Jaarbeeld Ravelijn viert jubileum met symposium 8 Eerst kijken wat mensen zelf kunnen 10 Ondernemersloket prikkelt tot nadenken 28

Transcriptie

1 Jaarbeeld 2013 Stichting Ravelijn maart 2014 In dit Jaarbeeld 2013 o.a. Ravelijn viert jubileum met symposium 8 Eerst kijken wat mensen zelf kunnen 10 Ondernemersloket prikkelt tot nadenken 28 Stichting Ravelijn vrijwilligers mantelzorg maatschappelijke inzet Jaarbeeld

2 Inhoud Voorwoord 3 Over stichting Ravelijn 4 Jubileum 7 STIP 10 Vrijwilligersbemiddeling 12 Ravelijn in beeld 18 Informele Zorg 20 AV Werkpunt 28 Maatschappelijke inzet 30 Colofon Tekst Marian Vreugdenhil (p. 1, 20-23, 25, 27), Natanja Vreugdenhil (overig) Basisontwerp Concreet geeft vorm Opmaak Natanja Vreugdenhil Drukwerk Drukland.nl Fotografie Desirée Schippers (p. 3, 7-9), Marian Vreugdenhil (p. 1, 20-23, 25, 27), Martha van Velse (p. 11), Joris Steentjes (p. 16), Claudia Swarts (p. 19, beneden), René Rosmolen (p. 30), Max Kraaijenbrink (p. 18, boven), onbekend (p. 14, 26), Natanja Vreugdenhil (overig) Illustraties Concreet geeft vorm (p ) Omslag: Stagiair Sina Kömür brengt mevrouw Van den Brink wat extra gezelligheid (zie ook p. 23) Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de stichting Ravelijn verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is of voor het overnemen in enig dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift (al of niet in digitale vorm of online) of in een RTV-uitzending. 2 Jaarbeeld 2013

3 Jaarbeeld 2013 Stichting Ravelijn maart 2014 Voorwoord Het afgelopen jaar vierde Ravelijn haar tienjarig bestaan, en wat was het een prachtig jaar! Hoogtepunt was het inspirerende symposium Zorgen voor de toekomst?! Dat ging niet alleen over de vraag hoe de zorg er in de toekomst zal uitzien, maar ook over de zorgen die daarover breed in onze samenleving leven. Daarnaast hebben we dit jaar extra aandacht besteed aan de diversiteit van de vrijwilligersvacatures. Vrijwilligersorganisaties konden via stickers kenbaar maken dat ook bij hen vrijwilligers aan de slag zijn. Ook binnen Ravelijn waren het stormachtige tijden. Dankzij de opdracht van de gemeente Amersfoort om in korte tijd minimaal vijf STIP s, informatiewinkels in de wijk, te openen is het aantal vrijwilligers dat bij Ravelijn in dienst is in korte tijd meer dan verdubbeld. Maar er waren nog veel meer nieuwe ontwikkelingen, u leest er alles over in ons Jaarbeeld. Vrijwilligerswerk lijkt steeds meer hét antwoord te vormen voor de uitdagingen waar we als samenleving voor staan. Vrijwilligerswerk helpt mensen te participeren, versterkt het sociale netwerk, vormt een onmisbare aanvulling op de formele zorg, draagt bij aan het langer zelfstandig wonen van mensen, vergroot het zelfvertrouwen en het gevoel van verbinding. Vrijwilligerswerk is echter niet de sluitpost op de begroting. Vrijwilligerswerk is alleen vrijwilligerswerk als de vrijwilliger dit vanuit een intrinsieke motivatie kan doen en het dus aansluit bij de wensen en behoeften van de vrijwilliger. Als het past binnen het ritme van het eigen leven en als er waardering voor de inzet wordt geuit. kracht van vrijwilligers. Vrijwilligers binnen Ravelijn, vrijwilligers die projecten van Ravelijn uitvoeren, en vrijwilligers die Ravelijn bemiddelt naar tal van vrijwilligersorganisaties, evenementen en bewonersinitiatieven. In de Participatiewet wordt nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheden en beperkingen van vrijwilligerswerk. De overheveling van AWBZ-taken naar de gemeente zal ook veel gevolgen hebben voor de rol die bewoners, mantelzorgers en vrijwilligers in Amersfoort gaan vervullen. Ravelijn zal zich ook in 2014 met passie en betrokkenheid blijven inzetten om bij te dragen aan een sociaal Amersfoort waarin iedereen mee kan doen en meetelt. Ik wens u met trots veel leesplezier toe! Voor Ravelijn is er nog veel te doen. En Ravelijn bestaat uit de Sylvia Cox, directeur Ravelijn Jaarbeeld

4 Over stichting Ravelijn Missie en visie Ravelijn versterkt en verbindt Stichting Ravelijn werkt aan een samenleving waarin iedereen meedoet. Dat doen we door vraag en aanbod op het gebied van maatschappelijke inzet bij elkaar te brengen. Dit betekent: kwaliteiten benutten, participatie en zelfredzaamheid vergroten en duurzame sociale relaties versterken. 4 Jaarbeeld 2013

