JONGERENENQUÊTE NOORD-HOLLAND NOORD

Transcriptie

1 JONGERENENQUÊTE NOORD-HOLLAND NOORD GEMEENTERAPPORTAGE

2 JONGERENENQUÊTE NOORD-HOLLAND NOORD GEMEENTE MEDEMBLIK Auteurs: Corrien Waardenburg, epidemioloog Esther Duin-de Boer, epidemiologisch onderzoeksmedewerker Miriam Levijn, epidemioloog Judith Sinnige, epidemiologisch onderzoeksmedewerker Bettina de Leeuw den Bouter, epidemioloog Gea Breebaart, beleidsmedewerker gezondheidsbevordering Correspondentie: GGD Hollands Noorden, sector GBO (epidemiologie) Postbus AH Schagen Kenmerk: U Oplage: 6 Datum: Juni 2011

3 Inhoudsopgave SAMENVATTING 3 1 INLEIDING EMOVO Gemeente Leeswijzer 6 2 ACHTERGRONDKENMERKEN Onderwijs Etnische herkomst Woon- en gezinssituatie Religie 8 3 LICHAMELIJKE GEZONDHEID Ervaren gezondheid Chronische aandoeningen Allergie Mondgezondheid Ongevallen Samenvatting lichamelijke gezondheid 14 4 WELZIJN Psychische gezondheid Kwaliteit van leven Psychosociale gezondheid Mishandeling Zelfdoding Samenvatting welzijn 20 5 VOEDING EN BEWEGEN Voeding Bewegen Sporten bij een sportvereniging Inactiviteit Samenvatting voeding en bewegen 25 6 GENOTMIDDELEN Roken Alcohol Drugs Samenvatting genotmiddelen 31 7 SEKSUALITEIT Seksuele activiteit Onveilig vrijen Ongewenste seksuele ervaring Houding ten aanzien van homoseksualiteit Samenvatting seksualiteit 37 1

4 8 OMGEVING Ouders en vrienden Veiligheid Slachtoffer strafbaar feit Woonomgeving Samenvatting omgeving 41 9 CONCLUSIES, AANBEVELINGEN EN ADVIES VAN DE GGD Conclusies Aanbevelingen Advies van de GGD 46 BIJLAGE 1 ACHTERGRONDINFORMATIE 47 BIJLAGE 2 TABELLEN 49 2

5 SAMENVATTING Tussen oktober 2009 en maart 2010 hebben ruim jongeren uit de regio Noord-Holland Noord (NHN) meegedaan aan een vragenlijstonderzoek uitgezet door de GGD Hollands Noorden: EMOVO. EMOVO staat voor Elektronische Monitoring en Voorlichting. Leerlingen van de 2e en 4e klassen van zo n 40 scholen voor voortgezet onderwijs beantwoordden tijdens een lesuur op school via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd. De GGD Hollands Noorden heeft bij dit onderzoek samengewerkt met de vier andere Noord-Hollandse GGD-en. In totaal deden ruim scholieren mee. Voor de gemeente Medemblik waren vragenlijsten van 669 jongeren bruikbaar voor analyse. Het gaat om jongeren die in gemeente Medemblik wonen en zowel in als buiten Medemblik op school zitten; in totaal zaten deze jongeren op 16 verschillende scholen. Resultaten: Lichamelijke gezondheid 80% van de jongeren in Medemblik ervaart de eigen gezondheid als goed tot heel goed, 18% van de jongeren noemt zijn of haar gezondheid gaat wel en 2% vindt de eigen gezondheid niet zo best of slecht; dit percentage komt overeen met dat in WF (3%) en NHN (3%). 39% van de jongeren heeft één of meer chronische aandoeningen en 29% heeft één of meer allergieën; dit wijkt niet af van WF of NHN. In Medemblik bezoekt 12% van de jongeren minder dan 2 keer per jaar de tandarts; dit wijkt in positieve zin af van WF (15%) en NHN (15%). 30% poetst zijn of haar tanden minder dan 2 keer per dag. Dit wijkt in negatieve zin af van WF (26%) of NHN (24%). Een derde van de jongeren in Medemblik (33%) heeft een ongeval gehad waarvoor medische behandeling nodig was; dit is gelijk aan het percentage in WF en NHN. Welzijn 16% van de Jongeren in Medemblik heeft een lage score voor psychische gezondheid (psychisch minder gezond en/of psychische klachten); meisjes (21%) zijn vaker psychisch ongezond dan jongens (10%). Van de jongeren in Medemblik heeft 30% een lage kwaliteit van leven, in WF 29% en in NHN 28%. Meisjes (34%) hebben vaker een lage kwaliteit van leven dan jongens (25%). Op basis van de SDQ is bij 6% van de jongeren in Medemblik sprake van psychosociale problematiek. Dit percentage wijkt niet af van WF en NHN (beiden 5%). Eén op de vijf jongeren (20%) geeft aan ooit lichamelijk of geestelijk mishandeld te zijn. In WF en NHN geeft 22% aan wel eens lichamelijk of geestelijk mishandeld te zijn. Van de jongeren in Medemblik heeft 21% het afgelopen jaar serieuze gedachten gehad aan zelfdoding. Dit percentage komt overeen met dat in NHN (19%) en dat in WF (20%). 3% van de jongeren heeft het afgelopen jaar daadwerkelijk een poging tot zelfdoding ondernomen. Voeding en bewegen 15% van de jongeren in Medemblik slaat regelmatig het ontbijt over, in WF en in NHN is dit 16%. Meisjes, 4 e klassers en vmbo-leerlingen ontbijten minder vaak dan jongens, 2 e klassers en havo/vwo-leerlingen. 74% van de jongeren eet niet dagelijks groente en 64% eet niet dagelijks fruit. Jongeren in Medemblik eten minder vaak dagelijks groente dan jongeren in NHN (68% eet niet dagelijks groente). 87% van de jongeren voldoet niet aan de aanbevolen norm van dagelijks 2 stuks fruit. Van de jongeren beweegt 18% onvoldoende; dit wijkt in positieve zin af van WF (28%) en NHN (32%). Meisjes, 4 e klassers en vmbo-leerlingen bewegen vaker onvoldoende dan jongens, 2 e klassers en havo/vwo-leerlingen. 30% van de jongeren is geen lid van een sportvereniging. Dit komt overeen met WF (29%) en NHN (30%). Vmbo-leerlingen zijn minder vaak lid dan havo/vwo-leerlingen. Bijna tweederde van de jongeren (65%) zit dagelijks 2 uur achter de computer of tv. 3

