Resultaten vierde kwartaal en boekjaar 2008

Transcriptie

1 Resultaten vierde kwartaal en boekjaar 28

2 Disclaimer Indien in dit verslag wordt gesproken over 'wij', 'Nuon', 'de onderneming', 'de Nuon-groep' of vergelijkbare aanduidingen dan wordt daarmee n.v. Nuon -en haar dochtermaatschappijen- bedoeld. over toekomstige activiteiten en zijn onderhevig aan bekende en onbekende factoren en andere onzekerheden waarvan vele buiten de invloedssfeer van Nuon, waardoor toekomstige, feitelijke resultaten materieel kunnen afwijken van deze verwachtingen. Onderdelen van dit kwartaalbericht bevatten vooruitzichten op de toekomst. Deze onderdelen kunnen zonder beperking verwachtingen bevatten over toekomstige operationele resultaten, overheidsmaatregelen, de invloed van andere regulerende maatregelen op de activiteiten van Nuon, het aandeel van Nuon en dat van haar dochterondernemingen en joint ventures in bestaande en nieuwe markten, industriële en macro-economische trends en de prestaties van Nuon daarin. Dergelijke uitspraken worden voorafgegaan door, gevolgd door of bevatten woorden als gelooft, verwacht, meent, anticipeert of vergelijkbare uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn gebaseerd op de huidige aannames Dit kwartaalbericht is opgesteld met inachtneming van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling die zijn gehanteerd bij het opstellen van de jaarrekening 27. Dit kwartaalbericht bevat niet alle informatie die IFRS voorschrijft voor een volledige jaarrekening. Voor een volledig beeld dient dit kwartaalbericht dan ook in samenhang te worden gezien met het jaarverslag 27 van n.v. Nuon, dat is te vinden op Het jaarverslag 28 zal begin april 29 worden gepubliceerd. Op de in dit bericht opgenomen cijfers is geen accountantscontrole toegepast.

3 Inhoud Profiel 2 Kerncijfers 3 Overzicht belangrijkste gebeurtenissen 4 Resultaten vierde kwartaal en boekjaar 28 8 Financiële positie en kasstromen 13 Analyse per segment 17 Verkort financieel verslag 2 Geconsolideerde balans 2 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 21 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 22 Geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen 23 Geselecteerde toelichtingen 24 Annex: behandeling van commodity-contracten 28 1

4 Profiel Nuon is een ambitieuze energieonderneming die met ruim 1. medewerkers meer dan 3 miljoen huishoudens en zakelijke klanten in Nederland, België en Duitsland voorziet van energie of in het transport daarvan. Met een omzet van 6,1 miljard euro in 28 heeft Nuon een vooraanstaande positie in de Nederlandse energiemarkt. De grootste aandeelhouders van Nuon zijn de provincies Gelderland en Noord-Holland, de gemeente Amsterdam en BV Houdstermaatschappij Falcon, waarvan de aandelen worden gehouden door de provincie Fryslân. Onze activiteiten strekken zich uit over de gehele keten van energie: dit omvat de productie, het transport en de levering van elektriciteit, gas, warmte en koude. Daarnaast handelen wij in energie op de belangrijke internationale markten en bieden we aanvullende diensten en technische innovaties aan zowel zakelijke klanten als consumenten. Nuon streeft daarbij naar een betrouwbare, duurzame en betaalbare energievoorziening en bouwt aan een toonaangevende positie op het gebied van duurzaam ondernemen. Een belangrijk uitgangspunt vormt het realiseren van evenwichtige groei voor alle belanghebbenden: klanten, medewerkers, aandeelhouders, milieu en maatschappij. Het handelen van Nuon sluit te allen tijde aan op het belang dat energie heeft voor de miljoenen huishoudens en de organisaties waaraan zij producten en diensten levert. Nuon heeft met ingang van 1 juli 28 het bedrijf organisatorisch gesplitst in een netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf. Vanaf die datum functioneren beide ondernemingen operationeel zelfstandig onder een financiële holding en onder een gezamenlijke Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. 2

5 Kerncijfers Kerncijfers tenzij anders vermeld 4e kwartaal Boekjaar % % Financiën () % Netto-omzet % % Brutomarge % % Operationele kosten % % Bedrijfsresultaat (EBIT) % % Resultaat na belastingen toerekenbaar aan aandeelhouders van Nuon % % Investeringen in materiële vaste activa % Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Vrije kasstroom Totaal activa Totaal eigen vermogen Nettoschuldpositie Ratio's 1,2% 16,4% ROIC 3 1,2% 16,4% 184% n.v.t FFO/nettoschuld (%) 4 184% n.v.t n.v.t. 45, Rentedekking 5 n.v.t. 45, 43,2% 48,8% Solvabiliteit (in %) 6 43,2% 48,8% % Medewerkers Aantal eigen medewerkers aan het eind van de periode (in FTE s) % Klanten Klanttevredenheid consumentenmarkt (%) Benchmark (%) 1. Onder vrije kasstroom wordt begrepen de kasstroom uit operationele activiteiten verminderd met de netto-investeringen in materiële vaste activa (bruto-investeringen in materiële vaste activa verminderd met de van derden ontvangen bijdragen, investeringspremies en subsidies), investeringen in immateriële vaste activa en investeringen in deelnemingen en joint ventures. 2. De nettokas- respectievelijk nettoschuldpositie wordt gevormd door de rentedragende schulden verminderd met de liquide middelen en beleggingen die dienen ter dekking van leaseverplichtingen uit hoofde van cross border leases. De liquide middelen waarover Nuon niet vrijelijk kan beschikken, met name gelden gestort op margining accounts en garantierekeningen in verband met collaterals, worden niet in de bepaling van de nettoschuldpositie meegenomen. 3. Return on Invested Capital is het 12-maands bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa, aandeel in resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures, belastingen en resultaat na belastingen toerekenbaar aan minderheidsaandeelhouders, gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerde vermogen. 4. De ratio Funds from Operations/nettoschuld betreft het resultaat na belastingen toerekenbaar aan aandeelhouders van Nuon gecorrigeerd voor bijzondere posten en fair value-mutaties plus afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa gedeeld door de nettoschuldpositie. Aangezien de nettoschuldpositie eind 27 negatief is, is het vergelijkend cijfer niet weergegeven. 5. De rentedekking betreft het 12-maands resultaat na belastingen toerekenbaar aan aandeelhouders van Nuon gecorrigeerd voor bijzondere posten en fair valuemutaties plus afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa plus netto financiële baten en lasten gedeeld door de netto financiële baten en lasten. Aangezien de 12- maands netto financiële baten en lasten aan het eind van 28 per saldo een bate vertegenwoordigen, is de ratio niet weergegeven. 6. Onder solvabiliteit wordt verstaan het eigen vermogen gedeeld door het totaal vermogen. 7. FTE is het equivalent van het aantal medewerkers met een volledig dienstverband. 3

