MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT SPECIFIEKE CRITERIA VOOR BLOEMBOLLEN. met. Datum van ingang: 1 september 2015

Transcriptie

1 MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT met SPECIFIEKE CRITERIA VOOR BLOEMBOLLEN Datum van ingang: september 05 Herziening per: september 06 Vastgesteld door: SMK Code: PP. 4 Volgnummer: MK. Publicatie van dit schema onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen. Het meest recente certificatieschema en eventuele aanvullende besluiten staan gepubliceerd op Het woordmerk en het beeldmerk (logo) Milieukeur zijn wettelijk beschermd en gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau onder nummer Bij onterecht gebruik van het woordmerk of het beeldmerk worden sancties opgelegd.

2 INHOUDSOPGAVE Specifieke Criteria Plantaardige Producten uit Open Teelt (Alleen de vet gedrukte onderdelen van deze inhoudsopgave maken onderdeel uit van het schema bloembollen). Afbakening. Verplichte eisen Bemesting Gewasbescherming Teeltvrije zones Energie en Klimaat Biodiversiteit Watergebruik Afval, verpakkingen Werkomstandigheden Omwonenden 3. Keuzemaatregelen 3. Keuzemaatlat algemeen 3. Keuzemaatlat werkomstandigheden 3.3 Keuzemaatlat Natuur- en Landschapsbeheer 3.4 Keuzemaatlat Klimaatlat Bijlage : Uitwerking voorbeeld Gewasbeschermings-, bemestings- en waterplan Bijlage : Bemesting Bijlage 3: Toelichting Residucontrole Bijlage 4a: Regeling uitzondering bestrijdingsmiddelen Bijlage 4b: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt (incl. carrots Germany) Bijlage 4c: Approved pesticides in Southern Europe Bijlage 4d: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor hardfruit en steenfruit Bijlage 4e: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor aardbeien (vollegrond, tunnels onverwarmd en stellingen) Bijlage 4f: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor houtig kleinfruit Bijlage 4g: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor boomkwekerijgewassen Bijlage 4h: Aandachtstoffen Milieukeur Bijlage 4i: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor bloembollenteelt Bijlage 5: Gedragscode bollenteler en omgeving (Convenant LTO Noord / bollentelers en Gemeente Hardenberg) Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

3 Specifieke criteria voor bloembollen Tekortkomingen: bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen (geen major of minor tekortkomingen) Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Niveau/sanctie 0.0 Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de algemene eisen (Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s) voldoen. Deze Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s staan apart vermeld bij elke productgroep en / of dienst. Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de specifieke criteria voor de betreffende productgroep voldoen. Een ketenregisseur die zelf geen product produceert of be-/verwerkt behoeft alleen aan de eisen voor ketenregie te voldoen. Vigerende versie op website SMK bij productgroep en / of dienst. Afbakening Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Niveau BB Aanmelding kan alleen voor producten die voorkomen in tabel aan het eind Controleer of gewas in tabel voorkomt.. van dit hoofdstuk. Als voor een product geen buitenlandse eisen zijn geformuleerd, gelden de Nederlandse eisen. BB. Een aanvraag voor de gewassen heeft betrekking op het gehele teeltseizoen (van planten tot oogst). Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

4 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Niveau BB Zie beoordelingsrichtlijn bij de betreffende.3 eisen, met de volgende specificaties: In het geval van de teelt van bloembollen op contract, geldt: - Er vindt minimaal audit per jaar plaats bij de contractnemer. Deze audit is aanvullend op de audits per jaar bij de contractgever / certificaathouder. Hierbij dient gecontroleerd te worden of de contractteelt / de contractnemer voldoet aan onderstaande verplichtingen. - De contractteelt wordt uitgevoerd conform het Milieukeur gewasbeschermingsplan en bemestingsplan van de contractgever. Dit is contractueel vastgelegd. - De contractnemer voldoet aan de volgende eisen op het gebied van bemesting van de specifieke criteria (zie hfdst van dit document): B.4 (registratie bemesting) B.5 (keuring kunstmeststrooier), B.6 (registratie onderhoud apparatuur), B.7 (cadmiumgehalte fosfaatmeststoffen), B.8 (aanwending organische mest), B.9 (eisen compost), B.0 (aangevoerd slib), BBB. (N-bemesting) - De contractteelt / contractnemer voldoet voor de Milieukeurpercelen aan de volgende eisen op het gebied van gewasbescherming van de specifieke criteria (zie hfdst van dit document): G. en GBB. (toegestane middelen), G. (residuonderzoek), G.3 (aandachtstoffen), G.4, G.5 en GBB. (werkzame stofnorm), G.7 (registratie gewasbescherming). G.8 (geldig bewijs vakbekwaamheid), G.9 (keuring spuit), G.0 (registratie onderhoud apparatuur), G. (loonwerk), G. (chemische grondontsmetting), G.3 (slootkanten en probleemonkruiden), G.4 (verpakkingen gbm), G.5 (doorspoelen spuittank), G.6 (activiteitenbesluit), GBB.6 (aaltjesmonitoring), GBB.7 (vuurwaarschuwingssysteem), GBB. (spoelwater geoogst product) - De contractnemer voldoet aan W.3 (toedieningstechniek water) en T. en TBB. (teeltvrije zone) van de specifieke criteria (zie hfdst van dit document). - Indien het aandeel contractteelt van een bepaald product meer dan 50% (vastgesteld op basis van areaal), dient hiervoor een aanvraag te worden ingediend bij SMK i.v.m. mogelijk aanvullende eisen voor certificering. Controleer of in contract tussen contractgever en contractnemer is opgenomen dat contracteelt moet voldoen aan het Milieukeur gewasbeschermings- en bemestingsplan. B.4 en G.7: gelden alleen voor de percelen waarop Milieukeur contractteelt plaatsvindt. G.: controle hierop beperkt zich tot de gewasbeschermingsmiddelenregistratie en residuanalyse. Controle van aankoopbewijzen en voorraad maakt geen deel uit van de audit bij contractnemer. Controleer % contractteelt per product. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

