EXPERTGROEP MAAKT RECLAME VOOR LEZEN

Transcriptie

1 nieuwsbrief #2 februari 2017 EXPERTGROEP MAAKT RECLAME VOOR LEZEN Het promoten van lezen en vooral het plezier in lezen. Dat is de belangrijkste taak van de expertgroep Lezen en taal van de Bergse Zonnebloem. Alleen boeken neerzetten is niet genoeg, zegt leescoördinator en leerkracht Desirée Manssen. Als kinderen beginnen met lezen en ze doen dat vaak, dan wordt hun leestechniek beter, hun woordenschat groter en het begrij pen van dingen gemakkelij ker. Lezen vergroot, kortom, het vermogen op kennis op te doen. De Bergse Zonnebloem wil daarom stimuleren dat kinderen gaan en blij ven lezen. En dat gaat natuurlij k verreweg het gemakkelij kste als kinderen lezen leuk vinden. De expertgroep houdt zich dus niet bezig met leesmethoden, maar vooral met leespromotie, zegt juf Desirée Manssen, leescoördinator en lid van de expertgroep. Kist met boeken open maken Kinderen bewegen tot lezen begint natuurlij k bij een goed aanbod van boeken. De boekenvoorraad van de school zelf is daarom de afgelopen jaren gesaneerd en bovendien is er Bibliotheek op school waardoor kinderen vanaf groep 5 zelf boeken kunnen bestellen bij de bibliotheek die ze vervolgens op school lezen. De groepen 1 tot en met 4 krij gen om de twee maanden twee boekenkisten aangeleverd met een nieuw boekenaanbod. Het openen van zo n kist is een feest voor de kinderen, aldus Desirée. Aansluiten bij thema s Niet alleen boeken krij gen van de bibliotheek, maar daar ook iets mee doen, is volgens Desiréé een van de belangrij k- ste instrumenten om kinderen aan het lezen te krij gen en te houden. Ze noemt het voorleesontbij t en de voorleeswedstrij d in de bouwenbouw als voorbeeld. Desirée: Het is heel leuk als je aan kunt sluiten bij een thema. Dat doen we natuurlij k altij d al met de Boekenweek en Sinterklaas en Kerst. > lees verder op de volgende pagina 1

2 Maar ook bij andere thema s gebruiken we boeken. Je kunt een toneelstukje doen over een boek of een kringgesprek of een quiz. Maar het zit ook in kleine dingen: zet de boeken leuk neer waardoor kinderen ze zien en nieuwsgierig worden en laat ze niet in een kast staan. AVI-boekjes met een saaie voorkant De Bergse Zonnebloem doet al jaren aan technisch lezen, maar volgens Desiree is er de laatste jaren op het gebied van lezen wel het een en ander veranderd. We hebben een nieuwe leesmethode Estafette, waarin aandacht is voor technisch lezen en leesplezier. We hadden veel AVI-boekjes met een saaie voorkant waaruit kinderen hardop oefenden met lezen. Dat doen we ook nog, maar lezen is wel veel leuker geworden. Ik lees nu zelf voor uit een Mega Mindy-boek. Dat heeft geen hoge literaire kwaliteit, maar mij n klas vindt het ontzettend spannend en dús leuk. Dat zouden we vroeger minder snel gedaan hebben. Wij zij n nu heel erg gericht op het overbrengen van het gevoel: lezen is leuk. Astrid van der Werf IN BEELD Voorleesontbijt 25 januari

