Leren van verschillen. Deep democracy in de klas. Nora Hammidi en Julia Sarbo Anne Frank Stichting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leren van verschillen. Deep democracy in de klas. Nora Hammidi en Julia Sarbo Anne Frank Stichting"

Transcriptie

1 Leren van verschillen. Deep democracy in de klas Nora Hammidi en Julia Sarbo Anne Frank Stichting

2 Check - in

3 Programma Check-in Maatschappelijk gevoelige onderwerpen Uitgangspunten Deep Democracy Verder lezen en doen

4 Contact maken, verbinden van leerlingen en onderwerpen Check-in Maakt zichtbaar wat er in de groep zit en wat belangrijk is. Geeft ruimte. Alles mag er zijn, ook stilte Een handige check-in vraag is rond Stappen: Deel regels (geen discussie, popcorn, ) Start zelf Luister neutraal Vat samen en maak dat wat gezegd is van de groep Andere vormen, zelfde uitgangspunt

5 Tips bij samenvatting Basishouding: niet proberen te verklaren of te interpreteren. Maak het van de groep, haal het van de persoon af. Taaltips: er is dit en er is., wat we hebben gehoord, Er is behoefte aan. Blijf bij de taal van de leerlingen. Visualiseer wie wat gezegd heeft. Luister naar polariteiten, dat is gemakkelijker te onthouden: Aan de ene kant, aan de andere kant. Maak clusters. In een formulering alles op een hoop gooien maar wel zodat leerlingen zich erin herkennen Meeschrijven?

6 Maatschappelijk gevoelige onderwerpen Voorbeelden: Kenmerken: - Homohuwelijk; - Opvang vluchtelingen; - Conflict tussen Israël en Palestina; - Zwarte Pietendiscussie - - Leiden tot verdeeldheid; verschillende waarheden - Roepen sterke gevoelens op; - Grote waardenconflicten; - Complex! Geen gemakkelijk antwoord op te geven.

7 Gesprek op voeten

8 Van maatschappelijk gevoelig onderwerp H O E Leermoment

9 Aan welke ontwikkeling van je leerlingen kun je bijdragen als je maatschappelijk gevoelige onderwerpen bespreekt? Leerlingen leren dat je in gesprek kunt blijven ondanks verschillen en tegenstellingen; Leerlingen leren dat je van tegenstellingen kunt leren; Luister- en spreekvaardigheden Het gaat om onderwerpen die spelen Risico op eenzijdige informatie verkleinen

10 De vijf stappen van Deep Democracy 1. Verzamel alle invalshoeken 2. Zoek actief naar het alternatief ( is er nog iets dat nog niet genoemd is? Een ander idee/andere mening? Wie denkt er anders over?) 3. Verspreid het alternatief ( Wie herkent iets ) 4. Voeg minderheidswijsheid toe aan meerderheidsbesluit 5. Duik in de onderstroom: het niet gevoerde gesprek (stelling)

11 Deep Democracy Myrna Lewis Democracy: Groep staat centraal. - Elke invalshoek telt. Alle gezichtspunten de ruimte geven (binnen kaders). - tegenstellingen gebruiken om van te leren. (veiligheid bewaken) Deep: De waterlijn laten zakken. op praktische manier werken met emoties/waarden/overtuigingen. Je rol als gespreksleider Bron: J. Kramer, Deep democracy, De wijsheid van de minderheid

12 Werkvormen Wat we hebben gedaan: Check-in: verbinden Gesprek op voeten: stap 1 t/m 3 (invalshoeken verzamelen, het alternatief zoeken, het alternatief verspreiden) Wat we gaan doen. Het niet gevoerde gesprek: alles op tafel Verbinding door verschillen te vergroten. Door polariseren ruimte creëren.

13 Stelling Ja, het is een slim en goed idee want.. Nee, het is een stom en slecht idee want.

14 Het niet-gevoerde gesprek Regels delen Niemand heeft een monopolie op de waarheid We doen dit om van te kunnen leren Alles wat gezegd moet worden, kan gezegd worden (niet schelden, geen persoonlijke aanval) Poneer, dus geen discussie, geen vragen Wat heb je hiernaast nog nodig om het gesprek te voeren? Samen met leerlingen regels bepalen (liefst al eerder in het jaar. Kan ook adhv Deep Democracy) Wat viel je op? Heeft je geraakt? Wat zegt dat over jou irt het thema?