6 Overzicht belangrijkste gebeurtenissen Hoofdpunten financieel Algemeen Ondanks volatiele marktomstandigheden was er in het vierde kwartaal van 28 sprake van goede onderliggende resultaten en hogere handelsresultaten dan in de vergelijkbare periode. De brutomarge is desondanks gedaald, met name door boekhoudkundige, negatieve effecten van fair value-mutaties die zich na het derde kwartaal verder heben voortgezet. Het effect in het vierde kwartaal van 28 was 48 miljoen negatief (27: 73 miljoen positief). Tevens was er in het vierde kwartaal van 28 sprake van een lagere marge op de opwek van elektriciteit en een lagere productie ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. De gerapporteerde nettowinst is in het vierde kwartaal van 28 uitgekomen op 79 miljoen, ten opzichte van een nettowinst van 21 miljoen in het vierde kwartaal van 27. Het gerapporteerde resultaat na belastingen over 28 bedraagt 765 miljoen (27: 875 miljoen). De operationele kosten zijn met 292 miljoen gestegen ten opzichte van de vergelijkbare periode, als gevolg van groei van activiteiten, hogere kosten van strategische trajecten en de herwaardering van een aan een cross border leaseconstructie gerelateerde belegging in verband met de kredietcrisis, en het vormen van een voorziening in dit kader. Het aantal elektriciteits- en gasleveringscontracten in de Nederlandse consumentenmarkt is licht gestegen, maar blijft afgerond respectievelijk 2,3 miljoen en 1,9 miljoen. Het aantal elektriciteitsklanten in België is in het vierde kwartaal van 28 met circa 5. toegenomen tot In Duitsland is het aantal elektriciteitsklanten stabiel gebleven op 27.. De klanttevredenheid is in het vierde kwartaal van 28 nagenoeg gelijk gebleven. In de consumentenmarkt in het segment Downstream 1 staan wij op een gedeelde eerste plaats (eind Q3/28: eerste plaats) en op de zakelijke markt op de tweede plaats (eind Q3/28: gedeelde tweede plaats). De klanttevredenheid van Liander (voorheen: Continuon) op de consumentenmarkt is licht gestegen. Desondanks zijn wij op deze consumentenmarkt uitgekomen op een derde positie (eind Q3/28: tweede positie), vanwege een relatieve daling ten opzichte van de andere partijen in de benchmark. Op de zakelijke markt is Liander gedaald naar een tweede positie (eind Q3/28: eerste positie); deze daling hangt eveneens samen met een relatieve daling ten opzichte van de andere partijen in de benchmark. De resultaten zijn gebaseerd op onderzoek uitgevoerd in opdracht van Nuon respectievelijk Liander. 1 Met ingang van het derde kwartaal 28 heeft Nuon haar segmentatie aangepast. In de segmentanalyse wordt dit nader toegelicht. Financiële resultaten over het vierde kwartaal en boekjaar 28 De netto-omzet is in het vierde kwartaal gedaald naar miljoen (Q4/27: miljoen), ondanks een hogere bijdrage van de handelsresultaten ten opzichte van de vergelijkbare periode. De daling is met name veroorzaakt door aanmerkelijk negatieve fair value-mutaties vergeleken met het vierde kwartaal van 27. De in de netto-omzet begrepen handelsresultaten en overige fair value-mutaties bedroegen 311 miljoen negatief (Q4/27: 96 miljoen positief). Het totale volume geleverde elektriciteit is in het vierde kwartaal ten opzichte van vorig jaar licht gestegen met 1%. De prijs van elektriciteit op de consumentenmarkt is, ondanks een tariefstijging per 1 juli 28, onder die van het vierde kwartaal van 27 gebleven. Bij een licht gestegen aantal gasleveringscontracten van afgerond 1,9 miljoen in de Nederlandse consumentenmarkt, is de totale afzet van gas in het vierde kwartaal van 28 gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar, vooral door het relatief koude weer in dit kwartaal. Daarentegen is de afzet van gas in de zakelijke markt en Duitsland gedaald. De totale afzet van gas in het vierde kwartaal van 28 is hierdoor gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Het prijseffect -de gasprijzen in de consumentenmarkt in het vierde kwartaal van 28 liggen hoger dan in het vierde kwartaal van 27- heeft bijgedragen aan een hogere omzet gas. Verder hebben onze in het tweede kwartaal van 28 aangekochte gasexploratie- en productieactiviteiten bijgedragen aan een stijging van de omzet gas. De stijging van de omzet warmte en overige producten houdt enerzijds verband met een relatief koud vierde kwartaal ten opzichte van 27 waardoor er meer warmte is afgezet. Ook hebben onze isolatieactiviteiten en de Nuon energiewinkels bijgedragen aan een stijging van de omzet. De netto-omzet over 28 is gestegen naar miljoen (27: 5.65 miljoen), voornamelijk door hogere gasopbrengsten in vergelijking met 27. De brutomarge, uitgedrukt als percentage van de netto-omzet, daalde naar 26% in het vierde kwartaal van 28 vergeleken met 4% in het vierde kwartaal van 27. De daling in de brutomarge wordt voor het grootste deel veroorzaakt door de daling in overige fair value-mutaties. De brutomarge is gedaald van miljoen in 27 tot miljoen in 28. De brutomarge, uitgedrukt als percentage van de netto-omzet, is gedaald van 46% in 27 tot 41% in 28. De operationele kosten over het vierde kwartaal van 28 zijn met 13% gestegen ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. Belangrijkste oorzaken van deze stijging zijn een 4

