De EU in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek Europees militair optreden in grensoverschrijdende crises

Transcriptie

1 De EU in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek Europees militair optreden in grensoverschrijdende crises Jan Tijmen Ninck Blok De uitgestrekte en afgelegen grensregio in het oosten van Tsjaad en het noordoosten van de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) wordt sinds geruime tijd geteisterd door geweld. Tsjaad, een land dat sinds december 2005 in een staat van burgeroorlog verkeert, heeft geen controle over deze regio met een omvang van vierkante kilometer. Hierdoor hebben milities en rebellen, alsmede bandieten en criminele groeperingen er vrij spel. Met de toename van geweld jegens de bijna vluchtelingen en ontheemden die zich in deze regio ophouden, 1 is een daadkrachtige civiel-militaire humanitaire interventie door de internationale gemeenschap noodzakelijk. In dit artikel wordt de complexe rol uitgelicht die voor de Europese interventiemissie EUFOR Tsjaad/CAR is weggelegd. Eerst wordt er gekeken naar de totstandkoming van de missie, en met name naar de multidimensionale context waarbinnen zij moet opereren. Tevens wordt er een blik geworpen op de operationele inzet en capaciteiten van de Europese missie. Aansluitend volgt er een kort overzicht van de verschillende conflicten en de daaruit voortvloeiende crises in het desbetreffende grensgebied. Tot slot wordt uiteengezet waarom de Europese missie van bijzonder belang is, waarbij niet alleen gelet wordt op de regionale impact die zij teweeg moet brengen, maar ook op de politieke significantie van deze missie in de context van de Europese veiligheidspolitiek. Besluit tot interventie en samenwerking Ruim een jaar geleden, op 25 september 2007, werd Resolutie 1778 door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties aangenomen. Hierdoor ging de Veiligheidsraad akkoord met de inzet van een multidimensionale humanitaire en militaire missie in het oosten van Tsjaad en het noordoosten van de CAR. De missie omvat een VN-contingent dat opereert onder het acroniem MINURCAT (mission des Nations Unies en République centrafricaine et au Tchad), met als doel de veiligheid en bescherming van de burgers te faciliteren, en mensenrechten en de onafhankelijke rechtspraak in het missiegebied te bevorderen. Hierbij is noodzakelijk gebruik van geweld toegestaan op grond van hoofdstuk VII van het Handvest van de VN. MINURCAT richt zich op de humanitaire kant van de vredesmissie door het verbeteren van de judiciële en politiële infrastructuur in beide landen. De VN-missie is operationeel sinds september 2007, maar komt met 724 manschappen civiel en militair personeel 2 met moeite aan de noodzakelijke capaciteit voor een gebied van deze omvang. De kans van slagen van deze missie is überhaupt moeilijk te meten, aangezien een duidelijk vooraf vastgesteld politiek doel in de resolutie ontbreekt. Resolutie 1778 voorziet daarnaast in een verzoek aan de Europese Unie om bij te dragen aan de MINURCAT-missie in de vorm van een separate operatie ten behoeve van de bescherming van burgers, vluchtelingen en humanitaire hulpverleners. Het mandaat van deze EU-operatie die de militaire ruggengraat moet vormen van de vredesmissie is drievoudig: 3 Het bijdragen aan de bescherming van burgers, en met name aan die van vluchtelingen en ontheemden in het gebied; Het faciliteren van humanitaire hulp en de bewegingsvrijheid van humanitaire hulpverleners door de veiligheid in het missiegebied te verbeteren; 1

