Wanneer gebruik je flitslicht?

Transcriptie

1

2 Wat is flitslicht? Flitslicht = licht dat heel kort een onderwerp belicht (korter dan 1/1000 e sec) Kan afkomstig zijn van interne flitser, van een opzetflitser of van flitskop in studioflitser

3 Wanneer gebruik je flitslicht? Flitslicht = extra licht om je onderwerp beter te belichten in minder goede lichtsituaties Binnenopnames, buiten bij valavond of s avonds in donker, maar ook overdag buiten bij helder weer (wat op eerste zicht niet nodig lijkt) kan flitslicht voor betere resultaten zorgen

4 Flitsen in de Auto-stand De flitsmodus staat ook op automatisch De interne flits klapt enkel uit wanneer camera denkt dat er te weinig licht is (wanneer sluitertijd langer dreigt te worden dan 1/60 e sec) Fotograaf heeft totaal geen inspraak Flits uitschakelen (nacht landschap met langere sluiter en statief of concert op verre afstand) is niet mogelijk. Ook zelf flits activeren (invullen van schaduwen in gezicht door pet of hoed) is niet mogelijk

5 Voorbeeld flitsen in de Auto-stand Links: Auto-stand, flits gaat niet af, want voldoende licht. Gezicht in schaduw van pet en dus beetje donker Rechts: gemaakt met de flits aan. Dit is helaas niet mogelijk in de Auto-stand, want geen controle over de flitser (Av-stand)

6 Voorbeeld flitsen in de Auto-stand Links: Auto-stand, flits gaat af, want onvoldoende licht. Gevolg: de achtergrond onzichtbaar, enkel voorgrond beetje verlicht door flits Rechts: gemaakt zonder flits, vanaf statief met lange sluitertijd. Dit is helaas niet mogelijk in de Auto-stand (S/TV-stand)

7 Voorbeeld flitsen in de Auto-stand Links: Auto-stand, flits gaat af, want onvoldoende licht. Gevolg: de persoon op de voorgrond wordt belicht door de flits. De achtergrond blijft onzichtbaar, onderbelicht Geen balans tussen voorgrond en achtergrond Rechts: combinatie van flits en langere sluitertijd: niet mogelijk in Auto

8 Conclusie flitsen in de Auto-stand De Auto-stand is duidelijk niet de beste manier om te werken met flitslicht: totaal geen controle over de algemene belichting en ook niet over het flitsen Inflitsen buiten bij zonnig weer lukt niet In donker kan je wel persoon/item op 3-tal meter correct belichten Achtergrond steeds onzichtbaar, zwart gat Geen balans tussen voorgrond en achtergrond Typische sfeerloze flitsfoto s

9 Flitsen in de P-stand P-stand: belichting automatisch door camera Fotograaf wel (beperkte) inspraak in flitsen: flits gaat niet meer vanzelf af, je moet zelf de interne flitser activeren (knopje zijkant camerabody) en daarna weer dichtklappen Camera regelt de sluitertijd automatisch tussen 1/60 e en 1/200 e (1/250 e ) zodat je nog uit de hand kan fotograferen

10 Flitsen in de P-stand Nadeel hiervan is dat de sluitertijd soms nog te kort is waardoor de achtergrond onderbelicht is (vooral bij avond- en nachtfoto s buiten) Staat de persoon op een 3-tal meter, dan wordt deze correct belicht door de (interne) flits

11 Opdracht flitsen in de P-stand Binnensituatie of buiten bij valavond (min licht) Camera op P-stand, iso op 100 en geen flits Meet het licht en check de sluitertijd (zal langer zijn dan 1/30 e om toch voldoende zwak licht op te vangen) Maak de foto en probeer camera zo stil mogelijk te houden Eigenlijk zou je nu de iso ferm moeten opdrijven om de sluitertijd korter te krijgen en scherpe foto uit de hand te kunnen maken

12 Opdracht flitsen in de P-stand Activeer nu de (interne) flits, laat iso op 100 Check de nieuwe sluitertijd met de flits aan (deze wordt 1/60 e kan dus uit de hand zonder hogere iso) Maak opnieuw de foto Vergelijk de achtergrond in beide foto s Flitsen in de P-stand levert de traditionele lelijke flitsfoto s op: totaal geen evenwicht in belichting tussen voorgrond en achtergrond. Achtergrond steeds onderbelicht (onzichtbaar)

13 Voorbeeld flitsen in de P-stand Links: P-stand, zonder flits. Gezicht in schaduw en dus beetje donker Rechts: P-stand met de flits zelf geactiveerd. De schaduwen in het gezicht werden door de flits mooi uitgelicht Invulflitsen lukt dus wel al in de P- stand

14 Voorbeeld flitsen in de P-stand Nacht portret in P- stand. Door zelf de flits te activeren, valt de sluitertijd terug op 1/60 e sec. Gevolg hiervan is dat de persoon op 3-tal meter correct belicht is door de flits, maar de achtergrond is nog steeds onherkenbaar zwart (typische sfeerloze flitsfoto)

15 Conclusie flitsen in de P-stand De P-stand is ook niet de beste manier om te werken met flitslicht: totaal geen controle over de belichting en slechts beperkte controle over het flitsen Inflitsen buiten bij zonnig weer lukt nu wel (zelf flits activeren) In donker kan je wel persoon op 3-tal meter belichten (zelf flits activeren) Achtergrond steeds onzichtbaar, zwart gat Geen balans tussen voorgrond en achtergrond

16 Flitsen in de A-stand Lijkt logisch: je fotografeert stilstaande onderwerpen en dit doe je in diafragmavoorkeur Jij kiest het f-getal en de camera berekent de nodige sluitertijd Bij activeren van de flits verandert de sluitertijd niet (camera doet net alsof er niet geflitst zal worden)

17 Flitsen in de A-stand De sluitertijd kan nu wel langer worden dan 1/60 e sec (wordt automatisch berekend door camera) Voordeel: meer achtergrond zichtbaar Nadeel: kans op bewegingsonscherpte door veel te lange sluitertijd Dus weer onvoldoende controle: sluitertijd kan plots veel te lang blijken zodat je niet meer uit de hand scherp kan fotograferen (kan sluitertijd van 1 volle seconde worden)

18 Opdracht flitsen in de A-stand Binnensituatie of buiten bij valavond (min licht) Camera op A-stand, F4, iso op 100, geen flits Meet het licht en check de sluitertijd (zal langer zijn dan 1/30 e om toch voldoende zwak licht op te vangen) Maak de foto en probeer camera zo stil mogelijk te houden Eigenlijk zou je nu de iso ferm moeten opdrijven om de sluitertijd korter te krijgen en scherpe foto uit de hand te kunnen maken

19 Opdracht flitsen in de A-stand Activeer nu de (interne) flits Check de nieuwe sluitertijd met de flits aan (verandert meestal niet, dus blijft langer dan 1/30e kan dus niet uit de hand zonder hogere iso) Maak opnieuw de foto Vergelijk de achtergrond in beide foto s (in beide foto s zichtbaar door langere sluitertijd) Vergelijk de voorgrond in beide foto s (foto met flits = voorgrond beter belicht) Controleer de scherpte van beide beelden

20 Voorbeeld flitsen in de A-stand Links: A-stand, F4, iso 100 geeft sluitertijd van 1.3 sec en dus veel te lang om uit de hand scherpe foto te maken Rechts: A-stand, F4, iso 1600 geeft sluitertijd van 1/8 e sec. Is nog te lang om uit de hand scherpe foto te bekomen. Dus duidelijk geen controle over de sluitertijd en of het zal lukken uit hand

21 Conclusie flitsen in de A-stand De A-stand is niet beste manier om te werken met flitslicht: geen volledige controle over sluitertijd (kan veel te lang worden om uit de hand) Inflitsen buiten bij zonnig weer lukt soms (soms probleem dat heldere achtergrond overbelicht wordt) In donker kan je wel persoon op 3-tal meter belichten Achtergrond soms correct belicht, soms onderbelicht Sluitertijd soms te lang om scherpe foto te maken

22 Flitsen in de S- of M-stand Gemerkt in vorige situaties: we moeten controle krijgen over de sluitertijd Kan in sluitertijdvoorkeur of in manueel Langere sluitertijd en de slecht verlichte achtergrond wordt meer en meer zichtbaar Korte sluitertijd en de achtergrond blijft onderbelicht, zwart gat Op deze manier heb je volledige controle over je achtergrond.

