MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT SPECIFIEKE CRITERIA VOOR BOOMKWEKERIJPRODUCTEN. met

Transcriptie

1 MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT met SPECIFIEKE CRITERIA VOOR BOOMKWEKERIJPRODUCTEN Datum van ingang: januari 07 Herziening per: januari 08 Vastgesteld door: Code: SMK PP.6 Publicatie van dit schema onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen. Het meest recente certificatieschema en eventuele aanvullende besluiten staan gepubliceerd op Het woordmerk en het beeldmerk (logo) Milieukeur zijn wettelijk beschermd en gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau onder nummer / Bij onterecht gebruik van het woordmerk of het beeldmerk worden sancties opgelegd.

2 INHOUDSOPGAVE Specifieke Criteria Plantaardige Producten uit Open Teelt (Alleen de vet gedrukte onderdelen van deze inhoudsopgave zijn in dit document opgenomen). Afbakening Verplichte eisen Keuzemaatlatten Keuzemaatlat algemeen Keuzemaatlat werkomstandigheden Keuzemaatlat Natuur- en Landschapsbeheer... 7 Bijlage : Uitwerking voorbeeld Gewasbeschermings-, bemestings- en waterplan Bijlage : Bemesting Bijlage 3: Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt Bijlage 4a: Regeling uitzondering bestrijdingsmiddelen Bijlage 4b: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor akkerbouw en vollegrondsgroente (incl. carrots Germany) Bijlage 4c: Approved pesticides in Southern Europe Bijlage 4d: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor hardfruit en steenfruit Bijlage 4e: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor aardbeien (vollegrond, tunnels onverwarmd en stellingen) Bijlage 4f: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor houtig kleinfruit Bijlage 4g: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor boomkwekerijgewassen... 4 Bijlage 4h: Aandachtstoffen Milieukeur Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina van 49

3 Specifieke criteria voor boomkwekerijproducten Tekortkomingen: bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen (geen major of minor tekortkomingen) Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie 0.0 Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de algemene eisen (Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s) voldoen. Deze Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s staan apart vermeld bij elke productgroep en / of dienst. Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de specifieke criteria voor de betreffende productgroep voldoen. Een ketenregisseur die zelf geen product produceert of be-/verwerkt behoeft alleen aan de eisen voor ketenregie te voldoen. Vigerende versie op website SMK bij productgroep en / of dienst.. Afbakening Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Zie Algemene Eisen Zie Algemene Eisen Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 3 van 49

4 . Verplichte eisen bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen bij vervolgaudits telt iedere tekortkoming als een major tekortkoming Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie A.0 Keuzemaatlatten Een certificaathouder en/of deelnemer dient de volgende score te behalen op de keuzemaatlatten: Minimaal evenveel bonuspunten met de keuzemaatlat algemeen (paragraaf 3.) als behaalde maluspunten door toepassing milieubelastende gewasbeschermingsmiddelen. Bij vast personeel minimaal 4 punten en bij alleen tijdelijk personeel minimaal punten op de keuzemaatlat werkomstandigheden (paragraaf 3.). Minimaal 4 punten op de keuzemaatlat natuur en landschapsbeheer (paragraaf 3.3). Controleer of de digitale checklist correct is ingevuld en voldoende punten zijn behaald. Bovenstaande wordt aangetoond door middel van de ingevulde digitale checklist keuzemaatregelen Milieukeur (te downloaden via > certificatieschema s). Deze wordt na goedkeuring door de CI opgestuurd naar SMK. Bemesting B. Stikstofbemesting Op bedrijfsniveau voldoen aan gebruiksnormen voor stikstof uitgesplitst naar gewas en grondsoort (zie bijlage ). B. Fosfaatbemesting Op bedrijfsniveau voldoen aan de gebruiksnorm voor fosfaat, gebaseerd op de fosfaattoestand van de bodem (zie bijlage ). Het hiervoor noodzakelijke grondonderzoek wordt volgens het wettelijke protocol uitgevoerd en is vier jaar geldig. Kopieën van de resultaten van het volledige grondonderzoek moeten worden overlegd(zie bijlage ). B.3 Bemestingsplan Er is een bemestingsplan voor het gehele bedrijf aanwezig, opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Het bemestingsplan bestaat uit een berekening voor de stikstofbemesting, fosfaatbemesting en organische stofbalans. Alle perceel/gewascombinaties zijn opgenomen in het plan. Het bemestingsplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. Controleer of de stikstofgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of de fosfaatgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of het bemestingsplan voldoet aan de gestelde normen. Controleer de kwalificaties van de opsteller van het bemestingsplan. Stikstof In het bemestingsplan voor stikstof moet worden vermeld: Totale aanvoer van stikstof uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Berekende hoeveelheid werkzame stikstof uit organische mest. Bodemvoorraad stikstof. Analyseresultaat N-mineraal monster. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 4 van 49