7 toegenomen activiteitenniveau, hogere personeelskosten, en hogere kosten van strategische trajecten, waaronder de splitsing van Nuon in een netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf en het strategische partnerproject voor het productie- en leveringsbedrijf. De operationele kosten over 28 bedragen 1.67 miljoen, ten opzichte van miljoen in 27. Naast de bovengenoemde factoren hebben een stijging van de kosten samenhangend met cross border leases, waaronder kosten van de herwaardering van een aan een cross border leaseconstructie gerelateerde belegging in verband met de kredietcrisis en het vormen van een voorziening in dit kader, hogere marketingkosten en bijzondere waardeverminderingen op debiteuren geleid tot hogere operationele kosten. Het bedrijfsresultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten is in het vierde kwartaal van 28 gedaald naar 41 miljoen negatief (Q4/27: 275 miljoen positief), met name door de negatieve resultaten uit overige fair value-mutaties. Daarnaast hebben lagere productieresultaten ten opzichte van het vierde kwartaal van 27 een dempend effect op het bedrijfsresultaat tot gevolg gehad. Ook hogere operationele kosten drukken het bedrijfsresultaat. Anderzijds is het bedrijfsresultaat positief beïnvloed door onze nieuwe gasexploratie- en productieactiviteiten, en een hogere marge uit onze gasopslag dan in 27. Ook onze warmteactiviteiten hebben een hogere bijdrage aan het bedrijfsresultaat geleverd dan in 27. Het bedrijfsresultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten over 28 is, met name door hogere operationele kosten en negatieve resultaten uit overige fair value-mutaties, gedaald naar 785 miljoen (27: miljoen). Financiële positie en kasstromen De uitgaande kasstroom uit operationele activiteiten over het vierde kwartaal van 28 bedroeg 177 miljoen, ten opzichte van een ingaande operationele kasstroom van 144 miljoen in het vierde kwartaal van vorig jaar. De belangrijkste factor die heeft bijgedragen aan deze daling is de daling van het operationele resultaat. Het nettowerkkapitaal is in het vierde kwartaal van 28 sterker toegenomen dan in de vergelijkende periode van het voorgaande jaar, onder meer door een gestegen debiteurenpositie als gevolg van het koude winterweer. De investeringen in het vierde kwartaal van 28 zijn fors gestegen ten opzichte van de vergelijkbare periode. Naast de definitieve afrekening voor de overname van Burlington Resources Nederland Petroleum B.V. (Burlington) in het vierde kwartaal van 28 zijn er uitbreidings- en vervangingsinvesteringen gedaan, alsmede investeringen in Nuon Magnum, ICT projecten, ondergrondse gasopslag en windparken. De vrije kasstroom is in het vierde kwartaal van 28 gedaald naar 497 miljoen negatief (Q4/27: 6 miljoen negatief). Over het boekjaar is de vrije kasstroom, met name door hogere investeringen, gedaald tot 22 miljoen (27: 736 miljoen). Daarnaast zijn de operationele resultaten lager geweest dan in het voorgaande boekjaar. De nettoschuldpositie aan het eind van 28 bedraagt 642 miljoen, ten opzichte van een nettokaspositie van 293 miljoen per 31 december 27. Deze toename van de nettoschuldpositie is met name het gevolg van de definitieve afrekening aan ConocoPhillips in het vierde kwartaal van 28 voor de overname van Burlington, de uitbetaling van dividenden in het tweede en derde kwartaal van 28, alsmede collateralstortingen op margin accounts vanwege de prijsontwikkeling van financiële instrumenten gebruikt om het prijsrisico van toekomstige gasleveranties af te dekken. De vrije kasstroom over 28 was positief. Hoofdpunten vierde kwartaal 28 algemeen In november 26 is de Wet onafhankelijk netbeheer (WON) aangenomen. De inmiddels gefaseerd in werking getreden WON heeft wijzigingen aangebracht in de Elektriciteits- en Gaswet. De belangrijkste gevolgen zijn dat Nuon per 1 juli 28 door middel van een interne herstructurering de eigendom van haar elektriciteits- en gasnetten aan netbeheerder Liander heeft overgedragen en dat Liander haar wettelijke taken sinds dat moment zelf uitvoert (de inrichting van de brede netbeheerder ). Per dezelfde datum is Nuon splitsbaar gemaakt, dat wil zeggen, gereed om te worden gesplitst in een productie- en leveringsbedrijf en een netwerkbedrijf. Die splitsing moet op grond van de WON op uiterlijk 1 januari 211 voltooid zijn. Inmiddels is de structuur van de gesplitste onderneming vastgesteld en is het management van zowel het productie- en leveringsbedrijf als het netwerkbedrijf benoemd. Sinds 1 juli 28 functioneren beide ondernemingen operationeel zelfstandig onder n.v. Nuon als financiële holding met een gezamenlijke Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. De netbeheerder Liander vormt de kern van het nieuwe netwerkbedrijf, waarvan n.v. Nuon ook na de splitsing holding zal blijven, zij het dan onder de naam Alliander N.V. Onder het netwerkbedrijf Alliander vallen ook Liandon (voorheen: Nuon Tecno) dat zich richt op aanleg en onderhoud van complexe energie-infrastructuren en Liandyn (voorheen: Dynamicom) dat actief is in de markt voor verlichting van de openbare ruimte. Het productie- en leveringsbedrijf zal onder de naam Nuon verder gaan. Na toetsing van de mogelijke stappen voor het productie- en leveringsbedrijf om zich tot een internationale speler te ontwikkelen is in samenspraak met commissarissen en aandeelhouders gekozen voor een gestructureerde samenwerking met een internationale partner. Een dergelijke stap is nodig voor een stevige strategische positie en solide groei op de Europese energiemarkt, waar de concurrentie steeds heviger wordt. Een juist gekozen strategische partner 5