5 Verplichte eisen bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen bij vervolgaudits telt iedere tekortkoming als een major tekortkoming Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie A.0 Een certificaathouder en/of deelnemer dient de volgende score te behalen op de keuzemaatlatten: Minimaal evenveel bonuspunten met de keuzemaatlat algemeen (paragraaf 3.) als behaalde maluspunten door toepassing milieubelastende gewasbeschermingsmiddelen. Bij vast personeel minimaal 4 punten en bij alleen tijdelijk personeel minimaal punten op de keuzemaatlat werkomstandigheden (paragraaf 3.). Minimaal 4 punten op de keuzemaatlat natuur en landschapsbeheer (paragraaf 3.3). Minimaal 0 punten voor de keuzemaatlat klimaat (paragraaf 3.4) Bemesting B. Op bedrijfsniveau voldoen aan wettelijke gebruiksnormen voor stikstof uitgesplitst naar gewas en grondsoort (zie bijlage ). B. Op bedrijfsniveau voldoen aan de gebruiksnorm voor fosfaat, gebaseerd op de fosfaattoestand van de bodem (zie bijlage ). Het hiervoor noodzakelijke grondonderzoek wordt volgens het wettelijke protocol uitgevoerd en is vier jaar geldig. Kopieën van de resultaten van het volledige grondonderzoek moeten worden overlegd (zie bijlage ). B.3 Er is een bemestingsplan voor het gehele bedrijf aanwezig, opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Het bemestingsplan bestaat uit een berekening voor de stikstofbemesting, fosfaatbemesting en organische stofbalans. Alle perceel/gewascombinaties zijn opgenomen in het plan. Het bemestingsplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. Stikstof In het bemestingsplan voor stikstof moet worden vermeld: Totale aanvoer van stikstof uit organische- en kunstmest en groenbemesters, per hectare en per perceel. Berekende hoeveelheid werkzame stikstof uit organische mest. Bodemvoorraad stikstof. Analyseresultaat N-mineraal monster. Fosfaat In het bemestingsplan voor fosfaat moet worden vermeld: Totale aanvoer van fosfaat uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Pw-getal per perceel. De analyse daarvan mag niet ouder zijn dan 4 jaar. Controleer of de stikstofgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of de fosfaatgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of het bemestingsplan voldoet aan de gestelde eisen. Controleer de kwalificaties van de opsteller van het bemestingsplan. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

6 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Organische stofbalans De berekening van de organische stof (OS) balans bestaat uit: de aanvoer van effectieve organische stof (EOS) met gewasresten, groenbemesters, organische meststoffen en bodemverbeteraars (zoals compost) de afbraak van organische stof in de bodem (= afvoer); het verschil tussen aanvoer en afvoer van OS vormt de OS-balans. De OS-balans voor het bedrijf is opgebouwd uit de OS-balansen van alle percelen van het bedrijf. Het jaar 05 dient als testjaar waarbij berekening voor vier percelen volstaat bij bedrijven met meer dan vier percelen. Huurpercelen waarin meerjarig grasland onderdeel van de rotatie vormt, mogen buiten de organische stofbalans berekening worden gelaten. Het bedrijf heeft een positieve OS-balans op bedrijfsniveau. Ofwel: de aanvoer van EOS is minimaal even hoog als de afbraak. Indien de organische stofbalans negatief is dient een actieplan te worden gemaakt met de mogelijke stappen om in het volgende jaar een positieve balans te realiseren. Indien dit in de praktijk niet haalbaar is, dient dit verklaard te worden. Voor de berekening kan gebruik worden gemaakt van de organische stofbalans excel applicatie voor duinzandgrond te vinden op: Voor de overige gronden te vinden op: ( Jaarlijks de nieuwste update van de rekenprogramma s gebruiken * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening voor de hoeveelheid meststoffen te kunnen uitvoeren, en kennis heeft van de hoeveelheid meststoffen die een gewas nodig heeft. B.4 Registreer volledige inkoop, voorraad, verbruik stikstof- en fosfaathoudende meststoffen (inclusief organische meststoffen). Registreer dagelijks gebruik (dosering, datum, volledige naam meststof, naam toepasser) meststoffen op perceelsniveau. B.5 Keuring van de kunstmeststrooier mag niet ouder zijn dan 4 jaar en wordt uitgevoerd door een vakbekwame deskundige conform de richtlijnen van de EN * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. B.6 Registreer onderhoudswerkzaamheden aan bemestingsapparatuur, inclusief de werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. B.7 Het cadmiumgehalte in de toegepaste fosfaatmeststoffen mag maximaal 0 mg/kg fosfaat bedragen, geldt ook voor mixen. Het cadmiumgehalte van de gebruikte fosfaatmeststoffen moet worden aangetoond met een certificaat of schriftelijke verklaring (ondertekend en gedateerd) van de leverancier. Controleer of registratie aanwezig is en conform de richtlijnen is ingevuld. Controleer of keuringsrapport aan de voorgeschreven criteria voldoet. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of het cadmiumgehalte voldoet Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

7 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie B.8 De wettelijke voorschriften voor aanwending van meststoffen moeten nageleefd worden. Toepassing van onbewerkte drijfmest is tot uiterlijk augustus toegestaan. Vanaf augustus tot september is alleen toepassing van drijfmest toegestaan die een bewerking heeft ondergaan, met N-werkingscoëfficiënt van minimaal 80%, op percelen waar uiterlijk 3 augustus een groenbemester wordt geteeld of datzelfde najaar bollen worden geplant. Na september gelden de wettelijke voorschriften voor aanwending van meststoffen. Daarbij geldt dat het aanwenden van vaste mest op bouwland (waar fruitteelt ook onder valt) op klei/veengrond is toegestaan. B.9 Compost (of overige organische materialen) voldoet aan de hieronder genoemde wettelijke eisen (opgenomen in de Meststoffenwet) voor wat betreft de gehalten aan zware metalen. Dit moet worden aangetoond aan de hand van een certificaat of analyserapport opgesteld door een hiervoor ISO 705 geaccrediteerd laboratorium. Een door producent en leverancier ondertekend vervoersbewijs waarin wordt verwezen naar het analyserapport geldt ook als zodanig. Cadmium: < mg/kg ds Chroom: < 50 mg/kg ds Koper: < 90 mg/kg ds Kwik: < 0,3 mg/kg ds Nikkel: < 0 mg/kg ds Lood: < 00 mg/kg ds Zink: < 90 mg/kg ds Arseen: < 5 mg/kg ds Controleer bemestingsregistraties op het toepassen van onbewerkte mest. Controleer aan de hand van analyserapport of vervoersbewijs of samenstelling compost voldoet. B.0 Het gebruik van aangevoerd slib is niet toegestaan. Controleer of aangevoerd slib is toegepast in bemestingsregistratie. BBB. Bij teelt op zandgrond dient de stifstofgift uit kunstmest opgesplitst te worden in meerdere giften met een tussentijd van minimaal één maand. Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Per gewas en per voorvrucht wordt minimaal één N-mineraal monster genomen. Analyse vindt plaats door een ISO 705 geaccrediteerd laboratorium. Het analyseresultaat is aantoonbaar. De N-mineraal bemonstering kan achterwege blijven bij gebruik van nitracheck in combinatie met het stikstofbijmestsysteem. BBB. BBB.3 BBB.4 Indien in juli onbewerkte dierlijke mest wordt uitgereden, is inzaaien van een groenbemester of ander gewas (bijv. wintergraan of bloembollen) in het lopende jaar verplicht. De teelt van een groenbemester, levert extra stikstofgebruiksruimte op die in andere teelten kan worden benut (zie bijlage voor de extra ruimte per groenbemester en grondsoort) indien de groenbemester voor september is gezaaid, voor klei- en veengronden geldt aanvullend dat de groenbemester minimaal 0 weken op het veld moet staan. In het bemestingsplan moet rekening worden gehouden met de N die beschikbaar komt uit de ondergewerkte groenbemester. De keuze van groenbemester moet gebaseerd zijn op een recent aaltjesmonster (genomen ná de teelt van de voorvrucht) èn de waardplantstatus voor de aanwezige aaltjes m.b.v. en Composteer het eigen bollenafval voor eigen gebruik Controleer administratief de datum van het uitrijden van dierlijke mest. Controleer visueel de inzaai van een groenbemester / ander gewas. Controleer of aan de voorwaarden wordt voldaan voor de extra stikstofgebruiksruimte. Controleer administratief de aanwezigheid en het gebruik van een aaltjesmonster. Controleer visueel Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