5 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Fosfaat In het bemestingsplan voor fosfaat moet worden vermeld: Totale aanvoer van fosfaat uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Pw-getal per perceel. De analyse daarvan mag niet ouder zijn dan 4 jaar. Organische stofbalans Voor elk product / elke teelt** onder Milieukeur dient een organische stof balansberekening te worden gemaakt. Hierbij mag de teler zelf één perceel uitkiezen (van de percelen waarop het betreffende gewas geteeld wordt), waarvoor hij deze berekening uitvoert. De berekening van de organische stof (OS) balans bestaat uit: de aanvoer van effectieve organische stof (EOS) met gewasresten, groenbemesters, organische meststoffen en bodemverbeteraars (zoals compost) de afbraak van organische stof in de bodem (= afvoer); het verschil tussen aanvoer en afvoer van OS vormt de OS-balans. De berekening wordt uitgevoerd voor de gehele gewasrotatie van het betreffende perceel. Onder gewasrotatie wordt de terugkerende reeks van gewassen en tussenteelten verstaan in de opeenvolgende jaren. Dit betekent dat voor deze berekening gekeken moet worden welke gewassen er de afgelopen jaren op dit perceel hebben gestaan, tot minimaal 4 jaar terug. Daarbij moeten alle hoofd- en tussengewassen (groenbemester e.d.) worden meegenomen en alle aanvoer van compost en mest. Voor bedrijven met verhuur van percelen geldt dat alle teelten en activiteiten (bijv. groenbemesters, aanvoer org. stof) die deel uitmaken van de gewasrotatie op het betreffende perceel dienen te worden meegenomen in de berekening, ook als deze niet in eigen beheer worden uitgevoerd. Bij teelt op huurland / pachtgrond dient de teler aan te tonen dat ófwel de organische stofbalans van de eigen (Milieukeur) teelt positief is, ófwel dat er op rotatieniveau voldoende organische stof op het betreffende perceel wordt aangevoerd, leidend tot een positieve organische stofbalans op rotatieniveau. Het resultaat van de organische stofbalansberekening dient minimaal neutraal te zijn. Ofwel: de aanvoer van EOS is minimaal even hoog als de afbraak. Indien de organische stofbalans negatief is, dient een actieplan te worden gemaakt met de mogelijke stappen om in het volgende jaar een positieve balans te realiseren. Indien dit in de praktijk niet haalbaar is, dient dit onderbouwd te worden. Voor de berekening kan gebruik worden gemaakt van de organische stofbalans Excel applicatie op de website van Milieukeur (zie > certificatieschema s). * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening voor de hoeveelheid meststoffen te kunnen uitvoeren, en kennis heeft van de hoeveelheid meststoffen die een gewas nodig heeft. ** Voor boomkwekerijproducten: Onder product / teelt worden de diverse boomkwekerij productgroepen verstaan, zoals gespecificeerd in Tabel. (de rozen gelden daarbij als groep). Containerteelten zijn uitgezonderd van de eis voor berekening van de organische stofbalans. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 5 van 49

6 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie B.4 Registratie meststoffengebruik Registreer volledige inkoop, voorraad, verbruik stikstof- en fosfaathoudende meststoffen (inclusief organische meststoffen). Registreer dagelijks gebruik (dosering, datum, volledige naam meststof, naam toepasser) meststoffen op perceelsniveau. Controleer of registratie aanwezig is en conform de richtlijnen is ingevuld. B.5 Keuring kunstmeststrooier Keuring van de kunstmeststrooier mag niet ouder zijn dan 4 jaar en wordt uitgevoerd door een vakbekwame deskundige conform de richtlijnen van de EN De verplichte keuring geldt niet voor kunstmeststrooiers met een werkbreedte kleiner dan meter. In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Voor de kunstmeststrooier en overige bemestingsapparatuur wordt een vierjaarlijkse kalibratie uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige, waarbij de afwijking van de bemestingsgift maximaal ± 5% mag bedragen. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. B.6 Onderhoudswerkzaamheden Registreer onderhoudswerkzaamheden aan bemestingsapparatuur, inclusief de werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. B.7 Cadmiumgehalte fosfaatmeststoffen Het cadmiumgehalte in de toegepaste fosfaatmeststoffen mag maximaal 0 mg/kg fosfaat bedragen, geldt ook voor mixen. Het cadmiumgehalte van de gebruikte fosfaatmeststoffen moet worden aangetoond met een certificaat of schriftelijke verklaring (ondertekend en gedateerd) van de leverancier. B.8 Aanwending dierlijke mest De wettelijke voorschriften voor aanwending van meststoffen dienen te worden nageleefd. Voor de toepassing van drijfmest gelden de volgende aanvullende voorwaarden: Toepassing van onbewerkte drijfmest is tot uiterlijk augustus toegestaan. Vanaf augustus tot 3 september is alleen toepassing van producten van bewerkte drijfmest toegestaan, met N-werkingscoëfficiënt van minimaal 80%, op percelen waar uiterlijk 30 september een groenbemester wordt geteeld of datzelfde najaar bollen worden geplant. B.9 Gehaltes zware metalen in compost Compost voldoet aan de hieronder genoemde wettelijke eisen (opgenomen in de Meststoffenwet) voor wat betreft de gehalten aan zware metalen. Dit moet worden aangetoond aan de hand van een certificaat of analyserapport opgesteld door een hiervoor ISO 705 geaccrediteerd laboratorium. Een door producent en leverancier ondertekend vervoersbewijs waarin wordt verwezen naar het analyserapportgeldt ook als zodanig. Cadmium: < mg/kg ds Chroom: < 50 mg/kg ds Koper: < 90 mg/kg ds Kwik: < 0,3 mg/kg ds Nikkel: < 0 mg/kg ds Lood: < 00 mg/kg ds Zink: < 90 mg/kg ds Arseen: < 5 mg/kg ds Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 6 van 49 Controleer of keuringsrapport aan de voorgeschreven criteria voldoet. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of het cadmiumgehalte voldoet Controleer bemestingsregistraties op het toepassen van onbewerkte mest. Controleer aan de hand van analyserapport of vervoersbewijs of samenstelling compost voldoet. B.0 Het gebruik van aangevoerd slib is niet toegestaan. Controleer of aangevoerd slib is toegepast in bemestingsregistratie.