2 Het bijdragen aan de bescherming van het personeel, de faciliteiten, installaties en het materieel van de Verenigde Naties, alsmede het garanderen van de bewegingsvrijheid van VN- en geassocieerd personeel. Het mandaat geeft duidelijk aan dat het primaire doel is om de bevolking, ontheemden en vluchtelingen te beschermen en humanitaire hulpoperaties te beveiligen. Met andere woorden: er wordt in de context van deze operatie niet van de EU verwacht humanitaire of ontwikkelingshulp te leveren, noch zich actief met crisismanagement en conflictoplossing bezig te houden. Met het besluit van 28 januari 2008 heeft de Raad van de Europese Unie formeel gehoor gegeven aan het verzoek bij te dragen aan deze missie. 4 De EU-interventiemissie, EUFOR Tsjaad/CAR, die binnen het juridische kader van het Europese Veiligheids- en Defensiebeleid (EVDB) opereert, wordt beschouwd als een tijdelijk overbruggende militaire operatie van één jaar om de VN voldoende tijd te geven een troepenmacht te genereren die de EU-operatie dan kan gaan overnemen. De EUFOR-troepenmacht zal bij voltallige sterkte bestaan uit militairen uit 14 verschillende EU-lidstaten, waarvan Frankrijk met soldaten het merendeel levert. Tevens is de Franse brigadegeneraal Jean-Philippe Ganascia benoemd tot EU Force Commander, die ter plaatse operationeel verantwoordelijk is. Daarnaast leveren Ierland (450), Polen (400), Oostenrijk (210), Zweden (200), Roemenië en België (beiden 120) de grotere aantallen troepen. 5 Momenteel zijn er rond de militairen operationeel. De grote rol van Ierland, dat traditioneel bekend staat als sceptisch tegenover Europees defensiebeleid, is zeer noemenswaardig. Naast het grote aantal soldaten dat het levert namelijk de helft van de totale Ierse expeditionaire capaciteit levert Ierland ook de hoogste militair, de EU Operation Commander luitenant-generaal Patrick Nash, 6 die gestationeerd is op het operationele hoofdkwartier in Mont Valérien ten zuiden van Parijs. De afwezigheid van het Verenigd Koninkrijk en Duitsland is ook opvallend, maar wordt door deze lidstaten verklaard door respectievelijk het grote aantal troepen overzee in Irak en Afghanistan en door het recent door Duitsland overgenomen commando over de EUFOR-missie in de Democratische Republiek Congo in 2006, waarmee Duitsland zijn steentje aan Afrikaanse vredesmissies volgens eigen zeggen voorlopig heeft bijgedragen. 7 Binnen het kader van het EVDB is dit zeker interessant, daar EUFOR Tsjaad/CAR hierdoor opereert zonder de volledige inzet van de grote drie in Europa. Nederland draagt daarentegen wel bij met 60 militairen van het Korps Mariniers, die sinds half mei 2008 in Tsjaad aanwezig zijn. 8 Al met al is EUFOR Tsjaad/CAR hiermee de grootste EVDB-operatie tot nog toe. De missie past bij de intentie van de Europese Unie om bij te dragen aan een oplossing voor de schrijnende situatie in Darfoer en is daarmee tevens een stap in de juiste richting voor het EVDB. Daarbij is de missie echter ook een consequentie van het uitblijven van een daadkrachtige respons van de internationale gemeenschap in De EU heeft nu voor de regio een veelomvattend pakket toegezegd met diverse politieke, diplomatieke en financiële instrumenten, waarmee ondermeer gestreefd wordt naar een substantiële ondersteuning van de hybride vredesmissie van de Afrikaanse Unie en de VN in Darfoer, UNAMID. 9 Feit blijft echter dat Soedan de EU niet en afzonderlijke lidstaten mondjesmaat toestaat bij te dragen aan UNAMID en dat de EU weinig invloed kan uitoefenen op Khartoum. EUFOR is daarom gedoemd tot de periferie van dit conflict en dan ook letterlijk alleen aan de Tsjadische kant van de grens. Desondanks kan de EU met EUFOR indirect voldoen aan haar wens bij te dragen aan de verbetering van de veiligheidssituatie in Darfoer, maar richt zij zich vooral op het tegengaan van de effecten van destabilisatie die dit conflict heeft in buurland Tsjaad. Onlangs heeft de VN-secretaris-generaal in zijn kwartaalrapport van de missie zijn zorg uitgesproken over de stand van zaken in het gebied. 10 Ondanks dat MINURCAT voortgang 2