6 Genotmiddelen 13% van de jongeren in Medemblik rookt regelmatig; dit komt overeen met de regio. 4 e klassers, meisjes en vmbo-leerlingen roken vaker dan 2 e klassers, jongens en havo/vwoleerlingen. Regionaal is er geen verschil in rookgedrag tussen jongens en meisjes. Van de jongeren in Medemblik heeft 64% wel eens alcohol gebruikt en 54% heeft actueel alcohol gebruikt; het zijn vaker 4 e klassers (81%) die actueel drinken dan 2 e klassers (29%). 41% van de jongeren heeft in de afgelopen maand overmatig alcohol gebruikt (> 5 glazen op een gelegenheid). Het alcoholgebruik in Medemblik is hoger dan in WF en NHN. 46% van de jongeren in Medemblik (WF 41%, NHN 42%) is ooit aangeschoten of dronken geweest; 28% in de afgelopen maand. Van de jongeren heeft 17% wel eens softdrugs (hasj of wiet) gebruikt en 6% heeft in de afgelopen maand softdrugs gebruikt. Dit wijkt weinig af van WF of NHN. 5% van de jongeren gebruikt wel eens op één avond zowel alcohol als drugs. Seksualiteit Eén op de vijf jongeren in Medemblik (20%) heeft geslachtsgemeenschap gehad; dit wijkt niet af van de (sub)regio. Van deze jongeren is 47% met meerdere partners naar bed geweest. 50% van de jongeren vrijt niet altijd met een condoom. In WF vrijt 45% niet altijd veilig, in NHN is dit 46%. Van de jongeren die (wel eens) zonder condoom vrijen, denkt 89% ten onrechte geen risico te lopen op een soa; 11% schat terecht in dat zij risico lopen op een soa. 6% van de jongeren in Medemblik heeft een ongewenste seksuele ervaring gehad. Dit percentage komt overeen met dat in WF en NHN. De helft van de jongeren in Medemblik (51%) staat negatief ten opzichte van homoseksualiteit. Jongens zijn vaker negatief dan meisjes. Ook in NHN is de helft van de jongeren (50%) negatief over homoseksualiteit. Omgeving 10% van de jongeren in Medemblik denkt dat zijn/haar ouders niet van hem/haar houden, 3% voelt zich niet begrepen door zijn of haar ouders en 2% vindt dat hij/zij onvoldoende vrienden heeft. Deze percentages komen overeen met de (sub)regio. Van de jongeren in Medemblik voelt 39% zich wel eens onveilig; dit zijn vaker meisjes (52%) dan jongens (27%). Een derde van de jongeren (31%) is het afgelopen jaar slachtoffer geworden van één of meer strafbare feiten. Dit percentage komt overeen met WF (32%) en NHN (30%). In Medemblik vindt ruim de helft van de jongeren (53%) dat er onvoldoende wordt georganiseerd en 63% mist een ontmoetingsplek in de buurt. Conclusies, aanbevelingen en advies Hoewel de meerderheid van de jongeren in Medemblik zich overwegend gezond gedraagt, is de leefwijze van de jongeren in Medemblik voor verbetering vatbaar. Vooral waar het gaat om het gebruik van genotmiddelen (roken, alcoholgebruik en druggebruik), seksueel risicogedrag, psychische gezondheid, voedingsgewoonten en beweging. Er is een aanzienlijke gezondheidswinst te boeken met preventie, onder andere via het bevorderen van gezond gedrag. Uit de resultaten van EMOVO voor de jongeren in Medemblik volgen de volgende aanbevelingen waar aandacht aan kan worden besteed om de gezondheidstoestand van de jongeren te verbeteren: het terugdringen van het gebruik van genotmiddelen, met name het alcoholgebruik en roken; het stimuleren van een gezond voedingspatroon en voldoende beweging; het terugdringen van seksueel risicogedrag door het stimuleren van veilig vrijen en condoomgebruik; het verbeteren van de relatief ongunstige psychische gezondheid, met name bij meisjes. 4

7 1 Inleiding 1.1 EMOVO Tussen oktober 2009 en maart 2010 hebben ruim jongeren uit de regio Noord-Holland Noord (NHN) meegedaan aan een vragenlijstonderzoek uitgezet door de GGD Hollands Noorden: EMOVO. EMOVO staat voor Elektronische Monitoring en Voorlichting. Leerlingen van de 2e en 4e klassen van zo n 40 scholen voor voortgezet onderwijs beantwoordden tijdens een lesuur op school via internet vragen over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd. Het doel van het onderzoek is om scholen, gemeenten en de GGD inzicht te geven in de gezondheid en leefstijl van de jeugd. De leerlingen zelf konden na het invullen van de vragenlijst hun persoonlijke gezondheidsprofiel lezen via internet en eventueel doorklikken naar websites met meer informatie over de onderwerpen uit hun profiel. Dit persoonlijke gezondheidsprofiel met voorlichting en advies is alleen op te vragen door de leerling zelf en is toegesneden op de situatie van de leerling. De GGD Hollands Noorden heeft bij dit onderzoek samengewerkt met de vier andere GGD-en in de provincie Noord-Holland. In totaal zijn ruim scholieren uit de provincie Noord-Holland in dezelfde periode gevraagd de vragenlijst in te vullen. Een soortgelijk onderzoek is in een groot deel van Noord-Holland 4 jaar geleden ook via scholen uitgevoerd. Naast de schoolrapporten, de gemeenterapporten en het regiorapport is naar aanleiding van EMOVO een aantal themarapporten verschenen, onder andere over alcoholgebruik, seksualiteit en psychische gezondheid. In de themarapporten en het regiorapport worden de resultaten, waar mogelijk, vergeleken met landelijke cijfers en met het EMOVO-onderzoek uit GEMEENTE In dit rapport worden de resultaten van de jongeren uit de gemeente Medemblik beschreven. In deze rapportage zijn vooral die onderwerpen opgenomen die relevant zijn voor de gemeente. Voor de gemeente Medemblik waren de vragenlijsten van 669 jongeren bruikbaar voor analyse. Het gaat om jongeren die in de gemeente Medemblik wonen en zowel in als buiten Medemblik op school zitten; in totaal zaten deze jongeren op 16 verschillende scholen. In de gemeente Medemblik wonen jongeren in de leeftijd van 12 tot 19 jaar. Dit betekent dat 17% van alle jongeren bereikt is met dit onderzoek. 5

8 1.3 LEESWIJZER In dit rapport worden de resultaten van de gemeente Medemblik weergegeven, uitgesplitst naar geslacht, klas en schooltype van de jongeren. Ter vergelijking worden de resultaten van de gemeente Medemblik afgezet tegen de resultaten van alle jongeren woonachtig in West-Friesland die hebben meegedaan aan EMOVO en tegen de resultaten van alle jongeren woonachtig in Noord-Holland Noord. In de tabellen en figuren worden deze resultaten aangegeven met Medemblik, WF en NHN. In de analyses is telkens onderzocht of er verschillen zijn tussen jongens en meisjes, tussen leerlingen van de 2 e klas en de 4 e klas, tussen leerlingen van het vmbo en het havo/vwo en tussen jongeren uit Medemblik en jongeren uit andere gemeenten in NHN. Indien in dit rapport wordt aangegeven dat er een verschil bestaat tussen verschillende groepen jongeren, dan duidt dit op een statistisch significant (p<0,05) verschil. Dit betekent dat de kans klein is (in dit geval maximaal 5%) dat een gevonden verschil op toeval berust. In bijlage 2 zijn alle resultaten weergegeven in tabellen. In de hoofdstukken 2 t/m 8 worden de resultaten beschreven en hoofdstuk 9 behandelt de conclusies, aanbevelingen en het advies van de GGD aan de gemeente. In de bijlagen zijn alle resultaten in tabelvorm weergegeven en vindt u achtergrondinformatie over EMOVO. 6

