KORTE BERICHTEN ALGEMEEN WERKENDEN/WERKZOEKENDEN INBURGERING INBURGERING. c o l o f o n. De nieuwe regering heeft spannende projecten op de rol.

Transcriptie

1 KORTE BERICHTEN nr. 47 maart 2007 ALGEMEEN WERKENDEN/WERKZOEKENDEN voorheen Nederlands op de Werkvloer c o l o f o n Bijna een op de vijf inwoners van Nederland op 1 januari 2006 is allochtoon. Iedereen die moeite heeft met de taal voor studietaken, het vinden Deze groep bestaat uit ruim 1,7 miljoen niet-westerse allochtonen en 1,4 van werk en het functioneren op de (hoogopgeleide) werkvloer kan miljoen westerse allochtonen. Van de niet-westerse allochtonen is 41 % van terecht bij Het is een online adviespunt van de de tweede generatie. Deze gegevens komen van de Integratiekaart De Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam. U kaart schetst een beeld van de positie van groepen allochtonen op verschillende maatschappelijke terreinen, en van ontwikkelingen daarin in de tijd. verschillende taken tijdens studie en op de werkvloer van hoogop- vindt er concrete adviezen, tips en toelichting rondom de taal voor Arbeidsparticipatie onder niet-westerse allochtonen van de eerste generatie geleiden, zoals presenteren, debatteren en het schrijven van sollicitatiebrieven. De website bevat ook aanwijzingen en toelichting blijft, blijkt uit de Integratiekaart, ver achter bij de arbeidsparticipatie van autochtone Nederlanders en allochtone Nederlanders van de tweede generatie. In 2004 ontving bijna 30% van de niet-westerse allochtonen van de en stijl. is niet alleen een bron van informatie op het gebied van spelling, grammatica, woordenschat, interpunctie eerste generatie een uitkering. De oorzaken van dit gegeven worden niet uitgebreid beschreven in het rapport, maar zullen bekend zijn bij klantmanagers werkenden. Het aantal onderwerpen is nu nog beperkt maar zal voor studenten, maar ook voor hoogopgeleide werkzoekenden en van gemeenten en adviseurs bij het CWI: motivatie is vaak niet het punt. De gedurende de komende jaren steeds verder uitgebreid worden. afstand tot de arbeidsmarkt is vaak te verklaren door het gebrek aan opleiding en beperkte taalvaardigheid in het Nederlands. De Integratiekaart is gemaakt door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het Ministerie van Justitie en het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). De Integratiekaart is al te vinden op Klik op dossiers en daarna op Allochtonen. Binnenkort zal de kaart in uitgebreidere variant in boekvorm verschijnen. INBURGERING Met de site geeft de IB-groep toelichting op de inburgeringexamens, informatie over lening en vergoedingen en vele andere onderwerpen. Via de tabbladen: inburgeraars, gemeenten en instellingen kan een ieder die betrokken is bij inburgering er zijn weg vinden. Ook op deze website is de tekst voor de inburgeraars eenvoudig geformuleerd. Zij kunnen er oefenen met het elektronisch praktijkexamen en vinden er een filmpje met uitleg over het examen Kennis van de Nederlandse samenleving. Ook kunnen ze oefenen met voorbeeldvragen uit de Korte Vrijstellingstoets. De nieuwsbrief Taal & Arbeidsmarkt wordt uitgegeven door het ITTA in opdracht van het CWI. Het ITTA is onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam en houdt zich bezig met taalbeleid Nederlands voor anderstaligen. De nieuwsbrief Taal & Arbeidsmarkt verschijnt 3 keer per jaar. Eindredactie: Froukje Mulder Redactie: Redactieadres: Elwine Halewijn, Jacqueline de Maa, Froukje Mulder, Petra Popma, Simon Verhallen ITTA, Spuistraat VT Amsterdam Reacties, suggesties, adreswijzigingen, opzeggingen of aanvragen voor extra exemplaren kunt u doorgeven aan het secretariaat van het ITTA. Telefoon (020) Fax (020) itta-fgw@uva.nl - Vormgeving: dsigned - Schürfeld & Brandt Drukwerk: Drukkerij Koopmans Zwanenburg INBURGERING Met de site geeft Frontoffice Inburgering (Ministerie van Justitie) toelichting op het algemene deel van de nieuwe Wet Inburgering. De informatie is bedoeld voor inburgeraars. De site, met de wat dwingende naam (waarom niet: hoekanikinburgeren?) geeft informatie over: wat inburgeren is, wie moeten inburgeren en hoe het inburgeren werkt. De teksten zijn geformuleerd op taalniveau A2. Dit is het niveau dat, in ieder geval wat betreft de mondelinge vaardigheden, met de inburgering moet worden bereikt. Wie nog niet zo ver is, zal dus hulp van vrienden of familie nodig hebben bij het raadplegen van de site. Ook voor mensen die vanuit hun functie meer willen weten over de Wet Inburgering, is deze website zeer bruikbaar. Deltaplan Inburgering De ambitie is om alle wachtlijsten voor inburgerings- en taalcursussen weg te werken. Een verrassende zin. Er zijn immers geen wachtlijsten. Al jaren niet meer. Vroeger waren er wachtlijsten omdat de nieuwkomers en oudkomers alleen taalcursussen konden volgen bij de ROC s en die hielden er wachtlijsten op na. Dat kan vandaag de dag niet meer. De gemeenten kopen zelf taalcursussen in voor de groepen anderstaligen die zij een aanbod willen doen: voor werkzoekenden, voor mensen met een uitkering, maar ook voor moeders van opgroeiende kinderen. Voor die cursussen is momenteel veel geld beschikbaar: geld uit de Wet Inburgering, geld uit de fondsen van de Wet Werk en Bijstand, geld van het ESF, geld uit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs en vaak hebben gemeenten nog eigen middelen. Bijvoorbeeld: de gemeente Amsterdam heeft in volwassen anderstaligen op cursus genomen. Dat is al vast De nieuwe regering heeft spannende projecten op de rol. de baan. En onder scholing verstaan we kwalifice- Wie hoopt dat het nieuwe kabinet zich extra gaat inspannen om de arbeidskansen van anderstaligen te vergroten, zal een aantal passages in het regeerakkoord met genoegen lezen. Ja natuurlijk, het zijn nog slechts plannen, maar de gekozen woorden en de beelden die daarmee worden opgeroepen, suggereren dat er nieuw elan is voor de arbeidsmarktgerichte inburgering. Simon Verhallen, directeur van het Instituut Taalonderzoek en Taalonderwijs Anderstaligen (ITTA) van de Universiteit van Amsterdam, neemt een paar projecten en voornemens onder de loep. een Deltaplan in het klein. Voorlopig lijkt het begrip Deltaplan vooral betrekking te hebben op een grotere ambitie en dus aan het versneld en op grotere schaal werken aan het wegnemen van achterstanden in taalvaardigheid en scholingsniveau. Participatiebanen Het lijkt er op dat de gesubsidieerde arbeid weer terugkomt. Mooi. Met name voor de anderstalige volwassenen zien we hier geweldige mogelijkheden. Maar dan zou het wel op een iets ander leest geschoeid moeten zijn dan de melkertbanen-plannen van de jaren negentig van de vorige eeuw. Drie peilers zijn volgens ons onontbeerlijk: 1.Zorg dat er altijd scholing gekoppeld wordt aan Lees verder op pagina 2 En verder in deze editie Het voortgezette samenwerkingsverband tussen CWI en de expertisecentra voor internationale diplomawaardering. Een belangrijke dienstverlening voor CWIklanten met een buitenlands diploma. (pag.3) Ruim een jaar Banenoffensief vluchtelingen. Wat zijn de resultaten tot nu toe? Een gesprek met de landelijk projectleider en de projectleider vanuit het CWI. (pag.6) Een nieuwe MBO1 opleiding zorg en welzijn: Buurtcontactvrouwen stimuleren vrouwen met kinderen een inburgeringscursus te volgen. (pag.8) Het SERadvies Niet de afkomst maar de toekomst en een verslag van het SER/FORUMsymposium: Kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt. (pag.10) Een artikel uit Trouw over een tekortkoming in de nieuwe Wet Inburgering die mogelijk door het nieuwe kabinet wordt weggenomen. (pag.13) Het Saltoproject, een samenwerking tussen gemeente en ROC, biedt nieuwe perspectieven voor oudkomers met weinig kansen. (pag.14) 16 1