3 maakt met de totstandkoming en uitvoering van de missiewerkzaamheden, is de veiligheidssituatie verbeterd noch gestabiliseerd. Tal van incidenten tonen aan dat MINURCAT en EUFOR onvoldoende op sterkte zijn om grip op de situatie te krijgen. Desondanks heeft de Veiligheidsraad op 24 september naar aanleiding van het rapport van de SG haar vertrouwen uitgesproken in de missie en dit bevestigd door de aanname van Resolutie 1834 om MINURCAT te verlengen tot 15 maart Deze datum ligt in het verlengde van de toezegging van de Europese Unie om gedurende één jaar de verantwoordelijkheid te dragen voor een overbruggingsmissie. Op 15 maart jongstleden had EUFOR namelijk haar initiële operationele capaciteit bereikt. Achtergrond van de crises De regionale dimensie van de crises in het grensgebied die gepaard gaan met de grote vluchtelingenstroom vanuit het Soedanese Darfoer, vormt de primaire drijfveer voor de Europese Unie om te interveniëren. Het is echter een misvatting om het geweld in Tsjaad en de CAR alleen als een uitvloeisel vanuit het aangrenzende Darfoer te beschouwen, ondanks dat dit uiteraard heeft bijgedragen aan de destabilisatie van de gehele grensregio. Net als Soedan kampen beide landen met interne problemen. De realiteit is dat EUFOR moet opereren in een drielandengebied waarin verschillende conflicten en de daaruit voortkomende crises in elkaar overlopen. In deze omgeving heeft de missie de zware taak om als onafhankelijke en onpartijdige tussenpersoon op te treden. Om een goed beeld te krijgen van de complexiteit van de situatie in de grensregio is het van belang eerst de intrastatelijke conflicten in een afzonderlijke context van elkaar te bekijken. Tsjaad Tsjaad kent een lange geschiedenis van gewelddadige machtswisselingen sinds de onafhankelijkheid van het Franse koloniale bestuur in augustus De huidige politieke crisis is gebaseerd op een breed gedragen ontevredenheid over het autoritaire bewind van president Idriss Déby. Het bewind kent een elite die exclusief profiteert van de opbrengsten van de natuurlijke rijkdommen van Tsjaad. Deze elite bestaat demografisch grotendeels uit leden van de Zaghawa-stam, zo ook Déby zelf. Verschillende onderdrukte etnische en religieuze facties in het land brengen rebellenbewegingen op de been die als doel hebben het bewind omver te werpen en zichzelf te etaleren als de nieuwe elite. Vaak worden deze bewegingen aangestuurd door vroegere vertrouwelingen van de president en leden van zijn stam, die buiten de elite zijn komen te staan en een herintrede voor ogen hebben. 12 Het afgelegen oosten van Tsjaad fungeert als een ideale thuisbasis waar deze rebellenbewegingen al sinds de jaren 60 ongestoord kunnen opereren. Vanwege het ontbreken van voldoende politiek draagvlak is het oosten van Tsjaad een gebied waar de regering weinig controle heeft. 13 Bovendien beschuldigt de regering in Khartoum Tsjaad ervan de rebellen in Darfoer te steunen, die het grensgebied gebruiken als uitvalsbasis voor de aanval op militaire installaties in Darfoer. Deze beschuldiging is wederzijds: volgens Déby worden de Tsjadische rebellen niet alleen gesteund maar zelfs aangestuurd door Soedan, waardoor hij het interne conflict alleen als interstatelijk wil erkennen. Daarnaast meent de regering in N Djamena dat de Janjaweed, de door de Soedanese regering gesteunde Arabische militie in Darfoer, de soevereiniteit van Tsjaad schendt en dorpen in het oosten van Tsjaad plundert. Dit laatste heeft tot gevolg dat de diverse etnische groeperingen in het grensgebied ter verdediging eigen militiebewegingen oprichten, waarbij het karakter van hun optreden vaak ontwikkelt van defensief naar offensief. 3

