MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT SPECIFIEKE CRITERIA VOOR HARDFRUIT, STEENFRUIT EN HOUTIG KLEINFRUIT.

Transcriptie

1 MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT met SPECIFIEKE CRITERIA VOOR HARDFRUIT, STEENFRUIT EN HOUTIG KLEINFRUIT Datum van ingang: januari 207 Herziening per: januari 208 Vastgesteld door: Code: SMK PP.6 Publicatie van dit schema onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen. Het meest recente certificatieschema en eventuele aanvullende besluiten staan gepubliceerd op Het woordmerk en het beeldmerk (logo) Milieukeur zijn wettelijk beschermd en gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau onder nummer / Bij onterecht gebruik van het woordmerk of het beeldmerk worden sancties opgelegd.

2 INHOUDSOPGAVE Specifieke Criteria Plantaardige Producten uit Open Teelt (Alleen de vet gedrukte onderdelen van deze inhoudsopgave zijn in dit document opgenomen). Afbakening Verplichte eisen Keuzemaatlatten Keuzemaatlat algemeen Keuzemaatlat werkomstandigheden Keuzemaatlat Natuur- en Landschapsbeheer Bijlage : Uitwerking voorbeeld Gewasbeschermings-, bemestings- en waterplan Bijlage 2: Bemesting Bijlage 3: Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt Bijlage 4a: Regeling uitzondering bestrijdingsmiddelen Bijlage 4b: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor akkerbouw en vollegrondsgroenten Bijlage 4c: Approved pesticides in Southern Europe Bijlage 4d: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor steenfruit Bijlage 4f: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor houtig kleinfruit Bijlage 4g: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor boomkwekerijgewassen Bijlage 4h: Aandachtstoffen Milieukeur... 4 Bijlage 4i Lijst met risicostoffen - pilot 207 hardfruit Bijlage 5: Overzicht van driftreducerende maatregelen in de fruitteelt Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 2 van 45

3 Specifieke criteria voor Hardfruit, Steenfruit en Houtig Kleinfruit Tekortkomingen: bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen (geen major of minor tekortkomingen) Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie 0.0 Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de algemene eisen (Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s) voldoen. Deze Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s staan apart vermeld bij elke productgroep en / of dienst. Vigerende versie op website SMK bij productgroep en / of dienst. Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de specifieke criteria voor de betreffende productgroep voldoen. Een ketenregisseur die zelf geen product produceert of be-/verwerkt behoeft alleen aan de eisen voor ketenregie te voldoen.. Afbakening Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie F. Aanmelding geldt voor de totale bedrijfsproductie van hardfruit (appels en/of peren), steenfruit (pruimen en/of kersen) en/of houtig kleinfruit (blauwe bes, rode bes, zwarte bes, kruisbes, braam, framboos) en kiwibes. Controleer of de hele bedrijfsproductie is aangemeld voor Milieukeur. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 3 van 45

4 2. Verplichte eisen bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen bij vervolgaudits telt iedere tekortkoming als een major tekortkoming Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie A2.0 Keuzemaatlatten Een certificaathouder en/of deelnemer dient de volgende score te behalen op de keuzemaatlatten: Minimaal evenveel bonuspunten met de keuzemaatlat algemeen (paragraaf 3.) als behaalde maluspunten door toepassing milieubelastende gewasbeschermingsmiddelen. Bij vast personeel minimaal 4 punten en bij alleen tijdelijk personeel minimaal 2 punten op de keuzemaatlat werkomstandigheden (paragraaf 3.2). Minimaal 4 punten op de keuzemaatlat natuur en landschapsbeheer (paragraaf 3.3). Controleer of de digitale checklist correct is ingevuld en voldoende punten zijn behaald. Bovenstaande wordt aangetoond door middel van de ingevulde digitale checklist keuzemaatregelen Milieukeur (te downloaden via > certificatieschema s) en wordt na goedkeuring door de CI opgestuurd naar SMK. Bemesting B2. Stikstofbemesting Op bedrijfsniveau voldoen aan gebruiksnormen voor stikstof uitgesplitst naar gewas en grondsoort (zie bijlage 2). B2.2 Fosfaatbemesting Op bedrijfsniveau voldoen aan de gebruiksnorm voor fosfaat, gebaseerd op de fosfaattoestand van de bodem (zie bijlage 2). Het hiervoor noodzakelijke grondonderzoek wordt volgens het wettelijke protocol uitgevoerd en is vier jaar geldig. Kopieën van de resultaten van het volledige grondonderzoek moeten worden overlegd (zie bijlage 2). B2.3 Bemestingsplan Er is een bemestingsplan voor het gehele bedrijf aanwezig, opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Het bemestingsplan bestaat uit een berekening voor de stikstofbemesting en fosfaatbemesting. Alle perceel/gewascombinaties zijn opgenomen in het plan. Het bemestingsplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. Controleer of de stikstofgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of de fosfaatgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of het bemestingsplan voldoet aan de gestelde normen. Controleer de kwalificaties van de opsteller van het bemestingsplan. Stikstof In het bemestingsplan voor stikstof moet worden vermeld: Totale aanvoer van stikstof uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Berekende hoeveelheid werkzame stikstof uit organische mest. Bodemvoorraad stikstof. Analyseresultaat N-mineraal monster. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 4 van 45

