MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT SPECIFIEKE CRITERIA VOOR BLOEMBOLLEN. met. Datum van ingang: 1 januari 2017

Transcriptie

1 MILIEUKEUR CERTIFICATIESCHEMA PLANTAARDIGE PRODUCTEN UIT OPEN TEELT met SPECIFIEKE CRITERIA VOOR BLOEMBOLLEN Datum van ingang: januari 07 Herziening per: januari 08 Vastgesteld door: Code: SMK PP.6 Publicatie van dit schema onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen. Het meest recente certificatieschema en eventuele aanvullende besluiten staan gepubliceerd op Het woordmerk en het beeldmerk (logo) Milieukeur zijn wettelijk beschermd en gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau onder nummer / Bij onterecht gebruik van het woordmerk of het beeldmerk worden sancties opgelegd.

2 INHOUDSOPGAVE Specifieke Criteria Plantaardige Producten uit Open Teelt (Alleen de vet gedrukte onderdelen van deze inhoudsopgave maken onderdeel uit van het schema bloembollen). Afbakening. Verplichte eisen Bemesting Gewasbescherming Teeltvrije zones Energie en Klimaat Biodiversiteit Watergebruik Afval, verpakkingen Werkomstandigheden Omwonenden 3. Keuzemaatregelen 3. Keuzemaatlat algemeen 3. Keuzemaatlat werkomstandigheden 3.3 Keuzemaatlat Natuur- en Landschapsbeheer 3.4 Keuzemaatlat Klimaatlat Bijlage : Uitwerking voorbeeld Gewasbeschermings-, bemestings- en waterplan Bijlage : Bemesting Bijlage 3: Toelichting Residucontrole Bijlage 4a: Regeling uitzondering bestrijdingsmiddelen Bijlage 4b: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt (incl. carrots Germany) Bijlage 4c: Approved pesticides in Southern Europe Bijlage 4d: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor hardfruit en steenfruit Bijlage 4e: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor aardbeien (vollegrond, tunnels onverwarmd en stellingen) Bijlage 4f: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor houtig kleinfruit Bijlage 4g: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor boomkwekerijgewassen Bijlage 4h: Aandachtstoffen Milieukeur Bijlage 4i: Lijst van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor bloembollenteelt Bijlage 5: Gedragscode bollenteler en omgeving (Convenant LTO Noord / bollentelers en Gemeente Hardenberg) Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina van 50

3 Specifieke criteria voor bloembollen Tekortkomingen: bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen (geen major of minor tekortkomingen) Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie 0.0 Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de algemene eisen (Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s) voldoen. Deze Algemene Eisen bij Milieukeur en Barometercertificatieschema s staan apart vermeld bij elke productgroep en / of dienst. Vigerende versie op website SMK bij productgroep en / of dienst. Iedere certificaathouder en eventuele deelnemers moet(en) aan de specifieke criteria voor de betreffende productgroep voldoen. Een ketenregisseur die zelf geen product produceert of be-/verwerkt behoeft alleen aan de eisen voor ketenregie te voldoen. Afbakening Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie BB.0 Aanmelding kan alleen voor producten die voorkomen in tabel aan het eind van dit hoofdstuk. Controleer of gewas in tabel voorkomt. Als voor een product geen buitenlandse eisen zijn geformuleerd, gelden de Nederlandse eisen. BB. Een aanvraag voor de gewassen heeft betrekking op het gehele teeltseizoen (van planten tot oogst). BB. Contractteelt In het geval een deel van de productie van een gewas plaatsvindt als contractteelt, kan de contrcatgever ervoor kiezen deze mee te nemen in de certificering of deze buiten de certificering te laten vallen. Deze keuze kan per contractnemer worden gemaakt. Indien de certificaathouder op contract geteelde bloembollen niet wenst mee te nemen in de certificering, dient uit zijn administratie duidelijk onderscheid te kunnen worden gemaakt tussen de partijen die gecertificeerd worden en die niet gecertificeerd worden. Bij de ingangsaudit wordt vastgelegd of de teelt op contract mee wordt genomen in de certificering. Indien op contract geteelde bloembollen niet mee worden genomen in het certificeringstraject dienen dit partijen te zijn met aparte BKD partijnummers en dienen deze te worden gescheiden in het verwerkingsproces. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 3 van 50

4 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie BB.3 Contractteelt In het geval van de teelt van bloembollen op contract, geldt: - Er vindt minimaal audit per jaar plaats bij de contractnemer. Deze audit is aanvullend op de audits per jaar bij de contractgever / certificaathouder. Hierbij dient gecontroleerd te worden of de contractteelt / de contractnemer voldoet aan onderstaande verplichtingen. - De contractteelt wordt uitgevoerd conform het Milieukeur gewasbeschermingsplan en bemestingsplan van de contractgever. Dit is contractueel vastgelegd. - De contractnemer voldoet aan de volgende eisen op het gebied van bemesting van de specifieke criteria (zie hfdst van dit document): B.4 (registratie bemesting) B.5 (keuring kunstmeststrooier), B.6 (registratie onderhoud apparatuur), B.7 (cadmiumgehalte fosfaatmeststoffen), B.8 (aanwending organische mest), B.9 (eisen compost), B.0 (aangevoerd slib), BBB. (N-bemesting) - De contractteelt / contractnemer voldoet voor de Milieukeurpercelen aan de volgende eisen op het gebied van gewasbescherming van de specifieke criteria (zie hfdst van dit document): G. en GBB. (toegestane middelen), G. (residuonderzoek), G.3 (aandachtstoffen), G.4, G.5 en GBB. (werkzame stofnorm), G.7 (registratie gewasbescherming). G.8 (geldig bewijs vakbekwaamheid), G.9 (keuring spuit), G.0 (registratie onderhoud apparatuur), G. (loonwerk), G. (chemische grondontsmetting), G.3 (slootkanten en probleemonkruiden), G.4 (verpakkingen gbm), G.5 (doorspoelen spuittank), G.6 (activiteitenbesluit), GBB.6 (aaltjesmonitoring), GBB.7 (vuurwaarschuwingssysteem), GBB. (spoelwater geoogst product) - De contractnemer voldoet aan W.3 (toedieningstechniek water) en T. en TBB. (teeltvrije zone) van de specifieke criteria (zie hfdst van dit document). - Indien het aandeel contractteelt van een bepaald product meer dan 50% (vastgesteld op basis van areaal), dient hiervoor een aanvraag te worden ingediend bij SMK i.v.m. mogelijk aanvullende eisen voor certificering. Zie beoordelingsrichtlijn bij de betreffende eisen, met de volgende specificaties: Controleer of in contract tussen contractgever en contractnemer is opgenomen dat contracteelt moet voldoen aan het Milieukeur gewasbeschermings- en bemestingsplan. B.4 en G.7: gelden alleen voor de percelen waarop Milieukeur contractteelt plaatsvindt. G.: controle hierop beperkt zich tot de gewasbeschermingsmiddelenregistratie en residuanalyse. Controle van aankoopbewijzen en voorraad maakt geen deel uit van de audit bij contractnemer. Controleer % contractteelt per product. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 4 van 50