8 kan de schaal en slagkracht van het productie- en leveringsbedrijf vergroten. Om aan de voorwaarden voor splitsing te voldoen, is in oktober 28 het wettelijk vereiste splitsingsplan aangeboden aan de Nederlandse Mededingingsautoriteit. Buiten de bovenstaande vereisten zijn wij op grond van de WON verplicht het beheer van onze hoogspanningsnetten van 11 kv en hoger aan de landelijk netbeheerder TenneT over te dragen. TenneT heeft zichzelf daartoe conform de bepalingen van de WON per 1 januari 28 aangewezen als beheerder van die netten met uitzondering van dat deel waar een cross border leasecontract op rust. De overdracht van het beheer aan TenneT heeft vanwege de complexiteit van de uitvoering en om de leveringszekerheid te waarborgen, vooralsnog plaatsgevonden door een aantal overgangsmaatregelen met TenneT overeen te komen. In 29 zal gestreefd worden naar een definitieve regeling die uitvoering van de WON beoogt. Overleg met TenneT daarover is nog steeds gaande. In oktober hebben wij aangekondigd dat bij onze dochter Emmtec Services in Emmen een deel van de werkgelegenheid vervalt. Wij zagen ons tot maatregelen gedwongen door een forse omzetdaling als gevolg van faillissementen van twee belangrijke klanten. In nauwe samenwerking met de medezeggenschap is onderzocht hoe de banenreductie vorm moet gaan krijgen. Wij hebben onze gecommitteerde kredietfaciliteit van 1,5 miljard geherfinancierd in november 28, een jaar voor de afloopdatum. Ondanks de moeilijke marktomstandigheden zijn wij erin geslaagd de faciliteit te vernieuwen voor een periode van 3 jaar en te verhogen naar 1,625 miljard, waarvan 75 miljoen is toegewezen als toekomstige faciliteit aan het productie- en leveringsbedrijf en 875 miljoen aan het netwerkbedrijf. Eind november hebben wij een contract getekend met aannemer Joint Venture Papendrecht voor de uitbreiding van onze gasopslag in Epe (Duitsland). Het gaat om drie extra 3 cavernes voor de opslag van in totaal 8 miljoen m aardgas. De cavernes liggen op een diepte van ongeveer 1.2 meter. Met deze opslag kunnen wij beter inspelen op dagelijkse schommelingen in vraag en aanbod op de gasmarkt en bouwen wij onze positie op de gasmarkt verder uit. Wij beschikken nu 3 reeds over een capaciteit van 14 miljoen m in Epe. Naar verwachting kan de nieuwe opslagcapaciteit in 211 in gebruik worden genomen. Vanaf medio 29 kan ook gas van en naar Duitsland worden getransporteerd. Eerder dit jaar hebben wij een deelname verworven in 35 producerende gasvelden in de Noordzee (Burlington). Ook bouwen wij in het Groningse Zuidwending aan een gasopslag. Deze opslag een gezamenlijk project met de Gasunie wordt naar verwachting eveneens in 211 in gebruik genomen. Er zijn verschillende partijen betrokken bij de vergunningen voor de bouw rondom de elektriciteitscentrale Nuon Magnum. Begin december heeft de Raad van State uitspraak gedaan inzake de vergunning in het kader van de Wet Milieubeheer voor de bouw van elektriciteitscentrale Nuon Magnum. Het grootste deel van de bezwaren is ongegrond verklaard, waaronder bezwaren op het gebied van CO2-emissies, visuele hinder en geluidsoverlast. Op vier gronden is de vergunning vernietigd. Momenteel bekijken wij samen met de provincie Groningen hoe aan alle voorwaarden voor de realisatie van Nuon Magnum kan worden voldaan. Verder heeft de minister van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit groen licht gegeven in het kader van de Natuurbeschermingswet. De minister acht de meeste bezwaren die zijn ingediend tegen de bouw van de centrale ongegrond. Wel schrijft zij in haar Beslissing op Bezwaar enkele extra maatregelen voor om de nieuwe centrale zo verantwoord mogelijk in de omgeving in te passen. Nuon onderschrijft deze maatregelen, die zijn gericht op de bescherming van de Grijze Duinen op Ameland en Schiermonnikoog. Al eerder heeft Nuon onder meer een broed- en rustgebied ingericht voor vogels. Later in december heeft ook de provincie Fryslân in het kader van de Natuurbeschermingswet een vergunning afgegeven voor Nuon Magnum. Zodra de laatste vergunning verkregen is hervatten wij de bouw. Gebeurtenissen na balansdatum Op 1 februari 29 is het initiatiefwetsvoorstel Warmtewet aangenomen door de Eerste Kamer. Vervolgstap is dat het Ministerie van Economische Zaken een AMvB opstelt en voorhangt, waarin de vaststelling van het nieuwe niet-meerdan-anders tarief wordt ingekaderd. Verder moeten met en door de NMa per warmtenet tarieven worden vastgesteld (de zogenoemde redelijke prijs) en moet worden bepaald of en, zo ja, hoeveel warmtebedrijven terug moeten betalen aan hun klanten. De wet zal gelden met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 27. Marktpositie en duurzaamheid In het vierde kwartaal van 28 is het aantal elektriciteits- en gasleveringscontracten in de Nederlandse consumentenmarkt licht gestegen, maar blijft afgerond respectievelijk 2,3 miljoen en 1,9 miljoen. De totaal door Nuon geleverde volumes elektriciteit en gas zijn gestegen ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. In de Nederlandse consumentenmarkt zijn de geleverde elektriciteitsvolumes in het vierde kwartaal van 28 licht gedaald ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. Het geleverde volume gas ligt hoger dan in de vergelijkbare periode, met name door het relatief koude weer ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. In de zakelijke markt is sprake van een stijging van geleverde volumes elektriciteit; geleverde volumes gas zijn gedaald ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. Het marktaandeel elektriciteit en gas in de zakelijke markt in Nederland is stabiel gebleven. In Duitsland is er minder gas en elektriciteit geleverd ten opzichte van de 6