3 ER WAS EENS HET VOORLEESONTBIJT Op woensdag 25 januari vond het Nationale Voorleesontbijt 2017 plaats, de aftrap van de veertiende editie van de Nationale Voorleesdagen. In alle klassen van de Bergse Zonnebloem, dus ook in klas 5a bij meester Andre, konden ouders zich inschrijven om op die ochtend lekker voor te lezen uit een zelfgekozen boek. In klas 5a kwamen drie moeders voorlezen. Het eerste boek waaruit werd voorgelezen was Maik en zijn monsters van Thomas Brezina. Het was een spannend en ook grappig boek wat niet echt uit verhalen bestond. Er werd dus begonnen met de eerste bladzijde. Van meester Andre kregen de voorlezers precies drie minuten. Genoeg om in het verhaal te duiken en je af te vragen: hoe zou dit verder gaan? Het tweede boek waaruit werd voorgelezen was De fantastische meneer Vos van Roald Dahl. De meeste kinderen hadden al boeken gelezen van Roald Dahl, maar deze was toch wel heel bijzonder. Ook hier geen losse verhalen, dus gewoon beginnen bij het begin en het was meteen al spannend. Het derde boek was een oude bekende: Koning van Katoren van Jan Terlouw. Een echte klassieker waar de kinderen nog steeds van genoten. De spannende opdrachten die de hoofdpersoon moet uitvoeren, spraken zeker tot de verbeelding. Ondertussen werd er genoten van zelf meegebrachte croissants, gekookte eitjes en vers fruit. De meeste kinderen hadden zelfs hun pyjama aan. Het leek wel zondagochtend. Het voorleesontbijt is natuurlijk niet alleen maar leuk. Het heeft tot doel het voorlezen aan kinderen en het zelf lezen te bevorderen. Het prikkelt de fantasie, ontwikkelt het taalgevoel en bezorgt kinderen en de ouders veel plezier. Ook oudere kinderen vinden het heerlijk om voorgelezen te worden. Je kunt dan uit iets moeilijkere boeken kiezen en de leestekens duidelijk laten horen. Dat maakt het zelf lezen ook weer een stukje makkelijker. Dan zal het niet lang meer duren of je kind gaat jou voorlezen! Miranda Bijl 3

4 DALTON PARKHURST SCHAFTE HET LESROOSTER RUTHLESSLY AF Het taakblad is u ongetwijfeld welbekend. Dat blad waarop de kinderen afkleuren. Die ja. maar wat zit er achter? En waarom gebruiken we zo n taakblad? Het taakblad was oorspronkelijk een contract Oorspronkelijk was het taakblad geen taakblad, maar een contract. Helen Parkhurst beschrijft in 1922 in haar boek Education on the Dalton Plan dat zij de kinderen vrij wil maken. Volgens Parkhurst is een kind dat geen zicht heeft op het werk dat hij moet doen, niet vrij. Het kind wacht slechts af op een opdracht van de leerkracht en voert - geconditioneerd als een goede bediende - slaafs alle opdrachten uit. Dat zat Parkhurst dwars. Haar oplossing was simpel: de leerling moet inzicht krijgen in het werk dat gedaan moet worden en zich verantwoordelijk voelen voor- en betrokken voelen bij dat werk. Ze verdeelde het curriculum in verschillende vakken met een duur van één onderwijsmaand (twintig dagen). Aan het eind van de maand moest elk vak af zijn. Om te voorkomen dat een kind alleen de onderdelen maakte waar het goed in was, kreeg hij alleen een nieuw contract wanneer alles af was. Sommigen zouden er langer dan die twintig dagen over doen, anderen korter. Verantwoordelijkheid geeft volgens Parkhurst betekenis Parkhurst stelde voor elk kind zo n contract op. Hierin stond precies in beschreven wat het kind moest doen. Het kind ging daar mee akkoord en ondertekende het contract. Vervolgens was het zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn taak. Haar motivatie hiervoor was, even grofweg vertaald uit het (jaren 20) Engels: Door het aanbieden van de taak in de vorm van een contract voor welke het kind zich verantwoordelijk voelt, geven we 4 het werk dat hij moet doen betekenis en geven we hem bewustzijn van een concreet doel. Dat gevoel (van betekenis en doelmatigheid) wordt vergroot door ons vertrouwen in zijn willen en kunnen. > lees verder op de volgende pagina Helen Parkhurst

