NYENRODE COMMISSARISSENCYCLUS

Transcriptie

1 NYENRODE COMMISSARISSENCYCLUS DÉ CYCLUS VOOR DE PROFESSIONELE COMMISSARIS LEADERSHIP, ENTREPRENEURSHIP, STEWARDSHIP NYENRODE. A REWARD FOR LIFE

2 INLEIDING De eisen die aan een commissaris worden gesteld zijn hoog. De taken en verantwoordelijkheden van een commissaris en toezichthouder worden steeds zwaarder en de risico s rond aansprakelijkheid nemen toe. Commissarissen hebben geen specifieke opleiding genoten die hen op deze ontwikkelingen voorbereidt. Reden voor Nyenrode Business Universiteit en de NCD (Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren) om in 1995 gezamenlijk de eerste academische commissarissenopleiding in Nederland te starten: de Nyenrode Commissarissencyclus. De cyclus geeft u een brede basis voor de professionele invulling van uw commissariaat. Door een sterke combinatie van theorie en praktijk met een hoge actualiteitswaarde is de cyclus uitgegroeid tot een academisch topprogramma. Een groot aantal prominenten met een actieve rol in het commissariaat geeft invulling aan dit programma. De programmadirecteur is mr. Hans Plesman. Hij is verantwoordelijk voor de inhoud, samenstelling en marketing van het programma. De academische verantwoordelijkheid ligt bij prof. dr. Leen Paape RA RO CIA. INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wat houdt de Nyenrode Commissarissencyclus in? 3 Corporate Governance 6 2

3 WAT HOUDT DE NYENRODE COMMISSARISSENCYCLUS IN? De kracht van de cyclus De cyclus biedt u een goede balans tussen theorie, praktijk en casuïstiek. De gekozen leervorm is een combinatie van colleges, discussies over praktijkcases en interactieve workshops. De vraag wie bent u als commissaris staat continu centraal. U krijgt een beter inzicht in de processen van besluitvorming door de praktische casussen en de juiste literatuur. Hierdoor kunt u allerlei situaties en dilemma s waar een commissaris mee te maken heeft / krijgt beter beoordelen en begrijpen. de cyclus is opgebouwd uit zeven aandachtsgebieden: 1. Juridische en financiële aspecten Wat is de juridische betekenis van toezicht? Wet- en regelgeving en ontwikkelingen Het one en two tier governance systeem Wat betekenen codes en aanbevelingen voor de commissaris? Gegeven de recente schandalen: in hoeverre is de commissaris aansprakelijk? De positie van de accountant. Hoe bent u in control? 2. Organisatorische aspecten Wat is de rol van de commissaris en de bijzondere positie van de voorzitter De optimale samenstelling van een Raad van Commissarissen Hoe (nieuwe) directeuren en commissarissen te werven en te selecteren? De door de OR voorgedragen commissaris Omgang met private equity commissarissen Boardroom Dynamics: hoe komen beslissingen werkelijk tot stand? 3. Business integrity Wat is de rol van de commissaris bij het vaststellen van de normen en waarden van het bedrijf? Hoe behoudt een commissaris zijn / haar onafhankelijkheid? De maatschappelijke verantwoordelijkheid en het commissariaat, shareholder en stakeholder 4. Beoordelen en toezicht houden Hoe houdt de commissaris toezicht en verkrijgt hij of zij informatie? Hoe waarborgt de commissaris de kwaliteit en de continuïteit van het topmanagement? Hoe houdt de commissaris het management scherp ten aanzien van de risico s van cybercrime? Omgang met (vermoedens van) fraude Remuneratie en (zelf) evaluatie van Raden van Bestuur en Commissarissen 5. Bedrijfskundige aspecten Hoe en in welke mate mag een commissaris zich bezighouden met het beoordelen van de strategie De rol bij (internationale) fusies en overnames Wat is de rol van de commissaris in geval van een crisissituatie? Verschillen en overeenkomsten tussen commissarissen en andersoortige toezichthouders (Raad van Advies en Raad van Toezicht) De positie van de aandeelhouder 6. Different sectors Governance in de zorg Coöperatieve organisaties Familiebedrijven Governance in de publieke sector 7. Internationaal perspectief Wat is de dynamiek in toezicht bij een internationale organisatie? Wat is de rol van de commissaris bij een dochter van een buitenlandse vennootschap? Internationale ontwikkelingen op corporate governance gebied 3