23 Flitsen in de S- of M-stand Sluitertijdvoorkeur: Tv- of S-stand Iets langere sluitertijd (vb 1/8 e sec) in minder goede lichtsituaties Diafragmawaarde zal staan pinken (Canon) of er verschijnt Lo (Nikon) Wil zeggen dat camera de belichting niet zelf kan opvangen en in orde brengen (lens zou veel wijder open moeten kunnen) Tekort aan licht vangen we op door te flitsen

24 Flitsen in de S- of M-stand Aangezien diafragma toch niet correct gekozen kan worden, valt camera terug op grootst mogelijke opening volgens objectief (meestal F4 of F5,6 naargelang brandpuntsafstand) Aangezien de belichting nu toch niet in evenwicht komt (halfautomatisch fotograferen) kan je zowel volledig manueel fotograferen

25 Flitsen in de S- of M-stand Dus kies gerust de M-stand: Kies zelf de sluitertijd: langer om meer achtergrond te zien, korter = achtergrond donker(der) Diafragmawaarde: F4/5,6 (let niet op balkje lichtmeter, dit komt niet in het midden) zoveel mogelijk licht vangen Kies zelf de isowaarde (zie ook verder) Door op de M-stand te fotograferen ga je later het achtergrondlicht en het flitslicht ook beter in balans kunnen krijgen

26 Opdracht flitsen en sluitertijd Maak een foto van een item/persoon tegen een donkere achtergrond (bij valavond buiten) Item/persoon op max 3m (bereik interne flits) Maak de foto met de flits, maar telkens met een andere sluitertijd (alles uit de hand geen statief) M-stand, f4, iso 100 (let niet op balkje lichtmeter) 1/125 e // 1/60 e // 1/30 e // 1/8 e // 1/4 e // 1 Vergelijk hoofdonderwerp en achtergrond in alle foto s (enkel verschil in belichting achtergrond)

27 Flitsen met korte en langere sluiter

28 Langere sluitertijd Wanneer je niet te sterk inzoomt en je stabilisatie ligt aan, kan je tot maximaal 1/4 e sec instellen als sluitertijd om uit de hand te fotograferen (camera wel stabiel houden, flits bevriest het model op de voorgrond - moet wel goed stil staan) Vb een avond-, nachtportret zonder statief: M-stand, f4, iso 100, 1/4 e sec (niet letten op lichtmeter) Niet veel inzoomen en stabilisatie actief Persoon op 3-tal meter en flitsen Langere sluitertijd = achtergrond zichtbaar Flitsen zorgt voor de belichting van de persoon

29 Conclusie flitsen in de M-stand De S- of M-stand is de beste manier om te werken met flitslicht Via de sluitertijd regel je de belichting van de achtergrond Het flitslicht en diafragmawaarde zorgen voor de belichting van je onderwerp dichterbij

30 Conclusie flitsen in de M-stand Inflitsen buiten bij zonnig weer lukt Je kan nu mooie flitsfoto s maken waarbij er een mooi evenwicht is tussen de belichting van het onderwerp door het flitslicht en de achtergrond die zichtbaar is door de langere sluitertijd Je bekomt dus foto s waar het er niet meer vingerdik opligt dat er geflitst is

31 De belichting van het geflitste onderwerp wordt geregeld door 1 vast gegeven: Richtgetal van je flitser (kracht van de lamp) 3 variabelen waarmee fotograaf kan spelen: Afstand tot het onderwerp (bereik flitslicht) Diafragmawaarde (hoeveel licht laat je binnen?) Lichtgevoeligheid, iso (impact van het licht op de sensor)

32 Richtgetal van de flitser Sterkte van gloeilamp = Watt, sterkte van flitser = richtgetal of GN (guide number) Hoe hoger richtgetal, hoe straffer de lamp en hoe verder flitslicht reikt Ingebouwde flits: (zie handleiding camera) Externe flits: (zie handleiding flitser) Richtgetal geldt meestal voor iso 100 (zie verder) Richtgetal = maximale kracht van lamp, camera zal intensiteit ook zelf verminderen indien nodig (TTL-flitser)

33 Waarom is dit richtgetal belangrijk? In alle situaties zopas stond ons model op ongeveer 3m en dus correct belicht Wanneer model dichter stond, geen probleem Wanneer model op 6m stond, wel een probleem want flitslicht (van de interne flitser) reikt zo ver niet Het is dus belangrijk dat we zelf de afstand tot ons model kunnen bepalen in functie van de kracht van onze flitser (richtgetal).

34 Waarom is dit richtgetal belangrijk? Maw: mogen we als fotograaf blijven staan, of moeten we dichter bij ons onderwerp gaan staan???? Kan het flitslicht de afstand tussen camera en onderwerp wel overbruggen en het onderwerp dus voldoende belichten???

35 Relatie richtgetal - afstand Richtgetal interne flitser = 12 (bij 100 iso) F4 (zoveel mogelijk licht vangen in duistere omgeving) Maximale afstand is dus 12 : 4 = 3 meter (dichter minder een probleem, verder = onvoldoende belicht) Externe flitser met richtgetal 58 bij 100 iso Maximale afstand is 58 : 4 = 14,5 meter

36 Maximale flitsafstand op externe flitser Bij gebruik van de interne flitser moet je de berekening zelf maken (richtgetal : diafragma) Dus meestal rond de 3 meter (bij 100 iso) Bij de meeste externe flitsers kan je (zowel de minimale als) de maximale flitsafstand aflezen op het lcd-scherm van de flitser

37 Maximale flitsafstand op externe Canon flitser (580 EX)

38 Maximale flitsafstand op externe Nikon flitser (SB900)

39 Opdracht relatie richtgetal - afstand M-stand, F4, iso 100, 1/60 e (uit de hand, achtergrond nu minder belangrijk) niet letten op balkje lichtmeter Onderwerp op 3m : correct belicht Onderwerp op 1,5m : correct belicht Onderwerp op 6m : via interne flits = onderbelicht, met externe flits wel nog ok (krachtigere opzetflitser) Onderwerp nog verder: helemaal onherkenbaar donker zowel met interne als externe flitser

40 Opdracht relatie richtgetal - afstand Opnieuw onderwerp op 3m, maar diafragma nu op f8 (meer scherptediepte gewenst) Sluitertijd blijft 1/60 e en iso blijft 100 Onderwerp nu ook onvoldoende belicht door interne flits Afstand = richtgetal (12) / diafragma (8) Maximale afstand nu is geen 3m meer, maar slechts 1,5m (dus onderbelichting)