15 Stille leerlingen/veiligheid De klas als publieke ruimte (Kaldenbach/ El Hadioui) Vragen naar alternatief, alternatief verspreiden, minderheidsmening ondersteunen. Grondregels: draagt bij aan comfort, leerlingen betrekken, zichtbaar Geef iedereen wat te zeggen: rondes, voorbereidende groepjes Positieve groepsvorming

16 Verder lezen en leren Hand-outs Voorbereiding is van belang Oefen eerst in minder beladen situaties. (voor jou en je leerlingen) Kijk ook naar alternatieve werkvormen Je hebt makkelijk praten (S&V) Training Factsheets Deep Democracy, interesse? Intekenlijst. Deep Democracy Level 1 t/m 4

17 Check-out

workshop Vergaderen, het kan ook anders

workshop Vergaderen, het kan ook anders OR Live 10 oktober 2018 workshop Vergaderen, het kan ook anders Eliane van den Berg Loof training en advies Loof training en advies een conference call Het IPI-model Inhoud Procedures Interactie Vier

Nadere informatie

Voorbeelden van overleg en besluitvorming

Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeeld 1. Oplossingsgericht vergaderen 1 1. Vaste agendapunten a. Bespreken verslag van de vorige vergadering b. Mededelingen c. Rondvraag 2. Vaststellen van

Nadere informatie

Deep Democracy: Benut de wijsheid van de minderheid

Deep Democracy: Benut de wijsheid van de minderheid Deep Democracy: Benut de wijsheid van de minderheid 11 oktober 2018 Alle meningen en invalshoeken moeten aan bod komen. Pas dan kun je als organisatie of bedrijf echt goede besluiten nemen. Dat is de kern

Nadere informatie

workshop OR Tools van de toekomst tijd om je toolbox te vernieuwen

workshop OR Tools van de toekomst tijd om je toolbox te vernieuwen MZ op Koers 1 november 2018 workshop OR Tools van de toekomst tijd om je toolbox te vernieuwen Mark Zwijnenburg Loof training en advies Wat gaan we doen? 1. Blik op organisaties in 2018 2. Brein 3. Tools

Nadere informatie

Deep democracy. groepsbewuste. groepsonbewuste

Deep democracy. groepsbewuste. groepsonbewuste 1. Verzamel alle invalshoeken 2. Alternatieven zoeken 3. Afwijkende meningen 4. Van minderheid naar meerderheid 5. Aandacht voor de onderstroom groepsbewuste groepsonbewuste Het niet gevoerde gesprek in

Nadere informatie

Whitepaper Leiderschap. Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy

Whitepaper Leiderschap. Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy Whitepaper Leiderschap Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy 1 Hoe behaal je met jouw team het optimale, duurzame resultaat? Haal je wel alles uit je team? Is de sfeer goed en spreekt men alles uit?

Nadere informatie

Wow! Tribes & Verschillen Lessen uit de antropologie Mensen kijken mensen. Mensentuinen - begin 1900

Wow! Tribes & Verschillen Lessen uit de antropologie  Mensen kijken mensen. Mensentuinen - begin 1900 Wow! Tribes & Verschillen Lessen uit de antropologie Jitske Kramer @jitskekramer @humandimensionj Mensen kijken mensen. Mensentuinen - begin 1900 Mensen kijken mensen. Op vakantie - 2018 Antropologie maakt

Nadere informatie

goes-thing.be/deep-democracy van-zondebok-naar-zebra.be

goes-thing.be/deep-democracy van-zondebok-naar-zebra.be Deep Democracy Haal wijsheid uit de nee-stem! De Lewis Method geeft een nieuwe kijk op besluitvorming en is tevens een krachtig instrument voor conflictresolutie binnen groepen met een uiteenlopende diversiteit.

Nadere informatie

DEEP DEMOCRACY. Jitske Kramer: www.humandimensions.nl www.deepdemocracy.nl www.academievoororganisatiecultuur.nl. www.deepdemocracy.

