Gemeente Oostzaan. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo

Transcriptie

1 Gemeente Oostzaan Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo Dit tabellenboek beschrijft de resultaten van Emovo voor de gemeente Oostzaan. Achtereenvolgens treft u: De samenvatting met daarin per onderwerp beschreven o de vergelijking van de resultaten van jongeren in Oostzaan met die van jongeren in de rest van Zaanstreek-Waterland; o de verschillen binnen Oostzaan naar geslacht, leeftijd en onderwijstype; o de verschillen tussen Oostzaan en Oostzaan in De leeswijzer voor de tabellen van Oostzaan en Zaanstreek-Waterland; Tabellen met resultaten van gemeente Oostzaan en van Zaanstreek-Waterland; Informatie over de Jeugdgezondheidsmonitor Emovo. Samenvatting In het schooljaar hebben 6883 jongeren die wonen in de regio Zaanstreek-Waterland (ZW) de Emovovragenlijst bruikbaar ingevuld. In de gemeente Oostzaan deden 202 jongeren mee aan Emovo. De deelnemers zijn tussen 13 en 18 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 14,5 jaar in zowel Oostzaan als in de regio. Van de 254 tweede- en vierdeklassers op regulier onderwijs uit Oostzaan, heeft 80% meegedaan. In 2010 deden regionaal 5361 jongeren mee, waarvan 160 uit Oostzaan. Vanuit Oostzaan deden meer (117) mee dan (85), meer -leerlingen (115) dan leerlingen (87) en meer tweede-klassers (110) dan vierde-klassers (92). In vergelijking met de regio zitten er in Oostzaan meer leerlingen op de havo of het vwo. Daarnaast zijn er in Oostzaan meer en meer jongeren met een westerse achtergrond dan in de regio. In Oostzaan zijn minder eenoudergezinnen dan in de regio, meer jongeren wonen er bij beide eigen ouders. Algemeen In het algemeen gaat het goed met de jongeren in Oostzaan. Zo scoren jongeren uit Oostzaan op tal van onderwerpen beter dan de rest van de jongeren uit ZW, wonen momenteel meer Oostzaanse jongeren bij beide eigen ouders dan in 2010 en is op tal van onderwerpen het gezondheidsgedrag, waaronder alcohol- en drugsgebruik, van de jongeren in Oostzaan verbeterd sinds Toch is er nog een aanzienlijke gezondheidswinst te boeken via het bevorderen van gezond gedrag.