9 vergelijkbare periode, terwijl in België sprake is van een ruime stijging van de geleverde volumes elektriciteit. De klanttevredenheid is in het vierde kwartaal van 28 nagenoeg gelijk gebleven. In de consumentenmarkt staan wij op een gedeelde eerste plaats (eind Q3/28: eerste plaats) en op de zakelijke markt op de tweede plaats (eind Q3/28: gedeelde tweede plaats). De klanttevredenheid van Liander op de consumentenmarkt is licht gestegen. Desondanks zijn wij op de consumentenmarkt uitkomen op een derde positie (eind Q3/28: tweede positie), vanwege een relatieve daling ten opzichte van de andere partijen in de benchmark. Storingen, klachtafhandeling en klantenservice hebben de meeste verbeterprioriteit. Op de zakelijke markt zijn wij gedaald naar een tweede positie (eind Q3/28: eerste positie); deze daling hangt eveneens samen met een relatieve daling ten opzichte van de andere partijen in de benchmark. De resultaten zijn gebaseerd op onderzoek uitgevoerd in opdracht van Nuon respectievelijk Liander. Het aantal elektriciteitsklanten in België is in het vierde kwartaal van 28 met circa 5. toegenomen tot In Duitsland is het aantal elektriciteitsklanten stabiel gebleven op 27.. Duurzaamheid Begin oktober is in het dorpje Kimparana de eerste zonneenergiecentrale van Mali geopend. Met de centrale kan dagelijks voldoende zonne-energie worden opgewekt om 5 huishoudens en kleine bedrijfjes toegang tot schone en betaalbare elektriciteit te verschaffen. Doede Vierstra, Chief Financial Officer van Nuon, opende de zonnecentrale in bijzijn van de Secretaris-Generaal van het Ministerie van Energie van Mali en de ambassadeur van Nederland in Mali, Ellen van der Laan. Initiatiefnemer is de Foundation Rural Energy Services (FRES), een stichting zonder winstoogmerk met als doel voor 215 een miljoen huishoudens en kleine bedrijven te voorzien van stroom. Nuon is sponsor van FRES. Begin november heeft minister Bert Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) een publiek-privaat partnerschap met Nuon en FRES ondertekend. De concrete doelstelling van dit publiek-privaat partnerschap is om een bijdrage te leveren om in 215 honderdduizend klanten (huishoudens en kleine bedrijven) in rurale gebieden in ontwikkelingslanden duurzaam van energiediensten te voorzien. Het partnerschap vloeit voort uit Het Akkoord van Schokland gericht op het dichterbij brengen van de Millennium Ontwikkelingsdoelen. De ondertekening vond plaats tijdens het FRES-symposium 'Steek Energie in Afrika' in Amsterdam. het windpark gekozen. Als het park wordt gerealiseerd, dan gaat de Windmolenvereniging De Zuidlob met Nuon een stroomcontract van 1 jaar aan voor de opgewekte windenergie. De samenwerking met de grondeigenaren zorgt voor een breed lokaal draagvlak voor het windpark, waardoor een snelle ontwikkeling van het project wordt verwacht. In de komende maanden wordt de milieuvergunning aangevraagd. De aanvraag voor de bouwvergunning wordt naar verwachting begin volgend jaar ingediend. Bij realisatie zal het windpark bestaan uit 3 maal 12 molens van elk 3 tot 4,5 MW en zal het circa 75. huishoudens van stroom kunnen voorzien. Daarmee is het één van de grootste windparken in Nederland. Het streven is om het windpark in 212 in gebruik te nemen. Met de Stichting FOM hebben wij onze krachten gebundeld in een gezamenlijk onderzoeksprogramma naar nieuwe omzettingsprincipes, structuren en materialen voor zonnecellen. De uitnodiging voor het insturen van onderzoeksvoorstellen is eind oktober naar de academische wereld verzonden. Met deze samenwerking geven wij een vervolg aan het in 24 gestarte Joint Solar Programme dat ten doel heeft het rendement van zonnecellen op de lange termijn aanmerkelijk te verhogen en de kosten van zonnestroom sterk te verlagen. Het programma heeft een looptijd van vijf jaar en een totaalbudget van 4 miljoen euro, waar FOM en Nuon in gelijke delen aan bijdragen. Eind november is in Gelderland het door ons gebouwde Windpark Echteld geopend. Het windpark in Echteld bestaat uit vier turbines van elk 2 MW en kan circa 5.7 huishoudens van stroom voorzien. Gelderland heeft eerder besloten om de provinciale doelstelling voor windenergie te verhogen naar 1 MW in 211. Wij willen minimaal de helft hiervan voor onze rekening nemen. Op diverse andere locaties in Gelderland ontikkelen wij op dit moment windparken, waaronder in Duiven en Buren. Nuon-dochter WEOM en 63 agrariërs, verenigd in Windmolenvereniging De Zuidlob, zijn half oktober een samenwerkingsovereenkomst aangegaan die moet leiden tot een windpark van minstens 18 MW. Alle agrariërs in De Zuidlob, het meest zuidelijke deel van de gemeente Zeewolde, participeren hierin. Zij hebben WEOM als ontwikkelaar van 7

10 Resultaten vierde kwartaal en boekjaar 28 Netto-omzet uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Netto-omzet Q Warmte en overige producten Gas Elektriciteit Q Q De netto-omzet is in het vierde kwartaal gedaald naar miljoen (Q4/27: miljoen). De in de netto-omzet begrepen handelsresultaten en overige fair value-mutaties bedroegen 311 miljoen negatief (Q4/27: 96 miljoen positief). Goede handelsresultaten in het vierde kwartaal werden meer dan gecompenseerd door negatieve resultaten uit overige fair value-mutaties ter hoogte van 48 miljoen (27: 73 miljoen positief). De netto-omzet elektriciteit is in het vierde kwartaal aanzienlijk gedaald tot 481 miljoen (Q4/27: 817 miljoen), ondanks een hogere bijdrage van de handelsresultaten dan in de vergelijkbare periode. De grootste oorzaak van de daling van de netto-omzet elektriciteit wordt gevormd door de significante daling van de overige fair value-mutaties in relatie tot het vierde kwartaal van het voorgaande jaar. Wij waarderen een deel van de commodity-contracten ter dekking van de toekomstige behoefte aan energie voor de levering aan klanten en de productie van elektriciteit door de centrales op fair value. De prijsdalingen op de grondstofmarkten in het afgelopen kwartaal hebben daardoor geleid tot een daling van deze fair value resultaten, waar wij in de eerste helft van het jaar nog een stijging zagen. In de bijlage bij dit kwartaalbericht wordt nader ingegaan op de behandeling van commodity-contracten. Het totale volume geleverde elektriciteit is in het vierde kwartaal ten opzichte van vorig jaar licht gestegen met 1%. Vooral in het zakelijke segment en in België is de afzet van elektriciteit gestegen. Daarentegen is de afzet op de Nederlandse consumentenmarkt en in Duitsland lager dan in het vierde kwartaal van 27. De prijs van elektriciteit op de consumentenmarkt is, ondanks een tariefstijging per 1 juli 28, onder die van het vierde kwartaal van 27 gebleven. De netto-omzet gas is in het vierde kwartaal van 28 gestegen tot 828 miljoen (Q4/27: 687 miljoen). Bij een nagenoeg gelijkblijvend aantal gasleveringscontracten van 1,9 miljoen in de Nederlandse consumentenmarkt, is de totale afzet van gas in het vierde kwartaal van 28 gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar, vooral door het relatief koude weer in dit kwartaal. Daarentegen is de afzet van gas in de zakelijke markt en Duitsland gedaald. De totale afzet van gas in het vierde kwartaal van 28 is hierdoor gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Het prijseffect -de gasprijzen in de consumentenmarkt in het vierde kwartaal van 28 liggen hoger dan in het vierde kwartaal van 27- heeft bijgedragen aan een hogere omzet gas. Verder hebben onze in het tweede kwartaal van 28 aangekochte gasexploratie- en productieactiviteiten bijgedragen aan een stijging van de omzet gas. De netto-omzet warmte en overige producten is in het vierde kwartaal van 28 gestegen naar 37 miljoen (Q4/27: 275 miljoen). In deze omzet zijn naast warmtelevering onze installatieactiviteiten (Feenstra), isolatieactiviteiten (Rogro), beveiliging, openbare verlichting, meetactiviteiten, energiewinkels en industrieparkmanagement begrepen. De stijging van de omzet houdt verband met een relatief koud vierde kwartaal ten opzichte van 27 waardoor er meer warmte is afgezet. Ook hebben onze isolatieactiviteiten en de Nuon energiewinkels bijgedragen aan een stijging van de omzet. Netto-omzet boekjaar Warmte en overige producten Gas Elektriciteit De netto-omzet over 28 is gestegen naar miljoen (27: 5.65 miljoen), voornamelijk door hogere gasopbrengsten in vergelijking met De netto-omzet elektriciteit is in het boekjaar gestegen tot 2.95 miljoen (27: miljoen). Het totale geleverde volume elektriciteit is licht gestegen ten opzichte van 27. Vooral in het zakelijke segment en in België 8