5 Verplichte eisen bij initiële audit moet aan alle eisen voldaan zijn om voor certificatie in aanmerking te komen bij vervolgaudits telt iedere tekortkoming als een major tekortkoming Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie A.0 Keuzemaatlatten Een certificaathouder en/of deelnemer dient de volgende score te behalen op de keuzemaatlatten: Minimaal evenveel bonuspunten met de keuzemaatlat algemeen (paragraaf 3.) als behaalde maluspunten door toepassing milieubelastende gewasbeschermingsmiddelen. Bij vast personeel minimaal 4 punten en bij alleen tijdelijk personeel minimaal punten op de keuzemaatlat werkomstandigheden (paragraaf 3.). Minimaal 4 punten op de keuzemaatlat natuur en landschapsbeheer (paragraaf 3.3). Minimaal 0 punten voor de keuzemaatlat klimaat (paragraaf 3.4) Controleer of de digitale checklist correct is ingevuld en voldoende punten zijn behaald. Bovenstaande wordt aangetoond door middel van de ingevulde digitale checklist keuzemaatregelen Milieukeur (te downloaden via > certificatieschema s). Deze wordt na goedkeuring door de CI opgestuurd naar SMK. Bemesting B. Stikstofbemesting Op bedrijfsniveau voldoen aan wettelijke gebruiksnormen voor stikstof uitgesplitst naar gewas en grondsoort (zie bijlage ). B. Fosfaatbemesting Op bedrijfsniveau voldoen aan de gebruiksnorm voor fosfaat, gebaseerd op de fosfaattoestand van de bodem (zie bijlage ). Het hiervoor noodzakelijke grondonderzoek wordt volgens het wettelijke protocol uitgevoerd en is vier jaar geldig. Kopieën van de resultaten van het volledige grondonderzoek moeten worden overlegd (zie bijlage ). B.3 Bemestingsplan Er is een bemestingsplan voor het gehele bedrijf aanwezig, opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Het bemestingsplan dient voor een kalenderjaar te worden opgegesteld. Het bemestingsplan bestaat uit een berekening voor de stikstofbemesting, fosfaatbemesting en organische stofbalans. Alle perceel/gewascombinaties zijn opgenomen in het plan. Het bemestingsplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. Controleer of de stikstofgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of de fosfaatgebruiksnorm voldoet aan de gestelde norm en bepaald is volgens de vereiste berekeningen. Controleer of het bemestingsplan voldoet aan de gestelde eisen. Controleer de kwalificaties van de opsteller van het bemestingsplan. Stikstof In het bemestingsplan voor stikstof moet worden vermeld: Totale aanvoer van stikstof uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Berekende hoeveelheid werkzame stikstof uit organische mest. Bodemvoorraad stikstof. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 5 van 50

6 Nr. Criterium Beoordelingsrichtlijn en interpretatie Analyseresultaat N-mineraal monster. Bij de teelt van voorjaarsbloeiende bolgewassen op zandgrond geldt de verplichting tot het nemen van een Nmin monster in het vroege voorjaar niet. Fosfaat In het bemestingsplan voor fosfaat moet worden vermeld: Totale aanvoer van fosfaat uit organische- en kunstmest, per hectare en per perceel. Pw-getal per perceel. De analyse daarvan mag niet ouder zijn dan 4 jaar. Organische stofbalans Voor elke Milieukeurteelt dient de organische stof balansberekening te kunnen worden getoond van de vruchtwisseling waar het gewas deel van uitmaakt. De berekening van de organische stof (OS) balans bestaat uit: de aanvoer van effectieve organische stof (EOS) met gewasresten, groenbemesters, organische meststoffen en bodemverbeteraars (zoals compost) de afbraak van organische stof in de bodem (= afvoer); het verschil tussen aanvoer en afvoer van OS vormt de OS-balans. De berekening wordt uitgevoerd voor de gehele gewasrotatie van het betreffende perceel. Onder gewasrotatie wordt de terugkerende reeks van gewassen en tussenteelten verstaan in de opeenvolgende jaren. Dit betekent dat voor deze berekening gekeken moet worden welke gewassen er de afgelopen jaren op dit perceel hebben gestaan, tot minimaal 4 jaar terug. Daarbij moeten alle hoofd- en tussengewassen (groenbemester e.d.) worden meegenomen en alle aanvoer van compost en mest. Voor bedrijven met verhuur van percelen geldt dat alle teelten en activiteiten (bijv. groenbemesters, aanvoer org. stof) die deel uitmaken van de gewasrotatie op het betreffende perceel dienen te worden meegenomen in de berekening, ook als deze niet in eigen beheer worden uitgevoerd. Bij teelt op huurland / pachtgrond dient de teler aan te tonen dat ófwel de organische stofbalans van de eigen (Milieukeur) teelt positief is, ófwel dat er op rotatieniveau voldoende organische stof op het betreffende perceel wordt aangevoerd, leidend tot een positieve organische stofbalans op rotatieniveau. Het resultaat van de organische stofbalansberekening dient minimaal neutraal te zijn. Ofwel: de aanvoer van EOS is minimaal even hoog als de afbraak. Indien de organische stofbalans negatief is dient een actieplan te worden gemaakt met de mogelijke stappen om in het volgende jaar een positieve balans te realiseren. Indien dit in de praktijk niet haalbaar is, dient dit verklaard te worden. Voor de berekening kan gebruik worden gemaakt van de organische stofbalans Excel applicatie op de website van Milieukeur (zie > certificatieschema s). * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening voor de hoeveelheid meststoffen te kunnen uitvoeren, en kennis heeft van de hoeveelheid meststoffen die een gewas nodig heeft. ** Voor bloembollen: Onder product / teelt worden de diverse gewassen verstaan, zoals gespecificeerd in Tabel. (bijzondere bolgewassen gelden daarbij als product). Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 6 van 50