9 2 Achtergrondkenmerken 2.1 ONDERWIJS De ingevulde vragenlijsten van 669 jongeren uit Medemblik waren bruikbaar voor analyse. De verdeling jongens/meisjes van deze jongeren wijkt niet af van West- Friesland (WF) of van Noord-Holland Noord (NHN). De verdeling van de jongeren over de 2 e en 4 e klas wijkt niet significant af van WF, maar wel van NHN. Van de jongeren in Medemblik die mee hebben gedaan aan EMOVO zitten relatief gezien iets meer jongeren in de 2 e klas (53%) dan regionaal (49%). Van de jongeren in Medemblik die hebben meegedaan aan EMOVO volgt 42% een havo/vwo-opleiding en 58% volgt een vmbo-opleiding. In WF volgt 40% een havo/vwo-opleiding en in NHN 49%. Achter htergrondkenmerken Gemeente Medemblik West-Friesland Noord-Holland Noord aantal % aantal % aantal % jongens meisjes ,5 50, ,6 49, ,8 50,2 2 e klas 4 e klas ,2 46, ,4 47, ,6 51,4 vmbo havo/vwo ,5 42, ,3 39, ,1 48,9 12 jaar 1 0,1 12 0,4 62 0,6 13 jaar , , ,9 14 jaar , , ,4 15 jaar , , ,4 16 jaar , , ,2 17 jaar 16 2,4 76 2, ,2 >17 jaar 1 1,0 6 0,2 30 0,3 totaal ETNISCHE HERKOMST Voor een indeling naar etnische herkomst van de jongeren is gebruik gemaakt van de standaarddefinitie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) *. Van de jongeren in de gemeente Medemblik is 92% van Nederlandse afkomst en 8% van de jongeren heeft een allochtone herkomst; 5% van de jongeren heeft een niet-westerse achtergrond en 3% van de jongeren is afkomstig uit een westers land. In WF is 86% van de jongeren van Nederlandse afkomst, 9% van niet-westerse allochtone afkomst en 5% van westerse allochtone herkomst. In NHN is 85% van de jongeren van Nederlandse afkomst, 9% van niet-westerse allochtone afkomst en 6% van westerse allochtone herkomst. 1% van de jongeren in Medemblik behoort tot de 1 e generatie allochtonen en 7% behoort tot de 2 e generatie allochtonen. In WF behoort 3% tot de * Een jongere is van Nederlandse herkomst als beide ouders in Nederland zijn geboren. Een jongere is van niet- Nederlandse herkomst als tenminste één ouder in het buitenland is geboren. Ontbreekt informatie over het geboorteland van beide ouders dan wordt aangenomen dat het geboorteland van deze ouders hetzelfde is als van de jongere. 7

10 1 e generatie allochtonen en 11% behoort tot de 2 e generatie. In NHN behoort 4% tot de 1 e generatie allochtonen en 11% tot de 2 e generatie. Net zoals de andere jongeren in de regio voelen de jongeren in Medemblik zich overwegend Nederlands: 98% rekent zichzelf tot de Nederlandse bevolkingsgroep. In WF is dit 96% en in NHN voelt 97% zich Nederlands. Etnische herkomst Gemeente Medemblik West-Friesland Noord-Holland Noord aantal % aantal % aantal % Autochtoon , , ,3 Niet-westerse allochtoon 33 4, , ,9 Westerse allochtoon 20 3, , ,8 2.3 WOON- EN GEZINSSITUATIE 76% van de jongeren in Medemblik woont bij zijn of haar twee eigen (biologische) ouders. 6% van de jongeren woont in een gezin met twee ouders waarvan één van de twee ouders een stiefouder is. 12% van de jongeren woont bij één ouder. Bij 4% van de jongeren is er sprake van co-ouderschap. Jongeren in Medemblik wonen niet vaker in een eenoudergezin dan jongeren in WF (14%) of NHN (13%). Woon- en gezinssituatie Gemeente Medemblik West-Friesland Noord-Holland Noord aantal % aantal % aantal % Eenoudergezin 81 12, , ,9 Geen eenoudergezin , , ,1 2.4 RELIGIE 61% van de jongeren in Medemblik geeft aan geen geloof te hebben; dit percentage komt overeen met dat in WF (63%) en is lager dan in NHN (70%). Rooms katholiek is door de jongeren in Medemblik het meest genoemde geloof (27%), gevolgd door protestants christelijk (8%) en islam (2%). Het percentage rooms katholieke jongeren in de gemeente Medemblik komt overeen met WF, maar is hoger dan in NHN. In NHN is 16% rooms katholiek en in West-Friesland 24%. 3% van de jongeren in Medemblik heeft een ander geloof, zoals boeddhisme, Jodendom of hindoeïsme; in WF heeft eveneens 3% een ander geloof en in NHN 4%. Religie Gemeente Medemblik West-Friesland Noord-Holland Noord aantal % aantal % aantal % Geen , , ,4 Rooms katholiek , , ,4 Protestants christelijk 52 7, , ,3 Islam 13 1, , ,4 Anders 19 2,8 81 2, ,5 8

11 3 Lichamelijke gezondheid 3.1 ERVAREN GEZONDHEID De ervaren gezondheid, ook wel gezondheidsbeleving genoemd, geeft een samenvattend oordeel over de eigen algemene gezondheid. De meerderheid van de jongeren in Medemblik ervaart de eigen gezondheid als goed tot heel goed (80%). 18% van de jongeren noemt zijn of haar gezondheid gaat wel en 2% vindt zijn of haar gezondheid niet zo best of slecht. Dit percentage wijkt vrijwel niet af van het percentage in WF en NHN (beiden 3%) Er is in Medemblik geen verschil in ervaren gezondheid tussen jongens en meisjes, 2 e klassers en 4 e klassers of tussen vmbo-leerlingen en havo/vwo-leerlingen. In NHN ervaren 4 e klassers hun gezondheid iets minder goed dan 2 e klassers (3% versus 2%); hetzelfde geldt voor vmbo-leerlingen (3%) ten opzichte van havo/vwoleerlingen (2%). Vanwege te kleine aantallen kan er in Medemblik geen uitspraak worden gedaan over mogelijke verschillen in ervaren gezondheid tussen autochtone jongeren en allochtone jongeren of tussen jongeren uit een eenoudergezin of een gezin met twee ouders. Regionaal lijken niet-westerse allochtonen hun gezondheid iets minder goed te ervaren dan westerse allochtonen of autochtone jongeren. 3.2 CHRONISCHE AANDOENINGEN Het voorkomen van ziekten en aandoeningen is nagevraagd aan de hand van een lijst met tien ziekten en aandoeningen. 39% van de jongeren in Medemblik heeft één of meer chronische aandoeningen die al dan niet zijn vastgesteld door een arts; dit percentage wijkt niet af van het percentage in WF of in NHN. Zowel in Medemblik als in NHN hebben meisjes vaker een chronische aandoening dan jongens. Van de jongeren in Medemblik heeft 31% van de jongens en 46% van de meisjes een chronische aandoening; regionaal is dit respectievelijk 32% en 46%. Ook hebben jongeren van het vmbo (Medemblik 42%, NHN 41%) vaker één of meer chronische aandoeningen dan jongeren van het havo/vwo (Medemblik 34%, NHN 36%). Er is in Medemblik geen verschil tussen 2 e en 4 e klassers wat betreft het vóórkomen van chronische aandoeningen. In NHN hebben 4 e klassers vaker een chronische aandoening dan 2 e klassers. In NHN is er een significant verschil tussen westerse allochtonen (42%), niet-westerse allochtonen (43%) en autochtone jongeren (38%) wat betreft het vóórkomen van een chronische aandoening; hetzelfde geldt voor jongeren uit een eenoudergezin (45%) en uit een gezin met twee ouders (38%). Deze verschillen zijn in de gemeente Medemblik niet waarneembaar. 9