5 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Fosfaat In het bemestingsplan voor fosfaat moet worden vermeld: Totale aanvoer van fosfaat uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Pw-getal per perceel. De analyse daarvan mag niet ouder zijn dan 4 jaar. * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening voor de hoeveelheid meststoffen te kunnen uitvoeren, en kennis heeft van de hoeveelheid meststoffen die een gewas nodig heeft. B2.4 Registratie meststoffengebruik Registreer volledige inkoop, voorraad, verbruik stikstof- en fosfaathoudende meststoffen (inclusief organische meststoffen). Registreer dagelijks gebruik (dosering, datum, volledige naam meststof, naam toepasser) meststoffen op perceelsniveau. B2.5 Keuring kunstmeststrooier Keuring van de kunstmeststrooier mag niet ouder zijn dan 4 jaar en wordt uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige conform de richtlijnen van de EN De verplichte keuring geldt niet voor kunstmeststrooiers met een werkbreedte kleiner dan 2 meter. In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Voor de kunstmeststrooier en overige bemestingsapparatuur wordt een vierjaarlijkse kalibratie uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige, waarbij de afwijking van de bemestingsgift maximaal ± 5% mag bedragen. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. B2.6 Onderhoudswerkzaamheden Registreer onderhoudswerkzaamheden aan bemestingsapparatuur, inclusief de werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. B2.7 Cadmiumgehalte fosfaatmeststoffen Het cadmiumgehalte in de toegepaste fosfaatmeststoffen mag maximaal 20 mg/kg fosfaat bedragen, geldt ook voor mixen. Het cadmiumgehalte van de gebruikte fosfaatmeststoffen moet worden aangetoond met een certificaat of schriftelijke verklaring (ondertekend en gedateerd) van de leverancier. B2.8 Aanwending dierlijke mest De wettelijke voorschriften voor aanwending van meststoffen dienen te worden nageleefd. Voor de toepassing van drijfmest gelden de volgende aanvullende voorwaarden: Toepassing van onbewerkte drijfmest is tot uiterlijk augustus toegestaan. Vanaf augustus tot 3 september is alleen toepassing van producten van bewerkte drijfmest toegestaan, met N-werkingscoëfficiënt van minimaal 80%, op percelen waar uiterlijk 30 september een groenbemester wordt geteeld of datzelfde najaar bollen worden geplant. Controleer of registratie aanwezig is en conform de richtlijnen is ingevuld. Controleer of keuringsrapport aan de voorgeschreven criteria voldoet. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of het cadmiumgehalte voldoet Controleer bemestingsregistraties op het toepassen van onbewerkte mest. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 5 van 45

6 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie B2.9 Gehaltes zware metalen in compost Controleer aan de hand van analyserapport of vervoersbewijs Compost voldoet aan de hieronder genoemde wettelijke eisen (opgenomen in de Meststoffenwet) voor wat betreft de gehalten aan zware metalen. of samenstelling compost voldoet. Dit moet worden aangetoond aan de hand van een certificaat of analyserapport opgesteld door een hiervoor ISO 7025 geaccrediteerd laboratorium. Een door producent en leverancier ondertekend vervoersbewijs waarin wordt verwezen naar het analyserapport geldt ook als zodanig. Cadmium: < mg/kg ds Chroom: < 50 mg/kg ds Koper: < 90 mg/kg ds Kwik: < 0,3 mg/kg ds Nikkel: < 20 mg/kg ds Lood: < 00 mg/kg ds Zink: < 290 mg/kg ds Arseen: < 5 mg/kg ds B2. 0 BF2. BF2.2 BF2.3 BF2.4 Het gebruik van aangevoerd slib is niet toegestaan. Bemestingsplan fruitteelt Het bemestingsplan is gebaseerd op de richtlijnen voor bemesting van fruitteeltgewassen opgenomen in Adviesbasis voor bemesting van fruitteeltgewassen in de vollegrond (uitgave IKC akkerbouw en tuinbouw juni 994, 2edruk). Het bemestingsplan mag ook gebaseerd zijn op adviezen van een bemestingsadviseur. Stikstofbemonstering hard- en steenfruit De stikstofbemesting wordt gebaseerd op een jaarlijkse te nemen N-mineraal monster van de grond, genomen voor de teelt (minimaal per teeltcyclus per perceel) en jaarlijks te nemen vrucht- of bladmonster(s). Per bedrijf voor appels en peren /steenfruit zijn twee late vrucht- of bladanalyses verplicht (ca. augustus) om de winterbemesting te bepalen. Als aantoonbaar kan worden gemaakt dat er geen winterbemesting is uitgevoerd dan zijn de twee late (ca. augustus) vrucht- of bladanalyses per bedrijf in het voorgaande teeltseizoen niet verplicht. Bij aanwezigheid meerdere percelen monstername voor de late vrucht- of bladanalyses op verschillende percelen. Stikstofbemonstering houtig kleinfruit De stikstofbemesting wordt gebaseerd op jaarlijks te nemen bladmonsters. per bedrijf worden twee normale (late) bladanalyses genomen (ca. eind juli - begin augustus) om de winterbemesting te bepalen. Bij aanwezigheid meerdere percelen monstername voor bladanalyses op verschillende percelen. Minimaal eens in de 3 jaar een N-mineraal monster van de grond. N-mineraal monster van de grond verplicht bij de aanleg van een nieuwe beplanting. Spreiding stikstofbemesting De stikstofbemesting wordt in meerdere giften toegediend, gespreid over het groeiseizoen. Per gift minimaal 30 kg N/ha en maximaal 50 kg N/ha. Stikstofbemesting gebeurt uitsluitend als strokenbemesting. Spreiding van de stikstofgift mag ook plaatsvinden met fertigatie in combinatie met bladbemesting. Controleer of aangevoerd slib is toegepast in bemestingsregistratie. Controleer of gebruik wordt gemaakt van genoemde Adviesbasis, dan wel van de adviezen van een bemestingsadviseur. Controleer administratief de uitvoering van de blad- vrucht- of grondanalyses. Controleer de aanwezigheid van een analyserapport van een ISO 7025 geaccrediteerd laboratorium worden administratief beoordeeld. Controleer of in het bemestingsplan de analyseresultaten zijn meegenomen. Controleer administratief de uitvoering van de blad- of grondanalyses. Controleer de aanwezigheid van een analyserapport van een ISO 7025 geaccrediteerd laboratorium worden administratief beoordeeld. Controleer of in het bemestingsplan de analyseresultaten zijn meegenomen. Controleer administratief of de stikstof gespreid is toegediend. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 6 van 45