7 B.4 Registratie meststoffengebruik Registreer volledige inkoop, voorraad, verbruik stikstof- en fosfaathoudende meststoffen (inclusief organische meststoffen). Registreer dagelijks gebruik (dosering, datum, volledige naam meststof, naam toepasser) meststoffen op perceelsniveau. B.5 Keuring kunstmeststrooier Keuring van de kunstmeststrooier mag niet ouder zijn dan 4 jaar en wordt uitgevoerd door een vakbekwame deskundige conform de richtlijnen van de EN De verplichte keuring geldt niet voor kunstmeststrooiers met een werkbreedte kleiner dan meter. Controleer of registratie aanwezig is en conform de richtlijnen is ingevuld. Controleer of keuringsrapport aan de voorgeschreven criteria voldoet. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. B.6 Onderhoudswerkzaamheden Registreer onderhoudswerkzaamheden aan bemestingsapparatuur, inclusief de werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. B.7 Cadmiumgehalte fosfaatmeststoffen Het cadmiumgehalte in de toegepaste fosfaatmeststoffen mag maximaal 0 mg/kg fosfaat bedragen, geldt ook voor mixen. Het cadmiumgehalte van de gebruikte fosfaatmeststoffen moet worden aangetoond met een certificaat of schriftelijke verklaring (ondertekend en gedateerd) van de leverancier. B.8 Aanwending dierlijke mest De wettelijke voorschriften voor aanwending van meststoffen dienen te worden nageleefd. Voor de toepassing van drijfmest gelden de volgende aanvullende voorwaarden: Toepassing van onbewerkte drijfmest is tot uiterlijk augustus toegestaan. Vanaf augustus tot 3 september is alleen toepassing van producten van bewerkte drijfmest toegestaan, met N-werkingscoëfficiënt van minimaal 80%, op percelen waar uiterlijk 30 september een groenbemester wordt geteeld of datzelfde najaar bollen worden geplant. B.9 Gehaltes zware metalen in compost Compost voldoet aan de hieronder genoemde wettelijke eisen (opgenomen in de Meststoffenwet) voor wat betreft de gehalten aan zware metalen. Dit moet worden aangetoond aan de hand van een certificaat of analyserapport opgesteld door een hiervoor ISO 705 geaccrediteerd laboratorium. Een door producent en leverancier ondertekend vervoersbewijs waarin wordt verwezen naar het analyserapport geldt ook als zodanig. Cadmium: < mg/kg ds Chroom: < 50 mg/kg ds Koper: < 90 mg/kg ds Kwik: < 0,3 mg/kg ds Nikkel: < 0 mg/kg ds Lood: < 00 mg/kg ds Zink: < 90 mg/kg ds Arseen: < 5 mg/kg ds Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of het cadmiumgehalte voldoet Controleer bemestingsregistraties op het toepassen van onbewerkte mest. Controleer aan de hand van analyserapport of vervoersbewijs of samenstelling compost voldoet. B.0 Het gebruik van aangevoerd slib is niet toegestaan. Controleer of aangevoerd slib is toegepast in bemestingsregistratie. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 7 van 50

8 BBB. BBB. BBB.3 BBB.4 Aanvulling Stikstofbemesting Bloembollen Bij teelt op zandgrond dient de stifstofgift uit kunstmest opgesplitst te worden in meerdere giften met een tussentijd van minimaal één maand. Indien er minimaal 0 mm neerslag valt binnen een periode van 7 dagen geldt de tussentijd van één maand niet. Per gewas en per voorvrucht wordt minimaal één N-mineraal monster genomen. Analyse vindt plaats door een ISO 705 geaccrediteerd laboratorium. Het analyseresultaat is aantoonbaar. De N-mineraal bemonstering kan achterwege blijven bij gebruik van nitracheck in combinatie met het stikstofbijmestsysteem. Indien in juli onbewerkte dierlijke mest wordt uitgereden, is inzaaien van een groenbemester of ander gewas (bijv. wintergraan of bloembollen) in het lopende jaar verplicht. Groenbemester De teelt van een groenbemester, levert extra stikstofgebruiksruimte op die in andere teelten kan worden benut (zie bijlage voor de extra ruimte per groenbemester en grondsoort) indien de groenbemester voor september is gezaaid, voor klei- en veengronden geldt aanvullend dat de groenbemester minimaal 0 weken op het veld moet staan. Compostering Bedrijven dienen minimaal een deel van hun bedrijfsafval te composteren. Een uitzondering geldt voor bedrijven zonder eigen land of bedrijven met alleen dahliateelt. Gewasbescherming G. Gewasbeschermingsmiddelen Alleen middelen die voorkomen op de lijsten van toegestane gewasbeschermingsmiddelen voor Milieukeur (zie bijlage 4i ) mogen worden toegepast in de betreffende gewassen. Daarnaast zijn ook stoffen toegestaan die voorkomen op de RUB-lijst (Regeling Uitzondering Bestrijdingsmiddelen) (bijlage 4a). Voor de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen gelden minimaal de wettelijke richtlijnen. Het toestaan van gewasbeschermingsmiddelen in Milieukeur is gebaseerd op werkzame stof, waarbij één middelnaam/productnaam als voorbeeld in de lijst wordt weergegeven. Andere gewasbeschermingsmiddelen zijn toegestaan mits ze dezelfde werkzame stof(fen) bevatten én de maximale hoeveelheid werkzame stof per toepassing zoals vermeld in de lijst niet wordt overschreden. Voor onkruidbestrijding tussen twee teelten in zijn alle middelen met een wettelijke toelating toegestaan. Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen is het gebruik van erkende minimaal 90% driftreducerende maatregelen verplicht (voor een overzicht van doppen en overige technieken die daaraan voldoen zie De basis Milieukeur eis voor driftreductie (90% voor bloembollen) geldt voor het hele perceel en voor alle percelen. Aanvullende driftbeperkende maatregelen zoals aangegeven in bijlage 4 gelden alleen voor percelen grenzend aan oppervlaktewater, voor het hele perceel Daarnaast zijn de wettelijke gebruiksvoorschriften (maximale doseringen, de toepassingsperiode en eventuele aanvullende gebruiksvoorschriften) van kracht. Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer administratief de datum van het uitrijden van dierlijke mest. Controleer visueel de inzaai van een groenbemester / ander gewas. Controleer of aan de voorwaarden wordt voldaan voor de extra stikstofgebruiksruimte. Controleer administratief de aanwezigheid en het gebruik van een aaltjesmonster. Controleer visueel op de aanwezigheid van een composthoop of facturen van het omzetten van de composthoop. Controleer of toepassing gewasbeschermingsmiddelen volgens norm verloopt. Het juiste gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt beoordeeld aan de hand van een administratieve beoordeling van de gewasbeschermingsmiddelenregistratie, een fysieke beoordeling van de aanwezige middelen in de middelenkast en het nemen van residumonsters op het bedrijf. Uit de gewasbeschermingsmiddelenregistratie moet blijken dat de aanvullende gebruiksvoorschriften (zoals genoemd in de lijsten met toegestane middelen) zijn nageleefd. Balansberekening Bij de beginaudit vindt een inventarisatie van de bestrijdingsmiddelenkast plaats. Bij teeltaudit tijdens het teeltseizoen wordt de verbruiksregistratie doorgenomen. Beoordeeld wordt of aan de eisen wordt voldaan. Bij eindaudit wordt het verbruik berekend door het verschil te bepalen tussen de beginvoorraad (opgenomen bij de beginaudit) en de aankopen tijdens de teelt (m.b.v. facturen) en de na de teelt daadwerkelijk aanwezige voorraad van de bestrijdingsmiddelen in de bestrijdingsmiddelenkast. Het berekende verbruik wordt Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 8 van 50