11 is de afzet van elektriciteit gestegen. Op de Nederlandse consumentenmarkt is er sprake van een lichte daling van de afzet; ook in Duitsland is er minder elektriciteit afgezet in vergelijking met 27. De netto-omzet is negatief beïnvloed door de daling van de prijs van elektriciteit op de Nederlandse consumentenmarkt per 1 januari 28. Ondanks een stijging van de prijs van elektriciteit op de consumentenmarkt per 1 juli 28 heeft de elektriciteitsprijs in 28 ruim onder die van 27 gelegen. De handelsresultaten en overige fair value-mutaties hebben een lagere bijdrage geleverd dan in 27. De in de netto-omzet begrepen handelsresultaten en overige fair value-mutaties bedroegen 6 miljoen (27: 158 miljoen). De handelsresultaten hebben een aanmerkelijke verbetering laten zien ten opzichte van het voorgaande boekjaar. Daarentegen is de significante stijging van de overige fair-value mutaties in het tweede kwartaal van 28 volledig teniet gedaan in het derde en vierde kwartaal. In 28 is een negatief effect van 316 miljoen verantwoord uit hoofde van overige fair value mutaties (27: 113 miljoen positief). De netto-omzet gas is in 28 gestegen tot miljoen (27: 1.86 miljoen). Bij een licht gestegen aantal gasleveringscontracten in de Nederlandse consumentenmarkt van afgerond 1,9 miljoen, is de afzet van gas in 28 fors gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar, vooral door het koudere weer in het eerste halfjaar en het laatste kwartaal van 28 ten opzichte van de vergelijkbare periode. Ook in Duitsland en België en in de zakelijke markt zijn hogere volumes gerealiseerd. De totale afzet van gas is hiermee 8% hoger dan in 27. Daarentegen heeft, ondanks een stijging van gasprijzen in de consumentenmarkt per 1 januari 28, de gasprijs in de eerste helft van het jaar lager gelegen dan in het eerste halfjaar van 27. In de tweede helft van 28 lagen de gasprijzen hoger dan in de vergelijkbare periode. Verder hebben onze in het tweede kwartaal van 28 aangekochte gasexploratie- en productieactiviteiten (Burlington) bijgedragen aan een stijging van de omzet gas. De netto-omzet warmte en overige producten is 28 gestegen tot 994 miljoen, ten opzichte van 933 miljoen in het jaar daarvoor. Deze stijging is voor een belangrijk deel gerealiseerd met onze installatie- en isolatieactiviteiten. Daarnaast is de omzet uit warmtelevering gestegen, met name door een relatief koud eerste halfjaar en laatste kwartaal van 28 ten opzichte van de vergelijkbare periode. Brutomarge uit voortgezette bedrijfsactiviteiten De brutomarge is gedaald naar 419 miljoen in het vierde kwartaal van 28 ten opzichte van 72 miljoen in het vierde kwartaal van 27. De brutomarge, uitgedrukt als percentage van de netto-omzet, daalde naar 26% in het vierde kwartaal van 28 vergeleken met 4% in het vierde kwartaal van 27. Brutomarge Q Warmte en overige producten Gas Elektriciteit De brutomarge elektriciteit over het vierde kwartaal van 28 bedraagt 59 miljoen (Q4/27: 438 miljoen). De daling van de brutomarge van het segment Midstream 2 is de belangrijkste oorzaak van de daling van de totale brutomarge. Goede handelsresultaten in het vierde kwartaal werden meer dan gecompenseerd door negatieve resultaten uit overige fair valuemutaties. Lagere productieresultaten ten opzichte van het vierde kwartaal van 27, zowel door lagere beschikbaarheid van centrales in verband met onderhoud als door een lagere spark spread, hebben een dempend effect op de marge tot gevolg gehad. De brutomarges van Nuon België en in mindere mate Nuon Duitsland zijn gestegen ten opzichte van het vierde kwartaal van het voorgaande jaar. Het aantal klanten ligt in beide landen hoger dan in het vierde kwartaal van 27. De brutomarge gas is gestegen van 131 miljoen in het vierde kwartaal van 27 tot 17 miljoen in het vierde kwartaal van 28. Vooral in het segment Midstream is de brutomarge gas gestegen, door enerzijds een positieve marge op onze nieuwe gasexploratie- en productieactiviteiten, en anderzijds door een hogere marge uit onze gasopslag vanwege een verdubbeling van de opslagcapaciteit ten opzichte van het vierde kwartaal van 27. De brutomarge op de levering in de Nederlandse consumentenmarkt is gedaald, ondanks hogere gastarieven. De gestegen kosten van inkoop zijn niet volledig doorgegeven aan de markt. Daarentegen is de brutomarge gas in België verbeterd ten opzichte van de vergelijkbare periode. De brutomarge op het transport van gas is gedaald ten opzichte van het vierde kwartaal van 27, met name door lagere transporttarieven. De brutomarge warmte en overige producten is in het vierde kwartaal van 28 uitgekomen op 19 miljoen en is daarmee fors gestegen ten opzichte van het vierde kwartaal van 27 (Q4/27: 151 miljoen). Vooral onze warmteactiviteiten hebben bijgedragen aan deze stijging. Enerzijds kan dit 2 Met ingang van het derde kwartaal 28 heeft Nuon haar segmentatie aangepast. In de segmentanalyse wordt dit nader toegelicht. Q4 28 Q4 27 9