7 Gewasbescherming G2. Gewasbeschermingsmiddelen Voor steenfruit en houtig kleinfruit: Alleen middelen die voorkomen op de lijsten van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor Milieukeur (zie bijlage 4d en 4f) mogen worden toegepast. Voor hardfruit: 207 geldt als pilot jaar voor een nieuwe methodiek gewasbescherming, op basis van risicostoffen. De risicostoffen zijn weergeven in bijlage 4i. Deze risicostoffen zijn opgedeeld in twee categorieën, waarbij per categorie de volgende beperking geldt: o Rode lijst: alleen de werkzame stoffen waarvan is aangegeven dat deze zijn toegestaan in hardfruit mogen worden toegepast. Per toepassing wordt een maluspunt toegekend. o Oranje lijst: alle werkzame stoffen met wettelijke toelating in betreffende teelt mogen worden toegepast. Per toepassing wordt één halve maluspunt toegekend. Alle werkzame stoffen met wettelijke toelating die niet op de risicostoffen lijst staan, zijn automatisch toegestaan zonder toekenning van maluspunten. Vanwege de pilot vervalt criterium G2.3 voor hardfruit. Daarnaast zijn ook stoffen toegestaan die voorkomen op de RUB-lijst (Regeling Uitzondering Bestrijdingsmiddelen) (bijlage 4a). Voor de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen gelden minimaal de wettelijke richtlijnen. Het toestaan van gewasbeschermingsmiddelen in Milieukeur is gebaseerd op werkzame stof, waarbij één middelnaam/productnaam als voorbeeld in de lijst wordt weergegeven. Andere gewasbeschermingsmiddelen zijn toegestaan mits ze dezelfde werkzame stof(fen) bevatten én de maximale hoeveelheid werkzame stof per toepassing zoals vermeld in de lijst niet wordt overschreden. In de teelt van hardfruit is bij opwaarts of zijwaarts spuiten de toepassing van 90% driftreductie verplicht. Bij overige toepassingen geldt een driftreductie van 75%. Voor een overzicht van (combinaties van) maatregelen die daaraan voldoen zie bijlage 5. In de teelt van steenfruit en houtig kleinfruit is voor alle bespuitingen toepassing van 75% driftreductie verplicht. Voor een overzicht van (combinaties van) maatregelen die daaraan voldoen zie bijlage 5. De basis Milieukeur eis voor driftreductie geldt voor het hele perceel en voor alle percelen. Aanvullende driftbeperkende maatregelen zoals aangegeven in bijlage 4 gelden alleen voor percelen grenzend aan oppervlaktewater, voor het hele perceel Daarnaast zijn de wettelijke gebruiksvoorschriften (maximale doseringen, de toepassingsperiode en eventuele aanvullende gebruiksvoorschriften) van kracht. Voor zaaizaadontsmetting, zaadcoating of stekmiddelen zijn alle wettelijk toegelaten middelen toegestaan. Gewasbeschermingsmiddelen waarvan de wettelijke toelating en de eventuele opgebruikregeling meer dan een half jaar is verlopen, mogen niet op het bedrijf aanwezig zijn. Veiligheidstermijnen voor gebruik van gewasbeschermingsmiddelen voor aanvang van de oogst moeten worden gehanteerd. Controleer of toepassing gewasbeschermingsmiddelen volgens norm verloopt. Het juiste gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt beoordeeld aan de hand van een administratieve beoordeling van de gewasbeschermingsmiddelenregistratie, een fysieke beoordeling van de aanwezige middelen in de middelenkast en het nemen van residumonsters op het bedrijf. Uit de gewasbeschermingsmiddelenregistratie moet blijken dat de aanvullende gebruiksvoorschriften (zoals genoemd in de lijsten met toegestane middelen) zijn nageleefd. Balansberekening Bij de beginaudit vindt een inventarisatie van de bestrijdingsmiddelenkast plaats. Bij de teeltaudit tijdens het teeltseizoen wordt de verbruiksregistratie doorgenomen. Beoordeeld wordt of aan de eisen wordt voldaan. Bij de eindaudit wordt het verbruik berekend door het verschil te bepalen tussen de beginvoorraad (opgenomen bij de beginaudit) en de aankopen tijdens de teelt (m.b.v. facturen) en de na de teelt daadwerkelijk aanwezige voorraad van de bestrijdingsmiddelen in de bestrijdingsmiddelenkast. Het berekende verbruik wordt vergeleken met de registratie van de toepassing van de bestrijdingsmiddelen. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 7 van 45

8 Toelichting: Pleksgewijze toepassing wordt gedefinieerd als een toepassing op maximaal 0% van een hectare product. Dat betekent dat op een hectare 0% van de toegestane dosering mag worden toegepast in het geval een middel voor alle producten mag worden gebruikt. In het geval op een perceel meerdere producten staan waarvoor verschillende toelatingen gelden, betekent dit dat de 0% wordt berekend over de oppervlakte binnen het perceel waarop de producten worden geteeld waarvoor de toelating geldt. Pleksgewijze toepassing wordt berekend over het totale perceel, inclusief eventuele grasbanen en/of zwarte stroken. G2.2 Residu onderzoek Middels een jaarlijks residuonderzoek op het gewas (bladmonster) dient te worden aangetoond dat er geen gewasbeschermingsmiddelen zijn toegediend die niet wettelijk zijn toegelaten en/of niet zijn toegestaan binnen dit Milieukeurschema. Het residu onderzoek dient te voldoen aan de criteria zoals gesteld in het Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt (zie Bijlage 3). G2.3 Aandachtstoffen en toegestane middelen Een aantal gewasbeschermingsmiddelen is aangemerkt als aandachtstof vanwege schadelijkheid voor het milieu (waterkwaliteit, bijen) of voor de humane gezondheid. Zie bijlage 4h. Daarnaast zijn alle stoffen waarbij een toepassing leidt tot meer dan 00 milieubelastingspunten 2 voor waterleven, bodemleven of grondwater aangemerkt als milieubelastend. Milieubelastende middelen en aandachtstoffen zijn alleen toegestaan binnen een Milieukeurteelt voor de betreffende teelt worden beoordeeld als noodzakelijk in een geïntegreerde gewasbeschermingsaanpak gericht op behoud van opbrengst en kwaliteit (zie bijlage 4d en 4f: toegestane gewasbeschermingsmiddelen). Voor elke toepassing van een milieubelastend middel en voor elke toepassing van aandachtstoffen worden per ha maluspunten toegekend. Zie hiervoor de bijlagen met toegestane gewasbeschermingsmiddelen. De maluspunten voor toepassing van milieubelastende middelen / aandachtstoffen voor het waterleven komen te vervallen indien de rand van het perceel minimaal 4 m is verwijderd van de insteek van de sloot. Het aantal maluspunten wordt berekend aan de hand van de toegepaste dosering ten opzichte van de etiket dosering en afgerond op eentiende. Bij gebruik van bijvoorbeeld een halve dosering, mag het aantal maluspunten worden gehalveerd. Controleer het aantal maluspunten vast. Let op: Een maluspunt voor de toepassing van milieubelastende middelen wordt niet toegekend als de toepassing aantoonbaar en controleerbaar onder de 00 milieubelastingspunten blijft voor het bodemleven, het grond- en het oppervlaktewater door middel van: Een aangepaste dosering (zie boven). Gebruik van driftbeperkende maatregelen die verder gaan dan de basiseis van 75% driftreductie en maatregelen die in de lijst van toegestane middelen zijn genoemd (bijvoorbeeld gebruik van 90% driftbeperkende doppen). Pleksgewijze toepassing; maluspunten vervallen bij pleksgewijze toepassing, mits de milieubelasting onder de 00 milieubelastingspunten komt. Er wordt hierbij uitgegaan van een 0% toepassing van de etiketdosering. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 8 van 45