12 De meest voorkomende chronische aandoeningen van jongeren in Medemblik zijn: migraine (14%) astma (11%) eczeem (9%) chronische vermoeidheid (7%) ADHD (6%) buikklachten (5%) In NHN wordt eveneens migraine (14%) het meest genoemd, gevolgd door astma (11%), eczeem (10%), chronische vermoeidheid (8%), buikklachten (6%) en ADHD (5%). Eén of meer chronische aandoeningen (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF 3.3 ALLERGIE In EMOVO is nagevraagd of jongeren allergisch zijn voor pollen of stuifmeel, huisstof of huismijt, bepaalde huisdieren, bepaalde medicijnen en voor bepaald voedsel. In Medemblik heeft 29% van de jongeren één of meer allergieën, al dan niet vastgesteld door een arts. Dit percentage wijkt niet af van het percentage in WF (30%) of in NHN (32%). In Medemblik is er geen verschil tussen jongens en meisjes wat betreft het hebben van een allergie. Regionaal zijn meisjes (34%) iets vaker allergisch dan jongens (31%). Zowel in Medemblik als in NHN is er geen verschil tussen 2 e klassers en 4 e klassers of tussen vmbo-leerlingen en havo/vwo-leerlingen wat betreft het hebben van één of meer allergieën. 10

13 In NHN hebben niet-westerse allochtonen (41%) iets vaker een allergie dan westerse allochtonen (37%) of autochtone jongeren (31%). Dit verschil is in Medemblik niet gevonden. Er is geen verschil tussen jongeren uit een eenoudergezin of een gezin met twee ouders wat betreft het vóórkomen van een allergie; dit geldt zowel in Medemblik (30% versus 29%) als regionaal (34% versus 32%). De meest voorkomende allergieën bij jongeren in Medemblik zijn: pollen/stuifmeel (16%) huisstof/huismijt (10%) voedsel (9%) huisdieren (8%) medicijnen (5%) In NHN is 17% van de jongeren allergisch voor pollen of stuifmeel, 12% is allergisch voor huisstof of huismijt, 11% voor bepaald voedsel, 11% voor huisdieren en 5% voor medicijnen. Allergieën (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF 3.4 MONDGEZONDHEID Door tandartsen wordt aanbevolen om één à twee keer per jaar een controlebezoek aan de tandarts te brengen. Jongeren in Medemblik gaan vaker naar de tandarts dan jongeren in WF of NHN. Van de jongeren in Medemblik bezoekt 12% minder dan 2 keer per jaar de tandarts, van de jongeren in WF en NHN 15%. 11

14 Jongens in Medemblik gaan minder vaak naar de tandarts dan meisjes (15% versus 10% gaat minder dan 2 keer per jaar). Ook in NHN is dit verschil gevonden. Er is in Medemblik geen verschil tussen 2 e en 4 e klassers en vmbo- en havo/vwo-leerlingen wat betreft het regelmatig naar de tandarts gaan. In NHN gaan 4 e klassers (17%) en vmbo-leerlingen (18%) minder vaak naar de tandarts dan 2 e klassers (14%) en havo/vwo-leerlingen (13%). Vanwege te kleine aantallen kan er voor de gemeente Medemblik geen uitspraak gedaan worden over mogelijke verschillen tussen jongeren van allochtone of autochtone herkomst. In NHN gaan jongeren van nietwesterse allochtone herkomst minder vaak naar de tandarts dan jongeren van westerse allochtone herkomst of van autochtone herkomst. In NHN brengen jongeren uit een eenoudergezin minder vaak een bezoek aan de tandarts dan jongeren uit een gezin met twee ouders, namelijk 20% ten opzichte van 15%. Dit verschil is in Medemblik niet waarneembaar. 30% van de jongeren in Medemblik poetst zijn of haar tanden minder dan 2 keer per dag; dit wijkt in negatieve zin af van WF (26%) of NHN (24%). In Medemblik lijken jongens minder vaak hun tanden te poetsen dan meisjes (34% ten opzichte van 27% poetst minder dan twee keer per dag de tanden); dit verschil is niet significant. Er is geen verschil in poetsgedrag tussen jongeren uit de 2 e en 4 e klas. Wel poetsen vmbo-leerlingen vaker minder dan 2 keer per dag de tanden dan havo/vwo-leerlingen (33% versus 26%). Regionaal poetsen jongens (29%), 4 e klassers (26%) en vmbo-leerlingen (27%) minder regelmatig de tanden dan meisjes (19%), 2 e klassers (22%) of havo/vwo-leerlingen (22%). Zowel in NHN als in Medemblik is er geen significant verschil in poetsgedrag tussen jongeren van allochtone of autochtone herkomst. Er is in Medemblik geen verschil tussen jongeren uit een eenoudergezin of een gezin met twee ouders; regionaal poetsen jongeren uit een eenoudergezin (28%) vaker minder dan 2 keer per dag hun tanden dan jongeren uit een gezin met twee ouders (24%). 3.5 ONGEVALLEN In Nederland worden jaarlijks jongeren in de leeftijd 13 tot 25 jaar behandeld op een spoedeisende eerste hulpafdeling (SEH) van een ziekenhuis als gevolg van letsel door een ongeval, geweldpleging of door zelfverwonding. In Medemblik heeft een derde van de jongeren (33%) het afgelopen jaar één of meer ongevallen gehad waarvoor medische behandeling noodzakelijk was. Dit percentage is gelijk aan het percentage in WF en NHN. In Medemblik is er geen verschil tussen jongens en meisjes of 2 e en 4 e klassers wat betreft ongevallen in het afgelopen jaar. Wel lijken het vaker vmbo-leerlingen (36%) dan havo/vwo-leerlingen (30%) te zijn die het afgelopen jaar een ongeval gehad hebben; dit verschil is echter niet significant. In NHN hebben meer 4 e klassers (34%) dan 2 e klassers (32%) en meer vmbo-leerlingen (36%) dan havo/vwo-leerlingen (30%) een ongeval gehad in het afgelopen jaar. In Medemblik is er geen verschil wat betreft een ongeval in het afgelopen jaar tussen jongeren van allochtone en autochtone 12