9 Gewasbeschermingsmiddelen waarvan de wettelijke toelating en de eventuele opgebruikregeling meer dan een half jaar is verlopen, mogen niet op het bedrijf aanwezig zijn. vergeleken met de registratie van de toepassing van de bestrijdingsmiddelen. Toelichting: Pleksgewijze toepassing wordt gedefinieerd als een toepassing op maximaal 0% van een hectare product. Dat betekent dat op een hectare 0% van de toegestane dosering mag worden toegepast in het geval een middel voor alle producten mag worden gebruikt. In het geval op een perceel meerdere producten staan waarvoor verschillende toelatingen gelden, betekent dit dat de 0% wordt berekend over de oppervlakte binnen het perceel waarop de producten worden geteeld waarvoor de toelating geldt. Pleksgewijze toepassing wordt berekend over het totale perceel, inclusief eventuele grasbanen en/of zwarte stroken. G. Residu onderzoek Middels een jaarlijks residuonderzoek op het gewas (bladmonster) dient te worden aangetoond dat er geen gewasbeschermingsmiddelen zijn toegediend die niet wettelijk zijn toegelaten en/of niet zijn toegestaan binnen dit Milieukeurschema. Het residu onderzoek dient te voldoen aan de criteria zoals gesteld in het Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt (zie Bijlage 3). G.3 Aandachtstoffen en toegestane middelen Een aantal gewasbeschermingsmiddelen is aangemerkt als aandachtstof vanwege schadelijkheid voor het milieu (waterkwaliteit, bijen) of voor de humane gezondheid. Zie bijlage 4h. Daarnaast zijn alle stoffen waarbij een toepassing leidt tot meer dan 00 milieubelastingspunten voor waterleven, bodemleven of grondwater aangemerkt als milieubelastend. Milieubelastende middelen en aandachtstoffen zijn alleen toegestaan binnen een Milieukeurteelt als ze voor de betreffende teelt worden beoordeeld als noodzakelijk in een geïntegreerde gewasbeschermingsaanpak gericht op behoud van opbrengst en kwaliteit (zie bijlage 4i: toegestane gewasbeschermingsmiddelen). Voor elke toepassing van een milieubelastend middel of aandachtstof die vanwege onmisbaarheid is toegestaan worden per ha maluspunten toegekend. Zie hiervoor bijlage 4i met toegestane gewasbeschermingsmiddelen. De maluspunten voor toepassing van milieubelastende middelen / aandachtstoffen voor het waterleven komen te vervallen indien de rand van het perceel minimaal 4 m is verwijderd van de insteek van de sloot. Het aantal maluspunten wordt berekend aan de hand van de toegepaste dosering ten opzichte van de etiket dosering en afgerond op eentiende. Bij gebruik van bijvoorbeeld een halve dosering, mag het aantal maluspunten worden gehalveerd. Controleer of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer of aan de criteria van het Protocol residu onderzoek Milieukeur Open Teelt wordt voldaan (Bijlage 3). Controleer het aantal maluspunten. Let op: Een maluspunt voor de toepassing van milieubelastende middelen wordt niet toegekend als de toepassing aantoonbaar en controleerbaar onder de 00 milieubelastingspunten blijft voor het bodemleven, het grond- en het oppervlaktewater door middel van: Een aangepaste dosering (zie boven). Gebruik van driftbeperkende maatregelen die verder gaan dan de SMK basiseis van 90% driftreductie en maatregelen die in de lijst van toegestane middelen zijn genoemd. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 9 van 50

10 (bijvoorbeeld gebruik van 90% driftbeperkende doppen-druk combinatie + luchtondersteuning)pleksgewijze toepassing; maluspunten vervallen bij pleksgewijze toepassing, mits de milieubelasting onder de 00 milieubelastingspunten komt. Er wordt hierbij uitgegaan van een 0% toepassing van de etiketdosering. De indeling van de driftbeperkende doppen en technieken is terug te vinden op de site van Helpdesk water met zoekterm doppen of via Top 0 probleemstoffen van bestrijdingsmiddelenatlas (MAC EQS) en probleemstoffen VEWIN/ RIWA 04 en SZW lijst (juli 04) en WHO lijst (009) Op basis van de Milieumeetlat ( G.4 Actieve stofnorm Per gewas geldt een maximale hoeveelheid werkzame stof per hectare per jaar (zie tabel ). De volgende toepassingen worden meegerekend: Plantgoedontsmetting Grondbehandeling Alle toepassingen vanaf planten tot en met de oogst Na-oogst behandeling De volgende middelen vallen buiten de kg-norm: Bacterie- / schimmelpreparaten en natuurlijke vijanden bewaarmiddelen (alleen in de schuur) minerale olie uitvloeiers ijzer III fosfaat kaliumwaterstofcarbonaat zwavel G.5 Toegestane perceelsvariatie actieve stof De toegestane hoeveelheid werkzame stof per perceel mag met maximaal 5% worden overschreden onder de voorwaarde dat deze hoeveelheid op andere percelen met Milieukeurproduct wordt gespaard. De gespaarde hoeveelheid mag maximaal jaar worden bewaard, waarna deze vervalt. De gebruikte hoeveelheid glyfosaat op bedrijfsniveau valt buiten het spaarsysteem. G.6 Gewasbeschermingsplan Er is een gewasbeschermingsplan voor de aangemelde gewassen aanwezig, opgesteld door een vakbekwame* adviseur of een vakbekwame* teler waarmee wordt aangetoond dat aan de gestelde eisen kan worden voldaan (zie bijlage ). Dit plan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard. Controleer de gebruikte hoeveelheid werkzame stof na de teelt aan de hand van de registraties en/of facturen van loonwerkers. Controleer de overschreden hoeveelheid werkzame stof en de gespaarde hoeveelheid. Controleer of het gewasbeschermingsplan voldoet aan de gestelde normen. * Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om een gewasbeschermingsmiddelenplan op te stellen, en kennis heeft van de ziekten en plagen die in een gewas kunnen optreden. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 0 van 50