5 Nieuwe missie en visie Een heldere visie en missie inspireren en geven richting. Dat is zeker het geval met de nieuwe missie en visie van Ravelijn. Na tien jaar Ravelijn was jubileumjaar 2013 hét moment om de visie en missie te vernieuwen. Alle medewerkers, betaald en vrijwillig, konden hun input leveren voor de nieuwe missie en visie. (Zie foto: de medewerkers maakten collages over de identiteit van Ravelijn.) In kleine teams werkten zij onder leiding van adviseur Hans Kieft van 2-Tact aan kernwoorden die zeker in de nieuwe missie en visie moesten terugkomen. Verbinding tussen bolwerken, dat is de betekenis van de naam Ravelijn. Niet voor niets werd het woord verbinden dan ook veelvuldig genoemd door de teams. Met de input van de medewerkers kwam de directie tot een inspirerende, bondige nieuwe missie en visie (zie linkerpagina). van vier medewerkers. Zij zijn begin 2014 gelukkig allemaal weer volledig aan het werk. Personeelsvertegenwoordiging Ravelijn heeft een Personeelsvertegenwoordiging (PVT) die maandelijks bij elkaar komt. De PVT maakt afspraken met de directie over huishoudelijke zaken en speelt een rol in sollicitatieprocedures en formele zaken als de herijking van het vrijwilligerscontract. Daarnaast geeft de PVT wat extra sjeu aan het werken bij Ravelijn, bijvoorbeeld met een aardigheidje en een gedicht voor 5 december en de Sintekerstviering voor alle (betaalde en onbetaalde) medewerkers. Leden: Yardena Vermaat, Alma Post, Cecilia Arons, Lonneke Lavrijssen (tot 1 april) en (vanaf 1 april) Wil van de Biezen, die laatste namens de vrijwillige medewerkers. Als netwerkorganisatie is Ravelijn verbonden met meer dan driehonderd andere organisaties. Ravelijn bundelt de krachten en stimuleert het ontstaan van nieuwe ideeën door ontmoetingen te faciliteren. Deskundigheid op het gebied van maatschappelijke inzet wordt op velerlei manieren ter beschikking gesteld aan anderen. Maar ook op individueel niveau (vrijwilliger, mantelzorger, wijkbewoner) versterkt en verbindt Ravelijn. Financiering In verband met de bezuinigingen van de gemeente Amersfoort werd de structurele subsidie voor Ravelijn in 2012 met 10% verlaagd. De gevolgen daarvan waren in 2013 nog merkbaar. Zo kon Ravelijn de functie van accountmanager (die actief nieuwe organisaties benadert en van op maat gesneden advies voorziet) in 2013 niet langer invullen. Medewerkers en vrijwilligers Ravelijn is een stichting met een directeur-bestuurder en een Raad van Toezicht. Vrijwilligers, medewerkers en stagiairs werken er met enthousiasme aan een betrokken samenleving. Ravelijn streeft naar een platte organisatievorm, waarbinnen er veel ruimte is voor eigen initiatief van de medewerkers. Betaalde medewerkers sturen de verschillende activiteiten aan of voeren deze uit, waar mogelijk worden vrijwilligers ingezet. Eind 2013 werkten er 19 betaalde medewerkers (13,6 fte) en 63 onbetaalde medewerkers (interne vrijwilligers) bij Ravelijn. De onbetaalde medewerkers zijn bijvoorbeeld werkzaam als intercedent, trajectbegeleider of als lid van het team Service en Informatie (voorheen: telefoonteam). Daarnaast werkt een groot deel van de onbetaalde Ravelijn-medewerkers op een van de STIP s. Ravelijn heeft in 2013 van vier betaalde medewerkers afscheid genomen. Er werden twee nieuwe medewerkers aangenomen. Ravelijn mocht 21 nieuwe onbetaalde medewerkers in haar kantoor aan de Bergstraat verwelkomen, terwijl zestien onbetaalde medewerkers vertrokken. Het ziekteverzuim onder het betaalde personeel was hoog, 13,6%. De oorzaak hiervan ligt hoofdzakelijk in het langdurig verzuim De hulpvragen die op Ravelijn afkomen, nemen nog steeds toe in complexiteit. De inzet die van de vrijwilliger wordt gevraagd is lang niet altijd meer passend bij vrijwilligerswerk door de frequentie, complexiteit of langdurigheid. Door de inzet van tweedejaars stagiairs MWD en SPH is het soms toch mogelijk mensen in een dergelijke situatie te ondersteunen. De consulenten van de informele zorg begeleiden deze stagiairs. Als belangrijke speler in de informele zorg ziet Ravelijn het als haar taak om een bijdrage te leveren aan het vraagstuk hoe de informele en de formele zorg nog beter kunnen samenwerken. Naast de structurele middelen vanuit de subsidie van de gemeente Amersfoort heeft Ravelijn in 2013 financiële bijdragen van de gemeente ontvangen voor het Wijkklusteam, AV Werkt, Eigen Kracht, All-in, de pilot Tegenprestatie en Levensboeken. Voor Levensboeken gaf ook het Oranje Fonds een subsidie. Het VSB Fonds en Woonzorg Nederland droegen financieel bij aan het project Samen Online. Voor de coördinatie van de activiteiten van het dagbestedingsvervoer ontving Ravelijn vergoedingen van het St. Pieters en Bloklands Gasthuis en Beweging 3.0. Voor de inzet van vrijwilligers in de terminale zorg ontvangt Ravelijn subsidie van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Jaarbeeld

6 Raad van Toezicht ziet werkdruk bij Ravelijn toenemen Kritisch betrokken De leden van de Raad van Toezicht zetten hun kwaliteiten en ervaring belangeloos in om stichting Ravelijn te versterken. Voorzitter Ton Koorman: Ravelijn opereert in het hart van de participatiesamenleving. Een prachtige plek, maar ook een ingewikkelde. Bij Ravelijn telt iedereen mee, zegt WimJan Egtberts, lid van de Raad van Toezicht. De van oorsprong verpleegkundige, nu verpleeghuisdirecteur, had altijd al iets met mensen in een kwetsbare positie. Dat spreekt me aan bij Ravelijn. Kwetsbare mensen vinden weer hun kracht door ondersteuning van een vrijwilliger. Maar het kan ook dat mensen in hun kracht komen door zelf vrijwilligerswerk te doen. Daarnaast vind je bij Ravelijn mensen die juist hun kracht voor een ander willen inzetten. Anderen helpen was de rode draad in mijn leven, al noemde ik het geen vrijwilligerswerk, zegt Ton Koorman. Na zijn pensionering raakte de voormalig GUO-directeur (voorloper UWV, redactie) en UWVleidinggevende in Human Resource Management bij Ravelijn betrokken. Ik wilde iets doen met maatschappelijke relevantie, wat tegelijkertijd een appèl deed op mijn capaciteiten. Dit vond ik bij Ravelijn. Bijzonder Ik vind dat Ravelijn het heel goed doet, zegt WimJan Egtberts. Ik ben trots op een organisatie die met zoveel elan aan de weg timmert. Het Amersfoortse model is bovendien bijzonder. Meestal zie je dat er in een gemeente één algemene welzijnsorganisatie is die de maatschappelijke inzet erbij doet. In Amersfoort is Ravelijn een zelfstandige stichting. Dat maakt dat je snel nieuwe projecten kunt opzetten en flexibel kunt inspelen op wat bijvoorbeeld de politiek van je vraagt. Dat vraagt aan de andere kant soms om scherpe keuzes, want het aantal fte s is beperkt. Dat soort zaken bespreken we ook met de directeur. Vrijwilliger als wondermiddel De Raad van Toezicht richt vooral haar aandacht op de strategische en financiële positie van Ravelijn. Het is een interessante tijd voor Ravelijn, zo stellen Ton en WimJan. De verwachtingen zijn hooggespannen. De vrijwilliger wordt gezien als een wondermiddel, een panacee, voor veel problemen in de samenleving. Naast het stimuleren van de eigen kracht en inzet van individuele bewoners, moet vrijwilligerswerk ook verbinden in de buurt, de wijk en de stad. Dat zijn moeilijke vraagstukken. Ravelijn wil daar nadrukkelijk een rol in spelen. Ook met de veranderingen in de zorg komen er andere vragen op Ravelijn af. Wij zien dat Ravelijn daar flexibel en snel op inspeelt, maar we maken ons soms ook zorgen om de werkdruk die daardoor ontstaat. Als Raad van Toezicht houden we dat natuurlijk scherp in de gaten. Dat is onze rol. Aandacht voor strategische positie In 2013 bestaat de Raad van Toezicht uit (van links naar rechts): Harry Schrijer, Andrea Middel, Ton Koorman, Nynke Runia en WimJan Egtberts. 6 Jaarbeeld 2013