15 afkomst of tussen jongeren uit een eenoudergezin of een gezin met twee ouders. In NHN lijken niet-westerse allochtonen (33%) en autochtonen (33%) iets vaker een ongeval te hebben gehad dan westerse allochtonen (28%). Oorzaak ongeval (%) sporten anders verkeer betaald werk geweld zelfverwonding WF Medemblik NHN Zowel in Medemblik als in WF en NHN gebeuren de meeste ongevallen tijdens het sporten. Van de jongeren in Medemblik heeft 20% een sportongeval gehad; in WF en NHN heeft 21% van de jongeren een sportongeval gehad. Na sporten vinden de meeste ongevallen plaats als gevolg van geweld (3% Medemblik en 2% NHN) en tijdens betaald werken (2% Medemblik en 2% NHN). Enkele jongeren in Medemblik zijn het afgelopen jaar gewond geraakt in het verkeer of door zelfverwonding. 13

16 3.6 SAMENVATTING LICHAMELIJKE GEZONDHEID 80% van de jongeren in Medemblik ervaart de eigen gezondheid als goed tot heel goed, 18% van de jongeren noemt zijn of haar gezondheid gaat wel en 2% vindt de eigen gezondheid niet zo best of slecht; dit percentage komt overeen met dat in WF (3%) en NHN (3%). 39% van de jongeren heeft één of meer chronische aandoeningen en 29% heeft één of meer allergieën; dit wijkt niet af van WF of NHN. In Medemblik bezoekt 12% van de jongeren minder dan 2 keer per jaar de tandarts; dit wijkt in positieve zin af van WF (15%) en NHN (15%). 30% poetst zijn of haar tanden minder dan 2 keer per dag. Dit wijkt in negatieve zin af van WF (26%) of NHN (24%). Een derde van de jongeren in Medemblik (33%) heeft een ongeval gehad waarvoor medische behandeling nodig was; dit is gelijk aan het percentage in WF en NHN. 14

17 4 Welzijn 4.1 PSYCHISCHE GEZONDHEID In EMOVO is de psychische gezondheid gemeten door gebruik te maken van de Mental Health Inventory-5 (MHI-5). De MHI-5 is een internationaal gebruikte vragenlijst met vijf vragen waarmee de psychische gezondheidstoestand in de algemene bevolking kan worden gemeten. De uitslag wordt bepaald door de balans tussen de mate van negatieve en positieve gevoelens. Voor de MHI-5 geldt dat een hogere score een betere psychische gezondheid weergeeft. Psychisch ongezond/psychische klachten (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF De meeste jongeren in Medemblik hebben een goede psychische gezondheid, namelijk 84%. 16% heeft een lage score voor psychische gezondheid; dit wil zeggen dat deze jongeren psychisch minder gezond zijn en psychische klachten hebben. Het percentage jongeren in Medemblik met psychische klachten ligt niet significant lager dan in WF (17%) of in NHN (18%). Zowel in Medemblik als in NHN hebben meisjes vaker een minder goede psychische gezondheid dan jongens. Van de meisjes in Medemblik heeft 21% (regionaal 23%) een lage score voor psychische gezondheid en van de jongens 10% (regionaal 12%). Er is in Medemblik geen verschil tussen 2 e klassers (16%) en 4 e klassers (15%) of tussen vmbo-leerlingen (16%) en havo/vwo-leerlingen (15%) wat betreft een lage score voor psychische gezondheid. Regionaal hebben 4 e klassers (20%) en vmbo- 15

18 leerlingen (20%) vaker een minder goede psychische gezondheid dan 2 e klassers (15%) en havo/vwo-leerlingen (15%). Vanwege te kleine aantallen kan er in Medemblik geen uitspraak gedaan worden over mogelijke verschillen in psychische gezondheid tussen jongeren van allochtone of autochtone herkomst. In NHN hebben niet-westerse allochtonen (22%) vaker een lage score voor psychische gezondheid dan westerse allochtonen (20%) en autochtonen (17%). Ook zijn jongeren uit een eenoudergezin (21%) vaker psychisch ongezond dan jongeren uit een gezin met twee ouders (17%). In Medemblik is dit verschil niet waarneembaar. 4.2 KWALITEIT VAN LEVEN Kwaliteit van leven is een belangrijke indicator ten behoeve van een brede diagnostiek van gezondheid en welbevinden. Kwaliteit van leven wordt gedefinieerd als de eigen ervaring van personen over hun functioneren op fysiek, psychisch en sociaal gebied. Kwaliteit van leven in EMOVO is gemeten met de KIDSCREEN, een vragenlijst bestaande uit 10 vragen. De vragenlijst is gebaseerd op de WHO definitie van kwaliteit van leven. 30% van de jongeren in Medemblik heeft een lage kwaliteit van leven, 43% heeft een gemiddelde kwaliteit van leven en 27% heeft een hoge kwaliteit van leven. Dit wijkt niet af van de (sub)regio. Lage kwaliteit van leven (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF Zowel in Medemblik als in NHN hebben meisjes vaker een lage kwaliteit van leven dan jongens. Van de jongeren in Medemblik heeft 34% van de meisjes (regionaal 16

19 36%) ten opzichte van 25% van de jongens (regionaal 21%) een lage kwaliteit van leven. Alleen regionaal is er een verschil in kwaliteit van leven tussen 2 e klassers (23%) en 4 e klassers (34%). Tussen de jongeren op het vmbo of havo/vwo is er zowel in Medemblik als in NHN geen significant verschil in kwaliteit van leven. In Medemblik is er geen verschil in kwaliteit van leven tussen jongeren van autochtone of allochtone herkomst en tussen jongeren uit een eenoudergezin of uit een gezin met twee ouders. Regionaal hebben niet-westerse allochtonen (33%) en westerse allochtonen (31%) iets vaker een lage kwaliteit van leven dan autochtone jongeren (28%). Hetzelfde geldt voor jongeren uit een eenoudergezin (33%) ten opzichte van jongeren uit een gezin met twee ouders (28%). 4.3 PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID In EMOVO is de psychosociale gezondheid gemeten door gebruik te maken van de SDQ. De SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire) is een betrouwbaar instrument bedoeld om jongeren met een hoog risico op psychosociale problemen te signaleren. De SDQ bestaat uit 25 vragen over emotionele problemen, gedragsproblemen, problemen met leeftijdsgenoten, hyperactiviteit en pro-sociaal gedrag (onder andere hulp bieden, vriendelijk zijn en delen met anderen). Een hoge totaalscore op de SDQ betekent dat een jongere (zeer waarschijnlijk) psychosociale problemen heeft. Psychosociale problemen (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF 17