11 G.7 Registratie gewasbescherming Actuele registratie van inkoop, voorraad, en verbruik van gewasbeschermingsmiddelen (inclusief biologische middelen) voor het gehele bedrijf van oogst tot oogst. Registratie verbruik (dosering, datum, volledige middelnaam en/of Ctgb code), toepasser, reden toepassing en toepassingsmethode op perceelniveau. Registraties dagelijks in logboek bijwerken. Vermeld reden voor afwijking van het gewasbeschermingsplan in logboek. G.8 Bewijs Vakbekwaamheid Toepassers van gewasbeschermingsmiddelen zijn in bezit van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid (voorheen spuitlicentie). G.9 Keuring spuitapparatuur De keuring van de spuitapparatuur mag maximaal twee jaar oud zijn. De tweejaarlijkse spuitkeuring kan worden omgezet in de wettelijke driejaarlijkse spuitkeuring indien jaarlijks zelfcalibratie plaatsvindt waarbij de werking van de doppen wordt getoetst en een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De spuitapparatuur moet zijn goedgekeurd door een erkend bedrijf (NL; erkend door Stichting Kwaliteitseisen Landbouwtechniek (SKL)). Van spuitapparatuur waarvoor geen SKL erkende keuring beschikbaar is, dient jaarlijks de werking van de doppen te worden getoetst middels zelfcalibratie waarbij een onderhoudsrapport aanwezig is met de uitgevoerde acties bij afwijkingen van de dopafgifte groter dan 0%. De verplichte keuring geldt ook voor motorvatspuiten (= inrichting voorzien van mechanisch aangedreven vloeistofpomp met drukregeling en een tank van minimaal 00 liter die in gebruik is voor de toediening van gewasbeschermingsmiddelen). In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Voor de keuring van spuitapparatuur is deelname aan een onafhankelijk keuringsnetwerk verplicht. Indien dit niet aanwezig is moet de kalibratie worden uitgevoerd door een vakbekwame* deskundige, conform de eis van de norm ISO 568. In deze norm is een afwijking van de dopafgifte van maximaal 0% van de nominale afgifte toegestaan. * Vakbekwaam houdt in dat de deskundige met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij over de benodigde kennis beschikt om een dergelijke keuring en/of kalibratie uit te voeren. G.0 Onderhoudswerkzaamheden Registreer onderhoudswerkzaamheden aan spuitapparatuur, inclusief werkzaamheden ten behoeve van kalibraties. G. Werkzaamheden loonbedrijf Bij gebruikmaken van een loonwerkbedrijf geldt: Loonwerker is in het bezit van een VKL certificaat. Certificaathouder/deelnemer registreert dagelijks opdrachten (incl. perceel, dosering, datum, naam (Ctgb-code) en reden per perceel op gewasniveau Loonwerker registreert dagelijks de toepassingen: dosering, datum, naam en Ctgb-code, naam toediener, apparatuur op gewasniveau. Beide registraties worden binnen 7 uur na toepassing centraal verwerkt. Afwijkingen van het gewasbeschermingsplan worden met redenen geregistreerd. Om insleep van voornamelijk grondgebonden ziekten te voorkomen moet de loonwerker met schoongemaakte oogstmachines werken. Controleer of registraties aanwezig zijn en conform eisen zijn ingevuld. Controleer of toepassers in het bezit zijn van een geldig Bewijs van Vakbekwaamheid. Controleer het keuringsrapport op datum en resultaat en/of controleer de sticker op de spuitapparatuur op geldigheid. Controleer de onderhoudsrapporten van de zelfcalibratie als onderbouwing van de driejaarlijkse spuitkeuring. In andere landen van Europa (m.u.v. Nederland) geldt: Controleer of de spuitmachine gekalibreerd is door een vakbekwame deskundige (niet de teler/eigenaar zelf), waarbij de afwijking van de afgifte bij een dop bij een bepaalde druk en de bemestingsgift binnen de maximaal toegestane afwijking valt. Controleer of onderhoudsregistraties voldoen. Controleer of loonwerk voldoet aan eisen. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina van 50