9 De indeling van de driftbeperkende doppen en technieken is terug te vinden op de site van Helpdesk water met zoekterm doppen ( Top 0 probleemstoffen van bestrijdingsmiddelenatlas (MAC EQS) en probleemstoffen VEWIN/ RIWA 204 en SZW lijst (juli 204) en WHO lijst (2009) 2 Op basis van de Milieumeetlat ( G2.4 Actieve stofnorm Per gewas geldt een maximum voor de hoeveelheid werkzame stof per hectare per jaar: de actieve stofnorm (zie criterium GF2.2). Voor meermalige teelten geldt de actieve stofnorm per teelt. De volgende toepassingen worden meegerekend: Zaaizaad- of pootgoedontsmetting (indien toegepast op eigen bedrijf). Alle toepassingen van zaaien of planten t/m oogst product Na-oogst behandeling van het product De volgende middelen vallen buiten de kg-norm: Bacterie- / schimmelpreparaten en natuurlijke vijanden bewaarmiddelen (alleen in de schuur) kiemremmingsmiddelen minerale olie uitvloeiers ijzer(iii)fosfaat kaliumwaterstofcarbonaat zwavel G2.5 Toegestane perceelsvariatie actieve stof De toegestane hoeveelheid werkzame stof per perceel mag met maximaal 25% worden overschreden onder de voorwaarde dat deze hoeveelheid op andere percelen met Milieukeurproduct wordt gespaard. De gespaarde hoeveelheid mag maximaal 2 jaar worden bewaard, waarna deze vervalt. De gebruikte hoeveelheid glyfosaat op bedrijfsniveau valt buiten het spaarsysteem. G2.6 Gewasbeschermingsplan Er is een gewasbeschermingsplan voor de aangemelde gewassen aanwezig, opgesteld door een vakbekwame* adviseur of een vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Dit plan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om een gewasbeschermingsmiddelenplan op te stellen, en kennis heeft van de ziekten en plagen die in een gewas kunnen optreden. G2.7 Registratie gewasbescherming Actuele registratie van inkoop, voorraad, en verbruik van gewasbeschermingsmiddelen (inclusief biologische middelen) voor het gehele bedrijf van oogst tot oogst. Registratie verbruik (dosering, datum, volledige middelnaam en/of Ctgb code), toepasser, reden toepassing en toepassingsmethode op perceelniveau. Registraties dagelijks in logboek bijwerken. Vermeld reden voor afwijking van het gewasbeschermingsplan in logboek. Controleer de gebruikte hoeveelheid werkzame stof na de teelt aan de hand van de registraties en/of facturen van loonwerkers. Controleer de overschreden hoeveelheid werkzame stof en de gespaarde hoeveelheid. Controleer of het gewasbeschermingsplan voldoet aan de gestelde normen. Controleer of registraties aanwezig zijn en conform eisen zijn ingevuld. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 9 van 45

10 G2.8 Bewijs Vakbekwaamheid Toepassers van gewasbeschermingsmiddelen zijn in bezit van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid (voorheen spuitlicentie). G2.9 Keuring spuitapparatuur De keuring van de spuitapparatuur mag maximaal twee jaar oud zijn. De tweejaarlijkse spuitkeuring kan worden omgezet in de wettelijke driejaarlijkse spuitkeuring indien jaarlijks zelfkalibratie plaatsvindt waarbij de werking van de doppen wordt getoetst en een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De spuitapparatuur moet zijn goedgekeurd door een erkend bedrijf (NL; erkend door Stichting Kwaliteitseisen Landbouwtechniek (SKL)). Van spuitapparatuur waarvoor geen SKL erkende keuring beschikbaar is, dient jaarlijks de werking van de doppen te worden getoetst middels zelfcalibratie waarbij een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De verplichte keuring geldt ook voor motorvatspuiten (= inrichting voorzien van mechanisch aangedreven vloeistofpomp met drukregeling en een tank van minimaal 00 liter die in gebruik is voor de toediening van gewasbeschermingsmiddelen). In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Voor de keuring van spuitapparatuur is deelname aan een onafhankelijk keuringsnetwerk verplicht. Indien dit niet aanwezig is moet de kalibratie worden uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige, conform de eis van de norm ISO In deze norm is een afwijking van de dopafgifte van maximaal 0% van de nominale afgifte toegestaan. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. G2.0 Onderhoudswerkzaamheden Registreer onderhoudswerkzaamheden aan spuitapparatuur, inclusief werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. G2. Werkzaamheden loonbedrijf Bij gebruikmaken van een loonwerkbedrijf geldt: Loonwerker is in het bezit van een VKL certificaat. Certificaathouder/deelnemer registreert dagelijks opdrachten (incl. perceel, dosering, datum, naam (Ctgb-code) en reden per perceel op gewasniveau. Loonwerker registreert dagelijks de toepassingen: dosering, datum, naam en Ctgb-code, naam toediener, apparatuur op gewasniveau. Beide registraties worden binnen 72 uur na toepassing centraal verwerkt. Afwijkingen van het gewasbeschermingsplan worden met redenen geregistreerd. Om insleep van voornamelijk grondgebonden ziekten te voorkomen moet de loonwerker met schoongemaakte oogstmachines werken. G2.2 Chemische grondontsmetting Chemische grondontsmetting mag niet zijn toegepast op de aangemelde percelen gedurende de laatste vier jaar. Een uitzondering hierop is mogelijk voor recent aangekocht of gehuurd land voor zover de certificaathouder daar contractueel geen mogelijkheid heeft gehad om chemische ontsmetting door de vorige eigenaar te voorkomen. Controleer of toepassers in het bezit zijn van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid. Controleer het keuringsrapport op datum en resultaat en/of controleer de sticker op de spuitapparatuur op geldigheid. Controleer de onderhoudsrapporten van de zelfkalibratie als onderbouwing van de driejaarlijkse spuitkeuring. In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Controleer of de spuitmachine gekalibreerd is door een vakbekwame deskundige (niet de teler/eigenaar zelf), waarbij de afwijking van de afgifte bij een dop bij een bepaalde druk en de bemestingsgift binnen de maximaal toegestane afwijking valt. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of loonwerk voldoet aan eisen. Controleer registraties of grondontsmetting heeft plaatsgevonden. CI heeft het recht bij VWA (voorheen PD) na te gaan of laatste vier jaar vergunning voor chemische grondontsmetting is verleend. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 0 van 45