4 Centraal-Afrikaanse Republiek Het conflict in de Centraal-Afrikaanse Republiek is op veel vlakken te vergelijken met dat in Tsjaad. Ook dit land is etnisch zeer gefragmenteerd en politiek verdeeld, en kent tevens een rumoerig verleden. De legitimiteit van de president, generaal François Bozizé, die in 2003 door een militaire staatsgreep aan de macht kwam, wordt door velen betwist. Ondanks dat hij herkozen werd in 2005, is het geweld toegenomen en vormen het noordoosten en noordwesten van het land van tijd tot tijd het strijdtoneel tussen regeringstroepen en rebellenbewegingen. Een saillant detail is dat de laatstgenoemden vaak huurlingen zijn die in 2003 nog vóór de president hebben gevochten, en ontevreden zijn over de erkenning en betaling die zij hebben ontvangen voor de geleverde diensten. 14 Net als in het oosten van Tsjaad vallen de noordelijke regio s van de CAR buiten de invloedssfeer van de regering, omdat deze niet voldoende macht heeft om ook in dit gebied effectief haar invloed uit te oefenen. De verschillende crises zijn grensoverschrijdend en geven vaak aanleiding voor bilaterale disputen. Zoals al eerder genoemd beschuldigen de regeringen van Soedan en Tsjaad elkaar ervan rebellengroeperingen te ondersteunen door middel van het leveren van wapens en ander materieel, en het bieden van een schuilplaats binnen het eigen gebied. Zo wordt bijvoorbeeld de steun die de rebellen kregen voor de uitvoering van de aanvallen op N Djamena in april 2006 en januari 2008, alsmede de rebellenaanval op Khartoum in mei 2008 door beide landen toegeschreven aan het buurland. Als resultaat heerst er een sluimerende proxy war in het grensgebied waarbij milities en rebellen aanvallen op doelen in het buurland uitvoeren. De destabilisatie van het bewind in het buurland zal immers de machtsbalans in het eigen voordeel doen kantelen. Ook in de CAR wordt de uitbarsting van geweld in de noordoostelijke regio eind 2006 toegewezen aan de steun die de Centraal-Afrikaanse rebellen zouden hebben gekregen vanuit Soedan. Daarnaast houden ook Tsjadische rebellen zich op in het noorden van de CAR, waardoor het Tsjadische leger er sinds 2003 patrouilleert. 15 Het feit dat de regeringen van alle drie de landen weinig tot geen controle hebben over de eigen grensregio, bevordert de vrijstaat in het gebied voor rebellen, milities en bandieten. Het is relatief veilig voor rebellen om het grensgebied als uitvalsbasis te gebruiken; korte aanvallen over de grens door zowel rebellen als milities zijn eenvoudig uit te voeren. Daarbij komt dat de gehele regio kampt met grote aantallen vluchtelingen en ontheemden die het geweld in eigen gebied zijn ontvlucht. Honderdduizenden vluchtelingen vanuit Darfoer houden zich op in Tsjaad en de CAR, naast de al in het gebied aanwezige honderdduizenden ontheemden. Grote aantallen vluchtelingen uit het zuiden van Soedan zijn ook in de CAR en eenzelfde aantal vluchtelingen uit de CAR bevindt zich in Tsjaad. Deze kwetsbare groepen zijn echter vaak opnieuw het slachtoffer van geweld door de wetteloosheid die er heerst in de regio. Europese interventie Eenduidig, eensgezind en onpartijdig? Na een moeizame opstartperiode met veel uitstel is de EUFOR-missie uiteindelijk op 12 februari 2008 