7 Jubileum 10 jaar Ravelijn Eén decennium vol maatschappelijke inzet Tien jaar bestaat de stichting Ravelijn, hét Amersfoortse adres voor vraag en aanbod van vrijwilligerswerk. Eén decennium boordevol maatschappelijke inzet, dat is een mijlpaal om bij stil te staan. Ravelijn viert haar jubileum met een symposium en extra aandacht voor de diversiteit van vrijwilligerswerk. Oprichting: aandacht voor flexibilisering De stichting Ravelijn ontstaat op 1 juli 2003 na een fusie van Salus, de Vrijwilligerscentrale en Matchpoint (deze laatste werd in 2008 weer zelfstandig). In deze periode is er sprake van een ingrijpende verandering in het zorgstelsel: de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kwam eraan. In dat kader organiseert Ravelijn ter ere van haar oprichting een symposium over de flexibilisering van vrijwilligerswerk. Nu, tien jaar later, zijn er opnieuw verregaande veranderingen in het zorgstelsel op komst. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt hervormd en op termijn vervangen door een nieuwe wet, de Wet Langdurige Intensieve Zorg (Wet LIZ). De Wmo wordt verder uitgebreid, meer taken gaan naar de gemeente. Deze veranderingen moeten de explosief gestegen zorgkosten een halt toeroepen. De overheid kijkt naar de informele zorg als een panacee voor het gat dat door de bezuinigingen wordt geslagen. Grenzen aan de informele zorg Veel vragen komen op ons af, stelt Ravelijn-directeur Sylvia Cox. Met het symposium draagt Ravelijn bij aan de actuele discussie over de toekomst van de zorg. Kunnen we in de toekomst nog wel voldoende vrijwilligers werven of zijn de grenzen aan de omvang van de informele zorg al in zicht? Hoe kunnen we de verbinding tussen de formele en de informele zorg versterken? (Lees meer over het symposium op p. 8 en 9.) Het symposium was via een livestream te zien op internet en is terug te kijken op youtube via Ravelijn033. Diversiteit van het vrijwilligerswerk De aandacht voor het jubileumjaar wordt vanuit Ravelijn bovendien aangewend om de diversiteit en de omvang van het vrijwilligerswerk in Amersfoort meer zichtbaar te maken. Zo opent de maandelijkse online nieuwsbrief Vrijwilligerswerk telkens met een top tien van vrijwilligersvacatures. De Dag van de Vrijwilliger in december vormt de aftrap van een raamstickeractie voor vrijwilligersorganisaties. Met de sticker hier zijn vrijwilligers goed bezig geven zij zowel erkenning voor als meer bekendheid aan de inzet van vrijwilligers. (Lees meer over de raamstickeractie op p. 19.) Tenslotte is er voor de vrijwilligers van Ravelijn in 2013 een extra mooi bedankje: een bon van tien euro, uit te geven bij het Jans Pakhuys of bij De Onthaasting. Het vrolijke feestlogo, een cadeau van Remco de Waal van Remwerk. Jaarbeeld

8 Nieuws Ravelijn houdt symposium Zorgen in de toekomst?! Zijn er grenzen aan de omvang van de informele zorg? De transitie van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving biedt kansen; zij spreekt het zelfoplossend vermogen van de burgers aan. Hen wordt gevraagd om verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf én de naaste. Maar kunnen vrijwilligers en mantelzorgers nog wel meer voor hun rekening nemen? En: Is de participatiesamenleving werkelijk iets nieuws? Deze vragen kwamen aan de orde tijdens het symposium op 17 oktober in de St. Aegtenkapel. Presentator Inge Diepman in gesprek met Leo Bisschops. Leo Bisschops*) benadrukt het verschil tussen noden en wensen De verzorgingsstaat ontstond na de Tweede Wereldoorlog. Door de grote werkloosheid in de dertiger jaren hadden ouderen de kans niet om een financiële buffer aan te leggen voor hun oude dag. Het noodwetje van Drees was in 1947 de eerste stap naar de verzorgingsstaat. De wet kenmerkte zich door soberheid, door het beroep op de eigen verantwoordelijkheid en door de keuze ouderen niet langer afhankelijk te laten zijn van hun kinderen. In deze wijziging was Nederland uniek. Met de huidige ontwikkelingen zoeken we de weg terug. Daarbij is het onderscheid tussen noden en wensen van groot belang. Noden geven aan wat nodig is om een menswaardig bestaan te kunnen leiden. Wensen liggen meer op het sociale terrein. Voor ieder geldt dat het niet leuk is wanneer een wens niet vervuld wordt. Anno 2013 vormen noden de legitimatie om een beroep te doen op de middelen van anderen. Wensen doen dat niet. In de nieuwe wetgeving moet dit onderscheid een plaats krijgen om te voorkomen dat de mantelzorg te zwaar belast wordt. *) lid van de adviescommissie VNG Zorg en Welzijn, raadslid en fractievoorzitter Best Open Marius Ernsting*) hekelt misverstanden over de participatiesamenleving en doet aanbevelingen Een misverstand: we gaan naar een participatiesamenleving. We 8 Jaarbeeld 2013

9 leven er allang in: Nederland staat al decennia aan de top van de wereld met meer dan 40% deelname aan het vrijwilligerswerk. Een ander misverstand: als er minder overheid is, komen er vanzelf meer actieve burgers bij. Uit onderzoek blijkt, dat een actieve overheid en actieve burgers hand in hand gaan. Iedereen doet mee, dat is het ingewikkeldste misverstand. Uit onderzoek blijkt dat ruim 20% van de bevolking weinig bereidheid toont om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Dat zijn de welgestelde passieven en de arme passieven. Die laatste groep, zo n 10% van de bevolking, heeft eigenlijk geen idee hoe ze moet participeren. Het tragische is: om deze groep ging het Drees destijds vooral. Hij heeft steeds gezegd: degenen die dat niet kunnen, daarvoor bestaat de overheid. Een aanbeveling: Overheid, ga eens serieus onderzoek doen naar de nog onbenutte voorraad vrijwilligerswerk. Denk aan ouderen boven de zeventig jaar en werknemers die nog geen vrijwilligerswerk doen. Ten slotte: accepteer dat burgerparticipatie in de ene plaats andere voorzieningen kan opleveren dan in de andere. Dat betekent dat er ongelijkheid kan ontstaan. En daar moeten we mee leren leven. *) tot eind 2013 voorzitter van het NOV Marjolein Broese van Groenou*) wijst op de grens aan inzet en omvang van informele zorg De staatssecretaris vindt dat er meer mantelzorgers moeten komen. Het aantal 70-plussers verdubbelt namelijk de komende twintig jaar. De groep ouderen die thuis blijft wonen doet een beroep op mantelzorgers en vrijwilligers. We hebben in Nederland 2,6 miljoen Als de overheid minder doet, gaan vrijwilligers niet automatisch meer doen mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg. Dit is relatief veel, maar dat aantal moet nog verder omhoog. Tussen een vrijwilliger en een mantelzorger bestaat een groot verschil. Een mantelzorger biedt zorg aan iemand met wie hij een relatie heeft, maar wie via Ravelijn een ander helpt, is een vrijwilliger. Wie weinig mensen om zich heen heeft, heeft weinig kans op informele zorg. Gemiddeld komen er tien verschillende personen bij een hulpbehoevende, van wie er drie mantelzorger zijn. Het vergroten van het aantal informele zorgers is moeilijk. We hebben daar mensen bij nodig, zoals buren, vrijwilligers of vrienden van vroeger. Zij zitten minder vanzelfsprekend in het steunnetwerk. Vrijwilligers zouden mantelzorgers kunnen helpen bij het uitbreiden van hun zorgnetwerk. Iets voor Ravelijn misschien? Voor de professionele zorgverleners zijn mantelzorgers dikwijls onzichtbaar, tenzij ze de partner zijn van de zorgvrager. Als het gaat om een sterkere verbinding tussen formele en informele zorg zijn we er nog lang niet. *) Bijzonder hoogleraar Informele Zorg aan de Vrije Universiteit Amsterdam Rob van Muilekom*) wil vrijwilligers vooral waarderen In 2010 deed 33% van de Amersfoorters vrijwilligerswerk. Dat is een mooi aantal. Er lijkt wel iets in de grond van onze stad te zitten dat mensen actief maakt in het vrijwilligerswerk. In Amersfoort zijn vrijwilligers meestal hoogopgeleid, vrouw en in de leeftijdscategorie van 45 tot 65 jaar. Hoe je vrijwilligers begeleidt, is een hele taak. Soms vragen mensen ruimte van de gemeente om iets te mogen doen. Maar als ambtenaren moeten we beter leren om het dan zelf los te laten en vrijwilligers hun kans te geven. Vanaf 2015 worden vele taken van de overheid bij de gemeenten neergelegd. Lopen we dat niet het risico om Ravelijn te overvragen, vraag ik me wel eens af. De diversiteit aan vrijwilligerswerk is enorm. Vorige week was ik bij de opening van de eerste STIP aan het Neptunusplein. Geweldig dat vrijwilligers zich daar inzetten om de vragen van wijkbewoners te beantwoorden. Hoe kunnen we al die vrijwilligers voldoende waarderen? *) wethouder gemeente Amersfoort Rob van Muilekom en Marjolein Broese van Groenou luisteren aandachtig. Jaarbeeld