41 Hou dus rekening met de maximale afstand van je flitser Wanneer je onderwerp niet meer correct belicht is, komt dit door het overschrijden van de maximale flitsafstand

42 Dichter dan maximale afstand mag, verder niet Zopas zag je dat we de maximale afstand kunnen berekenen en ermee rekening houden Wanneer je onderwerp nu dichter dan de maximale afstand staat, vermindert de flitser automatisch de kracht van het flitslicht Dit principe noemt men TTL-flitsen (Door de lens) De interne flits werkt via dit principe. Koop je een opzetflitser, zorg dan dat het een TTLflitser is (zie verder)

43 Hoe werkt TTL? Bij het scherpstellen (half indrukken van ontspanknop) wordt een (voor ons onzichtbaar) flitslicht afgevuurd Dit flitslicht weerkaatst op het item waarop scherpgesteld is Het weerkaatste licht wordt gemeten door de lichtmeter in de camera Op basis hiervan berekent de camera hoe sterk de eigenlijke flitskracht moet zijn bij het doordrukken (deze flits zien we wel)

44 Dus flitskracht volgens scherpstelafstand De flitssterkte wordt dus bepaald door het gereflecteerde licht van het onderwerp waarop wordt scherpgesteld Dus staat je onderwerp dichter dan de maximale flitsafstand, dan past de camera de flitssterkte automatisch aan volgens deze kortere scherpstelafstand

45 Dus flitskracht volgens scherpstelafstand Flitskracht geoptimaliseerd voor de scherpstelafstand Kracht van het flitslicht neemt af naar mate het verder draagt Dus alles voor het scherpstelpunt wordt te fel belicht (overbelicht), alles achter het scherpstelpunt krijgt te weinig licht (onderbelicht)

46

47 TTL: Flitskracht volgens scherpstelafstand

48 TTL: Flitskracht volgens scherpstelafstand

49 Opdracht flitskracht - focusafstand M-stand, F4 (zoveel mogelijk licht vangen), iso 100, sluitertijd 1/60 e sec (uit hand mogelijk) Interne flitser activeren: maximaal bereik is 3m (richtgetal 12 : diafragma 4) Opstelling van 3 personen/items op rij, telkens met 2-tal meter tussen. Focus op middelste (hou rekening met bereik van 3m tot middelste item). Deze correct belicht, dichtste overbelicht, verste onderbelicht

50 Opdracht flitskracht - focusafstand Focus nu op voorste item (dat dus dichter staat dan 3m) De TTL vermindert nu de flitskracht zodat voorste item niet overbelicht wordt De items in achtergrond zijn natuurlijk onvoldoende belicht

51 Let dus op je compositie Let er op dat er niets tussen het scherpstelpunt en de flitser aanwezig is bij het maken van een flitsfoto. Alles wat dichter ligt dan het scherpstelpunt wordt overbelicht

52

53

54 Wat als onderwerp nu verder dan 3m staat (interne flits)??? Op alle situaties zopas stond ons onderwerp op maximaal 3m ( flitsbereik interne flits) en dus correct belicht Wanneer item dichter stond, geen probleem (TTL zorgt automatisch voor verminderde flitskracht) Wanneer model op 6m stond, wel een probleem want flitslicht reikt zo ver niet Kan je het maximale flitsbereik opdrijven???

55 Wat als onderwerp nu verder dan 3m staat (interne flits)??? Je kan het maximale flitsbereik opdrijven door: De iso waarde te verhogen (iso 400 ipv iso 100) Het diafragma wijder open te zetten (f4 ipv f11) In te zoomen (enkel met opzetflitser & gebeurt automatisch)

56 De flitsafstand en de iso-waarde Hogere iso = de sensor wordt gevoeliger voor licht, dus heeft flitslicht meer impact Regel: iso x4 = afstand x2 (eigenlijk richtgetal x2) Interne flits: richtgetal 12 bij 100 iso = richtgetal 24 bij 400 iso en richtgetal 48 bij 1600 iso (afstand = richtgetal : diafragma) Bijkomend voordeel van hogere iso is dat het zwakkere licht van de achtergrond nu ook meer doorkomt

57 Iso opdrijven = flits draagt verder Iso x4 = afstand x2 Je kan dus grotere ruimtes uitlichten of verder van je onderwerp af blijven Zie evt lcd-scherm externe flitser

58

59 Dichter dan scherptstelpunt, dus overbelicht door teveel flitslicht.

60 Situatie 1 Iso & flitsbereik Fotografeer s avonds een niet verlicht onderwerp in verte zonder statief (niet bij) M-stand, f4 (zoveel mogelijk licht vangen), 1/60 e sec (uit de hand, achtergrond niet nodig), iso 100, flitsen Item zal onzichtbaar zijn, flitslicht draagt niet ver genoeg (Afstand = Richtgetal : Diafragma) Iso 100; 12 (R) : 4 (D) = 3 meter (interne flits)

61 Situatie 1 Iso & flitsbereik Iso opdrijven naar 400 (x4) = richtgetal x2 = flits draagt dubbel zo ver (6 meter, mss nog niet genoeg) Iso 1600 (x4) = flitslicht gaat nog eens dubbel zo ver (12 meter, nu is item in verte wel zichtbaar) Nadeel van hogere iso is wel meer ruis, maar je hebt door de hogere iso het onderwerp nu wel kunnen belichten en je ziet ook meer van de omgeving en achtergrond omdat het zwakke omgevingslicht meer impact heeft op de sensor

62 Situatie 1 Iso & flitsbereik Kom je er met iso 1600 of iso 3200 nog niet? Dan moet je fysiek dichter bij je onderwerp gaan staan of een krachtigere opzetflitser gebruiken ipv de interne flitser Een alternatief voor deze situatie zou ook kunnen zijn: fotograferen met een heel lange sluitertijd vanaf statief (stilstaand onderwerp) Met je flits en hogere iso kan je er dus ook komen als je geen statief bij hebt (stel dat het persoon in verte is, kan geen sluitertijd van 20 sec)

63 Situatie 2 Iso & flitsbereik We willen een actie in de verte bevriezen (statief en langere sluitertijd zal dus geen alternatief zijn) M-stand, F4 (zoveel mogelijk licht vangen), 1/200 e sec (actie bevriezen + kan niet sneller owv flitssynchronisatietijd), iso 100 & flitsen Sta op 3 meter van de actie Actie bevroren door korte sluitertijd Actie correct belicht door correcte afstand (12 : 4) Achtergrond onderbelicht door korte sluitertijd (is nodig om actie te bevriezen)

64 Situatie 2 Iso & flitsbereik Sta nu op 10m van de actie en zoom in zodat je de actie duidelijk in beeld hebt Door in te zoomen, kan je geen f4 meer gebruiken, maar f5,6 of f6,3 10m, Iso 100 en flitsen: Actie bevroren door korte sluitertijd Actie onzichtbaar of onderbelicht omdat flitslicht niet ver genoeg reikt Achtergrond onzichtbaar door korte sluitertijd

65 Situatie 2 Iso & flitsbereik Onze flits moet verder dragen, dus iso opdrijven naar iso 1600 Actie nog steeds bevroren door korte sluitertijd Onderwerp nu wel correct belicht doordat flitslicht verder reikt Achtergrond ook meer zichtbaar door hogere iso: zwakke omgevingslicht heeft meer impact Met je flits en hogere iso kan je dus ook verder afgelegen actie correct belichten

