Voel, hoor, ruik, proef, zie en bewonder Creatief met kinderen: struikrovers, veldprinsessen en rivierpiraten: opgelet!

Transcriptie

1

2

3 Inhoud 1. Voel, hoor, ruik, proef, zie en bewonder 4 2. Creatief met kinderen: struikrovers, veldprinsessen en rivierpiraten: opgelet! 5 3. Aardappel: over rassen en plaag 6 4. Yacon: lekker én gezond! 7 5. Teelt van bataat: potentieel voor onze regio? 8 6. Ziekten & plagen in de moestuin? De plantenkliniek! 9 7. Eetbare bloemen: sierlijk én smakelijk! Creatieve hapjes met groenten, bataat, yacon en omegabaars Micro-algen, het groene goud? Vis met groenten: een innovatieve teelttechniek! Bio in de kas: kijk hoe het kan! 14

4 1. Voel, hoor, ruik, proef, zie en bewonder De kenniseenheid smaak- en consumentenonderzoek gaat na wat de invloed is van rassenkeuze, bemesting, klimaat, teelttechniek, na-oogstbehandelingen, op de smaak en smakelijkheid van groenten en fruit. Daarnaast wordt ook nagegaan aan welke criteria groenten en fruit moeten voldoen om door een Belgische consument lekker en aantrekkelijk bevonden te worden. Deze informatie kan, wanneer toegepast in veredeling of productie, leiden tot (nog) meer smakelijke producten verkrijgbaar in het handelskanaal. Het onderzoek speelt in op vragen vanuit de praktijk via veilingen, zaadhuizen, overheid en industrie. Kom langs en ontdek zelf hoe de smaak van groenten en fruit bepaald wordt. Schrijf je in voor ons consumentenpanel en beslis zo mee welke groenten en fruit op de markt zullen komen! Foto: Smaakonderzoek groenten en fruit op PCG 4

5 2. Creatief met kinderen: struikrovers, veldprinsessen en rivierpiraten: opgelet! Wisten jullie dat radijsjes, ook wel knollekes genoemd, één van de oudste cultuurplanten zijn? In Egypte werden ze al gegeten vóór de tijd van de pyramiden. Ook in China worden ze al vele duizenden jaren geteeld. Zijn jullie benieuwd waar jullie lekkere groentjes vandaan komen en hoe radijsjes groeien? Kom dan snel even langs. Kleur, maak, zaai en ontdek jullie eigen potjes met overheerlijke radijsjes! Nog een paar geheimpjes De radijszaadjes bedek je best met een dun laagje aarde. Als je zaait, zie je best dat ze ongeveer 3-4 cm van elkaar staan. Geef regelmatig water en zet de pot uit de wind op een zonnige plaats. Zodra je de radijsjes boven de aarde ziet verschijnen, kan je ze oogsten. Dat is al een maand na het planten. De roze bol, de wortel, wordt meestal gegeten, maar eigenlijk is elk deel eetbaar, ook het loof. Hoe kleiner de radijsjes zijn, hoe pittiger. Als je ze langer laat staan en de bol groter wordt, worden ze zachter. Je kan ze gewoon heel makkelijk uit de grond trekken. Even afspoelen en smullen maar! Foto: Pot met radijsjes Met dank aan: 5

6 3. Aardappel: over rassen en plaag Het Interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA) focust zich op alle aspecten van de aardappelteelt: van de grondbewerking over het planten, de teelt en de oogst tot en met de bewaring. Rassen en aardappelplaag : bron van ergernis of een aanzet tot succes Aardappelplaag of ook wel naar zijn officiële naam Phytophthora genoemd is een gesel voor zowel professionele boeren als voor moestuiniers. Daar waar voor een professionele aardappelteler de voorkeur van zijn afnemers bepaalt welk ras hij zal telen, heeft een moestuinier alle vrijheid om het ras dat hij wil gaan telen, te kiezen. Er zijn, ook voor de moestuinier, rassen op markt die resistent zijn tegen aardappelplaag. We helpen u graag om een keuze te maken uit het rassenaanbod. Wie geen aardappelen teelt in eigen tuin, maken we graag wegwijs in het rassenaanbod dat in de supermarkt of de speciaalzaak te vinden is. Foto: Verschillende aardappelrassen Foto: Aardappelplaag op het blad 6