11 G2.3 Onkruidbestrijding randen Het schonen van sloten, slootoevers en taluds grenzend aan aangemelde percelen en ook de randen van aangemelde percelen gebeurt door maaien. Probleemonkruiden** in de teeltvrije zone mogen pleksgewijs met rugspuit, spuitlans of onkruidstick met glyfosaat of MCPA worden bestreden, mits wordt voldaan aan alle wettelijke voorschriften. **Akkerdistel, akkerkers (gele kers), akkermelkdistel, akkerpaardenstaart, grote brandnetel, heermoes, haagwinde, groot en klein hoefblad, kleefkruid, knolcyperus, kruipende boterbloem, kweek, moerasandoorn, ridderzuring, riet, varkensgras en veenwortel. G2.4 Verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen Verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen behandelen conform de regeling gewasbeschermingsmiddelen en biociden, 5, artikel 8.3. Lege verpakkingen afvoeren conform de richtlijnen van de Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL). G2.5 Doorspoelen spuittank De spuittank moet eerst worden doorgespoeld, wanneer bij wisseling naar een ander gewas het risico aanwezig is dat residu van niet toegestane middelen op dat gewas terechtkomen (achtergebleven in spuittank na bespuiting vorige gewas). G2.6 Voldoen aan activiteitenbesluit Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen (bijv. aanmaken, transporteren en toediening) en het gebruik van spuitapparatuur (bijv. vullen, reinigen (buiten- en binnenkant) en stallen) moet worden voldaan aan de bijbehorende eisen uit het Activiteitenbesluit. G2.7 Erfemissiescan Het bedrijf heeft de Erfemissiescan (via ingevuld en naar aanleiding hiervan een lijst met actiepunten ter voorkoming van erfemissie opgesteld. De scan dient eens per drie jaar opnieuw uitgevoerd te worden. Per jaar wordt ten minste actiepunt om erfemissie te voorkomen uitgevoerd. De actiepuntenlijst is alleen relevant zo lang uit de Erfemissiescan blijkt dat er actiepunten ter voorkoming van erfemissie kunnen worden uitgevoerd. GF2. Bijlages toegestane gewasbeschermingsmiddelen Voor de teelt van hardfruit geldt bijlage 4i Voor de teelt van steenfruit geldt bijlage 4.d. Voor de teelt van houtig kleinfruit geldt bijlage 4.f. GF2.2 Voor de teelt van kiwibes zijn geen gewasbeschermingsmiddelen toegestaan. Voor percelen met bomen hoger dan 3 meter, geldt een beplantingsfactor,4, In de tabel genoemde adviesdoseringen mogen met maximaal,4 worden vermenigvuldigd, mits dit wettelijk (eis op etiket en beperkingen langs watergangen) is toegestaan. De beplantingsfactor geldt niet voor herbiciden. Actieve stofnorm fruitteelt De maximaal toegestane hoeveelheid werkzame stof bedraagt: 33,0 kg per hectare per jaar voor appelen. 29,0 kg per hectare per jaar voor peren. 23,0 kg per hectare per jaar voor steenfruit. 30,0 kg per hectare per jaar voor houtig kleinfruit. Controleer of het schonen van genoemde terreintypen door maaien is gebeurd en of de genoemde probleemonkruiden volgens eis zijn behandeld. Controleer of verpakkingen worden behandeld en afgevoerd volgens de genoemde richtlijnen. Het reinigen van de spuittank wordt beoordeeld aan de hand van de residucontrole's (zie G2.). Controleer of bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen en het gebruik van spuitapparatuur wordt voldaan aan Activiteitenbesluit. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde eisen wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina van 45

12 GF2.3 Biologische bestrijding fruitteelt Hardfruit Biologische bestrijding is verplicht voor fruitspint en roestmijt bij Milieukeur appel. Bestrijding van fruitmot bij appel en peer is uitsluitend toegestaan met Carpovirusine, Madex en/of fruitmot feromoonverwarring (RAK3). Verdamperdoosjes worden jaarlijks afgevoerd. In het geval dit niet aanslaat is alleen indien ferromoonverwarring is toegepast (dus niet indien alleen Carpovirusine en/of Madex is gebruikt) maximaal X per jaar toepassing van het middel Coragen als correctiemiddel toegestaan. Biologische bestrijding van perenbladvlo bij peren is verplicht. Steenfruit Biologische bestrijding met roofmijten is verplicht voor fruitspint en roestmijt. Bij bestrijding van pruimenmot mag gebruik worden gemaakt van Insegar. Houtig kleinfruit Biologische bestrijding van de taxuskever is bij blauwe bessen verplicht. Dit kan tegen de larven met de schimmel Metarhiziumanisopliae of parasitaire aaltjes. biologische bestrijding van muizen door het plaatsen van nestkasten en rustpalen voor torenvalken e.a. roofvogels. biologische bestrijding van rupsen door het plaatsen van nestkasten voor mezen. GF2.4 Spuitapperatuur Als spuitapparatuur alleen dwarsstroomspuit, een tunnelspuit of een axiaalspuit (alleen voor hard en steenfruit) verplicht. Gebruik van onkruidspuit met afschermkapjes is verplicht. GF2.5 Gebruik vanggewassen Gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen op, in of onder vanggewassen is niet toegestaan. Uitzondering hierop vormt het gebruik van herbiciden onder vanggewassen, die niet aan een watergang grenzen, in de eerste 2 jaar na aanplant. Ophangen van feromoonverwarring (RAK3) in vanggewassen ten behoeve van fruitmotbestrijding is toegestaan. Water W2. Waterplan In het geval het bedrijf gebruik maakt van beregening of irrigatie moet een waterplan worden opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler. Met dit waterplan wordt aangetoond dat voor de aangemelde gewassen aan de gestelde eisen kan worden voldaan. In het waterplan moet worden vermeld: Een inschatting van de hoeveelheid water die komend seizoen wordt gebruikt (gebaseerd op ervaring in vorig seizoen). De waterbron die wordt gebruikt. De beregenings- of irrigatietechniek die wordt toegepast. Er wordt minimaal maatregel uit criterium W2.3 toegepast. Het waterplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde eisen wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde eisen wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde eisen wordt voldaan. Controleer of het waterplan voldoet aan de gestelde normen. * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening voor de hoeveelheid water te kunnen uitvoeren, en kennis te hebben van de hoeveelheid water die een gewas nodig heeft. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 2 van 45