2 School Er zijn geen verschillen in schoolbeleving tussen Oostzaan en de regio. Binnen Oostzaan roken de leerlingen van vaker in de pauze dan leerlingen van. Op het zijn leerlingen vaker ziek dan op. In vergelijking met 2010 wordt er in Oostzaan minder gespijbeld. Gezondheid en welzijn De kwaliteit van de eigen gezondheid - zowel lichamelijk als psychisch en psycho-sociaal- wordt door jongeren in Oostzaan ongeveer hetzelfde ervaren als door andere jongeren in de regio. Net als in de regio ervaren er meer gezondheidsproblemen dan. Binnen Oostzaan heeft ruim een derde van de jongeren één of meer chronische aandoeningen (zoals eczeem of diabetes mellitus) of heeft één of meer allergieën (zoals hooikoorts of voedselallergie). 10% van de jongeren in Oostzaan heeft een verhoogd risico op psychosociale problemen. Bijna een kwart van de jongeren heeft een verhoogd risico op hyperactiviteit. 14% van de jongeren in Oostzaan heeft afgelopen jaar serieus gedacht aan zelfdoding. Minder dan 5 jongeren hebben in Oostzaan in afgelopen jaar een poging gedaan tot zelfdoding. In het algemeen geven vaker aan weleens serieus na te denken over zelfdoding en doen vaker een poging tot zelfdoding dan. In Oostzaan is hierin geen verschil tussen en. Bijna een kwart van de jongeren in Oostzaan heeft te maken met regelmatig ruziënde ouders en 18% van de jongeren heeft te maken met gescheiden ouders. Daarnaast heeft 21% van de jongeren in de gemeente te maken gehad met een langdurig zieke ouder (18% somatisch en 4% psychisch). Er is geen significant verschil ten opzichte van Oostzaan in 2010 op het gebied van ervaren gezondheid, chronische aandoeningen, allergieën en psychische of psycho-sociale gezondheid. Sociale media en veiligheid Jongeren in Oostzaan verschillen niet van jongeren elders in de regio op het gebied van problematisch gebruik van sociale media en gamen, pesten via internet of gevoelens van onveiligheid. In Oostzaan geeft 17% van de jongeren aan ooit geestelijk of lichamelijk te zijn mishandeld. Pesten via sociale media en internet is een relatief nieuwe manier van pesten. Een deel van de gepeste jongeren is zelf ook dader. Van de jongeren in Oostzaan voelt 37% zich weleens onveilig. Net als in de regio voelen de in Oostzaan zich vaker onveilig dan. Bijna alle jongeren in de gemeente kunnen met hun ouders praten over problemen. Ook voelen jongeren in Oostzaan zich veelal door hun ouders begrepen. Ten opzichte van Oostzaan in 2010 is het aantal jongeren dat aangeeft zelf regelmatig anderen te pesten afgenomen. Een vergelijking met 2010 m.b.t. sociale media, gamen en internet is niet mogelijk. Jongeren in Oostzaan voelen zich net zo vaak onveilig, bijvoorbeeld op het station of in het openbaar vervoer, of op straat als in Voeding en beweging Oostzaan doet het beter dan de regio op het gebied van voeding en beweging. Er wordt door jongeren in Oostzaan meer fruit en groente gegeten en meer bewogen dan in de regio. Binnen Oostzaan wordt er in meer groente en fruit gegeten dan in. Meisjes eten meer fruit dan in Oostzaan. In Oostzaan is het beeldschermgebruik onder hoger dan onder. Het beeldschermgebruik van jongeren op het is hoger dan dat van jongeren op. Ten opzichte van 2010 is het voedings- en bewegingsgedrag van de jongeren in Oostzaan niet significant veranderd, alleen het aantal jongeren dat langdurig achter een beeldscherm zit is sinds 2010 afgenomen. 2