DEEP DEMOCRACY. Jitske Kramer: www.humandimensions.nl www.deepdemocracy.nl www.academievoororganisatiecultuur.nl. www.deepdemocracy. DEEP DEMOCRACY Jitske Kramer: www.humandimensions.nl www.deepdemocracy.nl www.academievoororganisatiecultuur.nl www.deepdemocracy.nl DE TRAININGEN Het leren van de Lewis methode van Deep Democracy gaat

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Handleiding Gespreksvormen Discussie

Handleiding Gespreksvormen Discussie Handleiding Gespreksvormen Discussie Inhoud Overzicht 1. Inleiding 2. Doel 3. Werkvormen 4. Tips voor het begeleiden van een discussie 4.1. Onderwerp inleiden 4.2. Voorlopig standpunt bepalen 4.3. Discusieren

Nadere informatie

De wijsheid van de minderheid

De wijsheid van de minderheid 66 TvC december nr. 4 2013 ORGANISATIECOACHING Van sabotage naar samenwerken De wijsheid van de minderheid ORGANISATIE Tegen de tijd dat meningsverschillen boven water komen, is zowel tussen individuen

Nadere informatie

oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019

oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 oefeningen voor... de Zilveren Weken 2019 Het proces van groepsvorming in de klas begint na elke schoolvakantie weer opnieuw. De periode na de kerstvakantie wordt ook wel de Zilveren Weken genoemd. Deze

Nadere informatie

Het geheim van diepe democratie: luister even goed naar de minderheid als naar de meerderheid

Het geheim van diepe democratie: luister even goed naar de minderheid als naar de meerderheid Interview één dag geleden Leestijd 7 9 minuten Herinner mij later Op mijn zoektocht naar een beter online gesprek bleef tot nog toe één vraag onbeantwoord: hoe sluit je zo n gesprek af? Ik vroeg het Jitske

Nadere informatie

Masterclass doorbreek de bubbel

Masterclass doorbreek de bubbel Masterclass doorbreek de bubbel Burgemeesters, Raadsleden, Ambtenaren Bestuur en Veiligheid 14 Deelnemers 3 Aantal dagen 1750.00 Investering Locatie Leer in deze masterclass hoe u als bestuurder, ambtenaar

Nadere informatie

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen

Nadere informatie

Wie ben jij? HANDLEIDING

Wie ben jij? HANDLEIDING HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan

Nadere informatie

Je gaat een toets maken over begrijpend lezen. Maak vraag 1 tot en met 9. Lees de teksten nog niet.

Je gaat een toets maken over begrijpend lezen. Maak vraag 1 tot en met 9. Lees de teksten nog niet. Toets 2 Naam Wat ga je doen? Je gaat een toets maken over begrijpend lezen. Maak vraag 1 tot en met 9. Lees de teksten nog niet. Moeilijke woorden verschijnen een besluit nemen = van boeken: voor het eerst

Nadere informatie

Knopen doorhakken in het team met Deep Democracy PRAXIS THEMA

Knopen doorhakken in het team met Deep Democracy PRAXIS THEMA THEMA Wiljo Florijn & Eline Steenhuisen Knopen doorhakken in het team met Deep Democracy Tijdens de mastertour Innoveren in Organisaties maken we kennis met Jitske Kramer en haar verhaal over Deep Democracy,

Nadere informatie

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)

Nadere informatie

Je gaat een toets maken over begrijpend lezen. Maak vraag 1 tot en met 9. Lees de teksten nog niet.

Je gaat een toets maken over begrijpend lezen. Maak vraag 1 tot en met 9. Lees de teksten nog niet. Toets 2 Naam Wat ga je doen? Je gaat een toets maken over begrijpend lezen. Maak vraag 1 tot en met 9. Lees de teksten nog niet. Moeilijke woorden verschijnen een besluit nemen = van boeken: voor het eerst

Nadere informatie

NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2

NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 In november kunnen uw leerlingen lekker lezen want het thema van Nederland Leest Junior is dit jaar voeding. Leerlingen gaan met elkaar in gesprek

Nadere informatie

IKHEBHOOP.NL. In het kort Klassikaal en in kleine groepjes Ong. 60 minuten Muziek/kunst

IKHEBHOOP.NL. In het kort Klassikaal en in kleine groepjes Ong. 60 minuten Muziek/kunst Voor de leerkracht Deze lesbrief is geschikt voor leerlingen uit de leerjaren 4 t/m 8. Hieronder is het leerlingmateriaal te zien met, in de grijze vlakken, tips en opmerkingen voor de leerkracht. In het

Nadere informatie

6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort.