2 rende scholing die leidt tot diploma s met civiel Van verschillende zijden is er het afgelopen half + vaktaal + beroepsopleiding) zouden volgen. effect (d.w.z. diploma s die ook in de cao s van de bedrijfstak worden genoemd). Het is een bewe- jaar bij minister Verdonk op aangedrongen om zo veel als maar mogelijk is inburgeraars te Daarmee kunnen zij zich beter kwalificeren op de arbeidsmarkt en wordt de kans kleiner dat zij de Staatsexamen NT2 zen feit dat anderstaligen met meer succes en stimuleren om een taal- en beroepsopleiding arbeidsplekken gaan innemen die er zijn voor de gemak een beroepsopleiding afronden wanneer op mbo-2 niveau te volgen, in plaats van een échte laaggeschoolden. scholing aan praktijkervaringen van de werkvloer cursus gericht op het inburgeringsexamen. Twee Van de totale populatie potentiële inburgeraars Actuele informatie over het Staatsexamen NT2 vindt u terug in het informatiebulletin over het diploma Nederlands als tweede taal in bedrijf en beroeps- worden gekoppeld (leren en taalleren door en CDA-prominenten, Arij Lans Bovenberg en Ab is een kwart tot één derde van dat middenge- opleidingen: Staatsexamen NT2 op de arbeidsmarkt. Het is een uitgave van het ITTA (Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Anderstaligen) en met hulp van de context). Klink (inmiddels minister in het nieuwe kabinet) schoolde niveau. Voor die groep is de gewenste wordt samengesteld en verspreid in opdracht van het ministerie van OC&W, afdeling PVE. Het bulletin verschijnt twee keer per jaar. U kunt het (gratis) 2. Zorg dat er echte doorstroom gaat plaats vin- schreven een opiniestuk met die strekking in de niveauverhoging de best passende oplossing. aanvragen bij het redactieadres: ITTA, Spuistraat 210, 1012 VT, Amsterdam, tel: Het eerstvolgende nummer verschijnt in april van dit jaar. den. Die doorstroom kan natuurlijk gemakkelijker NRC. Ella Vogelaar (ook minister in deze rege- Een ander deel is zelfs hoogopgeleid. Zij zouden Het vorige nummer is verkrijgbaar via het redactieadres. worden gerealiseerd als uitvloeisel van het vorige ring), Arij Lans Bovenberg, Tof Thissen (Divosa) de inburgering op minstens Staatsexamen NT2- punt: als men diploma s haalt kan men gemak- en ondergetekende schreven daarover een artikel niveau moeten kunnen afronden, opdat ze ook Naast dit bulletin is er nog altijd de website van het Staatsexamen: Hierin is eind vorig jaar informatie toegevoegd kelijker doorstromen naar andere en vaak hogere in Trouw (zie pag. 13 van deze nieuwsbrief, red.). op dat niveau op de arbeidsmarkt zouden kunnen over de wekelijkse aftoetsing op vaste examenlocaties. functies op de arbeidsmarkt. Doorstroom kan Tweede-kamerleden hebben zelfs moties met die gaan functioneren. natuurlijk horizontaal en verticaal zijn. Niemand strekking ingediend die ook alle zijn aangenomen. Ook daartoe wil de nieuwe regering zich inzetten. Steeds meer werkgevers hebben te maken met sollicitanten en werk- opleiding kunnen afronden op het vereiste niveau. Als hij of zij in het langer dan 2 of 3 jaar op de participatiebaan zou Niettemin heeft minister Verdonk het geheel Het akkoord zegt: Gemeenten krijgen ruimere nemers waarvan Nederlands de tweede taal is. Natuurlijk wil een buitenland diploma s heeft gehaald, dan kan het zijn dat de werkge- een goed uitgangspunt zijn. laten liggen. mogelijkheden om inburgeraars naar capaciteit werkgever graag weten of het taalniveau van zijn (toekomstige) mede- ver meer informatie wil hebben. In zulke gevallen is het handig als de 3. Zorg dat vooral allochtone vrouwen hun kans Hier zijn dus nieuwe kansen. Het uitgangspunt is op een hoger niveau te laten inburgeren. werkers toereikend is. Spreekt, schrijft, begrijpt de werknemer voldoende sollicitant een Nederlands taaldiploma heeft. krijgen. De behoefte aan arbeidsdeelname bij dat inburgeraars die een opleidings- en werker- Nederlands om succesvol te zijn in zijn nieuwe functie? Dit kan de werk- allochtone vrouwen is enorm en dat wordt slecht varingsniveau hebben boven lager onderwijs; het Het is duidelijk: op de genoemde punten zal in de gever meestal niet goed zelf beoordelen. Sinds 1992 is er zo n diploma: het staatsexamen Nederlands als Tweede onderkend. De samenleving maakt daar veel te beste af zijn als zij een geïntegreerd traject (NT2 toekomst ander beleid moeten worden gevoerd. taal (NT2). Op deze site leest u wat het Staatsexamen inhoudt en op Hoe eerder daarmee begonnen wordt, hoe beter Als de sollicitant of medewerker een Nederlands diploma heeft, dan is welke wijze werkgevers er gebruik van kunnen maken. 1. Voorwaarde voor integratie is dat we elkaar kunnen verstaan, begrijpen en verdragen. het is. het duidelijk dat hij voldoende taal in huis heeft. Hij heeft immers zijn Kennis van de taal, de samenleving en gemeenschappelijke waarden en geschiedenis is Simon Verhallen dan ook wezenlijk voor die integratie, en voor het kunnen participeren in de samenleving. Inburgering is daarom noodzakelijk voor wie hier wil verblijven; de ingeburgerde mag zich vervolgens in de samenleving geaccepteerd weten. Alle inburgeringsplichtigen onder de nieuwe wet dienen te worden toegerust door een stevig inburgeringsprogramma en een verplichte toets. Er komt een uitgebreid delta- plan inburgering voor oud- en nieuwkomers gericht op een grote inhaalslag in de komende 4 jaar. De ambitie is om alle wachtlijsten voor inburgerings- en taalcursussen weg te werken. Gemeenten en betrokken maatschappelijke organisaties zullen daarin een belangrijke rol moeten vervullen. Het streven is het niveau van de inburgeringscursus te verhogen tot het niveau van een startkwalificatie. [Een verrassende zin. Er zijn immers geen wachtlijsten. Al jaren niet meer.] [Hier zijn dus nieuwe kansen.] Internationale diplomawaardering (IDW) vergroot de kansen op de arbeidsmarkt. Over de voortgezette samenwerking tussen CWI, Colo en Nuffic Sinds 2003 werken CWI, Colo en Nuffic samen op het terrein van internationale diplomawaardering voor toeleiding tot de arbeidsmarkt. Op 12 oktober 2006 werd op de CWI-vestiging weinig goed gebruik van. Echter; hun positie is Uit het regeerakkoord 2007, onder de pijler IV: van Den Haag Centrum de ste internationale diplomawaardering uitgereikt. Ook tekenden precair. Er liggen beperkingen zoals de beschik- Sociale samenhang, Integratie op die dag het CWI, Colo 1 en Nuffic 2 de overeenkomst waarin het samenwerkingsverband voor de baarheid van kinderopvang, de mogelijkheid voor een parttime vervulling van de baan, de wens om niet te ver van huis en haard te werken en de zorg voor de consequenties voor het gezinsinkomen. Van de redactie komende jaren is vastgelegd. Het CWI stuurt aanvragen voor diplomawaardering naar het centrale loket, het Informatiecentrum Diplomawaardering (IcDW). Hier wordt het dossier ingeschreven, gecontroleerd op