3 Alcohol, roken en drugs In Oostzaan hebben meer jongeren weleens een waterpijp gerookt of in de afgelopen een waterpijp gerookt dan in de regio. Verder zijn er m.b.t. het gebruik van alcohol, tabak en drugs geen verschillen tussen Oostzaan en de regio. Binnen Oostzaan heeft bijna een kwart van de jongeren weleens gerookt en 5% rookt wekelijks. 39% van de jongeren in Oostzaan heeft weleens alcohol gedronken en 29% heeft de afgelopen alcohol gedronken. Twee op de vijf jongeren in de gemeente heeft in de voorafgaand aan het onderzoek aan binge drinken gedaan. 44% van de ouders in Oostzaan gedoogt het alcoholgebruik van hun kind. Drinken, roken en blowen komt allemaal vaker voor in de vierde klas. In Oostzaan roken minder jongeren dan in 2010; ook drinken jongeren minder alcohol en gebruiken zij minder soft- en harddrugs. De houding van ouders ten opzichte van alcoholgebruik van hun kind is niet veranderd sinds Speerpunten voor de jeugd in de Nota gezondheidsbeleid van Oostzaan: overgewicht, alcohol en drugs Seksualiteit In Oostzaan hebben de jongeren minder vaak onveilige seks dan in de regio. Verder denken meer jongeren in Oostzaan dan in de regio dat homoseksuele en op hun school eerlijk uit kunnen komen voor hun geaardheid. Binnen Oostzaan heeft van de seksueel actieve jongeren (14%) bijna een derde weleens geslachtsgemeenschap zonder condoom gehad. Een kleine groep jongeren in Oostzaan heeft weleens een ongewenste seksuele ervaring gehad (4%). Ruim drie kwart van de jongeren in de gemeente vindt homoseksualiteit normaal en bijna een derde van de jongeren denkt dat homoseksuele en op hun school eerlijk uit kunnen komen voor hun geaardheid. Vergeleken met 2010 hebben jongeren in Oostzaan een positievere houding ten aanzien van homoseksualiteit. Minder jongeren dan in 2010 hebben ervaring met geslachtsgemeenschap, minder jongeren vrijen zonder condoom en minder jongeren rapporteren een ongewenste seksuele ervaring te hebben gehad. Leeswijzer In de hiernavolgende tabellen zijn de resultaten van Emovo van de gemeente Oostzaan (blauwturquoise) en van de regio Zaanstreek-Waterland (blauw-oranje) weergegeven. De resultaten in percentageszijn uitgesplitst naar geslacht, klas en schooltype. In de blauw-turquoise Oostzaan-tabellen zijn ook de resultaten van Emovo 2010 weergegeven. Significante verschillen tussen Oostzaan 2013 en 2010 zijn aangegeven met een pijl. Daarnaast zijn de resultaten van de jongeren uit Oostzaan vergeleken met de resultaten van alle jongeren die wonen in de regio Zaanstreek-Waterland (ZW). De blauw-oranje Zaanstreek-Waterland tabellen geven de resultaten weer van alle jongeren in de regio, uitgesplitst naar geslacht, klas, schooltype en achtergrond. Hierdoor is het mogelijk om resultaten van groepen jongeren binnen de gemeente te vergelijken met vergelijkbare groepen jongeren in Zaanstreek-Waterland. In deze tabellen zijn ook de resultaten van Emovo 2010 van alle jongeren in Zaanstreek-Waterland weergegeven. Let op! Een weergegeven percentage kan gebaseerd zijn op een klein aantal jongeren. In de kolommen waar de gemeentecijfers worden vergeleken met de regiocijfers of met de resultaten uit 2010 zijn gegevens getoetst (p<0,05); een aangegeven verschil betekent dat de kans dat een waargenomen verschil op toeval berust kleiner is dan 5%. Significante verschillen tussen groepen jongeren binnen de gemeente of binnen de regio zijn aangegeven met een *. 3

4 Tabel Emovo gemeente Jongeren Oostzaan Oostzaan 2013/2014 Oostzaan 2010 Oostzaan tov ZW Aantal (n) Percentage (%) Algemene kenmerken Niet-westerse achtergrond Zit op * 67* Woont bij beide eigen ouders Eenoudergezin School Vindt het op school niet leuk of vreselijk Kan met docent praten Rookt in de pauze * 11* 7 5 Afgelopen > 3 dagen afwezig door ziekte * 8* Afgelopen gespijbeld Afgelopen > 3 uur gespijbeld = minder dan 5 jongeren i.v.m. privacy wordt het exacte percentage niet gerapporteerd; nb = niet bekend, deze vraag is niet gesteld in 2010; *= significant verschillend binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 1 jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in 1 huis wonen of jongeren waarvan de ouders coouderschap hebben. 2 jongeren die in een eenoudergezin wonen, wonen echt bij één ouder, dus niet met de nieuwe partner van de ouder. 4

5 Tabel Emovo Zaanstreek-Waterland Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 niet -westers westers Aantal (n) Percentage (%) Algemene kenmerken Niet-westerse achtergrond Zit op Woont bij beide eigen ouders Eenoudergezin School Vindt het op school niet leuk of vreselijk Kan met docent praten Rookt in de pauze Afgelopen > 3 dagen afwezig door ziekte Afgelopen gespijbeld Afgelopen > 3 uur gespijbeld jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in 1 huis wonen of jongeren waarvan de ouders coouderschap hebben. 4 jongeren die in een eenoudergezin wonen, wonen echt bij één ouder, dus niet met de nieuwe partner van de ouder. 5