6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. 6.1 Plakker parade doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. wanneer begin, kern of einde les(senserie) groepssamenstelling klassikaal duur 10-20

Nadere informatie

A Mano 6+ El Patio Teatro (Spanje)

A Mano 6+ El Patio Teatro (Spanje) lesbrief A Mano 6+ El Patio Teatro (Spanje) bovenbouw (groep 5 t/m 8) A Mano wordt verteld met klei. Vier handen beelden op fantasierijke wijze het bezoekadres Markendaalseweg 75a verhaal uit van een klein

Nadere informatie

CBS De Wieken Januari 2015

CBS De Wieken Januari 2015 CBS De Wieken Januari 2015 Wat is een mediator? Een mediator is iemand die anderen helpt bij een conflict Op school kan de juf of meester dat zijn Op onze school worden leerlingen opgeleid tot mediatoren

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

ALLE INS EN OUTS VAN DEEP DEMOCRACY PLUS 9 TIPS

ALLE INS EN OUTS VAN DEEP DEMOCRACY PLUS 9 TIPS ALLE INS EN OUTS VAN DEEP DEMOCRACY PLUS 9 TIPS Alle ins- en outs van Deep Democracy - plus 9 tips Een stukje geschiedenis Deep Democracy is ontwikkeld in Zuid-Afrika door Myrna Lewis in de jaren 90 toen

Nadere informatie

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN

DE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN

TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN TIPS & TRICKS VOOR DOCENTEN INLEIDING Onderwijs over tolerantie kan soms uitdagend zijn. Naast het ontwikkelen van kennis over tolerantie en gerelateerde begrippen zoals vrijheid en identiteit, is het

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie

BASICS. Wat kun je doen als een niet-benoemd probleem of sluimerend conflict de besluitvorming verstoort. Inge Poorthuis en Marike Kuperus

BASICS. Wat kun je doen als een niet-benoemd probleem of sluimerend conflict de besluitvorming verstoort. Inge Poorthuis en Marike Kuperus 14 tekst Wat kun je doen als een niet-benoemd probleem of sluimerend conflict de besluitvorming verstoort. BASICS Inge Poorthuis en Marike Kuperus Deep democracy telt vier relatief snelle stappen om tot

Nadere informatie

Het Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken

Het Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor

Nadere informatie

3. Klusjes in school. Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.

3. Klusjes in school. Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen. 3. Klusjes in school Leeftijdsgroep Kerndoel Leerstofonderdeel Doel van de les Ongeveer 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.

Nadere informatie

Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015

Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015 Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015 Joost Iserief & Ingrid Kroezen Waarom oplossingsgerichte gespreksvoering? Praten over problemen leidt vaak niet tot oplossingen, praten over

Nadere informatie

Smart met geld Inspiratiedag Gezond Budget SAM

Smart met geld Inspiratiedag Gezond Budget SAM Smart met geld Inspiratiedag Gezond Budget SAM Voorstellen: MEE NL Trainer Smart met Geld Hogeschool Utrecht Kenniscentrum Sociale Innovatie Lectoraat Participatie en stedelijke ontwikkeling. Bibian Hengeveld

Nadere informatie

Secure Base Teamcoachen

Secure Base Teamcoachen Secure Base Teamcoachen Professioneel begeleiden van teams in transitie Inclusief certificaat level 1 Deep Democracy 2018 Als je groot bent Als je groot bent wil je dan niet meer spelen of mag het dan

Nadere informatie

VOORZITTERSCHAP HAND OUT. Training commissievoorzitters AFK 17 februari 2016 &MAES PRINSENGRACHT DK AMSTERDAM

VOORZITTERSCHAP HAND OUT. Training commissievoorzitters AFK 17 februari 2016 &MAES PRINSENGRACHT DK AMSTERDAM VOORZITTERSCHAP HAND OUT Training commissievoorzitters AFK 17 februari 2016 &MAES PRINSENGRACHT 1 1015 DK AMSTERDAM TEL. +31-(0)20-2621220 WWW.EN-MAES.NL VOORBEREIDING Met een goede voorbereiding kun je

Nadere informatie

DE L CKER IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN

DE L CKER IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN IKBAL: MEISJE IN JONGENSKLEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor:

Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor: Handleiding In Dialoog met studenten aan de hand van uitkomst JOB-monitor: Inhoud document Hulpmiddel (draaiboek) om een bijeenkomst te organiseren waarin de uitkomsten van de JOBmonitor (of ander onderzoek

Nadere informatie

5. Klassen-of groepsgesprek

5. Klassen-of groepsgesprek 5.1 Beurten verdelen: Rondje doel Iedereen aan het woord laten over een onderwerp tijdens een gesprek wanneer n.v.t. groepssamenstelling klassikaal, groepjes duur 30 minuten voorbereiding: - Tijdens een

Nadere informatie

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten.