66 De flitsafstand en het diafragma F4 (grote opening) laat meer teruggekaatst (flits)licht binnen dan f16 (kleine lensopening) F16 laat minder licht door. Om toch goede belichting te krijgen moet afstand tot item verkleinen (flits krachtiger op korte afstand)

67 De flitsafstand en het diafragma Via onze algemene formule is dit ook makkelijk te begrijpen: Interne flits: richtgetal = 12 bij 100 iso F4 ingesteld: max. afstand = 12/4 = 3m F16 ingesteld: max. afstand = 12/16 = 0,75m

68 Opdracht flitsafstand - diafragma Zet een item op een 3-tal meter M-stand, f4 (zoveel mogelijk licht vangen), sluitertijd 1/60 e sec (uit de hand), iso 100. Niet letten op balkje lichtmeter Scherpstellen op item en interne flits aan Item correct belicht, zit binnen flitsbereik (richtgetal 12 / diafragma 4 = 3m)

69 Opdracht flitsafstand - diafragma Zet een item op een 3-tal meter M-stand, f8 (iets meer scherptediepte), sluitertijd 1/60 e sec (uit de hand), iso 100. Niet letten op balkje lichtmeter Scherpstellen op item en interne flits aan Item onvoldoende belicht, zit niet meer binnen flitsbereik (richtgetal 12 / diafragma 8 = 1,5m) Ga op 1,5m staan, stel scherp op item en maak foto (item correct belicht, weer binnen flitsbereik)

70 Opdracht flitsafstand - diafragma Stel dat we nu niet dichter dan 3m bij ons onderwerp kunnen komen Stel dat we nu toch f8 en iets meer scherptediepte willen Bestaat er dan toch nog een mogelijkheid om er te komen met onze interne flitser? Met een krachtigere externe flitser zou dit wel lukken (groter flitsbereik)

71 Opdracht flitsafstand - diafragma Kunnen er komen met interne flitser door iso te verhogen naar 400 ipv 100 Iso x4 = afstand x2 Met f8, 1/60 e sec en iso 400 kunnen we met interne flits perfect item op 3m correct belichten Foto bevat meer scherptediepte, onderwerp op 3m correct belicht door flits, achtergrond zal relatief donker zijn door korte(re) sluitertijd

72 De flitsafstand en de brandpuntsafstand Dit is enkel van belang bij een externe flitser De meeste externe flitsers zoomen mee met de camera (je hoort bij het zoomen de flitskop ratelen ) Meestal kan een externe flitser zoomen tussen 24 en 100 mm Door in te zoomen wordt de lichtstraal van de flitser smaller

73 De flitsafstand en de brandpuntsafstand Iedere flitser heeft bepaalde maximale capaciteit Beide vakken zijn even groot en illustreren de flitscapaciteit Hoe meer flitslicht gebundeld wordt, hoe verder het draagt

74

75 Interne flitser Iedere camera (behalve de topmodellen) heeft interne flitser: handig want altijd bij je Wel niet echt krachtig (richtgetal van slechts 12) Licht van interne flits is hard, direct en koel Flits recht boven objectief: dus flitslicht frontaal op onderwerp Flitslicht als hoofdlicht (vb binnen) = zelden mooie foto (harde schaduw, koele kleur, rode ogen, )

76 Diffuser op interne flits Harde licht kan zachter worden door diffuser = wit, half doorschijnend materiaal voor de flitser Vormt flitslicht om van puntlicht (harde schaduwen) naar oppervlaktelicht (zachte schaduwen) Sommige diffusers kan je op flitsschoen schuiven Dankzij diffuser is flitslicht van interne flitser binnen ook redelijk goed bruikbaar

77 Diffuser op interne flits

78 Binnen: interne flits zonder diffuser Harde schaduw

79 Binnen: interne flits met diffuser Zachtere schaduw

80 Interne flits zonder/met diffuser

81 Interne flits perfect als invullicht buiten Interne flits werkt perfect als invullicht om buiten schaduwen uit te lichten Kleur en eigenschappen van flits komen dicht in buurt van daglicht (wit licht) Rekening houden met beperkt bereik van 3- tal meter (of anders iso opdrijven of dichter gaan staan) Bovendien worden de kleuren iets warmer (zonniger)

82 Buiten zonder invulflits

83 Buiten met invulflits

84 Buiten zonder invulflits

85 Buiten met invulflits

86 Buiten zonder invulflits

87 Buiten met invulflits

88 Buiten: zonder en met invulflits

89 Buiten: zonder en met invulflits

90

91 Opdracht invulflitsen buiten Maak een aantal portretfoto s buiten in goede lichtomstandigheden Zorg ervoor dat het gezicht van de persoon in de schaduw staat (pet of hoed, onder boom, ) M-stand, f4, sluitertijd volgens lichtmeter (want hoofdlicht = natuurlijk licht & nu reeds aanwezig en meetbaar) iso om er te komen met sluiter en niet flitsen Check de foto s: de achtergrond is correct belicht, gezicht persoon te donker (schaduw)

92 Opdracht invulflitsen buiten Activeer nu de (interne) flits om de schaduwen uit te lichten Hou rekening met het beperkte flitsbereik (max 3-tal meter, tenzij hogere iso maar hiermee wel kans op overbelichte zonnige achtergrond, dus beter zelf dichter gaan) Je laat de belichting dus gewoon in evenwicht en je flitst in Nu zullen de schaduwen in het gezicht mooi uitgelicht worden en zie je hier ook voldoende detail

93 Opzetflitser Voordelen opzetflitser tov interne flitser Krachtiger: hoger richtgetal waardoor de maximale flitsafstand hoger is (afstand = richtgetal / diafragma) Flitskop kan (meestal) draaien en kantelen voor indirect flitsen. Hierdoor minder harde schaduwen en meer verspreid licht

94 Hot shoe Externe flitser schuif je in flitsschoen camera Elk merk heeft eigen aansturing externe flitser Canon en Nikon gebruiken de standaard flitsschoen (ISO hot shoe). Sony gebruikt ander type hot shoe Hot shoe betekent dat de camera de flitser automatisch kan aansturen (communicatie ts camera en flits) Cold shoe dient enkel als houder voor flits, fotograaf moet flits handmatig instellen

95 Hot shoe

96 Richtgetal opzetflitser Richtgetal = belangrijk = kracht van de flits Hoe hoger het richtgetal, hoe krachtiger, hoe duurder Controleer zeker de voorwaarden waarbij richtgetal opgegeven wordt (iso 100, max zoom) Richtgetal 58 bij 105 mm is minder krachtig dan richtgetal 44 bij 50 mm (brandpuntsafstand verdubbelen = richtgetal x1,4. Dus laatste flitser heeft richtgetal van boven de 60 op 105 mm)

97 Flitskop opzetflitser Kies flitser waarvan je kop kan verdraaien van links naar rechts en kan omhoog en omlaag kantelen Je kan dan indirect flitsen, via plafond of witte muur die dan dienst doet als grote diffuser (op die manier krijg je veel zachtere schaduwen zie verder)