7 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie BB. Open teelten in de vollegrond Als stikstof wordt bijgemest met organische mest of kunstmestkorrels is N-mineraal bemonstering vereist. Het minimaal aantal monsters is afhankelijk van de bedrijfsgrootte (zie onderstaand overzicht). De teler is vrij in de keuze van de locatie, gewasgroep en of ras bij de monstername. de N-mineraal-monstername gebeurt in de periode tussen half april en half juli, voor de eerste stikstofgift. BB. BB.3 BB.4 De analyses worden uitgevoerd door een hiervoor ISO 705 geaccrediteerd laboratorium. Totale perceelsoppervlakte Minimaal aantal monsters <,5 ha monster Tussen,5 en 5 ha Groter dan 5 ha monsters 3 monsters Bij planten in het voorjaar is het niet noodzakelijk om een N-mineraalmonster te nemen. Kantstrooiapparatuur Bij korrel- en poedervormige meststoffen is het gebruik van kantstrooiapparatuur wettelijk verplicht in het Activiteitenbesluit. Afhankelijk van het strooiertype is het mogelijk een andere schijf te plaatsen, een schijf uit te zetten en/of een kantstrooiplaat te bevestigen. Vaststellen situatie: open (doorlatende ondergrond) of gesloten containerveld (niet-doorlatende ondergrond) met recirculatie. Onder een open containerveld zonder recirculatie wordt een containerveld verstaan met een verticale waterafvoer, zonder puntlozing. Van puntlozing is sprake wanneer emissie van een groter oppervlak of geheel bij elkaar komt en op één punt wordt geloosd. Bij een verticale waterafvoer moet het water dus overal (verspreid) op het containerveld de ondergrond in kunnen. Hierbij moet gedacht worden aan een bedondergrond van lava, geperforeerd plastic, zand enz. Een gesloten containerveld is een containerveld met een niet doorlatende ondergrond (voorziening waarbij geen uitspoeling plaatsvindt naar de onderliggende bodemlaag) en voorzien van recirculatie. Het water moet voor de opslag worden verzameld, zodanig dat bij een volle opslag het overtollige water kan worden geloosd en niet in het bassin terechtkomt. Gesloten containerveld met recirculatiebassin van minimaal 00 m3/ha Alle soorten meststoffen zijn toegestaan. Geen aanvoernormen voor gebruik van stikstof en fosfaat. Bijsturen via beregening is onbeperkt toegestaan. toepassing van salpeterzuur of fosforzuur in de dosering als reinigingsmiddel toegestaan. recirculatiewater wordt aan het eind van de teelt bewaard tot het volgende seizoen. Lozing van recirculatiewater is mogelijk indien het water meer dan 5 mmol NaCl/l bevat. Controleer aantal monsters op basis van het totale areaal van de percelen die voor Milieukeur in aanmerking komen. Controleer aan hand van datering op de uitslag van de grondmonsters of de monsters op tijd zijn genomen. Controleer of de monsters bij een daartoe ISO 705 geaccrediteerd laboratorium zijn geanalyseerd. Visuele beoordeling aan de hand van de aanwezigheid van korrels in de sloot of op de talud. Afhankelijk hiervan is ofwel eis BB.4 ofwel eis BB.5 ofwel eis B3.6 van kracht. Controleer (visueel en admistratief): Aanwezigheid opvangput met pomp. Aanwezigheid noodoverloop voor zware buien op het veld of in de put. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 7 van 49

8 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie BB.5 Gesloten containerveld met recirculatiebassin van minimaal 500 m3/ha Gebruik maken van gietwater met een natriumgehalte dat gelijkwaardig is aan dat van hemelwater. Indien dit niet het geval is, geldt BB.4. Gebruik maken van een basisdosering langzaamwerkende meststoffen (gecoate meststoffen of organische meststoffen in korrelvorm) voor minimaal 75% van de gewasbehoefte. De gewasbehoefte wordt afgeleid uit de doseringsoverzichten, afkomstig van meststoffen leveranciers, met de benodigde dosering meststof. De doseringsoverzichten zijn op het bedrijf aanwezig. Aanvullend mogen oplosmeststoffen worden gebruikt. Alle soorten meststoffen zijn toegestaan Geen aanvoernormen voor gebruik van stikstof en fosfaat. Bijsturen via beregening is onbeperkt toegestaan. toepassing van salpeterzuur of fosforzuur in de dosering als reinigingsmiddel toegestaan. recirculatiewater wordt aan het eind van de teelt bewaard tot het volgende seizoen. Lozing van recirculatiewater is mogelijk indien het water meer dan 5 mmol NaCl/l bevat. Controleer (visueel en/of administratief): Aanwezigheid opvangput met pomp. Aanwezigheid noodoverloop voor zware buien op het veld of in de put. Juist gebruik langzaamwerkende meststoffen in de potgrond: dosering is te beoordelen door vergelijk registratie volume potgrond en hoeveelheid langzaamwerkende meststof. BB.6 Open containerveld zonder recirculatie Bemesting uitsluitend met langzaamwerkende meststoffen. Voor het totaal aan meststoffen geldt een aanvoernorm van 300 kg stikstof per hectare per jaar en 85 kg fosfor per hectare per jaar (of 95 kg fosfaat). Bij de aanvoernorm tellen mee: langzaamwerkende meststoffen (gecoate meststoffen). doorgemengde organische meststoffen. bladmeststoffen. Oplosmeststoffen zijn alleen toegestaan op bedrijven met druppelbevloeiing bij een potmaat van 3 liter of groter, omdat de uitspoeling minder is dan bij overheadberegening. In de overige gevallen mogen geen doseerinstallaties aanwezig zijn op de locatie. toepassing van salpeterzuur of fosforzuur in de dosering als reinigingsmiddel voor het reinigen van druppelleidingen is toegestaan, met een maximum van x per seizoen. Toepassing van salpeterzuur of fosforzuur om bicarbonaat in het gietwater te neutraliseren is bij een open ondergrond niet toegestaan (salpeterzuur en fosforzuur zijn tevens oplosbare meststoffen). Er mag onder een open containerveld geen drainage aanwezig zijn waarin het water van het containerveld wordt opgevangen en via een puntlozing wordt geloosd. Eventueel aanwezige greppels mogen niet rechtstreeks uitstromen naar oppervlaktewater. Overstort vanuit de greppel naar het oppervlaktewater (bijvoorbeeld sloot) is bij veel neerslag wel toegestaan. De essentie is dat alle afstroom in de greppel verspreid de bodem intrekt. Opmerking: indien een tunnel geen aparte hemelwateropvang heeft en het geheel geen kas-achtige constructie heeft wordt deze situatie beschouwd als een buitenveld met één van de drie bovengenoemde opties. Controleer (visueel en/of administratief): Geen lozingspunten aanwezig. Op de locatie mogen geen oplosmeststoffen aanwezig zijn, indien uitsluitend gebruik wordt gemaakt van potten met een potmaat kleiner dan 3 liter. Bij de beregeningspomp mag geen menginstallatie voor oplosbare meststoffen aanwezig zijn, indien uitsluitend gebruik wordt gemaakt van potten met een potmaat kleiner dan 3 liter. Gebruik langzaamwerkende meststoffen in de potgrond: dosering is te beoordelen door vergelijk registratie volume potgrond en hoeveelheid langzaamwerkende meststof. Naleven van de aanvoernorm. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 8 van 49