20 Op basis van de SDQ is bij 6% van de jongeren in Medemblik duidelijk sprake van een verhoogd risico op psychosociale problematiek. Dit percentage is niet significant hoger dan in WF (5%) en NHN (5%). Van de jongeren in Medemblik hebben vmbo-leerlingen vaker een ongunstige SDQ score (8%) dan havo/vwo-leerlingen (3%). Er is in Medemblik geen verschil waarneembaar tussen jongens en meisjes of tussen 2 e en 4 e klassers wat betreft psychosociale problematiek. In NHN hebben meisjes (5%) en 4 e klassers (5%) iets vaker een ongunstige score op de SDQ dan jongens (4%) en 2 e klassers (4%). 4.4 MISHANDELING Een goed overzicht van het vóórkomen van kindermishandeling, zowel thuis als buitenshuis, is moeilijk te geven. Het is lastig om via een vragenlijst een betrouwbaar beeld van dit gevoelige onderwerp te krijgen. De onderstaande gegevens moeten daarom worden beschouwd als een indicatie. Ooit lichamelijk of geestelijk mishandeld (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF Eén op de vijf jongeren in Medemblik (20%) geeft aan dat hij/zij ooit lichamelijk of geestelijk mishandeld is. Dit percentage wijkt niet af van het percentage in WF en NHN, beiden 22%. In NHN geven meisjes vaker aan ooit te zijn mishandeld dan jongens (25% versus 20%); dit verschil is in Medemblik niet waarneembaar. Net als regionaal geven vmboleerlingen (23%) vaker aan te zijn mishandeld dan havo/vwo-leerlingen (16%). Tussen 18

21 de 2 e en 4 e klassers is zowel regionaal als in Medemblik geen verschil wat betreft lichamelijke of geestelijke mishandeling. In NHN geven westerse allochtonen vaker aan te zijn mishandeld dan autochtonen of niet-westerse allochtonen; dit verschil kan in Medemblik niet worden getoetst vanwege kleine aantallen. Net als in de regio is er een significant verschil tussen jongeren uit een eenoudergezin (31%) en jongeren uit een gezin met twee ouders (18%) wat betreft lichamelijke of geestelijke mishandeling. 4.5 ZELFDODING Ernstige psychische problemen kunnen leiden tot (een poging tot) zelfdoding. Zelfdoding bij adolescenten hangt vaak samen met drie factoren: een algemeen gevoel van hopeloosheid en uitzichtloosheid een verstoorde communicatie en conflicterende relaties in het gezin de voorbeeldwerking van andere suïcides, met name door leeftijdsgenoten Bij jongeren moet suïcidaal gedrag vooral worden gezien als een schreeuw om hulp: de verhouding poging: suïcide is ongeveer 40:1. In EMOVO zijn twee vragen gesteld over zelfdoding. Er is gevraagd naar serieuze gedachten over zelfdoding en naar daadwerkelijke pogingen tot zelfdoding in het voorafgaande jaar. 3% van de jongeren in Medemblik heeft het afgelopen jaar een poging gedaan tot zelfdoding. Dit percentage is gelijk aan het percentage in WF en NHN. 21% van de jongeren in Medemblik heeft het afgelopen jaar serieuze gedachten gehad aan zelfdoding. In WF heeft 20% van de jongeren serieuze gedachten aan zelfdoding gehad en in NHN 19%. Meisjes in Medemblik (25%) hebben vaker serieus nagedacht over zelfdoding dan jongens (17%). Ook denken vmbo-leerlingen (24%) vaker serieus na over zelfdoding dan havo/vwo-leerlingen (17%). In NHN zijn deze verschillen ook gevonden. Hoewel dit verschil regionaal niet is gevonden, hebben 2 e klassers in Medemblik vaker serieuze gedachten aan zelfdoding dan 4 e klassers (24% versus 17%). Vanwege te kleine aantallen kan er in Medemblik geen uitspraak gedaan worden over mogelijke verschillen tussen jongeren van allochtone of autochtone herkomst. In NHN is er wel een significant verschil wat betreft gedachten aan zelfdoding tussen jongeren van westerse allochtone herkomst (23%), niet-westerse allochtone herkomst (22%) of autochtone herkomst (18%). Jongeren uit een eenoudergezin (Medemblik 25%, NHN 25%) lijken vaker serieuze gedachten over zelfdoding te hebben dan jongeren uit een gezin met twee ouders (Medemblik 20%, NHN 18%); dit verschil is alleen in NHN significant. 19

22 4.6 SAMENVATTING WELZIJN 16% van de Jongeren in Medemblik heeft een lage score voor psychische gezondheid (psychisch minder gezond en/of psychische klachten); meisjes (21%) zijn vaker psychisch ongezond dan jongens (10%). Van de jongeren in Medemblik heeft 30% een lage kwaliteit van leven, in WF 29% en in NHN 28%. Meisjes (34%) hebben vaker een lage kwaliteit van leven dan jongens (25%). Op basis van de SDQ is bij 6% van de jongeren in Medemblik sprake van psychosociale problematiek. Dit percentage wijkt niet af van WF en NHN (beiden 5%). Eén op de vijf jongeren (20%) geeft aan ooit lichamelijk of geestelijk mishandeld te zijn. In WF en NHN geeft 22% aan wel eens lichamelijk of geestelijk mishandeld te zijn. Van de jongeren in Medemblik heeft 21% het afgelopen jaar serieuze gedachten gehad aan zelfdoding. Dit percentage komt overeen met dat in NHN (19%) en dat in WF (20%). 3% van de jongeren heeft het afgelopen jaar daadwerkelijk een poging tot zelfdoding ondernomen. 20

23 5 Voeding en bewegen 5.1 VOEDING De belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van overgewicht is een verkeerde balans tussen de voedselinname en de hoeveelheid beweging die iemand heeft. 15% van de jongeren in Medemblik slaat minimaal 2 keer per week zijn of haar ontbijt over. Dit wijkt niet af van het percentage in WF of NHN (beiden 16%). Van de jongeren in Medemblik slaan meisjes vaker het ontbijt over dan jongens, respectievelijk 19% en 11% slaat minstens 2 keer per week zijn of haar ontbijt over. Ook zijn het vaker 4 e klassers (18%) en vmbo-leerlingen (19%) dan 2 e klassers (12%) en havo/vwo-leerlingen (10%) die minimaal 2 keer per week het ontbijt over slaan. Deze verschillen zijn regionaal ook gevonden. Alleen regionaal slaan jongeren uit een eenoudergezin (25%) vaker het ontbijt over dan jongeren uit een gezin met twee ouders (15%); dit verschil is in Medemblik niet gevonden. Vanwege te kleine aantallen kan er geen uitspraak worden gedaan over mogelijke verschillen in ontbijtgewoonten tussen allochtone of autochtone jongeren in Medemblik. Regionaal zijn het vaker jongeren van niet-westerse allochtone herkomst (33%) dan van westerse allochtone herkomst (23%) en autochtone herkomst (14%) die minimaal 2 keer per week het ontbijt over slaan. Voedingsgewoonten (%) <5x per week ontbijten dagelijks groente dagelijks fruit dagelijks 2 stuks fruit WF Medemblik NHN 21