12 verklaard worden door een relatief koud vierde kwartaal ten opzichte van 27. Daarnaast hebben wij in 27 kosten van een voorziening voor verlieslatende contracten verantwoord; deze kosten hebben zich in het vierde kwartaal van 28 niet voorgedaan. Brutomarge boekjaar Warmte en overige producten Gas Elektriciteit De brutomarge is gedaald van miljoen in 27 tot miljoen in 28. De brutomarge, uitgedrukt als percentage van de netto-omzet, is gedaald van 46% in 27 tot 41% in 28. De brutomarge elektriciteit over 28 bedraagt miljoen (27: miljoen). De daling van de brutomarge van het segment Midstream is de belangrijkste oorzaak van de daling van de totale brutomarge. Goede handelsresultaten hebben een hogere bijdrage aan de brutomarge geleverd dan in 27. Deze werden echter grotendeels gecompenseerd door negatieve resultaten uit overige fair value-mutaties. Lagere productieresultaten ten opzichte van 27, zowel door lagere beschikbaarheid van centrales in verband met onderhoud als door een lagere spark spread, hebben een dempend effect op de marge tot gevolg gehad. Ook hebben wij in 27 door gunstige marktomstandigheden meer mogelijkheden gehad tot optimalisatie van de productie dan in 28. De brutomarge van Nuon België en Duitsland zijn gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Daarnaast hebben zowel Nuon België als Nuon Duitsland een toename van het aantal klanten ten opzichte van vorig jaar weten te realiseren. De brutomarge op het transport van elektriciteit is gestegen ten opzichte van 27, voornamelijk door de vrijval van een voorziening die in 27 was gevormd. De brutomarge gas is in 28 uitgekomen op 538 miljoen en is daarmee fors gestegen ten opzichte van 27 (27: 433 miljoen). De positieve marge op onze nieuwe gasexploratie- en productieactiviteiten is de belangrijkste oorzaak van deze stijging. Daarnaast is de brutomarge op de levering van gas op de Nederlandse consumentenmarkt gestegen met name door een sterk eerste halfjaar, en is de brutomarges gas in België eveneens toegenomen. De brutomarge van Nuon Duitsland is vergelijkbaar met 27. De brutomarge op het transport van gas is gedaald ten opzichte van het 27, met name door lagere transporttarieven. De brutomarge warmte en overige producten is met 632 miljoen in 28 gestegen ten opzichte van het vergelijkbare boekjaar (27: 593 miljoen). Vooral onze warmteactiviteiten hebben bijgedragen aan deze stijging. Enerzijds kan dit verklaard worden door een relatief koud eerste halfjaar en laatste kwartaal van 28 ten opzichte van de vergelijkbare periode. Daarnaast hebben wij in 27 kosten van een voorziening voor verlieslatende contracten verantwoord; deze kosten hebben zich in 28 niet voorgedaan. Ook onze isolatieactiviteiten hebben bijgedragen aan een verbetering van de brutomarge. Operationele kosten uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Operationele kosten Q Q4 28 Overige kosten Externe personeelskosten Personeelskosten Q4 27 De operationele kosten over het vierde kwartaal van 28 bedragen 437 miljoen, ten opzichte van 387 miljoen in het vierde kwartaal van 27. De personeelskosten stabiel gebleven op 18 miljoen (Q4/27: 18 miljoen). Er is sprake van een kostenstijging door een hoger activiteitenniveau bij het segment Downstream (met name Feenstra en Duitsland) en werkzaamheden in het kader van de splitsing van het netwerkbedrijf en het productieen leveringsbedrijf. Ook is het aantal staffuncties gestegen door de splitsing in twee onafhankelijk opererende bedrijven. Deze stijging wordt met name gecompenseerd door lagere kosten met betrekking tot personeelsvoorzieningen. De kosten van inhuur van extern personeel zijn gestegen en bedragen 86 miljoen in het vierde kwartaal van 28, ten opzichte van 48 miljoen in dezelfde periode vorig jaar. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de toename van het aantal externe medewerkers werkzaam in de ICT activiteiten, met name in verband met de ontvlechting van de systemen in het kader van de splitsing van Nuon. 1

13 De overige kosten zijn gestegen tot 171 miljoen (Q4/27: 159 miljoen). Deze stijging in het vierde kwartaal van 28 wordt onder meer veroorzaakt door kosten bij de in 28 aangekochte deelnemingen die in 27 nog niet opgenomen waren. Operationele kosten boekjaar 28 Bedrijfsresultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Bedrijfsresultaat Q De operationele kosten over 28 bedragen 1.67 miljoen, ten opzichte van miljoen in 27. De personeelskosten zijn gestegen tot 696 miljoen (27: 641 miljoen). Deze kostenstijging is mede het gevolg van een hoger activiteitenniveau in de Nederlandse consumentenmarkt en Duitsland, consolidatie van de nieuw overgenomen entiteit Rogro en algemene salarisstijgingen. De kosten van inhuur van extern personeel zijn eveneens gestegen en bedragen 249 miljoen in 28, ten opzichte van 176 miljoen in 27. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door werkzaamheden die verband houden met de splitsing, alsmede een stijging van de activiteiten bij Netwerkbedrijf 3, waaronder de uitrol van slimme meters en bij Downstream, waaronder installatieactiviteiten. De overige kosten zijn gestegen tot 662 miljoen (27: 498 miljoen). Tegenover lagere kosten door kostenbeheersingmaatregelen stonden in 28 hogere marketingkosten, hogere kosten samenhangend met strategische trajecten, waaronder de splitsing van Nuon in een netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf en het strategische partnerproject voor het productie- en leveringsbedrijf, een stijging van de kosten samenhangend met cross border leases, waaronder kosten van de herwaardering van een aan een cross border leaseconstructie gerelateerde belegging in verband met de kredietcrisis en het vormen van een voorziening in dit kader, en bijzondere waardeverminderingen op debiteuren. 3 Met ingang van het derde kwartaal 28 heeft Nuon haar segmentatie aangepast. In de segmentanalyse wordt dit nader toegelicht Overige kosten Externe personeelskosten Personeelskosten Het bedrijfsresultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten is in het vierde kwartaal van 28 gedaald naar 41 miljoen negatief (Q4/27: 275 miljoen positief), met name door de negatieve ontwikkeling van de brutomarge. Ook hogere operationele kosten drukken het bedrijfsresultaat. Bedrijfsresultaat boekjaar Q Q Het bedrijfsresultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten over 28 is, met name door hogere operationele kosten, gedaald naar 785 miljoen (27: miljoen). Ook negatieve resultaten uit overige fair value-mutaties en lagere productieresultaten ten opzichte van 27 hebben een dempend effect op het bedrijfsresultaat tot gevolg gehad. Anderzijds is het bedrijfsresultaat positief beïnvloed door onze nieuwe gasexploratie- en productieactiviteiten, en een hogere marge uit onze gasopslag dan in 27. Ook onze warmteactiviteiten hebben een hogere bijdrage aan het bedrijfsresultaat geleverd dan in 27. Financiële baten en lasten In het vierde kwartaal van 28 komen de financiële baten en lasten per saldo uit op een bate van 15 miljoen (Q4/27: 7 miljoen last). De stijgende dollarkoers heeft gezorgd voor 11