98 Flitskop opzetflitser

99 TTL-flitser Manuele flitsers zijn goedkoop, maar kunnen niet door camera aangestuurd worden Je moet flitser dus handmatig instellen en dus alle berekeningen zelf maken (moeilijker) Via TTL of E-TTL wordt de flitskracht ingesteld en gecontroleerd door de camera Met TTL-flitser krijg je zonder veel moeite en rekenwerk correct belichte flitsfoto s (zelf enkel rekening houden met maximale bereik meestal aflezen op lcd-schermpje flitser)

100 TTL-flitser

101

102

103 Groothoekdekking opzetflitser Intelligente flitsers maken de lichtbundel breder bij breedhoek en smaller bij tele Maw: de flitser zoomt mee met de camera, maar enkel binnen bepaalde grenzen (vb tussen 24 mm en 105 mm) Veel flitsers hebben ingebouwde groothoekadapter die licht nog breder doet verspreiden bij gebruik van een breedhoeklens

104 Groothoekdekking opzetflitser Let wel: de flitsafstand wordt beduidend korter wanneer het klepje van de groothoekadapter is uitgeschoven (doordat het licht veel breder verspreid moet worden, reikt het zo ver niet meer) Zie aanduiding op je lcd-scherm (vb 14mm) Zorg dus dat dit klepje goed ingeklapt zit indien je het niet gebruikt met breedhoeklens

105 Groothoekdekking opzetflitser

106

107 Autofocus hulplicht In complete duisternis kan geen enkel objectief automatisch scherpstellen Opzetflitser op de camera = in duister zorgt deze voor extra, krachtig infraroodlicht zodat camera toch kan scherpstellen

108 Vanglicht paneel (stuiterkaart) Betere flitsers hebben wit plaatje dat je kan in en uit schuiven Wordt gebruikt bij foto s van personen waarbij je indirect via plafond flitst Via plaatje toch deel van licht rechtstreeks naar gezicht voor zachtere schaduwen en lichtpuntjes in de ogen Perfect zelf te maken: visitekaartje met elastiekje

109 Vanglicht paneel

110 Master en slave Meeste TTL-opzetflitsers kunnen draadloos met andere flitsers samenwerken Opzetflitser die commando s kan geven = master Flitser die reageert op deze commando s = slave Meestal enkel topmodellen die master zijn, ze kunnen allemaal slave zijn

111 Master en slave Recente camera s (Canon 7D, 60D en 600D, Nikon D3200, D5100, D7000) kunnen de interne flitser als master gebruiken en zo een commando versturen zodat de opzetflitser als draadloze slave kan gebruikt worden Voordeel van draadloos flitsen = niet meer gebonden aan frontaal licht. Veel meer vrijheid om met (zijdelings) licht te spelen

112

113 Diffuus flitslicht is beter Voor mooie zachte belichting zonder harde schaduwen moet de oppervlakte van de lichtbron (flitslicht) zo groot mogelijk zijn Binnenshuis kan dit door indirect te flitsen via muur of plafond (bouncen) of door gebruik van diffusers

114 Indirect flitsen via plafond Plafond moet wit zijn en niet te hoog Flitser omhoog richten = brede lichtcirkel op plafond en weerkaatst op onderwerp Licht dat van boven komt oogt natuurlijker Voordelen van indirect flitsen zijn: Geen harde schaduwen op muur of achtergrond Zachte(re) belichting van je onderwerp Groter flitsbereik voorgrond/achtergrond Geen rode ogen of reflectie in ramen, brilglazen,

115 Direct of indirect flitsen via plafond Koel, hard licht en harde schaduw op achtergrond Zacht licht van boven, geen schaduw op achtergrond

116 Schaduw bij indirect flitsen

117 Direct of indirect flitsen via plafond

118 Indirect flitsen: punt van reflectie Kantel flitskop zodanig dat gereflecteerde licht op je onderwerp valt en niet ervoor of erna Punt van reflectie moet ongeveer in midden liggen tussen flitser en onderwerp

119 Indirect flitsen: de flitsafstand Bij indirect flitsen is de flitsafstand de afstand van flitser naar reflectiepunt + de afstand van reflectiepunt naar onderwerp Flitsafstand bij indirect flitsen is altijd langer dan bij direct flitsen

120 Indirect flitsen: de flitsafstand Flitsafstand: 6m

121 Indirect flitsen: de flitsafstand Wanneer je flitskop kantelt, verdwijnt indicatie van maximale flitsafstand op lcd-scherm flitser. Bekijk dus voor het kantelen of de flitsafstand toereikend is om je onderwerp indirect te belichten

122 Indirect flitsen via muur Flitskop kantelen en via witte muur flitsen Flitskop naar bovenkant muur richten zodat gereflecteerde licht ook weer vanaf een hogere positie komt Vermijd dat het licht volledig van links of rechts komt omdat dan 1 helft van gezicht belicht wordt en de andere helft volledig onderbelicht (schaduw) blijft

123 Diffusers voor zachter flitslicht Geen (wit) plafond of muur in de buurt om indirect te flitsen? Dan direct (rechtstreeks) flitsen maar met diffuser Diffuser maakt oppervlakte van de lichtbron zo groot mogelijk zodat flitslicht zachter wordt en dus minder harde schaduwen ontstaan

124

125 Kleuren van diffusers Diffuser kan neutraal wit zijn, maar ook geel of blauw. Gele diffuser = warme gouden gloed (ideaal bij tegenlichtflitsen bij warme herfstzon of indirect binnen bij kunstlicht)

126 Speciaal geval: ringflitser Voor macrofotografie zijn opzetflitsers niet geschikt: (te dichtbij = hard licht en schaduwen) Ringflitser op filterschroefdraad rond objectief. De eigenlijke flitser wordt via kabeltje verbonden met de eenheid die op flitsschoen van camera staat en zo via TTL met camera communiceert

127 Ringflitser Licht van ringflitser valt rondom het onderwerp, dus nauwelijks schaduwen Wil je toch schaduwen (om meer diepte te krijgen), kan je bij sommige ringflitsers een halve lichtcirkel uitschakelen Interessant bij blinkende voorwerpen zoals juwelen en glas: zacht licht met weinig schaduwen Richtgetal laag (10), niet krachtig, toch dicht bij onderwerp

128

129 Flitscompensatie: de flitsintensiteit Vergelijkbaar met belichtingscompensatie = hiermee kan je de belichting van het totale beeld (zowel voorgrond als achtergrond) optrekken (+1EV) of verminderen (-1EV) Flitscompensatie = opzettelijk meer of minder flitslicht afgeven tov de TTL-meting Heeft dus enkel invloed op het onderwerp dat door de flits belicht wordt en niet op de achtergrond verderaf

130 Flitscompensatie: de flitsintensiteit Weet wel dat een ingestelde flitscompensatie onthouden wordt als je de camera of externe flitser aflegt. Dus eerst weer op 0 zetten of eerstvolgende keer symbooltje checken.