6 Jongeren Oostzaan Oostzaan 2013/2014 Oostzaan 2010 Oostzaan tov ZW Aantal (n) Percentage (%) Gezondheid en welzijn Ervaart gezondheid als niet zo best of slecht Eén of meer chronische aandoeningen * 25* Eén of meer allergieën Psychisch ongezond (MHI-5) * 20* Verhoogd risico op psychosociale problemen (SDQ) 7 : * 15* * 6* - emotionele problemen * 15* gedragsproblemen * 4* hyperactiviteit problemen met leeftijdsgenoten problemen met prosociaal gedrag * -* Afgelopen jaar serieuze gedachten over zelfdoding Afgelopen jaar poging tot zelfdoding ondernomen Ingrijpende gebeurtenis meegemaakt: - langdurige ziekte van ouder 18 nb * 24* - langdurige ziekte van broer of zus 9 nb * 5* - psychische ziekte van ouder 4 nb psychische ziekte van broer of zus 10 nb regelmatige ruzies ouders 23 nb * 29* echtscheiding 18 nb zelf geldproblemen 9 nb 9 9 4* 15* geldproblemen ouders 13 nb = minder dan 5 jongeren i.v.m. privacy wordt het exacte percentage niet gerapporteerd; nb = niet bekend, deze vraag is niet gesteld in 2010; *= significant verschillend binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 5 betreft aandoeningen, allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 6 betreft allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 7 SDQ waarde ongunstig en grensgebied. 6

7 Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 niet-westers westers Aantal (n) Percentage (%) Gezondheid en welzijn Ervaart gezondheid als niet zo best of slecht Eén of meer chronische aandoeningen Eén of meer allergieën Psychisch ongezond (MHI-5) Verhoogd risico op psychosociale problemen (SDQ) 10 : Emotionele problemen gedragsproblemen hyperactiviteit problemen met leeftijdsgenoten - problemen met prosociaal gedrag Afgelopen jaar serieuze gedachten over zelfdoding Afgelopen jaar poging tot zelfdoding ondernomen Ingrijpende gebeurtenis meegemaakt: - langdurige ziekte van ouder ,7 3 0,8 3 1,8 1,6 2 0,8 1,9 1,7 19 nb langdurige ziekte van broer of zus 8 nb psychische ziekte van ouder 6 nb psychische ziekte van broer of zus 10 nb regelmatige ruzies ouders 27 nb echtscheiding 23 nb zelf geldproblemen 8 nb geldproblemen ouders 15 nb betreft aandoeningen die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 9 betreft allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 10 SDQ waarde ongunstig en grensgebied. 7

8 Jongeren Oostzaan Oostzaan 2013/2014 Oostzaan 2010 Oostzaan tov ZW Aantal (n) Percentage (%) Sociale veiligheid en media Wordt regelmatig 11 op school gepest ( 2 keer per ) Pest regelmatig² anderen op school ( 2 keer per ) Wordt regelmatig² gepest via internet Pest zelf regelmatig anderen via internet Ooit geestelijk en/of lichamelijk mishandeld * 0* nb nb Problematisch gamen 3 nb 7* 0* Problematisch gebruik sociale media Zet volume koptelefoon meestal hard als zij/hij muziek luistert 10 nb -* 15* * 6* 21 nb * 10* Voelt zich weleens onveilig * 47* op station of in het o.v * 21* op straat buiten eigen buurt Kan met ouders praten, bij problemen Voelt zich begrepen door ouders 93 nb = minder dan 5 jongeren i.v.m. privacy wordt het exacte percentage niet gerapporteerd; nb = niet bekend, deze vraag is niet gesteld in 2010; *= significant verschillend binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 11 regelmatig houdt in 2 keer per of vaker. 8