8 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Gewasbescherming G. Alleen middelen die voorkomen op de lijsten van toegestane gewasbeschermingsmiddelen Controleer of toepassing gewasbeschermingsmiddelen voor Milieukeur (zie bijlage 4i ) mogen worden toegepast. Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen is het gebruik van erkendeminimaal 90% driftreducerende maatregelen verplicht (voor een overzicht van doppen en overige technieken die daaraan voldoen zie ( Daarnaast zijn de wettelijke gebruiksvoorschriften (maximale doseringen, de toepassingsperiode en eventuele aanvullende gebruiksvoorschriften) van kracht. Daarnaast zijn ook stoffen toegestaan die voorkomen op de RUB-lijst (Regeling Uitzondering Bestrijdingsmiddelen) (bijlage 4a). Gewasbeschermingsmiddelen waarvan de wettelijke toelating en de eventuele opgebruikregeling meer dan een half jaar is verlopen, mogen niet op het bedrijf aanwezig zijn. De in bijlage 4 genoemde eisen voor driftreductie gelden voor toepassing op het totale perceel. Toelichting: Pleksgewijze toepassing wordt gedefinieerd als een toepassing op maximaal 0% van een hectare product. Dat betekent dat op een hectare 0% van de toegestane dosering mag worden toegepast in het geval een middel voor alle producten mag worden gebruikt. In het geval op een perceel meerdere producten staan waarvoor verschillende toelatingen gelden, betekent dit dat de 0% wordt berekend over de oppervlakte binnen het perceel waarop de producten worden geteeld waarvoor de toelating geldt. Pleksgewijze toepassing wordt berekend over het totale perceel, inclusief eventuele grasbanen en/of zwarte stroken. G. Jaarlijks vindt een residuonderzoek plaats. De inhoud hiervan wordt in bijlage 3 beschreven. G.3 Aandachtstoffen en toegestane middelen Een aantal gewasbeschermingsmiddelen is aangemerkt als aandachtstof vanwege schadelijkheid voor het milieu (waterkwaliteit, bijen) of voor de humane gezondheid. Zie bijlage 4h. Daarnaast zijn alle stoffen waarbij een toepassing leidt tot meer dan 00 milieubelastingspunten voor waterleven, bodemleven of grondwater aangemerkt als milieubelastend. Milieubelastende middelen en aandachtstoffen zijn alleen toegestaan binnen een Milieukeurteelt als ze als onmisbaar worden beschouwd voor de betreffende teelt (zie bijlage 4i: toegestane gewasbeschermingsmiddelen). Voor elke toepassing van een milieubelastend middel of aandachtstof die vanwege onmisbaarheid is toegestaan worden per ha maluspunten toegekend. Zie hiervoor bijlage 4i met toegestane gewasbeschermingsmiddelen. De maluspunten voor toepassing van milieubelastende middelen / aandachtstoffen voor het waterleven komen te vervallen indien de rand van het perceel minimaal 4 m is verwijderd van de insteek van de sloot. Het aantal maluspunten wordt berekend aan de hand van de toegepaste dosering ten opzichte van de etiket dosering en afgerond op eentiende. Bij gebruik van bijvoorbeeld een halve dosering, mag het aantal maluspunten worden gehalveerd. volgens norm verloopt. Het juiste gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt beoordeeld aan de hand van een administratieve beoordeling van de gewasbeschermingsmiddelenregistratie, een fysieke beoordeling van de aanwezige middelen in de middelenkast en het nemen van residumonsters op het bedrijf. Uit de gewasbeschermingsmiddelenregistratie moet blijken dat de aanvullende gebruiksvoorschriften (zoals genoemd in de lijsten met toegestane middelen) zijn nageleefd. Doseringen Bij de beginaudit vindt een inventarisatie van de bestrijdingsmiddelenkast plaats. Bij teeltaudit tijdens het teeltseizoen wordt de verbruiksregistratie doorgenomen. Beoordeeld wordt of aan de eisen wordt voldaan. Bij eindaudit wordt het verbruik berekend door het verschil te bepalen tussen de beginvoorraad (opgenomen bij de beginaudit) en de aankopen tijdens de teelt (m.b.v. facturen) en de na de teelt daadwerkelijk aanwezige voorraad van de bestrijdingsmiddelen in de bestrijdingsmiddelenkast. Het berekende verbruik wordt vergeleken met de registratie van het verbruik van de bestrijdingsmiddelen. Controleer het aantal maluspunten. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