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Werkvorm 1 Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Stap 2 Vervolgens formuleren ze vragen over wat ze

Nadere informatie

Tip. In de herfst en winter is de maan vroeg in de ochtend goed te zien.

Tip. In de herfst en winter is de maan vroeg in de ochtend goed te zien. Reis naar de maan GROEP 3-4 22 20 & 50 minuten, verdeeld over twee lessen 1, 23, 46 en 54 De leerling: leert samenwerken leert bewegen op muziek leert luisteren naar ritme en muziek herkent vier fasen

Nadere informatie

KLAS OP STELTEN SESSIE 2: MEERSTEMMIG LEREN

KLAS OP STELTEN SESSIE 2: MEERSTEMMIG LEREN KLAS OP STELTEN SESSIE 2: MEERSTEMMIG LEREN Onze experten Paul Janssenswillen en Kristof Van Rossem Praktisch Interactief online seminarie 60 minuten Poll-vragen, chat box, call to action, enquête Evaluatieformulier

Nadere informatie

Omgaan met klachten en het brengen van slecht nieuws

Omgaan met klachten en het brengen van slecht nieuws Omgaan met klachten en het brengen van slecht nieuws Ken Pieters IMPACT nv IMPACT nv Klein Dalenstraat 26 b2 B-3020 HERENT Tel. + 32 16 52 09 94 Fax + 32 16 52 09 95 info@impact-nv.be POLL Aan hoeveel

Nadere informatie

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke

Nadere informatie

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren 1. Inleiding Aan de hand van een concept cartoon verdiepen leerlingen zich in de vraag hoe het komt dat een meisje een meisje is. Een concept cartoon is een visuele

Nadere informatie

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden. verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden. verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand stap in de stilte www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs Illustraties: Maartje van den Noort isbn 978 90 211 4326 2 nur 728 2013 Uitgeverij Meinema, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Conflict Communicatiestijl Scan

Conflict Communicatiestijl Scan Conflict Communicatiestijl Scan 1 A. Ik probeer in een gesprek de ander bij de gesprekagenda te houden. B. Ik neem in een gesprek zelfstandig beslissingen die binnen mijn bevoegdheid vallen. 2 A. Als iemand

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

Morya Wijsheid Basiswerkboek

Morya Wijsheid Basiswerkboek Morya Wijsheid Basiswerkboek Geert Crevits Samenstelling en commentaar door Marie Crevits Voorwoord De Morya Wijsheid reeks van 9 boeken staat zo vol met praktische wijsheid dat je er gerust een heel leven

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Sommige meisjes zijn heel snel verliefd, andere meisjes zullen niet snel of misschien zelfs helemaal niet verliefd worden. Dit is bij ieder meisje anders. Wat gebeurt

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

VERGADEREN VOOR DUMMIES

VERGADEREN VOOR DUMMIES VERGADEREN VOOR DUMMIES DE AGENDA VASTSTELLEN Er zijn verschillende soorten agendapunten: Open Bij open agendapunten zijn er nog geen plannen gemaakt, er is nog geen concreet voorstel. De discussie is

Nadere informatie

Adviesgesprek Van contact naar contract

Adviesgesprek Van contact naar contract Adviesgesprek Van contact naar contract Het doel van het eerste adviesgesprek is het om het eens te worden over de vraag van de opdrachtgever en over de werkwijze van de adviseur. Het resultaat is een

Nadere informatie

Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1

Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 In de eerste les gaan de leerlingen de school opmeten om gegevens te verzamelen voor het maken van een plattegrond. In de tweede les gaan de leerlingen de plattegrond

Nadere informatie

Eerste Hulp bij Teamontwikkeling. Inhoud. Doel. Een set tools die je kunt inzetten tijdens teamvergaderingen.