4 Hoogleraren en gastsprekers Vanuit het nationale en internationale netwerk van Nyenrode Business Universiteit leveren hoogleraren en inspirerende gastsprekers een bijdrage aan de cyclus. Zij hebben zowel een academische als ook een bedrijfskundige achtergrond en hebben substantiële kennis en ervaring met de dynamiek in Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen. Dit biedt garantie voor een heldere combinatie van theorie en praktijk. Ook de komende cyclus bevat weer een groot aantal topsprekers. Sprekers uit vorige cycli zijn onder andere: ing. Dries van de Beek, prof. dr. Geert Blijham, drs. Floris Croon, prof. dr. ir. Gert van Dijk, prof. dr. Roberto Flören, prof. dr. Paul Frentrop, dr. Edgar Karssing, Ruud Kok RA CIA, prof. Fred Lachotzki, prof. dr. Mijntje Lückerath- Rovers, prof. dr. Jaap van Manen, Victoire de Margerie, drs. Daniëlle Melis MBA, prof. dr. mr. Goos Minderman, ir. Guus Overdijkink, prof. dr. Leen Paape RA RO CIA, prof. dr. mr. Marcel Pheijffer, mr. Hans Plesman, mr. Hugo Reumkens, prof. dr. Annemieke Roobeek, drs. Margot Scheltema, drs. Aat Schouwenaar, prof. mr. Steven Schuit, journalist drs. Jeroen Smit, mr. Willem Stevens, Ada van der Veer-Vergeer en Henny Westland. Programma Adviesraad Deskundigen op het gebied van corporate governance vormen samen met hoogleraren van Nyenrode en alumni van de cyclus de Programma Adviesraad. Deze raad waarborgt de kwaliteit en actualiteit van de cyclus. Daarnaast werkt de adviesraad continu aan de verdere ontwikkeling van het programma. In nauw overleg met het Nederlandse bedrijfsleven en hun commisarissen ontwikkelen en evalueren wij continu het programma en selecteren wij de relevante thema s. Topsprekers uit het bedrijfsleven en praktisch geschoolde hoogleraren maken het mogelijk dat deze unieke formule de deelnemers inzicht geeft in de meest recente ontwikkelingen én de dilemma s alsook de rol en dynamiek in de Raad van Commissarissen. Een must voor een ieder die het commissariaat en/of toezichthoudende functies professioneel wil uitoefenen. MR. HANS PLESMAN Director Executive Education & Corporate Governance Programmadirecteur PROF. DR. LEEN PAAPE RA RO CIA Dean & Member University Board Nyenrode Business Universiteit Deelnemersprofiel U bent commissaris of toezichthouder en u zoekt een goede basis om uw commissariaat professioneler in te vullen. U bent directeur en u wilt meer weten over de rol van de Raad van Commissarissen binnen uw organisatie. U heeft de ambitie en uitzicht op het verkrijgen van een commissariaat of een toezichthoudende functie. DRS. JOHN VAN HOOF RA Directievoorzitter CSU Total Care B.V. en commissaris AAG Beheer B.V. en FortaGroep B.V. Ik heb de bijeenkomsten als heel afwisselend ervaren en was onder de indruk van de grote diversiteit aan onderwerpen. Daardoor heb ik een goed beeld gekregen van alles rond corporate governance. Dat is prima bruikbaar in zowel mijn rol als directievoorzitter als in mijn commissariaten bij andere bedrijven. De verschillende achtergronden van de deelnemers en de interactiviteit binnen de groep heb ik als zeer verrijkend ervaren. Hierdoor zijn veel waardevolle contacten aan mijn netwerk toegevoegd. Ik beveel de Nyenrode Commissarissencyclus van harte aan. 4