13 W2.2 Registratie beregening en beregeningsplanner Gedurende het teeltseizoen wordt: de gebruikte hoeveelheid water geregistreerd, uitgesplitst naar waterbron er gebruik gemaakt van een beregeningsplanner of beregeningswijzer bij toepassing van additoneel water. Een beregeningsadvies door een ervaren adviseur geldt ook als zodanig. W2.3 Keuzemaatregelen beregening Bij gebruik van aanvullend water is minimaal van de onderstaande maatregelen verplicht: Sproeiboom in plaats van beregeningskanon. Gebruik druppelaars. Afstellen beregeningsinstallatie (afgifte dopjes, verdeling m.b.v. maatbekers). Toepassing fertigatie. Vaste beregening (niet mobiel). Actuele vochtmetingen met behulp van tensiometer of watermarks. Inunderen (drains vol laten lopen vanuit de sloten). WF Fertigatie 2. In geval van fertigatie gebruik maken van waarnemings- en adviessysteem voor vaststellen watergift. Wateraanbod in de bodem wordt bepaald met een wekelijkse meting in het groeiseizoen van de vochtspanning of het vochtgehalte in de bodem met tensiometers of watermarks, geplaatst op een diepte van 5-20 cm diep met minimaal drie instrumenten per perceel. Als alternatief geldt combinatie van berekening van het wateraanbod met een computermodel (bijv. IRRY)aangevuld met incidentele metingen met tensiometers of watermarks ter controle. Het wateraanbod wordt geregistreerd. Teeltvrije zone T2. Een kleinere teeltvrije zone kan alleen worden aangehouden na schriftelijke goedkeuring van het waterschap of bij een officiële regeling met het waterschap/hoogheemraadschap (zoals de Overgangsregeling Boomteelt en Vaste plantenteelt mbt activiteitenbesluit die Hoogheemraadschap Rijnland met de boomtelers in Boskoop is overeengekomen). TF2. De teeltvrije zone langs oppervlaktewater bedraagt bij de teelt van appelen, peren en overige pit- en steenvruchten: Tenminste 450 cm, in combinatie met minimaal 75% drift reducerende maatregelen. Tenminste 300 cm, in combinatie met minimaal 90% drift reducerende maatregelen. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer of bij gebruik van fertigatie aan de criteria wordt voldaan. Controleer of verklaring van of officiële regeling met waterschap aanwezig en geldig is. Controleer de breedte van de teeltvrije zone bij de beginaudit of de teeltaudit visueel. De afstand wordt gerekend vanaf het midden van de plant tot de insteek van de watergang. De teeltvrije zone langs oppervlaktewater voor houtig kleinfruit binnen Milieukeur bedraagt: Tenminste 300 cm ipv 50 cm voor houtig kleinfruit volgens het Activiteitenbesluit. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 3 van 45

14 Reiniging Glasopstanden GL2. Alleen fluormiddelen voor glasreiniging op basis van ammoniumbifluoride zijn toegestaan. Middelen op basis van waterstoffluoride (dampwerking) zijn niet toegestaan. Aan de buitenzijde van de kas moet het water van de bovenzijde worden opgevangen en hergebruikt. Aan de binnenzijde is reiniging met hogedrukspuit en water ook een optie. Aanvullend zijn middelen op basis van zuren, waterstofperoxide en het gebruik van milde zepen (inclusief Savona) beschikbaar en toegestaan. Administratieve beoordeling van de registraties. Visueel beoordelen of opvang en hergebruik van water plaats vindt bij de reiniging van het glas. Afval A2. Afvalverwerking en -scheiding Organisch en anorganisch afval scheiden, apart verwerken of afvoeren. Groenafval - zoals takken, bladeren en maaisel mag op perceel blijven. Anorganische afvalstromen gescheiden afvoeren in de volgende fracties voor zover daar in de regio inzamelsystemen voor beschikbaar zijn: tuinbouwfolies, plastic potten, bindmaterialen, schermdoeken, glas, asbest, papier en chemisch afval. Afspraken met afvalverwerkende bedrijven in contracten afsluiten. A2.2 Afvalwater Lozingen op het oppervlaktewater van afvalwater met ontsmettings- of gewasbeschermingsmiddelen zijn niet toegestaan. Afvalwater van het reinigen van producten moet op het bedrijf zelf worden verwerkt. A2.3 Registratie Registreer soort, hoeveelheid en bestemming van afval afkomstig van het bedrijf (kunststof, substraat, gewas, gevaarlijk afval, overig). Controleer of afval volgens de eisen wordt afgevoerd en controleer de nota s van de afvalverwerkende bedrijven. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 4 van 45