131 Flitscompensatie Is je geflitst onderwerp overbelicht? Dan is het flitslicht te fel. Kan je oplossen met een negatieve flitscompensatie (of verder gaan staan of iso zakken ofwel fout scherpstelpunt verder dan onderwerp) Is je geflitst onderwerp een beetje te donker? Positieve flitscompensatie (of dichter gaan staan of iso omhoog) Let wel: door het aanpassen van de flitscompensatie, verandert het flitsbereik

132 Flitscompensatie

133 Flitscompensatie

134 Flitscompensatie

135 Canon: Hoe pas ik dit aan? Interne flitser: opname-menu, flitsbesturing Externe speedlite: blijven duwen op middelste setknop op flitser en dan +- of -knop Nikon: (zowel interne als externe flitser) Blijven duwen op flitsknop links op camerabody en voorste instelwiel Of via i-knop in rechter kolom

136 Hoe pas ik dit aan voor Canon? Via Q-knop achteraan Via cameramenu Op externe flitser

137 Hoe pas ik dit aan voor Nikon?

138 Opdracht flitscompensatie Maak een flitsfoto van een zwart voorwerp Bemerk dat het item grijs zal zijn op de foto (omdat de TTL flitskracht geregeld wordt volgens de lichtmeter in de camera. En deze is gebaseerd op 18% grijs) De TTL-flits is dus te krachtig Om dit bij te sturen moeten we de flitsintensiteit verminderen

139 Opdracht flitscompensatie Maak een flitsfoto van een wit voorwerp Bemerk dat het item grijs zal zijn op de foto (omdat de TTL flitskracht geregeld wordt volgens de lichtmeter in de camera. En deze is gebaseerd op 18% grijs) De TTL-flits is dus niet krachtig genoeg Om dit bij te sturen moeten we de flitsintensiteit opdrijven

140 Opdracht flitscompensatie Maak een aantal portretfoto s van elkaar (Mstand) waarbij je s experimenteert met flitscompensatie. Bij (teveel) positieve compensatie kan het zijn dat de persoon te fel en onnatuurlijk belicht wordt door je flits Bij (teveel) negatieve compensatie kan het flitslicht te zwak worden om de afstand voldoende te overbruggen

141 Flitscompensatie bij witte/zwarte achtergrond Bij TTL-flitsen berekent de lichtmeter de flitssterkte op basis van het gereflecteerde (onzichtbare) flitslicht Lichtmeter camera vertaalt alles weer naar middengrijs (18%) Met als gevolg dat bij een witte achtergrond (veel lichtreflectie) te weinig flitskracht uitgestuurd wordt waardoor je onderbelichting bekomt (oplossen met positieve flitscompensatie)

142 Flitscompensatie bij witte/zwarte achtergrond Bij een donkere achtergrond (weinig lichtreflectie) wordt teveel flitskracht uitgestuurd waardoor je overbelichting bekomt (oplossen met negatieve flitscompensatie)

143 Flitscompensatie bij witte/zwarte achtergrond Neutrale achtergrond Indirect geflitst Hele beeld = gemiddeld belicht Correcte flitskracht

144 Flitscompensatie bij witte/zwarte achtergrond Witte achtergrond net achter model Indirect geflitst Hele beeld is bleker dan 18% grijs Foute flitskracht, te weinig Positieve flitscompensatie nodig

145 Flitscompensatie bij witte/zwarte achtergrond Zwarte achtergrond net achter model Indirect geflitst Hele beeld is donker dan 18% grijs Foute flitskracht, te fel Negatieve flitscompensatie nodig

146 Een typisch flitsprobleem Direct flitslicht gebruiken als hoofdlicht in donkere omgeving: Één bepaalde afstand waarop onderwerp correct belicht is (TTL-flitsen op scherpstelpunt) Alles wat dichter staat dan deze afstand wordt overbelicht (kracht van flitslicht te groot) Alles wat verder staat dan deze afstand wordt onderbelicht (flitslicht niet krachtig genoeg meer)

147

148 Hoe los je dit wel en niet op? Iso verhogen: sensor gevoeliger voor licht, achtergrond zal meer zichtbaar worden (groter flitsbereik), voorgrond zal nog meer overbelicht worden Dichter/verder gaan: flitslicht optimaal voor scherpstelafstand, alles ervoor overbelicht, alles erachter overbelicht Sluitertijd langer: sluitertijd enkel invloed op achtergrond, hier geen optie want dan teveel bewegingsonscherpte Flitscompensatie: je maakt flits krachtiger of minder krachtig, verandert niets aan overbelichting en onderbelichting

149 Hoe los je dit wel en niet op? Indirect flitsen via witte plafond (als die er is externe flitser) De compositie aanpassen. Fotografeer per koppel ipv ganse tafel (interne flitser) Probleem komt omdat flitslicht geoptimaliseerd is voor scherpstelafstand, alles ervoor vangt teveel licht, alles erachter vangt te weinig licht. Via indirect flitsen krijg je een grotere indirecte lichtvlek van boven met meer lichtspreiding

150 Evenwicht tussen flitslicht en bestaand licht (overdag buiten) Het moeilijkste bij flitsen is een balans vinden tussen flitslicht en het bestaande omgevingslicht Je eigenlijke onderwerp wordt via TTL belicht door de interne flitser (rekening houden met flitsbereik en ideale afstand) De achtergrond wordt niet door de flits belicht, maar door andere lichten of de zon

151 Flitslicht en bestaand licht

152 Probleem bij portret tegen heldere hemel Stel dat je een buitenportret wilt maken van een persoon in schaduw tegen een heldere achtergrond (hemel of bleek gebouw in zonlicht) Av-stand, f5,6 (beperkte scherptediepte), iso 100 (helder weer), sluitertijd door de camera (halfautomatisch) Resultaat = persoon te donker door de tegenlichtsituatie, teveel schaduw in gezicht

153 Portret tegen heldere hemel Av-stand F4 (zelf) Iso 100 (zelf) Geen flits 1/500 e sec (camera) Geen zonlicht op persoon Tegenlicht = persoon te donker (geen zonlicht op gezicht)

154 Probleem bij portret tegen heldere hemel Zopas persoon te donker (in schaduw en tegenlichtsituatie) Simpele oplossing: invulflits activeren en de belichting zo laten Resultaat = persoon nu correct belicht door invulflits (rekening houdend met correct flitsbereik) maar de achtergrond is nu te bleek of helemaal overbelicht & dus weg

155 Portret tegen heldere hemel Av-stand F4 (zelf) Iso 100 (zelf) Flitsen (zelf) 1/200 e sec (camera) Persoon ok door flitslicht achtergrond overbelicht

156 Probleem bij portret tegen heldere hemel Waardoor ontstaat die overbelichte achtergrond nu??? In 1 e foto berekent camera een sluitertijd van 1/500 e sec (er is veel licht, lens wijd open, dus snel) Door de flits te activeren valt de sluitertijd terug op 1/200 e (of 1/250 e ). Dit is de flitssynchronisatietijd (zie verder) Een snellere sluitertijd in combinatie met flitsen is niet mogelijk

157 Probleem bij portret tegen heldere hemel De sluitertijd wordt dus langer waardoor de belichting van de achtergrond overloopt en dus te helder wordt Gevolg: geen balans tussen voorgrond en achtergrond

158 Balans tussen flitslicht en omgevingslicht Hoe vermijden we nu dat de achtergrond overbelicht wordt? Fotografeer in de M-stand ipv Av-stand Stel de sluitertijd in op maximaal 1/200 e (of 1/250 e : de synchronisatietijd) Meet het licht op de achtergrond (hemel) en stel nu het diafragma zodanig in dat je belichting in evenwicht is (balkje lichtmeter midden). Je zal nu wel een groter f-getal hebben dat normaal

159 Balans tussen flitslicht en omgevingslicht De belichting is nu in evenwicht en afgestemd op de achtergrond (hemel). Deze zal nu altijd correct belicht worden In M-stand verandert je belichting niet meer Stel nu scherp op de persoon en maak de foto met flits. TTL bepaalt nu de nodige flitskracht Let wel: je zal nu dichter bij je onderwerp moeten staan om te flitsen (want groter f-getal & flitsafstand = richtgetal : f-getal)