9 Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 niet-westers westers Aantal (n) Percentage (%) Sociale veiligheid en media Wordt regelmatig 12 op school gepest ( 2 keer per ) Pest regelmatig² anderen op school ( 2 keer per ) Wordt regelmatig² gepest via internet Pest zelf regelmatig anderen via internet Ooit geestelijk en/of lichamelijk mishandeld , , ,3 nb 1,1 2 1,7 1,0 1,7 0,9 1,6 1,3 0,8 nb 1,2 0,5 0,7 1,0 1 0,6 1,1 0, Problematisch gamen 5 nb Problematisch gebruik sociale media Zet volume koptelefoon meestal hard als zij/hij muziek luistert 8 nb nb Voelt zich weleens onveilig op station of in het o.v op straat buiten eigen buurt Kan met ouders praten, bij problemen Voelt zich begrepen door ouders 95 nb regelmatig houdt in 2 keer per of vaker. 9

10 Jongeren Oostzaan Oostzaan 2013/2014 Oostzaan 2010 Oostzaan tov ZW Aantal (n) Percentage (%) Voeding en bewegen Ontbijt 5 of meer dagen per week * Eet dagelijks fruit Eet 5 dagen fruit * 66* 64* 51* 51* 64* Eet dagelijks groente * 24* Eet 5 dagen groente * 73* Beweegt gemiddeld 1 uur of meer per dag Zit veel ( 2 uur per dag) voor computer of tv * 38* * 37* Is lid van een sportvereniging Fietst of loopt dagelijks naar school = minder dan 5 jongeren i.v.m. privacy wordt het exacte percentage niet gerapporteerd; nb = niet bekend, deze vraag is niet gesteld in 2010; *= significant verschillend binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 10

11 Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 niet-westers westers Aantal (n) Percentage (%) Voeding en bewegen Ontbijt 5 of meer dagen per week Eet dagelijks fruit Eet 5 dagen fruit Eet dagelijks groente Eet 5 dagen groente Beweegt gemiddeld 1 uur of meer per dag Zit veel ( 2 uur per dag) voor computer of tv Is lid van een sportvereniging Fietst of loopt dagelijks naar school

12 Jongeren Oostzaan Oostzaan 2013/2014 Oostzaan 2010 Oostzaan tov ZW Aantal (n) Percentage (%) Alcohol, roken en drugs Gerookt weleens * 37* Rookt minstens 1 keer per week * 10* 7 4 Waterpijp gerookt, weleens 35 nb 45* 27* 22* 50* Waterpijp gerookt, afgelopen 18 nb 24* 13* 9* 27* 24* 12* Alcohol gedronken ooit * 60* Alcohol gedronken afgelopen * 30* 13* 47* Aangeschoten of dronken geweest afgelopen * 25* Binge drinken ( 5 drankjes bij 1 gelegenheid) afgelopen * 37* Ouders gedogen alcoholgebruik * 51* kind 13 Softdrugs gebruikt ooit * 14* 6 9 Softdrugs gebruikt afgelopen * 9* - 5 Harddrugs gebruikt ooit Harddrugs gebruikt afgelopen = minder dan 5 jongeren i.v.m. privacy wordt het exacte percentage niet gerapporteerd; nb = niet bekend, deze vraag is niet gesteld in 2010; *= significant verschillend binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 13 ouders keuren het alcoholgebruik van hun kind goed of zeggen er niets van; heeft alleen betrekking op jongeren die alcohol drinken. 12

13 Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 niet-westers westers Aantal (n) Percentage (%) Alcohol, roken en drugs Gerookt weleens Rookt minstens 1 keer per week Waterpijp gerookt, weleens 32 nb Waterpijp gerookt, afgelopen 12 nb Alcohol gedronken ooit Alcohol gedronken afgelopen Aangeschoten of dronken geweest afgelopen Binge drinken ( 5 drankjes bij 1 gelegenheid) afgelopen Ouders gedogen alcoholgebruik kind Softdrugs gebruikt ooit Softdrugs gebruikt afgelopen , Harddrugs gebruikt ooit 1,7 4 1,8 1,6 0, ,4 0,5 2 Harddrugs gebruikt afgelopen 0,7 1,7 0,6 0,7 0,2 1,1 0,7 0,6 0,3 0,7 14 ouders keuren het alcoholgebruik van hun kind goed of zeggen er niets van; heeft alleen betrekking op jongeren die alcohol drinken. 13