9 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Let op: Een maluspunt voor de toepassing van milieubelastende middelen wordt niet toegekend als de toepassing aantoonbaar en controleerbaar onder de 00 milieubelastingspunten blijft voor het bodemleven, het grond- en het oppervlaktewater door middel van: Een aangepaste dosering (zie boven). Gebruik van driftbeperkende maatregelen die verder gaan dan de SMK basiseis van 90% driftreductie en maatregelen die in de lijst van toegestane middelen zijn genoemd. (bijvoorbeeld gebruik van 90% driftbeperkende doppen-druk combinatie + luchtondersteuning)pleksgewijze toepassing; maluspunten vervallen bij pleksgewijze toepassing, mits de milieubelasting onder de 00 milieubelastingspunten komt. Er wordt hierbij uitgegaan van een 0% toepassing van de etiketdosering. De indeling van de driftbeperkende doppen en technieken is terug te vinden op de site van Helpdesk water met zoekterm doppen of via Top 0 probleemstoffen van bestrijdingsmiddelenatlas (MAC EQS) en probleemstoffen VEWIN/ RIWA 04 en SZW lijst (juli 04) en WHO lijst (009) Op basis van de Milieumeetlat ( G.4 Per gewas geldt een maximale hoeveelheid werkzame stof per hectare per jaar (zie tabel ). De volgende toepassingen worden meegerekend: Plantgoedontsmetting Grondbehandeling Alle toepassingen vanaf planten tot en met de oogst Na-oogst behandeling De volgende middelen vallen buiten de kg-norm: Bacteriepreparaten en natuurlijke vijanden bewaarmiddelen (alleen in de schuur) minerale olie uitvloeiers Ferramol (ijzer III) fosfaat) kaliumwaterstofcarbonaat zwavel G.5 De toegestane hoeveelheid werkzame stof per perceel mag met maximaal 5% worden overschreden onder de voorwaarde dat deze hoeveelheid op andere percelen met Milieukeurproduct wordt gespaard. De gespaarde hoeveelheid mag maximaal jaar worden bewaard, waarna deze vervalt. De gebruikte hoeveelheid glyfosaat op bedrijfsniveau valt buiten het spaarsysteem. G.6 Er is een gewasbeschermingsplan voor de aangemelde gewassen aanwezig, opgesteld door een vakbekwame* adviseur of een vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Dit plan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. Controleer de gebruikte hoeveelheid werkzame stof na de teelt aan de hand van de registraties en/of facturen van loonwerkers. Controleer de overschreden hoeveelheid werkzame stof en de gespaarde hoeveelheid. Controleer of het gewasbeschermingsplan voldoet aan de gestelde normen. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

10 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om een gewasbeschermingsmiddelenplan op te stellen, en kennis heeft van de ziekten en plagen die in een gewas kunnen optreden. G.7 Actuele registratie van inkoop, voorraad, en verbruik van gewasbeschermingsmiddelen (inclusief biologische middelen) voor het gehele bedrijf van oogst tot oogst. Controleer of registraties aanwezig zijn en conform eisen zijn ingevuld. Registratie verbruik (dosering, datum, volledige middelnaam en/of Ctgb code), toepasser, reden toepassing en toepassingsmethode op perceelniveau. Registraties dagelijks in logboek bijwerken. Vermeld reden voor afwijking van het gewasbeschermingsplan in logboek. G.8 Toepassers van gewasbeschermingsmiddelen zijn in bezit van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid (voorheen spuitlicentie). Controleer of toepassers in het bezit zijn van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid. G.9 De keuring van de spuitapparatuur mag maximaal twee jaar oud zijn. De tweejaarlijkse spuitkeuring kan worden omgezet in de wettelijke driejaarlijkse spuitkeuring indien jaarlijks zelfcalibratie plaatsvindt waarbij de werking van de doppen geldigheid. wordt getoetst en een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De spuitapparatuur moet zijn goedgekeurd door een erkend bedrijf (NL; erkend door Stichting Kwaliteitseisen Landbouwtechniek (SKL)). Van spuitapparatuur waarvoor geen SKL erkende keuring beschikbaar is, dient jaarlijks de werking van de doppen te worden getoetst middels zelfcalibratie waarbij een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De verplichte keuring geldt ook voor motorvatspuiten (= inrichting voorzien van mechanisch aangedreven vloeistofpomp met drukregeling en een tank van minimaal 00 liter die in gebruik is voor de toediening van gewasbeschermingsmiddelen). In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Voor de keuring van spuitapparatuur is deelname aan een onafhankelijk keuringsnetwerk verplicht. Indien dit niet aanwezig is moet de kalibratie worden uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige, conform de eis van de norm EN In deze norm is een afwijking van de dopafgifte van maximaal 0% van de nominale afgifte toegestaan. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. G.0 Registreer onderhoudswerkzaamheden, inclusief werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. G. Bij gebruikmaken van een loonwerkbedrijf geldt: Controleer of loonwerk voldoet aan eisen. Loonwerker is in het bezit van een VKL certificaat. Certificaathouder/deelnemer registreert dagelijks opdrachten (incl. perceel, dosering, datum, naam (Ctgb-code) en reden per perceel op gewasniveau Loonwerker registreert dagelijks de toepassingen: dosering, datum, naam en Ctgb-code, naam toediener, apparatuur op gewasniveau. Beide registraties worden binnen 7 uur na toepassing centraal verwerkt. Afwijkingen van het gewasbeschermingsplan worden met redenen geregistreerd. Om insleep van voornamelijk grondgebonden ziekten te voorkomen moet de loonwerker met schoongemaakte oogstmachines werken. Controleer het keuringsrapport op datum en resultaat en/of controleer de sticker op de spuitapparatuur op Controleer de onderhoudsrapporten van de zelfcalibratie als onderbouwing van de driejaarlijkse spuitkeuring. In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Controleer of de spuitmachine gekalibreerd is door een vakbekwame deskundige (niet de teler/eigenaar zelf), waarbij de afwijking van de afgifte bij een dop bij een bepaalde druk en de bemestingsgift binnen de maximaal toegestane afwijking valt. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