7 4. Yacon: lekker én gezond! Een fascinerend gewas met vermarktingspotentieel is yacon, afkomstig uit het Zuid-Amerikaans continent. De knol bevat inuline: een verzamelnaam voor suikerketens van verschillende lengte die niet in het menselijk lichaam gemetaboliseerd worden en dus een lage calorische waarde vertonen, wat bijzonder interessant is voor diabetici en obese mensen. De producten van yacon kunnen in zowat alle voedingssectoren afgezet worden voor iedereen (verse voeding, 4 de gamma, gedroogde voeding, diepvriesvoeding, confituur, sap, soep, puree, zuivel en soja, gefrituurd). Belangrijk ook is zijn goede smaak! Foto: Veld yacon Foto: Yacon broedknollen 7

8 5. Teelt van bataat: potentieel voor onze regio? De laatste jaren krijgen we steeds meer vragen over de teelt van bataat, bij ons beter gekend als de 'zoete aardappel'. Hoewel deze teelt in (Oost-) Vlaanderen nog zo goed als onbestaande is, zijn deze knollen ondertussen een vaste waarde geworden in het assortiment van de Vlaamse supermarkten. De hoge voedselkilometers en ecologische voetafdruk die hiermee gepaard gaan moeten we er echter bijnemen. Alsmaar meer consumenten worden zich hiervan bewust en verkiezen dan ook lokaal geproduceerde voeding. Dit jaar wordt daarom voor de eerste maal het potentieel van de teelt van bataat voor onze streek onderzocht. Zowel in openlucht als onder beschutting worden proeven uitgevoerd. Verschillende rassen worden met elkaar vergeleken. In de winkels vinden we regelmatig zoete aardappelen met een oranje schil en oranje vruchtvlees. Er bestaat echter veel meer variatie. Bleke, rode en roze tot paarse knollen: het bestaat allemaal! Foto: Teelt van bataat onder koepel 8

9 6. Ziekten & plagen in de moestuin? De plantenkliniek! Ziekten & plagen beïnvloeden in sterke mate de opbrengst en kwaliteit van land- en tuinbouwgewassen. Met het oog op een geïntegreerde gewasbescherming of IPM volgt het PCG - in samenwerking met Inagro & PSKW en ondersteund door REO-veiling, Ingro & Unigrow - populaties op van schadelijke ziekten en plagen in kool en prei. Op basis van de waarnemingen in het veld worden wekelijks waarschuwingsberichten verstuurd. Bij IPM ligt de nadruk op de groei van gezonde gewassen, waarbij de landbouwecosystemen zo weinig mogelijk worden verstoord en natuurlijke plaagbestrijding wordt aangemoedigd. IPM gaat uit van drie pijlers: preventie, monitoring en interventie. Sommige ziekten en plagen komen niet alleen in de professionele tuinbouw maar ook in bijna iedere moestuin voor. Benieuwd naar de voornaamste bedreigingen of kamp je met een specifiek probleem? Kom dan gerust een kijkje nemen bij onze plantenkliniek. Een juiste probleemherkenning is immers een eerste stap! Foto: Schade mineervlieg op prei Foto: Koolvlieg op een plakval Foto: Schade koolmot op kool 9

10 7. Eetbare bloemen: sierlijk én smakelijk! Het eten van bloemen is op zich geen nieuw concept, maar het is wel een gewoonte die aan een opmars bezig is! Niet alleen op het bord, maar ook in cocktails kan je ze tegenwoordig regelmatig aantreffen. In juli 2015 ging het PDPO-project Eetbare bloemen: sierlijk én smakelijk! van start. Het project wil het potentieel dat eetbare sierteelt heeft, verder uitbouwen tot een professionele, duurzame en milieuvriendelijke teelt die als differentiatie en innovatie kan fungeren op een groente- en/of sierteeltbedrijf. Doorheen het project wordt onder meer getracht het wetgevend kader, waarbinnen de vermarkting van eetbare bloemen behoort, te verduidelijken en een antwoord te bieden op de vragen van de telers. Voldoende sensibilisatie in verband met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, residu s in voedingsmiddelen en een correcte vermarkting binnen het wetgevend kader staat centraal. Foto: Nemesia Sunsatia Plus Cherry on Ice Red Foto: Cosmos bipinata White Foto: Salvia Amistad 10