10 STIP Eerst kijken wat mensen zelf kunnen doen Waar moet ik zijn om een scootmobiel aan te vragen? Hoe vind ik een huurwoning? Wie wil met mij iets organiseren? Met dit soort vragen weten de vrijwilligers van STIP wel raad. STIP, dat is dé informatiewinkel in de buurt. Bewoners kunnen hier terecht voor informatie en advies, maar ook voor een luisterend oor en een helpende hand. En als dat nodig is, wordt een bewoner de weg gewezen naar de juiste organisatie of in contact gebracht met een professional. Een meneer komt in paniek naar de STIP, hij is afgesloten van gas, water en licht. Als hij op zijn gemak is gesteld, zoekt hij samen met de STIP-vrijwilliger de juiste telefoonnummers op. Zelf bellen durft hij niet. Maar als de vrijwilliger met hem heeft geoefend, gaat hij het toch zelf proberen. Anderhalf uur later verlaat deze man de STIP met een grote glimlach op zijn gezicht: Het is gelukt, ik heb een betalingsregeling kunnen treffen. De volgende keer bel ik zelf! Regie over eigen leven De werkwijze van de STIP-vrijwilligers sluit aan bij de transitie in het sociale domein. Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. De standaard voorzieningenlijst is dan niet langer het uitgangspunt, zelfredzaamheid en maatwerk staan voorop. Alle mogelijkheden om een hulpvraag op te lossen, passeren de revue. Bij de STIP werken we vanuit de gedachte, dat mensen zo lang mogelijk zelf de regie over hun eigen leven houden, stelt projectleider Marieke Broersma. We kijken wat mensen zelf met hun vraag gedaan hebben. Wat kunnen ze nog zelf? Daarna inventariseren we wat buren, kennissen of familieleden kunnen betekenen. Het inschakelen van een vrijwillige hulpdienst kan een volgende stap zijn. Als deze opties niet toereikend zijn, wijzen we mensen de weg naar de formele zorg. Sociale kaart Marieke Broersma: De STIP-vrijwilliger is nadrukkelijk geen hulpverlener, maar een goede buur. Iemand die een luisterend oor biedt en waar nodig ook een helpende hand. Deze vrijwilligers worden getraind en begeleid door Ravelijn. Ze hebben kennis van de buurt en haar bewoners. Ze zijn bekend met professionals in de wijk, maar ook met bewonersinitiatieven, verenigingen en maatschappelijke instellingen. In die zin is de STIP een soort sociale VVV. De STIP-vrijwilligers brengen zorgvragen of multicomplexe vragen meteen bij het sociaal wijkteam onder. Dit is een team van professionals van verschillende organisaties, dat samen op buurtniveau zorg en ondersteuning levert aan mensen die extra hulp nodig hebben in hun dagelijks leven. Ook als het sociale wijkteam direct is ingeschakeld, wordt gekeken naar wat iemand zelf kan en naar oplossingen in de eigen omgeving. Het sociale wijkteam is de schakel tussen de eigen kracht van bewoners en hun omgeving en de meer gespecialiseerde hulp. Vanzelfsprekend werken de beroepskrachten van het sociale wijkteam en de STIP-vrijwilligers nauw samen om maatwerk te leveren. Actief burgerschap STIP is er niet alleen voor mensen met een hulpvraag, maar óók 10 Jaarbeeld 2013

11 voor mensen die iets willen doen voor hun buurt of die samen met anderen iets willen organiseren. Het is een plek waar de gemeente, professionals en wijkbewoners met elkaar samenwerken en waar actief burgerschap wordt bevorderd, zegt Marieke Broersma. De STIP brengt mensen met elkaar in contact die iets voor elkaar kunnen betekenen. Korte lijnen Medio augustus 2013 krijgt Ravelijn van de gemeente Amersfoort de opdracht om voor de STIP s vrijwilligers te werven, te trainen en te begeleiden. Op 11 oktober wordt de eerste locatie geopend: STIP Kruiskamp aan het Neptunusplein. STIP Liendert aan de Wiekslag is op 29 november een feit. In 2014 volgen nog drie STIP s in de wijken Schuilenburg, Soesterkwartier en Hoogland. In korte tijd is enorm veel werk verzet, stelt Broersma. De goede samenwerking in de voorbereiding van alle betrokkenen is zeker een succesfactor. Maar ook de buurtvoorlichters wil ik noemen. Zij attenderen wijkbewoners op de opening van een nieuwe STIP en werven vrijwilligers voor de STIP. In de wijken Kruiskamp en Liendert hebben ze alle huishoudens huis-aan-huis bezocht. Tenslotte wil ik de intercedenten van Ravelijn noemen. Zij wierven in korte tijd maar liefst twintig STIP-vrijwilligers, die vervolgens door de consulenten van Ravelijn werden getraind. In slechts enkele maanden tijd worden er vijf STIP-teams gevormd. Het is maar goed dat Ravelijn kan bogen op een jarenlange deskundigheid in het werven en begeleiden van vrijwilligers, zegt Marieke Broersma. Anders was dit nooit gelukt. Professionele vrijwilligers Van de STIP-medewerkers wordt heel wat verwacht. Ja, zij doen vrijwilligerswerk, maar dat is zeker niet vrijblijvend. Ravelijn neemt de begeleiding van haar vrijwilligers dan ook uiterst serieus. Jaarbeeld Goed Bezig Jaarbeeld Ravelijn nr