11 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie G. Chemische grondontsmetting mag niet zijn toegepast op de aangemelde percelen gedurende de laatste vier jaar. Controleer registraties of grondontsmetting heeft plaatsgevonden. Een uitzondering hierop is mogelijk voor recent aangekocht of gehuurd land voor zover de certificaathouder daar contractueel geen mogelijkheid heeft gehad om chemische CI heeft het recht bij VWA na te gaan of laatste vier jaar vergunning voor chemische grondontsmetting is verleend. ontsmetting door de vorige eigenaar te voorkomen. Controleer of grondontsmetting volgens de toelating is Een tweede uitzondering op het verbod is grondontsmetting ter bestrijding van het stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci), maar uitsluitend indien inundatie niet mogelijk is. toegepast en of inundatie geen optie is (sterk aflopende percelen, klei, zavel en gronden waar grondwater veel te Na grondontsmetting tegen stengelaaltjes eerste jaar geen waardplant telen. diep staat of waar geen water beschikbaar is voor inundatie bijv Texel). Controleer of er geen waardplant geteeld is/wordt na grondontsmetting. G.3 het schonen van sloten, slootoevers en taluds grenzend aan aangemelde percelen en ook de randen van aangemelde percelen gebeurt door maaien. Controleer of het schonen van genoemde terreintypen door maaien is gebeurd en of de genoemde probleemonkruiden probleemonkruiden** in de teeltvrije zone mogen pleksgewijs met rugspuit, spuitlans of onkruidstick met glyfosaat, MCPA of,4-d worden bestreden, mits wordt voldaan aan alle wettelijke voorschriften. volgens eis zijn behandeld. **Akkerdistel, akkerkers (gele kers), akkermelkdistel, akkerpaardenstaart, grote brandnetel, heermoes, haagwinde, groot en klein hoefblad, kleefkruid, knolcyperus, kruipende boterbloem, kweek, moerasandoorn, ridderzuring, riet, varkensgras en veenwortel. G.4 Verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen behandelen conform verordening HPA verordening Reiniging verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen 003 of de PT verordening Reiniging verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen 007. Lege verpakkingen afvoeren conform de richtlijnen van de Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL). G.5 De spuittank moet eerst worden doorgespoeld, wanneer bij wisseling naar een ander gewas het risico aanwezig is dat residu van niet toegestane middelen op dat gewas terechtkomen (achtergebleven in spuittank na bespuiting vorige gewas). Voorkom emissie van spoelwater naar het milieu. G.6 Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen (bijv. aanmaken, transporteren en toediening) en het gebruik van spuitapparatuur (bijv. vullen, reinigen (buiten- en binnenkant) en stallen) moet worden voldaan aan de bijbehorende eisen uit het Activiteitenbesluit. GBB. GBB. GBB.4 Voor de teelt van bolgewassen in Nederland geldt bijlage 4i. Voor de teelt van bolgewassen in de EU zone Noord gelden de lijsten toegestane middelen voor Nederland mits de middelen in het betreffende land een wettelijke toelating hebben. Voor de teelt van bolgewassen in de EU zone Zuid geldt het schema Plant products in Southern Europe en gelden de lijsten toegestane middelen voor Nederland mits de middelen in het betreffende land een wettelijke toelating hebben. De maximaal toegestane hoeveelheid werkzame stof per product, staat weergegeven in tabel aan het eind van dit hoofdstuk. Voor het hele bedrijfsareaal mag op jaarbasis maximaal 0,75 kg actieve stofglyfosaat per hectare worden toegepast zonder toekenning van maluspunten (inclusief selectieve toepassingen zoals het spuiten van randen en paden en virusselectie). Voor deze registratie op jaarbasis is eis G.4 NIET van toepassing. Controleer of verpakkingen worden behandeld en afgevoerd volgens richtlijnen HPA en STORL. Het reinigen van de spuittank wordt beoordeeld aan de hand van de residucontroles (zie G.). Controleer of bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen en het gebruik van spuitapparatuur wordt voldaan aan Activiteitenbesluit Controleer de administratie van gebruikte gewasbeschermingsmiddelen (registratie toepassing en aankoop middelen. Evt. facturen loonwerker. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer administratieve de hoeveelheid toegepaste glyfosaat op bedrijfsniveau. Bij de beoordeling van de gebruikte hoeveelheid glyfosaat wordt uitgegaan van de e van de maand waarin de Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

12 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Bij een gebruik van > 0,75 en <,0 kg werkzame stof glyfosaat/ha geldt maluspunt/ha gewas met Milieukeur. Bij een gebruik vanaf,0 kg werkzame stof glyfosaat/ha gelden maluspunten/ha gewas met Milieukeur. - Voor heuvelachtig terrein zie GBB.5. GBB.5 GBB.6 Bijvoorbeeld: Een bedrijf dat deelneemt met 0 ha bollen op een totaal bedrijfsareaal van 60 hectare mag per jaar 0,75 kg/ha x 60 ha = 45 kg werkzame stof gebruiken aan glyfosaat zonder maluspunten. Indien meer dan 45 kg wordt verbruikt maar minder dan 60 kg, wordt voor elke aangemelde hectare bollen maluspunt berekend. In een gebied met een gemiddelde helling > % en < 8%, is een extra hoeveelheid van,0 kg werkzame stof glyfosaat per ha toegestaan voor onkruidbestrijding mits gebruik wordt gemaakt van niet kerende grondbewerkingstechniek om erosie te bestrijden. Dit geldt altijd voor de volgende plaatsen in Nederland: Eijsden, Maastricht, Meerssen, Stein, Geleen, Beek, Schinnen, Nuth, Voerendaal, Simpelveld, Vaals, Gulpen-Wittem, Margraten, Valkenburg aan de Geul, Sittard, Onderbanken, Brunssum, Landgraaf, Heerlen en Kerkrade. Aaltjesbeheersingsstrategie Monitoren op aaltjesbesmetting in plantgoed en perceel. Belangrijke acties zijn het perceel bemonsteren, afwijkende planten op het veld onderzoeken, uitschot kritisch bekijken en bij twijfel een deskundige raadplegen. administratieve beoordeling plaatsvindt en daarbij zullen de daarvoor liggende maanden genomen worden voor de berekening. Dit verschilt tov de afbakening zoals gegeven in G.4 Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Meer informatie staat in de brochure Aaltjesbeheersing in de bloembollenteelt Controleer of monitoring van aaltjes plaatsgevonden heeft. GBB.7 GBB.8 GBB.9 GBB.0 GBB. De bestrijding van Botrytis wordt uitgevoerd aan de hand van een waarschuwingssysteem. Condenswater afkomstig uit bewaarruimten en ruimten waar mest en/of gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt wordt niet geloosd op oppervlaktewater. Opvang en zuivering of afvoer van condenswater bij gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de cel is verplicht. De bolontsmettingsplaats en de opslag van gebruikt fust zijn overdekt. Tevens moet de kweker aannemelijk kunnen maken dat het fust na ontsmetten minimaal een half uur boven de installatie of opvanginrichting heeft uitgelekt. Indien de fusten binnen 4 uur worden gebruikt is overdekte opslag niet noodzakelijk. Transportmiddelen voor ontsmette bollen zijn zodanig uitgerust dat eventuele lekvloeistof opgevangen wordt. Alternatief is het gebruik van losse lekbakken onder de kisten tijdens transport. Spoelwater geoogst product Spoelwater van het reinigen van producten moet op het bedrijf zelf worden verwerkt: Er dient geen lozing op het oppervlaktewater plaats te vinden. Afstand van de spoelplaats tot de insteek van het talud dient minimaal 5 m te zijn. Er zijn uitzonderingsgebieden waar geen water uit het oppervlaktewater mag worden onttrokken, zoals Texel. Het is verboden om naspoelwater te lozen. Ontsmetten van bloembollen/-knollen met chemische gewasbeschermingsmiddelen na het spoelen is niet toegestaan. controleer de beschikbaarheid van een vuurwaarschuwingssysteem (factuur abonnement of beschikbaarheid via middellenleverancier) inspectie afvoermethode condenswater visuele inspectie. let op: geldt ook voor fust waarin niet ontsmet is. visuele inspectie transportwagens visuele inspectie waterstromen. Aanwezigheid geldig keuringsrapport spoelbassin. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