5 Past dit binnen uw profiel, dan is de cyclus hét programma voor u. De deelnemersgroep bestaat per cyclus uit ca. 40 deelnemers. Het merendeel van de deelnemers is al actief in een commissariaat. Hierdoor blijft de kwaliteit van de groep gewaarborgd. Inmiddels heeft de cyclus een groot netwerk van alumni die het programma aanbevelen bij hun relaties. De vraag naar deelname blijft groeien. Certificering en getoetste certificering Na het volgen van de Nyenrode Commissarissencyclus ontvangen deelnemers een certificaat van deelname. U hebt de mogelijkheid om deel te nemen aan een toetsing. Deze bestaat uit het schrijven van een paper. Na een positieve beoordeling van de paper ontvangt u een getoetst certificaat. Dit certificaat is een pré bij het verkrijgen van commissariaten. Jaarlijkse Update Tijdens dit eendaagse programma informeren wij u over actuele ontwikkelingen en veranderingen in het werkveld van de commissaris. Door deze continue verrijking zorgt u ervoor dat uw kennis actueel en toepasbaar blijft. U ontvangt door het bijwonen van deze Update een aantekening op uw getoetste certificaat, waarmee u de geldigheid hiervan steeds met twee jaar verlengt. Deelname, locatie en investering De dynamiek en diversiteit van de groep is bepalend voor een optimaal leerklimaat. Daarom stellen we de deelnemersgroep zo heterogeen mogelijk samen. Nyenrode-alumni die directeur zijn in een (middel)grote onderneming en / of een commissarisfunctie vervullen krijgen hierbij voorrang. Een kritische selectie op functie, opleiding, achtergrond, organisatie en branche vormt onderdeel van de toelatingsprocedure. De diversiteit van de groep biedt u ruime mogelijkheden voor het uitwisselen van ervaringen en het uitbreiden van uw netwerk. De bijeenkomsten worden gehouden op het landgoed van Nyenrode Business Universiteit te Breukelen. In totaal telt het programma zeven modules, verspreid over de periode van een half jaar. Elke module duurt één dag. Er zijn twee modules met overnachting op het landgoed. Exacte data en investering voor deelname vindt u op het aanmeldingsformulier. Taal De voertaal van het programma is Nederlands. Incidenteel zullen gastsprekers hun bijdrage in het Engels leveren en wordt Engelstalige literatuur gebruikt. DRS. CORNELIE VAN BERGENHENEGOUWEN Voorzitter Raad van Toezicht Zorginstelling SHDH Ik heb deelgenomen aan de Nyenrode Commissarissencyclus, als voormalig Directeur Marketing REAAL Verzekeringen en lid van de Raad van Toezicht van zorginstelling SHDH. Het programma heeft mij handvatten gegeven om een balans te vinden tussen enerzijds het uitoefenen van controle en anderzijds het geven van vertrouwen. Waarbij de focus kan blijven liggen op het beoordelen van de transparantie die door bestuurders wordt gegeven. Ook leerde het programma mij dat je het als toezichthouder soms generally right and specifically wrong kunt hebben. Deze inzichten van gastsprekers, de literatuur en de (informele) intervisie met mededeelnemers maken dat ik de Nyenrode Commissarissencyclus als zeer waardevol heb ervaren. 5

6 CORPORATE GOVERNANCE Corporate Governance Nyenrode Business Universiteit brengt het grootste netwerk in Nederland samen van top professionals uit het bedrijfsleven en academisch talent om vanuit een multidisciplinair perspectief de huidige ontwikkelingen op het gebied van corporate governance te adresseren. Deze manier van samenwerking resulteert in cutting edge kennis op het gebied van corporate governance, zowel over de dagelijkse praktijk als over de dilemma s en tough decisions waar commissarissen mee geconfronteerd worden. Nyenrode Corporate Governance Instituut (NCGI) Alle activiteiten op dit gebied zijn ondergebracht bij het Nyenrode Corporate Governance Instituut (NCGI). Het NCGI heeft tot doel onderzoek te doen naar corporate governance, het vormen en uitdragen van opinie op ontwikkelingen, het verzorgen van programma s ten behoeve van leden van Raden van Bestuur, Raden van Commissarissen, Secretarissen van vennootschappen en andere spelers in het corporate governance domein. Daarmee beschikt onze universiteit over een wetenschappelijke denktank die exclusief is ingericht voor vraagstukken over corporate governance. Het NCGI is daardoor een uniek platform. Aan het instituut zijn inmiddels zo n vijfentwintig faculty members en hoogleraren verbonden. Ga voor uitgebreide informatie over het NCGI naar en abonneert u zich op de maandelijkse nieuwsbrief. De Commissarissencyclus heeft mij een verfrissende blik gegeven op de relatie toezichthouder en directie. Samenstelling RvC, risicomanagement, diversiteit, verantwoordelijkheden e.d. worden allemaal door middel van interessante en leuke praktijk voorbeelden kritisch onder de loep genomen. Naast een mooie leerervaring heb ik ook een groep mensen leren kennen die mij ieder met hun eigen ervaring inzicht hebben gegeven in verschillende sectoren. DRS. JILKO ANDRINGA Regional Managing Director Central Europe ManpowerGroup BART DEKKERS Directeur De Stiho Groep B.V. De rol van de commissaris in het familiebedrijf is niet te vergelijken met die van de commissaris in een beursgenoteerde onderneming. Vanuit mijn functie als extern directeur binnen een groot familiebedrijf heb ik regelmatig te maken met deze specifieke setting. Wat is de toegevoegde waarde van de RvC in het familiebedrijf als de DGA uiteindelijk het laatste woord heeft? Hoe oefent een commissaris in het familiebedrijf invloed uit zonder formele macht? Dat waren enkele vragen die ik had voordat ik begon aan het programma. Bij het kiezen van de Commissarissencyclus wilde ik me niet alleen bekwamen in de verschillende algemene aspecten van het commissariaat (juridisch, financieel, organisatorisch, ethiek, beoordelen en toezicht houden). Ik zag ook de kans om een persoonlijke visie te ontwikkelen en aan expertise te winnen. Vanuit deze optiek heb ik het schrijven van de eindpaper als een zeer waardevolle toevoeging ervaren aan de interactieve bijeenkomsten en de intervisie met mededeelnemers. De cyclus biedt een gedegen programma voor wie zich als commissaris (verder) wil ontwikkelen. 6

