensioencontract Een verkenning Marianne van Gelder 22 september 2009 2 Inhoud van de presentatie 1. Inleiding 2. Huidig pensioencontract 3. Wat

Nadere informatie

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG Huidige stand van zaken nftk drs. Lonneke Thissen AAG juli 2014 1. Huidige stand van zaken nftk Wetsvoorstel naar de Raad van State op 4 april 2014 Gebaseerd op nominaal kader - De komende tijd wordt gekeken

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst 7 november 2011 Programma Introductie Bestuursbeleid 2010-2011 Actuele financiële situatie/ Beleggingsbeleid Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Pensioenactualiteiten Vragen Johan

Nadere informatie

Pensioenakkoord: polderkolder in Nederland pensioenland MR. JOS GIELINK CPL WERKZAAM BIJ BERGAMIN & GIELINK PENSIOENRECHTADVIES B.V.

Pensioenakkoord: polderkolder in Nederland pensioenland MR. JOS GIELINK CPL WERKZAAM BIJ BERGAMIN & GIELINK PENSIOENRECHTADVIES B.V. 3 Het Pensioenakkoord: polderkolder in Nederland pensioenland MR. JOS GIELINK CPL WERKZAAM BIJ BERGAMIN & GIELINK PENSIOENRECHTADVIES B.V. Op 19 september heeft FNV Bondgenoten te nauwer nood ingestemd

Nadere informatie

De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG

De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG KNVG Maarssen 4 september 2012 Agenda 1) Wie is APG? 2) Ontwikkelingen van vandaag 3) Uitdagingen voor morgen

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

Toekomstbestendigheid pensioenregelingen

Toekomstbestendigheid pensioenregelingen Zoetermeer, 18 februari 2011 Toekomstbestendigheid pensioenregelingen Marc Heemskerk, Amstelveen Marc.Heemskerk@mercer.com www.mercer.nl Toekomstbestendigheid huidige pensioenregeling Inleiding Demografische

Nadere informatie

Telefoonnr. E-mail Jeroen.Visser@vc.fnv.nl

Telefoonnr. E-mail Jeroen.Visser@vc.fnv.nl FNV Naritaweg 10 Postbus 8456 1005 AL Amsterdam T 020 58 16 300 F 020 68 44 541 Aan: - de voorzitter en de leden van vaste commissie voor SZW - de voorzitter en de leden van de vaste commissie van Financien

Nadere informatie

DNB Pensioenseminar 2013

DNB Pensioenseminar 2013 DNB Pensioenseminar 2013 Workshop: Invaren Tomas Wijffels & Wim Witjes (Pensioenfederatie) Peter Borgdorff (PFZW) DNB 1 Workshop Invaren: Transitie naar een nieuwe pensioenregeling Tomas Wijffels / Wim

Nadere informatie

Collectief invaren van pensioenaanspraken en pensioenrechten in het reële pensioencontract

Collectief invaren van pensioenaanspraken en pensioenrechten in het reële pensioencontract Bijlage 2 Rapport Collectief invaren van pensioenaanspraken en pensioenrechten in het reële pensioencontract Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Den Haag, mei 2012 Inhoudsopgave Samenvatting

Nadere informatie

Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen. Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten

Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen. Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten De daling van de dekkingsgraden heeft de afgelopen weken een uitgebreide discussie

Nadere informatie

UITLEG PRINCIPEAKKOORD PENSIOEN

UITLEG PRINCIPEAKKOORD PENSIOEN UITLEG PRINCIPEAKKOORD PENSIOEN PROGRAMMA Sprekers voorstellen Inhoudelijke uitleg Boodschap van Han Eerste vragen Pauze Vragen vervolg 2 ONDERWERPEN 1. Vertraging stijging AOW leeftijd 2. Nieuwe mogelijkheden

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN

MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING Met de AOW kent Nederland een oudedagsvoorziening die vrijwel iedere ingezetene het sociaal minimum garandeert. De vanzelfsprekendheid

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

Het Nedlloyd Pensioenfonds van nu en in de toekomst

Het Nedlloyd Pensioenfonds van nu en in de toekomst Het Nedlloyd Pensioenfonds van nu en in de toekomst Jaarvergadering DNP 25 maart 2015 Frans Dooren, directeur 1 Agenda - Even voorstellen - Terugblik 2014 - Organisatie, Dekkingsgraad, Rente, Verplichtingen,

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren

Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM Senioren Toetsingscriteria Debatmanifestatie Volgens welke criteria toetsen seniorenorganisaties een nieuw pensioenstelsel? 1. Ambitie 2. Solidariteit en collectiviteit

Nadere informatie

Terugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid

Terugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst

Nadere informatie

Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen.

Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. De Bazel 24 mei 2012 Het Pensioenakkoord Drie delen: - De AOW-leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Wat is de aanleiding?

Nadere informatie

Studiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved.

Studiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved. Studiedag Economie Pensioen A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom 15 November 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Waarom pensioen? Kapitaaldekking of omslagstelsel? Pensioenakkoord

Nadere informatie

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden

Nadere informatie

STIJGING LEVENSVERWACHTING MAAKT PENSIOEN DUURDER LANG ZULLEN WE LEVEN!

STIJGING LEVENSVERWACHTING MAAKT PENSIOEN DUURDER LANG ZULLEN WE LEVEN! Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland met o.a. Pensioen-APK en keuzemogelijkheden als u met pensioen gaat! STIJGING LEVENSVERWACHTING MAAKT PENSIOEN DUURDER LANG ZULLEN WE LEVEN! Vergelijk de

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

ng Financieel Inleiding de brief Markten Bestuur recht). liep en. In de laatste lezen en KBO en

ng Financieel Inleiding de brief Markten Bestuur recht). liep en. In de laatste lezen en KBO en Vragen en Opmerkingen over Hoofdlijnennota Herzienin ng Financieel Toetsingskader Pensioenen vann 30 mei 2012 van de Minister van Sociale Zaken en Werkgeleg genheid aan de Tweede Kamer Inleiding In het

Nadere informatie

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het...

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... Venlo, 29 februari 2012 Pensioen diverse actualiteiten 1. Wat houdt pensioenakkoord voor AOW in 2. Gevolgen voor pensioen 3. Hoe werkt uitstellen pensioendatum 4.

Nadere informatie