12 G. Chemische grondontsmetting Chemische grondontsmetting mag niet zijn toegepast op de aangemelde percelen gedurende de laatste vier jaar. Een uitzondering hierop is mogelijk voor recent aangekocht of gehuurd land voor zover de certificaathouder daar contractueel geen mogelijkheid heeft gehad om chemische ontsmetting door de vorige eigenaar te voorkomen. Een tweede uitzondering op het verbod is grondontsmetting ter bestrijding van het stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci), maar uitsluitend indien inundatie niet mogelijk is. Na grondontsmetting tegen stengelaaltjes eerste jaar geen waardplant telen. G.3 Onkruidbestrijding randen het schonen van sloten, slootoevers en taluds grenzend aan aangemelde percelen en ook de randen van aangemelde percelen gebeurt door maaien. probleemonkruiden** in de teeltvrije zone mogen pleksgewijs met rugspuit, spuitlans of onkruidstick met glyfosaat, MCPA of,4-d worden bestreden, mits wordt voldaan aan alle wettelijke voorschriften. **Akkerdistel, akkerkers (gele kers), akkermelkdistel, akkerpaardenstaart, grote brandnetel, heermoes, haagwinde, groot en klein hoefblad, kleefkruid, knolcyperus, kruipende boterbloem, kweek, moerasandoorn, ridderzuring, riet, varkensgras en veenwortel. G.4 Verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen Verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen behandelen conform de regeling gewasbeschermingsmiddelen en biociden, 5, artikel 8.3. Lege verpakkingen afvoeren conform de richtlijnen van de Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL). G.5 Doorspoelen spuittank De spuittank moet eerst worden doorgespoeld, wanneer bij wisseling naar een ander gewas het risico aanwezig is dat residu van niet toegestane middelen op dat gewas terechtkomen (achtergebleven in spuittank na bespuiting vorige gewas). Voorkom emissie van spoelwater naar het milieu. G.6 Voldoen aan activiteitenbesluit Bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen (bijv. aanmaken, transporteren en toediening) en het gebruik van spuitapparatuur (bijv. vullen, reinigen (buiten- en binnenkant) en stallen) moet worden voldaan aan de bijbehorende eisen uit het Activiteitenbesluit. G.7 Erfemissiescan Het bedrijf heeft de Erfemissiescan (via ingevuld en naar aanleiding hiervan een lijst met actiepunten ter voorkoming van erfemissie opgesteld. De scan dient eens per drie jaar opnieuw uitgevoerd te worden. Per jaar wordt ten minste actiepunt om erfemissie te voorkomen uitgevoerd. De actiepuntenlijst is alleen relevant zo lang uit de Erfemissiescan blijkt dat er actiepunten ter voorkoming van erfemissie kunnen worden uitgevoerd. Controleer registraties of grondontsmetting heeft plaatsgevonden. CI heeft het recht bij VWA na te gaan of laatste vier jaar vergunning voor chemische grondontsmetting is verleend. Controleer of grondontsmetting volgens de toelating is toegepast en of inundatie geen optie is (sterk aflopende percelen, klei, zavel en gronden waar grondwater veel te diep staat of waar geen water beschikbaar is voor inundatie bijv Texel). Controleer of er geen waardplant geteeld is/wordt na grondontsmetting. Controleer of het schonen van genoemde terreintypen door maaien is gebeurd en of de genoemde probleemonkruiden volgens eis zijn behandeld. Controleer of verpakkingen worden behandeld en afgevoerd volgens de genoemde richtlijnen. Het reinigen van de spuittank wordt beoordeeld aan de hand van de residucontroles (zie G.). Controleer of bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen en het gebruik van spuitapparatuur wordt voldaan aan Activiteitenbesluit Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina van 50

13 GBB. GBB. GBB.3 Bijlages toegestane gewasbeschermingsmiddelen Voor de teelt van bolgewassen in Nederland geldt bijlage 4i. Voor de teelt van bolgewassen in de EU zone Noord gelden de lijsten toegestane middelen voor Nederland mits de middelen in het betreffende land een wettelijke toelating hebben. Voor de teelt van bolgewassen in de EU zone Zuid geldt het schema Plant products in Southern Europe en gelden de lijsten toegestane middelen voor Nederland mits de middelen in het betreffende land een wettelijke toelating hebben. Actieve stofnorm bloembollen De maximaal toegestane hoeveelheid werkzame stof per product, staat weergegeven in tabel aan het eind van dit hoofdstuk. Actieve stofnorm bolontsmetting De toegestane hoeveelheid actieve stof (werkzame stof norm) voor de bolontsmetting mag, i.v.m afbraak van middel in het ontsmettingsbad, worden gecorrigeerd voor de onderstaande bijvulfactoren. Bij het bijvullen wordt de adviesconcentratie vermenigvuldigd met de betreffende bijvulfactor. De teler dient het aantal keer bijvullen bij te houden, en aan de hand daarvan de extra benodigde hoeveelheid middel te berekenen. Middel Mirage Plus,5 Allure,5 Sportak,5 Mirage Elan,5 Rudis,5 Bijvulfactor Controleer de administratie van gebruikte gewasbeschermingsmiddelen (registratie toepassing en aankoop middelen. Evt. facturen loonwerker. Controleer administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer voor de betreffende middelen de berekende extra benodigde hoeveelheid actieve stof ivm de hogere bijvulfactoren. Controleer fysiek of admnistratief het restant dompelvloeistof en de daarin aanwezige hoeveelheid actieve stof. Controleer aanwezigheid van dompelbadrestant of verwerking in biofilter of vergelijkbare installatie. GBB.4 De hoeveelheid actieve stof in dompelbadrestanten wordt niet toegerekend aan het product. Er geldt daarbij een maximum van 500 l dat dient te worden bewaard of verwerkt met biofilter of vergelijkbare installatie. Gebruiksnorm glyfosaat op bedrijfsniveau Glyfosaat die toegepast wordt tijdens de teelt (toegepast na zaaien / planten en voor oogst) telt mee in actieve stofnorm van het gewas. Voor overige toepassingen van glyfosaat geldt een norm op bedrijfsniveau. Voor het hele bedrijfsareaal mag op jaarbasis maximaal 0,75 kg actieve stof glyfosaat per hectare worden toegepast zonder toekenning van maluspunten (inclusief selectieve toepassingen zoals het spuiten van randen en paden en virusselectie). Voor deze registratie op jaarbasis is eis G.4 NIET van toepassing. Bij een gebruik van > 0,75 en <,0 kg werkzame stof glyfosaat/ha geldt maluspunt/ha gewas met Milieukeur. Bij een gebruik vanaf,0 kg werkzame stof glyfosaat/ha gelden maluspunten/ha gewas met Milieukeur. Voor heuvelachtig terrein zie GBB.5. Bijvoorbeeld: Een bedrijf dat deelneemt met 0 ha bollen op een totaal bedrijfsareaal van 60 hectare mag per jaar 0,75 kg/ha x 60 ha = 45 kg werkzame stof gebruiken aan glyfosaat zonder maluspunten. Indien meer dan 45 kg wordt verbruikt maar minder dan 60 kg, wordt voor elke aangemelde hectare bollen maluspunt berekend. Controleer administratieve de hoeveelheid toegepaste glyfosaat op bedrijfsniveau. Bij de beoordeling van de gebruikte hoeveelheid glyfosaat wordt uitgegaan van de e van de maand waarin de administratieve beoordeling plaatsvindt en daarbij zullen de daarvoor liggende maanden genomen worden voor de berekening. Dit verschilt tov de afbakening zoals gegeven in G.4 Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 3 van 50