11 8. Creatieve hapjes met groenten, bataat, yacon en omegabaars Tijdens de rondgang op het proefcentrum ontdek je naast goed gekende groenten ook enkele in het oog springende nieuwere teelten zoals yacon, bataat, verschillende kruiden en ook de kweek van omegabaars. Sommige van deze producten hebben een unieke smaak of kunnen breed ingezet worden in de keuken. Ben je creatief in de keuken, dan moet je je zeker eens wagen aan een recept met één van onderstaande ingrediënten. Op deze stand kan je alvast proeven van enkele lekkere hapjes met bataat, yacon en omegabaars. Foto: Yacon knollen Foto: Bataat knollen 11

12 9. Micro-algen, het groene goud? De komende tien jaar komen er heel wat kleinere serres vrij. Welke nieuwe teelten zijn op deze locaties inpasbaar? De commerciële teelt van micro-algen is een van de mogelijke alternatieven. Micro-algen groeien op basis van zonlicht en koolstofdioxide (CO 2 ) en hebben daarnaast enkel nog behoefte aan bepaalde nutriënten. Ze bevatten stoffen die van nature uit niet in landplanten aangetroffen worden, zoals langeketenomega-3 poly-onverzadigde vetzuren. Daardoor kunnen ze in een breed spectrum van toepassingen ingezet worden, gaande van voeding tot chemicaliën of biobrandstoffen. Zo is spirulina een bron van fycocyanine (natuurlijke blauwe kleurstof) waar sectoren als de voedings-, textiel-, bouw- en papierindustrie sterke interesse in hebben. Momenteel wordt spirulina hoofdzakelijk geïmporteerd uit Azië of de Verenigde Staten. De voorziene teelt in Vlaanderen en Nederland moet zich daarom kunnen onderscheiden door de hoge kwaliteit. Serres zijn hiervoor bij uitstek geschikt en in de regio zijn er voldoende mensen aanwezig met de nodig technische kennis om, mits enige omscholing, deze teelt op een kwalitatieve en efficiënte manier te realiseren. Daarnaast willen we de kringloop sluiten door eendenkroos te telen op het afvalwater van de Spirulinateelt en de eendenkroos op zich terug te valoriseren. Foto: Spirulina onder microscoop Foto: Gedroogde spirulina Foto: Fycocyanine (blauwe kleurstof) uit spirulina Foto: Toepassing van blauwe kleurstof op textiel 12

13 10. Vis met groenten: een innovatieve teelttechniek! Het samenbrengen van visteelt (aquacultuur) met grondloze plantenteelt (hydrocultuur) biedt voordelen. De visstocks op zee worden niet meer aangesproken. De uitwerpselen van de vis zorgen voor aanrijking van het water. Dit kan als basiswater gebruikt worden voor plantenvoeding. Deze afvalstroom van een aquacultuur biedt een besparing van 25 % aan meststoffen voor de hydrocultuur. Daarnaast krijgt de aangewende energie in de serre extra waarde omwille van het valoriseren van laagwaardige warmte. Trends wijzen in de richting van voorkeur voor lokaal geproduceerd voedsel in een context waarbij de consumptie van vis toeneemt. Er is zeker een meerwaarde te halen uit een nicheproduct dat niet belast is met de zogenaamde food miles, een duurzaamheidscriterium waarin consumptie van lokaal geproduceerd voedsel hoge ogen gooit. Recuperatie van meststoffen, besparing van energie en reductie van transport kan dit nicheproduct waarde geven en ervoor zorgen dat een extra inkomen gegenereerd wordt voor onze groentetelers. Foto: Visteelt op het PCG 13

14 11. Bio in de kas: kijk hoe het kan! Het onderzoek biologische teelten in serres en koepels focust zich voornamelijk op vruchtgroenten, zoals tomaten en paprika s in verwarmde kas, maar ook op bladgewassen en andere gewassen in tunnel. Bemestings-, rassen- en onkruidbeheersingsproeven worden samen met de biologische telers opgesteld. Het biologisch telen eist een grote aandacht voor bodemkwaliteit en bodemleven. Aan de hand van organische bemesting en juiste klimaatsturing worden robuuste planten geteeld. Regelmatig worden natuurlijke vijanden ingezet voor het bestrijden van plagen. Ook het CCBT heeft een bureau op het proefcentrum. Het 'Coördinatiecentrum praktijkonderzoek biologische teelt' ondersteunt en verbindt het bio onderzoek van Inagro, PCG, Pcfruit, Proefcentrum Pamel, PIBO en Proefbedrijf Pluimveehouderij in nauw overleg met de biosector. Neem zeker eens een kijkje op BIOpraktijk.be. Foto: Biologische paprikateelt Foto: Biologische tomatenteelt 14

15 Met dank aan

16