9 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie BB.7 Bemesting bedekte (container) teelten Regenwateropslag van 500 m3 per hectare bij substraatteelt (potgrond) verplicht, ook als er geen lozing is op het oppervlaktewater met uitzondering van de vermeerdering en de overwintering van producten omdat hier geen of nauwelijks meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen gebruikt worden. Voor de opkweek van stekmateriaal onder glas gelden geen beperkingen voor de toepassing van meststoffen in geval van gesloten containervelden met recirculatie. Voor de opkweek van stekmateriaal onder glas op een open containerveld zonder recirculatie mag voor de opkweek van stek onder glas maximaal 00 kg N en 30 kg P per ha worden toegepast passen, ongeacht het type meststof dat wordt gebruikt (basismeststoffen, langzaamwerkende meststoffen, oplosmeststoffen). Dit is /3 van de maximale gift voor een niet gerecirculeerde teelt buiten. Controleer visueel of de regenwateropslag voldoet aan de eis van 500 m3 per hectare glasoppervlak. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 9 van 49

10 Gewasbescherming G. Gewasbeschermingsmiddelen Alleen middelen die voorkomen op de lijsten van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor Milieukeur (zie bijlage 4g) mogen worden toegepast in de betreffende gewassen. Daarnaast zijn ook stoffen toegestaan die voorkomen op de RUB-lijst (Regeling Uitzondering Bestrijdingsmiddelen) (bijlage 4a). Voor de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen gelden minimaal de wettelijke richtlijnen. Het toestaan van gewasbeschermingsmiddelen in Milieukeur is gebaseerd op werkzame stof, waarbij één middelnaam/productnaam als voorbeeld in de lijst wordt weergegeven. Andere gewasbeschermingsmiddelen zijn toegestaan mits ze dezelfde werkzame stof(fen) bevatten én de maximale hoeveelheid werkzame stof per toepassing zoals vermeld in de lijst niet wordt overschreden. Voor onkruidbestrijding tussen twee teelten in zijn alle middelen met een wettelijke toelating toegestaan. Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen middels neerwaartse bespuitingen is het gebruik van een erkend minimaal 75% driftreducerende spuittechniek verplicht, (voor een overzicht van doppen en overige technieken die daaraan voldoen zie De basis Milieukeur eis voor driftreductie (75% voor boomkwekerijproducten) geldt voor het hele perceel en voor alle percelen. Aanvullende driftbeperkende maatregelen zoals aangegeven in bijlage 4 gelden alleen voor percelen grenzend aan oppervlaktewater, voor het hele perceel Daarnaast zijn de wettelijke gebruiksvoorschriften (maximale doseringen, de toepassingsperiode en eventuele aanvullende gebruiksvoorschriften) van kracht. Voor zaaizaadontsmetting, zaadcoating of stekmiddelen zijn alle wettelijk toegelaten middelen toegestaan. Gewasbeschermingsmiddelen waarvan de wettelijke toelating en de eventuele opgebruikregeling meer dan een half jaar is verlopen, mogen niet op het bedrijf aanwezig zijn. Veiligheidstermijnen voor gebruik van gewasbeschermingsmiddelen voor aanvang van de oogst moeten worden gehanteerd. Controleer of toepassing gewasbeschermingsmiddelen volgens norm verloopt. Het juiste gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt beoordeeld aan de hand van een administratieve beoordeling van de gewasbeschermingsmiddelenregistratie, een fysieke beoordeling van de aanwezige middelen in de middelenkast en het nemen van residumonsters op het bedrijf. Uit de gewasbeschermingsmiddelenregistratie moet blijken dat de aanvullende gebruiksvoorschriften (zoals genoemd in de lijsten met toegestane middelen) zijn nageleefd. Balansberekening Bij de beginaudit vindt een inventarisatie van de bestrijdingsmiddelenkast plaats. Bij teeltaudit tijdens het teeltseizoen wordt de verbruiksregistratie doorgenomen. Beoordeeld wordt of aan de eisen wordt voldaan. Bij eindaudit wordt het verbruik berekend door het verschil te bepalen tussen de beginvoorraad (opgenomen bij de beginaudit) en de aankopen tijdens de teelt (m.b.v. facturen) en de na de teelt daadwerkelijk aanwezige voorraad van de bestrijdingsmiddelen in de bestrijdingsmiddelenkast. Het berekende verbruik wordt vergeleken met de registratie van de toepassing van de bestrijdingsmiddelen. Toelichting: Pleksgewijze toepassing wordt gedefinieerd als een toepassing op maximaal 0% van een hectare product. Dat betekent dat op een hectare 0% van de toegestane dosering mag worden toegepast in het geval een middel voor alle producten mag worden gebruikt. In het geval op een perceel meerdere producten staan waarvoor verschillende toelatingen gelden, betekent dit dat de 0% wordt berekend over de oppervlakte binnen het perceel waarop de producten worden geteeld waarvoor de toelating geldt. Pleksgewijze toepassing wordt berekend over het totale perceel, inclusief eventuele grasbanen en/of zwarte stroken. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 0 van 49

11 G. Residu onderzoek Middels een jaarlijks residuonderzoek op het gewas (bladmonster) dient te worden aangetoond dat er geen gewasbeschermingsmiddelen zijn toegediend die niet wettelijk zijn toegelaten en/of niet zijn toegestaan binnen dit Milieukeurschema. Het residu onderzoek dient te voldoen aan de criteria zoals gesteld in het Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt (zie Bijlage 3). G.3 Aandachtstoffen en toegestane middelen Een aantal gewasbeschermingsmiddelen is aangemerkt als aandachtstof vanwege schadelijkheid voor het milieu (waterkwaliteit, bijen) of voor de humane gezondheid. Zie bijlage 4h. Daarnaast zijn alle stoffen waarbij een toepassing leidt tot meer dan 00 milieubelastingspunten voor waterleven, bodemleven of grondwater aangemerkt als milieubelastend. Milieubelastende middelen en aandachtstoffen zijn alleen toegestaan binnen een Milieukeurteelt als ze voor de betreffende teelt worden beoordeeld als noodzakelijk in een geïntegreerde gewasbeschermingsaanpak gericht op behoud van opbrengst en kwaliteit (zie bijlage 4g: toegestane gewasbeschermingsmiddelen). Voor elke toepassing van een milieubelastend middel en voor elke toepassing van aandachtstoffen worden per ha maluspunten toegekend. Zie hiervoor de bijlagen met toegestane gewasbeschermingsmiddelen. De maluspunten voor toepassing van milieubelastende middelen / aandachtstoffen voor het waterleven komen te vervallen indien de rand van het perceel minimaal 4 m is verwijderd van de insteek van de sloot. Het aantal maluspunten wordt berekend aan de hand van de toegepaste dosering ten opzichte van de etiket dosering en afgerond op eentiende. Bij gebruik van bijvoorbeeld een halve dosering, mag het aantal maluspunten worden gehalveerd. Controleer of aan de gestelde Controleer of aan de criteria van het Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt wordt voldaan (Bijlage 3). Controleer het aantal maluspunten. Let op: Een maluspunt voor de toepassing van milieubelastende middelen wordt niet toegekend als de toepassing aantoonbaar en controleerbaar onder de 00 milieubelastingspunten blijft voor het bodemleven, het grond- en het oppervlaktewater door middel van: Een aangepaste dosering (zie boven). Gebruik van driftbeperkende maatregelen die verder gaan dan de basiseis van 75% driftreductie en maatregelen die in de lijst van toegestane middelen zijn genoemd (bijvoorbeeld gebruik van 90% driftbeperkende doppen). Pleksgewijze toepassing; maluspunten vervallen bij pleksgewijze toepassing, mits de milieubelasting onder de 00 milieubelastingspunten komt. Er wordt hierbij uitgegaan van een 0% toepassing van de etiketdosering. De indeling van de driftbeperkende doppen en technieken is terug te vinden op de site van Helpdesk water met zoekterm doppen ( Top 0 probleemstoffen van bestrijdingsmiddelenatlas (MAC EQS) en probleemstoffen VEWIN/ RIWA 04 en SZW lijst (juli 04) en WHO lijst (009) Op basis van de Milieumeetlat ( Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina van 49

12 G.4 Actieve stofnorm Per gewas geldt een maximum voor de hoeveelheid werkzame stof per hectare per jaar: de actieve stofnorm (zie tabel ). Voor meermalige teelten geldt de actieve stofnorm per teelt. De volgende toepassingen worden meegerekend: Zaaizaad- of pootgoedontsmetting (indien toegepast op eigen bedrijf) Alle toepassingen van zaaien of planten t/m oogst product Na-oogst behandeling van het product De volgende middelen vallen buiten de kg-norm: Bacterie- / schimmelpreparaten en natuurlijke vijanden bewaarmiddelen (alleen in de schuur) kiemremmingsmiddelen minerale olie uitvloeiers ijzer(iii)fosfaat kaliumwaterstofcarbonaat zwavel G.5 Toegestane perceelsvariatie actieve stof De toegestane hoeveelheid werkzame stof per perceel mag met maximaal 5% worden overschreden onder de voorwaarde dat deze hoeveelheid op andere percelen met Milieukeurproductwordt gespaard. De gespaarde hoeveelheid mag maximaal jaar worden bewaard, waarna deze vervalt. De gebruikte hoeveelheid glyfosaat op bedrijfsniveau valt buiten het spaarsysteem. G.6 Gewasbeschermingsplan Er is een gewasbeschermingsplan voor de aangemelde gewassenaanwezig, opgesteld door een vakbekwame* adviseur of een vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Dit plan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om een gewasbeschermingsmiddelenplan op te stellen, en kennis heeft van de ziekten en plagen die in een gewas kunnen optreden. G.7 Registratie gewasbescherming Actuele registratie van inkoop, voorraad, en verbruik van gewasbeschermingsmiddelen (inclusief biologische middelen) voor het gehele bedrijf van oogst tot oogst. Registratie verbruik (dosering, datum, volledige middelnaam en/of Ctgb code), toepasser, reden toepassing en toepassingsmethode op perceelniveau. Registraties dagelijks in logboek bijwerken. Vermeld reden voor afwijking van het gewasbeschermingsplan in logboek. G.8 Bewijs Vakbekwaamheid Toepassers van gewasbeschermingsmiddelen zijn in bezit van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid (voorheen spuitlicentie). Controleer de gebruikte hoeveelheid werkzame stof na de teelt aan de hand van de registraties en/of facturen van loonwerkers. Controleer de overschreden hoeveelheid werkzame stof en de gespaarde hoeveelheid. Controleer of het gewasbeschermingsplan voldoet aan de gestelde normen. Controleer of registraties aanwezig zijn en conform eisen zijn ingevuld. Controleer of toepassers in het bezit zijn van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina van 49

13 G.9 Keuring spuitapparatuur De keuring van de spuitapparatuur mag maximaal twee jaar oud zijn. De tweejaarlijkse spuitkeuring kan worden omgezet in de wettelijke driejaarlijkse spuitkeuring indien jaarlijks zelfcalibratie plaatsvindt waarbij de werking van de doppen wordt getoetst en een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De spuitapparatuur moet zijn goedgekeurd door een erkend bedrijf (NL; erkend door Stichting Kwaliteitseisen Landbouwtechniek (SKL)). Van spuitapparatuur waarvoor geen SKL erkende keuring beschikbaar is, dient jaarlijks de werking van de doppen te worden getoetst middels zelfcalibratie waarbij een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De verplichte keuring geldt ook voor motorvatspuiten (= inrichting voorzien van mechanisch aangedreven vloeistofpomp met drukregeling en een tank van minimaal 00 liter die in gebruik is voor de toediening van gewasbeschermingsmiddelen). In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Voor de keuring van spuitapparatuur is deelname aan een onafhankelijk keuringsnetwerk verplicht. Indien dit niet aanwezig is moet de kalibratie worden uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige, conform de eis van de norm ISO 568. In deze norm is een afwijking van de dopafgifte van maximaal 0% van de nominale afgifte toegestaan. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. G.0 Onderhoudswerkzaamheden Registreer onderhoudswerkzaamheden, inclusief werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. G. Werkzaamheden loonbedrijf Bij gebruikmaken van een loonwerkbedrijf geldt: Certificaathouder/deelnemer registreert dagelijks opdrachten (incl. perceel, dosering, datum, naam (Ctgb-code) en reden per perceel op gewasniveau Loonwerker registreert dagelijks de toepassingen: dosering, datum, naam en Ctgb-code, naam toediener, apparatuur op gewasniveau. Beide registraties worden binnen 7 uur na toepassing centraal verwerkt. Afwijkingen van het gewasbeschermingsplan worden met redenengeregistreerd. Om insleep van voornamelijk grondgebonden ziekten te voorkomen moet de loonwerker met schoongemaakte oogstmachines werken. G. Chemische grondontsmetting Chemische grondontsmetting mag niet zijn toegepast op de aangemelde percelen gedurende de laatste vier jaar. Een uitzondering hierop is mogelijk voor recent aangekocht of gehuurd land voor zover de certificaathouder daar contractueel geen mogelijkheid heeft gehad om chemische ontsmetting door de vorige eigenaar te voorkomen. Controleer het keuringsrapport op datum en resultaat en/of controleer de sticker op de spuitapparatuur op geldigheid. Controleer de onderhoudsrapporten van de zelfcalibratie als onderbouwing van de driejaarlijkse spuitkeuring. In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Controleer of de spuitmachine gekalibreerd is door een vakbekwame deskundige (niet de teler/eigenaar zelf), waarbij de afwijking van de afgifte bij een dop bij een bepaalde druk en de gift binnen de maximaal toegestane afwijking valt. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of loonwerk voldoet aan eisen. Controleer registraties of grondontsmetting heeft plaatsgevonden. CI heeft het recht bij VWA (voorheen PD) na te gaan of laatste vier jaar vergunning voor chemische grondontsmetting is verleend. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 3 van 49

14 G.3 Onkruidbestrijding randen het schonen van sloten, slootoevers en taluds grenzend aan aangemelde percelen en ook de randen van aangemelde percelen gebeurt door maaien. probleemonkruiden** in de teeltvrije zone mogen pleksgewijs met rugspuit, spuitlans of onkruidstick met glyfosaat of MCPA worden bestreden, mits wordt voldaan aan alle wettelijke voorschriften. **Akkerdistel, akkerkers (gele kers), akkermelkdistel, akkerpaardenstaart, grote brandnetel, heermoes, haagwinde, groot en klein hoefblad, kleefkruid, knolcyperus, kruipende boterbloem, kweek, moerasandoorn, ridderzuring, riet, varkensgras en veenwortel. G.4 Verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen Verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen behandelen conform de regeling gewasbeschermingsmiddelen en biociden, 5, artikel 8.3. Lege verpakkingen afvoeren conform de richtlijnen van de Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL). G.5 Doorspoelen spuittank De spuittank moet eerst worden doorgespoeld, wanneer bij wisseling naar een ander gewas het risico aanwezig is dat residu van niet toegestane middelen op dat gewas terechtkomen (achtergebleven in spuittank na bespuiting vorige gewas). G.6 Voldoen aan activiteitenbesluit Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen (bijv. aanmaken, transporteren en toediening) en het gebruik van spuitapparatuur (bijv. vullen, reinigen (buiten- en binnenkant) en stallen) moet worden voldaan aan de bijbehorende eisen uit het Activiteitenbesluit. GB. Bijlages toegestane gewasbeschermingsmiddelen Voor de teelt van boomkwekerijproducten bijlage 4g: In de lijst met toegestane middelen is een opsplitsing gemaakt voor de teelt van laanbomen en de teelt van de overige boomkwekerijgewassen. Voor gerecirculeerde containervelden en teelten in de kas is een lijst toegevoegd met middelen die extra zijn toegestaan bovenop de lijst voor overige boomkwekerijgewassen. Plantversterkers waarvoor geen wettelijke toelating is vereist, mogen worden toegepast, als dat het middel volgens de specificatie geen dodende werking heeft op aantasters. Indien meststoffen in de plantversterkers aanwezig zijn moeten de hoeveelheden stikstof en fosfaat worden meegeteld bij de gebruikte hoeveelheid stikstof en fosfaat per ha. GB. Toegestane hoeveelheid actieve stof De maximaal toegestane hoeveelheid werkzame stof, uitgedrukt in kg per hectare per aangemeld gewas, staat weergegeven in tabel. De bepaling van de maximale hoeveelheid actieve stof die mag worden gebruikt in de containerteelt kan plaatsvinden aan de hand van het oppervlak waarop de containerplanten en worden geteeld. De indeling in containerplanten en en de bijbehorende maximale hoeveelheden werkzame stof per oppervlakte eenheid staan vermeld in het schema. GB.3 Gebruik zaaibedden Voor de zaaibedden van bos en haagplantsoen geldt de wettelijke toepassing van Basamid Cleanstart in de periode maart tot september, mits hiervoor een vrijstelling wordt verleend. Per toepassing gelden 3 maluspunten per hectare. Het gebruik van Basamid Cleanstart op zaaibedden van bos en haagplantsoen valt buiten de gestelde kilogramnorm. Controleer of het schonen van genoemde terreintypen door maaien is gebeurd en of de genoemde probleemonkruiden volgens eis zijn behandeld. Controleer of verpakkingen worden behandeld en afgevoerd volgens de genoemde richtlijnen. Het reinigen van de spuittank wordt beoordeeld aan de hand van de residucontrole's (zie G.). Controleer of bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen en het gebruik van spuitapparatuur wordt voldaan aan Activiteitenbesluit Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 4 van 49

15 Water W. Waterplan In het geval het bedrijf gebruik maakt van beregening of irrigatie moet een waterplan worden opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler. Met dit waterplan wordt aangetoond dat voor de aangemelde gewassen aan de gestelde eisen kan worden voldaan. In het waterplan moet worden vermeld: Een inschatting van de hoeveelheid water die komend seizoen wordt gebruikt (gebaseerd op ervaring in vorig seizoen). De waterbron die wordt gebruikt. De beregenings- of irrigatietechniek die wordt toegepast.erwordt minimaal maatregel uit criterium W.3 toegepast. Het waterplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard* Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening voor de hoeveelheid water te kunnen uitvoeren, en kennis te hebben van de hoeveelheid water die een gewas nodig heeft. W. Registratie beregening en beregeningsplanner Gedurende het teeltseizoen wordt:de gebruikte hoeveelheid water geregistreerd, uitgesplitst naar waterbron. er gebruik gemaakt is van een beregeningsplanner of beregeningswijzer bij toepassing van additoneel water; Een beregeningsadvies door een ervaren adviseur geldt ook als zodanig W.3 Keuzemaatregelen beregening Indien minimaal keer per jaar aanvullend water wordt gebruikt, is minimaal van de onderstaande maatregelen verplicht: Sproeiboom in plaats van beregeningskanon. Gebruik druppelaars. Afstellen beregeningsinstallatie (afgifte dopjes, verdeling m.b.v. maatbekers). Toepassing fertigatie. Vaste beregening (niet mobiel). Actuele vochtmetingen met behulp van tensiometer of watermarks. Inunderen (drains vol laten lopen vanuit de sloten). WB. Watergebruik boomkwekerij bedekte teelt Grondwater, oppervlaktewater en leidingwater mogen als aanvullend gietwater worden gebruikt. Bij de teelt in potten onder glas is hergebruik van gietwater verplicht. Melding of vergunning grondwateronttrekking aanwezig. WB. Watergebruik boomkwekerij onbedekte containerteelt Bij gesloten containervelden wordt eerst vanuit het waterbassin beregend. Het tekort wordt aangevuld vanuit grondwater, oppervlaktewater of leidingwater. Voor open containervelden gelden geen eisen ten aanzien van het watergebruik. Afvoer van het spoelwater dat vrijkomt bij het ontijzeren van het grondwater door een erkend bedrijf of diffuus uitrijden over het land. Controleer met bijvoorbeeld een literteller en het stellen van aanvullende mondelinge vragen of het bassinwater afdoende wordt gebruikt. Controleer aanwezigheid vergunning of melding grondwateronttrekking Controleer visueel of aan de gestelde Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 5 van 49

16 Teeltvrije zone T. Een kleinere teeltvrije zone kan alleen worden aangehouden na schriftelijke goedkeuring van het waterschap of bij een officiële regeling met het waterschap/hoogheemraadschap (zoals de Overgangsregeling Boomteelt en Vaste plantenteelt mbt activiteitenbesluit die Hoogheemraadschap Rijnland met de boomtelers in Boskoop is overeengekomen). TB. Voor alle gewassen geldt de wettelijke teeltvrije zone naast watergangen en waterdragende sloten, m.u.v. greppels en droge sloten die gedurende de teelt op dit perceel geen water bevatten (d.w.z. niet meer dan à dagen in de periode tussen maart en 3 oktober). De afstand wordt gerekend vanaf de laatste rij / het midden van de plant tot de insteek van de watergang. De teeltvrije zone wordt niet bemest en bespoten. In geval van aanvullende strengere eisen van de waterbeheerder (het waterschap of hoogheemraadschap) moet hieraan worden voldaan (bijv. WVO-vergunning Rijnland). Teeltvrije zone: Bij vaste planten en neerwaarts spuiten van boomkwekerijgewassen geldt: 50 cm, of 00 cm + luchtondersteuning, of 00 cm + overkapte beddenspuit, of 00 cm + motorisch aangedreven handgedragen spuit, of 50 cm + handmatig aangedreven, handgedragen spuit (=rugspuit), of 0 cm + emissiescherm 0 cm+ biologische teelt, of nader te bepalen aantal centimeters als gevolg van nieuwe spuittechniek of teeltwijze Bij opwaarts of zijwaartse richting spuiten van boomkwekerijgewasen: 500 cm Reiniging Glasopstanden GL. Alleen fluormiddelen voor glasreiniging op basis van ammoniumbifluoride zijn toegestaan Middelen op basis van waterstoffluoride (dampwerking) zijn niet toegestaan Aan de buitenzijde van de kas moet het water van de bovenzijde worden opgevangen en hergebruikt Aan de binnenzijde is reiniging met hogedrukspuit en water ook een optie. Aanvullend zijn middelen op basis van zuren, waterstofperoxide en het gebruik van milde zepen (inclusief Savona) beschikbaar en toegestaan. Afval A. Afvalverwerking en -scheiding Organisch en anorganisch afval scheiden, apart verwerken of afvoeren. Groenafval - zoals takken, bladeren en maaisel mag op perceel blijven. Anorganische afvalstromen gescheiden afvoeren in de volgende fracties voor zover daar in de regio inzamelsystemen voor beschikbaar zijn: tuinbouwfolies, plastic potten, bindmaterialen, schermdoeken, glas, asbest, papier en chemisch afval. Afspraken met afvalverwerkende bedrijven in contracten afsluiten. Controleer of verklaring van of officiële regeling met waterschap aanwezig en geldig is. Controleer of de teeltvrije zone wordt aangehouden. Administratieve beoordeling van de registraties. Visueel beoordelen of opvang en hergebruik van water plaats vindt bij de reiniging van het glas. Controleer of afval volgens de eisen wordt afgevoerd en controleer de nota s van de afvalverwerkende bedrijven. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 6 van 49

17 A. Afvalwater Lozingen op het oppervlaktewater van afvalwater met ontsmettings- of gewasbeschermingsmiddelen zijn niet toegestaan. Afvalwater van het reinigen van producten moet op het bedrijf zelf worden verwerkt. A.3 Registratie Registreer soort, hoeveelheid en bestemming van afval afkomstig van het bedrijf (kunststof, substraat, gewas, gevaarlijk afval, overig). Verpakkingen V. Kunststof consumentenverpakking* van het Milieukeur gecertificeerde product moet zodanig worden ontworpen dat de effectieve recycling wordt vergemakkelijkt door het vermijden van het gebruik van potentieel verontreinigende stoffen en onverenigbare stoffen waarvan bekend is dat deze scheiden of recycleren belemmeren of de kwaliteit van het recyclaat verminderen. Het etiket of de wikkel, de sluiting en, waar van toepassing, barrièrecoatings mogen geen van de in tabel A (zie hieronder) genoemde materialen en onderdelen bevatten. tabel A bij V. *Definitie consumentenverpakking: De consumentenverpakking vormt samen met het product een verkoopeenheid voor de eindgebruiker of consument (bijv. PET fles frisdrank of zakje om vleeswaren). Het product kan vaak niet zonder deze verpakking worden verkocht. VERPAKKINGSELEMENT UITGESLOTEN MATERIALEN EN COMPONENTEN ) ETIKET OF WIKKEL SLUITING BARRIÈRECOATINGS PS-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtain Controleer aankoop verpakkingsmateriaal via de aankoopbonnen. Controleer administratief de samenstelling (welke materialen en componenten) van de verpakkingselementen (verpakking, inclusief de container, het etiket of de wikkel, kleefstoffen, sluiting en barrièrecoating) aan de hand van informatie van de leverancier (via aankoopbonnen of anderszins). Controleer fysiek bij producten of de verpakking voldoet aan het criterium. Dit mag aan de hand van een monster van de primaire verpakking. PVC-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PETG-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-foodtainer Wikkels gemaakt van ander polymeer dan de foodtainer Etiketten of wikkels die zijn gemetalliseerd Etiketten of wikkels versmolten in de verpakking ( in mould labeling ) en gemaakt van een andere polymeer dan de verpakking PS-sluiting in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PVC-sluiting in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PETG-sluitingen en/of sluitingsmateriaal met een dichtheid van meer dan g/cm3 in combinatie met een PET-foodtainer Sluitingen van metaal (m.u.v. bier), glas, EVA Sluitingen gemaakt van siliconen. Uitgezonderd zijn siliconen sluitingen met een dichtheid < g/cm3 in combinatie met een PET- foodtainer en siliconen sluitingen met een dichtheid > g/cm3 in combinatie met een PP- of HDPE-foodtainer Metaalfolie of afdichtingen die bevestigd blijven aan de foodtainer of de sluiting ervan nadat het product is geopend Polyamide, EVOH, functionele polyolefinen, gemetalliseerde en verduisterende barrières. Verpakkingen van vleesproducten mogen maximaal 5% EVOH als barrièrecoating bevatten. EVA ETHYLEENVINYLACETAAT, EVOH ETHYLEENVINYLALCOHOL, HDPE POLYETHYLEEN MET HOGE DICHTHEID, PET POLYETHYLEENTEREFTALAAT, PETG GLYCOL-GEMODIFICEERD POLYETHYLEENTEREFTALAAT, PP POLYPROPYLEEN, PS POLYSTYREEN, PVC POLYVINYLCHLORIDE. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 7 van 49

18 Werkomstandigheden WE Overleg duurzaam en veilig werken. Aandachtspunten voor duurzaam en veilig werken worden minimaal één maal per jaar met de betrokken medewerkers besproken in een werk- of teamoverleg. Van dit overleg is een verslag aanwezig (minimaal lijstje afspraken en datum van volgend werkoverleg) dat voor betrokken medewerkers toegankelijk is. WE. WE.3 WE.4 WE.5 WE.6 WE.7 Beschermingsmaterialen De benodigde persoonlijke beschermingsmaterialen (PBM's) zijn beschikbaar en er is toezicht op het juiste gebruik. Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) Aanwezigheid RI&E van maximaal vier jaar oud en bijbehorend verbeterplan Het verbeterplan wordt jaarlijks bijgewerkt. Training en opleiding Bedrijf zorgt voor opleidingen en trainingen van medewerkers. Overzicht van gevolgde trainingsactiviteiten per medewerker aanwezig (certificaten of getuigschriften). Werkinstructie Ingehuurd personeel krijgt instructies over werkzaamheden in bedrijf. Behandeling volgens de CAO en wettelijk minimum loon Personeel, zowel eigen als ingehuurd, wordt volgens de sector CAO behandeld. sector CAO aanwezig en in de ondertekende schriftelijke arbeidsovereenkomsten van iedere medewerker wordt naar de CAO verwezen. Personeel via uitzendbureau wordt volgens de CAO voor de uitzendbranche behandeld. Dit kan in Nederland worden aangetoond door te werken met uitzendbureaus die voldoen aan de eisen van NEN In geval geen CAO aanwezig is aantonen dat het minimumloon wordt uitbetaald, zowel voor eigen als (via een uitzendbureau) ingehuurd personeel. Het minimumloon betreft het wettelijk minimumloon, dan wel het minimumloon dat door werkgevers- en werknemersorganisaties is overeengekomen. Registratie medewerkers Actuele registratie medewerkers bedrijf (volledige namen, functieomschrijving, geboortedatum, startdatum, sofinummer, kopie identiteitskaart/paspoort). Controleer verslag teamoverleg. Bij initiële audit bij bedrijf dat dit nog niet regelmatig doet: datum van eerste overleg moet zijn vastgesteld. Controleer aanwezigheid materialen. Controleerhet toezicht houden op het juiste gebruik. Dit toezicht kan blijken uit verslagen van werkoverleggen of uit aanwezige registraties of uit interviews op het bedrijf. Aantoonbaar met GlobalGap certificaat. Controleer of RI&E aan eisen voldoet, evenals het verbeterplan. Aantoonbaar met geldig GlobalGap certificaat. Lijst opleidingen of trainingen waaraan medewerkers hebben deelgenomen. Aantoonbaar met geldig GlobalGap certificaat. Controleer de medewerkers op het ontvangen van instructies. Dit kan blijken uit verslagen van werkoverleggen, instructiemateriaal uit aanwezige registraties of uit interviews op het bedrijf. Aantoonbaar met GlobalGap certificaat. Administratieve audit op aanwezigheid van de sector CAO in het bedrijf en de verwijzing naar de CAO in de schriftelijke arbeidsovereenkomsten van iedere medewerker. Voor de vaste medewerkers gaat het om CAO Open Teelt Personeel via uitzendbureau geldt CAO voor uitzendbranche Uitzendbureaus die NEN zijn gecertificeerd staan vermeld op de website Getekende contracten van eigen als ingehuurd personeel inzien (steekproef van twee medewerkers). Conformiteitsverklaring van een accountant inzien. Toetsing inhoud personeelsdossier. Een conformiteitsverklaring van een accountant kan volstaan. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 8 van 49

19 Omwonenden OM Teler houdt in zijn werk rekening met omwonenden en geeft openheid over zijn bedrijfsvoering.. Teler moet zichtbaar kunnen maken dat en hoe hij met zijn omgeving communiceert m.b.t. de agrarische activiteiten. Aanvullende registraties X. De data van de oogst van de gewassen. Bij doorlopende oogst moet de hoeveelheid geoogst product en herkomst op het bedrijf per datum worden geregistreerd. Administratieve en visuele inspectie van controleerbare punten (zoals organisatie open dagen, verzonden communicatie, informatieborden, e.d.). Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, boomkwekerijproducten januari 07 januari 08 Pagina 9 van 49