gestart en bereikte zij haar initiële operationele capaciteit in maart. Volgens planning had de missie echter al operationeel moeten zijn eind 2007, maar vanwege het chronische tekort aan manschappen en materieel moest de startdatum meerdere malen worden uitgesteld. De EU is net als de NAVO afhankelijk van de vrijwillige bijdrage van de lidstaten, en door de brede participatie van de Europese landen in militaire missies wereldwijd blijkt het logistiek (en politiek) een bijzonder moeilijke opgave om te voldoen aan het genereren van de benodigde troepen. De VN had de ideale troepenmacht geschat op à , 16 maar moest zich dus tevreden stellen met de magere toezegging van man. Wie bedenkt dat de oppervlakte van het missiegebied km² is, bestaande 4

5 uit voornamelijk onherbergzaam terrein, en het aantal vluchtelingen en ontheemden rond de ligt (met daarnaast een gelijk aantal burgers), ziet al gauw in dat de toegezegde troepen niet voldoende zijn. Hier moet echter wel bij worden opgemerkt dat de doelgroep die bescherming nodig heeft zich concentreert in een aantal overzichtelijke kernlocaties. De zogenoemde force multipliers ontbreken ook, en dan met name voldoende luchttransportcapaciteit. Berekeningen laten zien dat voor een troepenmacht van soldaten (waar EUFOR bij lange na nog niet aan komt) opererend in dit theater, alleen al minimaal 20 tot 40 helikopters noodzakelijk zullen zijn. 17 Onder Frans voorzitterschap is de EU naarstig op zoek naar donorlanden voor deze missie en heeft in mei 2008 een aanbod van vier Russische transporthelikopters aanvaard. De vraag rijst of Rusland het aanbod niet zal intrekken, nu de betrekkingen tussen Rusland en de EU vanwege het conflict in Georgië behoorlijk zijn verslechterd, met name sinds de EU in september een observatiemissie is begonnen om het staakt-het-vuren in Georgië te monitoren. Uniek zal de Russische bijdrage zeker zijn: Rusland heeft niet eerder deel uitgemaakt van een EU-operatie in Afrika. Frankrijk daarentegen, met president Sarkozy aan het roer, ziet vérgaande mogelijkheden voor defensiesamenwerking tussen de EU-lidstaten en het bondgenootschap, en overweegt zelfs een militaire herintrede bij de NAVO. Het succes van EUFOR Tsjaad/CAR is dan ook van groot belang voor Frankrijk, omdat het laat zien dat Europa zelfstandig in staat is een missie van de grond af op te bouwen, uit te voeren en met succes af te ronden of over te dragen, en dat Frankrijk binnen dit proces een serieuze partner is. Frankrijk levert immers de grootste bijdrage aan EUFOR en was de stuwende kracht achter de totstandkoming van de missie. Echter, er zijn twee zaken die dit ideaalbeeld vertroebelen: Tsjaad (en overigens ook de CAR) is een voormalige Franse kolonie, waardoor militair optreden politiek uiterst gevoelig is zowel voor deze landen als op internationaal niveau, dus ook voor de EU. Daarnaast onderhoudt Frankrijk sinds 1986 een grote militaire aanwezigheid van troepen die het Tsjadische regime de nodige ruggensteun biedt ( Opération Epervier ) en daarmee de Franse belangen in de regio zeker stelt. Volgens Frankrijk zijn dit twee strikt gescheiden zaken, maar er mag niet ontkend worden dat dit vragen oproept. 