5 DALTON Laboratoria waar kinderen experimenteren Hoe het kind zij n taak vervolgens zou maken dát was aan het kind zelf. In haar Dalton Laboratory - systeem zouden er in verschillende lokalen laboratoria zij n waar kinderen konden experimenteren met vakken (let op het woord experimenteren, in plaats van werken ). In elk laboratorium staat alles wat het kind nodig heeft. Boeken, materialen, (tegenwoordig ongetwij feld Ipads) en een leraar met een talent voor het betreffende vak. Dat, in combinatie met de opdracht, zou voldoende moeten zij n voor het kind om zij n taak op een goede manier te vervullen. Uiteraard loopt een kind tij den het uitvoeren van de taak tegen problemen aan, en dat mag hij dan lekker zelf oplossen! Want, weer grofweg vertaald, kinderen die alleen maar doen wat ze verteld wordt, zij n meer bedienden die netjes doen wat de baas zegt, dan vrij e wezens die voor zichzelf denken. Lesrooster overboord Een kind is ook vrij te bepalen wanneer en hoe lang het aan zij n taak werkt. Parkhurst gooide het lesrooster overboord. Wat moet je nu met een rooster?, vond Parkhurst: wanneer een kind lekker bezig is met rekenen, moet het dan écht stoppen alleen omdat het volgens de leerkracht tij d is voor een ander vak? Dat kan toch niet kloppen? Parkhurst had het heilige schoolrooster in eigen woorden: ruthlessly abolished : vrij vertaald: bruut vernietigd Het was nogal een rebel die mevrouw Parkhurst! Kinderen weten wat ze moeten doen en zij n daar gemotiveerd mee bezig: daar gaan we ze niet bij storen! Geen contract meer, maar wel een taakblad Inmiddels hebben we geen contract meer dat door de kinderen getekend wordt. Het concept is nu vormgegeven door middel van het welbekende taakblad. Dit taakblad wordt opgebouwd vanaf groep 3 tot en met groep 8. Groep 8 zou, afhankelij k van de groep (en school), zelfs met een maandplanning kunnen werken. Op de Bergse Zonnebloem zij n we op dit moment hard aan het werk met een nieuwe vormgeving en inhoud van het taakblad door alle leerjaren heen. Dit zal in dit schooljaar nog een definitieve vorm krij gen en tegen die tij d zal hier meer informatie over volgen. Conclusie: méér dan afkleuren We zij n niet ingegaan op de inhoud van het taakblad, dat wordt teveel informatie. Ik hoop wel dat u een duidelij k beeld gekregen heeft van de achterliggende gedachte van het taakblad. Het doel van het taakblad is dus niet alleen, zoals het in eerste opzicht lij kt, het inplannen en afkleuren van werk. Het achterliggende doel is juist kinderen inzicht te bieden in de taken die gedaan moeten worden en ze op die manier de mogelij kheid bieden om zich te emanciperen van de leerkracht en zelfsturend op een verantwoordelij ke manier te werken aan de eigen ontwikkeling. Uiteraard onder toeziend oog en in samenwerking met de leerkracht (én klasgenoten!). Jeroen Hoekstra 5

6 SCHILDEREN ZOALS DE ABORIGINALS DAT DEDEN Op de Bergse Zonnebloem maken we gebruik van leertijdverlenging. Deze lessen worden ingevuld door een vakdocent op het gebied van kunst of cultuur. Deze vakdocenten leren de kinderen veel over een bepaald onderwerp. Op dit moment werkt Ruth Lamboo van KunstWerkt met de kinderen van groep 5 en 6. Wij vroegen haar wat de lessen precies inhouden. Wat doe je allemaal tijdens de lessen? Ik geef de kinderen eigenlijk kunstgeschiedenis gecombineerd met opdrachten. Tijdens dit blok gaat het over Wereldkunst. We gaan op een soort reis, we zijn begonnen in Australië, bij de Aboriginals. Ik vertel dan niet alleen over de kunst die ze maken, maar ook over hoe ze leven. Zo krijgen de kinderen echt een beetje een idee hoe het er toen aan toe ging. Wat hebben de kinderen tijdens die eerste les gemaakt? We hebben een steen beschilderd op dezelfde manier als de Aboriginals dat deden; met dot-painting. Allemaal kleine stipjes vormen samen een afbeelding. Die steen krijgen ze dan mee naar huis. Wat zie je tijdens de lessen met de kinderen gebeuren? Kinderen voelen ze zich even alsof ze leven in die tijd. Ze gaan begrijpen dat kunst eigenlijk helemaal niet iets heel bijzonders is, het was in de gouden eeuw bijvoorbeeld gewoon een beroep. Het gaat dus veel meer voor hen leven. Wat is uiteindelijk het doel van de lessen? Op het moment dat de kinderen op deze manier over volken of kunstenaars leren, gaan ze ook meer begrijpen van de tijd waar het zich allemaal afspeelt. Kunst is voor mij een middel om de kinderen meer inzicht te geven over een bepaalde periode. Hoe wordt zo n blok afgerond? De kinderen krijgen de gemaakte werken mee naar huis. Er is dus geen eindpresentatie waar we kunnen zien wat er allemaal gemaakt is. Dat zou natuurlijk wel leuk zijn. Wie weet kan dat in de toekomst wel gebeuren. Je geeft deze lessen in alle groepen? Ik geef op meerdere scholen lessen voor alle leeftijdscategorieën. Op de Bergse Zonnebloem doe ik dat voor dit blok in groep 5 en 6. De klassen worden gesplitst. De ene helft krijgt de kunstlessen de andere helft krijgt judolessen van een echte judoka. Daarna wisselen we de groepen om en geef ik hetzelfde blok aan de andere groep. Wat gaan de ouders hier van merken? Kinderen komen zeker met enthousiaste verhalen thuis. Zo gaan we volgende week met Chinese karakters werken. Ze gaan oefenen met het schrijven met bamboepennen. Dit zullen de kinderen met veel enthousiasme thuis vertellen. En zo worden kinderen steeds bekender met andere culturen, tijdsbeelden en gebruiken. Leuk en leerzaam dus. Miranda Bijl 6