12 Vrijwilligersbemiddeling Vrijwilligersbemiddeling Vrijwilligersaantal blijft ook in 2013 stijgen Groei voornamelijk in online reacties In 2013 is er opnieuw sprake van groei in het aantal mensen dat zich bij Ravelijn meldt op zoek naar vrijwilligerswerk. Maar liefst 1609 potentiële vrijwilligers schreven zich in. Dit is een groei van 23 procent ten opzichte van De stijging wordt vooral veroorzaakt door een groeiend aantal mensen dat online op vacatures reageert. Voor alle aankomend vrijwilligers een passende functie, dat is het streven van de 19 vrijwillige intercedenten van de Vrijwilligersbemiddeling en -advisering. Amersfoorters op zoek naar vrijwilligerswerk, of organisaties op zoek naar vrijwilligers, zijn bij Ravelijn aan het juiste adres. Volop keuze Wie op zoek ging naar vrijwilligerswerk, had daarin volop keuze: de Vrijwilligersbemiddeling genereerde in het afgelopen jaar 624 vrijwilligersfuncties bij 295 organisaties in Amersfoort. Aankomend vrijwilligers konden kiezen uit een enorme diversiteit aan functies, variërend van zwembegeleider tot beheerder van sociale media. De Vrijwilligersbemiddeling- en advisering bediende in 2013 meer organisaties dan het jaar daarvoor. In het jaar daarvoor waren dit er nog 276. Ook in het aantal vacatures is er opnieuw sprake van groei. Per 31 december 2013 stonden er 624 actieve vacatures en klussen in de database. In 2012 waren dit er 531. Bij de evenementen was er sprake van een krimpend aanbod; er stonden vorig jaar 19 evenementen in de vacaturebank (28 in 2012). Er werd 53 keer voor een evenement bemiddeld (in keer). Meer online inschrijvingen Vorig jaar schreven zich opnieuw meer mensen in bij Ravelijn. Meer dan de helft (61%) van deze inschrijvingen verliep in 2013 via ravelijn.nl. Dit ligt in lijn met de groei in de jaren daarvoor (57% in 2012 en 51% in 2011). Aankomend vrijwilligers die via internet reageren zijn gemiddeld iets jonger, vaker vrouw en hoger opgeleid. Toch blijft de behoefte bestaan aan een persoonlijk gesprek bij het vinden van een passende functie. Het aantal inschrijvingen van potentiële vrijwilligers blijft stijgen. Groei in succesvolle bemiddelingen Meer dan de helft van de mensen die zich inschreef bij Ravelijn, ging ook daadwerkelijk als vrijwilliger aan de slag. Het ging hierbij om 806 geslaagde bemiddelingen. In 2012 waren er 614 geslaagde matches, dit was destijds nog iets minder dan de helft (47%) van het aantal inschrijvingen. 12 Jaarbeeld 2013

13 afzetten tegen de kenmerken van vacatures waarvoor aankomend vrijwilligers interesse hebben. De vraag naar vacatures voor gastheer/ gastvrouw/horeca, kantoorwerkzaamheden en in onderwijs/educatie is groter dan het vacatureaanbod. Bij de vacature op het gebied van activiteitenbegeleiding en welzijn/zorg/hulpverlening is dit precies andersom: er zijn meer vacatures dan vrijwilligers met belangstelling voor deze vacatures. Ook is opvallend dat de vraag naar vacatures van twee of meer dagdelen groter is dan het aantal vacatures dat in het bestand zit. Elke Blaensdorf (rechts) schreef zich op 20 augustus als duizendste vrijwilliger in. Voor herhaling vatbaar Van de 1609 mensen die zich in 2013 meldden op zoek naar vrijwilligerswerk, hadden 363 personen zich in de voorgaande drie jaren ook al eens ingeschreven. Zij vonden kennelijk het vrijwilligerswerk voor herhaling vatbaar en wilden daarbij nogmaals gebruik maken van de dienstverlening van Ravelijn. Leeftijdsopbouw Meer mensen gingen in 2013 via Ravelijn op zoek naar vrijwilligerswerk. Maar niet bij alle leeftijdsgroepen was er sprake van dezelfde groei. Jongeren van 19 t/m 25 jaar, en mensen van 46 t/m 55 jaar zijn oververtegenwoordigd in de stijging. Ook bij de leeftijdsgroepen 26 t/m 35 jaar en 36 t/m 45 jaar is er sprake van een flinke stijging, al is deze iets minder groot dan die van de eerder genoemde leeftijdsgroepen. Opvallend is dat de categorie 55-plus weliswaar groeit, maar ondervertegenwoordigd is in de stijging. Nieuwsbrief groeit mee Aankomend vrijwilligers kunnen zich sinds 2010 abonneren op de digitale nieuwsbrief Vrijwilligerswerk. Daarin staan elke maand de nieuwste vacatures, interessante nieuwtjes over vrijwilligerswerk en er wordt een organisatie in de schijnwerpers gezet. In 2013 steeg het aantal nieuwsbriefontvangers van ruim 1400 naar ruim Oorzaken van de groei Uit de cijfers blijkt dat er in 2013 opnieuw sprake is van een groei in vrijwilligersaantallen en -vacatures. Het is lastig om over de oorzaken van deze groei uitspraken te doen. Toch is er wel iets over te zeggen. Het ligt voor de hand dat de economische crisis zijn weerslag heeft op de groei, zowel in vrijwilligersaantallen als in het aantal vacatures. Een groter en gevarieerder aanbod in vrijwilligerswerk heeft uiteraard een aanzuigende werking op het aantal geïnteresseerden. Daarnaast werkt Ravelijn hard aan haar zichtbaarheid. Naast de traditionele communicatiemiddelen, waaronder drukwerk en free publicity in de lokale media, is Ravelijn ook online zeer actief met nieuwsberichten op ravelijn.nl, door middel van de digitale nieuwsbrieven en via de sociale media. Tenslotte zien steeds meer mensen dat vrijwilligerswerk ook iets positiefs voor de vrijwilliger kan doen: het imago van vrijwilligerswerk is de laatste jaren flink verbeterd. Hoe kent de vrijwilliger Ravelijn? Het leeuwendeel van de vrijwilligers die zich vorig jaar inschreven bij Ravelijn kende de organisatie via het internet. Daarnaast werden kennissen of vrienden en de krant het meest genoemd als middel waardoor men in contact kwam met Ravelijn. 7% van de vrijwilligers (115 personen) kwam naar eigen zeggen op verwijzing door het UWV. 6% werd verwezen door een andere instelling. Verschil in vacatureaanbod en -wens Vacatures waarbij de vrijwilliger met specifieke doelgroepen aan de slag gaat (bijv. mensen met een beperking) zijn minder in trek dan vacatures waarbij met algemene groepen (iedereen) wordt gewerkt. Dat valt op als we de kenmerken van de vacatures in het bestand 15 t/m 18 jaar 19 t/m 25 jaar 26 t/m 35 jaar 36 t/m 45 jaar 46 t/m 55 jaar 56 jaar en ouder Leeftijd van de nieuw ingeschreven potentiële vrijwilligers in Jaarbeeld