Eerste Hulp bij Teamontwikkeling. Inhoud. Doel. Een set tools die je kunt inzetten tijdens teamvergaderingen. Eerste Hulp bij Teamontwikkeling Inhoud Een set tools die je kunt inzetten tijdens teamvergaderingen. Doel Teamleiders en teamcoördinatoren helpen om vergaderingen effectiever en leuker te maken, en de

Nadere informatie

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Communiceren met ouders Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Inhoud van de workshop 1. Kind binnen systeem 2. School en ouders gelijkwaardig? 3. Richtlijnen bij oudercontacten 4.

Nadere informatie

Vragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar

Vragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar

Nadere informatie

Prettige en niet prettige aanrakingen

Prettige en niet prettige aanrakingen Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,

Nadere informatie

Lesbrief bij Niemand mag het weten. Trudy van Harten

Lesbrief bij Niemand mag het weten. Trudy van Harten Lesbrief bij Niemand mag het weten Trudy van Harten Voor groep 6 en 7 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage 1: Opdrachtenblad - Bijlage 2: Niemand

Nadere informatie

PROGRAMMA: WAT VIND JIJ?

PROGRAMMA: WAT VIND JIJ? Rise and shine Leeftijd: 12-16, 16+ Soort bijeenkomst: Soort werkvorm: heel programma Thema: Bijbel, Pasen Tijdsduur: 2 uur en 55 min. Keuzeprogramma rond de Goede Week en Pasen. Meningsvorming, Bijbeltekst

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 4 Eigenwaarde Inhoud 2 1. Hoe zit het met je gevoel van eigenwaarde? 3 2. Welke talenten van jezelf ken je al? 4 3. Verborgen talenten & bewondering 6 4. Verborgen talenten & feedback

Nadere informatie

The Challenge! Samen anders denken en doen. Dit is het Challenge-schrift van: Naam: Directie: Hulp nodig? Wij hebben nog wel een idee...

The Challenge! Samen anders denken en doen. Dit is het Challenge-schrift van: Naam: Directie: Hulp nodig? Wij hebben nog wel een idee... The Challenge! Samen anders denken en doen. Hulp nodig? Wij hebben nog wel een idee... Nee bedankt, we hebben geen tijd. Dit is het Challenge-schrift van: Naam: Directie: The Challenge wordt georganiseerd

Nadere informatie

Effectief overleg start met effectief voorzitterschap WWW.OOSTERHOORNMZ.NL

Effectief overleg start met effectief voorzitterschap WWW.OOSTERHOORNMZ.NL Effectief overleg start met effectief voorzitterschap TIPS EN TRICKS Taken voorzitter De vergadering voorbereiding Zorgen dat de vergadering op tijd begint Taken toelichten en verantwoordelijkheden opleggen

Nadere informatie

Leerlingen leren hoe ze zelf (zonder hulp van de leerkracht) conflicten constructief kunnen oplossen.

Leerlingen leren hoe ze zelf (zonder hulp van de leerkracht) conflicten constructief kunnen oplossen. Les 12 Drie petjes Doel blok 2: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren hoe ze zelf (zonder hulp van de leerkracht) conflicten constructief kunnen oplossen. Met behulp van Aap en Tijger maken

Nadere informatie

Omgaan met klachten en het brengen van slecht nieuws

Omgaan met klachten en het brengen van slecht nieuws Omgaan met klachten en het brengen van slecht nieuws Ken Pieters IMPACT nv 1 Inhoud van deze webinar Hoe behandel je een klacht? Hoe stel ik me op bij moeilijke gesprekken? Hoe kan ik nee-zeggen of aandringen?

Nadere informatie

Werkvorm voor gesprek middenkader

Werkvorm voor gesprek middenkader Creëren van een stimulerende werkomgeving en het vergroten van professionele autonomie Deze werkvorm kan worden gebruikt om met medewerkers van Justitiële Jeugdinrichtingen het gesprek aan te gaan over

Nadere informatie

Samen in gesprek blijven

Samen in gesprek blijven 06 november 2015 Samen in gesprek blijven Communicatie tussen patiënt en naastbetrokkenen tijdens of na episodes Samen in gesprek blijven Communicatie tussen patiënt en naastbetrokkenen tijdens of na episodes

Nadere informatie

FOCUS BREED PRATEN. De uitdaging van de vereniging is om het ophalen van meningen en het nemen van besluiten goed met elkaar te vervlechten.