7 IN BEELD Villa Zebra 7

8 DE ZANGEXPRESS BRENGT MUZIEK DICHTBIJ De kracht van muziek in de klas is dat het zorgt voor vreugde, het helpt de hersenen beter te leren en zorgt voor gemoedelijkheid in de klas. En iedereen kan hiervan genieten. Ik sprak met Priscilla Klein, leerkracht van groep 1/2a, over de ZangExpress op de Bergse Zonnebloem. Dit is een digitale methode voor muziekles bestemd voor alle basisschoolgroepen. Priscilla vertelt dat er na het inloggen in de digitale leeromgeving van Zangexpress toegang is tot bergen liedjes, van overzichtelijke kleuterliedjes tot moeilijkere liedjes voor de midden- en bovenbouw. Voor ieder leerjaar is een selectie gemaakt van geschikte lessen. Basis, extra, expert Binnen deze digitale lesomgeving bestaat veel ruimte voor differentiatie. De lessen worden aangeboden op verschillende niveaus (basis, extra, expert), zodat elke klas op haar eigen niveau en tempo kan doorgroeien. Ook doet de Zangexpress lessuggesties, bijvoorbeeld voor bepaalde bewegingen. Het programma biedt scholen de mogelijkheid eenvoudig zelf een samenhangend muziekprogramma samen te stellen, waarmee leerdoelen worden behaald. Kracht van zingen Priscilla vertelt enthousiast dat de Zangexpress kennis, beweging en zingen met elkaar verbindt. Zij gelooft in de kracht van het zingen, omdat deze bijdraagt aan het uiten van gevoelen door kinderen en bovendien ook bijdraagt aan een goede ademhaling. De Zangexpress wordt heel flexibel wordt ingezet in de klas: soms als korte energizer of voor het vieren van een verjaardag, maar ook voor de langere muziekles. Vaste plek in klas De Zangexpress biedt leerkrachten extra ondersteuning bij de lesvoorbereiding en training via mini-zanglessen, opwarmers en uitleg, zodat zij zelfstandig kunnen werken met dit programma. Volgens Priscilla heeft muziek een vaste plek gekregen in de klas door het programma. Priscilla vertelt dat ook ouders thuis kunnen oefenen met de leerlingen. Met Zangexpress kan de klas op een laagdrempelige manier genieten van een compleet muziekprogramma. En wat is er mooier voor een leerkracht dan dit voor kinderen mogelijk te maken en mee te beleven? Sandra Nascimento 8

9 IN BEELD Kerstdiner 2016 COLOFON NIEUWE KINDEREN Redactie Rosanne Bakker Miranda Bijl Anita Boorsma Jane van Bostelen Ellen Dijkstra Lonneke van Gulick Sandra Nascimento Astrid van der Werf Vormgeving Jordi Schipper Daltonschool De Bergse Zonnebloem Elektroweg NC Rotterdam Tel: Groep 1/2a Mees Lize Groep 1/2C Max Groep 1/2D Dylano Groep 3B Esther Groep 4A Sarah Franscisco Groep 1E Mijs Kanoah William Ilyas Cas Evy Maher Isian Lennon Ebrar Mara Reinder WELKOM BIJ ONS OP SCHOOL! 9