18 De door EUFOR geanticipeerde stabiliteit in de regio komt immers niet alleen de vluchtelingen en ontheemden ten goede, maar ook Frankrijk. Daarbij komt dat president Déby zich ten onrechte gesteund voelt in zijn strijd tegen de rebellen door de aanwezigheid van de EUFOR-troepenmacht, terwijl die zich juist onpartijdig probeert te profileren. De dubbele rol van Frankrijk ondermijnt de neutraliteit van EUFOR. Daarnaast worden opbouw- en herstelprojecten door individuele EU-leden geïnitieerd via de kanalen van de nationale contingenten binnen EUFOR, die de objectiviteit aantasten. Daarbij is EUFOR gedwongen om op een diplomatiek niveau samen te werken met de regeringen van Tsjaad en de CAR. Hierdoor bevindt EUFOR zich in een omgeving waar rebellenbewegingen de Europese missie als vijandig beschouwen en EUFOR onderdeel wordt van het conflict. MINURCAT, opererend onder dezelfde resolutie, werkt nauw samen met de regeringen van Tsjaad en de CAR, met name met vertegenwoordigers van de nationale politie en justitie, en riskeert hierdoor eenzelfde gevaar. In beide landen ontbreken echter alle tekenen van democratiseringsprocessen, en plannen hieromtrent zitten evenmin in de pijplijn van deze regeringen noch van de rebellenbewegingen. De afwezigheid van een daadkrachtig politiek doel binnen het mandaat dat dit aan de kaak kan stellen, doet wederom afbreuk aan de onpartijdigheid, en dat maakt het voor de EU vrijwel onmogelijk om in de nabije toekomst op te treden als bemiddelaar in zowel de intrastatelijke conflicten als ook het conflict tussen Tsjaad en Soedan. Ondanks de tekortkomingen in manschappen en materieel en het ontbreken van een politiek doel, is de berichtgeving uit het veld positief over de bijdrage van EUFOR. In een recent rapport van Oxfam International wordt vermeld dat burgers in de directe omgeving zich veiliger voelen sinds de aanwezigheid van de EU-troepenmacht. 19 De activiteiten van de 5

6 missie het patrouilleren op gevaarlijke routes, het leggen van contacten met lokale leiders en het positioneren van eigen troepen tussen de burgers en vechtende regeringstroepen en rebellen dragen bij aan het beeld dat EUFOR er voor deze kwetsbare doelgroep is. EUFOR mist als militaire vredesmacht echter de bevoegdheid om politietaken uit te voeren. Ondanks dat de aanwezigheid een afschrikwekkend effect heeft op criminele groeperingen en EUFOR wel kan reageren op ongeregeldheden, zo nodig met de toepassing van geweld, mag de missie geen politiële of juridische processen initiëren en is hierdoor beperkt in haar daadkracht. Een andere zorg is dat de relatieve veiligheid in de safe zones waarover EUFOR waakt, meer vluchtelingen zal aantrekken, iets waarop de troepenmacht niet berekend is. EUFOR is nu in de tweede helft van de eenjarige overbruggingsperiode, en het einde van de missie is inmiddels in zicht. De positieve geluiden zijn vooral toe te schrijven aan de inzet van de militairen ter plaatse. Met minimale beschikbare middelen en mankracht en binnen het gelimiteerde mandaat werkt EUFOR hard aan de zware taak die zij moet volbrengen: het beschermen van burgers, vluchtelingen en ontheemden in het gebied. Over deze voorbeeldige Europese samenwerking onder moeilijke omstandigheden niets dan lof. Inmiddels heeft de VN-Veiligheidsraad de secretaris-generaal en de EU verzocht voorbereidingen te treffen voor de overdracht van de militaire missie aan een VN-contingent per 15 maart 2009, en heeft zij de internationale gemeenschap opgeroepen om hieraan bij te dragen. 20 Toekomstig optreden Tegelijkertijd wordt er in Europa gesproken over een eventuele verlenging van de EU-missie. Ondanks dat de meningen hierover verdeeld zijn, behoort dit nog tot de mogelijkheden. De politieke verwachtingen en gevolgen van zo n missie veranderen dan echter: de exitstrategie die berust op het overbruggende karakter van de missie, bestaat dan niet meer, waardoor de verantwoordelijkheid om zich te buigen over een langetermijnstategie toeneemt. Er moet dan goed nagedacht worden over de diversiteit van het geweld in deze regio. De grensoverschrijdende