13 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie GBB. Indien fust met water wordt gereinigd: waswater van fust niet ongezuiverd lozen op oppervlaktewater of riolering, of als puntlozing op de bodem. Opgevangen water zuiveren met zuiveringssysteem (zie GBB.4) of over een perceel verspreiden waar gewasbeschermingsmiddelen mogen worden toegepast. Fust dat uitsluitend gebruikt is voor biologisch geteelde producten is hiervan uitgezonderd. werkwijze nalopen met teler. GBB.3 Het bedrijf heeft een opvang- en zuiveringsvoorziening voor spoel- en reinigingswater van spuitmachines en restvloeistoffen inclusief dompelbadrestanten. Hiervoor komen de volgende systemen in aanmerking: een Biofilter, Phytobac, Heliosec, Sentinel of systemen met een aantoonbaar vergelijkbaar effect. Controleer de aanwezigheid van een opvang- en zuiveringsvoorziening Teeltvrije zone T. Een kleinere dan de wettelijke teeltvrije zone kan alleen worden aangehouden na schriftelijke goedkeuring van het waterschap of bij een officiële regeling met het waterschap/hoogheemraadschap. TBB. Voor alle gewassen wordt een teeltvrije zone aangehouden naast watergangen en waterdragende sloten, m.u.v. greppels en droge sloten die gedurende de teelt op dit perceel geen water bevatten (d.w.z. niet meer dan à dagen in de periode tussen maart en 3 oktober). De teeltvrije zone wordt niet bemest en bespoten. Deze teeltvrije zone bedraagt: Controleer of verklaring van of officiële regeling met waterschap aanwezig en geldig is. Controleer de breedte van de teeltvrije zone bij de de beginaudit of de teeltaudit visueel. De afstand wordt gerekend vanaf het midden van de plant tot de insteek van de watergang. De spuittechniek die in de praktijk nauwelijks gangbaar is, is cursief weergegeven. Teeltvrije zone 50 cm ( +,,3) 50 cm + drift-vanggewas (+,,3) 50 cm + luchtondersteuning (+,,3) 50 cm + overkapte beddenspuit 50 cm + handgedragen spuit 0 cm + emissiescherm (+,,3) 0 cm + biologische teelt (+,,3) 500 cm +,,3): toepassing bij oppervlaktewaterlichaam aangewezen in artikel 3 Uitvoeringsbesluit meststoffenwet (ecologisch waardevolle beken) = kantdoppen = driftarme doppen 3 = spuitdoppen niet hoger dan 50 cm boven het gewas of kale grond Bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen op braakliggend land (onkruidbestrijding) geldt een spuitvrije zone van 50 cm. Reiniging Glasopstanden Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

14 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie GL. Alleen fluormiddelen voor glasreiniging op basis van ammoniumbifluoride zijn toegestaan. Administratieve beoordeling van de registraties. Middelen op basis van waterstoffluoride (dampwerking) zijn niet toegestaan. Visueel beoordelen of opvang en hergebruik van water Aan de buitenzijde van de kas moet het water van de bovenzijde worden opgevangen en plaats vindt bij de reiniging van het glas. hergebruikt. Aan de binnenzijde is reiniging met hogedrukspuit en water ook een optie. Aanvullend zijn middelen op basis van zuren, waterstofperoxide en het gebruik van milde zepen (inclusief Savona) beschikbaar en toegestaan. Energie EBB Vul eens per twee jaar de checklist energiebesparingsmaatregelen bloembollen (EMB) in via: controle aanwezigheid ingevulde lijst. EBB. Het bedrijf maakt gebruik van een klimaatcomputer en laat zich minimaal eens per jaar adviseren over de instellingen door een installateur/adviseur Controleer op de aanwezigheid van het adviesrapport met daarin tevens een weergave van de toegepaste keuzemaatregelen mbt instellingen klimaatcomputer (zie k- KBB6: Deficit drogen, k-kbb7: temperatuurintegratie en k- KBB8: ventilatie op basis van RV en T) EBB.3 EBB.4 EBB.5 Het bedrijf past één van de volgende maatregelen toe: - Verminderde circulatie + frequentieregelaar - Verminderde circulatie + gelijkstroom ventilator Bij -laagsbeluchting is de bovenste laag kisten afgedekt. Het bedrijf maakt gebruik van hoogrendementsketels (HR) Biodiversiteit BD. Er is een inventarisatie uitgevoerd van de aanwezige biodiversiteit op het bedrijf aan de hand van de Biodiversiteit checklist. Daarbij is vastgesteld aan welke maatregelen het bedrijf voldoet en wat de puntenscore van het bedrijf is. De Biodiversiteit checklist is beschikbaar via de website van SMK. BD. Voor telers die EU-betalingrechten verzilveren op de grond waarop bollen geteeld worden: het bedrijf voldoet aan de voorwaarden voor vergroeningspremie die vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid gesteld worden. Water W. In het geval het bedrijf gebruik maakt van beregening of irrigatie moet een waterplan worden opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler. Met dit waterplan opgesteld wordt aangetoond dat voor de aangemelde gewassen aan de gestelde eisen kan worden voldaan. In het waterplan moet worden vermeld: Een inschatting van de hoeveelheid water die komend seizoen wordt gebruikt (gebaseerd op ervaring in vorig seizoen). De waterbron die wordt gebruikt. De beregenings- of irrigatietechniek die wordt toegepast. Er wordt minimaal maatregel uit criterium W.3 toegepast. Het waterplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard* Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening vor de Fysieke controle op aanwezigheid van frequentiegeregelde of gelijkstroomventilatoren Fysieke controle op aanwezigheid en gebruik afdekplaten Fysieke controle op aanwezigheid en gebruik Controleer administratief of de inventarisatie is uitgevoerd en visueel of de inventarisatie in overeenstemming is met de situatie op het bedrijf. Controleer administratief of aan de eisen voldaan wordt. Controleer of het waterplan voldoet aan de gestelde normen. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