FOCUS BREED PRATEN. De uitdaging van de vereniging is om het ophalen van meningen en het nemen van besluiten goed met elkaar te vervlechten. 11 FOCUS BREED PRATEN De uitdaging van de vereniging is om het ophalen van meningen en het nemen van besluiten goed met elkaar te vervlechten. 44 VM DECEMBER 2017 tekst Julien Beuken VAN TEGENSTANDERS

Nadere informatie

DE L CKER ZELFVERTROUWEN NA PESTEN

DE L CKER ZELFVERTROUWEN NA PESTEN ZELFVERTROUWEN NA PESTEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken

Nadere informatie

Hoe word je succesvol in sales

Hoe word je succesvol in sales Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar

Nadere informatie

Wijsneuzen in de klas

Wijsneuzen in de klas Werkvorm 1 Wijsneuzen in de klas Algemene omschrijving In deze werkvorm staat het filosoferen met kinderen over levensbeschouwelijke onderwerpen aan de hand van het boek God Adonai Allah centraal. Het

Nadere informatie

Lesbrief Theater Dakota

Lesbrief Theater Dakota Lesbrief Theater Dakota In de film #Niet Gemeen Bedoeld! vertellen kinderen van drie scholen uit Wateringse Veld hun gedachten en ervaringen met social media en pesten. Kijk de film samen met je klas.

Nadere informatie

voorwoord VOORBEELDPAGINA S Bestelnr De ander en ik

voorwoord VOORBEELDPAGINA S Bestelnr De ander en ik voorwoord Dit werkboek gaat over de omgang met andere mensen. We bespreken hoe jij met anderen kunt omgaan. Bijvoorbeeld hoe je problemen oplost, omgaat met pesten, gevoelens en vriendschappen en hoe je

Nadere informatie

IKHEBHOOP.NL LESBRIEF HET HOOP LIED! Handleiding leerkracht

IKHEBHOOP.NL LESBRIEF HET HOOP LIED! Handleiding leerkracht LESBRIEF HET HOOP LIED! Handleiding leerkracht Dit jaar hebben we met de Week van de Hoop de start gemaakt met een positieve beweging in onze maatschappij. Samen met zo n 4.000 klassen hebben we nagedacht

Nadere informatie

Speak up! Wat is JA en wat NEE?

Speak up! Wat is JA en wat NEE? Les 3 Speak up! Wat is JA en wat NEE? Deze derde les gaat over het leren inzien en uitspreken van je wensen en grenzen bij intimiteit en seks. Hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Het belangrijkste daarbij

Nadere informatie

TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN

TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN Deze folder legt uit hoe ouders gedragsproblemen van hun kinderen kunnen veranderen. TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN Deze folder is bedoeld om ouders te helpen gedragsproblemen van

Nadere informatie

Zingroepen. Voorbereidingsformulier. Magda Vanderheere WERKCOLLEGE PASTORAAT 14 EN 28 OKTOBER 2016 PSYCHISCHE KWETSBAARHEID EN ZINGROEPEN I EN II

Zingroepen. Voorbereidingsformulier. Magda Vanderheere WERKCOLLEGE PASTORAAT 14 EN 28 OKTOBER 2016 PSYCHISCHE KWETSBAARHEID EN ZINGROEPEN I EN II WERKCOLLEGE PASTORAAT 14 EN 28 OKTOBER 2016 PSYCHISCHE KWETSBAARHEID EN ZINGROEPEN I EN II Zingroepen. Voorbereidingsformulier Magda Vanderheere 1. Thema Welk onderwerp breng je aan bod? EENZAAMHEID 2.

Nadere informatie

Leef je uit, maar nooit op een ander!