consequenties van het Darfoerconflict vormen immers maar één aspect in het web van conflicten en de daaruit voortkomende crises. Wordt er alleen gekeken naar de vluchtelingenproblematiek, dan zal de missie louter een pleister op de wonde zijn. De politieke dynamiek die schuil gaat achter de intra- en interstatelijke conflicten en daaruit voortvloeiende crises, mag door de internationale gemeenschap niet genegeerd worden en moet onderdeel uitmaken van het plan van aanpak, en zo leiden tot concrete politieke doelstellingen. De vraag is dus of de EU onder dezelfde voorwaarden zou moeten bijtekenen, mits er natuurlijk voldoende animo en bereidheid is onder de lidstaten. De huidige EUFOR-missie heeft immers laten zien dat er in Europa tussen politieke wil en daadkracht een wereld van verschil bestaat. De EU dient zich dan niet alleen te ontfermen over de beheersing van de crises zoals zij nu tracht te doen, maar ook over het management van de oplossing daarvan. Kortom: wil de militaire component slagen in het bestrijden van de symptomen, dan moet zij bijgestaan worden door een duidelijke politieke missie die zich richt op het aanpakken van de oorzaak van de verschillende crises. J.T. Ninck Blok MSc (Econ) is werkzaam bij een internationale organisatie in Soedan en ondersteunt humanitaire hulpverleningsoperaties in onder andere de grensregio van Darfoer. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel. 6

7 Noten 1. Tsjaad telde begin 2008 meer dan ontheemden en vluchtelingen uit Darfoer en de CAR. Deze statistieken laten echter alleen de door de UNHCR geregistreerde ontheemden en vluchtelingen zien. Voor overige statistieken en landenprofielen, zie ochaonline.un.org en 2. Deze aantallen zijn gebaseerd op de stand van zaken op 25 augustus VN- Veiligheidsraad, Report of the Secretary-General on the United Nations Mission in the Central African Republic and Chad, S/2008/601, 12 september 2008, p Veiligheidsraadresolutie 1778 (2007), S/RES/1778, 25 september 2007, p EU Council Decision 2008/101/CFSP of 28 January 2008 on the Launching of the European Union Military Operation in the Republic of Chad and in the Central African Republic (Operation EUFOR Tchad/RCA). 5. EUFOR in Chad and CAR, The EU s Most Taxing Mission Yet, IISS Strategic Comments jrg. 14 nr. 4, mei 2008, p Judah Grunstein, EUFOR Chad: A Step Forward for European Defense, World Politics Review, 27 maart 2008, p Ibid noot De Nederlandse regering heeft aangegeven deze missie niet te zullen verlengen. 9. Press Office, European Union Council Secretariat, Background, EU Military Operation in Eastern Chad and North Eastern Central African Republic (EUFOR Tchad/RCA), januari 2008, p Ibid bron noot Veiligheidsraadresolutie 1834 (2008), S/RES/1834, 24 september 2008, p Dennis M. Tull, The Chad Crisis and Operation EUFOR Chad/CAR, SWP Comments, Stiftung Wissenschaft und Politik, februari 2008, p Patrick Berg, The Dynamics of Conflict in the Tri-border Region of Sudan, Chad and the Central African Republic, Kurzberichte aus der internationalen Entwicklungszusammenarbeit Afrika, Friedrich Ebert Stiftung, maart 2008, p Ibid noot 13, p Bjoern H. Seibert, African Adventure; Assessing the European Union s Military Operation in Chad and the Central African Republic, MIT Security Studies Program Working Paper, november 2007, p Ibid noot Ibid noot 15, pp Emmy Hermans en Sico van der Meer, EUFOR in Tsjaad; lakmoesproef voor Europees defensiebeleid?, Militaire Spectator, jrg. 177 nr. 7/8, 2008, pp Oxfam International, Mission Incomplete: Why Civilians Remain at Risk in Eastern Chad, Oxfam Briefing Paper, september 2008, pp Ibid noot 11, p. 3. 7