14 Jongeren Oostzaan Oostzaan 2013/2014 Oostzaan 2010 Oostzaan tov ZW Aantal (n) Percentage (%) Seksualiteit Ervaring met geslachtsgemeenschap * 25* Geslachtsgemeenschap zonder condoom Geslachtsgemeenschap zonder condoom (als % van totaal) * 8* - 4 Ongewenste seksuele ervaring gehad, weleens * 7* - 5 Beschouwt homoseksualiteit als normaal * 89* Van mening dat je op school eerlijk kunt uitkomen voor homoseksualiteit 31 nb 25* 36* 23* 41* 17* 42* - = minder dan 5 jongeren i.v.m. privacy wordt het exacte percentage niet gerapporteerd; nb = niet bekend, deze vraag is niet gesteld in 2010; *= significant verschillend binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 15 van de jongeren die geslachtsgemeenschap hebben gehad. 14

15 Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 niet-westers westers Aantal (n) Percentage (%) Seksualiteit Ervaring met geslachtsgemeenschap Geslachtsgemeenschap zonder condoom Geslachtsgemeenschap zonder condoom (als % van , totaal) Ongewenste seksuele ervaring gehad, weleens Beschouwt homoseksualiteit als normaal Van mening dat je op school eerlijk kunt uitkomen voor homoseksualiteit 22 nb van de jongeren die geslachtsgemeenschap hebben gehad. 15

16 Over de Jeugdgezondheidsmonitor Emovo In het schooljaar is Emovo uitgevoerd op alle 19 scholen voor regulier voortgezet onderwijs in Zaanstreek-Waterland (ZW). Leerlingen uit en hebben via internet vragen beantwoord over hun gezondheid, welzijn en leefstijl. De leerlingen konden na het invullen van de vragenlijst hun persoonlijke gezondheidsprofiel lezen en doorklikken naar relevante websites voor voorlichting en advies. Nadat de jongeren op school de vragenlijst hadden ingevuld, hebben doktersassistenten bij hen lengte en gewicht gemeten en de BMI vastgesteld. Cijfers over overgewicht, normaal gewicht en ondergewicht voor uw gemeente staan niet in dit verslag, maar volgen in een aparte rapportage. Het is de tweede keer dat Emovo is uitgevoerd in ZW. In 2010 was deelname aan het onderzoek volledig anoniem. Schooljaar waren de resultaten per leerling in te zien door de aan de school verbonden jeugdarts en - verpleegkundige van de GGD. Op basis van de gegeven antwoorden is een deel van de leerlingen opgeroepen voor een gesprek. Door het onderzoek op school uit te voeren, verbetert de respons en de kwaliteit van de gegevensverzameling. Op basis van de verzamelde gegevens schetst de GGD een gezondheidsprofiel van de jongeren per school en per gemeente. Scholen, gemeenten en regionale instellingen kunnen met deze profielen gericht werken aan de verbetering van de gezondheid en het welzijn van jongeren. Voor de samenstelling van de vragenlijst en de voorlichtingsadviezen is gebruik gemaakt van de landelijke standaardvragen en adviezen uit de monitor Jeugdgezondheid van GGD GHOR Nederland en RIVM. GGD Zaanstreek-Waterland heeft Emovo gelijktijdig met de overige GGD-en in Noord-Holland uitgevoerd. In totaal deden meer dan leerlingen uit Noord-Holland mee aan Emovo. Colofon Uitgave GGD Zaanstreek-Waterland, maart 2015 Auteurs Monique Heemskerk, Jantine Voordouw Contactpersoon Monique Heemskerk, epi@ggdzw.nl Website voor vragenlijst en voor meer gegevens over het Emovo-onderzoek 16