volledigheid en wordt indien nodig een vertaling aangevraagd. Daarna wijst het Laten we hopen dat er echt met bovenstaande peilers wordt rekening gehouden. Hij is weer van de pers gerold: de nieuwsbrief Taal en Arbeidsmarkt. Niet alleen in de natuur klinken nieuwe geluiden, maar ook uit de stad Den Haag; Vlak voor het ter perse gaan van deze editie was er het nieuwe regeerakkoord. Simon Verhallen bijt de spits af met een nadere beschouwing van pro- loket de aanvraag toe aan de expertisecentra, ofwel Nuffic, verantwoordelijk voor uitspraken op het niveau van hoger en wetenschappelijk onderwijs, ofwel Colo, verantwoordelijk voor uitspraken Inburgeren op niveau Startkwalificatie (of hoger als dat passender is) Het regeerakkoord bevat de passage: Het streven is het niveau van de inburgeringscursus te verho- jecten en voornemens die erin beschreven staan. Ook is er met ingang van dit jaar de nieuwe Wet Inburgering. Bij de korte berichten op de achterpagina vindt u websites met relevante informatie over deze nieuwe wet. Taal en Arbeidsmarkt biedt weer volop informatie voor werkgevers, medewerkers van het CWI, gemeenten en opleiders, kortom: voor een ieder die iets kan betekenen voor anderstalige Nino Zilli (CWI) en Stan Plijnaar (Colo) 1 Vereniging kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven 2 Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking op het niveau van (v)mbo en de volwasseneneducatie. Deze dienstverlening vanuit het CWI is voor de klant kosteloos. Over de samenwerking tussen CWI en Colo spraken we met Stan Plijnaar, coördinator van de afdeling IDW (Colo) en het IcDW en met Nino Zilli, landelijk beleidsadviseur gen tot het niveau van een startkwalificatie. werknemers en werkzoekenden. in het hoger onderwijs doelgroepen van het CWI. Lees verder op pagina 4 2 3

3 Korte lijnen Vanaf 6 jaar basisonderwijs Vrijwel dagelijks hebben ze contact met elkaar, Nino Zilli en Stan Plijnaar. Van alle aanvragen gaat ruim 2/3 naar Nuffic en 1/3 naar Colo. Aanvragen Ze lossen samen acute problemen op, zoals de aanpak van incomplete dossiers en helpen misverstanden tussen CWI-vestigingen en de expertiseleidingen zijn in de meerderheid. Toch is het al interessant om een IDW aan te voor diplomawaardering van hogere beroepsopleidingen en universitaire opcentra Nuffic en Colo de wereld uit. Verder informeren ze elkaar over de vragen wanneer men vanaf zesjarige leeftijd meer dan 6 jaar basisonderwijs werkprocessen bij het CWI en het IcDW, het vertaalbureau en bij Colo en heeft gevolgd. Zo kan bekeken worden binnen welk niveau van het (v)mbo Nuffic. Nino Zilli: We hebben korte lijnen en snelheid. We lossen problemen men toegelaten kan worden. Een korte beroepsgerichte opleiding in het land binnen twee dagen op, denken na over de kwaliteit van de dienstverlening van herkomst moet minimaal één schooljaar hebben geduurd voor een IDW. Is Behalve IDW kunnen ook EVC, duale trajecten met taal, en het Staatsexamen NT2 klanten met een buitenlandse afkomst eerder naar een baan leiden. een opleiding niet afgemaakt, dan zijn vakkenoverzichten en een overgangsbewijs noodzakelijk. Ook dan wordt geprobeerd om een vergelijking te maken met het onderwijssysteem in Nederland. en over de efficiëntie, zowel binnen het IcDW als binnen het CWI. Jaarlijks Voordeel voor de klant houden we een brainstorm over hoe we de dienstverlening kunnen verbeteren. Stan Plijnaar: We proberen ook een koppeling te maken naar EVC en zichten willen hebben, niet alle klanten hebben die namelijk in hun bezit. Ze Stan Plijnaar: CWI-adviseurs vinden het wel eens lastig dat we vakkenover- we doen marktonderzoek. Zo hebben we klanten gevraagd wat ze hebben zijn echter essentieel om te kunnen beoordelen wat iemand heeft geleerd bereikt met de IDW en hoe ze verder zijn gekomen. De adviseurs hebben we in het land van herkomst. Zo n overzicht werkt in het voordeel van de klant. gevraagd hoe ze de diplomawaardering gebruiken bij de toeleiding naar de Laatst kreeg het IcDW een compliment van het CWI vanwege de snelheid en arbeidsmarkt en of er verbeterpunten zijn voor de optimale dienstverlening kwaliteit waarmee de aanvraag was behandeld. Het ging om een spoedwaardering nadat al contact was geweest tussen een werkgever en een klant van naar de klant toe. het CWI. De waardering was tot stand gekomen in samenwerking met Kenteq, CWI beste loket het kenniscentrum voor technisch vakmanschap. Kenteq heeft aan de hand Meer dan 80 procent van de aanvragen zijn arbeidsmarktgerelateerd. Stan van de vakkenoverzichten een branchespecifieke uitspraak kunnen doen. De Plijnaar: CWI is het beste loket dat er is. Het is laagdrempelig, mensen laten klant kon daardoor goed aan de werkgever duidelijk maken wat zijn diploma zich er inschrijven voor een baan en/of uitkering. Bij de intake kan gelijk waard was en werd binnen twee weken in dienst genomen. een aanvraag voor diplomawaardering worden ingediend. Nino Zilli: Wat weinig bekend is, is dat mensen die willen gaan studeren een aanvraag kunnen doen via het opleidingsinstituut. Wanneer men zich daar meldt, kan het Nino Zilli: Alle CWI s maken gebruik van IDW. Wat meer aandacht moet krij- Grote bekendheid bij CWI, weinig bezwaren opleidingsinstituut contact opnemen met Nuffic of Colo. Als er een vertaling nodig is en men heeft een uitkering, kan men daarvoor een vergoeding documenten. Mijn motto is: maak de klant duidelijk dat ze alle relevante docugen bij de CWI-adviseurs, is de volledigheid van aanvragen: vaak ontbreken er via de gemeente aanvragen. De IDW is ook voor deze doelgroep kosteloos. menten moeten aanleveren, anders heeft een aanvraag geen zin. Soms liggen Alleen baanverbeteraars betalen alles zelf. Stan Plijnaar: Om er nog meer documenten nog in het land van herkomst en kost het meer moeite het dossier compleet te krijgen. Stan Plijnaar: Uit het geringe aantal bezwaren (1,6%, de nadruk op te leggen dat IDW ook ten dienste is van instroom in het onderwijs, hebben we onze roc-dienstverlening vereenvoudigd. Roc s kunnen waarvan ¼ gegrond) kunnen we opmaken dat diplomahouders zich over het telefonisch of per een aanvraag voor diplomawaardering doen. Zo algemeen kunnen vinden in de waardering. Colo en Nuffic streven naar een zo maken we de dienstverlening toegankelijker. goed mogelijke vergelijking met het Nederlandse onderwijs. Daarnaast maakt Colo gebruik van de expertise van de kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven voor branchespecifieke aanvullingen. Nog in ontwikkeling Een IDW geeft zicht op de opleiding die iemand heeft gevolgd. Daarnaast kunnen mensen ook kennis en ervaring hebben opgedaan tijdens werk in het buitenland. In Europa worden allerlei initiatieven ontwikkeld om die kennis en ervaring te laten erkennen. Voordeel is dan dat iemand op grond van werkervaring wellicht op een hoger niveau kan functioneren. Stan Plijnaar: Binnen Europa is men bezig competenties en kwalificaties inzichtelijk te maken door middel van de ontwikkeling van een Europees kwalificatieraamwerk, het EQF. Daarnaast is men bezig met een voorstel voor de ontwikkeling van een Europees transfersysteem voor leerresultaten (ECVET). Nino Zilli: Het heeft al jaren gekost om een Europees referentiekader voor talen te ontwikkelen. Voor de beroepscompetenties en daaraan