14 GBB.5 Gebruiksnorm glyfosaat in heuvelachtig gebied In een gebied met een gemiddelde helling > % en < 8%, is een extra hoeveelheid van,0 kg werkzame stof glyfosaat per ha toegestaan voor onkruidbestrijding mits gebruik wordt gemaakt van niet kerende grondbewerkingstechniek om erosie te bestrijden. Dit geldt altijd voor de volgende plaatsen in Nederland: Eijsden, Maastricht, Meerssen, Stein, Geleen, Beek, Schinnen, Nuth, Voerendaal, Simpelveld, Vaals, Gulpen-Wittem, Margraten, Valkenburg aan de Geul, Sittard, Onderbanken, Brunssum, Landgraaf, Heerlen en Kerkrade. Aaltjesbeheersingsstrategie Er dient monitoring plaats te vinden van eventuele aaltjesbesmetting in plantgoed en perceel. Belangrijke acties zijn het perceel bemonsteren, afwijkende planten op het veld onderzoeken, uitschot kritisch bekijken en bij twijfel een deskundige raadplegen. Vuur (botrytis) waarschuwingssysteem De bestrijding van Botrytis wordt uitgevoerd aan de hand van een waarschuwingssysteem. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. GBB Meer informatie staat in de brochure.6 Aaltjesbeheersing in de bloembollenteelt Controleer of monitoring van aaltjes plaatsgevonden heeft. GBB Controleer de beschikbaarheid van een vuurwaarschuwingssysteem.7 (factuur abonnement of beschikbaarheid via middellenleverancier) GBB Voorkomen emissie condenswater Inspectie afvoermethode condenswater.8 Condenswater afkomstig uit bewaarruimten en ruimten waar mest en/of gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt wordt niet geloosd op oppervlaktewater. Opvang en zuivering of afvoer van condenswater bij gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de cel is verplicht. GBB Overdekte opslag fust visuele inspectie. let op: geldt ook voor fust waarin niet.9 De bolontsmettingsplaats en de opslag van gebruikt fust zijn overdekt. Tevens moet de ontsmet is. kweker aannemelijk kunnen maken dat het fust na ontsmetten minimaal een half uur boven de installatie of opvanginrichting heeft uitgelekt. Indien de fusten binnen 4 uur worden gebruikt is overdekte opslag niet noodzakelijk. GBB Opvang lekvloeistof bolontsmetting visuele inspectie transportwagens.0 Transportmiddelen voor ontsmette bollen zijn zodanig uitgerust dat eventuele lekvloeistof opgevangen wordt. Alternatief is het gebruik van losse lekbakken onder de kisten tijdens transport. Een uitzondering op deze eis geldt bij bolontsmetting door middel van schuimen minimaal een week voorafgaande aan het planten. In dat geval kan volstaan worden met het waterdicht afdekken van de kisten tijdens transport. GBB Spoelwater geoogst product visuele inspectie waterstromen. Aanwezigheid geldig. Spoelwater van het reinigen van producten moet op het bedrijf zelf worden verwerkt: keuringsrapport spoelbassin. Er dient geen lozing op het oppervlaktewater plaats te vinden. Afstand van de spoelplaats tot de insteek van het talud dient minimaal 5 m te zijn. Er zijn uitzonderingsgebieden waar geen water uit het oppervlaktewater mag worden onttrokken, zoals Texel. Het is verboden om naspoelwater te lozen. Ontsmetten van bloembollen/-knollen met chemische gewasbeschermingsmiddelen na het spoelen is niet toegestaan. GBB Waswater fust werkwijze nalopen met teler.. Indien fust met water wordt gereinigd: waswater van fust niet ongezuiverd lozen op oppervlaktewater of riolering, of als puntlozing op de bodem. Opgevangen water zuiveren met zuiveringssysteem (k-kbb) of over een perceel verspreiden waar gewasbeschermingsmiddelen mogen worden toegepast. Fust dat uitsluitend gebruikt is voor biologisch geteelde producten is hiervan uitgezonderd. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 4 van 50

15 Teeltvrije zone T. Een kleinere dan de wettelijke teeltvrije zone kan alleen worden aangehouden na schriftelijke goedkeuring van het waterschap of bij een officiële regeling met het waterschap/hoogheemraadschap. TBB. Voor alle gewassen wordt een teeltvrije zone aangehouden naast watergangen en waterdragende sloten, m.u.v. greppels en droge sloten die gedurende de teelt op dit perceel geen water bevatten (d.w.z. niet meer dan à dagen in de periode tussen maart en 3 oktober). De teeltvrije zone wordt niet bemest en bespoten. De teeltvrije zone is minimaal gelijk aan de wettelijk verplichte teeltvrije zone. Reiniging Glasopstanden GL. Alleen fluormiddelen voor glasreiniging op basis van ammoniumbifluoride zijn toegestaan. Middelen op basis van waterstoffluoride (dampwerking) zijn niet toegestaan. Aan de buitenzijde van de kas moet het water van de bovenzijde worden opgevangen en hergebruikt. Aan de binnenzijde is reiniging met hogedrukspuit en water ook een optie. Aanvullend zijn middelen op basis van zuren, waterstofperoxide en het gebruik van milde zepen (inclusief Savona) beschikbaar en toegestaan. Energie EBB. Vul eens per twee jaar de checklist energiebesparingsmaatregelen bloembollen (EMB) in via: De checklist dient individueel of in studieclub verband besproken te zijn met een externe deskundige op het gebied van energie (adviseur / onderzoeker). Biodiversiteit BD. Voor telers die EU-betalingrechten verzilveren op de grond waarop bollen geteeld worden: het bedrijf voldoet aan de voorwaarden voor vergroeningspremie die vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid gesteld worden. Water W. Waterplan In het geval het bedrijf gebruik maakt van beregening of irrigatie moet een waterplan worden opgesteld door vakbekwame* adviseur of vakbekwame* teler. Met dit waterplan opgesteld wordt aangetoond dat voor de aangemelde gewassen aan de gestelde eisen kan worden voldaan. In het waterplan moet worden vermeld: Een inschatting van de hoeveelheid water die komend seizoen wordt gebruikt (gebaseerd op ervaring in vorig seizoen). De waterbron die wordt gebruikt. De beregenings- of irrigatietechniek die wordt toegepast. Er wordt minimaal maatregel uit criterium W.3 toegepast. Het waterplan wordt minimaal één maal per jaar voorafgaand aan de teelt geactualiseerd en 5 jaar bewaard* Vakbekwaam houdt in dat de teler of adviseur met een relevant diploma en/of getuigschrift kan aantonen, dat hij/zij in staat is om bijvoorbeeld een berekening vor de hoeveelheid water te kunnen uitvoeren, en kennis te hebben van de hoeveelheid water die een gewas nodig heeft. Controleer of verklaring van of officiële regeling met waterschap aanwezig en geldig is. Controleer de breedte van de teeltvrije zone bij de beginaudit of de teeltaudit visueel. De afstand wordt gerekend vanaf het midden van de plant tot de insteek van de watergang. Administratieve beoordeling van de registraties. Visueel beoordelen of opvang en hergebruik van water plaats vindt bij de reiniging van het glas. Controleer de aanwezigheid van de ingevulde lijst Controleer bewijs van bespreking met energiedeskundige aan de hand van verslag / factuur Controleer administratief of aan de eisen voldaan wordt. Controleer of het waterplan voldoet aan de gestelde normen. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 5 van 50