15 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie hoeveelheid water te kunnen uitvoeren, en kennis te hebben van de hoeveelheid water die een gewas nodig heeft. W. Gedurende het teeltseizoen wordt:de gebruikte hoeveelheid water geregistreerd, uitgesplitst naar waterbron (conform de eisen voor het registreren van het grondwater gebruik zoals omschreven in de algemene eisen). Er gebruik gemaakt is van een beregeningsplanner of beregeningswijzer bij toepassing van additoneel water. Een beregeningsadvies door een ervaren adviseur geldt ook als zodanig. W.3 Aanvullend water wordt toegediend met gebruikmaking van één van de volgende methoden: Sproeiboom in plaats van beregeningskanon. Druppelaars Fertigatie Vaste beregening (niet mobiel) Inunderen (drains vol laten lopen vanuit de sloten) Beregeningskanon; alleen in combinatie met actuele vochtmetingen met behulp van tensiometer of watermarks. Afval A. Organisch en anorganisch afval scheiden, apart verwerken of afvoeren. Groenafval - zoals takken, bladeren en maaisel mag op perceel blijven. Anorganische afvalstromen gescheiden afvoeren in de volgende fracties voor zover daar in de regio inzamelsystemen voor beschikbaar zijn: tuinbouwfolies, plastic potten, bindmaterialen, schermdoeken, glas, asbest, papier en chemisch afval. Afspraken met afvalverwerkende bedrijven in contracten afsluiten. A. Lozingen op het oppervlaktewater van afvalwater met ontsmettings- of gewasbeschermingsmiddelen zijn niet toegestaan. Afvalwater van het reinigen van producten moet op het bedrijf zelf worden verwerkt. A.3 Registreer soort, hoeveelheid en bestemming van afval afkomstig van het bedrijf (kunststof, substraat, gewas, gevaarlijk afval, overig). Verpakkingen V. PVC of gechloreerde polymeren zijn niet toegestaan in verpakkingsmateriaal. Per kg verpakkingsmateriaal is de aanwezigheid van maximaal 00 mg zware metalen (cadmium, lood, kwik en zeswaardig chroom) toegestaan. Werkomstandigheden WE Aandachtspunten voor duurzaam en veilig werken worden minimaal één maal per jaar. met de betrokken medewerkers besproken in een werk- of teamoverleg. Van dit overleg is een verslag aanwezig (minimaal lijstje afspraken en datum van volgend werkoverleg) dat voor betrokken medewerkers toegankelijk is. WE. WE.3 De benodigde persoonlijke beschermingsmaterialen (PBM's) zijn beschikbaar en er is toezicht op het juiste gebruik. Aanwezigheid RI&E van maximaal vier jaar oud en bijbehorend verbeterplan. Het verbeterplan wordt jaarlijks bijgewerkt. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer of afval volgens de eisen wordt afgevoerd en controleer de nota s van de afvalverwerkende bedrijven. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer de aankoopbonnen van het verpakkingsmateriaal en samenstelling van het verpakkingsmateriaal. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen Controleer verslag teamoverleg. Bij initiële audit bij bedrijf dat dit nog niet regelmatig doet: datum van eerste overleg moet zijn vastgesteld. Controleer aanwezigheid materialen. Controleer het toezicht houden op het juiste gebruik. Dit toezicht kan blijken uit verslagen van werkoverleggen of uit aanwezige registraties of uit interviews op het bedrijf. Aantoonbaar met GlobalGap certificaat. Controleer of RI&E aan eisen voldoet, evenals het verbeterplan.

16 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Aantoonbaar met geldig GlobalGap certificaat. WE Bedrijf zorgt voor opleidingen en trainingen van medewerkers. Lijst opleidingen of trainingen waaraan medewerkers.4 Overzicht van gevolgde trainingsactiviteiten per medewerker aanwezig (certificaten of hebben deelgenomen. getuigschriften). Aantoonbaar met geldig GlobalGap certificaat. WE.5 Ingehuurd personeel krijgt instructies over werkzaamheden in bedrijf. Controleer de medewerkers op het ontvangen van instructies. Dit kan blijken uit verslagen van werkoverleggen, instructiemateriaal uit aanwezige registraties of uit interviews op het bedrijf. Aantoonbaar met GlobalGap certificaat. WE Personeel, zowel eigen als ingehuurd, wordt volgens de sector CAO behandeld. Administratieve audit op aanwezigheid van de sector CAO.6 sector CAO aanwezig en in de ondertekende schriftelijke arbeidsovereenkomsten van iedere medewerker wordt naar de CAO verwezen. in het bedrijf en de verwijzing naar de CAO in de schriftelijke arbeidsovereenkomsten van iedere Personeel via uitzendbureau wordt volgens de CAO voor de uitzendbranche behandeld. Dit medewerker. kan in Nederland worden aangetoond door te werken met uitzendbureaus die voldoen aan de eisen van NEN Voor de vaste medewerkers gaat het om CAO Open Teelt Personeel via uitzendbureau geldt CAO voor In geval geen CAO aanwezig is aantonen dat het minimumloon wordt uitbetaald, zowel voor eigen als (via een uitzendbureau) ingehuurd personeel. uitzendbranche Uitzendbureaus die NEN zijn gecertificeerd staan vermeld op de website Het minimumloon betreft het wettelijk minimumloon, dan wel het minimumloon dat door werkgevers- en werknemersorganisaties is overeengekomen. Getekende contracten van eigen als ingehuurd personeel inzien (steekproef van twee medewerkers). Conformiteitsverklaring van een accountant inzien. WE Actuele registratie medewerkers bedrijf (volledige namen, functieomschrijving, geboortedatum, Toetsing inhoud personeelsdossier..7 startdatum, sofinummer, kopie identiteitskaart/paspoort). Een conformiteitsverklaring van een accountant kan volstaan. Omwonenden OM. Bollenteler houdt in zijn werk rekeningen met omwonenden en geeft openheid over zijn bedrijfsvoering. Ter inspiratie zijn de richtlijnen zoals overeengekomen in Gemeente Hardenberg bijgevoegd in bijlage 5. Aanvullende registraties X. De data van de oogst van de gewassen. Bij doorlopende oogst moet de hoeveelheid geoogst product en herkomst op het bedrijf per datum worden geregistreerd. Administratieve en visuele inspectie van controleerbare punten (bijv. afstand tot scholen, deelname open dagen, verzonden communicatie, e.d.). Teler moet zichtbaar kunnen maken dat en hoe hij naar zijn omgeving communiceert. Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