160 Balans ts flitslicht & omgevingslicht M-stand F8 (zelf) Iso 100 (zelf) Flitsen (zelf) 1/200 e sec (zelf) Persoon ok door flitslicht achtergrond ok door sluitertijd en diafragma

161 Inflitsen & belichtingscompensatie Naast het in balans brengen van je achtergrond (omgevingslicht) kan je er ook voor kiezen om de achtergrond bewust iets te onderbelichten Hierdoor ontstaat een meer dramatische hemel Persoon correct belicht door TTL flitsen (let op flitsbereik)

162 Inflitsen & belichtingscompensatie We vertrekken opnieuw vanuit de M-stand en meten het licht eerst enkel op de achtergrond (de hemel) maar nu brengen we de belichting niet in evenwicht Stel de sluitertijd in op maximaal 1/200 e (of 1/250 e : de synchronisatietijd) Meet het licht op de achtergrond en stel nu het diafragma zodanig in dat je belichting 1 stop (of meer) onderbelicht is (balkje lichtmeter op -1).

163 Inflitsen & belichtingscompensatie De belichting is nu afgestemd op de achtergrond. Deze zal nu altijd onderbelicht worden In M-stand verandert je belichting niet meer Stel nu scherp op de persoon en maak de foto met flits. TTL bepaalt nu de nodige flitskracht Let wel: je zal nu dichter bij je onderwerp moeten staan om te flitsen (want groter f-getal & flitsafstand = richtgetal : f-getal)

164 Inflitsen & belichtingscompensatie Belichting achtergrond in evenwicht. Achtergrond belicht door sluitertijd, diafragma en iso Bloemen correct belicht door TTL flitsen en rekening houden met beperkte bereik Belichting achtergrond niet in evenwicht, maar onderbelicht Achtergrond belicht door sluiterti jd, diafragma en iso (-1 EV) Bloemen correct belicht door TTL flitsen en rekening houden met beperkte bereik

165 Inflitsen & belichtingscompensatie

166 Inflitsen & belichtingscompensatie

167 Creatief inflitsen

168 Flitssynchronisatietijd Camera op S-stand, zonder flitser en sluitertijd van 1/1000 e sec : geen probleem Activeer nu de interne of externe flits Druk ontspanknop opnieuw half in Sluitertijd is nu geen 1/1000 e sec meer, maar 1/200 e of 1/250 e ook al staat camera nog steeds in sluitertijdvoorkeur Camera valt nu terug op kortst mogelijke sluitertijd waarbij flitslicht gebruikt kan worden = flitssynchronisatietijd

169 Flitssynchronisatietijd Deze flitssynchronisatietijd komt door de mechanische sluiter (staat vlak voor sensor en bestaat uit 2 horizontale gordijnen) Bij korte sluitertijden volgt tweede gordijn snel na het eerste zodat de afstand tussen beide gordijnen niet groot genoeg is om hele sensor zichtbaar te maken Gevolg = slechts gedeelte van sensor wordt belicht door de flits en foto met zwarte boord (via TTL: camera s beletten dit tegenwoordig)

170 Sluitertijd korter dan flitssynchro

171 Sluitertijd korter dan flitssynchro

172 Sluitertijd langer dan flitssynchro Pas vanaf een langere sluitertijd is de afstand tussen eerste en tweede gordijn groot genoeg om de sensor in z n geheel te belichten Die sluitertijd is de flitssynchronisatietijd Hangt af van camera tot camera: meestal 1/200 e of 1/250 e sec

173 Sluitertijd langer dan flitssynchro

174 Sluitertijd langer dan flitssynchro

175 Beperkingen door flitssynchro Flitssynchronisatietijd van 1/200 e sec is niet zo heel erg snel en dus kan het moeilijk zijn om snel bewegende onderwerpen scherp te fotograferen (bevriezen) met flitslicht (sluitertijd valt terug op 1/200 e sec mss niet genoeg om actie te bevriezen) Kortere flitssynchro ook handig bij flitsen als invullicht bij tegenlichtopnames met klein f- getal (grote opening). Door langere sluitertijd (1/200 e ) en grotere lensopening (f4) meer kans op overbelichting (zie verder: kan opgevangen worden met Hi-speed flits via externe flits)

176 Opdracht beperking flitssynchro Fotografeer een snelle actie (binnen) met flits. Door de flits valt sluitertijd terug op 1/200 e en is actie mss niet meer helemaal bevroren Maak nu zelfde actiefoto zonder flits, nu kan je snellere sluitertijd nemen, maar actie te donker Maak op zonnige dag een portret tegen licht (iso 100, f4). Tegenlicht = invulflits. Sluitertijd wordt 1/200 e en kans op overbelichte achtergrond. Maak nu foto zonder flits

177 Slow sync flitsen Flitsen kan met sluitertijd vanaf 1/200 e sec (1/250 e ) en langer (1/125 e, 1/60 e, 1/2 e, ) Flitsen met lange(re) sluitertijd om achtergrond goed te belichten noemt slow sync flitsen Op die manier bekom je mooie flitsfoto s waarbij het flitslicht mooi gemengd is met het bestaande omgevingslicht (het ligt er niet meer vingerdik op dat er geflitst is)

178 Slow sync flitsen Bij slow sync flitsen gaat de sluiter volledig open en gaat de flits af. Daarna blijft de sluiter nog een tijdje openstaan om het aanwezige omgevingslicht op te vangen Door deze langere sluitertijden bestaat de kans wel op bewegingsonscherpte in de personen

179 Flitsen met korte sluitertijd 1/60 e sec Geen achtergrond Geen bewegingsonscherpte Weinig dynamiek

180 Flitsen met langere sluitertijd 1/2 e sec Wel achtergrond Beetje bewegingsonscherpte Dynamisch beeld

181 Slow sync flitsen Flitsen met een trage sluitertijd geeft dynamiek aan je beeld Vaak lukt het toch nog redelijk goed om de beweging voldoende te bevriezen Dit is natuurlijk afhankelijk van de hoeveelheid omgevingslicht en de snelheid van de beweging

182 Slow sync flitsen

183 Sfeervol avond- of nachtportret Fotografeer s avonds een persoon tegen een achtergrond van verlichte gebouwen M-stand, f4 (veel licht vangen), 1/8 e sec (langere sluitertijd om achtergrond te zien niet letten op lichtmeter want persoon volledig belicht door flitslicht dat er nu nog niet is), iso 100 en flitsen Langere sluitertijd: stabilisatie aan, niet teveel zoomen, camera stevig vast en model stil Persoon binnen bereik van de flitser (3m)

184 Sfeervol avond- of nachtportret Achtergrond is nu wellicht al beetje zichtbaar, maar mss nog niet voldoende Een nog langere sluitertijd is geen optie, want dan bewegingsonscherpte (uit de hand) Dus iso opdrijven naar 400 of meer: omgevingslicht heeft meer impact waardoor zwakke licht uit achtergrond voldoende kan inwerken

185 Sfeervol avond- of nachtportret Hogere iso = groter flitsbereik, dus kans dat model te fel belicht wordt. Indien zo: zelf wat achteruit gaan zodat afstand groter wordt Persoon moet wel gedurende de langere belichtingstijd goed stil blijven staan, want anders bewegingsonscherpte (zullen we kunnen opvangen door te flitsen op 2 e gordijn, op einde van belichtingstijd)