16 W. Registratie beregening en beregeningsplanner Gedurende het teeltseizoen wordt: De gebruikte hoeveelheid water geregistreerd, uitgesplitst naar waterbron (conform de eisen voor het registreren van het grondwater gebruik zoals omschreven in de algemene eisen). Er gebruik gemaakt is van een beregeningsplanner of beregeningswijzer bij toepassing van additoneel water; Een beregeningsadvies door een ervaren adviseur geldt ook als zodanig. Uitzondering: Bedrijven die ALLEEN beregening toepassen voor het inspoelen van stikstof en voor het laten aanslaan van dahlia stekken zijn uitgezonderd van deze eis. W.3 Keuzemaatregelen beregening Aanvullend water wordt toegediend met gebruikmaking van één van de volgende methoden: Sproeiboom in plaats van beregeningskanon. Druppelaars Fertigatie Vaste beregening (niet mobiel) Inunderen (drains vol laten lopen vanuit de sloten) Beregeningskanon; alleen in combinatie met actuele vochtmetingen met behulp van tensiometer of watermarks. Uitzondering: Bedrijven die ALLEEN beregening toepassen voor het inspoelen van stikstof en voor het laten aanslaan van dahlia stekken zijn uitgezonderd van deze eis. Afval A. Afvalverwerking en -scheiding Organisch en anorganisch afval scheiden, apart verwerken of afvoeren. Groenafval - zoals takken, bladeren en maaisel mag op perceel blijven. Anorganische afvalstromen gescheiden afvoeren in de volgende fracties voor zover daar in de regio inzamelsystemen voor beschikbaar zijn: tuinbouwfolies, plastic potten, bindmaterialen, schermdoeken, glas, asbest, papier en chemisch afval. Afspraken met afvalverwerkende bedrijven in contracten afsluiten. A. Afvalwater Lozingen op het oppervlaktewater van afvalwater met ontsmettings- of gewasbeschermingsmiddelen zijn niet toegestaan. Afvalwater van het reinigen van producten moet op het bedrijf zelf worden verwerkt. A.3 Registratie Registreer soort, hoeveelheid en bestemming van afval afkomstig van het bedrijf (kunststof, substraat, gewas, gevaarlijk afval, overig). Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer of afval volgens de eisen wordt afgevoerd en controleer de nota s van de afvalverwerkende bedrijven. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Controleer visueel en/of administratief of aan de gestelde criteria wordt voldaan. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 6 van 50

17 Verpakkingen V. Kunststof consumentenverpakking* van het Milieukeur gecertificeerde product moet zodanig worden ontworpen dat de effectieve recycling wordt vergemakkelijkt door het vermijden van het gebruik van potentieel verontreinigende stoffen en onverenigbare stoffen waarvan bekend is dat deze scheiden of recycleren belemmeren of de kwaliteit van het recyclaat verminderen. Het etiket of de wikkel, de sluiting en, waar van toepassing, barrièrecoatings mogen geen van de in tabel A (zie hieronder) genoemde materialen en onderdelen bevatten. tabel A bij V. *Definitie consumentenverpakking: De consumentenverpakking vormt samen met het product een verkoopeenheid voor de eindgebruiker of consument (bijv. PET fles frisdrank of zakje om vleeswaren). Het product kan vaak niet zonder deze verpakking worden verkocht. VERPAKKINGSELEMENT UITGESLOTEN MATERIALEN EN COMPONENTEN ) ETIKET OF WIKKEL SLUITING BARRIÈRECOATINGS PS-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtain,,kkker Controleer aankoop verpakkingsmateriaal via de aankoopbonnen Controleer administratief de samenstelling (welke materialen en componenten) van de verpakkingselementen (verpakking, inclusief de container, het etiket of de wikkel, kleefstoffen, sluiting en barrièrecoating) aan de hand van informatie van de leverancier (via aankoopbonnen of anderszins) Controleer fysiek bij producten of de verpakking voldoet aan het criterium. Dit mag aan de hand van een monster van de primaire verpakking. PVC-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PETG-etiket of -wikkel in combinatie met een PET-foodtainer Wikkels gemaakt van ander polymeer dan de foodtainer Etiketten of wikkels die zijn gemetalliseerd Etiketten of wikkels versmolten in de verpakking ( in mould labeling ) en gemaakt van een andere polymeer dan de verpakking PS-sluiting in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PVC-sluiting in combinatie met een PET-, PP- of HDPE-foodtainer PETG-sluitingen en/of sluitingsmateriaal met een dichtheid van meer dan g/cm3 in combinatie met een PET-foodtainer Sluitingen van metaal (m.u.v. bier), glas, EVA Sluitingen gemaakt van siliconen. Uitgezonderd zijn siliconen sluitingen met een dichtheid < g/cm3 in combinatie met een PETfoodtainer en siliconen sluitingen met een dichtheid > g/cm3 in combinatie met een PP- of HDPE-foodtainer Metaalfolie of afdichtingen die bevestigd blijven aan de foodtainer of de sluiting ervan nadat het product is geopend Polyamide, EVOH, functionele polyolefinen, gemetalliseerde en verduisterende barrières. Verpakkingen van vleesproducten mogen maximaal 5% EVOH als barrièrecoating bevatten. EVA ETHYLEENVINYLACETAAT, EVOH ETHYLEENVINYLALCOHOL, HDPE POLYETHYLEEN MET HOGE DICHTHEID, PET POLYETHYLEENTEREFTALAAT, PETG GLYCOL-GEMODIFICEERD POLYETHYLEENTEREFTALAAT, PP POLYPROPYLEEN, PS POLYSTYREEN, PVC POLYVINYLCHLORIDE. Werkomstandigheden WE Overleg duurzaam en veilig werken. Aandachtspunten voor duurzaam en veilig werken worden minimaal één maal per jaar met de betrokken medewerkers besproken in een werk- of teamoverleg. Van dit overleg is een verslag aanwezig (minimaal lijstje afspraken en datum van volgend werkoverleg) dat voor betrokken medewerkers toegankelijk is. Controleer verslag teamoverleg. Bij initiële audit bij bedrijf dat dit nog niet regelmatig doet: datum van eerste overleg moet zijn vastgesteld. Milieukeur Plantaardige Producten Open Teelt, bloembollen januari 07 januari 08 Pagina 7 van 50