14 Vrijwilligerswerk doet ook iets voor jou Vrijwilligerswerk is een zinvolle manier om je te blijven ontwikkelen. Dat geldt zeker voor mensen die al langere tijd geen betaald werk doen. Met die gedachte begeleidt het team van All-in mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar vrijwilligerswerk. Natuurlijk doe je vrijwilligerswerk voor het goede doel. Maar het doet óók iets voor jou. Dat stelt Marloes Meijerman, coördinator maatschappelijke inzet. Haar team van vrijwillige trajectbegeleiders heeft in 2013 elke maand rond de dertig cliënten in begeleiding richting vrijwilligerswerk. Dat is maatwerk, want iedere cliënt heeft met het vrijwilligerswerk een ander doel voor ogen. Voor de een is vrijwilligerswerk een manier om weer in het werkritme te komen, de ander ziet een kans om zich op een ander werkveld te oriënteren. Weer een ander hoopt zijn beheersing van het Nederlands te verbeteren en een volgende cliënt zoekt simpelweg een prettige dagbesteding. Nieuwe cliënten worden bij All-in aangemeld door de afdeling Arbeidsintegratie van de gemeente Amersfoort. De doelgroep is zeer divers: jong en oud, met of zonder opleiding of werkervaring. Ook het NVA, Centrum voor duurzame inburgering, levert een aantal cliënten aan. Meestal volgen deze cliënten een inburgeringstraject. Samen op gesprek Net als de intercedenten van de reguliere bemiddeling denken de trajectbegeleiders van All-in met de (aankomend) vrijwilliger mee. Bij All-in gaat dit zelfs nog een stapje verder. Soms wordt er in overleg met een organisatie een nieuwe vrijwilligersplek gecreëerd, zegt Marloes. Daarnaast gaan onze trajectbegeleiders met de kandidaat mee op sollicitatiegesprek. Soms oefent de cliënt het gesprek vooraf met de trajectbegeleider. Is de vrijwilliger aangenomen voor het vrijwilligerswerk, dan houdt de trajectbegeleider contact met de vrijwilliger en de organisatie. De vrijwilliger wordt uitgenodigd voor groepsbijeenkomsten, waar hij of zij ervaringen kan uitwisselen met andere vrijwilligers. Na zo n drie maanden wordt de begeleiding vanuit Ravelijn beëindigd. De vrijwilliger blijft zich voor de organisatie inzetten, soms jarenlang. Cliënten van All-in bezoeken een groepsbijeenkomst bij Birkhoven. Pilot begeleide bemiddeling Mensen die vrijwilligerswerk zoeken, hebben soms behoefte aan een intensievere bemiddeling. Voor cliënten van de geestelijke gezondheidszorg, waaronder van Kwintes, startte Ravelijn in 2013 de Begeleide Bemiddeling. Ruim dertig mensen vonden via deze pilot vrijwilligerswerk. Als sollicitatiegesprekken voor vrijwilligerswerk telkens op niets uitlopen, is dat teleurstellend voor de vrijwilliger. Het kan een schok zijn, zegt Marloes Meijerman, dat je ook voor vrijwilligerswerk kunt worden afgewezen. Als dat keer op keer gebeurt, gooit de aankomend vrijwilliger de handdoek in de ring. Dat is jammer, want deze doelgroep heeft veel baat bij vrijwilligerswerk. Tijdens een of meerdere gesprekken proberen de trajectbegeleiders een duidelijk beeld te krijgen van het rugzakje van de cliënt. Vaak heeft de vrijwilliger wat meer structuur nodig. Het kan al enorm helpen als hij of zij elke week met dezelfde persoon kan werken, geeft Marloes als voorbeeld. Als de organisatie weet waarmee zij rekening moet houden, kan het de vrijwilliger vaak een prachtige plek bieden. 14 Jaarbeeld 2013

15 Ik wil graag iets dóen! Bij Eigen Kracht zetten vrouwen hun talent om in actie Eigen Kracht brengt vrouwen zonder werk of uitkering in beweging richting werk, opleiding, eigen bedrijf of vrijwilligerswerk. Het project is er voor hen, die na jaren hun dromen een kans willen geven. Het project maakt vrouwen bewust van het belang van economische zelfstandigheid. Talenten benutten De vijf vrijwillige trajectbegeleiders kijken samen met de vrouwen naar mogelijkheden om hun talenten in te zetten. Is er bijscholing nodig, of kan vrijwilligerswerk de vrouw helpen om haar vaardigheden weer op te pakken? De gesprekken steunen de vrouw in de stappen die ze zelf zet, vanuit haar eigen kracht. Daarnaast konden de vrouwen deelnemen aan inspirerende workshops: Social Media Succes (door Ayla Verheijen), Wat kun jij nog overwinnen (door Yura Boerma), Anders solliciteren (door Winny Bos) en een workshopreeks van de Volksuniversiteit, met onderwerpen als Zicht op je competenties en loopbaandoelen en Voorbereiden op een sollicitatiegesprek of assessment. Eigen Kracht coacht vrouwen om nieuwe ambities en energie om te zetten in concrete actie. Het project sluit aan op de deelname van vrouwen aan De tafel van één, een serie tafelgesprekken georganiseerd door het landelijke vrouwenplatform Woman Inc. Deze gesprekken maken vrouwen bewust van wat ze kunnen en willen. Een team van vijf vrijwillige trajectbegeleiders begeleidt de vrouwen gedurende een half jaar bij de stappen die zij zetten om hun doel te bereiken. Ik wil heel graag werken Een van deze vrouwen is Jamila, die voor de liefde naar Nederland kwam. Mijn zoektocht naar werk bracht me bij De tafel van één. Samen met de andere vrouwen moest je vragen beantwoorden. Vragen die je sterker maken. Ik voelde me eerst niet zo op mijn gemak. Maar toen bleek, dat alle vrouwen hetzelfde probleem hebben: ze willen graag iets dóen. Vanuit Eigen Kracht kreeg Jamila een trajectbegeleider. Daar ben ik heel blij mee. Zij is voor mij als een zus. Ze begeleidt mij bij het zoeken naar werk. Ik wil heel graag werken. Maar als dat niet lukt, ga ik een paar maanden vrijwilligerswerk doen in de zorg. Eigen Kracht in cijfers Het vervolgtraject op De tafel van één is voor veel vrouwen interessant. Ruim 52% van de deelnemers aan de tafelgesprekken kwam in traject bij Ravelijn. Van deze 85 vrouwen behoorden er 54 tot de doelgroep van Eigen Kracht: nuggers, vrouwen zonder uitkering of werk of met een kleine baan. Door 34 vrouwen uit deze groep werden 48 nieuwe activiteiten opgepakt: vrijwilligerswerk (18), opleiding (14), betaald werk (12), eigen bedrijf (4). Begin 2014 zijn 24 vrouwen nog in traject. Met 31 vrouwen die niet tot de doelgroep behoorden, werd in 2013 een adviesgesprek gevoerd. Dertien van deze vrouwen werden geactiveerd naar twintig verschillende activiteiten. Teleurgesteld De vrouwen die zich bij Ravelijn aanmelden voor Eigen Kracht zijn vaak al langere tijd uit het arbeidsproces. Ze hebben dikwijls kinderen gekregen en hebben hun werk niet meer hervat. Ze zijn ontslagen of kregen een burn-out. Sommigen zagen hun eigen bedrijfje failliet gaan. In hun pogingen om weer aan de slag te komen, zijn de vrouwen vaak al vele malen teleurgesteld. De huidige arbeidsmarkt is daarbij nog een extra belemmering. Een feestelijk moment: Grietje (rechts) meldt zich als honderdste cliënt van Eigen Kracht. Ze ontvangt een cadeaubon voor een cursus van de Volksuniversiteit. Jaarbeeld