14 hogere valutabaten. Anderzijds heeft de daling in het saldo liquide middelen in het vierde kwartaal gezorgd voor lagere rentebaten vergeleken met het vierde kwartaal van 27. De financiële baten en lasten komen in 28 per saldo uit op een bate van 68 miljoen, waar in 27 sprake was van netto financieringskosten van 3 miljoen. In het tweede kwartaal van 28 zijn incidentele rentebaten van ruim 4 miljoen verantwoord die verband houden met de afkoop van een langlopende lening. Daarnaast zijn hogere valutaresultaten verantwoord en heeft de gemiddelde stijging in het saldo liquide middelen over het boekjaar, gecombineerd met hogere rentetarieven, gezorgd voor hogere rentebaten. Daarentegen hebben wij hogere interestlasten geboekt vanwege het oprenten van de schuld aan ConocoPhillips voor de aankoop van Burlington, waarvan de definitieve afrekening heeft plaatsgevonden aan het eind van het boekjaar. Belastingen over het resultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten In het vierde kwartaal van 28 is sprake van positieve belastingbaten als gevolg van het tot waardering brengen van latente belastingvorderingen uit hoofde van tijdelijke verschillen ter hoogte van 77 miljoen nett, alsmede het tot waardering brengen van onze fiscaal compensabele verliezen in België ad 18 miljoen netto. De effectieve belastingdruk in 28 bedraagt 12,7% ten opzichte van 21,5% in 27. De lage druk wordt met name veroorzaakt door de hierboven genoemde incidentele belastingbaten. Exclusief deze bijzondere posten zou de belastingdruk in 28 23,5% geweest zijn. Het verschil met het nominale tarief van 25,5% wordt verklaard door de van belasting vrijgestelde resultaten uit deelnemingen en joint ventures, alsmede enkele correcties op voorgaande periodes. De relatief lage belastingdruk in 27 wordt veroorzaakt door een eenmalige belastingbate van 35 miljoen als gevolg van de finale vaststelling van compensabele verliezen uit eerdere jaren. Deelnemingen en joint ventures Het resultaat uit deelnemingen en joint ventures bedraagt 7 miljoen in het vierde kwartaal van 28 (Q4/27: nihil) en bestaat hoofdzakelijk uit resultaten uit het Offshore Windpark Egmond aan Zee. In het vierde kwartaal heeft het windpark meer geproduceerd dan in de vergelijkbare periode. Daarnaast lagen de leveringsprijzen op een hoger niveau. Nuon heeft haar belang in het Noorse Arctic Wind SA in het vierde kwartaal van 28 afgestoten. Resultaat na belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Het resultaat na belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten is in het vierde kwartaal van 28 uitgekomen op 8 miljoen (Q4/27: 22 miljoen). De daling in het resultaat na belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten wordt voornamelijk veroorzaakt door de negatieve resultaten uit overige fair value-mutaties. Daarnaast hebben lagere productieresultaten en hogere operationele kosten het resultaat gedrukt. Daarentegen hebben onze nieuwe gasexploratie- en productieactiviteiten, onze gasopslagactiviteiten en onze warmteactiviteiten een hogere bijdrage aan het resultaat geleverd dan in 27. Tevens was er spraken van incidentele belastingbaten. Over 28 is het resultaat na belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten uitgekomen op 766 miljoen, tegenover 865 miljoen in 27. Resultaat na belastingen Netto resultaat Q Het gerapporteerde resultaat na belastingen over het vierde kwartaal van 28 bedraagt 79 miljoen (Q4/27: 21 miljoen). Over het boekjaar 28 bedraagt het gerapporteerde resultaat na belastingen 765 miljoen (27: 875 miljoen). Netto resultaat boekjaar Q Q Over het boekjaar 28 bedraagt het resultaat uit deelnemingen en joint ventures 24 miljoen (27: 18 miljoen). De lagere productie van het Windpark Egmond aan Zee in vergelijking met het boekjaar 27 is ruim gecompenseerd door aanzienlijk hogere leveringsprijzen

15 Financiële positie en kasstromen Kasstromen en investeringen in het vierde kwartaal van 28 Kasstromen elektriciteits- en gasnetwerk, investeringen in gasaansluitingen en installaties, ondergrondse gasopslag en windparken. Bruto-investeringen in materiële vaste activa Q Financieringsactiviteiten Investeringsactiviteiten Operationele activiteiten Q4 27 De uitgaande kasstroom uit operationele activiteiten over het vierde kwartaal van 28 bedroeg 177 miljoen, ten opzichte van een ingaande operationele kasstroom van 144 miljoen in het vierde kwartaal van vorig jaar. De belangrijkste factor die heeft bijgedragen aan deze daling is de daling van het operationele resultaat. Het nettowerkkapitaal is in het vierde kwartaal van 28 sterker toegenomen dan in de vergelijkende periode van het voorgaande jaar, onder meer door een gestegen debiteurenpositie als gevolg van het koude winterweer. De uitgaande kasstroom uit investeringsactiviteiten over het vierde kwartaal steeg van 128 miljoen in het vierde kwartaal van 27 tot 737 miljoen in het vierde kwartaal van 28. Deze stijging hangt met name samen met de definitieve afrekening voor de overname van Burlington in het vierde kwartaal van 28. Daarnaast is de stijging veroorzaakt door de brutoinvesteringen in materiële vaste activa, die ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar zijn gestegen tot 351 miljoen (Q4/27: 173 miljoen). In het afgelopen kwartaal is meer geïnvesteerd in de nieuwe elektriciteitscentrale Magnum en in ICT projecten in vergelijking met vorig jaar. De overige investeringen hebben voor een groot deel betrekking op investeringen in de vervanging en de uitbreiding van het 2 1 Q Q4 27 De ingaande financieringskasstroom bedroeg 68 miljoen in het vierde kwartaal van 28, ten opzichte van een uitgaande financieringskasstroom van 19 miljoen in het vierde kwartaal van 27. In het vierde kwartaal van 28 was per saldo sprake van een ingaande kasstroom uit hoofde van nieuwe leningen, waar in de vergelijkbare periode per saldo sprake was van een uitgaande kasstroom uit hoofde van aflossingen. De vrije kasstroom de kasstroom uit operationele activiteiten verminderd met de netto-investeringen in materiële vaste activa (bruto-investeringen in materiële vaste activa verminderd met de van derden ontvangen bijdragen, investeringspremies en subsidies), immateriële vaste activa en investeringen in deelnemingen en joint ventures is in het vierde kwartaal van 28 gedaald naar 497 miljoen negatief (Q4/27: 6 miljoen negatief). Deze daling wordt voor het grootste deel veroorzaakt door een daling van de operationele kasstroom. Daarnaast hebben in het vierde kwartaal van 28 hogere investeringen in vaste activa plaatsgevonden ten opzichte van de vergelijkbare periode. Reconciliatie vrije kasstroom 4e kwartaal Boekjaar Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in vaste activa Bijdrage investeringen van derden Vrije kasstroom