gekoppeld EVC is dat zo mogelijk nog lastiger en intensiever. Er is dus nog wel een weg te gaan. Puzzelstukjes Voor een doelgerichte arbeidsmarkttoeleiding voor CWI-klanten met een buitenlandse achtergrond maakt de adviseur Werk en Inkomen een puzzel van de volgende stukjes: de waarde van het buitenlandse diploma in Nederland, de werkervaring in het land van herkomst en in Nederland en de beheersing van de Nederlandse taal. Nino Zilli: Het is goed te merken dat die delen van de puzzel steeds bekender zijn onder de adviseurs. Ik wil dit interview graag gebruiken om te benadrukken dat er mogelijkheden zijn om klanten met een buitenlandse achtergrond sneller naar een baan te leiden. Denk daarbij ook aan EVC, duale trajecten met taal en het Staatsexamen NT2. Stan Plijnaar: Bij de diplomawaardering verzorgen we een bijlage waarin we informatie geven waarmee de klant verder kan komen in zijn zoektocht naar werk. Dat kan informatie over EVC zijn, of informatie over vervolgonderwijs, werkvelden en van instanties waartoe men zich kan wenden. Met betrekking tot het behaalde diploma Swiadectwo Ukonczenia Liceum (Diploma Lyceum) kan het volgende opgemerkt worden. Indien betrokkene een vervolgopleiding wil gaan doen wordt de klant aangeraden de opleiding Commercieel Medewerker marketing en communicatie te gaan volgen. Deze opleiding sluit aan op de Poolse opleiding die betrokkene heeft gevolgd. Kennis van de Nederlandse en Engelse taal is hierbij wel van belang. Voorbeeld van een bijlage bij de waardering van een diploma op mbo-niveau. Gegevens van de benodigde NT2-niveaus voor de instroom in opleidingen en werk worden niet in de bijlage vermeld. Voor deze gegevens kunnen werkzoekenden en arbeidsmiddelaars terecht op onder de knop: Kansen vergroten CWI, Colo en Nuffic hebben besloten de goede samenwerking voort te zetten en te verbreden. Hanneke Berben (CWI), Sander van den Eijnden (Nuffic), en Paula Swenker (Colo) hebben hiertoe op 12 oktober jl. de overeenkomst getekend, waarin het samenwerkingsverband voor de komende jaren is vastgelegd. Kengetallen Aanvragen zijn afkomstig uit 144 verschillende landen. Verhouding man-vrouw 35%-65% Ruim 44% van de aanvragen bevat te vertalen documenten. Het grote aanbod is te verklaren uit de landen top 10: bijna 50% van de aanvragen betreft landen met niet-westerse talen, waarvan het diploma (bijna) altijd in de landstaal wordt aangeboden. Totaal aantal aanvragen binnengekomen bij IcDW: Landen top Aantal aanvragen per land Perc t.o.v. totaal in 2006 Landen top Aantal aanvragen per land Perc t.o.v. totaal Marokko 355 7,8 % Turkije 519 9,71 % Turkije 340 7,4 % Marokko 437 8,18 % Rusland 284 6,2 % Rusland 299 5,60 % Irak 210 4,6 % Polen 234 4,38 % Polen 207 4,5 % Irak 213 3,99 % Indonesië 181 3,9 % Indonesië 199 3,72 % Iran 155 3,4 % Suriname 189 3,54 % Suriname 140 3,0 % Oekraïne 165 3,09 % Oekraïne 121 2,6 % Iran 161 3,01 % Egypte 110 2,4 % totaal top (voormalig) Joegoslavië 151 2,83 % 46,56 % 48,04 % (gezamenlijke website Nuffic en Colo) informatie over EQF: informatie over ECVET: Froukje Mulder 4 5

4 We willen stevige regionale verbanden achterlaten. Stand van Zaken Banenoffensief Vluchtelingen na 1 jaar. Het drie jaar durende Banenoffensief Vluchtelingen loopt nu een jaar. Dit Banenoffensief wordt uitgevoerd door Stichting Vluchtelingstudenten UAF, Stichting Emplooi, VluchtelingenWerk Nederland en CWI. Hoe staat het met de doelstelling om 2500 extra vluchtelingen aan een baan te helpen? Landelijk projectleider Banenoffensief Vluchtelingen, Xanter Wilhelm, en projectleider vanuit CWI, Johan Wiggers, vertellen over de stand van zaken en de toekomstverwachting. Johan Wiggers: We dachten bij de start: We moeten aan werkgeversbenadering doen, ze moeten vacatures hebben, we gaan kijken naar de mogelijkheden voor opleiding en als we dat eenmaal hebben aan vluchtelingen geen gebrek - dan kan het door die machine. Het aparte is dat we nu de bovenlaag van de vluchtelingen bereikt hebben, maar echt moeite moeten doen om de vluchtelingen te bereiken die een grotere afstand hebben tot de arbeidsmarkt. We richten ons namelijk op de groep die misschien al 5 tot 10 jaar hier is, niet op de net afgestudeerde vluchtelingen die zijn makkelijk te bereiken en te plaatsen en hebben in feite onze hulp ook niet nodig. Koudwatervrees wegnemen Wiggers: Wat je ziet bij betrokken grote bedrijven is dat zij een diversiteitbeleid voeren, waarbij expliciet plaats wordt ingeruimd voor allochtonen en vluchtelingen. Deze bedrijven zouden zonder Banenoffensief al doen wat zij nu doen. De vraag is daarom: welke nieuwe werkgevers bereikt het Banenoffensief? En eigenlijk kunt je concluderen dat we nu bedrijven bereid vinden, die vanwege krapte op de arbeidsmarkt niet meer kunnen kiezen voor het bekende blond haar en blauwe ogen en dus gaan uitkijken naar tweede generatie allochtonen en later nog weer naar capabele vluchtelingen. We trekken ze over de streep door de bemiddeling persoonlijk te maken: Ik heb een heel goede, prettige zwarte man voor jouw vacature, doe me een plezier en nodig hem in ieder geval eens uit voor een gesprek. Dan is al een deel koudwatervrees weggenomen. De man komt op gesprek, zijn ogen staan goed, het klikt en dan blijkt de drempel genomen en durft een werkgever een arbeidsovereenkomst aan. Als de vluchteling via een harde sollicitatie werk zoekt, dan is de concurrentie vaak te groot, terwijl het via een werkervaringsplaats wel lukt. Fahima: Ik koos voor een beroep als verzorgende, omdat daar in Nederland veel behoefte aan is. Taalassessments Wilhelm: Daar komt natuurlijk ook taalvaardigheid bij kijken. Het niet goed Nederlands spreken, maakt werkgevers argwanend. We brengen in de vacaturefase al in kaart wat het vereiste taalniveau is voor de functie. Heeft de vluchteling geen recente gegevens op papier over zijn taalniveau, dan gaan we met het CWI-taalassessment na welke werkgerichte taalcompetenties de vluchteling heeft. Alle CWI-adviseurs, intercedenten van uitzendbureaus en klantmanagers van gemeenten zouden beter op de hoogte moeten worden gesteld van de waarde en bruikbaarheid van het instrument Taalassessment. Dan kun je in ieder geval voor die 70% laagopgeleide vluchtelingen een drempel slechten. Het inzicht in taaleisen en taalcompetenties trekt werkgevers over de streep. Ze bieden een baan en de sollicitant kan indien dat nodig blijkt te zijn naast het werk een aantal avonden in de week via de gemeente verder werken aan zijn taalvaardigheid. Sluiten taalaanbieders met hun taalaanbod aan op de functie-eisen, dan heb je een heel mooi aanbod. Goed werk Wilhelm: Zeker de helft van onze plaatsingen zijn werkervaringbanen, waar werkgevers, zowel grote bedrijven als de overheid, belangstelling voor hebben Als de vluchteling via een harde sollicitatie werk zoekt, dan is de concurrentie vaak te groot, terwijl het via een werkervaringsplaats wel lukt. Het gaat dan om góéd werk, niet om afgeleid werk waar je als werkgever vanaf wilt. Dát is voor het Banenoffensief interessante informatie: hoe krijg je vluchtelingen wel aan het werk waar het bij de harde concurrentie niet lukt? Werkgevers zien ook dat het in hun eigen belang is: ze krijgen mensen aangereikt die ze kunnen opleiden, en wanneer de persoon bevalt, kan daarna een arbeidscontract