16 Leuker dan een brief: de buurtvoorlichters Hoe breng je een initiatief bij bewoners onder de aandacht? Persoonlijk aanbellen werkt het best. En dat is precies wat de buurtvoorlichters doen. Deur voor deur betrekken zij de bewoners bij activiteiten in de wijk. De buurtvoorlichters spreken de taal van de wijk. Senioren ontdekken computer door Samen Online Aan senioren die willen leren computeren, biedt Ravelijn de cursus Samen Online. In deze cursus nemen studenten ICT van het ROC Midden Nederland senioren mee op ontdekkingsreis langs de mogelijkheden van het internet. Een belastingformulier invullen, contact onderhouden met familie, gratis bellen of een reis met het openbaar vervoer plannen; de computer en het internet kennen veel handige mogelijkheden. Tijdens Samen Online maken senioren hiermee kennis. Zeven weken lang, twee ochtenden per week gaan zij met de computer aan de slag. Ook de studenten die de cursisten begeleiden, steken wat van de cursus op. Zij leren hoe ze hun ICT-kennis in eenvoudige taal kunnen overdragen en hoe ze zich kunnen inleven in een wereld die niet de hunne is. In 2013 namen 47 ouderen als cursist deel aan Samen Online en deden er 70 jongeren mee als student/begeleider. De cursus speelt in op concrete behoeften van jong en oud en stelt zich tot doel de generatiekloof te verkleinen. Samen Online Nederland werd bedacht door Skanfonds en Stichting DOEN en wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij en het VSB Fonds. De subsidie van Skanfonds en Stichting DOEN voor Samen Online Amersfoort liep eind 2012 ten einde. Met een bijdrage van het VSB Fonds en Woonzorg Nederland werd het Amersfoortse project in 2013 voortgezet. Het project Buurtvoorlichters startte in 2009 in het kader van AV Werk(t). Vier jaar later hebben de ervaren buurtvoorlichters hun effectiviteit bewezen. Dat blijkt wel uit het werk dat vanuit de stad op hen afkomt. In 2013 belden de buurtvoorlichters samen met andere vrijwilligers voor verschillende projecten in totaal bijna keer aan bij een huisadres in Amersfoort. Ze verzamelden huis-aan-huis hulpvragen voor het Wijkleerbedrijf Zorg & Zo Soesterkwartier. Dit resulteerde in honderden opdrachten voor de zorgstagiairs. Voor de burenhulpprojecten in Schothorst, De Koppel en Randenbroek/Schuilenburg brachten de buurtvoorlichters de talenten en behoeften van bewoners in kaart. In Schothorst ontstond een groep actieve burenhelpers. Voor het Wijkklusteam en NL Doet zijn vrijwilligers geworven en hulpvragen opgehaald. Bewoners van de Ganskuijl en de Gasthuislaan werden uitgenodigd door wooncorporatie Alliantie Eemvallei voor een bewonersbijeenkomst. Samen met leerlingen van GSG Guido de Brès is een huis-aanhuisonderzoek uitgevoerd in De Plaatsen in Schothorst. De Repair Café s in Schothorst en Kruiskamp werden met succes onder de aandacht gebracht. Net als de nieuwjaarsreceptie in De Groene Stee in Liendert en de ontwikkeling van de Smultuin in De Kruiskamp. De buurtvoorlichters nodigden wijkbewoners uit voor de STIP s, dé informatiewinkels in de buurt. Een uitnodigend gesprek met de buurtvoorlichters aan de deur is niet alleen veel leuker en effectiever dan een brief. De kosten zijn per huisadres ook nog eens fors lager dan die van een postzegel. 16 Jaarbeeld 2013

17 Kort nieuws Tegenprestatie in Amersfoort: liever motiveren dan verplichten Ouder worden zonder gevoelens van eenzaamheid Mag de overheid mensen met een (bijstands)uitkering verplichten om als tegenprestatie vrijwilligerswerk te doen? Deze vraag vormde de kern van het verhitte maatschappelijk debat dat woedde rondom de Tegenprestatie naar vermogen in de nieuwe Wet Werk en Bijstand. In Amersfoort wilde de gemeente onderzoeken of er bijstandsgerechtigden zijn die een tegenprestatie kunnen leveren. Daartoe gaf zij Ravelijn de opdracht om in de pilot Tegenprestatie een aantal bijstandsgerechtigden te begeleiden naar vrijwilligerswerk. De bemiddeling vond plaats op vrijwillige basis, waarbij de wensen en mogelijkheden van de cliënt centraal stonden. Negen vrijwilligers bemiddeld In de voorbereiding bestudeerde de gemeente het dossier van meer dan honderd bijstandsgerechtigden. Velen bleken al maatschappelijk actief. Anderen waren onder begeleiding fulltime bezig om weer betaald aan de slag te gaan. Voor een klein deel van de bijstandsgerechtigden was vrijwilligerswerk niet mogelijk door psychische of lichamelijke problemen. Twaalf personen werden naar Ravelijn doorverwezen. Negen daarvan zijn naar vrijwilligerswerk bemiddeld. De drie personen die niet bemiddeld werden, kenden teveel taal- en persoonlijke problemen om op dat moment als vrijwilliger aan de slag te gaan. Een hoge leeftijd gaat vaak met eenzaamheid gepaard. Ravelijn en de Monseigneur Blom Stichting zetten een vrijwilliger in die eenzaamheid onder de bewoners van dit verzorgingshuis signaleert én bestrijdt. Bij de Mgr. Blom Stichting wonen zowel de zusters van de Congregatie van Sint Jozef als bewoners van buitenaf. Ondanks veel onderlinge betrokkenheid hebben sommige bewoners behoefte aan wat extra aanspraak. Ravelijn wierf een vrijwilliger, die in de kantine een praatje maakt met de bewoners en enkele ouderen structureel bezoekt. Eerder al, in 2012, koppelde Ravelijn meerdere vrijwilligers aan wooncomplex De Eemgaarde. Deze vrijwilligers werden aan de receptie toegevoegd om eenzaamheid in het seniorencomplex te bestrijden. Na een jaar vrijwilligersinzet is de sociale cohesie verbeterd. Uit het onderzoek concludeert de gemeente dat het grootste deel van de bijstandsgerechtigden al hard werkt aan de eigen re-integratie of al maatschappelijk actief is. Het college van burgemeester en wethouders stelt eind 2013 dat zij nieuwe bijstandsgerechtigden liever motiveert dan verplicht om vrijwilligerswerk te doen. Afhankelijk van lokale verkiezingen en beslissingen op Rijksniveau wordt er in 2014 nader invulling gegeven aan Tegenprestatie. Eenzaam ben je niet ineens. Je glijdt er heel geleidelijk in. Bezoek van een vrijwilliger doet goed. Jaarbeeld