15 Verpakkingen V2. Kunststof consumentenverpakking* van het Milieukeur gecertificeerde product moet zodanig worden ontworpen dat de effectieve recycling wordt vergemakkelijkt door het vermijden van het gebruik van potentieel verontreinigende stoffen en onverenigbare stoffen waarvan bekend is dat deze scheiden of recycleren belemmeren of de kwaliteit van het recyclaat verminderen. Het etiket of de wikkel, de sluiting en, waar van toepassing, barrièrecoatings mogen geen van de in tabel A (zie hieronder) genoemde materialen en onderdelen bevatten. tabel A bij V2. *Definitie consumentenverpakking: De consumentenverpakking vormt samen met het product een verkoopeenheid voor de eindgebruiker of consument (bijv. PET fles frisdrank of zakje om vleeswaren). Het product kan vaak niet zonder deze verpakking worden verkocht. VERPAKKINGSELEMENT UITGESLOTEN MATERIALEN EN COMPONENTEN ) ETIKET OF WIKKEL SLUITING BARRIÈRECOATINGS PS-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtain Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 5 van 45 Controleer aankoop verpakkingsmateriaal via de aankoopbonnen Controleer administratief de samenstelling (welke materialen en componenten) van de verpakkingselementen (verpakking, inclusief de container, het etiket of de wikkel, kleefstoffen, sluiting en barrièrecoating) aan de hand van informatie van de leverancier (via aankoopbonnen of anderszins) Controleer fysiek bij 2 producten of de verpakking voldoet aan het criterium. Dit mag aan de hand van een monster van de primaire verpakking. PVC-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PETG-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-foodtainer Wikkels gemaakt van ander polymeer dan de foodtainer Etiketten of wikkels die zijn gemetalliseerd Etiketten of wikkels versmolten in de verpakking ( in mould labeling ) en gemaakt van een andere polymeer dan de verpakking PS-sluiting in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PVC-sluiting in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PETG-sluitingen en/of sluitingsmateriaal met een dichtheid van meer dan g/cm3 in combinatie met een PET-foodtainer Sluitingen van metaal (m.u.v. bier), glas, EVA Sluitingen gemaakt van siliconen. Uitgezonderd zijn siliconen sluitingen met een dichtheid < g/cm3 in combinatie met een PET- foodtainer en siliconen sluitingen met een dichtheid > g/cm3 in combinatie met een PP- of HDPE-foodtainer Metaalfolie of afdichtingen die bevestigd blijven aan de foodtainer of de sluiting ervan nadat het product is geopend Polyamide, EVOH, functionele polyolefinen, gemetalliseerde en verduisterende barrières. Verpakkingen van vleesproducten mogen maximaal 5% EVOH als barrièrecoating bevatten. EVA ETHYLEENVINYLACETAAT, EVOH ETHYLEENVINYLALCOHOL, HDPE POLYETHYLEEN MET HOGE DICHTHEID, PET POLYETHYLEENTEREFTALAAT, PETG GLYCOL-GEMODIFICEERD POLYETHYLEENTEREFTALAAT, PP POLYPROPYLEEN, PS POLYSTYREEN, PVC POLYVINYLCHLORIDE. Werkomstandigheden WE Overleg duurzaam en veilig werken 2. Aandachtspunten voor duurzaam en veilig werken worden minimaal één maal per jaar met de betrokken medewerkers besproken in een werk- of teamoverleg. Van dit overleg is een verslag aanwezig (minimaal lijstje afspraken en datum van volgend werkoverleg) dat voor betrokken medewerkers toegankelijk is. WE Beschermingsmaterialen 2.2 De benodigde persoonlijke beschermingsmaterialen (PBM's) zijn beschikbaar en er is toezicht op het juiste gebruik. Controleer verslag teamoverleg. Bij initiële audit bij bedrijf dat dit nog niet regelmatig doet: datum van eerste overleg moet zijn vastgesteld. Controleer aanwezigheid materialen. Controleer het toezicht houden op het juiste gebruik. Dit toezicht kan blijken uit verslagen van werkoverleggen of uit aanwezige registraties of uit interviews op het bedrijf. Aantoonbaar met GlobalGap certificaat.

16 WE 2.3 WE 2.4 WE 2.5 WE 2.6 Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) Aanwezigheid RI&E van maximaal vier jaar oud en bijbehorend verbeterplan Het verbeterplan wordt jaarlijks bijgewerkt. Training en opleiding Bedrijf zorgt voor opleidingen en trainingen van medewerkers. Overzicht van gevolgde trainingsactiviteiten per medewerker aanwezig (certificaten of getuigschriften). Werkinstructie Ingehuurd personeel krijgt instructies over werkzaamheden in bedrijf. Behandeling volgens de CAO en wettelijk minimum loon Personeel, zowel eigen als ingehuurd, wordt volgens de sector CAO behandeld. sector CAO aanwezig en in de ondertekende schriftelijke arbeidsovereenkomsten van iedere medewerker wordt naar de CAO verwezen. Personeel via uitzendbureau wordt volgens de CAO voor de uitzendbranche behandeld. Dit kan in Nederland worden aangetoond door te werken met uitzendbureaus die voldoen aan de eisen van NEN In geval geen CAO aanwezig is aantonen dat het minimumloon wordt uitbetaald, zowel voor eigen als (via een uitzendbureau) ingehuurd personeel. Het minimumloon betreft het wettelijk minimumloon, dan wel het minimumloon dat door werkgevers- en werknemersorganisaties is overeengekomen. WE Registratie medewerkers 2.7 Actuele registratie medewerkers bedrijf (volledige namen, functieomschrijving, geboortedatum, startdatum, sofinummer, kopie identiteitskaart/paspoort). Omwonenden OM 2. Teler houdt in zijn werk rekening met omwonenden en geeft openheid over zijn bedrijfsvoering. Teler moet zichtbaar kunnen maken dat en hoe hij met zijn omgeving communiceert m.b.t. de agrarische activiteiten. Aanvullende registraties X2. De data van de oogst van de gewassen. Bij doorlopende oogst moet de hoeveelheid geoogst product en herkomst op het bedrijf per datum worden geregistreerd. Controleer of RI&E aan eisen voldoet, evenals het verbeterplan Aantoonbaar met geldig GlobalGap certificaat. Lijst opleidingen of trainingen waaraan medewerkers hebben deelgenomen. Aantoonbaar met geldig GlobalGap certificaat. Controleer de medewerkers op het ontvangen van instructies. Dit kan blijken uit verslagen van werkoverleggen, instructiemateriaal uit aanwezige registraties of uit interviews op het bedrijf. Aantoonbaar met GlobalGap certificaat. Administratieve audit op aanwezigheid van de sector CAO in het bedrijf en de verwijzing naar de CAO in de schriftelijke arbeidsovereenkomsten van iedere medewerker. Voor de vaste medewerkers gaat het om CAO Open Teelt Personeel via uitzendbureau geldt CAO voor uitzendbranche Uitzendbureaus die NEN zijn gecertificeerd staan vermeld op de website Getekende contracten van eigen als ingehuurd personeel inzien (steekproef van twee medewerkers). Conformiteitsverklaring van een accountant inzien. Toetsing inhoud personeelsdossier. Een conformiteitsverklaring van een accountant kan volstaan. Administratieve en visuele inspectie van uitgevoerde communicatie gericht op omwonenden. De volgende communicatievormen komen in aanmerking: organisatie open dagen / bedrijfsbezoeken voor omwonenden, op omwonenden gerichte berichten, informatieborden). Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 6 van 45