24 Jongeren in Medemblik eten minder vaak dagelijks groente dan de jongeren in NHN, namelijk 26% van de jongeren in Medemblik ten opzichte van 32% in NHN. Het percentage wijkt niet significant af van dat in WF (27%). Er is in Medemblik geen verschil tussen jongens en meisjes, 2 e en 4 e klassers en tussen vmbo-leerlingen en havo/vwo-leerlingen wat betreft het dagelijks eten van groente. Regionaal eten meisjes iets vaker dagelijks groente dan jongens (34% versus 30%), ook eten 2 e klassers (34%) en havo/vwo-leerlingen (36%) vaker dagelijks groente dan 4 e klassers (30%) en vmbo-leerlingen (28%). Hoewel niet significant, lijken westerse allochtonen vaker dagelijks groente te eten (35%) dan autochtone jongeren (25%) en niet-westerse allochtonen (29%). In NHN zijn vergelijkbare verschillen gevonden; deze zijn wel significant. In Medemblik eten jongeren uit een eenoudergezin minder vaak dagelijks groente dan jongeren uit een gezin met twee ouders, namelijk 15% tegenover 27%. In NHN eten jongeren uit een eenoudergezin of uit een gezin met twee ouders even vaak dagelijks groente. Het eten van fruit is onderverdeeld in 'dagelijks fruit eten en dagelijks minimaal 2 stuks fruit (de aanbevolen norm volgens het Voedingscentrum). Ruim een derde van de jongeren in Medemblik (36%) eet dagelijks fruit en 13% eet dagelijks minimaal 2 stuks fruit. Deze percentages komen overeen met NHN, waar 36% van de jongeren dagelijks fruit eet en 15% voldoet aan de fruitnorm. Ook ten opzichte van WF (35% eet dagelijks fruit en 14% eet dagelijks 2 stuks fruit) is er geen verschil gevonden. Zowel in Medemblik als regionaal eten meisjes vaker dagelijks fruit dan jongens. Van de meisjes eet 40% dagelijks fruit (NHN 39%) en van de jongens eet 31% dagelijks fruit (NHN 33%). Er is eveneens een verschil in het dagelijks eten van fruit tussen 2 e klassers (Medemblik 40%, NHN 40%) en 4 e klassers (Medemblik 30%, NHN 32%). In Medemblik is er geen verschil in het dagelijks eten van fruit tussen jongeren van het vmbo en van het havo/vwo. In NHN eten havo/vwo-leerlingen vaker dagelijks fruit dan vmbo-leerlingen. Wat betreft het voldoen aan de aanbevolen norm van dagelijks 2 stuks fruit is er in Medemblik geen verschil tussen jongens en meisjes, 2 e en 4 e klassers of tussen vmbo-leerlingen en havo/vwo-leerlingen. Regionaal voldoen meisjes, 2 e klassers en havo/vwo-leerlingen vaker aan de norm voor fruitconsumptie dan jongens, 4 e klassers en vmbo-leerlingen. Niet-westerse allochtonen en westerse allochtonen in NHN (17%) voldoen iets vaker aan de fruitnorm dan autochtonen (14%). Ook eten jongeren uit een gezin met twee ouders in NHN vaker dagelijks fruit dan jongeren uit een eenoudergezin. In Medemblik zijn deze verschillen niet gevonden. 5.2 BEWEGEN In 1998 is de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) vastgesteld; dit is een landelijk gebruikte norm die aangeeft dat jongeren dagelijks één uur matig intensief moeten bewegen. Om een indruk te krijgen of wordt voldaan aan deze norm is het aantal minuten sport op school, sporten bij een sportclub, ongeorganiseerd sporten/bewegen en het aantal minuten dat een jongere naar of van school fietst of 22

25 loopt per week opgeteld. Indien een jongere gemiddeld per dag een uur of meer (of 420 minuten per week) beweegt, wordt dit beschouwd als een jongere die voldoet aan de beweegnorm. Van de jongeren in Medemblik voldoet 82% aan de beweegnorm van gemiddeld een uur beweging per dag, 18% van de jongeren beweegt onvoldoende; dit wijkt in positieve zin af van WF en NHN, daar beweegt respectievelijk 28% en 32% van de jongeren onvoldoende. Er is in Medemblik een verschil in de mate van bewegen tussen jongens en meisjes, 2 e en 4 e klassers en tussen havo/vwo- en vmbo-leerlingen. Meisjes (23%), 4 e klassers (22%) en vmbo-leerlingen (22%) bewegen vaker onvoldoende dan jongens (13%), 2 e klassers (15%) en havo/vwo-leerlingen (13%). In NHN worden vergelijkbare verschillen gevonden. Van de jongeren in Medemblik bewegen diegenen uit een eenoudergezin minder vaak voldoende dan jongeren uit een gezin met twee ouders; respectievelijk 31% en 17% beweegt onvoldoende. Dit verschil is ook regionaal waarneembaar. Niet-westerse allochtonen in NHN bewegen vaker onvoldoende dan westerse allochtonen of autochtonen; in Medemblik kan hierover geen uitspraak worden gedaan. Onvoldoende beweging (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF 5.3 SPORTEN BIJ EEN SPORTVERENIGING Naast vragen over het aantal uur bewegen, zijn er ook vragen gesteld over lidmaatschap van een sportvereniging, sportclub of sportschool. Van de jongeren in Medemblik is 70% lid van een sportvereniging; 30% sport niet bij een 23

26 sportvereniging. In WF en NHN sport respectievelijk 71% en 70% bij een sportvereniging. In tegenstelling tot de regio zijn jongens in Medemblik niet significant vaker lid van een sportvereniging dan meisjes (74% versus 67%). Hetzelfde geldt voor jongeren uit de 2 e klas (73%) of uit de 4 e klas (68%). In NHN zijn jongens (72%) en 2 e klassers (74%) vaker lid van een sportvereniging dan meisjes (69%) en 4 e klassers (67%). Er is zowel in Medemblik als regionaal een verschil tussen vmbo-leerlingen en havo/vwoleerlingen. Van de vmbo-leerlingen sport 65% bij een sportvereniging (regionaal 64%) en van de havo/vwo-leerlingen sport 78% bij een sportvereniging (regionaal 77%). Jongeren uit een eenoudergezin zijn minder vaak lid van een sportvereniging dan jongeren uit een gezin met twee ouders, namelijk 59% ten opzichte van 72%. Dit verschil is ook gevonden in NHN. Alleen regionaal lijkt het er op dat autochtone jongeren iets vaker sporten bij een sportvereniging dan westerse allochtone jongeren en niet-westerse allochtone jongeren. Van de jongeren in Medemblik sport 44% veel (WF 44%, NHN 44%); dat wil zeggen dat zij 3 uur of meer per week sporten bij een sportvereniging. Sporten bij een sportvereniging ng Gemeente Medemblik Noord-Holland Noord % % jongens meisjes 73,8 67,4 71,8 69,0 2 e klas 4 e klas 72,5 68,3 74,4 66,7 vmbo havo/vwo 65,1 77,7 64,2 76,8 totaal 70,5 70,4 5.4 INACTIVITEIT Inactiviteit wordt gedefinieerd als dagelijks meer dan 2 uur computeren of tv kijken. Bijna tweederde van de jongeren in Medemblik (65%) zit dagelijks meer dan 2 uur achter de (spel)computer of de tv. De jongeren in Medemblik wijken hierin niet af van NHN (63%) of van WF (64%). Jongens in Medemblik zijn niet vaker inactief dan meisjes. Er is in Medemblik ook geen verschil in inactiviteit tussen 2 e en 4 e klassers en tussen vmbo- en havo/vwoleerlingen. Regionaal zijn jongens (67%), 4 e klassers (67%) en vmbo-leerlingen (64%) vaker inactief dan meisjes (59%), 2 e klassers (58%) en havo/vwo-leerlingen (61%). Net als regionaal lijken niet-westerse allochtonen in Medemblik (81%) vaker inactief te zijn dan westerse allochtonen (65%) en autochtonen (64%), maar dit verschil is niet significant. Ook lijken jongeren uit een eenoudergezin vaker inactief te zijn dan jongeren uit een gezin met twee ouders (70% versus 64%); dit verschil is niet significant. In NHN is het verschil tussen jongeren uit een eenoudergezin (66%) en uit een gezin met twee ouders (62%) wel significant. 24