18 Ravelijn in beeld Vrijwilligers: NL DOET is reuze gezellig om te doen Negentien vrijwilligers zetten er op 15 maart flink de schouders onder. Zij klusten voor stadsgenoten die dit zelf niet (meer) kunnen. Dat deden ze tijdens een klusdag in het kader van 10 jaar Ravelijn en de landelijke vrijwilligersactie NL Doet van het Oranje Fonds. De vrijwilligers werkten hard, maar natuurlijk was er ook ruimte voor een grapje (zie foto). De vrijwilligers waren erg enthousiast over de klusdag. Wat was het een klus, en o zo nodig, maar ook reuze gezellig om te doen, reageerde een van hen. Een teamgenoot beloofde: Met mijn vrouw ga ik volgende week nog terug om te behangen. Dan kan mijn vrouw ook leuk meedoen. Wethouders onthullen gedicht over eenzaamheid van Rikkert Zuiderveld Hiep, hiep, hoera, op 1 juli bestond Ravelijn tien jaar! Precies een decennium geleden werd de notariële akte getekend en verenigden Salus, de Vrijwilligerscentrale en Matchpoint zich binnen de stichting Ravelijn. Dat maakte het werkbezoek van wethouders Rob van Muilekom (links) en Bert Lubbinge op deze dag extra feestelijk. Zij onthulden een gedicht over eenzaamheid van de hand van Rikkert Zuiderveld. De zanger en schrijver schreef het voor Ravelijndirecteur Sylvia Cox, ter gelegenheid van EO-radioprogramma Dit is de zondag op 9 juni. Het kreeg een prominente plek in de ontvangstruimte. Met haar activiteiten wil Ravelijn mensen met elkaar verbinden en eenzaamheid wegnemen of verzachten. 18 Jaarbeeld 2013

19 Medewerkers Rabo Vastgoedgroep knappen tuinen op Voor de zeven medewerkers van de afdeling Internal Audit van de Rabo Vastgoedgroep uit Hoevelaken was het wel even wennen. Op 27 juni hielden zij zich nu eens niet bezig met het voeren van gesprekken over risico s en beheersmaatregelen, maar met onkruid wieden, snoeien en grasmaaien. Tijdens een teamuitje zetten medewerkers zich in voor Amersfoorters met een minimuminkomen, die zelf niet in staat zijn om hun tuin te onderhouden. Vraag en aanbod van vrijwilligerswerk werd bij elkaar gebracht door de stichting Ravelijn. Een deelnemer vertelt: We zijn op een leuke manier met elkaar bezig en anderen hebben er ook iets aan. Dag van de Mantelzorg draait om momentjes voor jezelf Zorg je voor je partner, kind of andere naaste? Maak dan ook kleine momentjes voor jezelf! Dat betoogde coach Nicolet Eikelboom van Twinckl Coaching op 7 november tijdens de Amersfoortse Dag van de Mantelzorg. Bijna vijftig mantelzorgers bezochten de activiteiten in het St. Pieters en Bloklands Gasthuis, georganiseerd door Ravelijn. Wandelen, een bakje koffie drinken in de stad, een cursus Mindfulness, naar de schoonheidsspecialist; de mantelzorgers benoemden zelf de mogelijkheden om meer momenten voor zichzelf te creëren. Nicolet Eikelboom: Ik wens u toe dat u door de Nu-even-ik! momenten de balans kunt bewaren tussen de zorg voor de ander en de aandacht voor uzelf. Ravelijn maakt vrijwilligerswerk zichtbaar met raamstickers Veel mensen hebben geen idee op hoeveel plekken in Amersfoort vrijwilligers actief zijn. Daarom startte Ravelijn op 7 december, de Dag van de Vrijwilliger, met een raamstickeractie om de inzet van vrijwilligers meer zichtbaar te maken. Van poppodium tot Kledingbank (zie foto), van basisschool tot burgerinitiatief; vrijwilligers zetten zich op vele plekken in. Al deze vrijwilligers zijn goed bezig en verdienen het om gezien én gewaardeerd te worden. Vrijwilligersorganisaties die de sticker bij hun ingang plakken, maken zo de diversiteit van vrijwilligerswerk zichtbaar. Jaarbeeld

20 Informele zorg Een sociaal vangnet is niet vanzelfsprekend Vrijwilligers dragen bij aan welbevinden hulpvrager Op bezoek bij een depressieve mevrouw, zodat haar man even vrijaf heeft, klussen bij een single moeder, er zijn voor iemand die niet lang meer te leven heeft. Via de informele zorg zetten vorig jaar ruim vierhonderd vrijwilligers en vijftien stagiairs zich in voor ruim negenhonderd hulpvragers uit Amersfoort, Leusden en Soest. Participatiesamenleving. Hét begrip dat bij monde van de Koning zijn intrede deed tijdens de Troonrede. Voor sommigen hét woord van 2013, voor anderen een woord dat zo snel mogelijk uit het woordenboek moet worden geschrapt. Mensen wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leven. Wie hulp nodig heeft, moet eerst naar de eigen omgeving kijken, voordat de overheid bijspringt. Maar niet iedereen kan even vanzelfsprekend een beroep doen op een sociaal vangnet, stelt Informele zorg-consulent Heleen Vonk. Door een chronische ziekte, een psychiatrische achtergrond, een beperking of de intensieve zorg voor een naaste, schiet het onderhouden van contacten er soms bij in. Ouder worden heeft meestal ook gevolgen voor het sociale netwerk. Vaak gaat het samen met verlies van inkomen, maatschappelijke rollen en geestelijk spankracht. Maatjescontact Wie het aan een sociaal netwerk ontbreekt, kan bij de Ravelijn terecht voor ondersteuning. Vrijwilligers en stagiairs bieden maatjescontact. Ze vergroten de wereld van de hulpvrager door bijvoorbeeld samen naar de stad te gaan of een wandeling te maken. Soms gaat de vrijwilliger met de hulpvrager op zoek naar activiteiten in de buurt. Vrijwilligers coachen hulpvragers om het sociale netwerk uit te breiden of om meer structuur in het leven aan te brengen. Andere vrijwilligers bieden de mantelzorger wat respijt. Zoals de vrijwilligers die er zijn voor stervenden en hun naasten. Vrijwilligers bieden ook praktische hulp: er zijn vrijwilligers die helpen bij klussen en vrijwilligers voor vervoer. Sjoerd Vlaming (links) bezoekt Ed, die wat eenzaam is na het verlies van zijn vrouw, een verhuizing naar Amersfoort en een herseninfarct. Heleen Vonk: Soms zetten wij vrijwilligers in bij hulpvragers die ook beroepsmatige zorg ontvangen. De inzet is in zo n geval aanvullend op 20 Jaarbeeld 2013