186 Sfeervol avond- of nachtportret

187 Sfeervol avond- of nachtportret

188 Sfeervol avond- of nachtportret

189 Flitsen en langere sluitertijd: flits op 1 e of 2 e gordijn??? Bij flitsen van bewegende onderwerpen en langere sluitertijden kan je kiezen om te flitsen op het 1 e gordijn (bij het openen van de sluiter) of op het 2 e gordijn (bij het sluiten van de sluiter) Flitsen op 1 e gordijn is de standaard instelling

190 Flitsen op 1 e gordijn Bij flitsen op het 1 e gordijn zal er eerst geflitst worden en daarna zal nog even doorbelicht worden door de langere sluitertijd Gevolg: bij bewegende onderwerpen ontstaan nu bewegingsvegen Deze vegen staan voor het bevroren, geflitste onderwerp zodat je de indruk krijgt dat het onderwerp achteruit gaat

191 Flitsen op 1 e gordijn

192 Flitsen op 2 e gordijn Flitsen op 2 e gordijn = eerst doorbelichten met langere sluitertijd en dan pas voor het sluiten van de sluiter gaat de flits af Dit instellen doe je via het cameramenu (flitsinstellingen van interne flitser) of knopje op de externe flitser Nu krijg je eerst de strepen en op het laatst het bevroren, geflitste voorwerp en zo ontstaat indruk daar item vooruit gaat

193 Flitsen op 2 e gordijn

194 Flitsen op 2 e gordijn instellen Canon: knop op externe flitser of in opname-menu flitsbesturing interne flits Nikon: op flitsknopje links op body blijven duwen en via achterste instelwiel kiezen voor REAR

195 Flitsen op 1 e of 2 e gordijn

196 Flitsen op 1 e of 2 e gordijn

197 Flitsen op 2 e gordijn

198 Flitsen op 2 e gordijn

199 Flitsen op 2 e gordijn

200 Opdrachten flitsen op 2 e gordijn Rijdend autootje of trein met lichtspoor M-stand, f4 à 5,6 (beperkte scherptediepte en veel licht vangen), sluitertijd van 1/4 e tot 1 sec (statief = geen IS/VR), iso 100 (zo weinig mogelijk ruis, toch op statief) Flitsen op 1 e gordijn = streep voor trein/auto waardoor het lijkt achteruit te rijden Flitsen op 2 e gordijn = streep achter voertuig waardoor het vooruit lijkt te gaan Het mag niet te donker zijn in de ruimte Lengte sluitertijd aanpassen aan snelheid voertuig

201 Opdrachten flitsen op 2 e gordijn Rijdend autootje of trein met lichtspoor Indien auto niet meer zichtbaar of te transparant: sluitertijd korter nemen Rekening houden met flitsbereik (interne) flitser: ongeveer 3m bij f4

202 Opdrachten flitsen op 2 e gordijn Speelkaart of mes met nasleep Zwart doek als achtergrond: mooi contrast M-stand, f4 à 5,6 (beperkte scherptediepte en veel licht vangen), sluitertijd van 1/8 e tot 1/2 e sec (statief), iso 100 (zo weinig mogelijk ruis en toch op statief) Flitsen op 2 e gordijn Het mag niet te donker zijn in de ruimte Om zwarte achtergrond mooi zwart te houden: negatieve flitscompensatie (want doek wordt ook belicht door flits) zoniet moet doek meters verder in achtergrond staan (buiten flitsbereik)

203 Opdrachten flitsen op 2 e gordijn Rollende dobbelsteen Zwart doek als ondergrond: mooi contrast M-stand, f11 of f16 (meer scherptediepte omdat je niet weet waar dobbelsteen gaat rollen, sluitertijd van 1/8 e tot 1/2 e sec (statief), iso hoger (want door f16 heel beperkt flitsbereik iso x4 = afstand x2) Flitsen op 2 e gordijn Het mag niet te donker zijn in de ruimte Om zwarte achtergrond mooi zwart te houden: negatieve flitscompensatie

204 Opdrachten flitsen op 2 e gordijn Creatief zelfportret met lichtstrepen M-stand, f4 (beperkte scherptediepte), sluitertijd van 2 tot 6 sec (afhankelijk van hoe donker het is en hoe snel je draait), iso 100 (binnen flitsbereik van 3m en toch lange belichtingstijd) Camera vasthouden en op jezelf richten en tijdens belichtingstijd rond je as draaien Flitsen op 2 e gordijn = jezelf op einde bevriezen

205 Opdrachten flitsen op 2 e gordijn Nog enkele ideeën: Vangbal of werpbal??? Vallend ei (2 e gordijn) of opspringend ei (1 e gordijn)? Schrijven met licht en jezelf ook duidelijk op foto (lange belichting op statief = schrijven met licht, flits op 2 e gordijn op einde = jezelf bevriezen op foto) Meetrekken op stilstaand onderwerp (iets langere belichtingstijd = streepvorming, flits op 2 e gordijn = onderwerp scherp bevriezen)

206 Hi speed flitsen Flitsen met sluitertijd korter dan flitssynchronisatietijd is met interne flitser niet mogelijk Met opzetflitser kan dit wel: speciale functie Hi Speed/FP (meestal speciale knop op systeemflitser)

207 Waarom kortere sluitertijd? Bij flitsen kan sluitertijd meestal niet korter dan 1/200 e sec (1/250 e ) Bij het fotograferen van zeer snelle bewegingen bij minder goede lichtomstandigheden zal de sluitertijd wellicht korter moeten zijn (vb 1/1000 e sec) Bij een buitenportret tegen licht. Klein f-getal = weinig scherptediepte = grote opening = laat veel licht door = korte sluitertijd. Invulflits activeren om schaduwen door tegenlicht uit te lichten = sluitertijd weer naar 1/200 e waardoor achtergrond overbelicht wordt

208 Hoe werkt High Speed flitsen? HSS werkt niet door 1 flits af te vuren, maar salvo van flitsen zodat er steeds licht valt tussen de nauwe opening van 1 e en 2 e gordijn Gebeurt zodanig snel dat we dit als 1 flits zien Flitslicht duurt langer dan normaal, dus de kracht ervan neemt af In HSS draagt je flits dan ook zo ver niet (wordt aangegeven op lcd-scherm van je flitser)

209

210

211

212 Eindwerkopdrachten flitsen (5) Alle opdrachten kunnen met de interne flitser uitgevoerd worden, maar mogen ook via je externe flitser Grote duistere ruimte binnen of verder afgelegen gebouw of standbeeld bij valavond zonder statief (iso omhoog voor groter flitsbereik, klein f-getal om veel licht te vangen, let op sluitertijd om scherp uit de hand) Sfeervol avondportret buiten (iets langere sluitertijd = achtergrond voldoende zichtbaar, iso hoger = licht meer impact, flits = belichting persoon, flitsen op 2 e gordijn = persoon mooi scherp)

213 Eindwerkopdrachten flitsen (5) Portret van persoon met hoed of pet in zon (inflitsen om schaduwen van pet te verzachten) Portret tegen heldere blauwe hemel (licht meten op achtergrond en dan inflitsen op persoon zodat belichting persoon en hemel mooi in balans zijn) Creatieve toepassing op flitsen op 2 e gordijn (gevoel van beweging in foto, maar onderwerp op eind van belichtingstijd toch voldoende bevriezen)

214 Einde thema 4