27 5.5 SAMENVATTING VOEDING EN BEWEGEN 15% van de jongeren in Medemblik slaat regelmatig het ontbijt over, in WF en in NHN is dit 16%. Meisjes, 4 e klassers en vmbo-leerlingen ontbijten minder vaak dan jongens, 2 e klassers en havo/vwo-leerlingen. 74% van de jongeren eet niet dagelijks groente en 64% eet niet dagelijks fruit. Jongeren in Medemblik eten minder vaak dagelijks groente dan jongeren in NHN (68% eet niet dagelijks groente). 87% van de jongeren voldoet niet aan de aanbevolen norm van dagelijks 2 stuks fruit. Van de jongeren beweegt 18% onvoldoende; dit wijkt in positieve zin af van WF (28%) en NHN (32%). Meisjes, 4 e klassers en vmbo-leerlingen bewegen vaker onvoldoende dan jongens, 2 e klassers en havo/vwo-leerlingen. 30% van de jongeren is geen lid van een sportvereniging. Dit komt overeen met WF (29%) en NHN (30%). Vmbo-leerlingen zijn minder vaak lid dan havo/vwo-leerlingen. Bijna tweederde van de jongeren (65%) zit dagelijks 2 uur achter de computer of tv. 25

28 26

29 6 Genotmiddelen 6.1 ROKEN Jongeren die minstens één keer per week roken, worden als regelmatige rokers beschouwd. Het totale percentage regelmatige rokers in Medemblik (13%) wijkt niet significant af van het percentage in WF (13%) of NHN (14%). Van de jongeren in Medemblik rookt 9% dagelijks en 7% rookt 21 sigaretten of meer per dag. Hoewel jongens en meisjes regionaal even vaak regelmatige rokers zijn, roken meisjes in Medemblik vaker dan jongens (17% tegenover 9%). 4 e klassers roken vaker dan 2 e klassers. Van de 2 e klassers in Medemblik rookt 7% van de jongeren minstens één keer per week en in de 4e klas rookt 20% minstens één keer per week. In NHN zijn deze percentages eveneens 7% en 20%. Zowel in Medemblik als in NHN roken ruim twee keer zoveel vmbo-leerlingen als havo/vwo-leerlingen; van de vmboleerlingen rookt 18% minstens één keer per week (regionaal 21%) en van de havo/vwo-leerlingen 7% (regionaal 7%). Vanwege te kleine aantallen kan er in Medemblik geen uitspraak worden gedaan over mogelijke verschillen tussen jongeren van allochtone of van autochtone herkomst wat betreft regelmatig roken. Regionaal roken westerse allochtonen (19%) vaker dan niet-westerse allochtonen (14%) en autochtonen (14%). Net als in de regio roken jongeren uit een eenoudergezin vaker dan jongeren uit een gezin met twee ouders (25% versus 12%). Regelmatig roken (minstens één keer per week) (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF 27

30 6.2 ALCOHOL Bijna twee op de drie jongeren in Medemblik hebben wel eens alcohol gedronken (64%). In WF hebben iets minder jongeren wel eens alcohol gedronken, namelijk 60%. Het percentage komt wel overeen met dat in NHN (62%). De gemiddelde leeftijd waarop jongeren in Medemblik voor het eerst alcohol dronken is 12 jaar en 6 maanden (in NHN 12 jaar en 8 maanden). Jongens drinken het liefst bier, breezers en drankjes die zelf gemixt worden; favoriete dranken van meisjes zijn breezers, drankjes die zelf gemixt worden en wijn. Ruim de helft van de jongeren in Medemblik (54%) heeft in de afgelopen maand alcohol gedronken (actueel alcoholgebruik); dit is hoger dan het actuele gebruik in WF (48%) en NHN (50%). Alcoholgebruik in de afgelopen maand (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF Van de jongeren in Medemblik hebben meisjes de afgelopen maand vaker alcohol gedronken dan jongens (58% versus 49%). In NHN is het actuele alcoholgebruik voor jongens en meisjes vrijwel gelijk (51% tegenover 49%). 4 e klassers (81%) hebben in de afgelopen maand veel vaker alcohol gedronken dan 2 e klassers (29%); dit geldt zowel in Medemblik als in NHN. Net als in de regio is het actuele alcoholgebruik in Medemblik hoger onder vmbo-leerlingen (58%) dan onder havo/vwo-leerlingen (48%). In Medemblik hebben westerse allochtone jongeren (30%) minder vaak in de afgelopen maand alcohol gedronken dan niet-westerse allochtonen (40%) en autochtone jongeren (55%). In NHN is het actuele alcoholgebruik juist bij de nietwesterse allochtone jongeren (34%) lager dan bij de westerse allochtone jongeren (48%) en autochtone jongeren (52%). Er is geen verschil in alcoholgebruik tussen jongeren uit een eenoudergezin of uit een gezin met twee ouders. 28

31 Binge drinken staat voor overmatig alcoholgebruik, dat wil zeggen meer dan 5 drankjes per gelegenheid. In de maand voorafgaand aan het onderzoek heeft 41% van de jongeren in Medemblik volgens deze norm overmatig alcohol gebruikt. In WF en NHN hebben minder jongeren overmatig alcohol gebruikt, namelijk 37%. In Medemblik is er geen verschil tussen jongens en meisjes wat betreft binge drinken. In NHN doen jongens iets vaker aan binge drinken dan meisjes (39% versus 35%). In Medemblik drinken 4 e klassers (64%) vaker overmatig dan 2 e klassers (20%). Ook zijn het vaker vmbo-leerlingen die overmatig alcohol gebruiken dan havo/vwoleerlingen (46% tegenover 34%). In NHN zijn deze verschillen ook gevonden. Er is in Medemblik geen verschil wat betreft overmatig alcoholgebruik tussen jongeren van allochtone of autochtone herkomst. Hetzelfde geldt voor jongeren uit een eenoudergezin en uit een gezin met twee ouders. Regionaal drinken autochtone jongeren (38%) en westerse allochtone jongeren (36%) vaker overmatig dan nietwesterse allochtone jongeren (27%). Er is regionaal wel een verschil tussen jongeren uit een eenoudergezin (41%) en uit een gezin met twee ouders (36%) wat betreft overmatig alcoholgebruik. Binge drinken (%) totaal jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo NHN Medemblik WF 46% van de jongeren in Medemblik is ooit aangeschoten of dronken geweest en 28% is de afgelopen maand dronken of aangeschoten geweest. Deze percentages komen overeen met NHN (42% en 25%), maar zijn significant hoger dan in WF; 41% van de jongeren in WF is ooit dronken of aangeschoten geweest en 24% is in de afgelopen maand dronken of aangeschoten geweest. 29