worden gesloten. De vluchteling is uit de uitkering en heeft daarna veel meer kans op een baan. De intentie van het Banenoffensief is dat we blijven zoeken naar een duurzame plek op de arbeidsmarkt. In principe voldoet het project daaraan wanneer iemand een half jaar uit de uitkering is. Maar we streven natuurlijk naar een Farzad Lajmiri: Door mijn eigen ervaring kan ik mijzelf beter inleven in andere allochtone mensen die op zoek zijn naar werk. aanpak waarmee we mensen op de langere termijn op de arbeidsmarkt kunnen plaatsen. Nu nog de vluchtelingen Wiggers: Het werven van banen is dus veel makkelijker gebleken dan we dachten. Maar vluchtelingen vinden die klaar zijn voor de arbeidsmarkt blijkt veel minder eenvoudig. Daar is een aantal oorzaken voor aan te wijzen: Het lukt wel goed om vluchtelingen te traceren aan de hand van historische bestanden. Van de vluchtelingen met status in Nederland zijn er inmiddels getraceerd uit de bestanden van de zelforganisaties, CWI en Emplooi, aangevuld met een klein aantal zelfmelders. Maar met een lijst namen ben je er nog niet. Binnen de gemeenten worden vaak trajecten voor ze uitgezet en dan merken we dat het per gemeente verschilt in hoeverre onze vrijwilligers die vluchtelingen nog kunnen bereiken. Wij kiezen er daarbij voor om niet alleen de gemakkelijk plaatsbare mensen te benaderen, maar juist uit de verschillende subgroepen een deel: hoogopgeleiden, laagopgeleiden, mensen met problemen, mensen met werkervaring, mensen zonder werkervaring, ouderen, iets jongeren. De zogenaamde kaasschaafmethode. Het vergt veel Wilhelm vult aan: En vervolgens is niet iedereen geschikt. Het blijkt een uitdaging om op de kleinheid en kwetsbaarheid van de doelgroep iets te kunnen bieden: de vluchtelingen hebben al een hele geschiedenis van solliciteren en afgewezen worden achter de rug. Ze moeten de kracht vinden om zichzelf weer bij elkaar te rapen om het nog eens te proberen: dat vergt veel van mensen. dus we hebben niet alleen de makkelijke gevallen bemiddeld. De precieze doelstellingen zijn Je moet daarop iets kunnen bieden. Je moet kunnen zeggen: Wat wij bieden deugt wél en dat als volgt geformuleerd: een deel van de 2500 zal uiteindelijk resultaat opleveren. Het moet vluchtelingen vindt een betaalde baan, een deel daarbij wel duidelijk zijn dat de vluchteling veel komt in opleiding of stage. In 2006 zit echter het zal moeten doen: het banenoffensief kan zetjes grootste gedeelte van de plaatsingen in betaalde geven, kan dingen aanreiken, ze kan dat intensief banen. En dat juichen we uiteraard toe! Wiggers: doen en in samenwerking met de vluchteling, Wij beschouwen het Banenoffensief als geslaagd maar de vluchteling zal voorál veel zelf moeten wanneer we aan de subsidiecriteria voldoen, doen. maar vooral ook als we een Nederland achterlaten waarin er stevige regionale verbanden tussen Verwachtingen reëel maken werkgevers, succesvolle vluchtelingen en ons als Wilhelm vervolgt: Daarnaast klopt ook vaak het intermediaire partijen ontstaan zijn. Dán kan het beeld niet dat vluchtelingen hebben van wat ze Banenoffensief afgerond worden, maar zet het zouden kunnen op de Nederlandse arbeidsmarkt. concept zich voort. Hoger opgeleiden hebben veelal een te hoge verwachting, terwijl laagopgeleiden juist te bescheiden zijn en denken dat ze het werk niet aankun- Wilhelm: In zo n regionaal verband zouden zeker Succesvolle vluchtelingen nen. Het is vaak een hele toer om de verwachting ook vluchtelingen zelf moeten participeren. Er is van mensen reëler te maken.vluchtelingenwerk, al een aantal goede voorbeelden. Bijvoorbeeld in UAF en Emplooi hebben sollicitatiecursussen en Amsterdam waar een vluchteling-ondernemer, workshops, waarmee ze, indien nodig, vluchtelingen scholen in solliciteren, het in kaart brengen bureau verkocht heeft en nu hier als vrijwilliger die al 25 jaar in Nederland woont, zijn uitzend- van eigen competenties, het omgaan met hun vluchtelingen plaatst via een uitzendconstructie vooroordelen, hun verwachtingen en mogelijkheden en werken op de Nederlandse arbeidsmarkt. mee binnenhaalt, pompt hij terug in opleidingen. op sociale grondslag. De financiën die hij daar- Zonder deze voorbereiding en begeleiding helpt Daar verbinden wij ons mee, want wat zo iemand ook een werkervaringsplaats niet om vluchte- doet in zijn gemeenschap krijgen wij als project lingen aan het werk te krijgen. Wiggers: We hebben geen zicht op wat er bij re-integratie- We trekken werkgevers over de streep door de bemiddeling persoonlijk te maken. bedrijven gebeurt. In sommige regio s werkt het nauwelijks voor elkaar. Dus de vraag is hoe we netwerk van werkgevers, CWI, gemeenten en een ons lokaal kunnen verbinden met succesvolle enkel re-integratiebedrijf goed en kunnen de reintegratiebedrijven profiteren en leren van de ex- groep te doen. Dat is best lastig, want niet elke vluchtelingen die bereid zijn iets voor de eigen pertise die VluchtelingenWerk, UAF en Emplooi succesvolle vluchteling zit erop te wachten tot bieden. Maar dat is helaas niet bij alle regio s het het einde der dagen aangesproken te worden op geval. zijn vluchteling-zijn: ze zijn voortgegaan, hebben een plek verworven, zijn ingeburgerd. Juist díe Voortzetten en gas bijgeven mensen erbij te betrekken om anderen ook die Wilhelm: In drie jaar moeten we 2500 extra kans te bieden, dat is een uitdaging! vluchtelingen plaatsen, zeg maar 850 per jaar. In 2006 hebben we 670 vluchtelingen geplaatst. CWI, UAF, Vluchtelingen Werk Nederland en Emplooi voeren het Banenoffensief Vluchtelingen Dat betekent dat we 75% van de doelstelling van dat jaar hebben gehaald, wat voor de aanloop van een project helemaal niet slecht is. De uit in opdracht van het ministerie van SZW. geplaatste mensen zijn bovendien ook een redelijke afspiegeling van de vluchtelingenpopulatie, Elwine Halewijn 6 7

5 Inburgerende moeders al tijdens de opleiding aan het werk. Buurtcontactvrouwen, een nieuwe mbo-1 opleiding zorg en welzijn De nieuwe Wet Inburgering onderscheidt twee profielen: Opvoeding, Gezondheidszorg en Onderwijs (OGO) en Werk. Het profiel OGO is bedoeld voor vrouwen die (nog) niet aan het werk kunnen of willen omdat zij de zorg hebben voor (jonge) kinderen. Het profiel werk richt zich op werkenden en werkzoekenden. Welke mogelijkheden zijn er voor vrouwen met het profiel OGO die de zorg voor hun kinderen met werk willen combineren? In Den Haag kunnen zij binnen de schooltijden van de kinderen een opleiding volgen. Ze bereiden zich voor op een baan en kunnen gebruik maken van kinderopvang. De Haagse mbo-niveau1-opleiding Buurtcontactvrouwen startte in december De verwachting is dat Amsterdam en Apeldoorn snel zullen volgen. Buurtcontactvrouwen Cruciale praktijksituaties (cp s, zie kader ) staan centraal in de nieuwe Wet Inburgering. Inburgeraars moeten in deze praktijksituaties kunnen functioneren. Voor het OGO-profiel liggen deze praktijksituaties in drie domeinen: OGO, Burgerschap en Werk zoeken. De vrouwen moeten bijvoorbeeld een gesprek kunnen voeren op school, aangifte kunnen doen bij de politie, en zich kunnen inschrijven als werkzoekende bij het CWI. De buurtcontactvrouw wordt opgeleid om vrouwen met kinderen te stimuleren een inburgeringscursus te volgen en om ze te ondersteunen bij het voorbereiden en uitvoeren van de praktijkopdrachten bij de cp s. De opleiding dient dus een dubbel doel: Vrouwen die inburgeren krijgen voorlichting en steun; De Buurtcontactvrouw volgt een opleiding met uitzicht op werk en/of doorstroming naar een mbo-niveau 2 opleiding. Voorbeelden CP s profiel OGO OGO CP 1 Op het consultatiebureau Meten en wegen Informatieochtend op het consultatiebureau over de ontwikkeling van het kind In gesprek met een medewerker van het consultatiebureau Een afspraak maken met het consultatiebureau CP 10 De huisarts In gesprek met de huisarts Burgerschap CP 5 Verzekeren Zich laten informeren over verschillende soorten verzekeringen Verzekering afsluiten Een beroep doen op verzekeringen Werk zoeken CP 1 Op zoek naar werk Inschrijven als werkzoekende Schriftelijke vacatures zoeken Informatie vragen over vacatures Onder schooltijd en met kinderoppas Veel vrouwen met kinderen die inburgeren of net zijn ingeburgerd willen een opleiding volgen en aan het werk. Dit werd duidelijk door de hoge opkomst en de grote belangstelling bij de voorlichtingsbijeenkomsten voor de opleiding Buurtcontactvrouwen. De meeste van deze vrouwen hebben schoolgaande kinderen, die ze liever niet willen uitbesteden buiten de schooltijden om. De lesuren zijn in de opleiding Buurtcontactvrouwen dan ook gepland in de schooltijden van de kinderen. Ook is er kinderoppas voor de kleine kinderen. Wel maken de vrouwen tijdens de opleiding uitgebreid kennis met de mogelijkheden van kinderopvang, om zo hun kansen op een vervolgopleiding of werk te vergroten. voorlichtingsfolder Buurtcontactvrouwen De wijk centraal De opleiding Buurtcontactvrouwen in Den Haag is gestart in de wijk Escamp. De opleiding wordt verzorgd door het roc in Den Haag (afdeling educatie én zorg en welzijn) en door de welzijnsorganisatie in de wijk: Stichting Mooi. De docenten werken intensief samen, maar zijn elk verantwoordelijk voor één deel van de opleiding: het taalonderwijs, de opleiding zorg en welzijn en de praktijkopdrachten, inclusief stage en werk. De opleiding richt zich op de voorzieningen in de wijk Escamp (zie kader). Het zijn immers deze instellingen waar de inburgerende vrouwen hun praktijkopdrachten gaan uitvoeren. Instellingen in de wijk Escamp Geboorte en opvoeding Consultatiebureau Verloskundige Steunpunt opvoeding Gezondheidszorg Huisarts GGD Tandarts Ziekenhuis Apotheek Maatschappelijk werk Lezen en spelen Speelzaal Spelotheek Bibliotheek In de eerste fase van de opleiding maken de deelneemsters kennis met deze instellingen, scholen en bedrijven. Ze krijgen bijvoorbeeld een rondleiding of volgen een informatiebijeenkomst. In tweede instantie voeren zij zelf praktijkopdrachten uit bij deze instellingen om de eigen kennis, houding en vaardigheden te verbeteren. Vervolgens zullen zij vrouwen die een inburgeringstraject volgen begeleiden en ondersteunen bij hun kennismaking met de betreffende instellingen. Ook in het lesprogramma staan instellingen in de wijk centraal. De opleiding zorg en welzijn wordt eraan gekoppeld. Hierbij wordt aangesloten bij de eerder genoemde cruciale praktijksituaties van OGO, Burgerschap en Werk zoeken uit de inburgering én bij de zogenaamde AKA (arbeidsmarkt gekwalificeerde assistent) competenties van het mbo (zie kader). De AKA competenties zijn het uitgangspunt voor de brede assistentenopleidingen (mbo niveau 1). Deze kwalificatie zorgt voor de doorstroommogelijkheden van de opleiding Buurtcontactvrouwen naar werk en vervolgopleidingen. In de opleiding wordt gewerkt aan de algemene AKA competenties en aan de relevante specifieke competenties voor zorg en welzijn. Algemene AKA competenties Onderwijs Peuterspeelzaal Basisschool Voortgezet onderwijs ROC Vrije tijd Sportclubs Buurthuizen Veiligheid en huisvesting Politiebureau Handhavingteam Woningbouwverenigingen Betalen en verzekeren Banken Verzekeringskantoren De assistent is in staat: 1. zijn eigen werkzaamheden voor te bereiden; 2. veilig en milieubewust te werken; 3. zorg te dragen voor kwaliteit; 4. samen te werken; 5. tijdens werkzaamheden te communiceren; 6. klantgericht te handelen; 7. om te gaan met problemen; 8. beroepscompetenties te blijven ontwikkelen; 9. de werkrelatie te onderhouden. Ooievaarsbanen In het tweede deel van de opleiding Buurtcontactvrouwen gaan de vrouwen aan het werk als buurtcontactvrouw in de wijk. Zij komen hiervoor tijdelijk in dienst bij de stichting Werkbij (een gemeentelijk re-integratiebedrijf)of bij de Stichting Mooi en werken van daaruit bij een of meer van de instellingen in de wijk. De vrouwen met een uitkering komen in dienst bij de stichting Werkbij en kunnen gebruik maken van een zogenaamde Ooievaarsbaan. Een ooievaarsbaan is een gesubsidieerde baan waarbij mensen door de stichting Werkbij maximaal twee jaar worden gedetacheerd bij een werkgever. De werkgever betaalt niet het volledige loon, maar slechts een beperkte vergoeding. De baan is bedoeld als overgangsperiode tussen uitkering en een reguliere baan en wordt hier ingezet om de buurtcontactvrouwen werkervaring te bieden. De regeling geldt alleen voor mensen met een uitkering. De vrouwen zonder uitkering werken ook als buurtcontactvrouw en ontvangen hiervoor een stagevergoeding. De verwachting is dat de buurtcontactvrouwen door een combinatie van hun eigen achtergrond en de kennis, houding en vaardigheden die zij in de opleiding hebben opgedaan, een belangrijke steun kunnen zijn en zo de participatie van inburgeraars in de wijk kunnen bevorderen. Op weg naar een baan? De opleiding is nog maar net van start gegaan, maar de ervaringen zijn zeer positief. De deelneemsters zijn zeer gemotiveerd, werken hard en vragen de docenten zelfs om extra huiswerk. Wellicht de eerste stappen op weg naar een reguliere baan? Aan de gemeente Den Haag zal het niet liggen. Zij heeft toegezegd de vrouwen die na de opleiding Buurtcontacvrouwen gelijk aan het werk willen, en dus niet doorstromen naar een mbo-niveau 2 opleiding, te begeleiden en/of bemiddelen naar een baan. De relevante competenties zorg en welzijn zijn: 14. Omgaan met bezoekers; 17. Helpen bij recreatieve activiteiten; 19. Omgaan met zorgvragers/ cliënten. Jacqueline de Maa 8 9

6 Maatschappelijk veld en sociale partners komen met ideeën voor de Participatietop. Verslag van het symposium: Kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt Op 16 februari stelde de SER een advies vast over de arbeidsmarktpositie van allochtone jongeren. Het initiatief voor dit advies, met de passende naam Niet de afkomst maar de toekomst, kwam van FNV Jong. FNV Jong bepleit verbetering van de positie van allochtone jongeren in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Zij hebben minder kansen dan hun autochtone leeftijdgenoten. Verbetering van hun positie is om verschillende redenen van groot belang, aldus de SER: het bevorderen van sociale cohesie en maatschappelijke integratie, het investeren in menselijk kapitaal van alle jongeren en het anticiperen op komende personeelstekorten op de arbeidsmarkt. Een paar dagen na vaststelling kwam het advies voor het voetlicht tijdens het SER/FORUM-symposium: Kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt. Nino Zilli, landelijk beleidsadviseur doelgroepen van het CWI, bezocht het symposium en deed verslag aan de redactie van dit blad. De zaal met op de voorste rij rechts, v.l.n.r.: André Timmermans, Hans Kamps, Zeki Arslan, Jeanine Klaver, Mohamed el Achkar cruciale fasen voor waarin de achterblij- ties, maar stelt zichzelf ook doelen voor de allochtonen komen in hogere functies, vende arbeidsdeelname kan worden aan- instroom en doorstroom van met name vormen een voorbeeld en zorgen zo voor gepakt: De opleidingsfase, de instroom allochtonen in de hogere functies. Daar- meer doorstroom naar hogere functies. op de arbeidsmarkt en de doorstroom en uitstroom op de arbeidsmarkt. Zeki Ars- door wenst het bedrijf te komen tot een afspiegeling van de samenleving. Boven- Bijdrage werkgevers lan, programmamanager Arbeid en On- dien organiseert het bedrijf een cursus Behalve door TNT Post werden werkgevers derwijs FORUM, ziet in de opleidingsfase arbeidsmarktgerichte inburgering zodat (organisaties) ook vertegenwoordigd door kansen door scholing kort en bondig te minder taalvaardige allochtone werkne- MKB Nederland en Jong Management (ge- maken en jongeren al tijdens de opleiding mers de kans krijgen hun taalvaardigheid lieerd aan VNO-NCW). Zij spraken over meer te laten doen op de arbeidsmarkt. te verbeteren. kansen en belemmeringen. Wolter Smit, Zo voorkom je onder andere vroegtijdig Ook CWI zet zich in om de arbeidsparti- voorzitter Jong Management, schetst een schoolverlaten. Wat betreft de instroom cipatie van allochtone jongeren te vergro- probleem van kleinere bedrijven Het is Het panel, v.l.n.r.: Piet Boekhoud, Loek Hermans, Agnes Jongerius, Hans Kamps, André Timmermans Geen gunst maar noodzaak Kansen door verandering op de arbeidsmarkt: Arslan ziet graag verandering in de bemiddeling naar werk; die vraagt veel zelfredzaamheid en daar be- ten: Zo is er eind maart een banenmarkt voor jongeren met bijzondere aandacht voor allochtone jongeren. En met het Ser- moeilijk om goede keuzes te maken. Stap je over het cultuurverschil heen en geef je iemand het voordeel van de twijfel? Waar De voorzitter van de SER, Alexander Rinnooy Kan, en voorzitter van de Raad van Bestuur van FORUM, Sadik Harchaoui, openden het Symposium. Volgens Rinnooy Kan is dit het moment om de werkloosheid onder allochtone jongeren aan noodzaak. We moeten niet opnieuw discussie voeren over doelgroepenbeleid, maar specifiek beleid voeren waar dat nodig is. Ze sloten de opening af met een oproep om tijdens het symposium met input te komen voor de participatietop. Jeanine Klaver, onderzoeksmanager Regioplan Beleidsonderzoek, presenteerde gegevens die de achterblijvende arbeidsdeelname van allochtonen verklaren: allochtonen hebben gemiddeld een lager opleidingsniveau en functieniveau en zijn schikken veel jongeren (nog) niet over. Goed voorbeeld doet volgen Mohamed el Achkar, change manager Diversity TNT Post, presenteerde het diversiteitsbeleid van TNT Post. Nino Zilli Wolters Smit, voorzitter Jong Management: Het is voor kleine bedrijven moeilijk om goede keuzes te maken. Stap je over het cultuurverschil heen en geef je iemand het voordeel van de twijfel? Waar neem je iemand op aan? te pakken; de opbloeiende economie Met deze top wil het kabinet samen met vaker werkzaam in tijdelijke banen. Ook noemt TNT post hét voorbeeld van Ne- biedt kansen en het nieuwe kabinet biedt sociale partners en gemeenten plannen werken allochtonen die hetzelfde oplei- derland als we het over diversiteit heb- vicepunt HOA (zie ook: nieuwsbrief Taal neem je iemand op aan? Loek Hermans, mogelijkheden deze kansen te benutten. maken over verhoging van de arbeidspar- dingsniveau hebben als autochtonen vaak ben: het bedrijf richt zich niet alleen op en Arbeidsmarkt nummer 46, red.) maakt voorzitter MKB, mede namens VNO-NCW Sadik Harchaoui: Het is geen gunst maar ticipatie. op een lager functieniveau. Ze noemde 3 diversiteit bij instroom in de lagere func- het CWI een dubbele slag; hoger opgelei- in het discussiepanel: De beroepskeuze is 10 11

7 in het onderwijs onderbelicht. Jongeren zijn daardoor vaak niet goed op de hoogte van de banen waar veel werk in is. Hij ziet hier een taak weggelegd voor de roc s. Ketenaanpak Piet Boekhoud, voorzitter van het College van Bestuur van het Albeda College in Rotterdam onderkent het probleem dat Loek Hermans schetst, maar zoekt de oplossing breder: Er moet een ketenaanpak komen. Een deel van de jongeren heeft een complexe problematiek (huisvesting, schulden, drugs). Een oplossing voor die problematiek kan niet enkel bij roc s worden Jongerius, maakt allochtonen onderwerp van de komende CAO-onderhandelingen: Verbetering van de arbeidsmarktpositie van allochtonen heeft urgentie. Er moeten hardere afspraken komen. We moeten gewoon aan de slag. Er is genoeg ervaring. Suggesties en ideëen ten behoeve van de participatietop kunt u mailen naar: vrijswijk@div-management.nl Het SER-advies Niet de afkomst maar de toekomst kunt u downloaden via: Mohamed el Achkar, change manager Diversity TNT Post: Investeren in diversiteit doe je om producten beter aan te laten sluiten op de markt, om talent optimaal te benutten en om rekening te houden met de maatschappij. gezocht. De gemeente moet hierin sturing krijgen. Roc s moeten jongeren inderdaad zo goed mogelijk sturen in hun beroepskeuze. Daartoe is in het Albeda College het CWI aanwezig. Voor de cursisten van het Albeda College is informatie over de arbeidsmarktrelevantie van opleidingen dus makkelijk te onderzoeken. Artikel in Trouw, 31 oktober De inleiding werd geschreven door de Trouwredactie. Concrete adviezen De discussieleider, Pieter Hilhorst, leidt het debat naar meer concrete adviezen voor de participatietop. André Timmermans, lid Raad van Bestuur CWI en aanwezig in het panel, herinnert aan het succes van het MKB-convenant 3. Hij ziet kansen voor een aanvalsplan allochtonen met CWI, MKB en roc. Hij is groot voorstander van een duale aanpak. Hans Kamps, voorzitter van de ABU (Algemene Bond Uitzendondernemingen) zegt daarop dat ook de ABU aan zo n aanvalsplan wil meewerken. De FNV, meldt voorzitter Agnes Froukje Mulder 3 In april 2000 sloten het kabinet, MKB-Nederland en Arbeidsvoorziening Nederland (nu: CWI) een convenant met als doel personen uit etnische minderheidsgroepen te plaatsen in banen in het MKB. Het convenant duurde tot eind Het grote aantal vacatures bij MKB-werkgevers werd gekoppeld aan allochtone werkzoekenden. De sluitende, op maatwerk gerichte, aanpak wierp haar vruchten af: ruim allochtone werkzoekenden vervulden MKB-vacatures, bij 64 % van hen ging het om duurzaam werk. (red.) 12 13