7 Over Nyenrode Business Universiteit Nyenrode Business Universiteit is in 1946 opgericht door het bedrijfsleven en behoort tot de oudste en meest vooraanstaande business schools en business universiteiten van Europa. Het Corporate Governance onderwijs van Nyenrode is door de Financial Times als beste van Europa bestempeld en bereidt mensen met talent en ambitie voor op leidende functies in een internationale omgeving. Daarbij wordt grote waarde gehecht aan maatschappelijk bewustzijn en duurzaam ondernemerschap. De universiteit biedt masteropleidingen op het gebied van bedrijfskunde en accountancy en controlling. Nyenrode ontwikkelt daarnaast executive programma s voor het ambitieuze MKB en beursgenoteerde ondernemingen. Nyenrode wil het internationale bedrijfsleven verrijken met innovatieve en ondernemende mensen en ideeën. Meer informatie vindt u op Permanente Educatie Deelnemers aan de Nyenrode Commissarissencyclus kunnen persoonlijke PE-punten aanvragen via de daarvoor geldende procedure. De commissarissencyclus van Nyenrode heeft een absoluut hoog niveau. Het programma geeft een heel breed inzicht in de vele facetten waar een commissaris vandaag de dag mee te maken krijgt. Je wordt uitgedaagd na te denken over de functionele eisen die aan het beroep worden gesteld ten aanzien van de huidige governance opvattingen en de morele, juridische, organisatorische en verslag-technische aspecten. En dat in de verschillende bedrijfstakken, zowel profit als not for profit. Er wordt stilgestaan bij je verantwoordelijkheid ten opzichte van het maatschappelijk verkeer, maar ook jouw aansprakelijkheid. Deze theorie wordt aan de hand van cases die zich in de afgelopen jaren in de praktijk hebben voorgedaan inzichtelijk gemaakt. Daarnaast is de ambiance en het samen optrekken in een hechte groep waarbij je leert van elkaars ervaringen absoluut een belangrijke toegevoegde waarde. En dat allemaal gebracht door een team van zeer gedreven, ervaren en deskundige docenten, waardoor ieder college weer een feest is. Aanbevolen voor personen die zich als professional willen gaan richten op dit inspirerende vak, maar zeker ook heel belangrijk als opfriscursus voor reeds functionerende commissarissen. HANS J.L.M. BARTELDS RA BA voormalig voorzitter Raad van Bestuur Fortis MR. ANTON J.E. VAN DER LANDE MBA Former Vice-President UPS Public Affairs International Mede doordat ik de laatste 25 jaar voor Amerikaanse multinationals in het buitenland heb gewerkt was de Nyenrode Commissarissen Cyclus een ideale manier om geconfronteerd te worden met wat er speelt op het gebied van Corporate Governance en de Code Tabaksblat. De rol van commissaris is onderdeel van een brede maatschappelijke discussie zeker naar aanleiding van de spraakmakende bedrijfsdeconfitures in het binnen- en buitenland. Het programma en de sprekers speelden daar goed op in, gebruik makend van hun gevarieerde achtergrond, en hun specifieke expertise. De interactieve stijl van presenteren leidde vaak tot een levendig debat en dit heeft in belangrijke mate bijgedragen tot het succes. De professioneel opgezette cyclus liet ook genoeg ruimte om te netwerken met de andere 40 deelnemers. Het was interessant om gedachten uit te wisselen met mensen uit een erg gediversifieerde werkomgeving. Ook de belangrijke non profit sector was ruim vertegenwoordigd, wat erg nuttig was gezien het toenemend belang van deze activiteiten in onze samenleving. Deze Cyclus leert je niet alleen de positieve en technische kanten van een commissariaat, maar belicht ook de risico s, beperkte beloning en het tijdsbeslag vooral ten tijde van crisissituaties. 7

8 Nyenrode Business Universiteit Straatweg 25, 3621 BG Breukelen Postbus 130, 3620 AC Breukelen Voor meer informatie over de Nyenrode Commissarissencyclus kunt u contact opnemen met Nyenrode Business Universiteit via Karien Sueters: nnc@nyenrode.nl NYENRODE. A REWARD FOR LIFE