Leef je uit, maar nooit op een ander! Leef je uit, maar nooit op een ander! Verbeter je eigen leefomgeving De filosoof Epictetus deelde 2000 jaren geleden al de volgende wijsheid met zijn leerlingen die nog steeds van toepassing is: "Iedereen

Nadere informatie

DE L CKER DOELEN STELLEN

DE L CKER DOELEN STELLEN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER DOELEN STELLEN Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij vakken Maatschappijleer,

Nadere informatie

DKJL PPOZO deel 3 27 januari 2016 Nienke Bakker

DKJL PPOZO deel 3 27 januari 2016 Nienke Bakker DKJL PPOZO deel 3 27 januari 2016 Nienke Bakker 1 De opbouw van de middag Hoe gaat het? -Coachende procesfeedback - Een geschikte stelling Geschikte subvragen -Het leiden van een debat - Ontwerp je eigen

Nadere informatie

Samen-werken is vooral mensen-werk

Samen-werken is vooral mensen-werk JVEI Bestuursdagen Governance Samen-werken is vooral mensen-werk Jasper van Waes, 7 april 2017 Do I and others benefit? Functional Fluency Doel workshop: Samen-werken is vooral mensen-werk Bepalen wat

Nadere informatie

Food for Soul Change & development

Food for Soul Change & development Food for Soul Change & development 03.2017 De denkhoeden van de Bono Je bewust zijn van je mentale instelling helpt in het structureren van je denken. Verschillende hoeden met ieder hun eigen manier van

Nadere informatie

Shadow Games T42 (Zwitserland)

Shadow Games T42 (Zwitserland) l e s b ri ef Shadow Games T42 (Zwitserland) +31 (0)76-515 49 84 t +31(0)76-513 81 25 stiltefestival techniek@destilte.nl 4811 TL Breda 4811 KB Breda F facebook.com/ +31(0)6-11 62 32 91 Nieuwe Huizen 41

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

JA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië)

JA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië) lesbrief JA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811 TL Breda +31 (0)76-515 49 84 afdeling techniek

Nadere informatie

Mongens en Jeisjes De Stilte (Nederland)

Mongens en Jeisjes De Stilte (Nederland) l e s b ri ef Mongens en Jeisjes De Stilte (Nederland) 4811 TL Breda F facebook.com/ stiltefestival 4811 KB Breda t +31(0)76-513 81 25 +31 (0)76-515 49 84 techniek@destilte.nl Nieuwe Huizen 41 E info@destilte.nl

Nadere informatie

Het hoe en waarom van Personeelsgesprekken

Het hoe en waarom van Personeelsgesprekken Het hoe en waarom van Personeelsgesprekken Personeelsgesprekken Het personeelsgesprek (ook wel functioneringsgesprek) is een belangrijk instrument dat ingezet kan worden voor een heldere arbeidsverhouding

Nadere informatie

Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland)

Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland) lesbrief Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl F facebook.com/ stiltefestival afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811

Nadere informatie

Voor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie

Voor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie Werkvorm 9: voor de opleider (1) Hoe kun je reageren op discriminatie op school? Iedereen in het onderwijs krijgt er vroeg of laat mee te maken: vooroordelen en discriminatie. Het is zaak om hier goed

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten

Nadere informatie

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Evaluatierapport Workshop ADHD Fontys PABO Limburg Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Inhoudsopgave Pag. 1. Inleiding 2 2. Deelnemers/respondenten 2 3. Opzet en inhoud evaluatie 2 4. Resultaten 2

Nadere informatie

Europakenner Onderzoeker Journalist. toepassing. bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties. gehaald op:

Europakenner Onderzoeker Journalist. toepassing. bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties. gehaald op: Europakenner Onderzoeker Journalist Europeaan en invloeden Europese en internationale instellingen bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties toekomst als Europees burger formuleren Een Europeaan

Nadere informatie

OEFENINGEN BIJ DE WERKGEEST

OEFENINGEN BIJ DE WERKGEEST OEFENINGEN BIJ DE WERKGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke

Nadere informatie

Beste mentoren en collega s,

Beste mentoren en collega s, Beste mentoren en collega s, Welkom aan het begin van een nieuw schooljaar als mentor/docent van een derde klas. Ter voorbereiding tref je hieronder de handleiding voor het startprogramma dat je straks

Nadere informatie

Pestprotocol obs De Kring

Pestprotocol obs De Kring Pestprotocol obs De Kring Dit pestprotocol heeft uitgangspunt: Alle kinderen moeten zich op OBS De Kring veilig kunnen voelen, Door regels en afspraken over omgang met elkaar duidelijk en voor iedereen

Nadere informatie