8 Oudkomers in het hoge noorden krijgen de kans om werkervaring op te doen. Het Salto-project van het Noorderpoortcollege zet anderstalige werkzoekenden in beweging. In de gemeente Hoogezand zijn vorig jaar 32 (voornamelijk niet-inburgeringsplichtige) oudkomers gestart in het Salto-project. Met een persoonlijke benadering en een aanpak op maat werken zij een jaar lang aan hun ontwikkeling. Een belangrijke doelstelling van het Salto-project is activering van mensen die anders kansloos zouden zijn op de arbeidsmarkt. Astrid Dannenberg is docent en trajectbegeleider. Ze geeft de sollicitatietraining in dit project: Deze oudkomers krijgen een jaar de tijd kennis en vaardigheden bij te spijkeren en zich te oriënteren op werk. Ze hebben meestal geen diploma en zijn vaak al jaren zonder werk, worden bij sollicitaties steevast afgewezen en hebben steeds minder kans een baan te vinden. Met het Salto-project krijgen ze een kans werkervaring op te doen. Diverse doelgroepen Het Salto-project is opgezet in samenwerking met de afdeling Sociale Zaken van de gemeente Hoogezand-Sappemeer, een gemeente die uit Deelnemers worden enthousiast en bloeien op als ze in een ritme komen en hun leven meer op orde krijgen. meer dan 20 kleinere plaatsen bestaat. De gemeente wil de oudkomers een kans bieden bij het vinden van werk. De doelgroep is divers. Een deel heeft al jaren gewerkt en is op oudere leeftijd werkloos zijn geworden. Zij spreken redelijk tot goed Nederlands, maar het schriftelijk taalgebruik verdient nog aandacht. Anderen hebben geen werkervaring. Als ze ook geen diploma hebben en het taalgebruik is zwak, dan tonen werkgevers en uitzendbureaus weinig interesse. En een grote groep deelnemers is moeilijk leerbaar. Ze kunnen niet meer in de reguliere groepen van het roc met de les meedraaien. Met hen wordt in het Salto-project gewerkt aan voorbereiding op re-integratie. 14 Aan de slag bij een commercieel bedrijf: helpen met het archiveren van stukken en het bijwerken van de administratie. Door het Salto-team ben ik weer bezig met me zelf en met anderen. Ik krijg steun van hen om aan een werkervaringsplaats te komen of aan een baan. Werkervaring en werkritme Een traject bij Salto begint met een intake om de taalvaardigheid van een deelnemer vast te stellen. Als deze voldoende blijkt om meteen werk te kunnen gaan zoeken, wordt de deelnemer verwezen naar een re-integratiebureau. Voor wie de ondersteuning van Salto kan gebruiken wordt een trajectplan opgesteld. Het traject is niet vrijblijvend; de deelnemer ondertekent een contract met een uitstroomprofiel, dat bestaat uit oriëntatie op de arbeidsmarkt en verhoging van het taalniveau met één niveau. Het roc garandeert de deelnemers geen baan; het re-integratiebureau zet zich in voor het vinden van werk. Bij het roc kunnen ze werken aan verbetering van hun Nederlands, hun digitale vaardigheden, kunnen ze vacatures leren zoeken, leren solliciteren via internet. Ook kunnen ze er oefenen met het voeren van een sollicitatiegesprek. Daarbij doen cursisten werkervaring en werkritme op in de vorm van een werkervaringsplaats in het bedrijfsleven of in vrijwilligerswerk. De invulling is heel praktisch en het kweken van een groepsgevoel is heel wat een werkzoekende zelf kan en moet doen bij het zoeken naar werk. belangrijk. Veel deelnemers hebben hun leven niet op orde, komen zomaar Het uitzendbureau wil bemiddelen, maar de werkzoekende moet zélf actief zijn. Het uitzendbureau komt de cursisten van Salto wel tegemoet: niet en bellen ook niet af. Dat maakt het proces moeizaam. Maar je ziet ook deelnemers enthousiast worden en opbloeien als ze in een ritme komen en hun leven meer op orde krijgen. back op hoe ze het gesprek voeren, zodat ze daar bij volgende sollicitaties cursisten die een intakegesprek houden bij het uitzendbureau krijgen feed- rekening mee kunnen houden. Netwerken via stage In het dagdeel Oriëntatie op werk hebben de deelnemers de gelegenheid Oriëntatie en realisatie rond te kijken op de arbeidsmarkt en zich een beeld te vormen van wat Diverse deelnemers aan het Salto-project hebben inmiddels een baan gevonden. Een aantal vond administratief werk, één vrouw vond een baan in voor soort werk ze kunnen doen. De docenten nemen hen bijvoorbeeld mee naar een fabriek, zodat ze kunnen zien wat productiewerk inhoudt een schoenenwinkel. Ze leerde bij Salto hoe ze moest solliciteren, regelde en hoe het is om aan de lopende band te werken. Sommigen kijken rond zelf een stage in de schoenenwinkel en werkt er nu. Andere deelnemers in een bejaardenhuis. Astrid Dannenberg: Ze oriënteren zich niet alleen volgen een opleiding, bijvoorbeeld bij een callcenter, of een opleiding tot op het soort banen dat er voor ze is, maar lopen ook stage en krijgen zo heftruckchauffeur, met baangarantie. Degenen die zich willen oriënteren de kans te netwerken. We zagen in het bejaardenhuis waar een aantal van op diverse soorten banen en stageplekken of die een veilige plek nodig onze stagiaires zitten, dat er huiskamerassistenten werden gezocht. Een hebben om werkervaring op te doen kunnen bij TRIO-bedrijven terecht, paar van hen zouden heel geschikte kandidaten zijn, maar ze kunnen nog een bedrijf voor sociale werkgelegenheid en re-integratie in de regio. TRIObedrijven biedt behalve een veilige plek ook persoonlijke begeleiding op geen goede sollicitatiebrief schrijven. Door de stage hebben zij toch een kans om met zulk werk ervaring op te doen. Een van de deelnemers leerde werkvaardigheid. in het project al wel een sollicitatiebrief schrijven en heeft nu gesolliciteerd op de vacature. Ze zou in een traject dat volgt op Salto het diploma kunnen halen dat voor de functie nodig is. Opstap naar een ander leven Voor de meesten is deelname aan het project een proefperiode voor het goed kunnen functioneren in een baan of op een opleiding. Wie start met het project is verplicht mee te doen en zich in te zetten. Sommige deelnemers valt het zwaar in het project mee te doen. Er wordt van hen toch verwacht dat ze vier ochtenden aanwezig zijn en zelfstandig aan het werk zijn. Niet iedereen kijkt evenveel uit naar een werkend bestaan. Ook zijn er deelnemers die zich schamen dat ze zo n langdurig project nodig hebben voor ze aan het werk kunnen. Het roc houdt de presentie in de gaten en schakelt zo nodig een bedrijfsarts of de gemeente in. Wie blijft weigeren deel te nemen of zich onvoldoende inzet kan gekort worden op de uitke- Petra Popma De handen vol ring. Maar de meeste deelnemers gebruiken het project als een opstap Deelname aan het project duurt een jaar, vier ochtenden per week. In totaal gaat het om 300 uur les. Eén dagdeel per week wordt besteed aan ging willen komen. Ze ontdekken heel nieuwe dingen, het zelfvertrouwen naar een ander leven. Astrid Dannenberg: Je merkt dat mensen in bewe- oriëntatie op werk, waarvan een werkervaringsplaats een belangrijk onderdeel vormt. De lessen Nederlands zijn vooral gericht (beter) leren lezen meer thuis zitten. verbetert. Er treedt een mentaliteitsverandering op: mensen willen niet en schrijven. Doordat de niveauverschillen binnen de groep cursisten erg groot zijn, werken cursisten individueel aan een programma op maat. Bij Feedback van het uitzendbureau de sollicitatietraining leren de deelnemers te kijken naar wat ze kunnen en In het Salto-project wordt ook samengewerkt met een uitzendbureau. Een wat ze willen en hoe ze zichzelf kunnen presenteren. Op de groep staan medewerker van dit uitzendbureau komt in de les uitleg geven over hoe steeds een docent en een klassenassistent. Zij hebben hun handen vol aan een uitzendbureau werkt, omdat deelnemers hier vaak een verkeerd beeld de combinatie van aanbieden van onderwijs op maat en het zoeken van van hebben. De medewerker van het uitzendbureau geeft voorlichting over stages en het onderhouden van contacten. Marjan Fesseur, docente communicatieve vaardigheden op de werkvloer, bereidt de deelnemers met praten en oefenen voor op hun werkervaringsplek. Er treedt een mentaliteitsverandering op: mensen willen niet meer thuis zitten. 15