17 3. Keuzemaatlatten Op de vier keuzemaatlatten moet minimaal het onderstaande aantal punten worden behaald. Het niet voldoen geldt als een major tekortkoming. 3.: Keuzemaatlat algemeen: Er moeten minimaal evenveel bonuspunten worden behaald met keuzemaatregelen uit de keuzemaatlat algemeen als het aantal toegewezen maluspunten door toepassing van milieubelastende middelen (bonus/malus systeem) berekend als totaal voor het perceel met het hoogste aantal maluspunten. 3.2: Keuzemaatlat werkomstandigheden: 4 punten 3.3: Keuzemaatlat natuur en landschapsbeheer: 4 punten De bonuspunten en maluspunten worden toegekend per hectare gewas. Het puntensysteem omvat de volgende onderdelen per gewas Maluspunten: Voor elke toepassing van een milieubelastend middel of aandachtstof worden per ha maluspunten afgetrokken. Zie hiervoor de bijlagen met toegestane middelen (bijlage 4) en eis G2.3. Het aantal behaalde maluspunten is afhankelijk van de toegepaste gewasbeschermingsmiddelen. Bonuspunten: Voor de toepassing van keuzemaatregelen uit de keuzemaatlat Algemeen (3.) worden bonuspunten toegekend. Met deze bonuspunten kunnen maluspunten worden gecompenseerd Bij elke keuzemaatregel staat het aantal bonuspunten vermeld. Bonuspunten op perceelsniveau gelden voor de afzonderlijke percelen van de aangemelde gewassen. Per perceel: De punten worden op perceelsniveau berekend. Bonuspunten die behaald worden op bedrijfsniveau gelden voor alle afzonderlijke percelen op het bedrijf. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 7 van 45

18 3. Keuzemaatlat algemeen Nr. Keuzemaatregel Beoordelingsrichtlijn Punten k-kf Perceelinrichting(maximaal 0 punten per perceel) Afscherming perceel: Controleer visueel of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Perceel voor meer dan 50% afgeschermd door vanggewas. 2 Vanggewas aan oostelijke perceelgrens. 3 Perceel geheel afgeschermd door vanggewas. 5 N.B.: Perceelranden die (zonder oppervlaktewater binnen 4meter) grenzen aan een ander fruitperceel worden beschouwd als afgeschermd, de hoogte van de gewassen in het aangrenzende perceel moeten minimaal even hoog zijn als de spuitdoppen. k-kf2 Percentage zwartstrook op basis van netto teeltopppervlak: 30 50%. 0 30%. 0% (ook toe te kennen bij afdekken zwartstrook met organisch materiaal en/of antiworteldoek, wanneer er geen chemische onkruidbestrijding plaatsvindt. Extra driftreducerende spuittechniek Hardfruit Toepassen van 95% driftreducerende spuittechiek voor alle bespuitingen Toepassen van 95% driftreducerende spuittechiek voor alle opwaartse en zijwaartse bespuitingen Toepassen van 90% driftreductie voor alle bespuitingen Steenfruit en Houtig kleinfruit: Toepassen van 95% driftreducerende techniek voor alle bespuitingen Toepassen van 95% driftreducerende techniek voor alle opwaartse en zijwaartse bespuitingen Toepassen van minimaal 90% driftreducerende techniek voor alle bespuitingen Toepassen van 90% driftreducerende techniek voor alle opwaartse en zijwaartse bespuitingen Controleer visueel of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Er kunnen per perceel slechts op maximaal één onderdeel van deze eis punten worden gescoord Voor een overzicht van driftreductie van (combinaties van) maatregelen die zie bijlage 5. 4 Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 8 van 45

19 Nr. Keuzemaatregel Beoordelingsrichtlijn Punten k-kf3 Gebruik gewasbeschermingsmiddelen Controleer visueel en/of administratief of aan Hoeveelheid werkzame stof op appels en peren, minerale olie (maximaal 50 kg de gestelde criteria wordt voldaan. product/ha/jaar), Carpovirusine, Madex, div. soorten bacillus thuringiensis en feromoonverwarring: 22 kg w.s./ha/jaar (van september tot september) én max. 50 kg actieve stof zwavel/ha/jaar. 7 kg w.s./ha/jaar (van september tot september) én max. 50 kg actieve stof zwavel/ha/jaar. 3 3 kg w.s./ha/jaar (van september tot september) én max. 50 kg actieve stof zwavel/ha/jaar. 5 Hoeveelheid werkzame stof op steenfruit en houtig kleinfruit, minerale olie (maximaal 30 kg product/ha/jaar) en bacillus thuringiensis: 5 kg werkzame stof per ha/jaar (van september tot september). 2 kg werkzame stof per ha/jaar (van september tot september). 3 0 kg werkzame stof per ha/jaar (van september tot sept). 5 k-kf4 Onkruidbestrijding op het perceel: Controleer visueel en/of administratief of aan Zwartstrook afdekken met houtsnippers, zaagsel, boomschors of anti-worteldoek. de gestelde criteria wordt voldaan. Pleksgewijze bestrijding met onkruidstrijker, -stick. Geen gebruik bodemherbiciden. Geen gebruik herbiciden. 3 5 k-kf5 Resistente rassen: Controleer visueel en/of administratief of aan Beproeven op minimaal 0, hectare op het bedrijf (resistentie tegen meeldauw de gestelde criteria wordt voldaan. en/of schurft en/of kanker en/of bacterievuur). Bij aanplant moet worden aangetoond dat het ras op basis van gegevens van het PPO Fruit (bijv. rassenlijst) voor geen van de gewenste resistenties de kwalificatie middelmatig vatbaar of minder heeft. k-kf6 Gebruik alternatieve bestrijding (maximaal 5 punten) Controleer visueel en/of administratief of aan Sapvallen om appelglasvlinder weg te vangen (minimaal 0 per hectare, alleen de gestelde criteria wordt voldaan. appel). Oorwormpotjes op het perceel (minimaal 50 per ha). Gebruik van schurftwaarschuwingssysteem op eigen bedrijf (programmatuur) en lokaal weerstation (eventueel samen met enkele telers), of maakt gebruikt van een regionaal waarschuwingsnetwek voor de schurftbestrijding in de fruitteelt. 2 Bestrijding van voorjaarsrupsen met (div. soorten), Bacillus thuringiensis op het perceel. Alcoholvallen om kevers weg te vangen (minimaal 5 per hectare). Bestrijding van taxuskeverlarven met insect-parasitaire nematoden (aaltjes). Bestrijding van taxuskever met de schimmel Metarhiziumanisopliae door turf. k-kf7 Spuitapparatuur wordt minimaal 2 x per jaar gereinigd door speciaal daarvoor Controleer visueel en/of administratief of aan ingericht bedrijf. de gestelde criteria wordt voldaan. Teler gebruikt aparte spuitapparatuur voor onkruidbestrijding en spuitapparatuur + schoonwatertank voor overige toepassingen. Milieukeur Plantaardige Producten, hardfruit, steenfruit en houtig kleinfruit januari 207 januari 208 Pagina 9 van 45