17 Tabel Lijst van te telen Bloembol en knol gewassen binnen Nederland Bolgewassen Voorjaarsbloeiers Tulp Hyacint Narcis Krokus (Grote gele en soort) Bijzondere bolgewassen Zomerbloeiers Lelie Gladiool (kralen en pitten) Iris (klein- en grofbollig) Dahlia Tabel Toegestane hoeveelheid werkzame stof De maximaal toegestane hoeveelheid werkzame stof die u kunt gebruiken per middelengroep (uitgedrukt in kg per hectare per aangemeld gewas) is als volgt: Tulp Hyacint Narcis Krokus Bijzondere bolgewassen Lelie Gladiool Iris Dahlia Middelengroep Bolontsmetting 3,7 3, 4, 3, 3,7 6,9 4,,4 0 Gewasbespuiting- Fungiciden Gewasbespuiting - Insecticiden 5,7 3,5 4,0,,4 6,0 3,8,4,8 0, 0,* 0 0, 0, 0,8 0, 0, 0, Herbiciden 4,8 4, 5,0 4,0 3,8 8,9 5, 6, 3, Grondbehandeling,3 4, 6,7 Totaal 4,4,0 3, 8,5 0,0 33,9 7, 5,7 5,0 * Alleen indien teelt van werkbollen (uitgaand van 0% werkbollen van totale hyacintenareaal) Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

18 3. KEUZEMAATLATTEN Op de volgende vier keuzemaatlatten moet een minimaal aantal punten worden behaald. Per maatlat staan deze puntenaantallen aangegeven. Het niet voldoen geldt als een major tekortkoming. 3.: Keuzemaatlat algemeen; 3.: Keuzemaatlat werkomstandigheden; 3.3: Keuzemaatlat natuur en landschapsbeheer; 3.4: Keuzemaatlat klimaatlat. Bonus / malus systeem Om Milieukeur te verkrijgen moeten minimaal evenveel bonuspunten worden behaald met keuzemaatregelen uit de keuzemaatlat algemeen als het aantal behaalde maluspunten door toepassing van milieubelastende middelen (bonus/malus systeem) berekend als totaal voor elk perceel met aangemeld gewas. De bonuspunten en maluspunten worden toegekend per hectare gewas. Het puntensysteem omvat de volgende onderdelen per gewas - Maluspunten: Voor elke toepassing van een milieubelastend middel of aandachtstof worden per ha maluspunten afgetrokken. Zie hiervoor de bijlagen met toegestane middelen (bijlage 4i) en paragraaf G.3. Het aantal behaalde maluspunten is afhankelijk van de toegepaste gewasbeschermingsmiddelen. - Bonuspunten: Voor de toepassing van keuzemaatregelen uit de keuzemaatlat Algemeen (3.) worden bonuspunten toegekend. Met deze bonuspunten kunnen maluspunten worden gecompenseerd Bij elke keuzemaatregel staat het aantal bonuspunten vermeld. Bonuspunten op perceelsniveau gelden voor de afzonderlijke percelen van de aangemelde gewassen. - Per perceel: De punten worden op perceelsniveau berekend. Bonuspunten die behaald worden op bedrijfsniveau gelden voor alle afzonderlijke percelen op het bedrijf. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen

19 3. Keuzemaatlat algemeen Nr. Keuzemaatregel Beoordelingsrichtlijn Punten/ha k-kbb Keuzemaatregelen bemesting Controleer visueel en/of administratief of Gebruik langzaamwerkende meststoffen / meststoffen met nitrificatieremmer bij voorjaarsgiften voor zomergewassen. aan de gestelde criteria wordt voldaan. Toepassen van beddenbemesting met stikstof en fosfaat. Door beddenbemesting toe te passen kan in een aantal gewassen de dosering omlaag. Hierdoor blijft meer ruimte over voor de aanvoer van organische stof ter verbetering van de bodemvruchtbaarheid. Inzaaien TVZ en onbeteelde kopakkers met gras of graangewas langs watergangen ter voorkoming van afspoeling van stikstof en fosfaat en gewasbeschermingsmiddelen. NB deze strook mag niet bemest en niet bespoten worden. Inzaaien TVZ en onbeteeltde kopakkers met bloeiend gewas (aantrekkelijk voor bestuivers) langs watergangen ter voorkoming van afspoeling van stikstof en fosfaat en gewasbeschermingsmiddelen. NB deze strook mag niet bemest en niet bespoten worden.) 3 Uitrijden organische mest niet eerder dan twee weken voor zaaien (gewas of groenbemester) 0,5 / planten. Aanleg infiltratiegreppel om oppervlakkige afspoeling te voorkomen. Gebruik van ijzerzand om drains om fosfaat uit perceel vast te leggen k-kbb Keuzemaatregelen bemesting in het kader van bewustwording en kennis over het perceel algemeen: Crop-scan bodemscanners die plaatsspecifiek ph, percentage organische stof en/of geleidbaarheid in beeld brengen (bijvoorbeeld Veris scan, EM38) Slechte plekken die op de scans naar voren komen moeten ter plekke nader onderzocht worden; het kan hierbij gaan om slechte structuur, waterhuishouding, bemesting, aaltjes, etc. Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. 0,5 Keuzemaatregelen gewasbescherming k-kbb3 Extra emissiebeperkende maatregelen (perceelsniveau; punten gelden voor ha Milieukeurgewas waarop maatregel wordt toegepast) Spuitapparatuur Toepassing van sleepdoek op de spuitboom. Rijenspuit voor minimaal 80% van alle toepassingen. Overkapte beddenspuit voor minimaal 80% van alle toepassingen. Overkapte spuitboom voor minimaal 80% van alle toepassingen. Afgeschermde spuitboom voor minimaal 80% van alle toepassingen. Sensorgestuurde spuittoepassingen. Gebruik padenspuit Automatische sectie-/dop aansturing met GPS. Het bezit van emissiebeperkende spuitapparatuur dient visueel beoordeeld te worden. Het hebben van een drift-vanggewas in de teeltvrije zone of een extra spuitvrije zone wordt eveneens visueel vastgesteld. Max p/ha. 0,50 0,50 Drift-Vanggewas of windschermen: Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen